YGS TAR H SORU BANKASI KONU ÖZETLER KONU TESTLER DENEME SINAVI

Transkript

1 YGS TAR H SORU BANKASI KONU ÖZETLER KONU TESTLER DENEME SINAVI

2 TEŞEKKÜR Bu kitabın hazırlanmasında emeğini hiç esirgemeyen Zafer Dershaneleri tarih öğretmenlerine ve de dizgisinden baskısına kadar kitaba emek veren tüm çalışanlara teşekkür ederim. Ali DEMİR Zafer Yayınları Kurucusu COPYRIGHT ZAFER E T M VE Ö RET M L M TED fi RKET BU K TAP ZAFER DERSHANELER YAYINIDIR. HER HAKKI SAKLIDIR. K TAPTAK TESTLER VE SORULAR AYNEN YA DA DE fit R LEREK YAYIMLANAMAZ. YEN MÜFREDATA TÜMÜYLE UYGUN ANKARA Dizgi Grafik Rukiye ÖZTÜRK Zehra BÜLBÜL Muharrem ÇEL K Mevsimben ÖZBEK ISBN

3

4 İSTİKLAL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, "Medeniyet!" dediğin tek dişi kalmış canavar? Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın. Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın... Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Bastığın yerleri "toprak!" diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ? Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hüdâ, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ. Ruhumun senden, İlâhi, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar ki şahadetleri dinin temeli Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. O zaman vecd ile bin secde eder varsa taşım, Her cerîhamdan, İlâhi, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh ı mücerred gibi yerden na'şım. O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hîlâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl: Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy

5 10. YIL MARŞI Çıktık açık alınla on yılda her savaştan; On yılda on beş milyon genç yarattık her yaştan; Başta bütün dünyanın saydığı başkumandan, Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan. Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Bir hızda kötülüğü, geriliği boğarız, Karanlığın üstüne güneş gibi doğarız. Türk'üz, bütün başlardan üstün olan başlarız; Tarihten önce vardık, tarihten sonra varız. Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Çizerek kanımızla öz yurdun haritasını, Dindirdik memleketin yıllar süren yasını; Bütünledik her yönden istiklâl kavgasını... Bütün dünya öğrendi Türklüğü saymasını! Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Örnektir milletlere açtığımız yeni iz; İmtiyazsız, sınıfsız, kaynaşmış bir kitleyiz: Uyduk görüşte bilgiye, gidişte ülküye biz. Tersine dönse dünya yolumuzdan dönmeyiz. Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi; Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri! Söz: Behçet Kemal Çağlar, Faruk Nafiz Çamlıbel Müzik: Cemal Reşit Rey

6

7 Sevgili Ö renciler, Amac n z, üniversite s navlar n kazanmak, üniversiteli olmak. Bu nedenle, yaflam n z n önemli bir dönüm noktas nda bulunuyorsunuz. Böylesi bir noktada, üniversitenin herhangi bir ö retim program n rastgele tercih edip kazanman n ötesinde, istedi iniz ö retim program na girmeyi temel amaç k lman z gerekiyor. Çünkü tercih edip kazanaca n z üniversite ö retim program, bir bak ma gelece inizi belirleyecektir. Ancak, flu da biliniyor ki, ülkemizde, her ö rencinin istedi i üniversite ö retim program na girmesi bir yana, üniversite s navlar n kazanmas ve üniversiteli olmas art k kolay de il. Sorun, üniversite s navlar na baflvuran aday say s n n yüz binleri bulmas ndan; buna karfl l k üniversite ö retim programlar ndaki kontenjanlar n s n rl l ndan kaynaklan yor. Bu durumda, yüz binlerin aras ndan s yr l p öne ç karak üniversite s navlar nda baflar l olabilmenin birtak m koflullar yla karfl karfl yas n z demektir. Birinci koflul, yetene inize uygun, baflar n zla orant l üniversite ö retim programlar n sa l kl bir biçimde seçmektir. kinci koflul, düzenli, disiplinli, verimli bir çal flma temposu tutturmakt r. Üçüncü koflul, üniversite s navlar na haz rlama amac yla ç kar lan ciddi yay nlarla çal flman z destekleyip sürdürmektir. Zafer Yay nlar, çal flmalar n z desteklemek amac yla, özgün, titiz, yo un çal flma ürünü olan ve yeni sisteme tamamiyle uygun yeni serisini hizmetinize sunmaktan gurur duymaktad r. Elinizdeki YGS TAR H Soru Bankas bu amaca hizmet eden ve sizlerin bu yöndeki gereksiniminizi karfl layacak yönde haz rlanm fl yetkin bir baflvuru kayna d r. Üniversite adaylar n n tümü hangi alandan tercih yaparlarsa yaps nlar YGS'de Tarih testi sorular ndan sorumludurlar. YGS TAR H Soru Bankas kitab bu ihtiyac karfl lamak için, Yüksekö retime Geçifl S nav nda yer alaca düflünülen konulardan ç kabilecek, zorluk katsay s YGS'ye uygun özgün sorulardan haz rlanm flt r. fiimdiye de in yay mlanan soru bankalar ndan nitelikçe çok daha üstün olan bu kitap yirmi bölüm ve on adet deneme s nav ndan oluflmaktad r. Her bölümde, test sorular na geçilmeden önce, o bölüme iliflkin bilgi alan n n temel çizgileriyle, karakteristik özellikleriyle gözden geçirilmesini sa layan konu özetleri yer almaktad r. Özenle haz rlanan bu konu özetlerinin ayr nt lardan s yr lm fl fakat konunun özünü yakalayan metinler olmalar büyük önem tafl maktad r. Konu özetlerini bu yönleriyle de erlendirmek gerekir. Konu özetlerinin d fl nda, her bölüm, konuyu hiç boflluk b rakmaks z n tarayan sorulardan oluflmufl, geçerlili i ve güvenirlili i s nanm fl, yeterli say da testlerle tamamlanm flt r. Gerek konu özetleri gerekse konu testleri kapsam ve nitelik aç s ndan YGS'deki de ifliklikler, ÖSYM standartlar dikkate al narak haz rlanm flt r. Bu kitaptan yararlanarak yapaca n z al flt rmalar, daha önce ö rendi iniz kavramlar n, terimlerin, zihninizde somut biçimler kazanmas n, giderek daha da netleflmesini sa layacakt r. Tüm sorular eksiksiz çözdü ünüzde, eminim, kendinizi YGS'deki TAR H sorular n çözmeye haz r hissedeceksiniz. Okuldan üniversiteye uzanan bu yolda, tüm ö rencilerimize baflar lar diliyoruz. Ankara ALİ DEMİR Zafer Yayınları Kurucusu

8 Ç NDEK LER 1. BÖLÜM : 2. BÖLÜM : 3. BÖLÜM : 4. BÖLÜM : 5. BÖLÜM : 6. BÖLÜM : 7. BÖLÜM : 8. BÖLÜM : 9. BÖLÜM : 10. BÖLÜM : 11. BÖLÜM : 12. BÖLÜM : 13. BÖLÜM : 14. BÖLÜM : 15. BÖLÜM : 16. BÖLÜM : 17. BÖLÜM : 18. BÖLÜM : 19. BÖLÜM : 20. BÖLÜM : 21. BÖLÜM : TAR H B L M TAR H ÖNCES ÇA LAR Konu Testi UYGARLI IN DO UfiU VE LK UYGARLIKLAR Konu Testi LK TÜRK DEVLETLER Konu Testi SLAM TAR H VE UYGARLI I Konu Testi TÜRK SLAM TAR H Konu Testi ORTA ÇA AVRUPA TAR H Konu Testi YEN ÇA AVRUPA TAR H Konu Testi BEYL KTEN DEVLETE ( ) Konu Testi DÜNYA GÜCÜ: OSMANLI DEVLET ( ) Konu Testi OSMANLI MPARATORLU U NUN KÜLTÜR VE UYGARLI I Konu Testi ARAYIfi YILLARI (XVII. YÜZYIL) Konu Testi XV YÜZYILDA DE fi M VE D PLOMAS Konu Testi YAKIN ÇA AVRUPA TAR H Konu Testi EN UZUN YÜZYIL ( ) Konu Testi DEN 1919 A MUSTAFA KEMAL Konu Testi XX. YÜZYILDA OSMANLI DEVLET Konu Testi M LL MÜCADELE N N HAZIRLIK DÖNEM Konu Testi KURTULUfi SAVAfiI'NDA CEPHELER Konu Testi CUMHUR YET DÖNEM Ç VE DIfi POL T K GEL fimeler Konu Testi DEVR MLER VE ATATÜRK LKELER Konu Testi M LL GÜVENL K B LG LER Konu Testi DENEME SINAVLARI

9 Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar / Bölüm 1 9 TARİH BİLİMİ TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR BÖLÜM 1 A) TARİH BİLİMİ VE ÖZELLİKLERİ Tarih, geçmişteki insan topluluklarının yaşayış - larını, birbirleriyle olan ilişkilerini, kültürlerini, yer ve zaman bil direrek neden sonuç ilişkisi içerisinde, belgelere da yanarak inceleyen bir bilim dalıdır. Geçmişi inceleyen, tekrarı olmayan olayları inceleyen bir bilim dalı olduğu için deney ve gözlem yapılamaz, kesin kanunları yoktur. Tarihin Konusu: Toplumların yaşam tarzlarını inceler. (Klan, gen, boy, göçebe yaşam, yerleşik yaşam vs.) Toplumlar arasındaki ilişkileri inceler. (Savaş, barış, ayaklanma, ticaret) Meydana getirilen kültür ve uygarlıkları ince ler. Tarihin Araştırma Yöntemleri: Yer ve zaman bildirir. Neden sonuç ilişkisi kurar. Kaynaklardan faydalanır. Tarihin Biliminin Yararlandığı Kaynaklar: Birinci elden kaynaklar (Olayın yaşandığı döneme ait bulgulardır.) İkinci elden kaynaklar (Olayın yaşandığı döneme yakın bulgulardır.) olarak ikiye ayrılır. Belge ve Bulguların İncelenme Aşamaları Tasnif edilir (Sınıflama) (Konusuna, za mana ve mekana göre). Tahlil edilir (Çözümleme). Tenkit edilir (Eleştiri). (Belge iç ve dış tenkite tabi tutulur. Dış tenkitte, eserin adı, yazarı, basım tarihi ve yeri tespit edilerek belgenin orjinalliği tespit edilir. İç tenkitte yazarın görüşlerinin eser üzerindeki etkileri ile verilen bilgilerin diğer kaynaklarda nasıl belirtildiği araştırılır.) Terkip edilir (Sentezleme). Objektiftir: Olayı meydana geldiği günün koşullarına göre incelemek objektifliği sağlar. Ayrıca tarihçinin kişisel yorumlar yapmaması gereklidir. Sınıflama Yapılır: Olayların in ce lenmesini kolaylaştır mak amacıyla bölüm lere ayrılır. Sınıflama zamana mekana ve konuya göre yapılır. Diğer bilimlerden yararlanır: Arkeoloji: Kazı bilimidir. Antropoloji: İskeletleri inceleyerek ırkları tespit eder. Etnografya: Öz kültürleri inceler. Paleografya: Eski yazı türlerini inceler. Epigrafya: Anıtlardaki yazıları ve tabletleri inceler. Diplomasi: Resmi belgeleri inceler. (Antlaş ma, ferman gibi) Nümizmatik: Para bilimidir. Kronoloji: Zaman bilimidir. Heraldik: Arma bilimidir. Coğrafya, Felsefe, Sosyoloji, Filoloji, Folklor, İktisat, kimya, istatistik, ekoloji gibi bilimlerden de faydalanır. Tarihsel süreç çağlara ayrılır. Bu yöntemde de amaç inclemeyi ve öğretimi kolaylaştırmaktadır.

10 10 gibi TARİH ÇEŞİTLERİ Konusuna Göre: Genel, özel, siyasi, uy gar lık tarihi Yazım Tarzına Göre: Hikayeci tarih, öğretici tarih, araştırmacı tarih NOT Tarih bilimi Miladi takvimi kullanır. Takvimler arasındaki farklılıkları Kronoloji bilimi inceler. TÜRKLERİN KULLANDIĞI TAKVİMLER On İki Hayvanlı takvim, Hicri takvim (Kameri takvim), Takvim i Celâli (Takvim i Melikşahi), Rumi takvim, Miladi takvim. Bölüm 1 / Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar Üretime dayalı iş bölümü ortaya çıkmıştır. Köyler ve aşiretler ortaya çıkmıştır. Üretim fazlası ve ticaret doğmuştur. Toplumsal sınıflaşma başlamıştır. Ateşin kullanılmasıyla seramik sanatı ortaya çıkmıştır. Dokuma tezgahları kullanılarak bitki liflerin den giysiler yapılmıştır. Menhir ve dolmen adı verilen ilk kez mezar anıtları yapılmaya başlanmıştır. B) TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR YONTMA TAŞ ÇAĞI (PALEOLİTİK ÇAĞ) Buzul ikliminden dolayı insanlar mağaralarda yaşamıştır. Avcılık ve toplayıcılığın yapıldığı tüketici göçebe yaşam biçimi vardır. Avlayabildikleri hayvanların resimlerini mağara duvarlarına çizmişlerdir. Klanlar şeklinde (gen veya boy) yaşanıl mıştır. Taş ve kemikten ilk aletler yapılmıştır. Bu dönemin sonlarına doğru ateş kontrol altına alınmıştır. MADEN ÇAĞI Ci la l Taş Çağ n bir ge çiş dö ne mi ni te li ğin de ki Taş Ba k r (Kal ko li tik) Ça ğ iz le di. n san la r n ma den ler den ya rar lan ma s, Taş Ba k r (Kal ko li tik) Çağ nda ba k r n iş len me siy le baş la d. Bu dö nem de alet üre ti min de ilk kez ma den ler den ya rar la n l d ve ilk kul la n lan ma den, ko lay iş le ne bil - me si ne de niy le ba k r ol du. Ta r m, av c l ğa oran la da ha faz la önem ka zan d. lk şehir devletleri bu dönemde ortaya çıkmıştır. ORTA TAŞ ÇAĞI (MEZOLİTİK ÇAĞ) Daha gelişmiş taş aletler yapılmıştır. İklim yumuşamaya başlamıştır. CİLALI TAŞ ÇAĞI (NEOLİTİK ÇAĞ) İnsanın doğaya daha fazla egemen olmaya başladığı dönemdir. Bir sü re son ra tunç bu lun du ve alet üre ti min de kul - la n l ma ya bağlan d. lk şehir devletleri bu dönemde ortaya çıkmıştır. Ba k r ve tunç tan son ra de mir ma de ni iş len me ye baş lan d ve özel lik le si lah ya p m n da de mir kul la n l - d. Ma den ci li ğin ge lişme si, iş bö lü mü ne du yu lan ih ti ya - Hayvanlar evcilleştirilmiş, tarımsal üretim başlamıştır. Buna bağlı olarak; c ar t r d ğ için kent ya şa m n n baş la ma s n sağla d. Bu oluşum gi de rek ilk ba ğ m s z bey lik le rin ve kent dev let le ri nin ku rul ma s na yol aç t.

11 Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar / Bölüm 1 11 TARİH BİLİMİ TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR 1. Tanım: Tarih, insan topluluklarının yaşayışlarını birbirleriyle olan ilişkilerini meydana getirdiği kültür ve uygarlığı yer göstererek, zaman bildi - rerek, belgelere dayanarak neden - sonuç ilişkisi içerisinde inceleyen bilim dalıdır. Durum: Kuzey Hunlarının bir kısmı MS IV. yüzyılın başlarından itibaren Karadeniz in kuzeyin den Avrupa ya doğru göç etmeye başladılar. Bu göç sonucunda Doğu Avrupa daki barbar kavimleri göçe zorladılar. Yukarıda verilen durumda, tarih biliminin tanımında yer alan aşağıdaki niteliklerden hangisine değinilmemiştir? TEST 1 4. Bir tarihi olay eleştirilirken, olay her yönüyle tarafsız bir şekilde ele alınmalıdır. Buna göre; I. Olayda neden - sonuç ilişkisi kurulmalıdır. II. Öğretici tarih anlayışına göre yorum - lanmalıdır. Olay, incelendiği dönemin şartları içinde değerlendirilmelidir. yargılarından hangileri tarafsız tarihçilik anlayışına uygun düşer? A) Yer göstermesi B) Zaman bildirmesi C) Toplumlararası ilişki D) Neden - sonuç ilişkisi E) Belgelerden faydalanması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. Olgu: Özellikle oluşum süresi içerisinde ya da başka bir şeyin belirtisi olarak gözlemlenmiş olaylardan ibarettir. Yani zaman içinde uzun sürede oluşan durumlara denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir olgu değildir? A) Anadolu nun Türkleşmesi B) Kurtuluş Savaşı nın başlaması C) Feodalitenin güçlenmesi D) Ulusçuluk akımının yayılması E) İstanbul un Türk şehri haline gelmesi 5. Olayların neden - sonuç ilişkilerini göz önünde bulundurarak, sonuç çıkarmaya ça lışan, eserlerde tarihi eleştiriye yer veren ve tarih felsefesinde önemli bir yeri olan tarih yazıcılığı türü aşağıda - kilerden hangisidir? A) Hikayeci Tarih Yazıcılığı B) Araştırmacı Tarih Yazıcılığı C) Pragmatik Tarih Yazıcılığı D) Öğretici Tarih Yazıcılığı E) Olgucu Tarih Yazıcılığı 3. Tarihi devirler yazının bulunmasıyla başlamış, insan topluluklarının yaşayışlarında görülen önemli değişikliklere göre bölümlere ayrılmış ve isimler almıştır. Buna göre; I. Tarihi devirler yazılı kültüre geçilmesiyle başlamıştır. II. Toplumları etkileyen evrensel olaylar ta rihi devirlerin belirlenmesinde etkili olmuştur. Tarihi devirlerin belirlenmesinde yazı türleri belirleyici olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve II E) I, II ve III 6. Tarihi bir olayın zamanının belirsizliği aşağıdakilerden hangisine yol açar? A) Olaylar arasında neden - sonuç ilişkisi ku - rulamaz. B) Olaylardan ders çıkarılamaz. C) Olayın geçtiği yer tespit edilemez. D) Olayla ilgili kaynaklara ulaşılamaz. E) Olayın kahramanları belirlenemez.

12 12 Bölüm 1 / Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar 7. Tarih biliminin özellikleri göz önüne alındığında, aşağıdakilerden hangisi söylene mez? A) Tarihi olaylar arasında neden - sonuç ilişkisi vardır. B) Tarih bilimi yazılı ve yazısız kaynaklardan yararlanır. C) Tarihi belgeler değişmez bilgiler ortaya ko - yar. D) Tarih biliminin kendine özgü bir yöntemi vardır. E) Tarihi olaylar tekrarlanmaz. 10. Orta Asya Türk kültürünü ve uygarlığını Türk kaynaklarından in celemek isteyen bir tarihçi aşağıdaki tarihe yardımcı bilim dal larından hangilerinden daha çok fayda lanır? A) Arkeoloji - Heraldik B) Diplomasi - Nümizmatik C) Etnografya - Arkeoloji D) Toponimi - Filoloji E) Antropoloji - Kronoloji 8. Tarih, geçmişteki insan topluluklarının yaşayış ları ilişkilerini, uygarlıklarını yer - zaman göstererek, neden - sonuç ilişkisi içerisinde belgelere dayandırarak ve objektif olarak ince leyen bir bilim dalıdır. Bu bilgilere göre; I. Tarih, insana özgü bir bilimdir. II. Tarih, geleceğe yön veren bilimdir. Tarih, toplumların meydana getirdiği kültürleri inceleyen bilimdir. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? D) I ve II E) I ve III 11. Aşağıdaki gelişmelerinden hangisi tarihi olaylar arasında neden - sonuç ilişkisine örnek ola rak gösterilemez? Neden Sonuç A) Göçebe hayat tarzı Uzun süreli hapis cezalarının görülmemesi B) Ateşin bulunması Seramik sanatının gelişmesi C) Ticaretin Paranın yoğunlaşması kul lanılması D) Yerleşik yaşamın Mimarinin başlaması gelişmesi E) Tek tanrılı inançların Yerleşik hayata ortaya çıkması geçilmesi 9. Tarih bilimi olasılıklara ve kurallara dayanma - maktadır. Buna rağmen bazı tarihçiler Tarih, tekerrürden ibarettir. ifadesini kullanmıştır.. Buna göre bazı tarihçilerin bu ifadeyi doğru bulması, I. Olayların hepsi aynı nedene dayanmakta dır. II. Olaylar arasında benzerlikler vardır. Olayların gözlemi yapılmalıdır. yargılarından hangileriyle ilgilidir D) I ve II E) I, II ve III 12. Aşağıdakilerden hangisi, Tarih biliminin araştırma konusunu oluşturmaz? A) Toplumların yaşam tarzları B) İnsan topluluklarının ilişkileri C) İklim şekilleri D) Toplumların meydana getirdiği kültür ve uygarlıklar E) Siyasi olaylar

13 Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar / Bölüm İnsan toplulukları bir taraftan doğaya egemen olmak, bir taraftan da diğer toplumlara karşı kendini korumak ve üstün çıkmak güdüsüyle hareket ederler, bu da uygarlığın temelini oluşturur. Bu bir etkidir. Bunun bir de tepkisi vardır. Bir toplum diğer toplumu uydu yapmaya çalışırken bu durum diğer toplumda toplumsal tepkiye dönüşür, böylece tarihe malzeme olan bir uygarlık oluşur. Buna göre; I. Toplumsal ilişkilerin sonucunda or taya çıkan olaylar tarihin konusudur. II. Uygarlık ürünleri, ortak kültürlerin ürünüdür. Toplumlar arası ilişkiler tarihin konusunun temelidir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) II ve III E) I, II ve III 16. Neolitik Çağ da Anadolu ile ilgili en önemli bu - luntular, Diyarbakır - Çayönü ve Konya - Çatalhöyük te ele geçmiştir. Bu iki merkezin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Sümerlere ait merkez olmaları B) İlk yazılı kaynakların bulunduğu yerler ol - maları C) Anadolu da üretimle ilgili bugüne kadar bulunmuş en eski yerleşim yerleri olmaları D) Kolonicilik faaliyetlerinde bulunmaları E) İlk şehir devletlerinin kurulduğu yerler ol - maları 14. Tarihi; çağlara ayırırken evrensel nitelikli bazı önemli olaylar bir çağın bitişi ve diğer bir çağın başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Buna göre çağ başlangıcıyla ilgili; I. Birçok toplumu ilgilendiren gelişmelere göre belirlenmiştir. II. Bilimsel çalışmaların sonucunda ortaya çıkmıştır. Din kavramının oluşumunda çağlar belir - leyici olmuştur. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? 17. Çayönü nde yapılan kazılarda birbirine bitişik evler, tapınak, ambar ve çanak çömlek bu - lunmuştur. Buna göre; I. Seramik sanatı başlamıştır. II. Savunma ihtiyacı mimariyi etkilemiştir Ölümden sonra yaşam inancı gelişmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve II E) I, II ve III D) I ve II E) I, II ve III 15. Tarihi Devirler, Demir Devrinin sonunda baş lar. diyen bir tarihçi, yargısını doğrulamak için aşağıdakilerden hangisini kanıt olarak gösterebilir? 18. Yontma Taş Devrinin sonlarına doğru in sanoğlu ateşi kontrol altına almıştır. İnsanların ateşi kontrol altına almasında aşağıdaki ihtiyaçlarından hangisi belirleyici olmamıştır? A) Ateşin kullanılmaya başlanması B) Yazının bulunması C) Sanatsal eserler yapılması D) Tarımsal üretime geçilmesi E) Demirin doğada çok bulunması A) Yırtıcı hayvanlardan korunma B) Isınma C) Aydınlanma D) Yiyecekleri pişirme E) Ürünleri saklama 1.E 2.B 3.D 4.C 5.B 6.A 7.C 8.B 9.B 10.C 11.E 12.C 13.E 14.A 15.B 16.C 17.D 18.E

14 14 Bölüm 1 / Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar TARİH BİLİMİ TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR TEST 2 1. İnsan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, kül tür ve uygarlıklarını, yer ve zaman göstererek, belge lere dayanarak neden sonuç ilişkisi içinde incele yen bilim dalına tarih denir. Bu tanıma dayanarak tarih bilimi için; l. Topluluklarının geçmişteki yaşa yış larını inceler. ll. lll. Toplumların kültür ve uygarlık alanın daki ge lişmelerini inceler. Olayları deney ve gözlemle açıklar. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve ll E) l, ll ve lll 4. Bütün tarihsel olaylar arasında sıkı bir ilişki vardır. I. Dünya Savaşı ile Ulusal Kurtuluş Savaşı, sanayi leşme ile sömürgecilik, Fransız İhtilali ile demokra tikleşme, Kavimler Göçü ile feodalite arasındaki bağlantı bu ilişkiyi ortaya koyar. Olaylar arasındaki bu bağlantı aşağıda kiler den hangisidir? A) Yer zaman ilişkisi B) Objektiflik ilkesi C) Neden sonuç ilişkisi D) Deney gözlem ilişkisi E) Analiz eleştiri ilişkisi 2. Tarih biliminin incelemiş olduğu olaylar gözö - nüne alınırsa aşağıdakilerden hangisi incele nen konuların dışında kalır? A) Yönetim şekilleri B) Kültürel gelişmeler C) Savaşlar ve antlaşmalar D) Sosyal ve ekonomik olaylar E) Doğa olaylarının oluşumu 5. Tarih biliminin yöntemleri arasında aşağı - dakilerden hangisi yer almaz? A) Verileri tasnif etmek B) Kaynakları taramak C) Verileri tenkit etmek D) Sentez yapmak E) Gözlem yapmak 3. Tarih bilimi, Dünya ve evren nasıl oluştu?, İnsan ne zaman ve nasıl var olmuştur?, Doğa olayları nın nedenleri nelerdir? gibi soru lara yanıt aramaz. Doğa olayları sadece sonuçları açısından tarih bi liminin konusuna gi rer. Çünkü bu sonuçlar tarihin akışını değiştirebilir. Buna göre tarih biliminin konusu aşağıda ki ler den hangisidir? 6. XVII. yüzyılda Çin kaynaklarının Fransızlarca ter - cüme edilmesi sonucu Mei tei olarak oku nan isim Türk tarihçilerinin tercümelerinde Mete olarak okunmuş tur. Bu çalışmalar sırasında tarihe yardımcı bi - limlerden hangilerinden yararlanıldığı söylenebi - lir? A) İnsanlığın yaşanan tarihi B) Bütün canlıların geçirdiği evrimsel süreç C) Bugün ve gelecekle ilgili teoriler üretme D) İnsanların psikolojik özellikleri E) Yerkürenin oluşumu ve hareketleri A) Epigrafya Antropoloji B) Paleografya Filoloji C) Arkeoloji Antropoloji D) Etnografya Nümizmatik E) Diplomatik Filoloji

15 Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar / Bölüm Tarih öğretiminin gerekliliği, tarihin yaşamımız - daki yeri ve önemi ile ilgilidir. Tarihi öğrenme, bireyin insanlık tarihinde köklerini aramasına ve geçmişle gelecek arasında bir süreklilik içe ri - sinde kendini tanımlamasına yardımcı olur. Bu açıklamaya göre, tarih bilimi için; I. Bireyin dünya görüşünü geliştirir. II. İnsan topluluklarına millet olma bilinci ka - zandı rır. Kendine özgü çalışma metodlarıyla her zaman kesin sonuçlara varır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve II E) I ve III 10. Tarih biliminin özelliklerinden bazıları şunlardır; l. İnsan faaliyetlerini konu edinir. ll. lll. Tekrarı olmayan olayları inceler. Farklı bilimlerden yararlanır. Yukarıdakilerden hangileri doğrudan sosyal bir bi lim olma özelliği kazandırır? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve lll E) ll ve lll tarihe 8. Tarih bilimi, yaşanan tarih hakkında doğru bilgi elde edebilmek için yazılı ve yazısız kaynaklar dan yarar lanır. Yalnızca bu bilgiye göre tarih bilimi ile ilgili; l. Belgelere dayanır. ll. lll. Yalnızca Tarih Öncesi Dönemleri inceler. Neden-sonuç ilişkisi kurar. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? 11. Tarih, geçmişi anlatan bir bilimdir. Bu anlatım ne kadar doğru ve tarafsız olursa, gelecek kuşakların yaşantılarına o denli doğru etkisi olacaktır. Bu bilgiye dayanarak Tarih bilimi için; l. Geçmişte yaşanmış olayları inceler. ll. lll. Ortaya koyduğu bilgilerle gelecek kuşakları etkiler. Olayları aktarırken objektif olmalıdır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve ll E) ll ve lll A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve lll E) l, ll ve lll 9. Tarihi oluşumlar; milletlerin siyasi, ilmi, eko nomik ve kültürel alanlarda birbirleriyle yaptıkları yarışla rın ürünüdür. Son derece ciddi bir oyun niteliğinde olan bu yarışlarda, çağın gelişmelerini yakalayan lar hayatlarını sürdürebilirken, yakalayamayanlar ta rih sah nesinden silinip gitmişlerdir. Buna göre; l. Çağdaşlaşma kültürel varlığın devamında önemli bir etkendir. ll. lll. Tarihte bazı uygarlıklar günümüze kadar varlı ğını koruyamamıştır. Uygarlık alanındaki yenilikleri takip edebi len toplumlar kalıcı olabilmiştir. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll D) ll ve lll E) l, ll ve lll 12. Tarih bilgisine dayanarak, geçmişte yaşa nan bir olayın benzerinin gelecekte de yaşanması olasılığını ileri süren bir kişi, bu görüşünü kanıtlayabil mek için aşağıdaki lerden hangi sini öne sürebilir? A) Geçmişte yaşanan olay öncesi koşulların, bugün de ortaya çıktığını B) Etkisinin çok uzun zaman sürdüğünü C) İnançların değişmediğini D) Olayın geçtiği bölgenin iklim ve toprak yapısı nın aynı olduğunu E) İnsan tarafından oluşturulduğunu

16 Tanınmış Tarih felsefecisi Collingwood, tarih bi li - mini; Geçmişin olaylarını, kaynak malzeme lerin eleşti rel incelemesine dayanarak, krono lo jik tutarlı lık içinde irdeleyen ve genellikle bun ların nedenleri ve so nuç ları konusunda açıkla malarda bulunan bi lim dalı olarak tanımlar. Bu tanımda tarih biliminin aşağıdaki hangi özelliği yok tur? A) Geçmiş yaşamı açıklaması B) Olayların gerçekleşme zamanını belirtmesi C) Olayların gerçekleştiği yeri belirtmesi D) Olaylar arasında bağlantı kurması E) Belgelerden yararlanması Bölüm 1 / Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar 16. Tarihten gerekli yararın sağlanabilmesi için, olay - ların krono lojik biçimde sıralanması ve yaşanan geçmişin çağ adını ver diğimiz dönemlere ayrılmasının yararı çok bü yük tür. Tarihi çağlara ayırmanın temel amacı aşa ğıdaki - lerden hangisidir? A) Tarihi kaynaklara dayandırmak B) İnsan topluluklarını sınıflara ayırmak C) Olayları gözlem esasına göre incelemek D) Tarihi kesin yasalara dayandırmak E) Tarihi olayların incelenmesini kolaylaştır mak 14. Tarih biliminin araştırma konusunu oluştu ran olayla rın, deney konusu yapılamaması, tarih bi - limi nin hangi özelliğinden kaynak lanır? A) Neden sonuç ilişkisi kurması B) Olayları geliştikleri coğrafi bölgede incele - mesi C) Geçmişte yaşanmış olayları incelemesi D) Toprak altında kalan eserleri gün ışığına çı - kar ması E) Tarihin pozitif bilim olması 17. Paleolitik Çağ da, I. avcılık ve toplayıcılığın yapılması, II. özel mülkiyet anlayışının oluşmaması, tüketici yaşamın hakim olması durumlarından hangileri klan tarzı örgütlen me nin özellikleri arasında gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 15. Tarih, zaman ve yer belirten bir bilimdir. İncele - yebi leceği buluntuları ar keolojinin yar dımıyla temin eder. Olaylar arasında neden sonuç ilişkileri kurar. Tarafsız bilgiye ulaş mak için aynı konuda yazılmış çeşitli kaynakları tarar. Buna göre tarihi olay ların araştırılmasında; l. kronoloji ve coğrafyadan yararlanma, ll. lll. belgelere dayanma, olaylar arasında bağlantılar kurma yöntemlerinden hangilerine başvurulduğu söylenebilir? 18. En eski ilkel takvimlerin kullanıldığı Mısır ve Babil de her saltanat dönemi, yeni bir tarih başlangıcı sayılıyordu. Buna göre, I. Geçmişin tarihlendirilmesinde evrensel olaylar kullanılmıştır. II. Siyasi olaylar takvimlerin oluşturulmasında et kili olmuştur. Toplumdaki dinsel değişimler takvimlerin oluşmasını sağlamıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız l B) l ve ll C) Yalnız lll D) ll ve lll E) l, ll ve lll D) I ve III E) II ve III 1.D 2.E 3.A 4.C 5.E 6.B 7.D 8.A 9.E 10.A 11.E 12.A 13.C 14.C 15.E 16.E 17.E 18.B

17 Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar / Bölüm 1 17 TARİH BİLİMİ TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR TEST 3 1. Tarih araştırmacısı olayları, gerçekleştiği günün koşullarına göre değerlendirmelidir. Bu durum, I. yardımcı bilimlerden yararlanma, II. objektiflik ilkesini uygulama, kaynak tenkidi yapma yöntemlerinden hangilerinin kullanılmasını zo - runlu hale getirmiştir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. Bir tarihi olayın tam olarak aydınlatılabil mesi için aşağıdakilerden hangisi kullanıla maz? 4. Tanım: Tarih, insan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerini yer ve zaman göstererek, aralarında neden sonuç bağlantısı kurarak, objektif olarak inceleyen bir bi limdir. Durum: Mısırlılarla Hititler arasında Suriye tica - retine egemen olmak için yapılan ve 16 yıl süren savaşlar sonunda tarihte bilinen ilk yazılı antlaşma olan Kadeş Antlaşması imzalanmıştır. Yukarıdaki durumda tarihin tanımında yer alan unsurlardan hangisine yer veril me miştir? A) Toplumlar arası ilişkiler B) Neden sonuç bağlantısı C) Yer D) Zaman E) Ekonomik ilişkiler A) Kaynakların tenkit edilmesi B) Yardımcı bilimlerden yararlanılması C) Yer ve zamanın kesin olarak belirlenmesi D) Objektif gözlemler yapılması E) Olayın, gerçekleştiği dönemin koşullarına göre değerlendirilmesi 5. I. Tarihsel olayların tekrarlanmaması II. Deney ve gözlem yönteminin kul - lanılmaması Olaylar arasında neden sonuç bağlantısı ku rulması durumlarından hangileri Tarihe bilim özel liği kazandıran nitelikler arasında yer alır? 3. Tarihin konusu insan topluluklarının geçmişteki her türlü faaliyetleridir. Arkeolojik araştırmalar her geçen gün geçmişe ait yeni buluntuları gün ışığına çıkarmaktadır. Yalnızca bu bilgiye göre, Tarih bilimiyle il gili; I. Dinamik nitelik taşımaktadır. II. Araştırma alanı geçmişle sınırlıdır. Özgün bilimsel yasaları vardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 6. Tarih biliminin araştırma yöntemleri arasın da aşağıdakilerden hangisi yer al maz? A) Neden sonuç ilişkisi kurma B) Objektif olma C) Belge kullanma D) Gözlem yapma E) Kaynak taraması yapma

18 18 7. Tarihçilerin geçmiş zamanı incelerken ta rihi, çağ adı verilen dönemlere ayırmasında, I. araştırmaları kolaylaştırma, II. dönemler arasında karşılaştırma yapa bilme, mutlak yasalar oluşturma amaçlarından hangileri etkili olmuştur? Bölüm 1 / Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar 10. Tarih araştırmalarında yararlanılan, I. Arkeoloji, II. Antropoloji, Filoloji bilimlerinden hangilerinde, kimyanın kar bon 14 yöntemi kullanılarak Tarih Öncesi Çağların aydınlatılmasında yararlanıla bi lir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 8. Tarih biliminin, I. neden sonuç bağlantısı kurma, II. yer ve zaman belirtme, tekrarı mümkün olmayan olayları ince leme özelliklerinden hangileri kesin kanunlarının ol - mamasında doğrudan etkili olmuştur? D) I ve III E) II ve III 11. Tarih biliminin özellikleri arasında aşağıda kiler - den hangisi gösterilemez? A) Neden sonuç ilişkisi kurma B) Kesin yasalar oluşturma C) Objektiflik ilkesini benimseme D) Geçmişte yaşanan olayları inceleme E) Deneysel yöntemler kullanamama 9. Tarih araştırmalarında kullanılan aşağıdaki belge türlerinden hangisi araştırılan dö nemle ilgili daha kesin bilgilere ulaşılmasını sağlar? 12. Olgu, başka bir olayın belirtisi olarak gözlemlenmiş, uzun sürede oluşan durum lardır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin olgu olduğu söylenebilir? A) Taş baltalar B) Kil tabletler C) Seramik kaplar D) Tunç silahlar E) Mağara resimleri A) Amerika nın keşfedilmesi B) Osmanlı Devleti nin kurulması C) Kösedağ Savaşı nın yapılması D) Anadolu nun Türkleşmesi E) Bizans İmparatorluğu nun yıkılması

19 Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar / Bölüm Geçmişte insanların meydana getirdiği ve etki - lerini geniş alanlarda, uzun dönemler boyunca yansıtabilen gelişmelere tarihi olay denir. Buna göre, 16. Tarih bilimi, olaylar arasında neden sonuç iliş - kisini saptayabilmek için öncelikle aşa ğıdaki yardımcı bilimlerden hangisinden ya rar - lanmalıdır? I. Kavimler Göçü nün başlaması, II. buzul ikliminin sona ermesi, Fransız İhtilali durumlarından hangileri tarihi olay değerlendirilebilir? olarak A) Arkeoloji B) Antropoloji C) Kronoloji D) Toponomi E) Heraldik A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 14. Tarih bilimi araştırmalarında kullanılan bel geler üzerinde aşağıdakilerden hangisi uy gulana maz? 17. Tarihe yardımcı bilimlerden olan Kronoloji, yazının bulunmadığı dönemlerle ilgili tarih - lendirmelerde aşağıdaki bilimlerden hangi sinden yarar lanmaktadır? A) Tasnif B) Sentez C) Tahlil D) Tahrip E) Tenkit A) Kimya B) Arkeoloji C) Filoloji D) Heraldik E) Diplomatik 15. Ateşin kontrol altına alınması ile madenlerin eritilmesi ve işlenmesi, taş yerine madenden alet ve eşya üretilmesine ortam hazırlanmıştır. Bu bilgiye dayanarak; l. Ateş, insanların yaşayışını kolaylaştır mıştır. ll. Taştan alet yapmak daha kolaydır. lll. Maden, taşın yerini almıştır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? 18. Cilalı Taş Devri nde üretimin tüketim mik tarından fazla olması, I. toplumlar arası savaşların başlaması, II. ticari faaliyetlerin ortaya çıkması, toplumsal sınıflaşmanın başlaması gelişmelerinden hangilerine neden olmuştur? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve lll E) ll ve lll D) I ve II E) I, II ve III 1.E 2.D 3.C 4.D 5.C 6.D 7.B 8.C 9.B 10.C 11.B 12.D 13.D 14.D 15.B 16.C 17.A 18.E

20 20 Bölüm 1 / Tarih Bilimi Tarih Öncesi Çağlar TARİH BİLİMİ TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR TEST 4 1. Dünyada ilk kez yazıyı bulan ve kanunlar ya pan Sümerler, MÖ 1950 yıllarından itibaren ta rihten si linmeye başladılar. Ancak Sümerce, Mezopotamya okulla rında İsa nın doğumuna kadar okutuldu. Babil ya zısının tanın masıyla Sümer dil ve edebiyatı batıya yayıldı; Ana dolu da Hitit Devleti nin başkenti Hattu şaş taki okulla rda Sümerce öğretilmeye çalışıldı. Bu bilgiye dayanarak, l. Sümerlere Babillerin son verdiği, ll. yazıyı ilk kez kullananların Sümerler olduğu, lll. Sümer siyasi hayatının sona ermesine karşın dillerinin varlığını koru du ğu, lv. Sümer kültürünün Anadolu uygarlıklarını etki lediği yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve lv D) ll ve lll E) lll ve lv 2. Cilalı Taş Devri nde ilk kez tarımsal üretim başla - mış ve insanlar yerleşik hayata geçmiştir. Buna göre Cilalı Taş Çağı nda; l. insanların ekonomik ve sosyal yaşantılarında değişmelerin olması, ll. ilk köylerin oluşması, lll. insanların sadece tabiatın sunduklarıyla değil kendi ürettikleriyle de geçimlerini sürdürmeleri gelişmelerinden hangilerinin gerçekleştiği sa vu - nulabilir? A) Yalnız l B) l ve ll C) Yalnız lll D) ll ve lll E) l, ll ve lll 3. Neolitik Çağ da ilk olarak sürekli yerleşmelerin başla masıyla yönetim ve liderlik sorunları or taya çıkmış tır. Bu gelişmelerin sosyal yapıya en büyük et kisi nin aşağıdakilerden hangisi olduğu söy lenebi lir? A) Tek tanrılı dinlerin doğması B) Sınıflı toplum yapısının oluşması C) Cinsiyete dayalı işbölümünün başlaması D) Verimli bölgelerde nüfus yığılmalarının görülmesi E) Nüfus artışının hızlanması 4. Avcılıkla geçinen topluluklarda avcı, yakaladığı avı kendine ayırmaz, bölüşmek üzere yaşadığı klana götürürdü. Bu durum üretim ve tüketimin ortaklaşa olduğu bir ekonomiyi ifade etmek teydi. Cilalı Taş Çağı nda üretim arttıkça, insan kendi elleriyle edin diği zenginliğe kendisi ve en yakınları adına sahip çıkma eğilimi gösterdi. Buna göre Cilalı Taş Çağı nda üretimin başla - ması ve artmasının; l. özel mülkiyet anlayışının doğması, ll. devlet kavramının oluşması, lll. dinsel inanışın gelişmesi durumlarından hangilerine neden olduğu savu - nulabilir? A) Yalnız l B) l ve ll C) Yalnız lll D) ll ve lll E) l, ll ve lll 5. Maden Devri insanlık tarihinde bir dönüm nok tası sayılır. Çünkü madenin bulunuşuyla bilim sel ve teknik gelişmeler de hızlanmıştır. İnsanlar madeni eriterek silahlar yap mışlar, tarım araçlarını maden lerden yaptıkları için tarımda verimliliği artırmış ve yapılan madeni silahlarla he nüz madeni tanımayan topluluklar üzerinde siyasi egemenlik kurmuşlardır. Yalnızca bu bilgiye dayanarak Maden Devri için, l. ateşin kullanıldığı, ll. üretimin arttığı, lll. özel mülkiyet anlayışının doğduğu, lv. toplumlar arasında mücadelelerin yaşandığı durumlarından hangileri söylenemez? A) Yalnız ll B) Yalnız lll C) l ve lll D) ll ve lv E) lll ve lv 6. Tarih; Tarih Öncesi ve Tarihi Devirler olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bu ayrım aşağıdakilerden hangisine göre ya - pılmıştır? A) Ateşin kontrol altına alınması B) Yazının bulunması C) Yerleşik hayata geçilmesi D) Madenlerin kullanılması E) Tekerleğin bulunması