BEYAZIT.ET KÜTÜPHANESİ

Transkript

1 BEYAZIT.ET KÜTÜPHANESİ HİZMET KILAVUZU îfr w v- m i V' *}^ S m âh ılt 4ffc fi If si II F ıjilr.'îsl; < >.. 1 NİSAN 1988 KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü A

2 "EY TÜRK M İLLETİ... SEN YALNIZ KAHRAM AN LIK VE CENGÂVERLİKTE DEĞİL, FİKİRDE VE MEDENİYETTE DE İNSANLIĞIN ŞEREFİSİN. TARİH, KURDUĞUN MEDENİYETLERİN ÖVGÜLERİYLE DOLUDUR. VARLIĞINA KASTEDEN SİYASÎ VE TOPLUMSAL ETKENLER, BİRKAÇ ASIRDIR YOLUNU KESMİŞ, YÜRÜYÜŞÜNÜ AĞIRLAŞTIRM IŞ OLSA DA, ONBİN YILLIK FİKİR VE KÜLTÜR MİRASI, RUHUNDA BAKİR VE TÜKEN M EZ BİR KUDRET HALİNDE YAŞIYOR. HAFIZASINDA BİNLERCE VE BİNLERCE YILIN HÂTIRASIN I TAŞIYAN TARİH, M EDENİYET SAFINDA LÂYIK OLDUĞUN YERİ SANA PARM AĞIYLA GÖSTERİYOR. ORAYA YÜRÜ VE YÜKSEL... BU, SENİN İÇİN HEM BİR HAK, H EM DE BİR G Ö REVD İR." 1931 M ustafa K em â l A T A T Ü R K ISBN Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1988

3 I TARİHÇE Merkez Bina: 1506 tarihinde inşa edilen Beyazıt Külliye- sirfin imaret kısmının restore edilmiş halidir. 1869'da çıkarılan "Maarifi Umumiye Nizamnamesi"ne kadar bir vakıf hizmet birimi olarak görülen kütüphaneler, bu nizamname ile bir kamu görevi niteliği kazanmışlardır. Bir taraftan bu nizâmnâme, bir taraftan o devirdeki milliyetçilik akımı sonucu başkentte milli nitelikte bir kütüphane kurmak üzere devletin ileri gelenleri harekete geçerler. Gerekçeleri ise, İstanbul' un çeşitli yerlerinde (cami, türbe, v.b.) dağınık ve hizmet veremez durumdaki kütüphaneler ile imparatorluğun değişik yörelerinde yayımlanan kitapları bir merkezde toplamak, daha geniş bir kesime daha kapsamlı hizmet vermektir. Devrin Sadrazamı Said Paşa ile Maarif Nazırı Mustafa Paşa, Saraydan karar çıkartarak 27 Eylül 1882 tarihinde Künyenin İmâret kısmında açılması planlanan kütüphanenin restorasyonuna başlanmıştır. Restorasyonda kullanılmak üzere Padişah II. Abdülhamit şahsi bütçesinden yardımda bulunur. İmparatorluğun mali durumunun pek elverişli olmadığı bir dönemde, güzel bir şekilde ve 22 ay gibi kısa bir sürede restore edilerek 24 Haziran 1884 tarihinde "Kütüphane-i Umûmî-i Osmâni" adıyla hizmete açılır. Açılışta kütüphanede kitap yoktur. Gelenlerden kitap bağışında bulunulması istenir ve orada bulunanlardan birisi tarafından bir takım "Naima Tarihi" hediye edilerek dualarla ayrı ayrı raflara yerleştirilir tarihine kadar tüm hizmetler şu anda büyük "Kitap Okuma Salonu" olarak kullanılan tek bir salonda verilmeye çalışılır. Gerek okuyucu sayısındaki artış, gerekse 1934 tarih ve 2527 sayılı "Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu" gereği ülkemizde basılan kitap, dergi, gazete v.b. yayınların birer nüshasının kütüphaneye gelmesi, yer darlığının başgöstermesine neden olur tarih ve 3/7998 sayılı, tarih ve 4/1704 sayılı olmak üzere 2 ayrı Bakanlar Kurulu kararı ile külliyenin imâret kısmının diğer bölümleri de Kütüphaneye tahsis edilir. 24 Nisan 1952 tarihinde kütüphanenin bir bölümünde Türkiye'de ilk "Çocuk Kütüphanesi" açılmış ise de yine yer darlığı nedeniyle 1961 tarihinde kapatılmak zorunda kalınmıştır. Şehzadebaşı'ndaki Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Medresesinin dershanesinde 1940 tarihinde kurulan "Cilt Atelyesi" daha sonra Ragıp Paşa Kütüphanesinin bahçesinde bulunan müstakil binaya taşınmış ise de, sonradan bu Kütüphaneye taşınmıştır. Bugün Kütüphanenin bir bölümünde hizmetine devam etmektedir.

4 Kütüphanenin ilk yöneticisi Tahsin Efendi'dir. Daha sonra sırasıyla İsmail Saib Sencer ( ), Prof. Necati Lugal ( ), Sadettin Nüzhet Ergun ( ), Muzaffer Gökman ( ), Haşan Duman ( ) müdürlük görevinde bulunmuşlardır tarihinden itibaren de müdürlük görevini Yusuf Tavacı yürütmektedir. Ek Bina (Eski Dişçilik Okulu): Tanzimat dönemi yapısı olup Padişah Abdülaziz döneminde ( ) Daire-I Umuru Askeriye olarak yaptırıldığı ve daha sonra Harbiye Nezareti' nin (şimdiki İstanbul Üniversitesi Merkez Binası) bir bölümü olarak inşa edilerek askeri misafirhane olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bina, Merhum Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından hazırlanan, " 1 9. Asır İstanbul Haritası" adlı eserde "Misafirhane-i Askeri" olarak yer almaktadır. Bu haritaların hangi tarihte yapıldığı kesin olarak belirtilmiyorsa da eserin bir yerinde, en eski tarihin I 87 5, en son tarihin 1882 olabileceği belirtiliyor. Uzun süre Askeri Misafirhane ve Jandarma Dairesi olarak kullanılan binanın bir bölümünde bir ara Harita Komisyonu da yer almıştır. İstanbul'un işgalinde Fransız İşgâl Kuvvetlerince kullanılmış olan binayı Jandarma Komutanlığinın boşaltması üzerine Kadırga'da Menemenli Mustafa Paşa konağında bulunan Dişçilik Okulu taşınarak yılları arasında faaliyet göstermiştir. Dişçilik Okulu'nun Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne ek olarak devri konusunda özellikle zamanın kütüphane müdürü Sayın Muzaffer Gökman'ın ve Gayri Menkul Eski Eserler ve Müzeler Anıtlar Kurulu üyelerinin hizmetleri unutulmaz. Çünkü Dişçilik Okulu bu binadan ayrıldıktan sonra İstanbul Belediyesi nce "turist ve cenaze arabaları için otopark yeri" olarak kullanılmak istenmiş ise de sonuçta "Kitap" galip gelmiş olup, Maliye Bakanlığinın tarih ve /74 Şb. 4/1 Md sayılı yazı ile kütüphane olarak kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığina devredilmiştir m2 inşaat alanı üzerine ara katlar hariç üç ana katta 1 milyon cilt kapasiteli eski Dişçilik Okulu'nun plan ve restorasyonu projeleri I 978 yılında tamamlanmış ve 1979 yılında IV. Beş Yıllık Plana alınarak, onaranına başlanmıştır. AM A Ç: Kütüphanenin amacı, 2527 sayılı Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu ile diğer yollardan kütüphaneye intikal eden fikir ve sanat ürünlerinin eksiksiz olarak toplanması, yerleştirilmesi, düzenlenmesi, yararlanmaya sunulması ve gele

5 cek kuşaklara aktarılmak üzere elverişli ortamlarda saklamaktır. KO LEKSİYO N : Toplam doküman sayısı 'i aşmış bulunmaktadır. Bunlardan adedi kitaptır. Kitaplardan adedi yazma, adedi Arap harfli basma, adedi diğer dillerdedir. Ayrıca 2799 adet "Atatürk ve İnkılâpları"na, 163 adet "Kütüphanecilik ve Dokümantasyon"a ait özel koleksiyon bulunmaktadır. Çeşit olarak süreli yayın sayısı 'dir. Ayrıca adet kartpostal ve fotoğraf, 60 adet banknot, 1422 adet pul bulunmaktadır. Aynı anda yaklaşık kişi kütüphaneden yararlanabilecektir. HİZMET BİRİMLERİ VE YARARLANMA YOLLARI EK BİN A (Zemin Kat) Giriş Holü: Bu kısımda resim v.b. sergiler düzenlenebilir (Resim - 1). (Resim 1) Konferans Salonu: Yeni ek binanın giriş katında yer alan 48 kişilik bu salonda, "Kütüphanelerde Eğitici ve Kültürel Faaliyetler Yönetmeliği"ne uygun olarak konferanslar, toplantılar düzenlenecektir (Resim - 2).

6 (Resim 2) Müracaat: Yeni ek binanın giriş katında yer alan müracaat bölümünde, kütüphaneden bilgi edinme, çalışma ve araştırmalarında kütüphane kaynaklarını kullanma konusunda okuyucuların her türlü soruları cevaplandırılacaktır. Yine telefonla yapılan başvurular da karşılanacaktır. Başvurular numaralı telefonlara yapılacaktır (Resim 3).

7 Kitapların kimliğini ve kütüphanede bulunduğu yeri gösteren kitap katalog fişleri, yazar adına (çeviren, derleyen, hazırlayan v.b. esere hizmeti geçenler de yazar kapsamına alınmıştır), kitap adına (ayrıca kitap adlarında görülen ve okur tarafından aranabilecek kelimelere göre de fiş çıkarılmaktadır) ve kitabın konusuna göre sistematik olarak düzenlenmiştir. Okuyucu, aradığı kitabın yazarını biliyorsa, ya da hazırlayan, derleyen, çeviren gibi kitaba emeği geçenlerden herhangi birini biliyorsa, bunların soyadlarına göre düzenlenen yazar kataloguna; kitabın adını biliyorsa kitap adlarına göre düzenlenen kataloga; herhangi bir konuda hangi kitapların bulunduğunu araştırıyorsa sistematik kataloga başvurarak istediği kitaba ulaşabilir. Kitapların sınıflandırılması uzun süre UDC (Evrensel Onlu Sınıflama) sistemine göre yapılırken zamanla Dewey Onlu Tasnif sistemine geçilmiştir. Konular O'dan 9'a kadar 10 ana gruba ayrılmış olup, koleksiyonun fazlalığı ve çeşitliliği nedeniyle sınıflandırmanın ayrıntılı yapılması gerekli görülmüş, Dewey O n lu Tasnif sistemini esas alan UDC sisteminin alan, zaman ve şekil tabloları kullanılmaya başlanmıştır. Koleksiyon konulara göre sistematik katalogda şu başlıklar altında aranmalıdır: Genel Konular 500 Nazari İlimler 100 Felsefe 600 Tatbiki İlimler Din 700 Güzel Sanatlar ve Eğlence 300 Sosyal İlimler 800 Edebiyat 40 0 Dilbilim 900 Tarih İstediği kitabı fişlerden tespit eden okuyucu, İstek Fişini doldurarak, kimliği ile birlikte ilgili memura verir. Depodan çıkarılan kitabı alan okuyucu kendisine verilen masa ve sandalye numarasına göre salondaki yerine oturur. Gerekli araştırmasını bitirdikten sonra kitabı ilgili memura vererek kimliğini geri alır. Yazar adına, kitap adına ve konusuna göre düzenlenen katalog fiş örnekleriyle, kitap isteme fiş örneği aşağıya çıkartılmıştır. Katalog fişlerinin sağ üst köşesine yazılan ve kitabın Kütüphanedeki yerini gösterir kitap kayıt numarasının, kitabın bulunması açısından önemli olması nedeniyle isteme fişine mutlaka yazılması gerekir.

8 Yazar adına göre katalog fiş örneği 84-3 = K BALZAC, Honore de (ERÖZTÜRK, Niyazi Çev.): Eğlendirici Öyküler. İstanbul 1986 Başaran Matbaası Bilge Yayıncılık A.Ş y. F: TL. (Bilge Klâsik Diz. Dünya Klâsikleri Diz.: 35) Kitap adı ve konuya göre de aynı fiş çıkartılır. Ancak, kitap adı fişinde Eğlendirici kelimesinin altı çizilir, konu fişinde ise fişin sol üst köşesinde bulunan ve kitabın konusunu belirten sayılar esas alınır. Yukarıdaki örnekte konu numarası: 84-3 = 94.35'dir. Fişler, fiş kutusuna yazar ve kitap adında alfabetik olarak, sistematikte rakamlar O'dan 9'a doğru yerleştirilir. Kitap İsteme Fişi örneği: (Mürekkepli veya tükenmez kalemle doldurulacaktır) Yazarı Kitabın No. Kitabın Adı : Balzac, Honore de : K : Eğlendirici Öyküler Cilt Sayısı: 1 K.X.E. Yukarıda yazılı kitabı yönetmelik gereğince hareket etmek ve Okuma Salonunda okumak üzere aldım: Alanın Adı ve Soyadı: AYŞE DURAN Konu veya No.: 84-3 Adresi (varsa okulu, mesleği, telefonu) İ.Ü. Edebiyat Fak. Türkoloji Bölümü No Geri alanın İmzası Okuyucunun İmzası Fotokopi Hizmeti: Okuyucu aradığı bir yayını, kütüphanede okuyabileceği gibi, tümünün ya da istediği bölümlerinin fotokopisini de alabilir, istekler ücret karşılığı ve istek sırasına

9 göre karşılanır. Bilgi İşlem Merkezi: Kütüphane koleksiyonu bilgisayara yüklenerek mikrofişe aktarılmak suretiyle müracaat hizmeti gerçekleştirilecektir. Öte yandan Süleymaniye, İstanbul 1 Halk kütüphaneleri ile Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü ve İslam Ansiklopedisi Büro Müdürlüğü birer terminal ile bu merkezden yararlanacaklardır. Kitap Okuma Salonu: Merkez binanın yeni ek binaya bitişik kısmında yer alan ve girişi yeni binadan olan bu salondan, 157 kişi aynı anda yararlanabilecektir. Yazma ve Arap harfli basma kitap okuyucuları İçin yeni ek binada ayrı bir salon ayrıldığından, bu salondan yazma ve Arap harfli basma kitaplar dışındaki kitap okuyucuları yararlanabilecektir (Resim - 4, 5). (Resim 4)

10 Kolaylık Tesisleri: Okuma Salonu'ndan bahçeye çıkılarak iki katlı kolaylık tesislerinin birinci katı kantin, ikinci katı personel yemekhanesi olarak kullanılmaktadır. Yer olarak her iki binanın bahçesinde kitap okuma salonunun hemen yanındadır. Kantin, okuyucuların yiyecek, içecek ve dinlenmeleri için; yemekhane ise kütüphane personeli için düşünülmüştür. Bunların tesis ve döşemelerinde okuyucuların ve personelin yararı ve rahatı ön plana alınacaktır. EK BİNA (I. Kat) Süreli Yayın Okuma Salonu (Gazeteler hariç): Kütüphanede bulunan süreli yayınlardan yararlanmak isteyen okuyucular için ayrılmış olan bu salon 64 kişiliktir (Resim - 6). (Resim 6) Okuyucu aradığı süreli yayının olup olmadığını salonda bulunan katalog kutusundan veya süreli yayın izleme fişlerinden araştırabileceği gibi, ilgili memurdan da bu konuda yardım isteyebilir. Aradığı süreli yayın kütüphanede varsa, kitap isteme fişi örneğinde olduğu gibi istek fişini doldurarak kimliği ile birlikte ilgili memura verir ve salondaki yerine oturur. Depodan çıkartılarak kendisine verilen süreli yayını inceledikten sonra ilgili memura vererek kimliğini geri alır. Bu salonda süreli yayınlar son sayılar dikkate alınarak teşhir dolaplarında sergilenmektedir. Okuyucu istediği yayını alıp inceledikten sonra tekrar yerine koyar.

11 EK BİNA (II. Kat) Para, Pul, Resim ve Ki derleme ve diğer yollardan gel gllendiği bu salondan ayrıca, isteyenler yararlanabilirler. para, pul ve ı konularda mü: Kütüphaneye kartpostalların seraraştırma yapmak Müzik Dinleme, Video ve Film İzleme Bölümü: Burada 20 kişilik müzik, 16 kişilik video, 7 kişilik film izleme odaları bulunmaktadır. Müzik salonunda okuyucu kulaklıklar yardımıyla istediği müziği dinleyebilecek, yine İsterse müzik dinlerken kitabını, dergisini de okuyabilecektir (Resim - 7). (Resim 7) Harita, Afiş ve Takvim Bölümü: Derleme ya da diğer yollardan kütüphaneye gelen harita, afiş ve takvimlerin bulunduğu ve aynı anda 8 kişinin yararlanabileceği bir bölümdür (Re- sim-8). Lisan Laboratuvarı: Günümüz lisan öğreniminde kullanılan araç ve gereçlerle donatılan ve aynı anda 30 kişinin yararlanabileceği laboratuvarda, her yaş ve seviyeden lisan öğrenmek ya da ilerletmek isteyenlere lisan bilen kütüphanecinin kontrolü altında kasetlerle yardımcı olunacağı gibi, lisan öğretmenleri tarafından verilen kurslarla da yardımcı olunabilir. (Zaruri giderler için belli bir ücret alınabilir). (Resim - 9). Nadir Eserler Salonu: Kütüphanede bulunan Arap harfli yazma ve basma eserlerden yararlanmak isteyen okuyucular için ayrılmış olan bu salon 27 kişiliktir.

12 I Okuyucu aradığı kitabın olup olmadığını salonda bulunan katalog fişlerinden araştırabileceği gibi, matbu "Bayezld Umumî Yazma Katalogu" ve "Vellyüddin Efendi Kataloğu"ndan da araştırabillr. Halk ve Çocuk Kütüphaneleri Yönetmeliği" uyarınca, Yazma ve Arap harfli basma eserlerden faydalanma: Kütüphanedeki yazma ve Arap harfli basma eserlerden araştırma yapmak isteyenler yararlanabilir. (Resim 9)

13 Yabancı uyruklu kişilerin, bu koleksiyondan yararlanmaları için önceden Bakanlıktan izin almış olmaları gerekir. Ancak, bunların çok kısa süreli araştırmalarına ve bibliyografik künyelerin tespitine yarayacak en çok beş poz fotoğraf çekmelerine Kütüphane Müdürü tarafından izin verilebilir. Henüz yayımlanmamış ve alenileşmemiş, mali haklarla ilgili koruma süresi dolmuş eserlerden (yazma ve Arap harfli basma eserler) bilimsel ve benzeri amaçlarla faydalanmak isteyenlere, "Kamu Kurum ve Kuruluşlarına ait Eserlerden Faydalanma Usul ve Esasları Hakkında Tüzük" hükümleri uygulanır. Buna göre: Müracaat ve izin: 1) Amaçlarını, 2) Faydalanma şeklini, 3) Eserin adını, 4) Bulunduğu yeri, 5) Çalışma süresini, 6) Makale ve kitap yayınlamak üzere faydalanacak olanlar, bunların 3 nüshasını kütüphaneye vereceklerini belirten bir dilekçe ile Kültür ve Turizm Bakanlığına müracaat ederler ve izin belgesi Bakanlıkça verilir. Akademik kuruluşlarda tez çalışması yapan araştırmacıların tezlerinde yararlanmak üzere film talebinde bulunduklarına dair resmi bir belgeyi dilekçelerine eklemeleri gerekir. Yazma ve Nadir Eserler için alınacak ücretler: Ticari amaçlı yabancı ve bunlar adına çalışan Türk uyruklulardan alınacak ücret, o günkü memur aylık katsayısı ile aşağıdaki gösterge rakamları çarpılarak tespit edilir. Gösterge Rakamı Film çekimi (saat başına) 800 Video çekimi (saat başına) Siyah-beyaz fotoğraf çekimi'(çekim başına) 60 Renkli fotoğraf çekimi (çekim başına) 100 Kitaplarda slayt çekimi (sayfa başına) 60 Kitaplarda mikrofilm çekimi (sayfa başına)... 2 Nadir yazma eserlerden mikrofilm çekimi (sayfa başına) 10 Ticari amaçlı Türk uyruklularla yerli kurum ve kuruluşlardan, yabancılara göre ücretlerin yarısı alınır. Eğitim, kültür ve turizm amaçlı faydalananlardan ise, bu ücretlerin dörtte biri alınır. Faydalanma sırasında araç, malzeme v.b. gibi yapılan her türlü masraf faydalanana aittir. İstek sahibine fiyat tesbiti yapı

14 larak bildirilir ve istek sahipleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü'nce T.C. Ziraat Bankası Ankara Sıhhiye Şubesi nezdinde 304/213 numaralı özel hesaba bildirilen ücreti yatırarak banka dekontunun aslını Bakanlığımıza, gerekli durumlarda Müdürlüğümüze vermelerinden sonra çekim yapılır. Yazma ve nadir Arap harfli basma eserleri okurken okuyucunun dikkat etmesi gereken kurallar: Eserler masa üzerinde okunur. Okuyucu tarafından el veya diz üzerine alınmaz. Ayrıca, kitabın üzerine kol veya dirsekle dayanılmaz, satırlar parmakla değil, bir cetvel veya dosya kâğıdı ile takip edilir, sayfalar parmak ıslatılarak çevrilmez ve kitabın üzerinde defter veya kâğıtla not alınmaz. Kitabın herhangi bir yerine yazı yazılmaz, minyatür ve tezhipleriyle cilt motiflerinin üzerinde kopya edilmez. Mikrografi Servisi: Bazı eserler, mikrofilm ve mikrofişe alınarak hizmete sunulacaktır. Okuyucu talebine uygun olarak okuma, çoğaltma ve basma hizmeti de verilecektir. Depolar: Ara katlar hariç 3 ana katta cilt kapasiteli modern kitap depoları bulunmaktadır (Resim - 10). (Resim 10) ",Millî kültürün her alanda açılarak yükselmesini Türk Cumhuriyetinin temel dileği olarak sağlayacağız." ( )

15 Yukarıda belirtilen tüm hizmet alanları yeni ek binada yer almaktadır. Yeni ek binada, birinci ara katta kitapların teknik işlemlerinin yürütüldüğü "Kitap Teknik Hizmetleri Servisi", ikinci ara katta "Personel Dinlenme Salonu", üçüncü ara katta, "Yazma ve Arap Harfli Basma Kitaplar Teknik Hizmetler Servisi" bulunmaktadır. (Resim 1 1) M ERKEZ BİN A (Zemin Kat) Cemile Necmeddin Sâhir Sılan Galeri - Kitaplığı Tesisi: Merkez bina girişinde bulunan bu galeride, çeşitli haftalar ve güncel konularla ilgili sergiler açılacağı gibi, Derleme yoluyla gelen en son yayınlar da sürekli olarak sergilenecektir (Resim -11) Binada ayrıca 3 adet "Gazete Deposu" gazetelerin teknik işlemlerinin yürütüldüğü "Gazete Teknik Hizmetler Servisi" ve Cilt Atelyesi vardır. Atatürk ve İnkılâpları Bölümü: Kütüphanede Atatürk ve inkılâplarıyla ilgili özel bir koleksiyon bulundurulmaktadır. Araştırmacılar yararlanabilir. Gazete Okuma Salonu: Merkez binanın daha önce katalog bölümü olarak kullanılan kısmı yeniden düzenlenerek "G a zete Okuma Salonu" haline getirilmiştir.

16 Gazeteden yararlanmak isteyen okuyucular, aradığı gazetenin kütüphanede olup olmadığını kataloglardan araştırabileceği gibi ilgili memurdan da sorabilir. Aradığı gazete mevcutsa İstek Fişini doldurarak kimliği ile birlikte ilgili memura verir ve yerine oturur. Depodan çıkartılarak kendisine verilen gazeteyi inceledikten sonra ilgili memura teslim ederek kimliğini geri alır. KÜTÜPHANE KURALLARI Okuyucu, alışkanlıklarını ve gösterişlerini dışarıda bırakarak kütüphaneye girer. Kütüphanelerde sessizlik esastır. Şapka, palto ve çanta ile okuma salonuna girilmez. Herhangi bir şey yenmez. Kitap ve süreli yayınların sayfaları sağ üst köşelerinden hafifçe tutulmak suretiyle çevrilir, kirletmemeye, yırtıp eskitmemeye dikkat edilir, sayfa köşelerini bükerek not veya işaret koymak, satır altlarını çizmek, kirli ellerle tutmak kitabın ömrünü azaltır. Kütüphaneden yararlanacakların kütüphane kaynaklarını kullanmaları esastır. Kütüphane öğrencilerin ders çalışma yeri değildir. "Uygulamaya dayanan ve yaygın bir eğitim/kültür için vatanın önemli merkezlerinde modern kütüphaneler, bitki ve hayvanat bahçeleri, konservatuvarlar, atölyeler, müzeler, güzel sanatlar sergileri kurulması gerektiği gibi, özellikle şimdiki mülkî taksimata göre ilçe merkezlerine kadar bütün ülkenin basımevleriyle donatılması gerekmektedir." ( )

17 B ir yazarın Paris intibaları: "Bibliothèque N ational'de; O turuyor ve bir şairi okuyorum. Salonda pek çok insan var; ama farkına varılmıyor. Kitapların içindedirler. Bazan uyuyor ve iki rüya arasında sağından soluna dönen insanlar gibi, yaprakların arasında kım ıldıyorlar. A h... kitap okuyanlar arasında olmak ne güzeldir. İnsanlar, niçin hep böyle değiller. Birinin yanına gidip hafifçe dokunabilirsin; hiç b ir şey duymayacaktır. Ve ayağa kalkarken yanındakine bir parça çarpar ve özür dilersin, sesin geldiği tarafa bakar, başını kaldırır, ama görmez seni ve saçları uyuyan b ir insanın saçları gibidir. İnsan için ne hazdır b u..." (Rilke, R.M.: Malte Laurids Brigge'nin notları - Çev. B.Necatigil, İstanbul, De Yay., s.)

18 Kültür; okumak, anlamak, görebilmek, görebildiğinden mana çıkarmak, ders almak, düşünmek, zekâyı terbiye e tm e k tir 1936

19 "Bir millere müstakil hüviyet ve kıymet veren siyasî varlık makinesinde, devlet, fikir ve ekonomi hayat mekanizmaları; birbirlerine bağlı ve birbirlerine tabidirler; o kadar ki, bu cihazlar birbirlerine uyarak aynı ahenkte çalıştırılmazsa, hükümet makinesinin motris kuvveti israf edilmiş olur, ondan beklenen tam verim elde edilemez. Onun içindir ki, bir milletin kültür seviyesi, üç sahada; devlet, fikir ve ekonomi sahalarındaki faaliyet ve başarı neticelerinin hâsılası ile ( ) Sevinç Matbaası (4) Ankara

20 gt TU»H4K*t " Türk Ulusu ve Cumhuriyeti varlığını ancak, derir, sağlam kültür sınırlarıyla çevreledikten sonradır ki, O'nun yüksek kudreti ve erdemi uluslararasında tanınır K işisel Arşivlerde İstan b u l Belleği Taha Toros Arşivi