Deliryum ve Demans Oluşum Mekanizmaları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Deliryum ve Demans Oluşum Mekanizmaları"

Transkript

1 ve Oluşum Mekanizmaları Yrd. Doç. Dr. Emrah SONGUR GOP Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD DELİRYUM Tanım ; Bilinç, dikkat, kognisyon ve algılamada Saatler ya da günler gibi kısa sürede gelişen bozulma ile karakterize, Düşünceyi, psikomotor ak@viteyi ve emosyonel durumu da etkileyen nörodavranışsal belir2lerin olduğu, Genellikle geriye dönüşlü, Çok sayıda etkenin neden olduğu, hastalığının seyri ile açıklanamayan, Gün içinde dalgalı seyir gösteren bir klinik sendromdur. Sıklıkla genel Ebbi sorunlar nedeniyle yatrılan hastalarda gözlenir. Mevcut bedensel hastalığın kötüye givğini ya da yaşamı tehdit eden ek bir sorunun gelişwğinin habercisi olabilir. ; Hastanede yaeş süresi, Morbidite ve mortalitede artma, Gelecekte daha kötü bilişsel ve fiziksel işlevsellik düzeyi ile anlamlı derecede ilişkilidir. Epidemiyoloji en sık yaşlı hastalarda, ameliyat sonrasında ve hastalıkların son evrelerinde görülür. Genel hastane ortamlarında %10-30 oranında görülmektedir. Yaşlı hastalarda %10-30 Acil servislerde %46 Yoğun bakım ünitelerinde %20-70 Son evre hastalığı olanlarda %80 hastalarında %22-89 Yatarak tedavi gören kanser hastalarında %18 İleri yaş (özellikle >=80 yaş) Bilişsel işlevlerde bozukluk Alkol kötüye kullanımı/bağımlılığı Sigara içme öyküsü SedaWf- hipnowk kötüye kulanımı/ bağımlılığı Çoklu ilaç kullanımı öyküsünün varlığı Serebrovasküler hastalık öyküsü Hipertansiyon Ateş ya da hipotermi Dehidratasyon Risk etkenleri Anormal bilirubin düzeyleri Azotemi Hipoalbüminemi Acil cerrahi Ameliyat öncesi Depresif belirw varlığı NarkoWk analjezik kullanımı Anormal sodyum, potasyum ve glukoz düzeyleri > 4 saat ameliyat süresi Ameliyat sonrası kontrol edilemeyen ağrı Risk faktörlerinin kontrol altna alınması deliryum riskini %30-40 azaltr. 1

2 Risk etkenleri İleri yaş İleri yaşta deliryuma duyarlılığın artşının sebepleri; Beyinde kolinerjik Çeşitli kronik hastalıkların olması Görme ve işitme işlevlerinde İlaç metabolizmasında değişiklikler lı hastalarda deliryum daha kolay gelişir. Hastaneye çeşitli sebeplerle yatan ve özellikle ameliyat edilecek yaşlı hastalarda bilişsel işlevlerin değerlendirilmesi ve bir bozukluğun varlığında deliryum yönünden yakından izlenmesi önemlidir. Risk etkenleri İyatrojenik etkenler Çoklu ilaç uygulamaları, analjezik, anwkolinerjik ve sedawf etkili ilaçların kullanımı iyatrojenik risk etkenleridir. Ameliyat öncesi narkowk analjezik alanlarda x 2 Analjezikler ameliyat sonrasında kullanıldığında risk Ameliyat öncesi alkol, benzodiazepin kullananlarda deliryum daha sık görülür. Risk etkenleri Çevresel etkenler Önemli bir kısmı önlenebilir niteliktedir. Sık mekan değişikliği Okuma gözlüğü ve saat yokluğu Bir aile üyesinin olmaması Tıbbi ya da fiziksel kısıtlamalar deliryumun şiddewyle ilişkilidir. E2yoloji tek bir nedenden ziyade, birden çok etkenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkmaktadır. Tedavide kullanılan ilaçlar deliryumun %40 ından sorumludur. AnWkolinerjik yan etkileri olanlar, sedawf- hipnowkler, narkowk analjezikler Olguların yaklaşık yarısında özgül neden bulunamamaktadır. En sık görülen sebepler Merkezi Sinir Sistemi Bozuklukları Ameliyat sonrası durum Şiddetli travma İlaçlar ve toksinler NarkoWk analjezikler Non- steroid anwinflamatuvar Epilepsi (iktal, intraiktal, poswktal) Malnutrisyon ilaçlar Serebrovasküler olaylar Kardiyopulmoner hastalıklar AnW- biyowkler Migren SedaWf- HipnoWkler Kafa travması Miyokard enfarktüsü Enfeksiyonlar Aritmiler KonjesWf kalp yetmezliği NeoplasWk hastalıklar KonjesWf kalp yetmezliği Metabolik bozukluklar Akciğer yetmezliği EndokrinopaWler Madde kötüye kullanımı Sıvı- elektrolit bozuklukları Alkol Amfetamin Asit- baz dengesi bozuklukları Kokain Hipoglisemi Kannabis Hipoksi Opiyatlar Halüsinojenler Tiamin eksikliği Böbrek yetmezliği AnWhistaminikler AnWkonvülzanlar AnWparkinson ilaçları AnWhipertansif ve kardiyovasküler ilaçlar KorWkosteroidler AnWastmaWk ilaçlar Lityum ve anwkolinerjik özellikli psikotroplar Organofosfatlar Karbonmonoksit Tanı DSM- IV- TR Genel Tbbi duruma bağlı deliryum Madde intoksikasyonu deliryumu Madde yoksunluğu deliryumu Çoğul ewyolojiye bağlı deliryum 2

3 Tanı DSM- IV- TR A. belirli bir konu üzerinde odaklama, sürdürme ya da yeni bir konuya kaydırma yewsinde azalma ile giden bilinç bozukluğu (yani çevrede olup bitenin farkında olma düzeyinin azalması) B. Daha önce var olan yerleşik demans ile açıklanamayan algı bozukluğunun ortaya çıkması ya da bilişsel değişiklik (bellek, yönelim ya da dil bozukluğu gibi) olması C. Bu bozukluklar kısa süre içinde gelişir (genellikle saatler ve günler içinde) ve gün içinde dalgalanmalar gösterme eğilimi taşır. D.. Tıbbi neden, madde inwksikasyonu/yoksunluğu, çoğul ewyoloji Klinik görünüm Bilinç bozukluğu; un değişmez bulgusudur. Çevresel uyaranlara farkındalık DikkaW bir konuda toplamakta ve sürdürmekte güçlük Dikkat bozukluğu; Dikkat önemsiz uyaranlara kolayca dağılır Sorulan soruları ve verilen emirleri anlamaz ya da bunlara tekrar tekrar aynı sözel ve motor yanıtları verebilir. Klinik görünüm (Devam) Zaman Yer Kişi Algı bozukluğu; İllüzyon ve halüsinasyonları içerir. En sık görsel halüsinasyon izlenir (%27-77) Basit ya da karmaşık halüsinasyonlar olabilir. İşitsel halüsinasyonlar %4-15 Dokunsal halüsinasyonlar %2,7 İllüzyonlar %9-23 Hastaların %60 ında bulunur. Klinik görünüm (Devam) Bellek bozukluğu; Kaydetme, tutma ve haerlama gibi bellek işlevleri bozulur. Yakın bellekte bozulma uzak bellekteki bozulmadan daha çoktur. Geri dönüşlüdür. Klinik görünüm (Devam) Düşünce akışı ve içeriğinde bozukluklar; Dikkat kusurları bilginin elde edilmesini, organizasyonunu ve kullanımını bozar. Düşünce mantksız ve anlaşılmaz hale gelebilir ve hezeyan gelişir. lu hastaların %18-62 sinde hezeyanlar görülür. Sıklıkla kötülük görme türündedir. Yönelim bozukluğuyla bağlantldır. 3

4 Klinik görünüm (Devam) Konuşma bozuklukları; Hastaların %47-93 ünde görülür. Konuşma birbiriyle ilişkisiz ve anlamsız bir hal alabilir, konudan konuya geçişler ve çevresel konuşma görülebilir. diürnal değişikliği; da belirwlerin şiddewnin gün içinde dalgalanma göstermesi Wpik bir görünüm olup, hastaların hemen hepsinde görülür. BelirWler özellikle geceleri kötüleşir. Hastayla muayene anındaki gözlemlere güvenilmemeli, yakınlarından ve tedavi ekibinden bilgi alınmalıdır. Klinik görünüm (Devam) Emosyonel durum, uyku- uyanıklık döngüsü ve psikomotor akwvite bozuklukları tanı ölçütlerinde yer almasa da deliryumu olan bireylerde sık görülür. lu birey; anksiyete, korku, öfori, irritabilite, ve ilgisizlik sergileyebilir. Duygulanımı oynak olabilir. Gündüz vakw uykulu olma, gece vakwnde ajitasyon/eksitasyon görülebilir. Psikomotor artma veya azalma olabilir. Klinik görünüm (Devam) Psikomotor akwviteye göre deliryum üçe ayrılır; deliryum (%24) Uyanıklık düzeyinde azalma, konuşmada yavaşlama, laterji, apaw ve motor akwvitede azalma vardır. deliryum (%30) Aşırı uyarılmışlık hali, huzursuzluk, hızlı ve yüksek sesle konuşma, irritabilite, öfori, dikkat dağınıklığı, gezinme, kabus görme yanında otonomik belirwler (ateş basması, tremor, taşikardi) Prognozu diğer türlere göre daha iyidir. Karma (mikst) tablolar (%46) Gidiş ve Prognoz Yatan hastaların çoğunlukla yaeşının ilk 5 günü içinde gelişiri ve ortalama aynı sürede düzelir. Şiddetli durumlarda düzelme 6-8 hagayı bulabilir. Geri dönüşlü olsa da yaşlı hastaların %15 inde bir yıl sonra bile belirwler devam edebilir. lı olgularda bu oran %50 ye kadar çıkar. Hiperak@f formu daha iyi prognoza sahip. un Oluşumu Hakkındaki Hipotezler Oksijen Debrivasyon Hipotezi Nörotransmiqer Hipotezi Nöronal Yaşlanma Hipotezi İnflamatuar Hipotez Fizyolojik Stres Hipotezi Hücre- sinyal hipotezi Hiçbiri tek başına deliryum fenomenini açıkla(ya)maz. un Oluşumu Hakkındaki Hipotezler Oksijen Debrivasyon Hipotezi Beyinde azalmış oksijen metabolizması çeşitli nörotransmiqer sistemlerde anormalliklere yol açarak serebral disfonsiyona yol açar. Nörotransmiqer Hipotezi Azalmış kolinerjik fonksiyon, aşırı dopamin, norepinefrin ve glutamat salınımı, hem artmış hem azalmış serotonin ve GABA düzeyleri deliryumun belirwlerinin ortaya çıkmasına sebep olur. 4

5 un Oluşumu Hakkındaki Hipotezler Nöronal Yaşlanma Hipotezi Yaşlandıkça stresin düzenlediği nörotransmiqerlerde ve hücre içi sinyal ilewminde görülen değişiklikler sebebiyle yaşlı hastaların deliryum gelişwrmeye yatkın olduğunu ortaya atar. İnflamatuar Hipotez Fiziksel stres sonucu sitokinlerin beyinde salgısının artşının deliryuma sebep olduğunu savunur. un Oluşumu Hakkındaki Hipotezler Fizyolojik Stres Hipotezi Travma, şiddetli hastalık veya cerrahi gibi durumlar kan- beyin bariyerinin geçirgenliğini değişwrir à hasta öwroid sendromuna, Wroid salınımında bozukluğa ve HPA aksının akwvitesinde artşa sebep olur. à Nörotransmiqer senteinde değişiklikler à deliryum belirwleri Hücre- sinyal hipotezi Nöron içi sinyal ilewmi gibi temel süreçlerde bozulma à nörotransmiqer sentezini bozar à deliryum belirwleri da Nörokimyasal Yolaklar, merkezi kolinerjik akwvitede bozukluk sonucu gelişir. hastalarında plazma ve BOS ta asewlkolin (Ach) seviyelerinde azalma bildirilmişwr 1,2. Yaşlanmayla birlikte beyinde asewlkolin üreten hücrelerin hacminde azalma 3 ve oksidawf metaobilzmada azalma 4 olur.à Ach sentezi ve salınımı ê 1 Flacker, J. M., Cummings, V., Mach, J. R., Jr., BeVn, K., Kiely, D. K., & Wei, J. (1998). The associawon of serum anwcholinergic acwvity with delirium in elderly medical pawents. Am J Geriatr Psychiatry, 6(1), Trzepacz, P. T. (2000). Is there a final common neural pathway in delirium? Focus on acetylcholine and dopamine. Semin Clin Neuropsychiatry, 5(2), doi: /SCNP Gibson, G. E., Peterson, C., & Jenden, D. J. (1981). Brain acetylcholine synthesis declines with senescence. Science, 213(4508), Gibson, G. E., & Peterson, C. (1981). Aging decreases oxidawve metabolism and the release and synthesis of acetylcholine. J Neurochem, 37(4), Yaşlanma ve Yaşlanmayla birlikte kardiyovasküler ve respiratuar kapasite azalır. Beyne giden oksijen miktarı azalır. à Kronik oksidawf hasar meydana gelir à Kronik hipoperfüzyon subkorwkal iskemik vasküler demansa yol açar. Özellikle beynin belirli bölgeleri iskemiye daha duyarlıdır. Bu bölgeler; Periventriküler beyaz cevher, bazal ganglionlar ve hipokampustur. à zarar görmeleri bilişsel bozukluk ve hazza problemlerine yol açar. İlaçların Sebep Olduğu İlaçların sebep olduğu deliryumla ilişkili faktörler; Alınan ilaçların sayısı (genelde > 3 çeşit) PsikoakWf ilaçların kullanılması AnWkolinerjik etkisi olan ilaçların kullanılması Sıklıkla kullanılan ilaçlarda deliryum riski Yüksek riskli Orta riskli Düşük riskli Opioid analjezikler AnWparkinsonian ajanlar (özellikle anwkolinerjik ajanlar) Benzodiazepinler Merkezi etkili ajanlar KorWkosteroidler Lityum α- blokörler AnWaritmik ilaçlar (lidokain en yüksek risk) AnWpsikoWkler (özellikle sedawf etkililer) β- blokörler Digoksin NSAI İlaçlar Postganglionik sempawk blokörler ACE inhibitörleri AnWhistaminikler (en yüksek risk aminofilin, en düşük risk inhale ajanlar) AnWbakterieller AnWkonvülzanlar Kalsiyum kanal blokörleri DiüreWkler H 2 - antagonistleri Bowen, J. D., & Larson, E. B. (1993). Drug- induced cogniwve impairment. Defining the problem and finding soluwons. Drugs Aging, 3(4),

6 Uyku Bozuklukları ve Dehidratasyon Kronik parsiyel uyku debrivasyonu (5 gün üst üste 4 sat uyku) à dikkaqe, kriwk düşünmede, reakyon zamanında ve hatrlama işlevinde boxulmaya yol açar 1. Uyku debrivasyonu (36 saat uykusuz kalmak) amigdala ve prefrontal korteks arasındaki bağlantyı bozarak duygusal dengenin bozulmasına (sinirlilik, duygulanım dalgalanmaları, aşırı duygusal yanıt vb.) yol açar 2. Hücre içi etkiler Sitokin konsantrasyonunda artma Değişmiş farmakokinewk AnWkolinerjik yükte artş İntravasküler hacim azalması Serebral hipoperfüzyon Kardiak iskemi Tromboembolik bozukluk Bilişsel bozukluk Hücre dışı etkiler Elektrolit dengesinde bozukluk Akut böbrek yetmezliği sebebiyle üremi Alkoloz 1 Dinges, D. F., Pack, F., Williams, K., Gillen, K. A., Powell, J. W., Oq, G. E.,... Pack, A. I. (1997). CumulaWve sleepiness, mood disturbance, and psychomotor vigilance performance decrements during a week of sleep restricted to 4-5 hours per night. Sleep, 20(4), Yoo, S. S., Gujar, N., Hu, P., Jolesz, F. A., & Walker, M. P. (2007). The human emowonal brain without sleep- - a prefrontal amygdala disconnect. Curr Biol, 17(20), R doi: /j.cub Wilson, M. M., & Morley, J. E. (2003). Impaired cogniwve funcwon and mental performance in mild dehydrawon. Eur J Clin Nutr, 57 Suppl 2, S doi: /sj.ejcn DEMANS Bellek ve dil yewleri, soyut düşünme, yargılama gibi zihinsel işlevlerde görülen edinilmiş, süregen bir yetersizlik durumudur. Doğrudan bir hastalık tanısı değil, çok farklı nedenlerle ortaya çıkabilen bir durumdur. hastalarının %11 i tedavi edilebilir. Tanı konulduğunda nedene yönelik incelemeler yapılmalıdır. çoğu zaman süregen ve ilerleyicidir. Sıklık ve Yaygınlık Yaşlı nüfus çoğaldıkça demans sıklığı artmaktadır. Kafa travmaları ve kronik alkolizm sebebiyle son yıllarda demans artş göstermişwr. Amerika da; > 65 yaş %5 > 85 yaş %20-40 Avrupa ülkelerinde; > 65 yaş %5,9-9,4 Ayaktan tedavide hastaların %15-20'sinde Kronik bakım kurumlarında kalanların %50'sinde demans görülür. Tanı tanısı koymak için bellek bozukluğu mutlaka olmalıdır. Bellek bozukluğu yanında ek olarak aşağıdaki belirwlerden en az birinin olması gerekir; Afazi Agnozi Apraksi Frontal lob yürütücü işlevlerinde bozulma Bu belirwlerin varlığı günlük sosyal ve mesleki yaşamı engelleyecek kadar şiddetli olmalıdır. 6

7 Belir2 ve Bulgular Genel görünüm ve davranış Hasta çoğu kez dış görünüşüne karşı aldırmaz ve ilgisizdir. Giyimi eskisi kadar ve temiz değildir. Davranışlarında bazen durgunluk, ilgisizlik, bazen taşkınlık ve genel bedensel durumuna bağlı belirwler görülür. Konuşma ve ilişki kurma Hastada değişik derecelerde afazi, dizartri (vasküler bunama), ses kısıklığı (Parkinson hastalığı) olabilir. Belir2 ve Bulgular Duygulanım BunalE Bellek, yönelim ve yargılamadaki bozukluklar yüzünden panik derecesinde korku ve bunatya kapılabilir. Depresyon hastalarında depresyon belirwleri sık görülür. Belir2 ve Bulgular Duygulanım (Devam) Patolojik gülme ve ağlama Beynin vasküler ve dejenerawf hastlıklarında görülür. Küçük bir uyarıdan tewklenen duygusal yanıt çok abartlıdır. ApaW ve ilgisizlik Kimi hastalar durgun, ilgisiz ve kaygısız olabilir. Çoşku ve taşkınlık Çok sık olmamakla birlikte bazı hastalarda ikincil mani biçiminde coşku ve taşkınlık belirwleri izlenebilir. Belir2 ve Bulgular Bilişsel ye2ler (Devam) Bilinç: açıker. Yönelim: ağır demansta hasta insanları, yakınlarını tanımayabilir, evde odaları karıştrabilirler. Dikkat: dağınıker. DikkaW belli bir konuya uzun süre veremezler Algı: Sıklıkla görme, daha ender işitme varsanıları olur. Varsanılar en sık Lewy cisimcikli demans ve Parkinson hastalarında görülür. Belir2 ve Bulgular Bilişsel ye2ler (Devam) Bellek En temel, olmazsa olmaz belirti bellek bozukluğudur Kayıt, depolama ve çağırma özellikleri bozulur En son öğrenilen ilk unutulur. Başlangıçta yakın bellek bozulur. Hastalık ilerledikçe uzak bellek de etkilenir. Belir2 ve Bulgular Bilişsel ye2ler (Devam) Frontal lob yürütücü işlevleri Soyut düşünme, planlama, başlama, sıraya koyma ve karmaşık hareketleri sonlandırabilmyi içeren frontal lob yürütücü işlevleri bozulur. Atasözleri, deyimleri ve şakaları anlayamazlar Benzerlik ve farklılıkları algılayamazlar Hesaplama 7

8 Belir2 ve Bulgular Bilişsel ye2ler (Devam) Yargılama Düşünceleri, eğilimleri, dürtüleri yargılama ve denetleme yewsi zayıflar Neden sonuç ilişkisi kuramazlar Çabuk kızar, uygunsuz sözler söyler, saldırgan ya da cinsel davranışlarda bulunabilirler. Belir2 ve Bulgular Bilişsel ye2ler (Devam) Diğer temel bilişsel bozukluklar Afazi (dil işlevlerinde bozulma) En temel belirwlerden Konuşmanın akıcılığı, anlama, tekrarlama, adlandırma, okuma, yazmada bozuklukl görülebilir. Apraksi Bilinç açıkken, motor işlevlerde bozukluk olmadığı halde ortaya çıkan motor beceriksizlik Agnozi Duyu organlarında bozukluk olmadığı halde nesneleri tanıyamama durumudur. Belir2 ve Bulgular Düşünce süreci ve içeriği Hastanın düşüncesi farkirleşir Bellek bozukluğu sebebiyle çağrışımlar kopuk ve dağınık olabilir. Hasta bazı sözleri ve hareketleri kalıplaşmış şekilde yineleyebilir (perseverasyon) SaplanElar, cimrilik tutukuları, mal, mülk, ölüm düşünceleri olabilir. Kıskançlık, kötülük görme sanrıları izlenebilir. Belir2 ve Bulgular Bedensel ve fizyolojik belir2ler Uyku genellikle bozulur Uykusuzluk ya da uykuya aşırı eğilim Yeme isteksizliği veya aşırı yeme görülebilir. Süregen ve inatçı kabızlık önemli bir sorun olabilir. Belir2 ve Bulgular Kişilik değişimi ta belirgin kişilik değişimi görülebilir. Eski kişilik özellikleri abartlı şekilde belirebilir. Kimi hastalarda da eski kişilik özelliklerinin tersi görülür. Orta yaş ve sonrasında görülen kişilik değişikliklerinde hastayı demans yönünden değerlendirmek gerekir. Beynin dejenerawf hastalıkları Alzheimer Hastalığı Lewy Cisimcikli demans Pick hastalığı HunWngton koresi Parkinson hastalığı Serebrovasküler nedenler Enfarktlar Binswanger hastalığı (SubkorWkal lökoensefalopaw) Metabolik ve endokrin hastalıklar Kronik böbrek yetmezliği HipoWroidizm Hipopituitarizm, Hipo/hiperparaWroidizm Adison Cushing Hiperinsülinizm Hipoksi Anoksi Wilson Hastalığı (HepatolenWküler dejenerasyon) Paget hastalığı Porfiri Vitamin eksiklikleri E2yoloji B1, folat, B12, nikownik asid Vitamin zehirlenmeleri A ve D vitamini Kanserin uzak etkisi Beyin içinde yer tutan lezyonlar Urlar Kafa travması Subdural hematom Epilepsi Enfeksiyonlar Sifiliz AIDS Kronik menejit Beyin absesi Lyme hastalığı Whipple hastalığı Kuru Subakut sklerozan panensefalit Profresif mulwfokal lökoensefalopaw Piron hastalıkları (Creutsfeld- Jacob Hastalığı) Zehirlenmeler Alkol Ağor metaller Karbonmonoksit İlaçlar AnWkolinerjikler Barbitüratlar Radyasyon Organik bileşikler Nitrobenzen Organofosfat Normal basınçlı hidrosefali Güneş çarpması Elektrik çarpması Kan hastalıkları Anemi Eritremi TromboWk trombositopenik purpura Demyelizan hastalıklar MulWple Skleroz Başka nedeni bilinmeyen hastalıklar Sarkoidoz HisWositosis 8

9 E2yoloji Tüm demanslar içinde; Alzheimer Wpi demans %60 Vasküler Wp demans %15 Tedavi edilebilir sebeplere bağlı demans %5-11 Beynin dejenerawf hastalıkları Alzheimer Hastalığı Lewy Cisimcikli demans Pick hastalığı HunWngton koresi Parkinson hastalığı Serebrovasküler nedenler Enfarktlar Binswanger hastalığı (SubkorWkal lökoensefalopaw) Metabolik ve endokrin hastalıklar Kronik böbrek yetmezliği Hipopituitarizm, Adison Cushing Hiperinsülinizm Hipoksi Anoksi Tedavi edilebilir demans sebepleri Wilson Hastalığı (HepatolenWküler dejenerasyon) Paget hastalığı Porfiri Vitamin eksiklikleri B 1, folat, B 12, niko@nik asid Vitamin zehirlenmeleri A ve D vitamini Kanserin uzak etkisi Beyin içinde yer tutan lezyonlar Urlar Kafa travması Subdural hematom Epilepsi Enfeksiyonlar Sifiliz AIDS Kronik menejit Beyin absesi Lyme hastalığı Whipple hastalığı Kuru Subakut sklerozan panensefalit Profresif mulwfokal lökoensefalopaw Piron hastalıkları (Creutsfeld- Jacob Hastalığı) Zehirlenmeler Alkol Ağor metaller Karbonmonoksit İlaçlar AnWkolinerjikler Barbitüratlar Radyasyon Organik bileşikler Nitrobenzen Organofosfat Normal basınçlı hidrosefali Güneş çarpması Elektrik çarpması Kan hastalıkları Anemi Eritremi TromboWk trombositopenik purpura Demyelizan hastalıklar MulWple Skleroz Başka nedeni bilinmeyen hastalıklar Sarkoidoz HisWositosis Tipleri Alzheimer Tipi Vasküler Tip Pick Hastalığı (Frontotemporal ) Lewy Cisimcikli HungWngton Hastalığı Presenil la Birlikte Ailevi MulWple Sistem TaupaW Kafa Travması İlişkili Alkol Kullanımına Bağlı HIV İlişkili Alzheimer Hastalığına Bağlı Tüm demansların %60 ını oluşturur. Nöropatolojik bir tanıdır. Diğer demans nedenleri ekarte edildikten sonra tanı konur. Başlangıcı sinsi ve ilerleyicidir. Fokal nörolojik bulgu yoktur. Bellek ve bütün bilişsel işlevlerde ilerleyici bozulma ve yıkım olur. Hastalığın erken dönemlerinde bile adlandıramama (afazi), yazı yazamama (agrafi), okuyamama (aleksi), apraksi, tanıyamama (agnozi) ve fronral lob yürütücü işlevlerinde bozulma görülebilir. Hesaplama erken dönemde bozulur Kayıt belleğinde bozulma belirgindir. Alzheimer Hastalığına Bağlı Risk Faktörleri GeneWk yatkınlık Aile öyküsü Down Sendromu Kafa travması EğiWm düzeyi (eğiwm seviyesi arkça daha geç başlar) Kadın cinsiyet Vasküler Tip Tüm bunamaların yaklaşık %15 ini oluşturur. Bellek bozukluğu belir@leri diğer demanslardan daha az bozulmuştur. Risk faktörleri İleri yaş Erkek cinsiyet Ateroskleroz gelişimi için risk faktörler; Hipertansiyon, Diabetes Mellitus, Hiperkolesterolemi vb. 9

10 Pick Hastalığı (Frontotemporal ) Frontotemporal bölgede atrofi mevcuqur. Postmortem örneklerde hastaların beyinlerinde Pick cisimcikleri görülür. Fakat tanı için bu cisimciklerin görülmesi şart değildir. Geridönüşsüz demansların %5 ini oluşturur. Özellikle birinci derece akrabalarında bu hastalık görülen erkeklerde daha sıktr. Vakaların yarısı kadarı ailevidir. Klüver- Bucy sendromu AH dan daha sık görülür. Lewy Cisimcikli Kliniği AH ye benzer fakat beraberinde halüsinasyonlar ve Parkinsonien belirwler ile ekstrapiramidel sistem belirwleri görülür. Capgras Sendromu (redublicawve paraamnesia) sıklıkla bu klinik tablonun parçası olarak görülebilir. Hastaların beyinlerinde görülen Lewy cisimciklerinin içinde alfa- sinüklein agregatları bulunmaktadır. Alzheimer ile eş zamanlı görülebilir yalnız patoloji amigdala ile sınırlıdır. Presenil la Birlikte Ailevi MulWple Sistem TaupaW Senil plaklarla ilişkili olmayan ve yakın zamanda tanımlanmış bir demans türüdür. Hastalığa sebep olan gen; kromozom 17 üzerinde Hastalık; Kısa süreli bellek problemleri, Dengenin sağlanmasında güçlük, Yürüme problemleri ile karakterizedir. Kırk- ellili yaşlarda başlar ve sağ kalım ortalama 11 yıl kadardır. Bu hastalıkta tau proteinleri nöronlarda ve glia hücrelerinde birikerek sinir hücrelerini öldürmektedir. Diğer lar HungWngton Hastalığı Subkortkal Wp demanstr. Bazal ganglionları tutar. Psikomotor yavaşlama, karmaşık görevleri yerine gewrmekte güçlük vardır. Hazza, dil ve içgörü görece korunmuştur. Kafa Travması İlişkili Punch- Drunk Sendromu=demanWa pugiliswca Özellikle boksörlerde sürekli ve şiddetli kafa travmalarına maruz kalmayla gelişen demanstr. Duygusal labilite, dizartri ve dürtüsellikle karakterizedir. Diğer lar (Devam) Alkol Kullanımına Bağlı Tüm demansların %4 ünü oluşturur. HIV İlişkili Parkinson Hastalığı Genelde depresyon ve demansla ilişkilidir. Parkinson hastalarının %20-30 kadarında demans ve ek olarak %30-40 ında bilişsel bozukluklar vardır. Hastalarda bradifreni (düşünce yavaşlaması) görülür. ın Nöropatolojisi Alzheimer Wpi demansta hastadaki nörogörüntüleme bulguları; 1. Yaygın beyin atrofisi 2. Düzleşmiş korikal sulkuslar 3. Genişlemiş serebral ventriküller 10

11 ın Nöropatolojisi (Devam) Alzheimer Wpi demanslarda mikroskobik bulgular; 1. Senil plaklar 2. Nörofibriler yumaklar 3. Nöron kaybı 4. Sinaps kaybı ın Nöropatolojisi Senil Plaklar 1 Senil plakların içeriği; Beta/A4 proteini depozitleri Astrosit Distrofik nöronal işlevler Mikroglialardan Beta/A4 proteinlerinin birkmesinin nörotoksik etkileri vardır 2 ; OksidaWf hasara, Hücre zarındaki lipidlerin peroksidasyonuna, İnflamasyona, Tau proteinlerinin hiperfosforilasyonuna Glutamaterjik eksitotoksisitenin artmasına yol açarlar. Postmortem olarak incelendiğinde plakların yoğunluğu hastalığın şiddewyle doğru orantlıdır. 1 hqp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e5/pbb_protein_app_image.jpg :33 tarihinde erişildi. 2 Cummings, J. L. (2004). Alzheimer's disease. N Engl J Med, 351(1), doi: /NEJMra ın Nöropatolojisi Nörofibriler Yumaklar Genellikle bulundukları yerler; Korteks Hipokampüs Substansia nigra Lokus cerelous Hücre iskelew elemanlarından (temelde fosforile olmuş tau proteinlerinden) oluşurlar. ın Nöropatolojisi Nörofibriler Yumaklar (Devam) Yalnızca Alzheimer Wpi demanslara özgü değildirler; DemanWa pugiliswca Down Sendromu Parkinson demansı Guam kompleksi Hallervorden- Spatz Hastalığı Normal yaşlanma sürecinde ın Nöropatolojisi Nörotransmi^erler ın nöropatolojisinde etkili olduğu düşünülen nörotransmiqerler; AseWkolin HipoakWf asewlkolin akwvitesi mevcuqur. Meynert in basal nükleusunda kolinerjik nöron dejenerasyonu vardır. AseWklolin sentezinde anahtar önemi olan kolin asewktransferans enzimi akwvitesi kolinerjik nöronlarda azalmıştr. Norepinefrin AH da hipokwf norepinefrin akwvitesi mevcuqur. Lokus cerelous ta norepinefrin içeren nöronlarda azalma görülür. SomatostaWn KorWkotropin ın Nöropatolojisi Diğer sebepler Membran fosfolipid metabolizmasındaki anormalliklerin Normalden daha rijit hücre zarına yol açar. Aluminyum toksiwtesi İlk başta demans oluşumunda etkili olabileceği düşünülmüş fakat son bilgilere göre demans ewyolojiinde öneminin az olduğu anlaşılmıştr. 11

12 ın Nöropatolojisi Diğer sebepler (Devam) Aşırı glutamat uyarısı Nöronlarda hasara yol açar. Hiperkolesterolemi Artmış plazma kolesterol seviyeleri kolesterol tarazndan arrılan amiloid birikimi sebebiyle- demans için bağımsız bir risk faktörüdür 1. Hiperhomosisteinemi Homosistein oksidawf stresi arrarak nöron hasarını arrmaktadır. Hiperhomosisteineminin geriye çevrilmesinde B 6, B 12 vitaminleri ve folik asit tedavisi faydalıdır 2. 1 Notkola, I. L., Sulkava, R., Pekkanen, J., ErkinjunV, T., Ehnholm, C., Kivinen, P., Nissinen, A. (1998). Serum total cholesterol, apolipoprotein E epsilon 4 allele, and Alzheimer's disease. Neuroepidemiology, 17(1), Weiner, M. F. (2003). DemenWa. In A. M. Mellow (Ed.), Geriatric Psychiatry (pp ). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing, Inc. ın Nöropatolojisi Gene2k faktörler Alzheimer Hastalığı nın monozigot ikizlerde ve dizigot ikizlerde görülme oranı sırasıyla %43 ve %8 dür. Alzheimer Wpi demansın ilgili olduğu düşünülen kromozomlar 1 ; 1. (Presenilin 2 PSEN2), 14. (Presenilin 1 PSEN1), 19. (Apolipoprotein E ApoE) 21. (Amiloid Prekürsör Protein APP) kromozomlardır. 1 Ertekin- Taner, N. (2007). GeneWcs of Alzheimer's disease: a centennial review. Neurol Clin, 25(3), , v. doi: /j.ncl ın Nöropatolojisi Gene2k faktörler Amiloid Prekürsör Protein Gen kromozom 21 in uzun kolundadır. Beta/A4 proteininin öncülüdür. Beta/A4 proteini; Amiloid prekürsör proteinin bir yıkım ürünü olup, 42- aminoastlik pepwd zincirinden oluşur. Alzheimer Hastalığı nda beyinde görülen senil plakların ana bileşenidir. Down Sendromun olan hastalarda amiloid prekürsör preoteinin 3 kopyası mevcut olup bunun sonucunda beyinde aşırı beta/a4 proteini birikimi görülür. Bu sebeple Down sendromu demans için önemli bir risk faktörüdür. ın Nöropatolojisi Gene2k faktörler Mul2ple E4 genleri E4 geninin bir kopyasına sahip bireylerde demans gelişme olasılığı 3 kat, iki kopya olanlarda 8 kat fazladır. 12

Demans. Demans 08/10/14. Demans Tanı

Demans. Demans 08/10/14. Demans Tanı Yrd. Doç. Dr. Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Ekim 2014 Bellek ve dil yebleri, soyut düşünme, yargılama gibi zihinsel işlevlerde görülen edinilmiş,

Detaylı

Deliryum. Deliryum 07/10/14. Deliryum Tanım. Deliryum Epidemiyoloji. Deliryum Risk etkenleri İleri yaş. Deliryum Risk etkenleri

Deliryum. Deliryum 07/10/14. Deliryum Tanım. Deliryum Epidemiyoloji. Deliryum Risk etkenleri İleri yaş. Deliryum Risk etkenleri Yrd. Doç. Dr. Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Ekim 2014 Tanım ; Bilinç, dikkat, kognisyon ve algılamada Saatler ya da günler gibi kısa sürede gelişen

Detaylı

Deliryum. Deliryum 07/02/15. Deliryum Risk etkenleri. Deliryum Epidemiyoloji. Deliryum. Deliryum gelişsren hastalar (NICE 2010); Tanım

Deliryum. Deliryum 07/02/15. Deliryum Risk etkenleri. Deliryum Epidemiyoloji. Deliryum. Deliryum gelişsren hastalar (NICE 2010); Tanım Tanım Yrd. Doç. Dr. Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Kasım 2014 ; Bilinç, dikkat, kognisyon ve algılamada Saatler ya da günler gibi kısa sürede gelişen

Detaylı

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek

Detaylı

Deliryum, Demans ve Diğer Amnestik Bozukluklar. Deliryum DELİRYUM. Deliryum Tanım. Deliryum Risk etkenleri. Deliryum Epidemiyoloji

Deliryum, Demans ve Diğer Amnestik Bozukluklar. Deliryum DELİRYUM. Deliryum Tanım. Deliryum Risk etkenleri. Deliryum Epidemiyoloji , ve Diğer lar Yrd. Doç. Dr. Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD DELİRYUM Tanım ; Bilinç, dikkat, kognisyon ve algılamada Saatler ya da günler gibi kısa

Detaylı

Demans ve Alzheimer Nedir?

Demans ve Alzheimer Nedir? DEMANS Halk arasında 'bunama' dedigimiz durumdur. Kişinin yaşından beklenen beyin performansını gösterememesidir. Özellikle etkilenen bölgeler; hafıza, dikkat, dil ve problem çözme alanlarıdır. Durumun

Detaylı

anosognozi birincil sıra belirtiler görsel varsanılar

anosognozi birincil sıra belirtiler görsel varsanılar genel tıbbi duruma bağlı psikotik bozukluklar dr. almıla erol izmir atatürk eğitim ve araştırma hastanesi psikoz: varsanılar sanrılar gerçeği değerlendirme yetisinin bozulması dopamin varsayımı III: striatal

Detaylı

18.Esri Kullanıcıları Toplantısı 7-8 Ekim 2013 ODTÜ-ANKARA

18.Esri Kullanıcıları Toplantısı 7-8 Ekim 2013 ODTÜ-ANKARA ALZHEIMER ÇOCUKLARı (2012-2075 YıLLARı ARASı ALZHEIMER HASTA SAYıSı DEĞIŞIMI VE DAĞıLıŞı) Feride CESUR Yenimahalle Halide Edip Anadolu Sağlık Meslek Lisesi Coğrafya Öğretmeni İÇERİK Çalışmanın Amacı Alzhemer

Detaylı

DEMANS Neden ve mekanizmalar üzerinden bir gözden geçirme. Demet Özbabalık Adapınar

DEMANS Neden ve mekanizmalar üzerinden bir gözden geçirme. Demet Özbabalık Adapınar DEMANS Neden ve mekanizmalar üzerinden bir gözden geçirme Demet Özbabalık Adapınar Demans Kişinin bilişsel işlevlerinde Sosyal, mesleki ve günlük yaşam aktivitelerinde Davranışlarında Avrupa da Demansİnsidansıİnme,

Detaylı

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık

DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık DEMANS ya da BUNAMA olarak bilinen hastalık yaşlılığın doğal bir sonucu değildir.. Demansın en sık nedeni ALZHEİMER HASTALIĞI DIR. Yaşla gelen unutkanlık ALZHEİMER HASTALIĞI nın habercisi olabilir!!! ALZHEİMER

Detaylı

Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon

Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Dr.Canan Aykut Bingöl Yeditepe Üniversite Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Kardiak Arrest 200 000-375 000 kardiak arrest/yıl (ABD) %20 spontan dolaşım sağlanıyor

Detaylı

NİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ

NİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ NİKOTİN BAĞIMLILIĞI VE DİĞER BAĞIMLILIKLARLA İLİŞKİSİ Doç. Dr. Okan Çalıyurt Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Edirne Temel Kavramlar Madde kötüye kullanımı Madde bağımlılığı Yoksunluk Tolerans

Detaylı

Hepatik Ensefalopati. Prof. Dr. Ömer Şentürk

Hepatik Ensefalopati. Prof. Dr. Ömer Şentürk Hepatik Ensefalopati Prof. Dr. Ömer Şentürk Hepatik Ensefalopati : Terminoloji Tip A Akut karaciğer yetmezliği ile birlikte Tip B Porto-sistemik Bypass ile birlikte (intrensek hepatosellüler yetmezlik

Detaylı

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi

Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı

Detaylı

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal

Detaylı

Yaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay

Yaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay Yaşlılıkta Uyku Doç. Dr. Turan Atay 14. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi, 6-10 Ekim 2013, Bodrum Anlatım Planı Normal (fizyolojik) yaşlanmada değişiklikler uykudaki Demansta (AH tipi) uyku REM Uykusu Davranış

Detaylı

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır.

Ayrıca sinirler arasındaki iletişimi sağlayan beyindeki bazı kimyasal maddelerin üretimi de azalır. Alzheimer hastalığı nedir, neden olur? Alzheimer hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan ve başta unutkanlık olmak üzere çeşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol açan ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Detaylı

Unutkanlıktan Bunamaya

Unutkanlıktan Bunamaya Unutkanlıktan Bunamaya Doç.Dr.Lütfü Hanoğlu İstanbul Medipol Üniversitesi 8 Mayıs 2014 Beyin yılı Nörolojik hastalıklar Bilinçlendirme Sempozyumu Bunama Nedir? Akli melekelerde giderek ilerleyen zayıflama/kayıplarla

Detaylı

İçİnDEkİLER Bölüm 1 İÇKİLER 1

İçİnDEkİLER Bölüm 1 İÇKİLER 1 İÇİNDEKİLER Bölüm 1 İÇKİLER...1 Rakı...2 Kımız...3 Rakının İmali...4 Çilingir Sofrası...5 Rakı Nasıl İçilir?...5 Meze...6 Şarap...13 Kırmızı Şaraplar...16 Beyaz Şaraplar...17 Şarapların Servisi...22 Bira...25

Detaylı

ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM

ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM 9.11.2015 ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM Konular Doğum öncesi gelişim aşamaları Zigot Doğum öncesi çevresel etkiler Teratojenler Doğum Öncesi G elişim Anneyle ilgili diğer faktörler Öğr. Gör. C an ÜNVERDİ Zigot

Detaylı

Psikofarmakolojiye giriş

Psikofarmakolojiye giriş Psikofarmakolojiye giriş Genel bilgiler Beyin 100 milyar nöron (sinir hücresi) içerir. Beyin hücresinin i diğer beyin hücreleri ile 1,000 ile 50,000 bağlantısı. Beynin sağ tarafı solu, sol tarafı sağı

Detaylı

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir.

Bu bozukluk madde kullanımına veya genel tıbbi durumdaki bir bozukluğa bağlı değildir. Psikiyatrinin en önemli hastalıklarından biridir. Bu hastalıkta gerçeği değerlendirme yetisinde bozulma, acayip tuhaf davranışlar, hezeyanlar ( mantıksız, saçma, olması mümkün olmayan veya olması mümkün

Detaylı

Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi

Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi Böbrek Hastalıklarında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar; Yaşamı Nasıl Güzelleştirebiliriz? Prof.Dr.Oğuz Karamustafalıoğlu Üsküdar Üniversitesi Hangi Böbrek Hastalarına Ruhsal Destek Verilebilir? Çocukluktan yaşlılığa

Detaylı

ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD

ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI. Doç. Dr. Suphi VEHİD ALZHEİMER ve HALK SAĞLIĞI Alzheimer hastalığı (AH) ilk kez, yaklaşık 100 yıl önce tanımlanmıştır. İlerleyici zihinsel işlev bozukluğu ve davranış değişikliği yakınmaları ile hastaneye yatırılıp beş yıl

Detaylı

Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi

Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi Demansta görüntülemenin rolü Dr.Ercan Karaarslan Acıbadem Üniversitesi Ana başlıklar Demans nedenleri Normal yaşlanma bulguları Radyolojik görüntüleme yöntemleri Demansta radyolojik belirleyici bulgular

Detaylı

Yazar Ad 41 Prof. Dr. Haluk ÖZEN Cinsel hayat çocuk yaştan itibaren hayatımızın önemli bir kesimini oluşturur. Yaşlılık döneminde cinsellik ayrı bir özellik taşır. Yaşlı erkek kimdir, hangi yaş yaşlanma

Detaylı

ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ. Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015

ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ. Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015 ALZHEİMER HASTALIĞINA BAKIŞ Uzm. Dr. Gülşah BÖLÜK NÖROLOJİ BİLECİK DH 2015 Bunama yaşlılığın doğal bir sonucu değildir. Yaşla gelen unutkanlık, Alzheimer Hastalığının habercisi olabilir! Her yaşta insanın

Detaylı

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME

Detaylı

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ

İnsomni. Dr. Selda KORKMAZ İnsomni Dr. Selda KORKMAZ Uykuya başlama zorluğu Uykuyu sürdürme zorluğu Çok erken uyanma Kronik şekilde dinlendirici olmayan uyku yakınması Kötü kalitede uyku yakınması Genel populasyonda en sık görülen

Detaylı

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 AÇIKLAMA 2012-2017 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok Olgu 60 yaşında kadın, evli, 2 çocuğu var,

Detaylı

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Yrd.Doç.Dr.Adalet ARIKANOĞLU D.Ü.T.F.Nöroloji A.B.D

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Yrd.Doç.Dr.Adalet ARIKANOĞLU D.Ü.T.F.Nöroloji A.B.D YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR Yrd.Doç.Dr.Adalet ARIKANOĞLU D.Ü.T.F.Nöroloji A.B.D DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ TANIM:İnsanda yüksek serebral fonksiyonların anatomik ve fonksiyonel özellikleri ile bu fonksiyonların

Detaylı

DELİRYUM. Doç. Dr. Sibel Ertan CTF Nöroloji ABD

DELİRYUM. Doç. Dr. Sibel Ertan CTF Nöroloji ABD DELİRYUM Doç. Dr. Sibel Ertan CTF Nöroloji ABD 77 y, kadın, emekli avukat 1 ay önce aritmi nedeniyle yoğun bakım kalp yet., hipoksi Davranış b., zaman yönelim boz., sürekli katlama hareketleri 2 hf önce

Detaylı

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;

Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün; Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak

Detaylı

Küçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji. Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir

Küçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji. Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir Küçük Damar Hastalığı; Semptomatoloji Kürşad Kutluk Dokuz Eylül Üniversitesi 27 Mayıs 2017, İzmir KÜÇÜK DAMAR HASTALIĞINDA KLİNİK BULGULAR Yok Özel fokal nöroloik semptomlar Sinsi gelişen global nörolojik

Detaylı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal

Detaylı

Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Ana Bilim Dalı, Antalya. Demans, bilişsel (kognitif) kapasitenin edinsel ve ilerleyici kaybı şeklinde

Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Ana Bilim Dalı, Antalya. Demans, bilişsel (kognitif) kapasitenin edinsel ve ilerleyici kaybı şeklinde 1 Demans ve Nörodejeneratif süreçler Prof. Dr. Kamil Karaali Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Ana Bilim Dalı, Antalya Demans, bilişsel (kognitif) kapasitenin edinsel ve ilerleyici kaybı şeklinde

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

POSTPARTUM BAŞLANGIÇLI DEPRESYONDA GİDİŞ VE SONLANIM

POSTPARTUM BAŞLANGIÇLI DEPRESYONDA GİDİŞ VE SONLANIM POSTPARTUM BAŞLANGIÇLI DEPRESYONDA GİDİŞ VE SONLANIM DR FARUK UĞUZ KONYA N.E.Ü MERAM TIP FAKÜLTESI PSIKIYATRI A.D. ÖĞR. ÜYESI Açıklama Son iki yıl içinde ilaç endüstrisi vd sivil toplum kuruluşları ile

Detaylı

Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları. Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU

Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları. Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU Uykuyla İlişkili Hareket Bozuklukları Dr. Kemal HAMAMCIOĞLU ICSD-2 (International Classification of Sleep Disorders-version 2) 2005 Huzursuz bacaklar sendromu Uykuda periyodik hareket bozukluğu Uykuyla

Detaylı

REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER. Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012

REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER. Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012 REM UYKU ĠLĠġKĠLĠ PARASOMNĠLER Dr Selda KORKMAZ 25-26 Ģubat 2012 REM uyku iliģkili parasomniler; REM uyku davranıģ bozukluğu Tekrarlayan izole uyku paralizisi Kabus bozukluğu REM UYKU DAVRANIġ BOZUKLUĞU

Detaylı

Prof. Dr. Erbil Gözükırmızı İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Nöroloji A.D. 11. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi 6-10 Kasım 2010, Antalya

Prof. Dr. Erbil Gözükırmızı İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Nöroloji A.D. 11. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi 6-10 Kasım 2010, Antalya Prof. Dr. Erbil Gözükırmızı İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fak. Nöroloji A.D. 11. Ulusal Uyku Tıbbı Kongresi 6-10 Kasım 2010, Antalya Modern toplumlarda uykudan alacaklı olmak artık sıradan bir olaydır. Bunun karşılığında

Detaylı

Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı

Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı Beyinde bir grup nöronun anormal deşarjına bağlı olarak

Detaylı

ŞİZOFRENLERİN BEYİN YAPISI VE ORKİDELER. Dr. Bülent Madi- Nöroloji Uzmanı

ŞİZOFRENLERİN BEYİN YAPISI VE ORKİDELER. Dr. Bülent Madi- Nöroloji Uzmanı ŞİZOFRENLERİN BEYİN YAPISI VE ORKİDELER Dr. Bülent Madi- Nöroloji Uzmanı Nöron: Bu sinir hücrelerinden beynimizde milyarlarca sayıda var. Ne İşe Yarar? Öğrendikçe beyindeki nöronlar arası binlerce bağlantı

Detaylı

ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ. Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ. Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ KARDİYOVASKÜLER SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ Doç.Dr.Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: Lilly Konuşmacı: Lundbeck Sunum

Detaylı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:

Detaylı

ATRİYAL FİBRİLASYON Atriyal fibrilasyon En sık görülen aritmi Epidemiyoloji Aritmiye bağlı hastaneye yatanların 1/3 ü AF li. ABD de tahmini 2.3 milyon, Avrupa da 4.5 milyon insan AF ye sahip. Sıklığı

Detaylı

2014

2014 2014 DİKKAT EKSİKLİĞİ BOZUKLUĞU (DEB) ve MentalUP İçerik DEB e Klinik İlgi DEB Nedir? DEB in Belirtileri DEB in Zihinsel Sürece Etkileri DEB in Psikososyal Tedavisi MentalUP tan Faydalanma MentalUP İçeriği

Detaylı

Obsesif Kompulsif Bozukluk. Prof. Dr. Raşit Tükel İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı 5.

Obsesif Kompulsif Bozukluk. Prof. Dr. Raşit Tükel İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı 5. Obsesif Kompulsif Bozukluk Prof. Dr. Raşit Tükel İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı 5. Sınıf Dersi Sunum Akışı Tanım Epidemiyoloji Klinik özellikler Tanı ölçütleri Nörobiyoloji

Detaylı

¹GÜTF İç Hastalıkları ABD, ²GÜTF Endokrinoloji Bilim Dalı, ³HÜTF Geriatri Bilim Dalı ⁴GÜTF Biyokimya Bilim Dalı

¹GÜTF İç Hastalıkları ABD, ²GÜTF Endokrinoloji Bilim Dalı, ³HÜTF Geriatri Bilim Dalı ⁴GÜTF Biyokimya Bilim Dalı Dr. Derda GÖKÇE¹, Prof. Dr. İlhan YETKİN², Prof. Dr. Mustafa CANKURTARAN³, Doç. Dr. Özlem GÜLBAHAR⁴, Uzm. Dr. Rana Tuna DOĞRUL³, Uzm. Dr. Cemal KIZILARSLANOĞLU³, Uzm. Dr. Muhittin YALÇIN² ¹GÜTF İç Hastalıkları

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD

Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD Yaşlılarda Psikofarm akoloji Uygulam a Prensipleri Yrd. Doç.Dr. Mehmet AK GATA Psikiyatri AD ABD > 65 yaş, nüfusun %13 ancak reçete edilen tüm ilaçların % 35 > 70 yaş, hastaneye yatış 1/6 ilaç yan etkisi

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D.

Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Yrd. Doç. Dr. Ali DUMAN Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A. D. Sunu Planı Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi ve fizyolojisi Etiyoloji Klinik Tanı Tedavi Tanım ve Epidemiyoloji

Detaylı

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri

Detaylı

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM

YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM YAŞLILIKTA PSİKO-SOSYAL YAŞAM Yaşlıların Psiko-Sosyal Özellikleri İnsanın yaşlılığında nasıl olacağı ya da nasıl yaşlanacağı; yaşadığı coğrafyaya, kalıtsal özelliklere, Psiko-sosyal ve Sosyo-ekonomik şartlara,

Detaylı

Zorlu Yaşantılar Sonrası Stres Belirtileri (Travma Sonrası Stres Bozukluğu)

Zorlu Yaşantılar Sonrası Stres Belirtileri (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) Zorlu Yaşantılar Sonrası Stres Belirtileri (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) Huriye Tak Uzman Klinik Psikolog Türk Kızılayı Bağcılar Toplum Merkezi Sağlık ve Psikososyal Destek Programı Asistanı İÇERİK

Detaylı

Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi. (Nöro-Onkolojik Cerrahi)

Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi. (Nöro-Onkolojik Cerrahi) Beyin Omurilik ve Sinir Tümörlerinin Cerrahisi (Nöro-Onkolojik Cerrahi) BR.HLİ.018 Sinir sisteminin (Beyin, omurilik ve sinirlerin) tümörleri, sinir dokusunda bulunan çeşitli hücrelerden kaynaklanan ya

Detaylı

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ŞİZOFRENİ HASTALARINDA TIBBİ(FİZİKSEL) HASTALIK EŞ TANILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Mehmet Emin Demirkol Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı AMAÇ Bu çalışmada

Detaylı

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ

YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR. Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ YÜKSEK KORTİKAL FONKSIYONLAR Dr.Adalet ARIKANOĞLU DAVRANIŞ NÖROLOJİSİ TANIM:İnsanda yüksek serebral fonksiyonların anatomik ve fonksiyonel özellikleri ile bu fonksiyonların çeşitli beyin hastalıkları sonucu

Detaylı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik YB 205 Beslenme İkeleri Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr YAŞLANMA Amerika da yaşlı bireyler eskiye göre

Detaylı

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011

Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011 Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri Sena Aydın 0341110011 PATOFİZYOLOJİ Fizyoloji, hücre ve organların normal işleyişini incelerken patoloji ise bunların normalden sapmasını

Detaylı

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

PARKİNSON HASTALIĞI. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak PARKİNSON HASTALIĞI Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND

Detaylı

PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR. PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer HARLAK

PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR. PSİ154 - PSİ162 Doç.Dr. Hacer HARLAK PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR BU DERSTE ŞUNLARı KONUŞACAĞıZ: Anormal davranışı normalden nasıl ayırırız? Ruh sağlığı uzmanları tarafından kullanılan belli başlı anormal davranış modelleri nelerdir? Anormal davranışı

Detaylı

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar? BÖBREK HASTALIKLARI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Böbrekler ne işe yarar? Böbreğin en önemli işlevi kanı süzmek, idrar oluşturmak ve vücudun çöplerini (artık ürünleri) temizlemektir. Böbrekte oluşan idrar, idrar

Detaylı

KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ

KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ 03-11-2009 Doku hipoperfüzyonu ve organ hasarı oluşturan, intravasküler volüm kaybının ilk tedavisi

Detaylı

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4

Detaylı

KEMOTERAPİ İLE İLİŞKİLİ KOGNİTİF BOZUKLUKLARDA

KEMOTERAPİ İLE İLİŞKİLİ KOGNİTİF BOZUKLUKLARDA TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol:3 Sayı/Issue:10 Ekim/October 2017 www.norofzt.org KEMOTERAPİ İLE İLİŞKİLİ KOGNİTİF BOZUKLUKLARDA TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Kemoterapi ile ilişkili kognitif bozukluklar

Detaylı

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim Yılı. Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Dönem 5 PSİKİYATRİ STAJ TANITIM REHBERİ Hazırlayan: PSİKİYATRİ Anabilim Dalı 1 PSİKİYATRİ STAJI TANITIM REHBERİ Ders Kodu Dersin

Detaylı

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak

Detaylı

ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA ANTİEPİLEPTİKLERİN KULLANIMI

ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA ANTİEPİLEPTİKLERİN KULLANIMI ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA ANTİEPİLEPTİKLERİN KULLANIMI Prof. Dr. Aylin Ertekin Yazıcı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD ANTİEPİLEPTİKLER Karbamezepin Okskarbazepin Lamotrijin Riluzol Valproik

Detaylı

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi

Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Yatan ve Poliklinik Takipli Kanserli Hastalarda İlaç Etkileşimlerinin Sıklığı ve Ciddiyetinin Değerlendirilmesi Dr. Ali Ayberk Beşen Başkent Üniversitesi Tıbbi Onkoloji BD Giriş Sitotoksik tedaviler herhangi

Detaylı

Depresyonda Güncel Tedaviler. Doç. Dr. Murat ERKIRAN

Depresyonda Güncel Tedaviler. Doç. Dr. Murat ERKIRAN Depresyonda Güncel Tedaviler Doç. Dr. Murat ERKIRAN Akış Major depresif bozuklukta yeni antidepresanlar Major depresif bozukluk tedavisi Psikotik özellikli depresyon tedavisi Geliştirme aşamasında olan

Detaylı

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi

HİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi HİPERKALSEMİ Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi Tanım: Hiperkalsemi serum kalsiyum düzeyinin normalden (9-11 mg/dl) yüksek olduğunda meydana gelen

Detaylı

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER PSH 501 - Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Temelleri

Detaylı

Alkol ve Madde Kullanımında Zehirlenme

Alkol ve Madde Kullanımında Zehirlenme Alkol ve Madde Kullanımında Zehirlenme Prof. Dr. Hakan Coşkunol Ege Üniversitesi BATI ENSTİTÜSÜ Alkol ve Madde Kullanım Biçimleri Nelerdir? Kullanmama Sosyal Kullanım Rekreasyonel Kullanım Riskli Kullanım

Detaylı

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri

Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi

Detaylı

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal

Detaylı

DSM-V e göre alttipler

DSM-V e göre alttipler DELIRYUM DSM-V kriterleri A. Dikkat ve bilinç bozukluğu B. Bu bozukluk kısa süre içinde gelişir C. Bilişte ek bir bozukluk (bellek, yönelim, dil, görseluzamsal yeterlilik, algı) D. Bu belirtiler daha

Detaylı

Ruhsal Bozukluklar ile İlgili Sık Görülen Yanlış İnançlar ve Gerçekler. Osman SEZGİN

Ruhsal Bozukluklar ile İlgili Sık Görülen Yanlış İnançlar ve Gerçekler. Osman SEZGİN Ruhsal Bozukluklar ile İlgili Sık Görülen Yanlış İnançlar ve Gerçekler Osman SEZGİN 1 0 Psikiyatrik hastalıklar kalp, şeker gibi gerçek tıbbi hastalık değildir! Ruh hastalığı olanlar olsa olsa deli dirler.

Detaylı

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR

Yetişkin Psikopatolojisi. Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin Psikopatolojisi Doç. Dr. Mehmet Akif Ersoy Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Bornova İZMİR Yetişkin psikopatolojisi içerik: Sınıflandırma sistemleri Duygudurum bozuklukları Anksiyete bozuklukları

Detaylı

Parkinson hastalığı beyindeki hücre dejenerasyonu (işlev kaybı ile hücre ölümü) ile giden bir nörolojik

Parkinson hastalığı beyindeki hücre dejenerasyonu (işlev kaybı ile hücre ölümü) ile giden bir nörolojik Parkinson Hastalığı Nedir? Parkinson hastalığı beyindeki hücre dejenerasyonu (işlev kaybı ile hücre ölümü) ile giden bir nörolojik hastalıktır. Bu hastalıkta beyinde dopamin isimli bir molekülü üreten

Detaylı

Oksipital Loblar ve Görme. Dr. Timuçin Oral

Oksipital Loblar ve Görme. Dr. Timuçin Oral Oksipital Loblar ve Görme Dr. Timuçin Oral İTİCÜ 16 Aralık 2008 1 frontal lob santral (rolandik) sulkus pariyetal lob oksipital lob temporal lob silviyan (lateral) sulkus Limbik Lob Frontal Lob Parietal

Detaylı

YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ

YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ YETİŞKİNLERDE MADDE BAĞIMLILIĞI DOÇ. DR. ARTUNER DEVECİ CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ PSİKİYATRİ A.D. Madde deyince ne anlıyoruz? Alkol Amfetamin gibi uyarıcılar Kafein Esrar ve sentetik kannabinoidler

Detaylı

Temelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde

Temelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde EPİLEPSİ Basitleştirilmiş şekliyle epilepsi nöbeti kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır, ve beyin hücrelerinde geçici anormal deşarjlar sonucu ortaya çıkar. Epilepsi nöbetlerinin çok değişik

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ VE BEYİN ANATOMİSİ 2

SİNİR SİSTEMİ VE BEYİN ANATOMİSİ 2 SİNİR SİSTEMİ VE BEYİN ANATOMİSİ 2 Bilgiyi işlemede büyük rol oynar HİPOKAMPUS Hafıza, öğrenme, bilişsel haritalama ve dikkat ile yakından ilişkilendirilmiştir Bu bölgeye zarar gelmesi öğrenme ve hatırlamada

Detaylı

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK

ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem V Psikiyatri Staj Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü: Dönem Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı: Doç. Dr. Erkan Melih ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Baran GENCER Yrd. Doç. Dr. Oğuz GÜÇLÜ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması Halil Yazıcı 1, Abdullah Özkök 1, Yaşar Çalışkan 1, Ayşegül Telci 2, Alaattin Yıldız 1 ¹İstanbul

Detaylı

HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ

HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ SUNUM PLANI: Hareketli çocuk kime denir? Klinik ilgi odağı olması gereken çocuklar hangileridir?

Detaylı

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu

Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Şizofreni tanılı hastada antipsikotiklerletetiklenen nonkonvulsif statusepileptikus olgusu Ass. Dr. Toygun Tok İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalarında Atriyal Fibrilasyon Sıklığı ve Tromboembolik İnmeden Koruma Yönelimleri

Hemodiyaliz Hastalarında Atriyal Fibrilasyon Sıklığı ve Tromboembolik İnmeden Koruma Yönelimleri Hemodiyaliz Hastalarında Atriyal Fibrilasyon Sıklığı ve Tromboembolik İnmeden Koruma Yönelimleri Nuri Barış Hasbal, Yener Koç, Tamer Sakacı, Mustafa Sevinç, Zuhal Atan Uçar, Tuncay Şahutoğlu, Cüneyt Akgöl,

Detaylı

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bruselloz Brucella cinsi bakteriler tarafından primer olarak otçul

Detaylı

ÇOCUK VE GENÇLERDE DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI

ÇOCUK VE GENÇLERDE DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI ÇOCUK VE GENÇLERDE DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL Psikoloji Lisans www.gunescocuk.com Tanım Kişinin genel duygu durumundaki bir bozulma, dış şartlara ve durumlara göre uygunsuz bir

Detaylı

Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL Hasan Kalyoncu Üniversitesi Psikoloji

Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL Hasan Kalyoncu Üniversitesi Psikoloji Doç. Dr. Şaziye Senem BAŞGÜL Hasan Kalyoncu Üniversitesi Psikoloji Şizofreni, çocuklarda ender görülen bir bozukluktur. On sekiz yaşından önce başlayan şizofreni erken başlangıçlı şizofreni (EBŞ), 13 yaşından

Detaylı

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması Osman Yüksekyayla, Hasan Bilinç, Nurten Aksoy, Mehmet Nuri Turan Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim

Detaylı

İŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ

İŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ İŞTAH HORMONU GHRELİNİN BÖBREK TRANSPLANTASYONU SONRASI VÜCUT KİTLE İNDEKSİ VE OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ Yaşar Çalışkan 1, Abdullah Özkök 1, Gonca Karahan 2, Çiğdem Kekik 2, Halil Yazıcı 1, Aydın

Detaylı

HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ

HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ Doç.Dr. Cemil ÇELİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Sunumun Hedefleri Genel Bilgiler mtbi

Detaylı

PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI

PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI PSİKİYATRİK HASTALIKLARDA ALTERNATİF VE DESTEKLEYİCİ FARMAKOLOJİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Uzm. Dr. Neslim G. Doksat, Çocuk Ergen ve Genç Psikiyatrı neslimg@superonline.com www.doksat.com www.neslimdoksat.com

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından

Detaylı