BURSA TİCARET VE SANAYİ ODASI EKONOMİK VE SOSYAL DURUM ANKETİ SONUÇLARI

Transkript

1 SUNUŞ BURSA TİCARET VE SANAYİ ODASI EKONOMİK VE SOSYAL DURUM ANKETİ SONUÇLARI 2007 YILI PARA POLİTİKALARI BEKLENTİLERİ Bir ortak fayda kuruluşu olma misyonunu başarıyla taşımaya devam eden Bursa Ticaret ve Sanayi Odası olarak, üyelerimize ve Bursa ekonomisine değer katmak üzere hayata geçirdiğimiz faaliyetlerden bana göre en önemlilerinden biri BTSO Ekonomik ve Sosyal Durum Anketi yılı sonu itibariyle gerçekleştirdiğimiz en son Ekonomik ve Sosyal Durum Anketi nin sonuçlarını bu kitapçık ile incelemenize sunuyoruz. Anket sonuçlarının ve değerlendirmelerinin, 2007 yılı ekonomisine genel bir perspektif sunma açısından oldukça faydalı olacağı düşüncesindeyim. Kitapçığı incelediğinizde de göreceğiniz gibi, üyelerimize, 2006 yılının genel ekonomik değerlendirmesini, faaliyet gösterdikleri sektörlerde yaşadıkları sıkıntıları ve bu sorunların çözümü yönünde Hükümetimizden beklentilerini ve 2007 yılı ile ilgili öngörülerini sorduk. Ayrıca, özellikle para politikalarına yönelik beklentilerini açığa çıkarmaya çalıştık. Tablo çok da parlak değil açıkçası. Özellikle anketi dolduranların %56 sının 2007 yılı içinde bir kriz beklentisinde olması ya da 2007 yılında enflasyon hedefinin tutacağını düşünenlerin oranının sadece %6 larda kalması gibi sonuçlar oldukça çarpıcı. Özetle, bu araştırmanın sonuçlarının, sadece Bursa iş dünyasına değil, Türkiye nin dördüncü büyük ekonomisi olan Bursa dan tüm Türkiye ye önemli mesajlar taşıdığı kanaatindeyim. Saygılarımla, 11 Ocak 2007 Celal SÖNMEZ Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı

2 Ekonomik ve Sosyal Durum Anketi 2006 Sonuçları Şirketlerin ölçekleri Yılı Para Politikaları Beklentileri Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından 4 yıldır düzenli olarak her 3 ayda bir yapılan ve BTSO üyeleri arasında gerçekleştirilen anket çalışması ile ekonominin genel durumu, geçmiş dönem değerlendirilmesi ve gelecek dönem beklentileri hakkında üyelerin görüşlerine başvurulmakta ve sonuçlar değerlendirilerek, kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Elinizdeki çalışma, Ekonomik ve Sosyal Durum Anketi ile beraber her ay gerçekleştirilen İç Piyasa Anketi nin sonuçlarıyla; Bursa iş dünyasının 2006 yılındaki ekonomik ve sosyal gelişmeler hakkındaki görüş ve düşüncelerini yansıttığı gibi, 2007 yılına ilişkin beklentileri de ortaya koymaktadır. Katılımcı Profili BTSO Ekonomik ve Sosyal Durum Anketi ne katılan toplam 322 işadamı, sanayici ve üst düzey yöneticinin yüzde 56.5 i sanayi, yüzde 43.5 i de ticaret kesimini temsil ediyor. Katılımcıların yüzde 16.6 sı tekstil ve konfeksiyon, yüzde 13.4 ü otomotiv ana ve yan sanayi, yüzde 12.9 u makine ve metal, yüzde 8.06 sı gıda ve yüzde ü de bilişim, inşaat, kimya, mobilya, plastik, turizm, basın-yayın, enerji, elektrik, elektronik ve çimento-toprak ürünleri ve maden ile diğer sektörlerde faaliyet gösteriyor. Tekstil ve konfeksiyon %16,60 Otomotiv ana ve yan sanayi %13,4 Makine ve metal %12,9 Gıda %8,06 Ankete cevap veren işadamı, sanayici ve üst düzey yöneticilerin yüzde ü KOBİ, yüzde sı da büyük ölçekli şirketleri yönetiyor. Şirketlerin yüzde 68,2 sinde işin başında birinci kuşak bulunurken, yüzde 22,56 sı ikinci, yüzde 8,2 si üçüncü, yüzde 1.04 ü de dördüncü kuşak tarafından yönetilen şirketler... 24,86 KOBİ Büyük ölçekli Hükümetin 2006 Yılı Performansı Ankette, Hükümet in 2006 yılı performansı, iş dünyası tarafından değerlendirildi. Buna göre, Bursa iş dünyası Hükümet in ekonomi peformansını % 46,79 oranında orta, % 23,52 oranında iyi, % 20 oranında başarız, yüzde 10 oranında da çok iyi buldular. Ankete katılanlar, İç politika (%43,9) ve sosyal politikalar (%39,21) konusunda Orta, AB ile entegrasyon (% 42,92) ve dış politika (%37,74) konusunda Başarısız not verdi. AB ile entegrasyonu orta bulanlar % 34, iyi bulanlar % 18, dış politkayı ise orta bulanlar % 35, iyi bulanlar % 20 düzeyinde Yılı Nasıl Geçti? Bursa iş dünyası, 2006 yılı faaliyette bulunduğunuz sektör / işkolu açısından nasıl geçti? sorusuna, yüzde 44,44 oranında Orta, yüzde 24,74 oranında İyi, yüzde 23,73 oranında Kötü, yüzde 4,04 oranında Çok iyi ve yüzde 3,03 oranında da Çok kötü şeklinde cevap verdi. 23,73 75, yılı faaliyette bulunduğunuz sektör açısından nasıl geçti? 24,74 4,04 3,03 44,44 Orta İyi Kötü Çok iyi Çok kötü

3 Ankette, katılımcılara yönlendirilen 2006 yılında en çok hangi alanda/alanlarda sıkıntılarla karşılaştınız? sorusu, sırasıyla, nakit sıkıntısı (%37,05), girdi maliyetlerindeki artış (%25,88), piyasalardaki durgunluk (%17,76), TL nin değerlenmesinin ihracata olumsuz etkisi (%9,64), talep yetersizliği (%9,13) ve AB ye tam üyelik sürecindeki gidişat (%0,5) yanıtlarını aldı. Ankete göre, Bursa iş dünyasının yüzde 53,37 si 2006 yılında üretimini artırmazken, yüzde ü üretimini arttırdı. Buna karşın, geçen yıl satışlarını artıranların oranı yüzde 54,04, istihdamını arttıranların oranı da yüzde olarak gerçekleşti yılında satışlarınızda bir önceki yıla göre artış yaşandı mı? Finansmanda sıkıntı ortak sorun BTSO Ekonomik ve Sosyal Durum Anketi nde sorulan 2006 yılında finansmanda sıkıntı yaşadınız mı? sorusuna yüzde oranında Evet, yüzde oranında da Hayır cevabı geldi. 29, yılında finansmanda sıkıntı yaşadınız mı? 70,25 Evet Hayır 45,95 37,03 Evet 2006 yılında çalışan sayısında... Hayır 54, Yılı Yatırımları Ankette, katılımcılara, 2006 yılında, şehir dışında ve yurt dışında yatırım yapıp yapmadıkları ve 2007 yılında yatırım planlayıp planlamadıkları da soruldu. Buna göre, 2006 yılında; Bursalı işadamı ve sanayicilerin yüzde sı yurtdışında, yüzde i de şehir dışında yatırım yaptı yılında şehir dışında yapmak isteyenlerin oranı yüzde 28.06, yurt dışında yatırım yapmak isteyenlerin oranı da yüzde olarak gerçekleşti yılında faaliyette bulunduğunuz sektör dışında bir alana yatırım yaptınız mı?" şeklindeki soruya ise Bursa iş dünyası yüzde 73,65 oranında Hayır, yüzde oranında da Evet cevabını verdi. Faaliyette bulunduğu sektör dışında bir alana yatırım yapanların seçtikleri sektörler de soruldu. Buna göre, yüzde oranında inşaat sektörünün başı çektiği görüldü. Diğer sektörler de sırasıyla şöyle: turizm (%13.51), bilişim (%8.1), perakende (% 8.1), diğer sektörler (%48.76). Artış oldu Azalış oldu 62, Yılı Yatırım Düşünceleri Bursa iş dünyasının 2007 yılında faaliyette bulunduğu işiyle ilgili olarak, yüzde oranında herhangi bir değişiklik yapmadan aynı koşullarda devam etmeyi planladığı, yüzde 22.9 unun kapasite artırmayı, yüzde ünün sektörde yeni yatırım yapmayı, yüzde inin küçülmeyi ve yüzde 6.14 ünün de sektörden çıkmayı planladığı ortaya çıktı.

4 2007 yılında faaliyette bulunduğunuz işinizle ilgili olarak ne planlıyorsunuz? 18,43 35,75 6,14 16,75 Sektörde yeni yatırım Kapasite artırımı Küçülme Sektörden çıkış Değişiklik yapmadan aynı koşullarda dev am etmek 2007 yılında faaliyette bulunduğu sektör dışında bir alana yatırım yapmayı düşünmeyenlerin oranı yüzde 68.71, düşünenlerin oranı da yüzde olarak gerçekleşti. 22, yılında faaliyette bulunduğunuz sektör dışında bir yatırım planlıyor musunuz? 31,29 Ankette ihracat yapan işadamı ve sanayicilere, ihracatlarının toplam ciro içindeki payı ve üretimdeki ithal girdi oranları da soruldu. Buna göre, ihracat yapan 102 şirketin yüzde 24.5 i cirolarının yüzde oranında ihracat yapıyor. Yaptığı ihracat cirosunun yüzde üne tekabül eden şirketlerin oranı ise sadece yüzde 8.82 de kaldı. Yine anket sonucuna göre, şirketlerin yüzde ü yüzde arasında ithal girdi kullanıyor. Üretiminde hiç ithal girdi kullanmayanların oranı yüzde ve yüzde 70 ile yüzde 100 oranları arasında ithal girdi kullananların oranı ise yüzde olarak gerçekleşti. Ankette, katılımcılara, yeni yılda kriz beklentisi taşıyıp taşımadıklarına ilişkin soru da yönlendirildi. Bursa iş dünyasının yüzde i 2007 yılında bir kriz beklentisi taşıyor, yüzde si ise kriz beklemiyor de En İyi Yatırım Aracı Hangisi Olur? Bursa iş dünyası 2007 yılında en iyi finansal yatırım aracı olarak yüzde 49.5 ile gayrimenkulü seçerken, döviz yüzde 22.5, altın yüzde 10.5, tahvil-bono yüzde 9, YTL yüzde 6.5 ve hisse senedi (borsa) ise yüzde 2 oranında oy topladı Yılı Hedefleri Tutar mı? Hükümet tarafından belirlenen 2007 yılı yüzde 5 büyüme hedefinin tutturulacağına inananların oranı yüzde 54.21, inanmayanların oranı da yüzde olarak gerçekleşti. Hayır 68,71 Evet 2007 yılı sonunda % 5 büyüme hedefinin tutturulacağına inanıyor m usunuz? 2007 yılında yeni bir alana yatırım yapmayı planlayan işadamı ve sanayicilerin, 2006 yılından farklı olarak bu yıl perakende sektörü nü yüzde oranıyla tercih ettiği görülüyor yılının en gözde sektörü olan inşaat alanında yatırım yapmayı planlayanların oranı yüzde olarak çıkarken, yüzde oranında hizmet, yüzde 8.47 sinin turizm ve yüzde 5.08 inin de bilişim sektörüne yatırım yapmayı planladığı görülüyor. Geriye kalan inin de enerji, mobilya, gıda hayvancılık, organik tarım, taşımacılık, tekstil ve hazır giiyim sektörlerinde yatırım palnlarının gündemde tuttutuğu ortaya çıktı. 45,78 54,21 Evet Hayır

5 Katılımcılara yönlendirilen 2007 yılı enflasyon beklentiniz nedir? sorusuna verilen cevaplar ise hayli ilginç. Buna göre, hükümetin yüzde 4 lük yılsonu enflasyon hedeflemesine rağmen enflasyonun yüzde 4 ile 6 arasında olacağını bekleyenler yüzde 5.64 lük oranda. İş dünyasının yüzde i 2007 yılı sonunda enflasyonun yüzde 7 ila 9 arasında tutturulabileceğini bekliyor yılı enflasyonunda iki haneli rakamlara çıkılacağını ve enflasyonun yüzde 13 ve üzerinde gerçekleşeceğini bekleyenlerin oranı ise yüzde ,38% 16,92% 2007 yılı sonunda enflasyon beklentiniz? 5,64% 42,05% % 4-6 % 7-9 % % 13 v e üzeri Bursa iş dünyasının yüzde u dolar kurunun 2007 yılında , yüzde ü , yüzde i ve yüzde 4.52 si de aralığında gerçekleşeceğine inanıyor. İşadamı ve sanayicilerin yüzde i 2007 yılında cari açığın artacağını düşünüyor. Anket sonuçlarına göre, Bursa iş dünyasının yüzde ü Türkiye nin AB üyeliği konusundaki motivasyonun düştüğüne inanıyor, yüzde ü erken seçim beklentisi taşımıyor. Ekonomik anlamda 2007 yılının 2006 yılından daha iyi olacağını düşünenlerin oranı yüzde de kalırken, yüzde i ise önemli bir farklılık olacağına inanmıyor de Neler Öncelikli Olmalı? Hükümetin 2007 yılında öncelikli olarak adım atmasının beklendiği konular ve oranları ise sırasıyla şöyle: Kayıt dışı ekonomi ile mücadele: % 51,94 Girdi maliyetlerinin düşürülmesi: % 49,02 Vergi politikalarının gözden geçirilmesi ve vergi oranlarının azaltılması: % 38,83 Üretimi ve ihracatı teşvik edici politikalar: % 36,89 İşsizlikle mücadele / istihdam artırıcı önlemler: % 32,52 Cari açığın azaltılması: % 27,66 Enflasyondaki düşüşün kalıcı hale getirilmesi: % 21,84 Yolsuzlukla mücadele: % 21,35 Sosyal yapı ve dokudaki erozyonla mücadele: % 12,62 AB ile tam üyelik yönündeki müzakerelerin önünün açılması: % 12,13 Para politikası Bursa iş dünyasına yönlendirilen T.C Merkez Bankası nın uyguladığı para politikasını nasıl buluyorsunuz? sorusuna sırasıyla Orta (%49.75), İyi (%31.21), Başarısız (%16.58), Çok iyi (%2.43) cevapları gelirken, Türkiye de özel sektör şirketleri tahvil ihraç etse satın alırım diyenlerin oranı sadece yüzde de kaldı. Para Politikası Orta İyi Başarısız Çok İyi

6 2007 de Gecelik Faizler Ne Olur? 2007 sonunda Merkez Bankası gecelik faizini yüzde oranında olarak tahmin eden Bursa iş dünyası, yüzde 52 oranında Euro/Dolar paritesinde önemli bir değişiklik beklemiyor. Dolar bazlı hesaplamalarında Euro ya geçiş yapmayı yüzde oranında halihazırda Euro kullandığı için düşünmeyenlere karşı, yüzde 40.1 i de Euro ya geçişi planlıyor. İş dünyasının yüzde 65 i 2007 yılında konut ve tüketici kredilerinde düşüş beklerken, yüzde 35 i de yükseliş beklentisi içerisinde... İÇ PİYASA ANKETİ Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından gerçekleştirilen İç Piyasa Anketi nin özellikle iç piyasadaki hareketlilik ile beklentileri ölçmeyi hedefleyen Aralık ayı sektörel anket sonuçlarında ise, geçen ay içerisinde Kurban Bayramı ve yılbaşı hareketliliğine odaklanan iç piyasanın aradığını tam olarak bulamadığını, ilerleyen aylarda da satışlarda yoğun bir artış beklemediklerini ortaya koyuyor. olmadığını düşünüyorum şeklinde cevapladı. Özellikle perakende ticaret yapan firma sahipleri ve yetkililerinin katılımıyla düzenlenen ankette yer alan 2006 yılında sektörünüzü etkileyen en önemli ekonomik sıkıntı hangileridir? sorusuna katılımcıların yüzde 32 si ödemelerde sıkıntı yaşanması, yüzde 24 ü nakit sıkıntısı/ kredi kartı kullanımının yaygınlığı, yüzde 20 si girdi maliyetlerinin yüksekliği yüzde 16 sı Piyasadaki talep düşüklüğü, yüzde 8 i de vergilerin yüksekliği yanıtını verdi. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından iç piyasadaki hareketlilik ile beklentileri ölçmek amacıyla ticaret yapan üyelerle gerçekleştirilen anketin 2007 yılı beklentilerine ilişkin 2007 yılında ekonomik açıdan en büyük beklentiniz nelerdir? sorusuna katılımcılar yüzde 45 oranında piyasaların canlanması, satışların artması, yüzde 18 oranında girdi maliyetlerinin düşmesi, yüzde 14 oranında kredi faizlerinin düşmesi, yüzde 12 oranında vergi oranlarının azaltılması ve yine yüzde 12 oranında KOBİ lere yönelik teşvik kredilerinin arttırılması cevabını verdi. BTSO Başkanlığı ndan yapılan açıklamaya göre, ankete katılanlara yönlendirilen Aralık ayını değerlendirdiğinizde satışlarınızın durumu ne olmuştur? sorusuna yüzde 28 oranında Arttı, yüzde 47 si Azaldı ve yüzde 25 gibi bir oranda Hiçbir değişiklik olmamıştır yanıtı verildi. Kapalıçarşı ve civarı ile özellikle perakende ticaret yapan firma sahipleri ve yetkilileriyle gerçekleştirilen ankete katılanlar, Gelecek ayki satışlarınıza ilişkin beklentileriniz ne yöndedir? sorusuna, yüzde 41 oranında Düşüş bekliyoruz, yüzde 28 oranında Artmasını bekliyoruz ve yüzde 31 oranında da Hiçbir değişiklik beklemiyoruz yanıtını verdi. Ankete katılanlar bir önceki yıla kıyasla 2006 yılını ekonomik açıdan nasıl değerlendirirsiniz sorusuna yüzde 40 oranında daha kötü, yüzde 34 oranında daha iyi ve yüzde 26 oranında da değişiklik

7

8

9

10

11

12

13

14