Dış. Ticarette Risk İncelemeleri Örnek Olaylar. Danış

Transkript

1 Dış Ticarette Risk İncelemeleri Örnek Olaylar Bu proje Avrupa Birliği i tarafından finanse edilmekte, Ulusal Ajans tarafından takip edilmekte ve Makro Danış ışmanlık tarafından yürütülmektedir. y

2 KUSURLU MALLAR VE AMİR R BANKA TAAHHÜDÜ A Ülkesi A Bank B Ülkesi B Bank C Ülkesi C Bank A Ülkesinde Bank A nın açtığı Ödemeli Akreditif: Sevkiyattan 40 gün g n sonra %40 Sevkiyattan 90 gün g n sonra %50 Bank B Bank C aracılığı ığıyla teyitsiz olarak ihbar edilmiş. Bank B; rambursman bankası olarak da devrede olup ihbar mektubuna göre g Bank C uygun vesaiki doğrudan Bank A ya gönderirken Bank B den telegrafik yolla rambursman talep edecektir. İşlem süresince s Bank B %40 tutar için i in Bank C nin rambursman talebini karşı şılayarak ödeme yapmış ıştır. %60 lık tutarın ödeme vadesinde ise ödeme yapmamış ış, gerekçe e olarak Bank A dan aldığı akreditif beyanına na göre g mallar kusurludur; akreditif iptal edilmiştir. tir. içeriğindeki indeki talimatı iletmiştir. tir.

3 SORULAR 1. Amir Banka malların n kalitesine dayanarak akreditifi tek taraflı olarak iptal edebilir mi? 2. Görevli Banka Bank B ilk %40 lık k bölümüb ödemiş olmasına rağmen kalan %60 lık ödemeyi reddebilir mi? 3. Bakiye ödeme için i in hangi taraf sorumludur?

4 YANITLAR 1. UCP 7/a ya göre g akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazı üzerine amir bankanın n kesin yükümly mlülüğü doğmu muştur. UCP 7/b ye göre g Bir amir banka akreditifi açtığıa an itibariyle ibrazı karşı şılamakla dönülemez biçimde imde yükümly mlüdür. r. 5.maddeye göre g ise bankalar sadece vesaik üzerinden işlem i yaparlar. Mallarla ilgilenmezler. Amir Bankanın ödeme yükümly mlülüğünü yerine getirmemesi ancak mahkeme kararı ile söz s z konusu olabilir. 2. Görevli Banka akreditifte teyidini eklemediği i için i in ödeme yükümlülüğü altında değildir. 3. Bakiyeden sorumlu olan taraf dolayısı ile amir bankadır. Ancak mahkeme kararı ile ödeme durdurulmuş ise bu sorumluluğu yerine getirmeyecektir.

5 ÖDEMENİN N AKREDİTİF F AMİRİNİN TALİMATINA BAĞLI OLMASI Olay: Suudi Arabistan dan açılan a bazı akreditiflerde aşağıdaki şartlar dikkat çekmektedir. Avaible by acceptance Payable 120 days after the date of receipt of the original shipping documents by the issuing bank Ödeme şartı: : Malların n beşeri eri tüketime t ve Suudi Arabistan standartlarına na uygun olup olmadığı ığının saptanması amacıyla Suudi gümrg mrükleri tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir.

6 ÖDEMENİN N AKREDİTİF F AMİRİNİN TALİMATINA BAĞLI OLMASI Bu nedenle, Amir banka malların n kontrol için i in çekilmesini teminen sorumluluk üstlenmeksizin sevk vesaikini ciro ederek akreditif amirine teslim eder. Bu durumda amir banka sadece akreditif amirinin talimat imatı üzerine ödeme yapacaktır. r. Söz z konusu ödeme şartı UCP/5 de öngörülen biçimde, imde, yani ödemenin sadece vesaik ibrazına bağlı olduğu u bir garantiyi lehdara vermekten uzaktır. Anılan şartın n iptalini veya onun yerine sevk ülkesindeki yetkili mercilerden alınacak bir kontrol veya sağlık k sertifikası ibrazını karşı şılayacak biçimde imde akreditif de değişiklik iklik getirmediği i sürece s lehdarın böyle bir akreditif altında riski konusunda karar vermesi gerekmektedir. Söz z konusu ödeme şartına göre g akreditif amirinden ödeme talimatı almadığı sürece amir bankanın ödeme yükümly mlülüğü yoktur.

7 Olay: AMİR R BANKANIN AKREDİTİFTEN DOĞAN TAAHHÜDÜ Açılan akreditifte; Confirmed Confirmed, irrevocable, back to back credit başlığı mevcuttur. Görevli bankanın n uygun bulduğu u vesaiki aldıktan bir müddet m sonra amir banka görevli g bankaya gönderdig nderdiği i mesajında; Akreditif amirinin malları yarda eksik ve düşük d k kalitede aldığı ığını, bu nedenle üretime ara verdiğinden inden zarar ettiğini ini ve vesaiki kabul etmek için i in yardaya eşdee değerli erli indirim yapılarak ödemenin ana akreditiften yapılacak tahsilatla karşı şılanmasını şart koştu tuğunu bildirmiştir. SORU: Amir bankanın n tutumunu değerlendiriniz. erlendiriniz.

8 YANIT Amir banka UCP 16 çerçevesinde evesinde herhangi bir rezerv bildirisi göndermedig ndermediğinden inden vesaiki kabul etmiş sayılır. Ayrıca 5. Maddeye göre g bankalar malla ilgilenmediğinden inden amir bankanın n müşterisinin m malla ilgili şikayetini iletmesi ve özellikle akreditif altında ödeme taahhüdü doğmu muşken ödemeyi başka bir kaynağa a dayandırmak isteyen müşteri m talimatını işleme alması yersizdir. Back to back ibaresinin kullanılmas lması lehdar açısından anlam ifade etmemektedir.

9 AMİR R BANKANIN TAAHHÜDÜNÜ AKREDİTİF F DIŞINDAK INDAKİ ŞARTLARA BAĞLAMASI Olay: Bir back back to back ticaret işleminde i akreditifi açan a an amir banka kendi üzerine çekilecek poliçeleri kabul edeceğini ve ihracattan elde edilecek fonların n kendisince alınm nmış olması şartıyla bu poliçeleri vadelerinde ödeyeceği i kaydını koymuştur. Düzenlenen poliçeleri de aynı şartla kabul etmiştir. tir. Poliçelerin vadeler dolduğunda unda ihracattan elde edilecek fonların henüz z alınmad nmadığı gerekçesiyle esiyle poliçe e tutarlarını ödemeyi red etmiştir. tir. SORU:Bu durumda amir banka akreditiften doğan taahhüdünden kurtulmuş sayılır r mı? m

10 YANIT UCP/7 a ya göre g bir akreditif amir bankanın yükümlülüğünü temsil eder. Amir banka bu yükümly mlülüğünü akreditif dışındaki başka bir olaya veya şarta bağlarsa anılan maddenin tüm t m anlam ve amacı dışlanmış olur ki böyle b bir uygulamaya yer verilmemelidir. Öte yandan böyle b bir akreditifi kullanmadan önce lehdar karşı karşı şıya olduğu u risklerin bilincinde olmalıdır.

11 AMİR R BANKANIN AÇTIA TIĞI AKREDİTİFTE DEĞİŞİ ĞİŞİKLİK K YAPMASI Olay: İbraz edilen ilk takım m vesaik rezervli bulunmuştur. Akreditif amiri rezervleri kaldırmadan önce bir değişiklik iklik yapması için in amir bankaya talimat vermiştir. Amir banka bu değişikli ikliği i yapmak için i in amir firmanın önce rezervlerin kaldırılıp p kaldırılmayaca lmayacağı hakkında talimatını beklediğini ini amire iletmiştir. tir. SORU: Amir Bankanın n davranışı doğru mudur?

12 YANIT Akreditif amirinin talimatı ve baskısı olsa bile amir banka akreditifte değişiklik yapmak zorunda değildir. Amir banka herhangi bir değişiklik yapmakla değil, fiilen yaptığı değişiklikle yükümlüdür. Amir bankanın bir değişiklik yapmadan önce amir karşısında ileri sürdüğü şartlar amir Bankanın kendi işlemi ve yetkisi kapsamındadır. (Madde 10) 38. Maddede belirtilen durumlar dışında bir akreditif amir bankanın, varsa teyit bankasının ve lehtarın onayı olmadan değiştirilemez veya iptal edilemez.

13 Olay: REZERVLİ VESAİK K VE POLİÇE VADESİNİN N HESAPLANMASI Görüldüğünden 30 gün g n sonra ödemeli poliçe e vesaikle birlikte amir banka tarafından alınm nmıştır. İnceleme nceleme sonucu vesaik günüg rezervli bulunmuştur. Akreditif amiri rezervleri günüg verdiği i talimatla kaldırm rmıştır. SORU: Bu durumda rezerv kaldırma talimatını işleme aldığı takdirde amir bankanın n saptayacağı poliçe e vadeleri; , , veya tarihlerinden hangisi olmalıdır?

14 YANIT Vadeli poliçenin amir banka üzerine çekilmesi gerektiğini ini varsayıyoruz. yoruz. Vesaik rezervli ise amir banka lehdara veya görevli g bankaya bildirirde bulunmuşsa amir bankanın n poliçeyi kabul etme yükümlülüğü yoktur. Akreditif amiri rezervleri kaldırd rdığında, o ana kadar vesaik, vesaiki ibraz edenin emrine hazır r tutulduğundan, undan, ibraz edenin vesaikin kabul edildiğini ini öğrenmesi ve yetki vermesi üzerine amir banka kendi isteği i dahilinde poliçeyi kabul etmek suretiyle taahhüdünü yerine getirmek durumundadır. r. Poliçeyi kabul ederken vesaiki akreditif amirine teslim edecektir. Bu nedenle görüldüğünden xx gün n sonra şartı uyarınca yapılacak gün g n hesaplamasında kabul tarihi esas alınacakt nacaktır.

15 Olay: TEYİT T BANKASININ REZERVLİ İBRAZINA İLİŞKİN N TUTUM Teyitli bir akreditif altında ibraz edilen vesaikte teyit bankası aşağıdaki iki rezervi saptayarak durumu lehdara bildirmiştir. Sigorta poliçesinin düzenlenme d tarihi sevk tarihinden sonraki bir tarihtir. Konişmentoda akreditifte belirtilen yükleme y limanından ndan farklı bir teslim alma yeri gösterildiğinden inden yükleme y kaydında yer alması gereken gemi ismi ve yükleme y limanı ismi kayıtl tlı değildir. (Bk.UCP( Bk.UCP/20(a) /20(a)ii) Lehdar vesaikin olduğu u biçimde imde ödenmesi için i in amir bankaya gönderilmesini istemiştir. tir. Vesaiki alan amir banka belirtilen iki rezervin doğrulu ruluğunu unu saptayarak akreditif amirinin talimatına başvurmu vurmuş,, amirin rezervleri kaldırmamas rmaması üzerine vesaiki iade etmekte olduğunu unu teyit bankasına na bildirmiştir. Akreditifte belirtilen ibraz süresi s ve akreditif vadesi içerisinde i kalınd ndığından lehdar rezervli vesaiki düzeltme d yoluna gitmiş ve bu amaçla eskisinin yerine yeni ve uygun sigorta poliçesi düzenlettirmid zenlettirmiştir. tir.

16 TEYİT T BANKASININ REZERVLİ İBRAZINA İLİŞKİN N TUTUM Konşimento daki eksik kayıtlarda bankaya gelen acente yetkilisince aynı konşimentoya eklenerek tasdiklenmiştir tir. Böylece akreditif altında geçerli erli ikinci bir ibraz oluşmu muştur. Bu ibraz sonucu teyit bankası vesaiki tekrar incelemiş ve önceki ibrazda saptamadığı bir hususu, 20/a maddesine aykırı olarak konşimentonun taşı şımacının n ismini göstermediğini, ini, rezerv konusu yapmış ve bu nedenle ödeme yapamayacağı ğını belirtmiştir. tir. Bu arada ibraz süresi s geçmi miş ve lehdar bu yeni rezerv konusunu giderme olanağı ğından yoksun kalmış ıştır.

17 TEYİT T BANKASININ REZERVLİ İBRAZINA İLİŞKİN N TUTUM Teyit bankasının n olumsuz cevabını alan lehdar,, avukatı ile birlikte bankaya başvurarak vurarak teyit bankasının n tutumuna karşı çıkmış ve aşağıdaki biçimde imde eleştiride bulunmuştur: Teyit bankası iki rezerv saptamış ve her ikisi de giderilmiştir. İkinci kinci rezerv konusunu ilgilendiren konişmento aynı konişmento olup bu belgedeki kusur bizzat teyit bankasının n ofislerinde giderilmiştir. Konişmento mento teyit bankasının n dışıd ışına çıkmamıştır. Teyit bankasının n aynı belge üzerinde daha önce saptayıp p bildirisini yapmadığı bir husus yeni bir rezerv olarak ileri sürmesi s doğru ru olmayıp UCP/14 d ii maddesine aykırıdır. r. Anılan madde, vesaiki red bildirisinin bankanın n vesaiki reddetmesine ilişkin kin tüm t m uyuşmazl mazlıkları içermesi gerektiği öngörmektedir. Bu hükme h uymadığı takdirde aynı maddenin (e) fıkrasf krasına göre g banka vesaikin akreditif şartlarına uygun olmadığı ığını iddia etme hakkını kaybeder.

18 SORU VE YANIT SORU:Bu konu ile ilgili görüşleriniz g nelerdir? YANIT: Lehdar avukatının n ileri sürds rdüğü hususlar geçerlidir. erlidir. Teyit bankası daha önce kabul ettiği i veya rezerv belirtmediği vesaike veya aynı şartlara yeni itiraz getiremez. Teyit bankasının n tutumu akreditif vadesi içerisinde i lehdarın vesaiki düzelterek d ödeme temin etmesini engellemiştir. Teyit bankasının n ve aynı nedenlerden dolayı amir bankanın ödeme yükümly mlülükleri doğmu muştur.

19 Olay: REZERVLİ VESAİKİN N GÖREVLG REVLİ BANKANIN ONAYI ALINMADAN AKREDİTİF F AMİRİNE TESLİM M EDİLMES LMESİ Teyitli bir akreditif altında ibraz edilen vesaikte iki rezerv saptayan teyit bankası durumu lehdara bildirmiştir. Lehdar vesaikin ibraz edildiği i biçimde imde amir bankaya onay bazında (on approval basis) ) gönderilmesi g talimatını vermiştir. Vesaiki alan amir banka teyit bankasına na çektiği i mesajda aynı rezervleri saptadığı ığını ve talimatına başvurdu vurduğu u akreditif amirinin vesaiki kabul etmediğini, ini, bu nedenle vesaiki teyit bankasının n emrine hazır r tuttuğunu unu bildirmiştir. Bunun üzerine lehdar ikinci bir talimata kadar vesaikin amir banka nezdinde emre hazır r tutulması talimatı vermiş ve teyit bankası da bunu amir bankaya iletmiştir. tir.

20 REZERVLİ VESAİKİN N GÖREVLG REVLİ BANKANIN ONAYI ALINMADAN AKREDİTİF F AMİRİNE TESLİM M EDİLMES LMESİ Kısa bir süre s sonra akreditif amiri vesaiki kabul etmeye karar vermiş ve amir bankaya ödeme yapma yetkisi vermiştir. Amir bankada durumu teyit bankasına na ileterek lehdara ödeme yapılmas lması talimatı vermiştir. Ancak, lehdar bu akreditif altında kendisine ödeme yapılmas lmasını istemediğini, ini, zira vesaikin alıcı tarafından kabul edilmemesi üzerine aynı şehirde başka bir alıcı bulduğunu unu ve akreditif konusu malları daha yüksek y fiyatla ona sattığı ığını,, dolayısıyla yla malları temsil eden vesaikin kendi emrine hazır r tutulmaya devam edilmesini söylemiştir. Amir banka alıcının ödeme yetkisi vermesi üzerine vesaiki alıcıya (amire) teslim ettiğini, ini, esasen vesaiki tahsil vesaiki olarak işleme i almış olduğunu unu bildirmiştir.

21 REZERVLİ VESAİKİN N GÖREVLG REVLİ BANKANIN ONAYI ALINMADAN AKREDİTİF F AMİRİNE TESLİM M EDİLMES LMESİ SORU:Amir Bankanın n sorumluluğu u var mıdır? m YANIT: Vesaik amir bankaya tahsil kaydıyla yla değil, akreditif altında onay bazında gönderildig nderildiğinden inden amir bankanın n tek taraflı olarak vesaiki tahsil işlemi i gibi gördg rdüğü savı geçerli erli değildir. Ayrıca vesaiki teyit bankasının n emrine hazır r tuttuğunu unu bildirdiği i halde ikinci talimat olmaksızın n vesaiki elden çıkarması sonucu malların n ilk alıcının n mülkiyetine m lkiyetine geçmesinden sorumludur. Lehdarın kaybını (varsa) karşı şılamak zorundadır. r.

22 Olay: AKREDİTİF F VADESİNİN N SON BULMASININ REZERV OLARAK BELİRT RTİLMESİ Vesaik lehdar tarafından görevli g bankaya akreditif vadesi dışıd ışında ibraz edilmiştir. Görevli G banka bu rezervi belirterek vesaiki amir bankaya göndermig ndermiştir. SORU: Amir Banka UCP/14 uyarınca tepki vermek zorunda mıdır? m YANIT: Akreditif hükümden h düşmüştür.ortada d bir akreditif bulunmadığı ığından UCP uygulanmaz.

23 Olay: AKREDİTİFTE REZERV KABUL VADESİ Görevli banka rezervli vesaiki amir bankaya vesaiki UCP/14 çerçevesinde evesinde onayınız z için i in bankanıza gönderiyoruzg nderiyoruz ifadesi ile göndermiştir. Vesaiki alan amir banka 9 Temmuz da görevli g bankaya aşağıa ğıdaki mesajı çekmiştir: Meblağ aşımına bağlı rezerv nedeniyle müşterimizin m onayını bekliyoruz. Rezerv kaldırıld ldığında derhal bilgi vereceğiz. iz. 14 Ağustosta A amir banka müşterisinin m rezervi kaldırmamas rmaması nedeniyle vesaiki gönderen g bankanın n emrinde tuttuğunu unu belirtmiştir. tir. Bir süre s sonra akreditif amiri vesaiki kabul etmek istemiş,, ancak amir banka müşterinin m hesabı müsait olmadığı için in ödeme yapamayacağı ğını bildirmiştir. SORU: Akreditif amirinin ve amir bankanın n tutumunu nedir?

24 YANIT: AKREDİTİFTE REZERV KABUL VADESİ Amir banka; UCP/14 ün n (b) fıkrasf krasındaki...vesaikin uygunluğuna una ilişkin karar verme... ve (d) fıkrasındaki...beş iş günü içerisinde bildiride bulunma... görevlerini yerine getirmemiştir. tir. Ayrıca; (c ) fıkrasf krasına göre g amire başvuru eylemi beş iş günü içerisinde kalkmalıdır. Dolayısıyla yla (e) fıkrasf krasına göre g amir bankanın vesaikin şartlarına uygun olmadığı ığını iddia etmesine olanak kalmadığı gibi (f) fıkrasf krasına göre g vesaik rezervli olsa bile 14. Madde altındaki yükümlülüklerinden kurtulmuş olmamaktadır.

25 Teşekk ekkür r ederiz text e. e.info Dış Ticarette Risk İncelemeleri Örnek Olaylar Eğitmen: Sibel SARAÇ