Ekonomi Bülteni. 11 Şubat 2013, Sayı: 05. Yurt Dışı Gelişmeler. Yurt İçi Gelişmeler. Finansal Göstergeler. Makro Ekonomi ve Strateji

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 05 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Makro Ekonomi ve Strateji Kur Savaşları: Yine, Yeni, Yeniden Türkiye Kur Savaşlarının Neresinde? Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler ECB faiz değiştirmedi, Draghi uyardı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) 2013 yılının ikinci toplantısında tarihi düşük seviyedeki politika faiz oranını %0.75 de, bankaların ECB de tuttukları mevduatlara uyguladığı faiz oranını da % 0 da sabit tuttu. ECB başkanı Mario Draghi faiz kararının ardından gerçekleştirdiği basın toplantısında, enflasyon oranının son 3 ayda içerisinde 50 baz puan gerileyerek %2 seviyesine gelmesinin ve ilerleyen aylarda %2 olan enflasyon hedefinin altında bir seyir izleyeceği yönündeki beklentilerinin gevşek para politikası tarafında ellerini güçlendirmeye devam ettiğini belirtti. Mario Draghi ayrıca ekonomik aktiviteye ilişkin bir önceki toplantıdaki söylemelerini tekrarlayarak bölge ekonomisinin 2013 sonlarına doğru gevşek para politikasının desteği, finansal piyasalardaki güvenin artması ve global talepteki artış ile birlikte kademeli olarak toparlanacağını belirtti. ECB başkanı bununla beraber ekonomi üzerindeki aşağı yönlü risklerin halen mevcut olduğuna da dikkat çekti. Son günlerde konuşulan Euro nun değerlenmesi konusuna ise, aşırı değerli Euro nun büyüme ve fiyat istikrarı üzerinde olumsuz etkileri olduğunu, fakat kurun şu an için nominal ve reel olarak uzun vadeli ortalamasına yakın olduğunu belirtti. Döviz kurunun bankanın politika hedefi olmadığını ama yine de fiyat istikrarı açısından yakından takip edileceğini söylemesi piyasaların ECB nin aşırı değerli para birimine müsaade etmeyeceği şeklinde yorumlandı ve EUR/USD paritesi sert bir hareketle 1.34 seviyelerine geriledi. Euro Bölgesinde perakende satışlar daralmaya devam ediyor. Euro Bölgesinde perakende satışlar (mevsimsellikten arındırılmış) Aralık ayında Kasım a göre -%0.5 lik daralma beklentilerinin üzerinde %0.8 oranında daralarak son 8 aydaki en sert gerilemesi yaşamış oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise düşüş %3.4 oranında gerçekleşti. Satışlarda yaşanan gerileme teknik olarak resesyonda olan Euro Bölgesi ekonomisindeki durgunluğun 2013 yılı başlarında da çok farklı bir resim çizmeyeceğinin sinyalini verdi. Euro Bölgesinde politik endişeler. İspanya Başbakanı Mariano Rajoy ve iktidardaki partisinin üst düzey yetkilileri hakkında yolsuzluk söylentilerinin çıkması halk tarafından protestoların yaşanmasına ve ülkeye ilişkin politik endişelerin oluşmasına neden oldu. Euro Bölgesinin bir diğer sorunlu ülkesi İtalya da ise seçimlere yaklaşılırken seçim anketlerinin eski başbakan Berlusconi nin yeniden seçilebilme ihtimalinin yükseldiğine işaret etmesi de mevut ekonomik politikalarda geri adım atılabileceğine yönelik endişeleri körükledi. Euro Bölgesinin bu sorunlu iki ülkesindeki politik gelişmeler ile birlikte ülkelerin son zamanlarda gerileyen borçlanma maliyetleri tekrar yükselmeye başladı. İspanyol ve İtalyan 10 yıl vadeli tahvil getirileri ilk tepkilerle sert yükselirken, haftanın son gününde İspanyol tahvilleri 16 baz puan artış ile %5.36, İtalyan tahvilleri ise 12 baz puan artışla %4.57 de işlem gördü. Global aktivite hız kazanıyor. Dünya nın ikinci en büyük ekonomisi Çin de açıklanan Ocak ayı dış ticaret verileri iç ve dış talebin canlandığına işaret etti. İhracat %17 olan beklentilerin üzerinde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %25 lık bir artış sergileyerek dış talebe yönelik olumlu sinyaller verirken, ithalattaki artış da %23 olan piyasa beklentilerini aşarak %29 ile ülkede ekonomik aktivitenin hızlanmaya başladığını ortaya koydu. Çin in ABD ye yaptığı ihracatlar %14.5 oranında artarak son 10 ayın, AB ye yaptığı ihracatlar ise %5.2 lik artış ile son 13 ayın en yüksek artış hızlarını işaret ederek diğer büyük ekonomilerde de ekonomik aktivitenin arttığının sinyallerini verdi. Küresel ekonomik aktiviteye ilişkin olumlu sinyaller veren verinin ardından petrol fiyatları (Brent) da 118$ ın üzerine çıktı. ABD de işsizlik maaşı başvurularında aşağı yönlü trend devam ediyor. ABD de 2 Şubat ile biten haftada işsizlik maaşı başvuruları 360 bin adet olan beklentilerin bir miktar üzerinde 366 bin adet olarak açıklandı. Bir önceki hafta 368 bin adet olarak açıklanan başvuru sayısının da 371 bin adete revize edilmesine karşın başvurulardaki tendi daha net ortaya koyan 4 haftalık ortalama 352 binden bin adete gerileyerek Mart 2008 den bu yana en düşük seviyesine ulaştı. Öte yandan işsizlik maaşı almaya devam eden kişi sayısı 8 bin kişilik bir artış göstererek 3.22 milyon adete ulaştı. Mevcut rakamın 6.63 milyon adet olan tepe noktasının çok altında olmasına karşın aşağı yönlü trendinin bir süredir zayıfladığı görülüyor. ABD de mali uçurum görüşmeleri yeniden gündemde. ABD de bütçe kesintileri konusunda anlaşmaya varılmadığı taktirde 1 Mart a kadar ertelenen büyük çaptaki otomatik harcama kesintileri devreye girecek. Bu konuda geniş çaplı bir anlaşma yapılana kadar ABD Başkanı Obama nın harcama kesintileri ve vergi artışlarından oluşan küçük boyutlu paketini Cumhuriyetçilerin reddetmesi yaklaşan otomatik bütçe önlemleri konusunda endişelerin artmasına neden oldu. Bu endişelerden biriside otomatik bütçe paketiyle birlikte savunma harcamalarında yapılacak olan kesintiler nin son çeyreğinde savunma harcamalarında yapılan son 40 yılın en büyük kesintileri ilk tahminlere göre ABD ekonomisinin %0.1 lik daralmasında en önemli paya sahipti. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Enflasyon, Ocak 2013 Ocak ayında TÜFE aylık bazda %1.14 olan piyasa beklentilerinin üzerinde %1.65 oranında bir artış gösterdi. Yıllık TÜFE ise böylece 2012 sonundaki %6.16 seviyesinden %7.31 e yükselmiş oldu. Geçen yılın aynı döneminde yıllık enflasyon %11.13 seviyesinde seyrediyordu. Aylık bazda görülen 1.65 puanlık artışın 0.72 puanı TCMB nin öngördüğü gibi tütün fiyat ayarlamaları tarafından geldi. Gıda enflasyonu geçtiğimiz yıla göre %6.8 oranında artış göstererek 0.96 puan ile Ocak ayı enflasyonuna en çok katkıyı yapan kalem oldu yılında 4.3 puan gerileyen yıllık enflasyonda önemli bir rol oynayan gıda fiyatları böylece 2013 yılına enflasyona beklentilerin üzerinde bir katkı sağlayarak başlamış oldu. TCMB son yayınladığı enflasyon raporunda ise 2013 yılı için gıda enflasyonu tahminini değiştirmeyerek %7 de sabit bırakmıştı. Yine fiyat ayarlamalarının etkisiyle Konut enflasyonu 0.12 puanlık katkıyla Ocak enflasyonunu yukarı taşıyan bir başka kalem olurken, Aralık ayına göre %7 oranında gerileyen Giyim kalemi ise aylık enflasyona 0.47 puan ile negatif katkıyı yapan tek kalem oldu. Üretici fiyatları tarafında Kasım ayında yaşanan sınırlı yükselişin ardından düşüş trendinin devam ettiği görülüyor. Kasım ayında enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle %3.6 ya yükselen yıllık ÜFE nin yılı %2.5 ile tamamlamasının ardından % 1.9 a kadar gerilediği görülüyor. Düşüşte Tarım ve enerji kalemleri etkili olurken, geçen yıla göre 9.3 puan gerileyen ÜFE ekonomide halen maliyet ve talep yönlü baskıların oldukça sınırlı olduğunu işaret ediyor. Özel Kapsamlı Endekslerde ise aşağı yönlü trend zayıflayarak devam ediyor. Enerji, Alkollü içecekler ve tütün ürünlerini dışarıda bırakan özel kapsamlı TÜFE de (I Endeksi) Ekim ayında aylık bazda 0.17 puan gerileyerek %5.72 olarak gerçekleşti. Aralık ayında 0.1 puanlık artış gösteren endeksin sınırlı oranda da olsa aşağı yönlü bir trend izlemeye devam etmesi, enflasyonda genel trend için olumlu sinyaller vermeye devam ediyor. Özetle, gıda fiyatlarının etkisiyle enflasyon piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmiş oldu. Enerji fiyatlarının ılımlı seyri, TL nin değerinde büyük dalgalanmalar olmaması ve ekonominin talep taraflı baskılar yaratmaması şu an için enflasyon dinamiklerinde genel trendi değiştirecek işaretler vermiyor. Sanayi Üretim Endeksi, Aralık % Çekirdek H 2% Sanayi Üretim Endeksi ndeki dalgalı seyir yılın son ayında da devam etti. Ekim de %5.7 oranında daralan sanayi üretim endeksinin Kasım ayında beklentilerin de üzerinde %11.3 lük bir artış gerçekleştirmesinin ardından yıl son ayında da %0.3 ila -%0.4 arasında değişen piyasa beklentilerinin oldukça altında %3.8 lik bir düşüşü işaret etti. Böylece endeks son 5 ay içerisinde 3 kez daralmış oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekslere bakıldığında önceki aylarda olduğu gibi düşüşün %1.5 ile daha sınırlı olduğu görülürken, sadece takvim etkisinden arındırılmış endeksteki düşüş ise %1.4 olarak gerçekleşti. Aralık ayındaki düşüşe paralel yıllık sanayi üretimindeki artış düşmeye devam etti ve 2012 yılında sanayi üretimindeki artış %2.3 olarak gerçekleşmiş oldu. Böylece büyüme ile güçlü bir korelasyonu olan Sanayi Üretim endeksi %9.9 oranında daraldığı 2009 yılından itibaren en kötü performansını sergilemiş oldu. Piyasa beklentilerinin altında açıklanan Aralık ayı verilerde baz etkisinin etkili olmasına rağmen mevsimsellikten arındırılmış endekste de belirgin toparlanma sinyalleri henüz görülmüyor. Açıklanan Ocak ayı Kapasite Kullanım Oranı verileri ve diğer öncü veriler de bu durumu destekler nitelikte. 14% 12% 10% 8% 6% Manşet ve Çekirdek TÜFE Manşet 7.3% 5.7% 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Emtia End. Altın 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) Emtia End. Altın 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) TL-Basket -0.4 TL-Basket -1.1 EURO/$ -1.6 EURO/$ 2.6 MSCI TR -3.0 MSCI TR -3.4 MSCI EM -1.2 MSCI EM ABD-S&P 0.8 ABD-S&P Avrupa kaynaklı endişelerle risk iştahı baskı altında kaldı. 1.2 USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 1.6 USD JPY EUR 3 Aylık Libor Faizi (%) Aylık USD Libor Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor Ocak 10 Eylül 10 Mayıs 11 Ocak 12 Eylül Ocak 10 Eylül 10 Mayıs 11 Ocak 12 Eylül USD libor gerilerken Euro Libor yükselmeye devam ediyor. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai Tr-Imkb100 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac40 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%) Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2011=100) MSCI IMKB Endeksi MSCI GOÜ Endeksi IMKB geçen hafta olduğu gibi diğer GOÜ hisse senedi endekslerinden negatif yönde ayrıştı. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge Tahvil Faiz Oranı 10 Politika Faiz Oranları (%) GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX) TR, BB Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma ve 2 Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi 0 Ocak 11 Ocak 12 Ocak Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Gösterge tahvil getirisi hafta içerisinde gerilediği tarihi düşük seviyenin (%5.65) bir miktar üzerinde. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL Aylık Değ (%) 1.3 MXN Günlük Değ (%) CZK PLN HUF ZAR -3.9 KRW TRY JPY GBP EURO Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak TL GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı) GOÜ Ortalaması Temel Endişe: Cari Açık Temel Endişe: Enflasyon TL diğer GOÜ para birimlerine paralel değer kaybetti. Emtia Endekslerinde Değişim (%) Aylık Değ (%) Tarım Günlük Değ (%) Tem. Maden Değ. Maden Enerji Top. Endeks Endişe (VIX) Endeksi Emtia endeksleri de düşük risk iştahına paralel baskı altında kaldı... Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 DenizBank Ekonomi Bülteni Makro Ekonomi & Strateji Kur Savaşları: Yine, Yeni, Yeniden 1970 li yıllardan itibaren kur savaşları dönem dönem gündeme gelmekle beraber özellikle 2008 deki global kriz sonrasında bu tartışmaların çok sıklaştığı görülüyor. Çünkü bir ekonominin büyüyebilmesi için 4 temel belirleyicisi var. Birincisi hanehalkı tüketimi, ikincisi şirketlerin yatırımı, üçüncüsü kamu harcamaları ve dördüncüsü net dış ticaret büyümesi krizi ile beraber özellikle gelişmiş ekonomilerde artan işsizlik ve hanehalkı varlıklarındaki gerileme (konut fiyatları ve hisse senedi endekslerindeki çöküş) ile birlikte bireylerin harcamaları yavaşladı. Hem tüketimin azalması hem de kaldıraçlarını azaltan bankaların kredi musluklarını kesmesi ile birlikte şirket yatırımları da eski hızında büyüyemedi. Kamu krizin ilk yıllarında tarihi yüksek bütçe açıkları vererek ekonomilerini desteklemeye çalışsa da bu da çok başarılı olmadı. Zira kamu borç yükünün sürdürülebilirliğinin sorgulandığı İspanya ve İtalya nın başına neler geldiği görüldükten sonra bütçe destekleri konusunda devletler iki kere düşündüler. Bu durumda elde kala kala ihracat artışı üzerinden ekonomileri ayağa kaldırmak kalınca kur savaşlarını eskiye kıyasla daha sık duyar hale gelmeye başladık. Kur savaşlarına birçok ülke ya doğrudan ya da dolaylı olarak dahil oldu. Uzun yıllardır dış ticaret fazlası veren Çin in para birimini belirli seviyede tutması, İsviçre nin 2012 yılında Eur/CHF nin 1.20 nin altına gelmemesi için kur bu seviyeye geldiğinde piyasadan limitsiz Euro alacağını açıklaması, Brezilya nın 2010 yılında para birimdeki değerlenmeyi durdurmak için sermaye hareketlerine sınırlama getirmesini hep bu direk müdahaleler altında değerlendirebiliriz. FED in, ECB nin, BoE nin ve BoJ un tarihi düşük seviyedeki faiz oranları ve sonrasında parasal gevşeme hamleleri ise temelde ekonomik aktivitelerini canlandırmaya yönelik yapılan uygulamalar olsa da para birimlerinin daha rekabetçi bir seviyede olmasında büyük pay sahibi. Bu bol likidite, özellikle global risk iştahının arttığı 2010 yılında GOÜ lere akmaya başlayınca, bu ülkeler de bunun olumsuz etkilerinden korunmak için politika faizlerini hızla düşürmeye başladılar. Fakat bir süre sonra artan emtia fiyatlarının enflasyonu yükseltmesi ve/veya ortaya konut/kredi balonu gibi başka risk alanlarının çıkmasıyla birlikte faizleri yeniden yükseltmek durumunda kalmışlardı yılı bu anlamda 2010 yılına oldukça benzeyecek bir yapıda. Büyük problemlere yol açacak önemli bir risk faktörü gözükmüyor. Gelişmiş ülkelerde faizler tarihi düşük seviyelerde. Parasal gevşeme programları ise artarak devam ediyor. Japonya 2014 ten itibaren her ay 140 milyar $ karşılığı Yen cinsi tahvil alımı yapacağını açıkladı. ABD halihazırda her ay 85 milyar $ lık uzun vadeli tahvil alıyor. Bu resim altında Rusya dan AB ye, İngiltere den G.Kore ye uzanan geniş bir coğrafyada birçok ülke kur savaşlarından yeniden şikayet etmeye başladı. Fakat olaylar biraz daha uzun vadeli perspektife konulduğunda resim biraz daha farklı. Uluslararası Takas ve Saklama Bankası (BIS) da TCMB nin yaptığı tarzda bir reel kur endeksi yayınlıyor. 61 ülkenin para birimi için hazırlanan bu reel kur endeksinde ilgili ülkelerin enflasyon ve dış ticaret verileri dikkate alınıyor. Zaten TCMB nin 2010 tarihinde çıkardığı Türkiye İçin Yeni Reel Efektif Döviz Kuru Endeksleri isimli çalışma tebliğinde de yeni serilerin güncellenmesinde BIS ve ECB nin takip ettikleri süreçlerin izlendiği açıklanıyor. Bu endekslere 80% 100% BIS Reel Kur Endeksi Değişimi ( ) 78% göre arasında Japonya yı 60% 47% en çok eleştiren ülkelerden İngiltere, AB ve G. Kore nin para birimleri reel 40% 25% 16% anlamda sırasıyla %17, %9, %7 değer kaybetmiş durumda. Buna karşın 0% 20% 14% 8% 6% 3% bugünün en çok eleştirilen ülkesi olan -20% -5% -7% Japonya nın para birimi ise aynı dönemde (sorunlu yapıdaki ekonomisi- -40% -9% -13% -14% -14% -17% ne karşın) sadece %5 değer kaybetti. Özetle, kur savaşlarından en çok şikayet eden ülkelerin daha uzun perspektifte bakıldığında bundan en çok faydalanan ülkeler olduğu ortaya çıkıyor. 6

7 Değer KAybediyor Değerleniyor DenizBank Ekonomi Bülteni Makro Ekonomi & Strateji Türkiye Kur Savaşlarının Neresinde? Yine aynı BIS çalışmasında arasındaki analizi gelişmekte olan ülkelere (GOÜ) uyguladığımızda karşımıza 3 tip GOÜ çıkıyor. Birincisi, para birimi (reel bazda) çok değerlenmiş olanlar. Bunlar genelde Rusya ve Brezilya gibi emtia ihraççısı ülkeler. Bu iki ülkenin reel kurlarındaki değerlenme sırası ile %78 ve %49. İkinci grup, Türkiye nin de içinde yer aldığı para birimi daha limitli oranda değerlenen ülkeler. Tayland, Endonezya ve Türkiye para birimlerindeki değerlenme sırasıyla %16, %14 ve %8. Üçüncü grup ise para birimleri reel anlamda değer kaybedenler. Güney Afrika, Güney Kore ve Meksika para birimlerindeki reel değer kaybı sırasıyla %13, %7 ve %14. Bu tabloya bakıldığında Türkiye nin diğer GOÜ lere kıyasla reel kur hareketi açısından 2011 sonu itibarı ile bakıldığında ortalama bir performans gösterdiği görülüyor. Fakat bu tablo 2012 de değişme sinyalleri vermeye başladı. Merkez Bankası (MB) reel kur endeksine göre Aralık-2011 ve Ocak-2013 arasında TL reel bazda %9.7 değerlendi. Nominal olarak bakıldığında da TL nin diğer GOÜ para birimlerine kıyasla daha pozitif bir görüntü çizdiği görülüyor (yandaki grafik). Bu olumlu performansta cari açık ve enflasyon gibi ekonomik problemlerini iyileştiren Türkiye ye Fitch ten yatırım yapılabilir seviye notunun gelmesinin etkili olduğu görülüyor. Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100) Orta vadede benzer bir rating artışının bir başka kredi 140 derecelendirme kuruluşundan daha gelme ihtimali göz önüne alındığında TL nin 2012 de gösterdiği performansın 2013 te de aynı şekilde devam etmesi olası Aşırı Değerli Para Birimi gözüküyor. MB bunun üzerine önce reel kur seviyesinin 120 nin üzerine çıkmasının TL nin değerli olduğu Değerli Para Birimi anlamına geleceğini; 130 li seviyelerin üzerinin ise 115 aşırı değerli olarak değerlendirileceğini açıkladı (yandaki grafik). Ardından hamleler gelmeye başladı. 110 Faiz koridorunda 25 baz puanlık indirim yapıldı ve benzer kademeli hamlelerin gelebileceğinin sinyali verildi ROK artışları yapılarak piyasaya TL vermeden daha Ocak 08 Ocak 09 Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 fazla döviz çekildi. YP munzam karşılıklar yükseltildi. Tüm bunlar yeterli olmazsa faiz koridorunun alt bandında daha sert indirimler gündeme gelebilecek (2010 sonunda da benzer yönde bir hamle ile politika faizi %5.75 ten % 1.5 a çekilmişti). GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı, Ocak 2012=100) Ocak 12 Nisan 12 Temmuz 12 Ekim 12 Ocak sonunda %10 olan cari açığın ekonomiye oranı 2012 sonunda %6.5 lu seviyelere gerilemiş olsa da halen yüksek. Bu doğrultuda GOÜ ler arasında da bir TL ülkenin agresif olarak kur savaşlarına girme hakkı varsa 95 bunun Türkiye olduğunu ileri sürmek yanlış olmaz. Global ekonominin en önde gelen kuruluşlarından olan Peterson Institute for International Economics in Kasım de reel kur oranlarıyla ilgili yapmış olduğu analize göre %3 olarak belirlenmiş cari açık seviyesine ulaşmak için TL deki değer kaybının %23 olması gerekiyor ki bu analize dahil edilen tüm ülkeler içerisinde 105 GOÜ Para Birimleri açık ara en büyük değer kaybını işaret ediyor (Detaylar için Updated Estimates of Fundamental Equilibrium Exchange Rates isimli çalışmaya bakılabilir). 7

8 Reel Kur Değişimi DenizBank Ekonomi Bülteni Makro Ekonomi & Strateji Bunu doğrular nitelikte arasındaki reel para birimi ile İhracat/GSYH oranları arasında yakın bir ilişki olduğu, para birimi daha fazla oranda değer kaybeden ülkelerin ihracat performansındaki iyileşmenin daha belirgin olduğu görülüyor. (yandaki grafik) 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% Arasında Reel Kur ve İhracat Performansı Arasındaki Brezilya Rusya Çin İhracat/GSYH'deki Değişim Endonezya Tayland Bu doğrultuda önümüzdeki dönemde MB sının rekabetçi TL 0% 10% Türkiye Hindistan Polonya G. Afrika Japonya hedefinin devam edeceği, global -10% ABD Meksika Kore risk iştahındaki bozulmalarda -20% İngiltere TL nin değer kaybı kontrolden -5% 0% 5% 10% 15% 20% çıkmadıkça güçlü hamleler yapılmayacağı, tam tersine global risk iştahındaki artışa paralel TL nin değer kazanması durumunda yeni önlemlerin hayata geçirileceği beklenebilir. Bu senaryoya paralel, 2012 de sepet karşısında (%50 Dolar, %50 Euro) 2.05 civarında yatay seyreden TL nin 2013 te biraz daha yukarı yönlü hareket etmesi olası gözüküyor. Enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentileri MB yi rahatsız etmediği müddetçe bu senaryo geçerli olacak. Yalnız burada bir nokta önemli. Son enflasyon verisinin (tütün vergisi artışı ve yüksek gıda fiyatlarına paralel) biraz yüksek gelmesi ile birlikte reel efektif döviz kuru da 120 lik seviyenin biraz üzerine çıkınca MB sından hemen yeni hamleler geleceği konuşulmaya başlandı. Fakat, enflasyondaki aylık bazdaki oynamalarla birlikte reel kur seviyesinin 1-2 puanlık değişimlerinin MB sının ana kur stratejisi üzerinde çok etkili olmayacağını düşünmek lazım. MB kur yönetiminde çekirdek enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki değişiklikleri daha çok dikkate alacak, enflasyondaki birkaç aylık iniş ve çıkışların ise politika setine çok etki etmemesine özen gösterecektir. 8