ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ

Transkript

1 ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ Amaç Katılımcıların, çalışma ortamı gözetiminin tanımı, kapsamı ve iş güvenliği uzmanının çalışmalarındaki yeri ve önemini kavramalarına yardımcı olmaktır. Öğrenme Hedefleri Çalışma ortamının gözetimini tanımlar ve kapsamını açıklar. Gözetim amaçlı ortam ölçümü yapar. Çalışma ortamının gözetimine ait kayıtları sıralar. Alt Başlıklar Çalışma ortamının gözetimi tanımı ve kapsamı Gözetim amaçlı ortam ölçümü Çalışma ortamının gözetimine ait kayıt ve istatistikler İlgili Mevzuat Örnek uygulamalarla konunun anlatılması 1. ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ TANIMI: İnsan, makine ve çevre ilişkisi ile üretime yönelik işlerin yürütüldüğü alana Çalışma Ortamı adı verebiliriz. Yapılan işin ve çalışma ortamının çalışanlar üzerindeki etkisinin sonuçlarını, ortam ölçümleri ile belgeleyerek, çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması syf. 1

2 için iş güvenliği ve işçi sağlığı kapsamındaki yürütülen tüm çalışmalara Çalışma Ortamı Gözetimi denir. Çalışma ortamı gözetimi iş güvenliği ve işçi sağlığı çalışmasının ilk adımıdır. Gözetim sonuçlarına göre riskler tespit edilmekte, emniyetli bir iş ortamı sağlanması ise bu risklerin ortadan kaldırılması ile gerçekleşmektedir. Çalışma ortamı gürültü, zayıf aydınlatma, özel alanların azlığı veya Yokluğu, sıcaklık kontrolü, yetersiz sağlık imkânları gibi durumlar yüzünden çalışanların üzerinde olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Verim çalışma ortamının yaratılmasında ön koşul ergonomik yaklaşımlarla uygun makineler, kişiye uygun iş, uygun çevre şartları ve uygun çalışma koşullarının sağlanması ile olacağı kesindir. İşçi, fiziki bir çevre içinde genellikle bir alet ya da bir makine kullanarak iş yapmaktadır. Fiziki çevrenin koşulları, başka bir deyişle zararlı olan maddelerin izin verilebilir düzeyleri, işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin mevzuatta belirtilmiştir. Örneğin aydınlatma, gürültü, gaz-toz oranları, sıcaklık, nem, radyasyon, göçük tehlikeleri, su basma durumu ve benzer konularda ilgili mevzuata uyulması halinde bunlar tehlikeli olmaktan çıkacaktır. İş yerlerinde fiziki çalışma koşulları işverenin inisiyatifi kapsamında belirlenmektedir. Bu nedenle daha proje aşamasında uygun çalışma koşullarının sağlanması işverenin görevidir. İş yerlerinde, çevre koşullarının kontrolü ve ilgili ölçümler ise işçiler ya da teknik elemanlar tarafından yapılmaktadır. Görüleceği gibi insan faktörü daha işin başında devreye girmektedir. Çalışma ortamı gözetimi dendiğinde fiziki çevreyi kapsayan ve sosyal çevreyi dikkate alan bir bakış olduğu kesindir. Bize düşen görev çalışma ortamını çok iyi gözlemlemek, yapılan işin sonuçlarının çalışan üzerindeki etkisini görebilmektir. Unutulmaması gerekir ki gözden kaçan veya önemsiz kabul edilen koşullar çok kötü sonuçlara neden olabilmektedir. Sonuç olarak; Bir İş yerinde iş güvenliği ve işçi sağlığı çalışması, çalışma ortamı gözetimi ile ortaya konan iş kazaları ve meslek hastalıkları risklerini ortadan kaldırmak amaçlı yürütülen çalışmanın ilk adımıdır. syf. 2

3 2. ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ KAPSAMI: Çalışma ortamının gözetimi temel İş Sağlığı ve İş Güvenliği nin önemli etkinliklerinden birisidir. Bu etkinlik tehlikeli maddelere maruz kalmanın ve diğer çalışma koşullarının tanımlanması, maruz kalan çalışanların tanımlanması ve farklı çalışan gruplar için maruziyet düzeylerinin değerlendirilmesi için yürütülmektedir. Bu gözetim en iyi iş güvenliği çalışanı ve kontrol listeleri dokümanları eşliğinde yürütülmelidir. Çalışma ortamı gözetimi yapılırken incelemeler aşağıdakileri konuları kapsamalıdır. a)çalışanın sağlığını etkileyebilecek ergonomik faktörlerin tanımlanması ve değerlendirilmesi. b)çalışanların sağlığı için riskler yaratabilecek fiziksel, kimyasal, biyolojik maruziyetler gibi faktörler ve iş hijyeni koşullarının değerlendirilmesi. c) Çalışanların olumsuz psikolojik faktörlere maruziyeti ve iş organizasyonu ile ilgili hususların değerlendirilmesi. d) İş kazaları riskinin ve önemli tehlikelerin değerlendirilmesi. e)toplu ve kişisel koruyucu donanımın değerlendirilmesi. f) Maruziyeti azaltmak, önlemek ve yok etmek için planlanan kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi. g) Genel hijyen ve sağlık olanaklarının değerlendirilmesi. syf. 3

4 GÖZETİM AMAÇLI ORTAM ÖLÇÜMLERİ: Gözetim amaçlı ortam ölçümleri yapılabilmesi için iş ortamını ve yapılan işi çok iyi bilmek gerekmektedir. Her iş ve iş yeri özel koşullar içermekte ve çalışanlar üzerinde farklı sonuçlar doğurmaktadır. Ön koşul çalışma ortamı gözetiminin nasıl uygulanacağını ve nelerin gözetiminin yapılacağını bilmek, ölçümleri yaptırmak, sonuçlarını değerlendirebilmektir. Unutulmaması gerekir ki ölçümleri yapıp dosyada saklamak hiçbir işe yaramaz. Bize düşen görev olumsuzlukları ortadan kaldırmak, verimli ve emniyetli bir çalışma ortamı sağlamaktır. ÇALIŞMA ORTAMI ORTAM ÖLÇÜMÜ UYGULAMASI: Çalışma ortamı ortam ölçümü yapılırken uygulamaları dört grup altında toplamak mümkündür. A. Fiziksel ortam ölçümleri B. Kimyasal ortam ölçümleri C. Sağlık ortam ölçümleri D. Psikolojik ortam ölçümleri A. FİZİKSEL ORTAM ÖLÇÜMLER: Fiziksel ortam ölçümleri, çalışma hayatının iş sağlığı ve iş güvenliği alanındaki en önemli takip ve kontrolü sağlamaktadır. Çalışma ortamının fiziksel gözetimi çok iyi yapılmalı ve ortam ölçümlerine işin gereği ve özelliğine göre karar verilmelidir. Fiziksel ortam ölçümlerinde sabit yapılması gereken ölçümler kadar işin özelliği nedeniyle farklı kullanılan iş ekipmanlarının da ölçümleri yapılmalıdır. İş gereği kullanılan iş ekipmanları kullanılış sıklığı ve tarzı ile doğru orantılı olarak zaman içinde yıpranmaya uğrar. Ortaya çıkan ufak tefek fark edilmemiş hasarlar ise çok ciddi potansiyel tehlike oluştururlar. Çalışma ortamının fiziksel gözetimi her an için takip edilmesi ve sorun var ise hemen çözüm bulunması gereken konuları kapsamaktadır. İş ekipmanlarındaki olağan dışı ses, arıza, uygun yerde kullanılmaması v.s faktörler çok önem taşımaktadır. Ayrıca iş ekipmanlarını kullanan elemanların işe uygun olup olmadığı ve emniyetli bir şekilde ekipmanları kullanıp kullanmadıkları da takip edilmelidir. Bütün bu iş ekipmanlarının iş saatlerindeki takibi kadar Teknik Periyodik Kontrolleri de rutin olarak yapılmalı ve dokümantasyonları saklanmalıdır. Teknik Periyodik Kontrollerin ana başlıkları: - Basınçlı kapların Teknik periyodik Kontroller, - Elektrik Topraklama ve Paratoner Kontrolleri, - Talimatların ve prosedürlerin hazırlanması, - Kazanların Teknik Periyodik Kontrolleri - Dokümantasyon şeklinde yapılmalıdır. Fiziksel ortam ölçümleri, tüm çalışma alanını ve tüm çalışma faktörlerini içerisine alan ölçümlerdir. Genel anlamda sıralayacak olursak; syf. 4

5 1. Fiziksel çevrenin uygun olup olmadığının tespitini, 2. Çalışan insanın sağlık ve güvenliğine ilişkin makine ve donanımların takibini, 3. Fiziksel ve ruhsal olarak işe uygun çalışan seçimi ve çalıştırılmasının sağlanmasını, 4. Çalışma ortamının işe ve çalışanlara uygunluğunun teminini, 5.Tasarlanacak bir makinenin veya çalışma ortamının hazırlanmasında sağlıklı karar alınmasını, içermektedir. Fiziksel gözetim kısacası bir iş yerinde tüm çalışanların, iş, ekipmanlar ve donanımlarla olan uygunluğunun gözetimidir diye özetleyebiliriz. İşin gereği tüm iş yerlerinde mutlaka yapılması gereken ölçümler kadar, iş yeri koşullarına ve işin özelliğine göre de yapılan ölçümler değişiklik gösterebilir. ISI GÜRÜLTÜ FİZİKSEL ÖLÇÜMLERİ HAVA AKIMI BASINÇ NEM Gürültü ölçümü 2. Gaz ölçümü 3. Toz ölçümü 4. Titreşim ölçümü 5. Aydınlatma ölçümü 4. Çalışma Ortamı İklimi ölçümü 5. Hava akım hızı ölçümü İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı gereğince yapılması gereken işyeri ortam ölçümleri olup, sonuçları bize ortamın çalışabilinir uygunlukta olduğunu belgeleyecek olan ölçümlerdir. Ayrıca sonuçlar bize düzeltilmesi veya yenilenmesi gereken iş ekipmanları ve iş şartlarını da ortaya koymamıza yardımcı olacaktır. syf. 5

6 Kısacası; Fiziksel gözetim ölçümleri, işin gereği mutlaka yapılması gereken, fiziki şartların değişmesi sonucu veya çalışma şekli ile iş takım değişikliği gibi yeni şartlar oluştuğunda tekrarlanması gereken ölçümlerdir. Ölçüm sonuçları her iş ekipmanı için hazırlanan özel belge dosyasında saklanmalı ve yapılan ölçüm sonuçları diğerleri ile karşılaştırılmalıdır. B. KİMYASAL ORTAM ÖLÇÜMLERİ: Günümüzde kimyasal maddeler sanayimizin ve günlük özel yaşantımızın vazgeçilmez bir parçası olup katı, sıvı, gaz hallerinde kullanılmaktadır. Bu maddelerin birçoğu yanlış kullanılma durumunda insanlara ve çevreye büyük zararlar verebilmektedir. Çalışma ortamı içerisinde kullanılan kimyasal maddeler dikkatsizlik ve yanlış kullanım sonucu iş kazalarının ve sağlık problemlerinin başlıca nedenleridir. Bu kapsamda kimyasal ortam gözetimi büyük önem taşımakta olup, iş ortamında bulunan ve kullanılan kimyasalların, tanımı ve maruziyet alanı tespit edilmelidir. Bu tespitler her iş yeri için ayrı sonuçlar ortaya çıkarır. Bu nedenle kimyasal gözetim çok geniş kapsamlı incelenmeli, hammadde girişinden başlayarak ürün elde edilmesi aşaması ve ürün ömrü de hesap edilerek bir sonuca varılmalıdır. Kimyasal gözetim genel anlamda risk taşıyan üç grupta incelenen maddeleri içermektedir. syf. 6

7 1.Tozlar ve toz grupları 2.Gazlar ve Buharlar 3.Çözücü Kimyasal Ortam ölçümleri; Kimyasal Maddelerle çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkındaki Yönetmelik gereği çalışanların tüm tehlikelerden korunması amaçlı yapılması gereken ölçümlerdir. 1. İş yerinde kullanılan Kimyasal Maddelerin listesinin hazırlanması 2. Risk değerlendirmesi sonucu ikame yöntemlerinin uygulanması 3. Prosedür ve talimatların hazırlanması 4. Gerekli eğitimlerin verilmesi 5. Uygulamaların takibi 6. Dokümantasyon C. SAĞLIK ORTAM ÖLÇÜMLERİ: Sağlık ortam ölçümleri, çalışanların öncelikle sağlık kuruluşlarınca yapılan muayene sonuçlarına göre bizi bilgilendirecek ölçümlerdir. Toplu ve kişisel koruyucu donanımların kullanılması, sağlık bilgisi koşullarının sağlanması genellikle ölçümlerin sonucuna göre değerlendirilmektedir. Olumsuz sağlık ölçümleri ortaya çıktığı zaman önleyici ve kontrol eylemleri acilen başlanmalıdır. Örnek olarak tozlu ortamda çalışan elemanların sağlık muayenelerinde tozun olumsuz etkileri ortaya çıkarsa, solunum maskeleri daha önleyici olanlarla değiştirilmelidir. syf. 7

8 Sağlık muayeneleri rutin bir sıklıkta yapılan ve aynı muayene türü ( akciğer taraması, kan ölçümleri, solunum testleri v.s ) olabileceği gibi işinin gereği çalışana özel yapılabilecek muayeneleri de kapsamaktadır. Örnek olarak kaynak atölyesinde çalışan işçilerin kaynak ışıklarına maruz kalmaları ve parça sıçrama sıklığı nedeniyle göz muayeneleri yapılması gibi Sağlık gözetimi, çalışan için çeşitli tür sağlık muayeneleri yoluyla yapılmaktadır. Sağlık muayenelerinin temel amacı, belirli işleri yürütecek bir çalışanın işe uygunluğunu değerlendirmek, iş sürecinde bulunan zararlı etkenlere maruziyet ile ilişkili olabilecek bir sağlık bozulmasını değerlendirmek ve işteki maruziyetlerden kaynaklanan meslek hastalıkları vakalarını tanımlamaktır. Sağlık gözetimi, çalışanların çalışma becerilerinin değerlendirilmesi için de kullanılmaktadır. Ayrıca sağlık muayeneleri henüz bir hastalık oluşturmayan erken etkilerle ilgili gözlemlerin yapılmasına da yardımcı olmaktadır. Çalışanın sağlık muayeneleri: 1. İşe giriş sağlık muayeneleri 2. Periyodik sağlık muayeneleri 3. İşe dönüş sağlık muayeneleri 4. Genel sağlık muayeneleri 5. İş bitiminde veya hizmet bitiminden sonraki sağlık muayeneleri syf. 8

9 D. PSİKOLOJİK ORTAM ÖLÇÜMLERİ: Çalışanlar çalışma ortamından ya da çalışma koşullarından kaynaklanan sıkıntılar yaşayabilirler. Bu sıkıntılar iş verimini düşüreceği gibi iş kazaları riskini de artırmaktadır. Ayrıca çalışanlar kendi kişisel durumlarından kaynaklanan çeşitli psikolojik yüklenmelere maruz kalabilir. Bu psikolojik yüklenmeler sonucu, kişilerin işlerine ve işyerindeki arkadaşlarına uyumları güçleşir, iş hevesleri azalır, iş kazaları ve devamsızlıklar artar. Psikolojik yüklenmelerin oluşmasında, işyerindeki dağınıklığın ve çeşitli sosyal huzursuzlukların da önemli katkıları vardır. İş ortamında çalışanların gözetimi yapılırken insan faktörü unutulmamalı, her ne kadar teknoloji ve iş ekipmanları kullanılsa bile insan denetiminde yapıldığı unutulmamalıdır. İş yeri psikolojik ortam gözetimde aşağıda belirtilen maddeler gözlemlenmeli ve sonuçları incelenerek iyileştirme yoluna gidilmelidir. a-) İş yükünün çalışanların kapasitesinin üstünde olması b-) Çalışanların bilgi ve becerilerinin yaptığı işe yetersiz olması c-) Çalışanların uygunsuz yerde çalıştırılmaları d-) Görev ve rol tanımı yapılmadan çalıştırılmaları e-) Çalışma koşullarının yetersiz olması ( ısı, ışık, kirlilik v.s ) f-) Çalışma ortamının iş sağlığı ve güvenliği konusunda emniyetsiz olması g-) Çalışanlara iş gereği ergonomik olmayan kişisel koruyucuların temini h-) İdari yönden uygun olmayan davranış ve beklentiler ı-) Yapılan işin monotonluğu Genel anlamda sıralanan psikolojik gözetim faktörleri her iş yeri için değişiklik gösterir. Bizlere düşen görev iş ortamını, çalışma koşullarını ve yapılan işi kavrayıp çalışanların üzerindeki etkilerini görebilmek sonucunda da çalışanlar adına uygun koşullar sağlamaktır. Çalışanlar kendi kişisel durumlarından kaynaklanan çeşitli psikolojik yüklenmelere maruz kalabilir. Bu psikolojik yüklenmeler sonucu, kişilerin işlerine ve işyerindeki arkadaşlarına uyumları güçleşir, iş hevesleri azalır, iş kazaları ve devamsızlıklar artar. Psikolojik yüklenmelerin oluşmasında, işyerindeki dağınıklığın ve çeşitli sosyal huzursuzlukların da önemli katkıları vardır. syf. 9

10 ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİNE AİT KAYIT VE İSTATİSTİKLER Çalışma ortamı gözetim ölçümlerinin kayıt haline alınması ve istatistik tutulması İş güvenliği ve işçi sağlığı elemanının en önemli görevlerinden biridir. Çünkü kayıtların incelenmesi ve takip edilmesi bize mesleki anlamda yol göstermektedir. Her yılsonu, o yıla ait iş kazaları ve meslek hastalıkları incelenmeli, tekrarlanan kazalar ve hastalıklar var nedeni incelenerek koruyucu önlemler alınmalıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamında, çalışma ortamı gözetim ölçümlerinin yaptırılma zorunluluğu vardır. İşyerlerinde yürütülen İş Sağlığı İş Güvenliğine yönelik çalışmalar yürütülürken belge sisteminin de kurulması gereklidir. Bazı çalışmalar yasal zorunluluk gereği belgelendirilmek durumundadır. Ayrıca işyerinde yürütülen çalışmaların bir sistem dâhilinde sürdürülebilmesi için de belgelendirme gerekebilir. Belgelendirme, çalışmaların etkili, sürekli ve sistematik olarak yürütülebilmesi için gerekli olduğu gibi, yasal zorunluluktur da. syf. 10

11 Belgelendirmelere ilişkin örnekler arasında; sağlık muayeneleri, ortam ölçümleri, makine-tezgâh kontrolleri, basınçlı kap kontrolleri, kaldırma araç kontrolleri, topraklama, paratoner kontrolleri, iş sağlığı güvenliği kurulu kayıtları, iş sağlığı iş güvenliği iç yönetmeliği, tehlike belirleme risk değerlendirme / risk analizi çalışmaları, sağlık güvenlik planı, patlamadan korunma dokümanı, yapı iş defteri, acil durum planları ile yangın güvenliği kapsamında yapılan çalışmalar gereği tutulan belgeler, malzeme güvenlik bilgi formları vb.leri sayılabilir. Bunun yanında, işyerinde çalışmakta olan bazı personelin yaptıkları işin için gerekli bilgi / uzmanlığa sahip olduklarının ehliyet vb. belgelerle gösterilmesi gerekmektedir. ( operatör belgesi, kazancı ehliyeti, iş güvenliği uzmanı sertifikası, işyeri hekimi sertifikası, işyeri hemşiresi sertifikası vb.) İşyerlerinde kullanılmakta olan, makine - tezgâhlar, muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılacak makine ve teçhizat, kaldırma araçları, basınçlı kaplar üzerlerinde bulundurulması gereken etiketleri de belge sisteminin bir parçası olarak saymak gerekmektedir. A.SAĞLIK MUAYENELERİ VE SAĞLIK BİRİMİNE İLİŞKİN KAYITLAR: 1- Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacaklar İçin Sağlık Raporu - Periyodik Sağlık Muayenesi: Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçilerin işe girişlerinde, işin niteliğine ve şartlarına göre bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı olduklarının fiziki muayene ve gerektiğinde laboratuar bulgularına dayanılarak hazırlanan hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur. 2- Periyodik Sağlık Kontrolleri: syf. 11

12 İşin devamı süresince de işçilerin Ağır ve Tehlikeli İşlerde çalıştırılmalarında bir sakınca olmadığının 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler için en az 6 ayda bir, diğerleri için de en az yılda bir defa hekim raporu ile tespiti zorunludur. Periyodik sağlık muayene süresi yapılan işe, kullanılan hammadde ortamındaki fiziksel şartlarına göre değişmektedir. Örneğin; - Kurşunla çalışan işçilerin, her üç ayda bir, sağlık muayenesine tabi tutulması, - Asbest gibi maruziyet sınırları risk kapsamında sayılan maddelerle çalışanların sağlık kayıtlarının da 40 yıl süre ile saklanması gereklidir. 3-İşçilerde bulaşıcı hastalık olmadığına dair rapor İşyerlerinde bulaşıcı hastalık çıkmaması, yayılmaması için gerekli tedbirlerin alınması ve kontrollerin yapılması gerekmektedir. Gıda işlerinde çalışanların, Üç Aylık periyotlarda Portör muayenelerinin yaptırılması gerekmektedir. 4- Sağlık Birimine ilişkin Belgeler: İşverenler, elli ve daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde bir sağlık birimi kurmak zorundadırlar. İşverenler, işyerinde görev yapan işyeri hekiminin adı, soyadı, adresi, çalışma saatleri ile yetki ve sorumlulukları konusunda çalışanları bilgilendirmekle yükümlüdürler. Sağlık biriminde; en az bir işyeri hekimi ile birlikte en az bir işyeri hemşiresi veya sağlık memuru görevlendirilmesi zorunludur. Sağlık birimi, işyerinde yürütülen sağlık hizmetleri ile ilgili olarak yapılacak denetimlerde incelenmek üzere her yıl örneğe uygun yıllık değerlendirme raporu hazırlar ve bir nüshasını İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne gönderir. Çalışanların sağlık bilgileri, yaptığı işler ve çalıştığı ortamdaki maruziyet bilgileri ile bu maruziyetlerin değerlendirme sonuçları kişisel sağlık dosyalarında ve 10 yıl süresince saklanmalıdır. Çalışma ortamı ve çalışanların sağlık gözetimine ait bütün bilgiler kayıt altına alınır ve belgeler muhafaza edilir. Sağlık birimi, çalışanların kişisel sağlık dosyalarını işten ayrılma tarihinden itibaren aksine başka zorunluluk yoksa 10 yıl boyunca saklamak zorundadır. Sağlık birimince, işyerinde meydana gelen bütün kazalar ve meslek hastalıkları kaydedilir. Kaza ve meslek hastalıklarının kayıtları değerlendirilerek kaynakları belirlenir ve bunlara yönelik önlemler geliştirilir. İşyerlerinde çalıştırılan, hekim, hemşire ve diğer sağlık personeline ilişkin belgeler işyerinde bulundurulmalı ve denetlemeye yetkili, kişilerce istenildiğinde gösterilmelidir. 5- İlk Yardımcı Belgesi: Tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her yirmi personel için bir, ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde ise, her on personel için bir ilkyardım eğitimi sertifikası almış ilkyardımcı bulundurulması zorunludur. İlkyardımcı sertifikası ve ilkyardımcı kimlik belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır. B.TEHLİKE BELİRLEME RİSK DEĞERLENDİRME İLE BELGELER: Tüm işyerlerinde Tehlike belirleme ve risk değerlendirmesi yapılmalı, bununla ilgili hazırlanacak doküman işyerlerinde saklanmalıdır ve gerektiğinde yenilenmelidir. 1. İş Sağlığı Güvenliği İç yönetmeliği syf. 12

13 İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmeliğinin 7.maddesi gereğince işyeri iş sağlığı ve güvenliği iç yönetmeliği hazırlanması gerekmektedir. Buna ilişkin ayrıntı Hizmetlerimiz bölümünde yer almaktadır. 2. Sağlık Güvenlik Planı Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği " gereğince Yapı alanında yürütülen faaliyetlerin dikkate alınarak, uygulanacak kuralları belirleyen bir sağlık ve güvenlik planının hazırlanması gerekmektedir. Buna ilişkin ayrıntı Hizmetlerimiz bölümünde yer almaktadır. 3. Patlamadan Korunma Dokümanı Patlayıcı ortam oluşması ihtimali bulunan işyerlerinin işverenleri " patlamadan korunma dokümanı" hazırlayacaklardır. 4. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Defteri İşçi sağlığı ve iş güvenliği Kurulunun ayda en az bir kez olmak üzere yaptığı toplantılarda alınan kararlar bu deftere işlenecektir. İş Güvenliği uzmanları, sadece bu işten sorumlu olmalı ve etkili ve yetkili şekilde yönetimin üst mercilerine bağlı olarak çalışmalıdır. 5. Yapı iş defteri Yapı İş Defteri İnşaat işyerlerinde, inşaatın Fenni Sorumlusu tarafından tutulan bir defterdir. Bu deftere, işyerinde alınan güvenlik ve sağlık tedbirleri yazılmalıdır. Bu defterin birinci sayfası usulüne uygun olarak doldurulduktan sonra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü tarafından bütün sayfaları mühürlenerek onaylanır. 6. Yangına Karşı Alınan tedbirlerle İlgili Belgeler Yönetmeliğin gerekli gördüğü tüm acil aydınlatma, yönlendirme ve yangın alarm sistemleri periyodik testlere ve bakıma tabi tutulacaktır. Bu belgelerin sistemin ömrü boyunca saklanması ve periyodik test ve bakım servis sözleşmesi ile birlikte yetkililerin incelemesine hazır tutulması bina sahibi, yöneticisi veya sorumlu bina yetkilisinin sorumluluğunda olacaktır. Sisteme ilaveler yapıldığında veya iptaller olduğunda, sistem donanımında herhangi bir değişiklik, onarım ve ayar yapıldığında yeniden kabul testleri yapılacaktır. Yapılan değişiklikler yukarıda belirtilen belgelere işlenecektir. Seyyar yangın söndürme cihazları, en az 6 ayda bir defa kontrol edilecek ve kontrol tarihleri, cihazlar üzerine yazılacaktır. İşyerlerinde 6 ayda bir alarm ve tahliye denemeleri yapılacaktır. C. MAKİNE TEZGÂH ELEKTRİK TESİSATI VE TESİSLERİN KONTROL VE DENEYLERİ: Halen Yürürlükte Olan ve 1475 sayılı İş Kanunu Gereğince Çıkartılmış Olan İşçi Sağlığı İş Güvenliği Tüzüğü Gereğince Yapılması Gereken Kontrol ve Deneyler: syf. 13

14 1- Kaldırma Araçlarının Kontrolü: Asansörler, yetkili teknik elemanlar tarafından belli periyotlarda kontrol edilecek ve kontrol belgesi düzenlenecektir. Kaldırma makineleri ve araçları, yetkili teknik bir eleman tarafından üç ayda bir bütünüyle kontrol edilecek ve bir kontrol belgesi düzenlenerek işyerindeki özel dosyasında saklanacaktır. 2- Basınçlı Kapların Kontrolü: Kazanlar (Her türlü kazan, sıcak su kazanı, buhar kazanı v.s.), yılda bir kez periyodik olarak kontrolleri yetkili teknik elemanlar tarafından yaptırılarak sonuçları sicil kartına veya defterine işlenecektir. 3- Havalandırma tesisatının kontrolü: Yetkili teknik elemanlar tarafından üç ayda bir kere kontrol edilmesi ve çalışır durumda olduğunun belgelenmesi gereklidir. 4- Elektrik tesisatı- Topraklama- Paratoner kontrolü: İşyerindeki bütün elektrik tesisatı (Aydınlatma tesisatı, Topraklama tesisatı dahil ) ve Paratoner senede bir kere yetkili teknik elemanlar tarafından kontrol ettirilerek uygun olduğuna dair belge alınması gereklidir. İLGİLİ MEVZUAT 27 Kasım 2010 tarihli sayı ile resmi gazetede yayınlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre; İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulacak iş yeri sağlık ve güvenlik birimlerinin kuruluşu ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin belgelendirilmeleri, yetki belgelerinin iptali, görev, yetki ve sorumluluklarına dair usul ve esasları düzenleyen yönetmelik, İş Kanunu kapsamında yer alan ve devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan iş yerlerini kapsamaktadır. syf. 14

15 Yönetmeliğe göre işveren, iş yerlerinde alınması gereken iş sağlığı ile güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla iş yeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB) oluşturmalıdır. İşveren, bu birimde bir veya birden fazla iş yeri hekimi ile gerektiğinde diğer sağlık personelini görevlendirmekle ve sanayiden sayılan işlerin yapıldığı iş yerlerinde tehlike sınıfına uygun bir veya birden fazla iş güvenliği uzmanı görevlendirmekle yükümlüdür. İSGB görev, yetki ve sorumlulukları MADDE 12 (1) İSGB, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak amacıyla; a) İşyerinde sağlık ve güvenlik risklerine karşı yürütülecek her türlü koruyucu, önleyici ve düzeltici faaliyeti kapsayan çalışma ortamı gözetiminden, b) İşçilerin sağlığını korumak ve geliştirmek amacı ile işçilere verilecek sağlık gözetiminden, c) İşçilerin iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ve bilgilendirilmelerinden, ç) İşyerinde kaza, yangın, doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması, ilkyardım ve acil müdahale bakımından yapılması gereken uygulamaların organizasyonu ve ilgili diğer birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılmasından, d) Çalışma ortamının gözetimine ve işçilerin sağlık gözetimine ait bütün bilgilerin kayıt altına alınmasından, e) İşçilerin yaptıkları işler, işyerinde yapılan risk değerlendirme sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş muayeneleri, periyodik sağlık muayeneleri sonuçları ve iş kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine uyularak saklanmasından sorumludurlar. Çalışma ortamı gözetiminde, iş güvenliği ve işçi sağlığı elemanları proaktif bir yönetim sistemi ile çalışmalıdır. İyi gözlem yapmak, sinyalleri bilmek ve devamlı takip etmek,tehlikeleri önceden görerek pozisyon almak, bir şey bozulmaya başladı mı daha kötüye gitmeden önlemini almak, krizi başında durdurabilmek becerisinde olmalıdırlar. Oysa ülkemizde daha çok reaktif bir işleyiş söz konusudur. Kriz başladıktan sonra onu en iyi idare etmek ve en az zararla kurtarmak hedefimiz olur. Bir iş yerinde iş güvenliği ve işçi sağlığı alanında yapılması gereken temel iş çalışma ortamı gözetimini iyi tanımlamak, riskleri ortaya çıkarabilmek, çözümler bulabilmek, kayıt ve istatistik tutarak sonuçlarını takip etmek olmalıdır. syf. 15