FĠLĠSTĠN ÜLKE BÜLTENĠ KASIM 2011

Transkript

1 FĠLĠSTĠN ÜLKE BÜLTENĠ KASIM 2011 Gazze Şeridi Batı Şeria 1

2 GENEL BİLGİ Resmi adı: Devlet BaĢkanı BaĢbakan Yüzölçümü Nüfusu Ġklim Resmi Dil BaĢlıca ġehirler Para Birimi Zaman Dilimi Filistin Ulusal Yönetimi Mahmoud Abbas Salam Fayyad Batı ġeria (Doğu Kudüs dahil) km 2 ve Gazze ġeridi 370 km milyon Batı ġeria da yazları sıcak ve kurak, kıģlar soğuk ve yağıģlı, Gazze ġeridi nde Akdeniz iklimi, her iki bölgede Khamasin adlı kum fırtınaları görülmektedir Arapça Gazze, Kudüs, Beytüllahim, Ramallah Batı ġeria da Ürdün Dinarı ve Yeni Ġsrail Shekel i, Gazze ġeridi nde Yeni Ġsrail Shekel i kullanılmaktadır. Türkiye saatinden bir saat ileride Filistin toprakları, Doğu Akdeniz e kıyısı olan Mısır ile komģu Gazze Ģeridi ile, Ürdün ün batısında yer alan Batı ġeria dan oluģmaktadır. EKONOMİYE GENEL BAKIŞ TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYH (milyar $) Reel Büyüme Hızı (%) Enflasyon (%, ortalama) Ġhracat (milyon $) Ġthalat (milyon $) Kaynak: EIU 1990 lı yıllardaki iyi performansından sonra, kırılgan yapısı ile Filistin ekonomisi, krizler, Gazze ġeridi ve Batı ġeria da yaģanan güvenliğe iliģkin sorunlar ve 2006 yılında yardımların kesilmesi gibi birçok nedenle düģüģe geçmiģtir. Filistin ekonomisinin, kalkınması ( nüfusun % 40 ını oluģturan Gazze dahil) ve kurumlarının reformu için Filistin Ulusal Yönetimi, Filistin Reform ve Kalkınma Planı nı uygulamaya baģlamıģtır. 2

3 17 Aralık 2007 tarihinde gerçekleģen Paris Donör Ülkeler Konferansı, Filistin Reform ve Kalkınma Planı çerçevesinde 2008 ile 2010 yılları arasında 7.7 milyar dolar vermeyi taahhüt etmiģtir yılının baģında 2 önemli sektörde büyüme gerçekleģmiģtir. Bunlardan bir tanesi gayrimenkul sektörü, bir diğeri ise sosyal ve kiģisel hizmet sektörleridir. Bu sektörlerde görülen büyüme daha çok yabancı yardımlara bağlanabilir yılında Filistin Yönetimine yapılan yardımlar toplamda 1,8 trilyon dolar seviyesine ulaģmıģtır. Bu tutar 2007 yılı rakamlarının %80 üzerindedir yılında yapılan yardımlar 950 milyon dolara ulaģmıģtır. Bu yapılan yardımlar daha çok maaģların ödenmesi, iģletme giderlerinin karģılanmasında kullanılmıģtır. Böylece ekonomi canlanmıģ ve tüketim artmıģtır. 27 Temmuz 2007 de Beytüllahim de yeni bir endüstriyel bölgenin temelleri atılmıģtır. Bu iki aģamalı proje Fransız hükümeti tarafından finansa edilmektedir, projenin 32 milyon dolara mal olması, 2000 kiģiye iģ olanağı sağlaması ve özel yatırımları teģvik edeceği düģünülmektedir. Alman Hükümeti de Filistin de altyapı hizmetlerinin geliģtirilmesi için 19 milyon dolar para ayırmıģtır, bu projeler de 5000 kiģiye istihdam sağlamıģtır. Filistin Ulusal Yönetimi orta vadeli reformlarda ve harcamaların kontrol altında tutulmasını sağlama konusunda önemli aģamalar kaydetmiģtir yılında % 28 olan bütçe açığını 2011 yılında %17 ye düģürmeyi planlamaktadır. KiĢi baģına düģen gelir 1999 dan bu yana % 60 oranında düģmüģtür ve 2007 yılındaki mali kriz süresince ekonomi, borçlara, iģçi dövizlerine ve dıģarıdan gelen yardımlara bağlı performans göstermiģtir. Yatırımlarda ise keskin bir düģüģ yaģanmıģtır. Son iki yıldır Ulusal Yönetim in fonları ücretleri karģılamak için kullanılmıģtır. IMF in tahminlerine göre yatırımlar 2005 ila 2006 yıllarında % 15 civarına düģmüģtür yılının ilk çeyreğinde iģsizlik oranı %22 civarında gerçekleģmiģtir. Oysa 2000 yılında bu oran % 10 civarındaydı. Özel sektördeki daralmalar nedeniyle hızla artan genç iģ gücü kamu sektörüne yönelmiģtir. 3

4 SEKTÖRLER Tarım GSYIH nin yaklaģık %10 una karģılık gelen tarım sektörü Filistin ekonomisinin bel kemiğini oluģturmaktadır. Filistin menģeli ürünlere Ġsrail tarafından uygulanan tarife dıģı engeller ve Ġsrail in güvenlik nedeniyle ekilebilir alanlara yönelik uygulamaları, tarım ürünleri ihracatının kısıtlı kalmasına neden olmuģtur. Ġsrail in çevreleme politikası tarımsal girdilerin fiyatlarını yükseltmiģ, bu alandaki yatırımları olumsuz etkilemiģ, Filistinli çiftçileri geçimlik tarıma yönlendirmiģtir. Filistin de buğday, arpa, pirinç ve Ģeker ithal edilen ürünler arasında yer almaktadır. Topraklarının yaklaģık 1/4'ü ekili olan Filistin de iklim çeģitliliği yaklaģık 60 kadar değiģik ürünün yetiģmesine imkan tanımaktadır. Tarım sektöründeki verimlilik seviyeleri Ġsrail den düģük olmakla birlikte bölgedeki diğer Arap ülkelerine göre iyi bir seviyededir. Ġmalat Sanayi Ġmalat sanayine yönelik uygulanan kısıtlamalar bu sektörün ekonominin en verimsiz sektörü olmasına yol açmıģtır. Ġmalat sanayinin GSYIH daki payı % 21 düzeyinin üzerine hiçbir zaman çıkmamıģtır. KarmaĢık ticaret prosedürleri ve lisans kısıtlamaları ve aracı finansal kuruluģların bulunmaması yatırımcıları Batı ġeria ve Gazze Ģeridinde yatırım yapmaktan alıkoymaktadır. Madeni ürünler, gıda iģleme, tekstil, giyim ve dericilik imalat sanayinde ön plana çıkan sektörlerdir. Madencilik TaĢa dayalı sanayiler El-Halil de toplanmıģtır. Buradaki taģ kalitesi nedeniyle sektörün yurtıģındaki piyasalarda rekabet gücü oldukça yüksektir. Bununla birlikte 1987 deki birinci intifada ve sonrasında ihracatta düģüģ yaģanmıģtır. Son dönemde yapılan arama çalıģmaları sonucunda özellikle Batı ġeria da önemli mermer kaynakları ortaya çıkmıģ, bu mermerler ithal edilenlere göre daha düģük kaliteli olmakla birlikte fiyat farkı nedeniyle yerel sanayiye daha çok hitap etmektedir. 4

5 ĠnĢaat Filistin de inģaat sektörü yarattığı istihdam ve ek hizmetler açısından önem taģımakla birlikte GSYIH içinde düģük bir paya sahiptir yılında sektörün GSYIH daki payı % 3,9 olarak gerçekleģmiģtir. Ramallah ın kuzeybatısında büyük bir konut projesi gerçekleģtirilmektedir.al Reehan Gayrimenkul firması tarafından üstlenilen projenin 250 milyon dolara mal olacağı tahmin edilmektedir. Ġlk etabın 2011 yılının baģında tamamlanması planlanmaktadır, proje kapsamında ilk etapta yapılması planlanan 2000 evin 250 si satılmıģtır. Bu proje kapsamında aynı bölgede bir alıģveriģ merkezi ve Arab Medical Center a bağlı bir hastane de inģa edilecektir yılında baģlayan bu proje hala devam etmektedir. Bu proje aynı zamanda ekonomik ev programı kapsamındadır. Bu proje kapsamında 10 yıl içinde 30,000 konut inģası planlanmaktadır, bu proje için Filistin Yatırım Fonu tarafından bir holding kurulması da gündemdedir. Ramallah ın 9 km kuzeyinde de yeni bir yerleģim merkezi kurulması planlanmaktadır. Bu proje çerçevesinde 5000 konut, okullar, alıģveriģ merkezleri inģa edilecektir. Bu sayede 10,000 kiģiye iģ olanağı sağlanacaktır. Finansal Hizmetler Salam Fayyad hükümeti, Haziran 2007 de göreve gelmesi ile birlikte finans sektöründe yeniden yapılanmaya yönelik çalıģmalar baģlatmıģtır ile 1980 yılları arasında bir bankacılık sisteminin bulunmadığı Filistin de, 1993 Oslo anlaģmasının akabinde, bir dizi Ürdün, Filistin ve yabancı banka Batı ġeria ve Gazze ġeridi nde Ģubeler açmıģtır yılı sonu itibariyle on yerli banka, on tanesi Ürdünlü olmak üzere 11 Arap bankası ve iki uluslararası banka Filistin genelinde 123 Ģube faaliyet göstermektedir. Ayrıca, 2005 yılı sonu itibariyle Filistin de 29 finans kuruluģu ve 9 sigorta Ģirketi faaliyet göstermektedir. Filistin de finans sektörü Arap Bankası, Kahire-Amman Bankası ve Ürdün Bankası nın hakimiyetindedir. 5

6 Turizm Doğu Kudüs ile Beytüllahim ve Jeriko baģta olmak üzere pek çok tarihi ve dini mekana sahip olan Filistin, önemli bir turizm destinasyonu olma potansiyeli taģımaktadır ve 2001 yılları arasında Filistin e gelen turist sayısı ağırlıklı olarak Avrupa, Ġsrail ve Kuzey Amerika dan olmak kaydıyla %52 oranında artıģ göstermiģtir yılında turist sayısı önemli bir düģüģ gösterse de 2004 yılı itibariyle artıģ trendine girmiģ, 2002 yılında olan turist sayısı 2006 yılında kiģiye ulaģmıģtır. ALTYAPI UlaĢım Filistin de mevcut ulaģım koģulları günlük ihtiyacı karģılamaya uygun olmayıp özerk bölgeler arasındaki kopukluklar ciddi seyahat problemleri doğurmakta ve kalkınma önünde engel teģkil etmektedir. Batı ġeria ve Gazze ġeridi ndeki toplam karayolu ağı 2006 yılı itibariyle km uzunluğunda olup karayolu taģımacılığı esas olarak eski otobüs ve özel Ģirketler tarafından iģletilen dolmuģlarla yürütülmektedir. Telekomünikasyon Filistin de telekomünikasyon sektöründe büyük yatırımlara gerek duyulmaktadır. Sektörün mevcut hali ekonomik faaliyetler üzerinde önemli sıkıntılar yaratmaktadır. Sektörün liberalizasyonu ise yavaģ ilerlemektedir. Filistin Ulusal Yönetimi, Mayıs 1995 te Filistin Telekomünikasyon ġirketi ne (Paltel) 10 yıllık sabit hatlı telefon servislerini ve 20 yıllık süre ile Gazze ġeridi ve Batı ġeria da mobil telefon servislerini iģletme hakkını vermiģtir. Paltel neredeyse tamamen Ġsrail altyapısına bağımlı durumdadır yılı sonu itibariyle sabit hat abonesi dur yılında Paltel, GSM ağı nın oluģturulması için açtığı ihaleyi Ġsveç Ģirketi olan Ericsson a vermiģtir. 6

7 Filistin in ilk mobil telefon servis sağlayıcısı Al Jawwal, 1999 yılında kurulmuģtur. Fakat lisansının süresi 2006 yılının sonunda sona ermiģtir ve Katar Telekoma ait Wataniyah, ikinci lisansı 350 milyon dolara elde etmiģtir. Wataniyah ın 2008 yılının ortasında faaliyete geçmiģtir yılının sonu itibariyle 384,000 sabit telefon hattı sahibi ve 1,153 milyon mobil hat sahibi vardır. Elektrik Batı ġeria ve Gazze ġeridi nin ana elektrik ihtiyacı Ġsrail Elektrik ġirketi (IEC) tarafından sağlanmaktadır. Filistinli özel bir kuruluģ olan Kudüs Elektrik ġirketi (JEC) Doğu Kudüs ile Batı ġeria ya elektrik dağıtımını üstlenmektedir. Mısır, bölgenin en büyük tedarikçisi Ġsrail in yerini alarak Gazze ġeridi nin elektrik ihtiyacını temin etmeye baģlamayı planladığını açıklamıģtır. Mısır, Sina dan (El Arish) Gazze ye kadar uzanacak bir elektrik hattı inģa etmeyi tasarlamaktadır. Bu proje ile Gazze ġeridi ne Ġsrail den 124 mw olarak sağlanan elektrik enerjisinin 150 mw a çıkması planlanmaktadır. Suudi Arabistan Ġslami Kalkınma Bankası nın projeye 32.5 milyon dolar finansman sağlaması beklenmektedir. Projenin, iki yıl içerisinde iģlevsel hale getirilmesi planlanmaktadır. Gazze nin 150 mw lık elektrik santrali bulunmakta fakat iģlevini görebilmesi için Ġsrail den yakıt tedariki gerekmektedir. Gazze nin elektrik ihtiyacı günlük 240 mw olarak tahmin edilmektedir. DIŞ TİCARET Filistin de dıģ ticaret açığı yapısal bir hal almıģtır. DıĢ Ticaret açığı, çevreleme politikası ve yerel üretimin ihtiyacı olan girdi akıģının ve ticari malların ihracının engellenmesi nedenleriyle daha da ĢiddetlenmiĢtir yılında toplam ihracat gelirleri 335 milyon dolar olarak gerçekleģmiģ bu rakamın milyon dolarlık kısmı Ġsrail e gitmiģtir. Ġthalat ise 2.7 milyar dolar, bunun Ġsrail den ithal edilen kısmı ise 1.9 milyar dolardır yılında dıģ ticaret açığı 3.1 milyar dolar olarak gerçekleģmiģtir yılında 1.3 milyar dolar olan dıģ ticaret açığının neredeyse üç katına ulaģmıģtır. 7

8 Filistin ve Ġsrail arasında büyüyen ticaret açığı 1967 yılında kurulan Gümrük Birliği nin etkilerini yansıtmaktadır. Tüm ülkelerden ithal edilen mallarının gümrükleri -Ġsrail den gelenler hariç dört misli arttırılmıģtır. Batı ġeria ve Gazze ġeridi Ürdün ile (1967 den bu yana) bir dıģ ticaret fazlası elde ederken, Arap ülkeleri pazarlarının toplam ihracat içerisindeki payı 1980 yılında % 31 den 2005 yılında % 7.7 ye düģmüģtür. Filistin in DıĢ Ticaretinde BaĢlıca Ürünler Ve Ülkeler (2009) BaĢlıca Ġhraç Ürünleri / Ürün Grupları BaĢlıca Ġthal Ürünleri / Ürün Grupları Ġhracatında BaĢlıca Ülkeler Doğal TaĢ ve Çimento (%27,9), Tıbbi Ürünler (%13,6), Bitkisel Yağlar (%6,7) Araçlar (%16,4), Tıbbi Ürünler (%11,5), Tahıl-Un-Süt Ürünleri (%5,7), Plastik ve Türevleri (%4,4) Ürdün (%43,6), Cezayir (%11,8), ABD (%10,1), Kore Cumhuriyeti (%9,4), Belçika (%5,1), Türkiye (%0,4) Ġthalatında BaĢlıca Ülkeler Ürdün (%22,3), Almanya (%17,9), Türkiye (%%13,2), Ġsviçre (%11,5), Çin (%11,5) Kaynak: Trademap Doğrudan Yabancı Yatırımlar Hakkında Bilgi yılları arasında Filistin e 179 milyon dolar Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) giriģi olmuģtur. Öte yandan, yılları arasında Filistin den 158 milyon dolar Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) çıkıģı olmuģtur. (milyon dolar) DYY GiriĢ DYY ÇıkıĢ (-)8 (-)8 36 Kaynak: UNCTAD 8

9 TÜRKİYE-FİLİSTİN EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ TÜRKĠYE FĠLĠSTĠN ĠLĠġKĠLERĠNDE YASAL ZEMĠN Anlaşmanın Adı İmza Tarihi Türkiye-Filistin İş Konseyi nin Kurulması Anlaşması 1 Temmuz 1994 Standardizasyon Alanında İşbirliği Anlaşması 8 Eylül 1998 Serbest Ticaret Anlaşması Şubat 2004 Türkiye-Filistin Turizm Karma Komisyonu II. Dönem 14 Temmuz 2005 Toplantısı Protokolü Kaynak:DTM Filistin Ulusal yönetimi ile iliģkilerini resmi düzeyde sürdüren Türkiye, sürgünde ilan edilen Filistin Devleti ni 15 Kasım 1988 de tanıyan ilk ülkeler arasında yer almıģtır. Türkiye, ayrıca, 1994 ve 1995 tarihli Oslo Düzenlemeleri çerçevesinde 1996 yılında kurulan Filistin Ulusal Yönetimi (FUY) ile iliģkilerine ve Filistin halkının yaģam koģullarının iyileģtirilmesine odaklanan iģbirliğine büyük önem vermiģtir. Bu çerçevede, kurulduğu ilk günlerden bu yana FUY ile ülkemiz arasında her düzeyde çeģitli ikili ziyaretler gerçekleģtirilmiģtir. Yatırımların KarĢılıklı TeĢviki ve Korunması (YKTK) ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi (ÇVÖ) AnlaĢmaları nın imzalanması, ikili ekonomik ve ticari iliģkilerin geliģtirilmesi bakımından önem arz etmektedir. Ankara Forumu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nin (TOBB) evsahipliğinde, 27 Nisan 2005 tarihinde Türkiye, Ġsrail ve Filistin Ticaret Odaları BaĢkanları ile iģadamlarının Filistin, Ġsrail ve Türkiye Arasında Ekonomik ĠĢbirliği Ġçin Ankara Forumu giriģimi baģlatılmıģtır. Ankara Forumu çerçevesinde, Filistin de sanayi bölgeleri kurulmasına yönelik projeler yürütülmektedir. 13 Kasım 2007 tarihinde CumhurbaĢkanımız Abdullah Gül, Ġsrail Devlet BaĢkanı Shimon Peres ve FUY BaĢkanı Mahmoud Abbas eģbaģkanlığında Ankara da düzenlenen 7. toplantısında, Erez/Gazze deki projeye ilavaten Tarkumiye/Batı ġeria da da benzeri bir BarıĢ için Sanayi Projesi ne baģlanması karar altına alınmıģ ve bu yönde bir Ortak Açıklama imzalanmıģtır. 9

10 TÜRKĠYE FĠLĠSTĠN ĠKĠLĠ TĠCARETĠ (1000 $) / /10 Ġhracat Ġthalat Denge Hacim Kaynak: TÜİK Türkiye-Filistin arasındaki ticari iliģkiler daha çok Filistinli firmaların ve iģadamlarının ülkemizden yaptıkları ithalat üzerinde yoğunlaģmaktadır. Resmi verilere göre Türkiye, Filistin in ithalatında Ġsrail, Ürdün ve Ġtalya nın ardından dördüncü sırada yer almaktadır. Ancak, bazı Ġsrailli firmaların Türkiye den ithal ettikleri malları yeniden ihraç (re-export) yoluyla Filistin de sattıkları düģünüldüğünde Türkiye nin Filistin in ithalatında Ġsrail den sonra ikinci sırada yer aldığı tahmin edilmektedir. Ġki ülke ticari ve ekonomik iliģkilerinin hukuki altyapısının en önemli unsuru olan ve sanayi ürünleri ithalatında taraflar arasındaki gümrük vergileri ve eģ etkili vergilerin tamamen kaldırılmasını hedefleyen Serbest Ticaret AnlaĢması, 20 Temmuz 2004 tarihinde Istanbul da imzalanmıģ, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiģtir. Serbest Ticaret AnlaĢması nın yürürlüğe girdiği 2005 yılında Türkiye nin Filistin den ihracatı 9,4 milyon dolar olarak gerçekleģirken, aynı yıl Türkiye nin Filistin den ithalatı 304 bin dolar olarak gerçekleģmiģtir yılında ise Serbest Ticaret AnlaĢması nın etkileri görülmeye baģlanmıģ, bu tarih itibariyle Filistin e ihracatımız, bir önceki yıla göre %125 oranında artarak 21 milyon 154 bin dolar olurken Filistin den ithalatımız 2005 yılına göre %64,8 oranında artarak 501 bin dolara yükselmiģtir yılına bakıldığında ise Filistin e ihracatımızın 2009 yılına oranla % 37 oranında artıģ gösterdiği görülmektedir. Aynı dönemde, Filistin den ithalatımızda %110 oranında artıģ göze çarpmaktadır. Bu veriler göz önüne alındığında, 2009 yılına oranla, ticaret hacmimizin %37 oranında artarak 40 milyon 881 bin dolara ulaģtığı anlaģılmaktadır. 10

11 Bu çerçevede toplam ticaret hacmimiz Serbest Ticaret AnlaĢması nın yürürlüğe girdiği 2005 yılı ile 2010 yılları arasında %321 oranında artıģ göstermiģtir yılı verilerine bakıldığında, 2011 yılı Ocak-Kasım döneminde Filistin e yönelik ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine göre %23.7 oranında artarak 39 milyon 797 bin dolara ulaģmıģtır. Aynı dönemde ithalatımız %52 oranında azalarak 174 bin dolara gerilemiģtir. Ġlk 10 aylık dönem baz olarak alındığında ticaret hacmimiz 2010 yılına göre %24.5 oranında artarak 39 milyon 623 bin dolara ulaģmıģtır Türkiye nin Filistin e (Gazze) Ġhracatında BaĢlıca Ürün Grupları ( / Dolar) SITC Ürün Grubu DeğiĢim (%) 4 HUBUBAT VE MAMULLERĠ , ,00 22, EKMEKÇĠ MAMULLERĠ , , BUĞDAY UNU VEYA MAHLUT UNU , ,00 7 KAHVE,ÇAY,BAHARAT,KAKAO VE HÜLASALARI , ,00 106, KALIP,DĠLĠM VEYA ÇUBUK HALĠNDE KAKAO MAMULLERĠ , , DĠĞER ÇĠKOLATA,KAKAO ĠHTĠVA EDEN GIDA MÜSTAHZARLARI , ,00 42 BĠTKĠSEL YAĞLAR , ,00 86, AYÇĠÇEĞĠ,ASPĠR (YALANCI SAFRAN) TOHUMU YAĞI , , MISIR YAĞI VE FRAKSĠYONLARI , ,00 99 BASKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIS DIGER ESYALAR VE PARA 7.653, , , BASKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIS DIGER ESYALAR 7.653, ,00 77 ELEKTRĠKLĠ MAKĠNA VE CĠHAZLAR , ,00 600, ĠZOLE EDĠLMĠġ TEL,KABLO,ELEKTRĠK ĠLETKENĠ,FĠBER OPTĠK KABLOLAR , DEġARJ TÜPÜ,AMPULÜ ĠÇĠN BALAST,STATĠK , ,00 KONVERTÖR,ENDÜKTÖR,AKSAM,PARÇAS 65 TEKSTĠL ELYAFI VE MAMULLERĠ , ,00 460, SENTETĠK FĠLAMENT ĠPLĠKLERDEN MENSUCAT , , SENTETĠK-SUNĠ LĠFLERDEN KADĠFE,PELÜġ VE TIRTIL MENSUCAT , ,00 11 SULAR,GAZOZLAR,ALKOLLÜ ĠÇKĠLER , ,00 712, SULAR,GAZOZLAR , ,00 66 METAL DIġI MĠNERAL MAMULLER , ,00 170, ĠNġAAT TUĞLALARI,SERAMĠK BORULAR,KAROLAR,MOZAĠK , , TABĠĠ TAġLAR,ĠġLENMĠġ TAġLAR , ,00 69 METALLERDEN NĠHAĠ ÜRÜNLER , ,00 154,87 11

12 6973 DEMĠR,ÇELĠK VE BAKIRDAN PĠġĠRME,ISITMA CĠHAZLARI , , DEMĠR,ÇELĠK VE ALUMĠNYUM TANK,VARĠL,FIÇI,KUTU,BENZERĠ KAPLAR ,00 12 TÜTÜN VE MAMULLERĠ , ,00 60, TÜTÜN ĠÇEREN SĠGARALAR , ,00 ĠLK 10 TOPLAM , ,00 72,09 ÜLKE TOPLAM , ,00 36,52 Kaynak: DTM Türkiye nin Filistin den (Gazze) Ġthalatında BaĢlıca Ürün Grupları ( / Dolar) DeğiĢim SITC Ürün Grubu (%) 21 DERĠ,KÖSELE,HAM POST , ,00-21, SIĞIR VE ATLARIN HAM DERĠLERĠ-AĞIRLIĞI>14 KG ,00 KOYUN,KUZU HAM DERĠLERĠ-YÜNÜ ALINMIġ,SALAMURA 2117 EDĠLMĠġ (PĠKLE) , ,00 5 SEBZELER,MEYVALAR VE MAMULLERĠ , DĠĞER TAZE MEYVALAR , SEBZE,MEYVA KARIġIMLARININ KONSERVELERĠ (SĠRKELĠ,ASETĠK ASĠTLĠ) METALLERDEN NĠHAĠ ÜRÜNLER , DEMĠR, ÇELĠK VE BAKIRDAN PĠġĠRME,ISITMA CĠHAZLARI , EL TESTERELERĠ, EĞELER, TÖRPÜLER, PENSLER, KERPETENLER, EL ALETLERĠ ,00 4 HUBUBAT VE MAMULLERĠ , BUĞDAY UNU VEYA MAHLUT UNU ,00 89 ÇEġĠTLĠ MAMUL EġYA ,00 - YAZI,ÇĠZĠM MÜREKKEPLERĠ,TARĠH DAMGALARI,YAZI 8959 MAKĠNASI ġerġtlerġ , KAĞIT,KARTONDAN BASKILI ETĠKETLER ,00 61 HAZIR DERĠLER,POSTLAR VE MAMULLERĠ , SIĞIR,ATLARIN BÜTÜN OLMAYAN DERĠLERĠ ,00 63 MANTAR VE AĞAÇ MAMULLERĠ ,00 - AĞAÇTAN ÇERÇEVELER,MUTFAK 6354 EġYASI,KUTULAR,HEYKELCĠKLER ,00 75 BÜRO MAKĠNALARI,BĠLGĠ ĠġLEM MAKĠNALARI , SAYISAL OTOMATĠK BĠLGĠ ĠġLEM MAKĠNALARI ,00 55 UÇUCU YAĞLAR,YÜZEY AKTĠF MADDELER,TEMĠZLĠK PATLARI,BOYALARI , TUVALET ĠÇĠN SABUNLAR ,00 81 SIHHĠ TESĠSAT,ISITMA,AYDINLATMA ĠLE ĠLGĠLĠ ÇEġĠTLĠ EġYA , DAHĠLĠ AYDINLATMA CĠHAZLARI ,00 ĠLK 10 TOPLAM , ,00 147,10 ÜLKE TOPLAM , ,00 110,23 Kaynak:DTM 12

13 Türkiye den Filistin e Yapılan Yardımlar Türkiye nin 1995 yılından bu yana sağlık, eğitim, kamu maliyesi, kurumsallaģma, güvenlik, turizm ve tarım alanlarında ayni ve nakdi olarak yaptığı yardımların toplamının uluslararası bütçeleme teknikleri kullanıldığında 60 milyon ABD Dolarını aģtığı hesaplanmaktadır. Türkiye, aynı zamanda, BirleĢmiĢ Milletler Filistinli Mülteciler Ġçin Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) aracılığıyla Filistinli mültecilere ve El-Halil deki Uluslararası Geçici Mevcudiyet (TIPH) vasıtasıyla da El-Halil de yaģayan Filistinli halka dolaylı yardımlar yapmaktadır. Öte yandan, ülkemiz ile Filistin arasında 900 bin ABD Doları tutarındaki Hibe AnlaĢması 21 Aralık 2004 tarihinde ülkemiz ile Filistin Ulusal Yönetimi ile imzalanmıģtır. Sözkonusu hibe, küçük ve orta ölçekli projelerin geliģtirilmesi, bunlara iliģkin mal ve hizmetlerin ülkemizden temini ve Filistin e ulaģtırılması için kullanılmıģtır yılı için 1 milyon Dolarlık yeni bir hibe anlaģması da 10 Temmuz 2006 tarihinde imzalanmıģtır. Söz konusu hibe yine proje bazında kullandırılmaktadır. Ayrıca 2007 yılının Temmuz ayında Türkiye ile Kuzey Filistin ġirketi arasında Jenin de Türkiye nin % 75 hisseye sahip olduğu bir endüstriyel bölge kurulmasına dair bir antlaģma yapılmıģtır. TOBB Plaza Talatpaşa cad. No:3 Kat: Gültepe Levent İstanbul Telefon: (pbx) Faks: (pbx) info@deik.org.tr Web: Yönetim Kurulu Başkanı: M. Rifat Hisarcıklıoğlu İcra Kurulu Başkanı: Rona Yırcalı Genel Sekreter: Bahri Can Çalıcıoğlu Direktör: Ufuk Yılmaz 13