MARKA KİŞİLİK KURAMINDA ARKETİP YAKLAŞIMI: MARMARA ÜNİVERSİTESİ NDE BİR ARAŞTIRMA Faruk BAŞTÜRK * Sebahattin YILDIZ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MARKA KİŞİLİK KURAMINDA ARKETİP YAKLAŞIMI: MARMARA ÜNİVERSİTESİ NDE BİR ARAŞTIRMA Faruk BAŞTÜRK * Sebahattin YILDIZ"

Transkript

1 Özet MARKA KİŞİLİK KURAMINDA ARKETİP YAKLAŞIMI: MARMARA ÜNİVERSİTESİ NDE BİR ARAŞTIRMA Faruk BAŞTÜRK * Sebahattin YILDIZ Marka kişiliği kavramı, markaya atfedilen insan özelliklerini veya markanın mesajını aktarırken kullandığı genel tarzını ifade etmektedir. Araştırmanın amacı, marka kişilik kuramında yeni bir yaklaşım olan arketip ölçme yöntemi ile Türkiye de önde gelen 5 spor ayakkabısı markaları olan Adidas, Nike, Converse, Asicstiger ve Kinetix in marka kişilik algılarının ölçülmesidir. Araştırma tanımlayıcı nitelikte tasarlanmıştır. Veri toplama yöntemi ankettir. Ankette arketip marka kişilik ölçeği için 74 ifade kullanılmışken, içerik analizi için 7 başlıkta kelime çağrışımları ve arketip kişiliklerini temsil eden 12 resim çağrışımı kullanılmıştır. Arketipsel marka kişilik ölçeği 12 boyuttan (kral, sihirbaz, bakıcı, vatandaş, aşık, kaşif, asi, masum, bilge, kahraman, yaratıcı, soytarı) oluşmaktadır. Çağrışımlar için kullanılan kelimeler 7 başlıkta (çizgi film kahramanı, masal kahramanı, tarihi şahsiyet, ünlü, tv kanalı, gazete markası ve giyim markası) toplanmıştır ve spor ayakkabı markasını çağrıştıran karşılıklar istenmiştir. Resim çağrışımları için ise 12 adet resim (kral, sihirbaz, bakıcı, vatandaş, aşık, kaşif, asi, masum, bilge, kahraman, yaratıcı, soytarı) kullanılmıştır. Bu 3 veriden elde edilen bilgilere göre marka kişilik sonuçları karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Araştırmanın evrenini Marmara Üniversitesi öğrencileri oluşturmaktadır. Evreni temsil edecek düzeyde 485 gözleme kolayda örnekleme ile ulaşılmıştır. Buna göre, Türkiye spor ayakkabısı sektörünün önde gelen markalarının arketipsel kişilikleri incelenmiş ve bir bütün olarak yapılan faktör analizinde sektörde 5 marka kişilik boyutuna (masum kahraman, tutkulu kaşif, kral-kraliçe, yaratıcı ve asi) ulaşılmıştır. Ayrıca tek tek yapılan faktör analizi ve çağrışım analizlerinde her bir markanın kişiliği belirlenmiştir. Adidas için masum kahraman, Nike için kral-kraliçe, Converse için asi, Asicstiger için bilge ve Kinetix için heyecanlı, romantik ve asi arketipi ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: Marka kişiliği, Arketip, Marka çağrışımları Abstract ARCHETYPE APPROACH ON THE THEORY OF BRAND PERSONALITY: A STUDY IN MARMARA UNIVERSITY The concept of brand personality refers to human characteristics attributed to the brand or general style used by the brand while conveying its message. The purpose of the study is to measure brand personality perceptions of five leading shoe brands- Adidas, Nike, Converse, Asicstiger and Kinetix- in Turkey using the method of archetype measure, which is a new approach on the theory of brand personality. The study was designed as descriptive. The data collection method was questionnaire. While 74 statements were used for archetype brand personality scale in the questionnaire, word associations under 7 titles and 12 picture associations representing archetype personalities were used for content analysis. Archetypal brand personality scale has 12 dimensions (ruler, magician, caregiver, regular guy, lover, explorer, outlaw, innocent, sage, hero, creator, jester). Words used for associations were collected under 7 titles (cartoon character, legendary character, historical personage, celebrity, television channel, newspaper brand, and clothing brand) and their equivalents associating the shoe brand were asked. On the other hand, 12 pictures were used for picture associations (ruler, magician, caregiver, regular guy, lover, explorer, outlaw, innocent, sage, hero, creator, jester). According to information obtained from these three data, results of brand personality were compared and interpreted. The population of the study consisted of students of Marmara University. 485 observers representing the population were reached via convenience sampling. Accordingly, archetypal personalities of leading brands in * Yrd. Doç. Dr. Kocaeli Üniversitesi, farukbasturk@hotmail.com Yrd. Doç. Dr. Kafkas Üniversitesi, yildizs@marmara.edu.tr 1

2 the sport shoes industry of Turkey were examined and in the factor analysis conducted as a whole 5 brand personality dimensions in the industry (innocent hero, passionate explorer, ruler-queen, creator and outlaw) were reached. Moreover in the factor analysis and association analysis conducted individually, personality of each brand was determined. Following archetypes appeared for mentioned brands as follows; innocent hero for Adidas, ruler-queen for Nike, outlaw for Converse, sage for Asicstiger and excited, romantic and outlaw for Kinetix. Key words: Brand personality, Archetype, Brand associations 1. Giriş Rekabetin arttığı günümüz pazarlarında firmalar, belli hedef kitlelere ulaşabilmek için tüketicileri çeşitli gruplara ayırarak incelemekte ve her hedef pazar için farklı marka stratejileri belirlemektedirler. Bu süreçte, tüketicilerin zihinlerinde algılanmak, hatırlanmak ve farklı bir konum elde etmek için markalara kişilik kazandırılmaktadır. Üreticilerin yanı sıra tüketicilerin de çeşitli şekillerde kendilerini markalarla ifade ettikleri görüldüğünden, belli bir markadan bahsetmek o markanın takipçisi olan müşteri gruplarından bahsetmek anlamına da gelebilmektedir. Örneğin, Türkcell in iş dünyası için İştecell, öğrenciler için Kampüscell, ekonomi arayan gruplar için Hazırkart, Muhabbetkart markaları belli müşteri gruplarını ifade etmekte ve her birinin marka kişiliği de kendine özgü farklılıklar taşımaktadır. Yüksek düzeyde rekabetin yaşandığı günümüz pazarlarında, firmalar, rakiplerine göre daha fazla tercih edilebilmek için, ayırıcı özelliklerini öne çıkartarak belli konularda ilk akla gelen marka lar olmaya çalışmaktadırlar. Bu süreçte, ürünlerin tarz, ambalaj, fiyat ve kullanım alanı gibi iletişim unsurlarının tüketicilerin zihninde marka etrafında toplandığı bilinmektedir. Bu noktada, markanın tüketiciler tarafından algılanan bir kişiliğinin olmasının markaya zihinsel bir konum kazandırmada önemli bir işlevi olduğundan bahsedilebilir. Sadece anlık iletişim fırsatlarının mevcut olduğu iletişim çağında, markaların tüketicilerin dikkatini çekecek ve onların aradıkları bilgi sinyallerini hızlı ve net olarak iletecek biçimde tasarlanması gereği ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle firmalar, kendilerini hedef kitlelerine tanıtabilmek için bütün faaliyet ve iletişimlerini tüketicilerin beklentilerine yönelik mantıksal ve duygusal kanıtlar taşıyan birer kimlik gibi tasarlamakta, bunun için de belli marka kişilik kalıplarını kullanmaktadırlar (Baştürk, 2009). Çalışmada, firmaların, tutarlı ve net bir imaja sahip olabilmek ve markalarına canlılık ve derinlik katmak için farkında olarak veya olmayarak kültürel arkaplanları olan temel arketip kişiliklerden yararlandıkları varsayımından yola çıkılmaktadır. Çalışmada marka kişiliği konusunda alternatif bir yaklaşım olan arketip yaklaşımı literatürde mevcut olan Aaker (1997) in özellik yaklaşımı yerine önerilmiştir. Bu doğrultuda yapılan araştırmanın amacı, Türkiye de önde gelen spor ayakkabısı markalarının kişiliklerini arketip yoluyla ölçümlemektir. Araştırmanın temel katkısı ise, arketip kişiliklerin ölçülmesi yoluyla hem tüm sektörler için hem de spor ayakkabısı sektörüne özgü ilk çalışmalardan olma niteliğindedir. 2. Teorik Çerçeve 2.1. Marka Kişiliği Kişilik kavramı, bir insanı diğerinden farklı kılan özellikler bütünü veya insani özelliklerin farklı bileşimleri olarak tanımlanmaktadır (Zohar ve Marshall, 2004). Marka kişiliği ise, mesajını aktarırken markanın kullandığı genel tarzı ya da markaya atfedilen insan özelliklerini ifade etmektedir (Erdil ve Uzun, 2009: 91). Bir markayla ilgili insani özelliklerin bütünü olan marka kişiliğinin (Aaker, 1997) belli başlı işlevleri şunlardır (Aaker, 1996: ): Markanın kim olduğu hakkında ipucu verir (Örneğin, Coca cola geleneksel- pepsi aykırı). Markanın vizyon ve misyon ifadelerine katkısı vardır. Tüketicilerle mantıksal ve duygusal 2

3 bağlar kurar. Tüketicilerle ilişkileri sürekli hale getirir. (Örneğin, dost, aile, yardımcı, arkadaş vb. anlamlar). Markaların kimlik farklılaşmasına katkısı vardır (marka imajı: Vestel, Regal). Tüketicilerin kimlik duygularına katkısı vardır (Örneğin, benlik algısı). Marka literatüründe insan kişiliklerinin marka kişiliklerine birebir olarak yansıtılabileceği Aaker, Upshaw, Blackston gibi birçok teorisyen tarafından iddia edilmektedir. Bu teorisyenlerin genel bakış açısıyla markalar zihinlerde yaşayan canlı şahsiyetler şeklinde değerlendirilmektedirler (Baştürk, 2009: 32). Pazar bölümlendirmede kullanılan değişkenler düşünüldüğünde, marka kişiliğini oluşturmak bir markanın hangi pazarlarda nasıl davranacağını belirlemek anlamına gelen stratejik bir karar haline gelmektedir. Başarılı ve güçlü bir marka yaratmanın ön koşulu markanın rakiplerden farklılaşması olarak görülmektedir. Bu bağlamda marka konumlandırmanın, marka farkındalığının sağlanması ile birlikte markanın tüketicilerce hangi kişilik ve kimlik öğeleri ile hatırlanacağını belirlediği söylenebilir (Karadeniz, 2009: 105). Yapılan çeşitli araştırmalar sonucunda, tüketicilerin insana özgü kişilik özelliklerini markalara da yakıştırdıkları ortaya konmuştur. Ayrıca, markaların insan kişilikleri olarak da düşünüldükleri elde edilen bulgular arasındadır (Hayes vd., 2006: 307). Aaker (1997: ) çalışmasında marka kişiliği özelliklerini yetenek, samimiyet, heyecan, seçkinlik ve sağlamlık şekline 5 boyutta incelemiştir. Bu yöntem, kişiliği belirleyen sıfatlardan yola çıkan tümevarımcı bir yöntemdir ve ürün markalarında daha geçerli olabilir Arketipler Arketip terimi Jung un kültürel kişilikleri açıklamak için kullandığı prototip anlamına gelen bir kavramdır (Jung, 2005: 13). Örneğin kahraman, kâşif, bilge, anaç vb. gibi temel kişilikler arketiplere örnek verilebilir. Arketipler bağımsız yapılar oldukları gibi, bazen bir araya gelerek yeni bileşimleri de oluşturabilirler. Örneğin kahraman arketipi, zorba arketipiyle birleşerek acımasız lider tipinde bir kişiliği oluşturabilir. Arketipsel motiflere mitoloji, masal ve edebiyatta sıklıkla rastlanabilir. Mitolojide gördüğümüz tanrılar, kahramanlar ve büyücü, cadı gibi temel karakterler aslında her çağda sözü edilen arketipsel kişiliklerdir. Shakespeare in eserlerindeki Kral Lear, Makbet, Hamlet gibi tipler de bu arketipsel karakterlerin birer göstergesi şeklinde ele alınabilirler. Filmlerde de arketiplere rastlanmaktadır. Örneğin Baba filmi tipik bir kral arketipini anlatırken, Ben Hur, Braveheart gibi filmlerde kahraman arketipi görülebilir (Baştürk, 2009: 57). Yönetim biliminde sistem arketipleri (ilk örnekleri) Peter Senge tarafından davranışları etkileyen yapılar şeklinde ele alınmıştır (Senge, 1993: 106). Ayrıca yönetim biliminde arketip yaklaşımı liderlik (Miller ve Friesen, 1980; Mitroff, 1983), örgüt kültürü (Obert, 1984), kurumsal stratejiler (Miller ve Friesen, 1978) ve organizasyon teorileri (Susan vd, 1998) bağlamında kullanılmaktadır. Tarihsel/kültürel kişiliklerden yola çıkan tümdengelimci bir yaklaşım olan arketip yaklaşımı, kurum markalarını ifade etmede daha kullanışlı olabilir. Mark ve Pearson (2002) ye göre, arketipsel marka kişiliklerinin 12 boyutu vardır. Bu boyutlar, örneklerle aşağıda anlatılmıştır (Baştürk, 2009): Kral (Ruler): Bu arketip temelinde güç, iktidar ve kontrol olan yönetici, patron, düzenleyici vb. karakterleri ifade eder. Karmaşık durumları çözen, sorunların üstesinden gelen güvenilir bir kişiliği yansıtır. Mutlak gücü ve üst düzeyde zenginliği ifade eder. Prestij ve yüksek statü 3

4 sahibi olan IBM, Mercedes, Hilton, Vakko, THY, Divan gibi markalar bu kişilikte sayılabilirler. Bakıcı (Caregiver): Bu arketipin temelinde insanlara iyilik yapmaktan mutluluk duymak yatar. İnsanlara yardımcı olmak, desteklemek, düzeltici olmak gibi özellikler taşır. Özellikle aziz, ebeveyn, dadı ve hasta bakıcı karakterlerinde kendini gösterir. Sigorta, hastane ve medikal endüstrisi için uygun bir marka kişiliği olarak düşünülebilir, ayrıca yardım kuruluşları ve insan hakları örgütleri de bu bağlamda sayılabilirler. Ünlü İngiliz hemşire yardımsever Florence Nightingale ve onun ismiyle kurulan hastanenin bu arketipi temsil ettiği söylenebilir. Günümüzde eğlenceyle özdeşleştirilen Coca Cola dahi aslında ilk ortaya çıktığı yıllarda bir eczacının keşfettiği ilaç olarak piyasaya sürüldüğünden bu arketipten yararlandığı söylenebilir. Uzun yıllar, tazelenme, yenilenme, rahatlama özelliklerini ön plana çıkaran sloganları bu açıdan dikkat çekici sayılabilir. Güvenliği birinci sırada tutan Volvo yu da bu kategoride incelenebilir. Bütün kadınlar çiçektir ve çiçekler su ister diyen Arko, Activia, Sana, Yataş, Protex gibi markalar bu açıdan örnek sayılabilir. Tukcell in son dönemlerde kullandığı anaç tavuk karakterinin de bu arketipe bir referans teşkil ettiği söylenebilir. Bilge (Sage): Bu arketip bilginin insanı özgürleştirdiği motifinden hareket etmektedir. Doğru ve yanlışın ayırdında olma, bilgi ve ustalık özellikleriyle yaşlı bilge, filozof, ermiş, uzman, bilim adamı ve öğretmen isimlerini aldığı söylenebilir. Müşterilerine bilimsel açıdan yaklaşan ve farklı seçeneklerde çözümler sunan, onları bilgi ve görüş açısından geliştiren markalar bu arketipe sahiptir. Harvard, Oxford, CNN, Gallup, A.C. Nilsen, Milupa gibi markalarda bu arketipi görebiliriz. Boğaziçi Üniversitesi, ODTÜ, NTV, CNN Türk gibi Tv kanalları, Kurukahveci Mehmet Efendi, Hacı Şakir, Omo (çağdaş anne miti), Paşabahçe markaları bu kategoriye örnek sayılabilirler. Kaşif (Explorer): Kabına sığmayan, sürekli yeni yollar arayan, öncülük yapan bir karakterdir. Bu arketipin bireysellik, özgürlük ve yeni gelişmeleri merak etme duygularından hareket etmekte olduğu söylenebilir. Jeep, Peugeot, Trope-Snacks, Marlboro markaları maceracı ve kaşif arketipini kullanmaktadır. Turkcell in ilk maskotu olan yarı tavşan (hız) yarı salyangozu (iletişimi) temsil eden keşifçi bir kalıp olduğu düşünülebilir. YKB in yenilik yapmadaki öncü yüzü de bu kategoride incelenebilir. Ayrıca Arçelik in Arçelik demek yenilik demek sloganı da bu arketipi sahiplenme çabasını göstermektedir. Bilindiği üzere, Çelik karakteri ilk çıktığı günden bu yana yeni teknolojiyi tüketicilere tanıtan bir kişilikle hareket etmekte ve bu yolla kendisini araştırmacı, yenilikçi (ölümsüz çocuk) arketipiyle desteklemektedir. Masum (İnnocent): Masumiyet, iyilik ve saflık göstergesidir. Ütopik bir dünyanın hassas temsilcisi olarak adlandırılabilecek olan Melek karakteriyle özdeş sayılabilir. Böyle bir marka tüketicilere mutlu, sevimli, çocuksu, otantik, nostaljik, mistik karakterlerde görünebilir. Coco lakaplı Gabrielle Chanel in Cinderella hikayesiyle özdeşleşmiş yaşam öyküsüyle birlikte bu arketipi yansıttığı söylenebilir. Günümüzde, Şişedeki Mutluluk sloganıyla Coca Cola nın marka kişiliğinde genellikle hayatla ilgili iyimser bir atmosfer yaratmaya çalışan mutlu hayat ön plandadır. Ayrıca Dove, Duru, Otacı, Sütaş, Pınar, Falım markalarında da benzer arketiplerin izlerini görebiliriz. Kahraman (Hero, Warrior): Bu arketip bir başarı göstergesi şeklinde incelenebilir. Her zaman önde olmayı ve her şeyin iyisine ulaşma çabasını ifade eder. Örneğin Nike ın zafer tanrıçasını yansıtan Michael Jordan lı iş bitirici görüntüsü bir üstinsan figürü (süperman) gibi savaşçı tablosu çizmektedir. Spor aletleri ve teknik aygıt firmaları, danışmanlık ve eğitim firmaları tarafından kullanılabilir. Vestel, Atlas Jet, Finansbank bu grupta incelenebilir. 4

5 Sihirbaz (Magician): Değişim ve pratik uygulamaları kısa yoldan elde etmeyi, neredeyse mucizevi sonuçlara ulaşmayı vaad eder ve tüketicileri bu hayalle besler. Bu açıdan tüketicilerin zihninde değişim ve dönüşüm etkileri olan arketiptir. Honda, İkea, Tefal, Smirnoff, Polaroid, ipod markalarını bu kategoride sayabilir. Türkiye de pazara girişte Vodafone nun değişim başladı kampanyasında bu arketipin kullanıldığı söylenebilir. Las Vegas gerçek üstü yapılarına benzer şekilde Topkapı ve Kremlin saraylarının benzerlerini hizmet ürünü haline getiren World of Wonders otelleri de sihirbaz karakteristiğine örnek gösterilebilir. Vatandaş (Everyman): Genel anlamda ortalama bireye karşılık gelen arketiptir. Sessiz çoğunluğu temsil eder. İnsanları (kadın-erkek) eşit kabul ederek ortak değerlerden yola çıkar. Sıradan adam oldukça kullanışlı bir arketiptir, dolayısıyla bir çok kitlesel markanın sıradan adam efsanesi vardır. Nike markasının bile kampanyalarında (dans yarışması) şampiyon arketipinin yanısıra vatandaşa yönelik bir sporcu ruhu kullandığı görülmüştür. Fiat, Eti, Ülker, Halk, Saray, Çay markalarının kişilikleri bu arketipe örnek gösterilebilir. Yaratıcı (Creator): Bu arketip kalıcı değerler üreten sanatçı kişiliği karşılamaktadır. Sınırsız hayal gücünü temel alan, sürekli yenilik ve icat yapan markalar için ideal bir kişilik olarak adlandırılabilir. Örneğin Apple marka kişiliğini açıkça bu arketiple ifade etmektedir. Apple ın logosundaki yasak elma bilgi ağacından koparılmış gizli bilgiyi ve yaratıcılığı göstermektedir. Lego, Sony, Swatch ve 3M gibi dizayn ve teknolojide yenilikçi bakış açılarından beslenen markalar, Türkiye de Arstil, Kelebek, Zeki Triko markaları gibi markalar bu kategoride ele alınabilir. Soytarı (Jester): Bu arketip neşeli, şakacı, oyuncu, hilebaz palyaço, deli, aptal-dahi, Joker gibi rolleri karşılayan ironik bir karakterdir. Kültürümüzde Nasrettin Hoca, Keloğlan, Fuzuli, Nesimi gibi bu arketipe uygun bir çok karakter bulunur. Yaşamın ironik, eğlenceli veya uçarı taraflarını ortaya çıkarır. Örneğin Disney insanların ihtiyaç duyduğu eğlenceyi pazarlayarak soytarı arketipini takip etmektedir. Profilo, Regal, Cem Yılmaz lı Opet, Fanta, Ritmix, Polaris gibi markaları bu kategoride inceleyebiliriz. Vodafone markasının anı yaşa sloganı da bu arketipin temel boyutlarından biri sayılmaktadır. Aşık (Lover) : Romantik kişiliği gösterir. Arkadaş, ortak, takım oyuncusu gibi karakterlere sahiptir. Toplumsal sevgi, empati ve hümanizmi kapsar. İnsanların birbiriyle olan bağlarını öne çıkarır. Sevgi arketipi siz her şeye değersiniz mottosuna sahip çıkmaktadır. Tüketicilerle samimiyet ve özel bağ kurmaya çalışan markalar için ideal bir kalıp olduğu söylenebilir. Stratejisi fiziksel ve duygusal açıdan çekici olmak şeklinde açıklanabilir. Nokia, Interflora, Alfa Romeo, Knorr (küçük dokunuşlar büyük mutluluklar %100 Knorr), Akbank, Yurtiçi kargo, Algida gibi markalar bu açıdan örnek sayılabilir. Asi (Outlaw): Genel kurallara karşı devrimci ve uyumsuz tutumları ve sıradışı tavırları gösteren bir arketiptir. Eski yi yıkma ve şok ederek dikkat çekme stratejilerini kullanmaktadır. Skandalları ve radikal özgürlüğü seven bir karakter olarak açıklanabilir. Gençlik miti ve asi tavırların dışavurumu her dönem bazı sembollerle (James Dean, Beatles, Madonna, M. Jackson gibi) temsil edilmiştir. Coca Colanın en yakın rakibi olan Pepsinin klasik geleneksel Coca Cola ya karşı, M. Jackson idoluyle asi gençlik arketipini kullanması toplumsal yapıyla uyumsuz tüketiciler için bir kimlik ve çıkış yolu dolayısıyla da marka tercihi sağlamıştır. Ekstra Bladet, Diesel, Subaru, Harley-Davidson, Motorola markaları bu kategoride sayılabilir. 5

6 Görüldüğü üzere her arketip kişilik birer temel özellik kategorisi gibi ele alınabilmektedir. Bu şekilde tüketici beklentilerine yönelik olarak her arketip karakter markanın belli bir yetkinliğini temsil etmekte ve çıkış noktasında da kurumsal kimlik olarak markanın bu yeteneğini temsil etmektedir. Tüketici davranışları açısından ise; her arketip kişilik belli bir duruma cevaben ortaya çıkmış birer kişilik kalıbı olduğundan dolayı tüketicilerin hangi ihtiyaçlarında nasıl düşündükleri ve ne hissettikleriyle paralel olarak aradıkları duygu ve mantık kalıplarını sunan arketiplere yöneldikleri varsayılabilir. Örneğin her açıdan güvenlik ve garanti arayan bir tüketici için markanın da güven veren bir kişilik olarak konumlandırılması gerekli olmakta bu yüzden örneğin finans sektöründe hatasız çalışan bir firmanın karakter olarak boyutları Güç, Liderlik, Sistem Kuruculuk, Düzenlilik, Prestij, İşlerlik, İstikrar, Sosyal Sorumluluk, Kontrol, olan Kral arketipi ile konumlandırabilmekte (marka imajı) ve tükecilerin karşısına da bu boyutları ifade eden anlatım ve hikayelerle (etkinlik, tanıtım vb.) çıkabilmektedir. 3. Yöntem Tanımlayıcı nitelikte tasarlanan bu araştırmanın veri toplama yöntemi ankettir. Araştırmadaki anket formu, Carol Pearson (2004) un örgüt kültürünü ölçmede kullandığı Organizational and Team Culture Indicator (OTCI) ve Pearson-Marr Archetype Indicator (PMAI) ölçeğinin (Madsen, 2006) derinlemesine mülakat soruları ile Mark ve Pearson (2002) dan derlemeler yapılarak uyarlanmıştır. Araştırmada faktör analizi için 5 li likert 74 yargı kullanılmışken, içerik analizi için 7 başlıkta kelime çağrışımları ve arketip kişiliklerini temsil eden 12 resim çağrışımı kullanılmıştır. Bu 3 veriden elde edilen bilgilere göre marka kişilik sonuçları karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Türkiye nin önde gelen 5 spor ayakkabısı markalarından Adidas, Nike, Converse, Asicstger ve Kinetix kampus içerisinde de yapılan ön çalışma neticesinde araştırmada kullanılmak üzere seçilmiştir. Arketipsel marka kişilik ölçeği 12 boyut (kral, sihirbaz, bakıcı, vatandaş, aşık, kaşif, asi, masum, bilge, kahraman, yaratıcı, soytarı) ve 74 yargıdan oluşmaktadır. Çağrışımlar için kullanılan kelimeler 7 başlıkta (çizgi film kahramanı, masal kahramanı, tarihi şahsiyet, ünlü, tv kanalı, gazete markası ve giyim markası) toplanmış ve markayı çağrıştıran karşılıklar istenmiştir. Bu çağrışım yöntemi yazında tercih edilen bir yöntemdir (Zaltman, 2003). Resim çağrışımları için ise aynı boyutlara özgü 12 adet resim (kral, sihirbaz, bakıcı, vatandaş, aşık, kaşif, asi, masum, bilge, kahraman, yaratıcı, soytarı) kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Marmara Üniversitesi öğrencileri oluşturmaktadır. Evreni temsil edecek düzeyde 485 gözleme ulaşılmıştır. Örnekleme yöntemi ise kolayda örneklemedir. Araştırma verileri SPSS 16.0 ile analiz edilmiştir. 4. Bulgular 4.1. Demografik Özellikler Araştırmaya katılan öğrencilerin %37 si kadın iken %63 ü erkek; %80 i yaş aralığında iken %20 si yaş aralığında; %51 i İİBF, %34 ü BESYO ve %15 i diğer fakültelerden; %30 u 3. sınıfta, %29 u 4. sınıfta, %23 ü 1. sınıfta ve %18 i 2. sınıfta okumakta; %34 ü Nike, %33 ü Adidas, %20 si Converse, %7 sı Kinetix ve %6 sı Asicstiger marka ayakkabı giymektedir Markaların Arketip Özellikleri İle İlgili Analizler Faktör Analizi Yoluyla Sektöre Özgü Arketipler 6

7 Türkiye spor ayakkabısı sektörünün önde gelen markalarının arketipsel kişilikleri incelenmiş ve ölçekteki yargıların, bu markalar için bütün olarak faktör analizine uygun olduğu belirlenmiştir (KMO örnekleme yeterliliği testi = 0,927; Bartlett küresellik testi için X 2 =7429, 651; Sig=0,00). Ayrıca 74 yargıdan 46 sı Sipahi ve diğerleri (2008) in önerdiği şekilde anti image correlation matris sonucu %50 nin altında olduğu için analizden çıkarılmış ve 28 yargı analize tabi tutulmuştur. Neticede Türkiye spor ayakkabı sektörüne özgü masum kahraman, tutkulu kaşif, kral-kraliçe, yaratıcı ve asi olarak isimlendirilen 5 arketipe ulaşılmıştır. Açıklanan varyans %60,32 ye denk gelmekte ve iç tutarlılığı (Cronbach Alpha= 0,95) oldukça yüksek düzeydedir. Bu faktörler Tablo 1 de gösterilmiştir. Tablo 1. Faktör Analizi Sonucu Oluşan Sektörel Arketipler Yargılar Faktör 1 Faktör 2 Faktör 3 Faktör 4 Faktör 5 Odakçı,741 Güvenilir,643 İddialı,626 Hızlı ve etkin,592 Azimli,589 Şovmen,559 Estetikçi,555 Bağlılık,552 Teknik bilgi,540 Mutlu,704 Canlı,698 Sınırsız,662 Özgür,645 İyimser,632 Enerjik,591 Lider,576 Akıcı,565 Keşifçi,540 Rahatlatıcı,776 Prestijli,718 İstikrarlı,574 Korumacı,551 Güçlü,513 Hayalperestlik,663 Yaratıcılık,577 Komik,519 İniş çıkışlı,827 Minimumcu,537 Faktör 1; Odakçı, güvenilir, iddialı, hızlı ve etkin, azimli, şovmen, estetikçi, bağlılık ve teknik bilgi boyutlarından 4 ü (Odakçı, iddialı, hızlı ve etkin, azimli) kahraman, 2 si (güvenilirlik, bağlılık) masum, diğerleri ise; (estetik) yaratıcı, (teknik bilgi) bilge ve (şovmen) soytarı arketiplerine aittir. En fazla boyutu kahraman ve masum arketiplerinden alan bu faktör Masum Kahraman şeklinde adlandırılmıştır. Bu faktörün iç tutarlılığı (Cronbach Alphas) 0,89 olarak hesaplanmıştır. Faktör 2; Mutlu, sınırsız, canlı, iyimser, özgür, enerjik, keşifçi, lider, akıcı boyutlarından ikisi (mutlu, iyimser) masum, diğer ikisi (özgür, keşifçi) kaşif ve diğerleri; (canlı) aşık, (sınırsız) asi, (enerjik) kahraman, (lider) kral, (akıcı) sihirbaz arketiplerine ait olmaktadırlar. İkişer boyutla öne çıkan arketipler masum ve kaşif olmaktadır. Diğer faktörler de göz önünde bulundurulduğunda bu faktör Tutkulu Kaşif şeklinde adlandırılmıştır. Bu faktörün iç tutarlılığı 0,90 olarak hesaplanmıştır. 7

8 Faktör 3; Rahatlatıcı, prestijli, istikrarlı, korumacı, güçlü şeklindeki boyutlardan üçü; (prestij, istikrar ve güç boyutları) kral arketipini; diğer ikisi (rahatlatıcı ve korumacı boyutları ile) bakıcı arketipini (annelik kurumu) oluşturduğundan dolayı bu iki boyut birleştirilmiş ve bu faktör Kral-Kraliçe şeklinde adlandırılmıştır. İç tutarlılığı 0,83 olarak hesaplanmıştır. Faktör 4; Hayalperestlik ve yaratıcılık boyutları yaratıcı, komik ise soytarı arketipi olması nedeniyle (yaratıcılığın mizahla ilişkisi de düşünüldüğünde) bu faktörün tümü Yaratıcı başlığı altına incelenebilir. İç tutarlılığı 0,67 olarak hesaplanmıştır. Faktör 5; İniş çıkışlı ve minimumcu boyutlar sırasıyla asi ve vatandaş arketiplerine aittir. Vatandaş arketipinin minumumcu boyutu bir tür eleştirel bakış (bardağın boş tarafını görmek) şeklinde ele alındığında bu faktör de Asi arketipi altında incelenebilir. İç tutarlılığı 0,63 olarak hesaplanmıştır Her Bir Markaya Özgü Arketipler Çalışmada ayrıca tek tek markalar bazında faktör analizi de yapılmıştır. Buna göre; Adidas için yapılan faktör analizinde (KMO örnekleme yeterliliği testi = 0,9115; Bartlett küresellik testi için X 2 =1626,594; Sig=0,00) iki faktör ön plana çıkmıştır ve genel itibariyle Adidas marka kişiliğinin Masum Kahraman arketipine karşılık geldiği söylenebilir. Nike için yapılan faktör analizinde (KMO örnekleme yeterliliği testi = 0,900; Bartlett küresellik testi için X 2 =2551,377; Sig=0,00) altı faktör ön plana çıkmıştır ve genel itibariyle Nike marka kişiliğinin Kral-Kraliçe arketipine karşılık geldiği görülmektedir. Converse, Kinetix ve Asicstiger markalarının KMO değeri düşük olduğu için faktör analizi yapılamamıştır. Çağrışım ve kampanya analizleriyle değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır Markalara Özgü Kelime ve Resim Çağrışımları Analizleri Her bir markaya özgü kelime ve resim çağrışımları analizleri de yapılmıştır. Birinci olarak, açık uçlu sorular yoluyla ayakkabı markalarının çağrıştırdığı 7 kelime (çizgi film kahramanı, masal kahramanı, tarihi şahsiyet, ünlü, tv kanalı, gazete markası, giyim markası) sorulmuş, böylelikle markaların hangi kişiliklerle birlikte düşünüldüğü çağrışımlar olarak ortaya çıkarılmıştır. Daha sonra bu çağrışımlar ile marka kişiliği arasında bağlar kurulmaya çalışılarak çeşitli arketiplere ulaşılmıştır. Bir örnek olarak Tablo 2 de Adidas markasına özgü kelime çağrışımları gösterilmiştir. Diğer markalar için de aynı şekilde çağrışım analizleri yapılmıştır. Tablo 2. Adidas İçin Marka Çağrışımları Çizgi F. Fr. Masal Fr. Tarihi Fr. Ünlü Fr. Tv Fr. Gazete Fr. Giyim Fr. BugsBuny 15 Robin H. 6 Hitler 11 Bekham 8 Knl.D 24 Hürriyet 12 Sarar 2 TomJery 11 Heidi 5 F.S.M. 8 Ronaldo 4. Ntv 10 Posta 10 Damat 2 Tusubsa 7 Peter P. 5 Napolyon 6 M.jordan 4 Ntv S. 8 Sabah 9 Levis 4 Tazmnya 7 Pamk P. 5 Atatürk 5 K.Doğulu 3 Show 5 Milliyet 8 Gap 2 Spidrman 6 Kül kedi 5 İskender 2 Beyaz 2 Atv 5 Fanatik 7 Zara 2 8

9 Çizgi Film Çağrışımları: Adidas markasının, çizgi film kahramanı olarak mizah üzerine kurulu Bugs Bunny çağrışımından dolayı soytarı, çocuksu kişilikler olan Tom ve Jery çağrışımları masum ; disiplin ve dayanıklılık özellikleri gösteren azimli futbolcu kişiliğiyle Tusubasa çağrışımı ve kötülere karşı savaşan örümcek adam (Spiderman) çağrışımı kahraman ve her durumda yıkıcı, saldırgan bir çizgi film kahramanı olan Tazmanya çağrışımı ile asi arketipini hatırlattığı söylenebilir. Bu kategoride dağılım açısından en sık tekrarlanan (frekans) arketipler masum ve soytarı arketipleri olmaktadır. Masal Çağrışımları: Adidas ın, masal kahramanı olarak Heidi, Peter Pan, Pamuk Prenses, Kül kedisi çağrışımları ile masum ; Robin Hood çağrışımı ile asi kahraman arketipini hatırlattığı söylenebilir. Bu faktörde masum arketipi öne geçmektedir. Tarihi Şahsiyet Çağrışımları: Tarihi kişilik çağrışımları olarak Hitler, Fatih Sultan Mehmet, Atatürk gibi savaşçı ve güçlü liderlerden dolayı hem kahraman hem de kral arketiplerinden bahsedilebilir. Ünlü Çağrışımları: Becham, Ronaldo gibi artistik yönü ağır basan futbolcular ve Kenan Doğulu, Beyaz gibi sanatçılar nedeniyle yaratıcı arketipten bahsedilebilir. Tv ve Gazete Markası Çağrışımları: Adidas markasının, medya markaları ile çağrışımları açısından düşünüldüğünde, en çok tekrar eden Kanal D ve Hürriyet gibi önde giden markalar, kendi sektörlerinde lider şeklinde adlandırılabileceği için, bu faktörün kral arketipi ile algılandığı söylenebilir. Giyim Markası Çağrışımları: Giyim kategorisinde ise Sarar, Damat, Levis, Gap gibi düz (maskülen) olarak adlandırılabilecek markalar kahraman (savaşçı) arketipiyle ilişkilendirebilir. Resim çağrışımlarında ise, tüketicilerden arketip kişiliklerini temsil eden 12 resim arasından kendi ayakkabı markalarını temsil eden resmi seçmeleri istenmiştir. Bir örnek olarak Tablo 3 de Adidas markasına özgü resim çağrışımlarına verilen cevaplar gösterilmiştir. Diğer markalar için de aynı şekilde çağrışım analizleri yapılmıştır. Tablo 3. Adidas İçin Resim Çağrışımları Arketip Frekans Resim Kral 78 Yaratıcı 21 Kaşif 14 Asi 13 Savaşçı 11 Resim Çağrışımı: Adidas ın resim çağrışımlarını değerlendirildiğinde Kral arketipinin ön plana çıktığı görülmektedir. 9

10 Bu çıkan sonuçlarla kelime çağrışımları ve faktör analizi sonuçları karşılaştırılmıştır. Netice itibariyle markalara ait şu arketiplere ulaşılmıştır. Adidas için Masum, kahraman ve kral arketipi ön plandadır. Nike için Kral, bakıcı anne arketipi ön plandadır. Converse için Asi arketipine sahip olduğu söylenebilir. Kinetix ve Asictiger markaları için, örnek kütle açısından yeterli sayıya ulaşılamaması nedeniyle kelime ve resim çağrışımı soruları açısından anlamlı bir değerlendirme yapılamamıştır İletişim Kampanyalarının İçerikleri Yoluyla Genel Bir Değerlendirme Bu çalışmada ayrıca markaların reklam vb gibi kampanya içerikleri de yazarlarca incelenmiş ve yukarıda belirtilen faktör analizi ile çağrışım analizleri neticesinde elde edilen algılanan kişilikleri ile karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Adidas ın hiçbir şey imkansız değildir kampanyasının etkin, odaklanmış, iddialı, azimli, cesur, kararlı ve disiplinli gibi mücadeleci boyutları öne çıkartması sebebiyle kahraman arketipini yansıttığı söylenebilir. Bu kampanya dahilinde Beckham, Leila Ali gibi alanında zirve yapmış, güçlü ve prestijli ünlüleri kullanarak tüketicilerde kral arketipinin etkilerinin de kullanılmaya çalışıldığı görülmektedir. Bu durum resim çağrışımı sonucu ortaya çıkan kral kişiliğiyle uyumlu görünmektedir. Masum arketipi doğal, nostaljik, basit, anlaşılır, güvenilir, iyimser, mutlu ve bağlı boyutlarıyla ifade edildiğinden kampanyanın sloganındaki iyimser bakış açısı, ünlülerinin doğal ortamlarından tüketicilere seslenmeleri, Muhammed Ali gibi nostaljik öğelerin Adidas ın marka kişiliğini masum boyutuyla desteklediği söylenebilir. Bu sonuçlar, faktör analizi ve kelime çağrışımlarından çıkan masum kahraman arketipiyle benzeşmektedir. Nike markasının kampanyaları incelendiğinde; klasik sloganı sadece yap ın (just do it) savaşçı bir komutu hatırlatırcasına kahraman arketipinin odaklanmış, kararlı, hızlı ve etkin boyutlarını ifade ettiği söylenebilir. Nike markasının bugünlerde futbol temasıyla kullandığı Farkı sen yarat sloganının da kendini ortaya koyma, iddia ve mücadeleyi anımsatması nedeniyle kahraman arketipine gönderme yapmakta olduğu söylenebilir. Faktör analizi sonuçlarına bakıldığında, Nike markasının Kral-Kraliçe boyutlarında algılandığı, kelime ve resim çağrışımlarında da, Adidas markasından daha fazla kral boyutuna sahip olduğu görülmektedir. Bu durum faktör analizinde Nike ın prestij boyutuyla değerlendirilmiş olmasından yola çıkılarak lider olarak algılanmış olabileceğine dayandırılabilir. Faktör analizinde Kraliçe boyutunun eklenmesi bazı kullanıcıların Nike ı daha rahat kullanım özelliği olduğu için tercih ettikleri yorumundan yola çıkılarak açıklanabilir. Bu nedenle de Nike markası faktör analizinde bakıcı-anaç (Kraliçe) arketipi ile algılanmış olabilir. Bu sonuçlarla markanın kampanyaları ile algılanan kişiliğinin arasında az da olsa bir fark bulunduğu söylenebilir. Converse markası kampanyaları bazında incelendiğinde, markanın sloganlarından daha çok ortaya koyduğu çarpıcı imajlarla dikkat çektiği söylenebilir. Converse in özellikle aykırı imajları kullanarak asi arketipini yansıttığı görülmektedir. Ayrıca, arketipsel marka kişilik ölçeğine göre aşık arketipi yakın ilişki, romantizm, canlılık, heyecan ve sevimlilik boyutlarıyla ifade edilmekte olduğundan Converse markasının kampanyalarında asi arketipinin yanı sıra aşık arketipinin de yansıtılmakta olduğu söylenebilir. Kelime ve resim çağrışımlarından çoğunlukla asi arketipinin çağrışımlarını taşıdığı görülmüştür. Bu sonuçlarla markanın kampanyaları ile algılanan kişiliğinin tutarlı olduğu söylenebilir. Asicstiger markası kampanyalar bazında incelendiğinde, Japonya kökenli bir spor markası olarak, kişilik özelliklerinde doğu felsefesinden izlerin kullanılmakta olduğu görülmektedir. 10

11 Markanın kurucusu Onitsuka nın felsefesinden yola çıkılarak (sound mind, sound body: sağlam kafa sağlam beden), zihin ve beden bütünlüğü vurgulanmaktadır. Bu bakış açısını destekler nitelikte, coğrafi yönler, cinsler ve biyolojik-fiziksel imajlar kullanılarak tamlık ve sinerji kavramlarına göndermeler yapılmaktadır. Kampanya içeriklerden yola çıkılarak bütünlük, sinerji kavramlarına yönelik açılımlar taşıması ve sporcuların gelişimini hem zihin hem de bedensel gelişim olarak ele almakla bilgece bir yaklaşımın benimsenmesi dolayısıyla da bilge arketipinden yararlanıldığı söylenebilir. Kinetix markası 90 larda Göster Enerjini sloganıyla popülerlik kazanmış bir Türkiye markasıdır. Bu slogandan yola çıkarak markanın, kahraman arketipinin boyutları olan iddialı, kahraman ve aşık arketipinin hayat dolu, heyecanlı boyutlarıyla bileşik bir tarz benimsemiş olduğu söylenebilir. Koş yoksa düşersin reklam filminde romantik bir çift baş başa kalmaya çalışmakta fakat gittikleri yerlerde tanıdıkları insanlarla karşılaşmakta ve hızla başka bir yere kaçmaya çalışmaktadırlar. Bu filmde romantizm, canlılık ve heyecan ön planda gösterildiğinden aşık arketipinden bahsedilebilir. Senin olayın ne? reklâm filminde ise, Kinetix marka ayakkabılar ile yapılabilecek sıra dışı sportif olaylar anlatılarak, örneğin metroda yere basmadan yolculuğu tamamlayan çocuk vb. gibi örneklerle tüketicilerin zihninde aykırı ve uç bir imaj çizilmeye çalışıldığından asi motifinin ortaya çıkarıldığından söz edilebilir. Markanın web sitesinin teması da olan reklâm filmini ele alacak olursak, hiphop tarzındaki şarkıda Ayaklanmaya hazır mısın? sloganıyla protest bir tarzın öne çıktığı görülmektedir. Burada ayaklanma fiilinin çift anlamından yola çıkılarak hem giyme fiili hem de isyancılığa gönderme yapılmaktadır. Bu noktada da asi arketipinden bahsedilebilir. Herkese bir Kinetix reklam kampanyası ile markanın ekonomikliğinin ve vatandaş arketipiyle uyumlu yönünün ortaya çıkarıldığı söylenebilir. Sert Ünsüzler de ünlü olmayan (ünsüz) halkın içinden sporcuların hayatlarından kesitler verilerek vatandaş arketipinden yararlanıldığı söylenebilir. Kampanya içeriklerden yola çıkılarak, Kinetix markasının arketipsel kişiliği için asi, romantik, heyecanlı ve vatandaş benzetmeleri yapılabilir. Kampanyalarından anlaşıldığı kadarıyla Kinetix markası hakkında bu güne kadar tek bir marka kişiliğinin sunulmamış olması, dolayısıyla da tüketicilerin zihninde markanın bütüncül, net bir kişilik imajının oluşmadığı yorumu yapılabilir. Netice itibariyle iletişim kampanyaları yoluyla markalara özgü arketipler şunlardır: Adidas için Masum kahraman, kral; Nike için Kral, bakıcı anne; Converse için Asi, aşık; Asicstiger için Bilge; Kinetix için Asi, Kahraman, Aşık ve Vatandaş. 5. Sonuç Bu araştırmayla markaların farkında olarak veya olmayarak belli kişilik kalıplarında algılandığı anlaşılmıştır. Bu bağlamda, firmalar pazarlamada daha etkin olabilmek için markalarına kişilik kazandırmalı ve seçmiş oldukları marka kişiliğini istikrarlı bir şekilde her pazarlama faaliyetinde vurgulamalıdırlar. Bu açıdan temel marka kişiliklerini ifade etmede arketiplerin kullanışlı birer araç oldukları söylenebilir. Araştırmada elde edilen diğer sonuçlar şu şekilde sıralanabilir: - Arketip marka kişiliklerinin, tarihsel köklere sahip olmaları, belli başlı net anlamları içermeleri ve birbirleriyle ilişkili şekilde kullanılabilmeleri açısından, markalara, doğru algılanmada ve tüketici zihnine entegre olmada önemli işlevler sunduğu söylenebilir. Arketiplerin tüketicilerle kurulan ilişkide, hem duygusal hem de 11

12 mantıksal unsurlara dayalı oldukları için, marka kişiliğini geniş boyutlarda bilgi sunan bir araca dönüştürmektedir. - Markalar açısından arketipsel kişilikler, konumlandırma için uygun birer araç olarak kullanılabilmektedirler. - Marka konumlandırma konusu açısından yapılabilecek olan arketipsel bir araştırmanın faydası, belli bir sektöre yönelik olarak marka kişilikleri açısından boş (niş) alanların olup olmadığını göstermesidir. - Marka konumlandırma açısından, firmalar markalarını stratejik açıdan istedikleri kişiliğe çekebilmek için hangi karakter özelliklerini (boyutlarını) eksik ya da farklı sunduklarını arketipsel bir analizle ortaya çıkarabilirler. - Aaker (1997) ın özellik yaklaşımı kurumsal kimlik açısından fazla bir sonuç doğurmazken arketip yaklaşımı ortak değer ve inanç sistemleri yaratması sebebiyle kurum kültürü yaratan bir araç olarak da kullanılabilmektedir. Kaynaklar Aaker, D. (1996), Building Strong Brands, The Free Press, New York. Aaker, D. (1997), Dimensions of Brand Personality, Journal of Marketing Research, August, Baştürk, F. (2009), Marka Kişilik Kuramında Arketip Yaklaşımı,Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. Erdil, S. ve Uzun, Y. (2009), Marka Olmak, Beta Yayınları, İstanbul. Hayes, E.B., Alford, B.L., Silver, L. ve York, R.P. (2006), Looks Matter in Developing Consumer-Brand Relationships, Journal of Product and Brand Management, Vol:15, No:5, Jung, C. G. (2005), Dört Arketip, Metis, İstanbul. Karadeniz, M. (2009) Product Positioning Strategy In Marketing Management, Journal of Naval Science and Engineering, 2009, Vol. 5, No 2, Madsen, R. (2006), Alignment And Applıcation of Brand Archetypes For Performance Improvement And Organısatıonal Change, Cranfield University, School of Industrial And Manufacturing Science, Msc Thesis, September. Mark, M. ve Pearson, C.S. (2002), The Hero and the Outlaw: Building Extraordinary Brands Through the Power of Archetypes, McGraw-Hill, New York. Miller, D. ve Friesen, P. H. (1978), Archetypes of Strategy Formulation, Management Science, Vol. 24, No Miller, D. ve Friesen, P. (1980), Archetypes of Organizational Transition, Administrative Science Quarterly, Vol. 25, No. 2., Mitroff, I. (1983), Archetypal Social Systems Analysis: On the Deeper Structure of Human Systems, The Academy of Management Review, Vol. 8, No Obert, S.L. (1984), Archetypal Social Systems Analysis: A Reply to Mitroff, The Academy of Management Review, Vol. 9, No Pearson, C.S. (2004), Organizational and Team Culture Indicator, 12

13 ( ) Senge, P. (1993), Beşinci Disiplin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Sipahi, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2008), Sosyal Bilimlerde SPSS le Veri Analizi. 2. Baskı, Beta Basım Yayınları, İstanbul Susan J., Kimberly B., ve James G. (1998), Organizational Adaptation to Institutional Change: A Comparative Study of First-Order Change in Prospector and Defender Banks, Administrative Science Quarterly, Vol. 43, No Zaltman, G. (2003), Tüketici Nasıl Düşünür, Mediacat, İstanbul. Zohar, D. ve Marshall, I. (2004), Ruhsal Zekâmızla Bağlantı Kurmak SQ, (Çev. Burak Erdemli- Kemal Budak) Meta Yayınları, İstanbul. 13

Markalama Strateji ve Taktikleri 2. PROF.DR. FUNDA SAVAŞ GÜN 06. Kasım 2009

Markalama Strateji ve Taktikleri 2. PROF.DR. FUNDA SAVAŞ GÜN 06. Kasım 2009 Markalama Strateji ve Taktikleri 2 PROF.DR. FUNDA SAVAŞ GÜN 06. Kasım 2009 Marka Yönetimi Açısından Kişilik İşletmeler değişiyor. İç değerler önem kazanıyor. Kilit sorun Markaya hayat veren bir kavram

Detaylı

MARKA YÖNETİMİ Markanın Konusu, Çeşitleri ve Temel Kavramlar

MARKA YÖNETİMİ Markanın Konusu, Çeşitleri ve Temel Kavramlar MARKA YÖNETİMİ Markanın Konusu, Çeşitleri ve Temel Kavramlar Arş.Gör. Duran GÜLER Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tedarik Zinciri Marka Performansı Aynı ya da farklı, çeşitli niteliklerde

Detaylı

Futbol Ayakkabısı (Krampon) Markalarında Marka Kişiliği ve Marka Değeri Arasındaki İlişki

Futbol Ayakkabısı (Krampon) Markalarında Marka Kişiliği ve Marka Değeri Arasındaki İlişki Futbol Ayakkabısı (Krampon) Markalarında Marka Kişiliği ve Marka Değeri Arasındaki İlişki The Relationship Between Brand Personality and Brand Equity on Football Shoes Yavuz Yıldız 1,, Özge Güngörür 2,

Detaylı

EN GÖZDE ŞİRKETLER Örneklem büyüklüğü Katılımcı firmalar

EN GÖZDE ŞİRKETLER Örneklem büyüklüğü Katılımcı firmalar Örneklem büyüklüğü 15.203 kullanılabilir anket formu elde edilmiştir. Araştırmada 222 firma yer almıştır. Araştırma sorularının iç tutarlılığını gösteren Coranbach Alfa değeri α = 0.941 olarak hesaplanmıştır.

Detaylı

Sponsorluğunuzu Ölçmeye Hazır mısınız?

Sponsorluğunuzu Ölçmeye Hazır mısınız? Sponsorluğunuzu Ölçmeye Hazır mısınız? Burçin Bakkaloğlu KMG YK Üyesi Koordinatör Türk Sporu Sponsoruyla Buluşuyor 5 Aralık 2006, Hilton Convention Center, İstanbul Tüketiciye Sponsorluk Nedir Sorusu Anlamlı

Detaylı

MARKA YÖNETİMİ VİZE SORU VE CEVAPLARI 2015-2016

MARKA YÖNETİMİ VİZE SORU VE CEVAPLARI 2015-2016 MARKA YÖNETİMİ VİZE SORU VE CEVAPLARI 2015-2016 1 ) Aşağıdakilerden hangisi marka sponsorluğu seçenekleri arasında yer almaz? Aracı markası Lisans Üretici markası Çeşitlendirilmiş marka Ortak marka 2 )

Detaylı

Baykuş Ödülleri 2013 -Ödül Alan Projeler

Baykuş Ödülleri 2013 -Ödül Alan Projeler Baykuş Ödülleri 2013 -Ödül Alan Projeler Proje Adı: TÜKETİCİ İÇGÖRÜSÜ VE MARKA KONUMLANDIRMA ARAŞTIRMASI Araştırma Şirketi: ERA RESEARCH & CONSULTANCY Araştırma Veren: İNCİ DERİ MAMULLERİ SAN. VE TİC.

Detaylı

KARTVİZİT. www.diversotour.com. Ceren ANADOL ceren@diversotour.com. tour. tour

KARTVİZİT. www.diversotour.com. Ceren ANADOL ceren@diversotour.com. tour. tour Diverso Firmanız tarafından verilen sözlü brief de de belirtildiği üzere Diverso farklı anlamına gelen İtalyanca bir kelimedir. Marka olarak diverso nun tercih edilmiş olması aynı zamanda oluşturulmak

Detaylı

Hipotez Kurma. Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi. 4. Pazarlama Araştırmaları Eğitim Semineri 26-29 Ekim 2010

Hipotez Kurma. Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi. 4. Pazarlama Araştırmaları Eğitim Semineri 26-29 Ekim 2010 Hipotez Kurma Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi 4. Pazarlama Araştırmaları Eğitim Semineri 26-29 Ekim 2010 Hipotez Nedir? Araştırmacının ilgilendiği bir konuda ispatlanmamış bir önerme

Detaylı

KURUMSAL REKLAMIN ANLATTIKLARI. Prof. Dr. Müge ELDEN Araş. Gör. Sinem YEYGEL

KURUMSAL REKLAMIN ANLATTIKLARI. Prof. Dr. Müge ELDEN Araş. Gör. Sinem YEYGEL I KURUMSAL REKLAMIN ANLATTIKLARI Prof. Dr. Müge ELDEN Araş. Gör. Sinem YEYGEL II Yay n No : 1668 flletme Ekonomi : 186 1. Bask - A ustos 2006 - STANBUL ISBN 975-295 - 561-4 Copyright Bu kitab n bu bas

Detaylı

Proje Adı: Adam Olacak Çocuk (Bir çocuk markasının aile markası olma yolundaki hikayesi) Araştırma Şirketi: ThinkNeuro Araştırma Veren: PepsiCo Veri

Proje Adı: Adam Olacak Çocuk (Bir çocuk markasının aile markası olma yolundaki hikayesi) Araştırma Şirketi: ThinkNeuro Araştırma Veren: PepsiCo Veri Proje Adı: Adam Olacak Çocuk (Bir çocuk markasının aile markası olma yolundaki hikayesi) Araştırma Şirketi: ThinkNeuro Araştırma Veren: PepsiCo Veri Toplama Firması: Araştırmanın Künyesi ARAŞTIRMANIN KÜNYESİ-

Detaylı

STRATEJİK MARKA YÖNETİMİ

STRATEJİK MARKA YÖNETİMİ Prof. Dr. A. Hamdi İslamoğlu İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Duygu Fırat Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi STRATEJİK MARKA YÖNETİMİ Bu çalışma Allah-u Ekber dağlarında, Çanakkale

Detaylı

Büyük düşün... İstanbul da Yaklaşan Etkinlik Büyük düşün ve Pazarını Küresel Olarak Genişlet! 195 ülke potansiyel pazarınızdır

Büyük düşün... İstanbul da Yaklaşan Etkinlik Büyük düşün ve Pazarını Küresel Olarak Genişlet! 195 ülke potansiyel pazarınızdır Büyük düşün... David Avrin Bugün dünyada en çok talep gören İş Dünyası Pazarlama/Markalaştırma Konuşmacısı olan DAVİD AVRİN, Görünürlük Koçu olarak tanınır. Şaşırtıcı derecede eğlenceli bir tarzı olan

Detaylı

PROJE ADI: Bu Akşam Müsaitseniz Akşama Paylaşmaya Bekliyoruz

PROJE ADI: Bu Akşam Müsaitseniz Akşama Paylaşmaya Bekliyoruz PROJE ADI: Bu Akşam Müsaitseniz Akşama Paylaşmaya Bekliyoruz Araştırmanın Künyesi Kullanılan yöntem (ler) Kalitatif Kantitatif Diğer (açıklayınız) Evet Araştırmanın evreni/ hedef kitlesi A, B, C1, C2 SES

Detaylı

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor!

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! BASIN BÜLTENİ MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! MediaCat dergisi tarafından bu yıl sekizincisi düzenlenen Felis Ödülleri ne başvurular 8 Temmuz Pazartesi günü başlıyor. Başvuruda bulunmak

Detaylı

Your Digital Agency in Europe. Web Tasarım & Dijital Medya Çözümleri

Your Digital Agency in Europe. Web Tasarım & Dijital Medya Çözümleri Paragon Web Tasarım & Dijital Medya Çözümleri Hakkımızda DENEYİM Rakipsiz YARATICILIK Takip edilen YENİLİKLER Biz Kimiz? ParagonTasarım dijital medya alanında hizmet veren İstanbul merkezli bir tasarım

Detaylı

YARATICI DÜŞÜNME & İNOVASYON MİCRO MBA PROGRAMI

YARATICI DÜŞÜNME & İNOVASYON MİCRO MBA PROGRAMI YARATICI DÜŞÜNME & İNOVASYON MİCRO MBA PROGRAMI Approved Centre İstanbul Business School programları dünyanın önde gelen yetkilendirme kuruluşu PEARSON tarafından akredite edilmiştir. Aldığınız dersleri

Detaylı

Marmara Üniversitesi Kurumsal İletişim ve Marka Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Corporate Communication & Brand Management Program

Marmara Üniversitesi Kurumsal İletişim ve Marka Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Corporate Communication & Brand Management Program Marmara Üniversitesi Kurumsal İletişim ve Marka Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Corporate Communication & Brand Management Program Amaç Kurumsal iletişim bir kuruluşun hedeflediği kitleye

Detaylı

MARKA KİMLİGİ. Aytaç Burak Dereli

MARKA KİMLİGİ. Aytaç Burak Dereli MARKA KİMLİGİ Aytaç Burak Dereli Marka Kimligi Toplumsal bir varlık olarak insana özgü olan belirtiler, nitelikler ve özelliklerle, bir kimsenin belirli bir kimse olmasını sağlayan koşulların, onun kişiliğine

Detaylı

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor!

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! BASIN BÜLTENİ MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! MediaCat dergisi tarafından bu yıl 8. düzenlenen Felis Ödülleri medya planlama stratejilerini ödüllendirmesinin yanı sıra bu yıl genişleyen

Detaylı

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U)

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (PZL208U)

Detaylı

MARKALARIN KİŞİLİK ARKETİPLERİNİN ALGILANMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

MARKALARIN KİŞİLİK ARKETİPLERİNİN ALGILANMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA MARKALARIN KİŞİLİK ARKETİPLERİNİN ALGILANMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Volkan YAKIN Celal Bayar Üniversitesi, İşletme Bölümü Doktora Öğrencisi, Manisa, Türkiye volkan.yakin@bayar.edu.tr Canan AY Celal Bayar

Detaylı

REKLAM VE REKLAM YAZARLIĞI VİZE SORU VE CEVAPLARI

REKLAM VE REKLAM YAZARLIĞI VİZE SORU VE CEVAPLARI REKLAM VE REKLAM YAZARLIĞI VİZE SORU VE CEVAPLARI 2015-2016 1 ) Daha samimi, daha şahsi ve nazik bir hitap şekline sahip ve bireysel ziyaretler kadar etkili olan doğrudan postalama reklam aracı Mektup

Detaylı

Tasarımda Farklılık ve Sektörel Tasarım Takipleri

Tasarımda Farklılık ve Sektörel Tasarım Takipleri Tasarımda Farklılık ve Sektörel Tasarım Takipleri Hayatın Estetiği Tasarım Rakiplerinizle Aranız Sadece Farklılığınızla Açılsın İçerik Farklılık Gereksinimi Tasarımla Farklılık Yaratmak Farklı Tasarımların

Detaylı

Marka İletişimi ve Pazarlama

Marka İletişimi ve Pazarlama Marka İletişimi ve Pazarlama F. Meriç Dirik Mikro Bilgi Kayıt ve Dağıtım A.Ş. meric.dirik@mikrobilgi.com.tr Marka: Ürünün ruhu Marka İletişimi: Ürünün hayatı Pazarlama: Ürünün sosyal hayatı Reklam: Ruhunu

Detaylı

İletişim: Bir düşüncenin, bilginin, haberin veya mesajın kişiler, gruplar ve örgütler arasında karşılıklı değiş tokuş sürecidir.

İletişim: Bir düşüncenin, bilginin, haberin veya mesajın kişiler, gruplar ve örgütler arasında karşılıklı değiş tokuş sürecidir. PAZARLAMA İLETİŞİMİ İLETİŞİM NEDİR? İletişim: Bir düşüncenin, bilginin, haberin veya mesajın kişiler, gruplar ve örgütler arasında karşılıklı değiş tokuş sürecidir. -SÖZLÜ -SÖZSÜZ *İletişimden Söz Edebilmek

Detaylı

MARKA KİMLİĞİ ve MİMARİSİ

MARKA KİMLİĞİ ve MİMARİSİ MARKA KİMLİĞİ ve MİMARİSİ MARKA KİMLİĞİ VE ÖĞELERİ Kimlik, markayı diğerlerinden ayırt eden, markanın ethos, hedef ve değerlerini yansıtan farklılaştırıcı çerçeve olarak tanımlanır. Kimlik yaklaşımında

Detaylı

Metodoloji ve Örneklem büyüklüğü Katılımcı firmalar

Metodoloji ve Örneklem büyüklüğü Katılımcı firmalar Metodoloji ve Örneklem büyüklüğü 89 üniversiteden 18.635 kullanılabilir anket formu elde edilmiştir. Araştırma Ekim 2013 Şubat 2014 arasında online olarak yapılmıştır. Her üniversite için özel bir link

Detaylı

EN BEĞENİLENLER 70 CAPITAL 12 / _071_072_CP_12.indd 2 11/26/16 6:44 PM

EN BEĞENİLENLER 70 CAPITAL 12 / _071_072_CP_12.indd 2 11/26/16 6:44 PM EN BEĞENİLENLER 70 CAPITAL 12 / 2016 Türkiye nin En Beğenilen Şirketleri araştırmasının 16 ncısında dikkat çekici değişimler var. 2013, 2015 yıllarının lideri Koç Holding, liderlik koltuğuna iyice yerleşti.

Detaylı

TEKNOLOJI VE TASARıM DERSI. Ürün Tanıtım ve Pazarlama Etkinliği Gurup çalışması Yrd.Doç.Dr. Doğan Arslan

TEKNOLOJI VE TASARıM DERSI. Ürün Tanıtım ve Pazarlama Etkinliği Gurup çalışması Yrd.Doç.Dr. Doğan Arslan TEKNOLOJI VE TASARıM DERSI Ürün Tanıtım ve Pazarlama Etkinliği Gurup çalışması Yrd.Doç.Dr. Doğan Arslan Bu etkinlik ile öğrencilerin tasarım ürünlerinin markalaşmasına yönelik tanıtım ve pazarlama stratejileri

Detaylı

BEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi

BEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2006,17 (3),100-111 BEDEN EGiTiMi ve SPOR YÜKSEKOKULLARıNDAKi OKUL KÜLTÜRÜNÜN incelenmesi Süleyman Murat YILDIZ', Müslim BAKIR2 'Balıkesir Üniversitesi

Detaylı

BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ YÖNETİMİ (Bölüm 12)

BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ YÖNETİMİ (Bölüm 12) BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ YÖNETİMİ (Bölüm 12) Bu bölümde incelenecek başlıklar; 1. nin Belirgin Yönleri 2. Planlama Modeli 3. Örneği: Nike 4. Çabalarının Ölçümü ve Değerlendirilmesi BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA

Detaylı

PROJE ADI: YERLİ BİR KAYKAY MARKASININ ETNOGRAFİSİ: BERABER KAYDIK BİZ BU YOLLARDA, BERABER DÜŞTÜK YÜKSEK RAMPALARDA

PROJE ADI: YERLİ BİR KAYKAY MARKASININ ETNOGRAFİSİ: BERABER KAYDIK BİZ BU YOLLARDA, BERABER DÜŞTÜK YÜKSEK RAMPALARDA PROJE ADI: YERLİ BİR KAYKAY MARKASININ ETNOGRAFİSİ: BERABER KAYDIK BİZ BU YOLLARDA, BERABER DÜŞTÜK YÜKSEK RAMPALARDA Araştırmanın Künyesi Kullanılan yöntem (ler) Kalitatif Kantitatif Diğer (açıklayınız)

Detaylı

Temel Yönetim Becerileri (Basic Management Skills)

Temel Yönetim Becerileri (Basic Management Skills) Temel Yönetim Becerileri (Basic Management Skills) Programın Amacı Yöneticiniz olarak benim görevim, işinizi daha iyi yapabilmeniz adına sizlere hizmet etmektir felsefesinin temel alındığı bu eğitimde

Detaylı

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ 1 M.İ.Y. ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ Kitlesel pazarlamanın gittikçe pahalı bir müşteri kazanma yolu olması Pazar payının değil müşteri payının önemli hale gelmesi Müşteri memnuniyeti

Detaylı

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI 3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri

Detaylı

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Balanced Scorecard DSK nın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Bu yöntemin ortaya çıkışı 1990 yılında Nolan Norton Enstitüsü sponsorluğunda gerçekleştirilen, bir yıl süren ve birçok şirketi kapsayan Measuring performance

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER. HALKLA İLİŞKİLER ve SPONSORLUK. Yrd.Doç.Dr. Özgür GÜLDÜ

HALKLA İLİŞKİLER. HALKLA İLİŞKİLER ve SPONSORLUK. Yrd.Doç.Dr. Özgür GÜLDÜ HALKLA İLİŞKİLER HALKLA İLİŞKİLER ve SPONSORLUK Günümüzün bilgi ve iletişim çağında, ulusal ve uluslar arası rekabet ortamında rakipler arasında ön plana çıkmak, farkındalık yaratmak, hedef kitlelerle

Detaylı

PAZARLAMA YÖNETİMİ Şubat 2018

PAZARLAMA YÖNETİMİ Şubat 2018 Şubat 2018 Geçmişten günümüze pazarlama hangi evrelerden geçti? Pazarlama stratejisinin adımları nelerdir? Tüketici çeşitleri ve satın almaya etki eden faktörler nelerdir? Pazarlama yönetiminde trendler

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Şekiller Listesi... Tablolar Listesi... GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM MARKA VE MARKA FARKINDALIĞI

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Şekiller Listesi... Tablolar Listesi... GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM MARKA VE MARKA FARKINDALIĞI İÇİNDEKİLER Önsöz... iii Şekiller Listesi... Tablolar Listesi... x x GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM MARKA VE MARKA FARKINDALIĞI 1. Marka Kavramı ve Tanımı... 3 2. Markanın Tarihçesi... 5 2.1. Markanın Dünya

Detaylı

GİRİŞİMCİNİN GÜNDEMİ

GİRİŞİMCİNİN GÜNDEMİ GİRİŞİMCİNİN GÜNDEMİ Girişimcinin Gündemi GİRİŞİMCİLER VE KOBİ LER AÇISINDAN MARKA VE ÖNEMİ Günal ÖNCE Günümüzde markalara, Amerikan Pazarlama Birliği nin tanımladığının yanı sıra sadece sahip oldukları

Detaylı

İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER

İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ANA BİLİM DALI İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER BİR ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ: SHERATON ANKARA HOTEL & TOWERS

Detaylı

15.660 Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. MIT Sloan School of Management

15.660 Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. MIT Sloan School of Management 15.660 Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi MIT Sloan School of Management Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminde Hedef Sürdürülebilir rekabet avantajını ve buna ulaşmak için gerekli değişiklikleri hayata

Detaylı

1 )Herhangi bir iletişim kanalı yardımıyla farklı ortamlarda bulunan kaynak ve alıcının gerçekleştirdiği iletişime ne ad verilir?

1 )Herhangi bir iletişim kanalı yardımıyla farklı ortamlarda bulunan kaynak ve alıcının gerçekleştirdiği iletişime ne ad verilir? 1 )Herhangi bir iletişim kanalı yardımıyla farklı ortamlarda bulunan kaynak ve alıcının gerçekleştirdiği iletişime ne ad verilir? Görsel iletişim Yüz yüze iletişim Sözsüz iletişim Sözlü iletişim Araçlı

Detaylı

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNE VERDİKLERİ ANLAMIN VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Detaylı

ANACHRONISMUS CAN BONOMO

ANACHRONISMUS CAN BONOMO ANACHRONISMUS CAN BONOMO Sade Kolektif, Türkiye de sanatın gelişimini destekleyen ve sanatçılara katkıda bulunmak isteyen, sanatçı kurum arasındaki dinamiği kolektif bir bakış açısıyla bir araya getiren,

Detaylı

Tüketici Satın Alma Davranışı Tüketici Davranışı Modeli

Tüketici Satın Alma Davranışı Tüketici Davranışı Modeli Bölüm 6 Pazarları ve Satın alma Davranışı Bölüm Amaçları davranış modelinin unsurlarını öğrenmek davranışını etkileyen başlıca özellikleri belirtmek Alıcı karar sürecini açıklamak Satın Alma Davranışı

Detaylı

T.C. GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI

T.C. GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI T.C. GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI SOSYAL MEDYADA MARKA TOPLULUKLARININ ÖNEMİ VE BİR ARAŞTIRMA YÜKSEK LİSANS TEZİ Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mehmet Yaman ÖZTEK

Detaylı

Halkla İlişkiler, Danışmanlık, Yaratıcı Çözümler, Proje Geliştirme ve Satış Danışmanlığı

Halkla İlişkiler, Danışmanlık, Yaratıcı Çözümler, Proje Geliştirme ve Satış Danışmanlığı Halkla İlişkiler, Danışmanlık, Yaratıcı Çözümler, Proje Geliştirme ve Satış Danışmanlığı BİZ KİMİZ? 20 yılı aşan halkla ilişkiler, medya, kurumsal iletişim, reklam, pazarlama ve satış sektöründeki deneyimlerini

Detaylı

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan Psikososyal Güvenlik İklimi Psikososyal güvenlik iklimi, örgütsel iklimin spesifik bir boyutu olup, çalışanların psikolojik

Detaylı

KANATLI KELİMELER UÇUŞAN HİKAYELER

KANATLI KELİMELER UÇUŞAN HİKAYELER KANATLI KELİMELER UÇUŞAN HİKAYELER Burçin BAŞLILAR Sınıf Öğretmeni burcinbaslilar@terakki.org.tr SUNUM İÇERİĞİ Yaratıcılık Nedir? Neden Yaratıcı Yazma? Yaratıcılığı Engelleyen Faktörler Yaratıcı Yazmaya

Detaylı

Pazarlama Taktikleri

Pazarlama Taktikleri Pazarlama Taktikleri Umut Al umutal@hacettepe.edu.tr - 1 Pazarlama Taktikleri Halkla ilişkiler Doğrudan posta Telepazarlama Reklâm (Walters 1992) Internet - 2 Halkla İlişkiler - Tarihçe Toplum olarak yaşam

Detaylı

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing,

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing, Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing, Prentice Hall, Inc., New Jersey, 15 th Edition Bölümlendirme

Detaylı

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler 1 Örgüt Kültürü Örgüt Kültürü kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler bütünüdür. 2 Örgüt kültürü, temel grupsal

Detaylı

Pazarlama Araştırması. Doç. Dr. Mehmet BAŞ

Pazarlama Araştırması. Doç. Dr. Mehmet BAŞ Pazarlama Araştırması 2016 1 Pazarlama Araştırması Bir karar almadan önce o kararla ilgili birtakım verilerin toplanması ve onun ışığında o kararın desteklenmeye çalışılmasıdır. 2 Pazarlama Araştırması

Detaylı

Kümelenme ile İlgili Kavramlar

Kümelenme ile İlgili Kavramlar Program 25 Ağustos 2014 Kümelenme Kümelenme İle İlgili kavramlar Türkiye de kümelenme politikaları Başarılı küme örnekleri Ostim Savunma ve Havacılık Kümelenmesi İnegöl Mobilya Kümelenmesi Yalova Saksılı

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Tablolar Listesi... xvi Şekiller Listesi... xvii. 1. Bölüm: Giriş... 1

İÇİNDEKİLER. Tablolar Listesi... xvi Şekiller Listesi... xvii. 1. Bölüm: Giriş... 1 ix İÇİNDEKİLER Tablolar Listesi... xvi Şekiller Listesi... xvii 1. Bölüm: Giriş... 1 1.1 Hizmet Kavramı... 4 1.2 Hizmet Pazarlaması... 5 1.3 Hizmetler ile Mallar Arasındaki Farklılıklar... 7 1.3.1 Soyutluk...

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Unvanı: Prof. Dr. Tel: (0532) 3771375

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Unvanı: Prof. Dr. Tel: (0532) 3771375 Adı Soyadı: İZZET BOZKURT ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Unvanı: Prof. Dr. Tel: (0532) 3771375 Doğum Tarihi: 23.07.1966 izzet.bozkurt@gmail.com Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Gazetecilik ve Halkla

Detaylı

e-mikro MBA Sertifika Programı Eğitim Fiyatları ve Bilgilendirme Broşürü 2014

e-mikro MBA Sertifika Programı Eğitim Fiyatları ve Bilgilendirme Broşürü 2014 Mikro MBA Sertifika Eğitim Fiyatları 1. Kategori Perfect Eğitim Paketi (10 Eğitim) 279,00 TL! 2. Kategori Plus Eğitim Paketi (5 Eğitim) 159,00 TL! 3. Kategori Pro Eğitim Paketi (3 Eğitim) 109,00TL! 4.

Detaylı

T M M E. Türkiye Müşteri Memnuniyeti Endeksi

T M M E. Türkiye Müşteri Memnuniyeti Endeksi T M M E Türkiye Memnuniyeti Endeksi TMME Türkiye Memnuniyeti Endeksi- nedir? Türkiye içinde satın alınan ürün ve hizmetlerin müşterileri nezdinde memnuniyetlerinin ölçülmesi ve bunun lisnaslı, özel, ekonometrik

Detaylı

MARKA CİNSİYETİ RAPORU. Dora Pazar Araştırma ve Danışmanlık 16 Ocak 2012/ Her hakkı saklıdır

MARKA CİNSİYETİ RAPORU. Dora Pazar Araştırma ve Danışmanlık 16 Ocak 2012/ Her hakkı saklıdır MARKA CİNSİYETİ RAPORU Dora Pazar Araştırma ve Danışmanlık 16 Ocak 2012/ Her hakkı saklıdır Amaç & Hedef ÇALIŞMANIN AMACI Bu marka cinsiyeti çalışmasının amacı, katılımcıların gözünde farklı markaların

Detaylı

Başlık : Beko Kurutmalı Çamaşır Makinesi Emlakçı Network Reklamveren : BEKO Ajans : Universal McCann

Başlık : Beko Kurutmalı Çamaşır Makinesi Emlakçı Network Reklamveren : BEKO Ajans : Universal McCann FELİS 2014 MEDYA BÖLÜMÜ BAŞARI ÖDÜLLERİ EV VE KİŞİSEL BAKIM Kategorisi, Başlık : Elidor Pembeyi Yakala Ajans : JWT-Mindshare GIDA VE İÇECEK Kategorisi, Başlık : Bu Coca-Cola Senin İçin Ajans : Carat -

Detaylı

Projelendirme Süreci ve Yaklaşım. www.yone-team.com. Gelişim Kalite Güven. Eğlence

Projelendirme Süreci ve Yaklaşım. www.yone-team.com. Gelişim Kalite Güven. Eğlence Projelendirme Süreci ve Yaklaşım Gelişim Kalite Güven Eğlence AMAÇ Kurum içi fonksiyonel bütünlüğü bozmadan ilgili kurumun beklenti, ihtiyaç ve isteklerine uygun stratejik performans çözümleri üretmek,

Detaylı

Giriş Bölüm 1. Giriş

Giriş Bölüm 1. Giriş GİRİŞİMCİLİK Bölüm 1. Giriş scebi@ktu.edu.tr http://scebi.ktu.edu.tr Giriş İşletme Kurma Düşüncesi ÖN ARAŞTIRMA Ekonomik Teknik Mali Yasal Araştırma Araştırma Araştırma Araştırma Ön Proje Yatırım Kararı

Detaylı

PAZARLAMA İLETİŞİMİ (PZL304U)

PAZARLAMA İLETİŞİMİ (PZL304U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. PAZARLAMA İLETİŞİMİ (PZL304U) 1 KISA

Detaylı

"Bir adamı anlamak için önce onun çarıklarıyla bir mil yürümen gerekir." (Kızılderili Atasözü)

Bir adamı anlamak için önce onun çarıklarıyla bir mil yürümen gerekir. (Kızılderili Atasözü) Observor hakkında 1 "Bir adamı anlamak için önce onun çarıklarıyla bir mil yürümen gerekir." (Kızılderili Atasözü) 2 Derinlemesine müşteri yolculuğu gözlemi Observor, mevcut ve potansiyel müşterilerinizin

Detaylı

TÜRK DÜNYASI KIZIL ELMA ÖDÜLLERİ SUNUŞ

TÜRK DÜNYASI KIZIL ELMA ÖDÜLLERİ SUNUŞ -------------- TÜRK DÜNYASI -------------- KIZIL ELMA ÖDÜLLERİ SUNUŞ Dünya Türk Forumu; TASAM öncülüğünde Türk Devletleri nin temsilcileri ile Dünya nın dört bir yanında yaşayan Türk Diasporaları nın düşünce

Detaylı

Veri Toplama Teknikleri

Veri Toplama Teknikleri A. Gözlem Yoluyla Veri Toplama Teknikleri B. Soruşturma Yoluyla Nicel Veri Toplama Teknikleri Yazılı Soruşturma Tekniği Anket, Başarı Testi Yapılandırılmış Gözlem Önceden hazırlanmış göstergeler ve semboller

Detaylı

11/3/2014. Mal, Hizmet ve Deneyimler Mal ve Hizmet kararları Hizmet Pazarlaması Marka Stratejileri

11/3/2014. Mal, Hizmet ve Deneyimler Mal ve Hizmet kararları Hizmet Pazarlaması Marka Stratejileri Mal, Hizmet ve Deneyimler Mal ve Hizmet kararları Hizmet Pazarlaması Marka Stratejileri Kullanılan Kaynaklar: -Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi -Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak,

Detaylı

İLET 509 Pazarlama ve Tüketici Davranışı Seçmeli AKTS Kredisi Toplam 6

İLET 509 Pazarlama ve Tüketici Davranışı Seçmeli AKTS Kredisi Toplam 6 İLET 509 PAZARLAMA VE TÜKETİCİ DAVRANIŞI EĞİTİM ÖĞRETİM METOTLARI: Eğitim-öğretim yöntemleri Başlıca öğrenme faaliyetleri Kullanılan araçlar Yüksek lisans Derç içi öğretim Ders araçları Ders planı ve AKTS

Detaylı

2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması

2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması 2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması Mahmut YARDIMCIOĞLU Özet Genel anlamda krizler ekonominin olağan bir parçası haline gelmiştir. Sıklıkla görülen bu krizlerin istatistiksel

Detaylı

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm DÜNDEN BUGÜNE ÜNİVERSİTELER

İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm DÜNDEN BUGÜNE ÜNİVERSİTELER İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm DÜNDEN BUGÜNE ÜNİVERSİTELER 1. GİRİŞ... 2 1.1. Üniversite Kavramı... 3 1.2. Üniversitelerin Tarihsel Gelişimi ve İlk Üniversiteler... 4 1.3. İkinci Nesil Üniversiteler (Humboldt

Detaylı

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi Yahya İLTÜZER Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim

Detaylı

İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği

İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği 1 Seçmeye Yönelik Motivasyonlarının İncelenmesi Derya ÇELİK, Ra aza GÜRBÜZ, Serhat AYDIN, Mustafa GÜLER, Duygu TAŞKIN, Gökay AÇIKYILDIZ

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U)

HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U) KISA ÖZET

Detaylı

Rafine. 360 Hizmet Özünde tutku var. Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi. İşi bilen yapar! Farabians Strategy #araştır. Rafine Video #derinleş

Rafine. 360 Hizmet Özünde tutku var. Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi. İşi bilen yapar! Farabians Strategy #araştır. Rafine Video #derinleş Rafine Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi Sektörel Reklam Ajansı Rafine; mobilya sektöründe uzmanlaşan kadrosuyla, sektörel hizmet veren bir reklam ajansıdır. 20 yıllık Mobilya Sektörü tecrübemize güveniriz.

Detaylı

ISO 9001:2000 KYS nedir, ne yapılacaktır?

ISO 9001:2000 KYS nedir, ne yapılacaktır? ISO 9001:2000 KYS nedir, ne yapılacaktır? 1 Giriş Kurumumuz ISO 9001 Standardı na uyum sağlanması, Ülkeler arası sınırların ortadan kalkmakta olduğu günümüz dünyasında eğitimde rekabet gücümüzün artmasını

Detaylı

CREALUS Eğitim ve Danışmanlık Kurumsal Eğitim Kataloğu 2014

CREALUS Eğitim ve Danışmanlık Kurumsal Eğitim Kataloğu 2014 CREALUS Eğitim ve Danışmanlık Kurumsal Eğitim Kataloğu 2014 Hakkımızda CREALUS, kurulduğu günden bu güne kadar müşterilerine stratejik çözüm ortağı olarak yenilikçi, yaratıcı ve katma değerli eğitim ve

Detaylı

w w w. m s b a j a n s. c o m

w w w. m s b a j a n s. c o m www.msbajans.com Dikkat çekecek harika bir fikrim var: gelin doğruyu söyleyelim William Bill BERNBACH İşimiz, markaların ruhunu bir bütün olarak kavramak ve onu dışarıya yansıtmaktır. M. SAMİ BELEN MSB

Detaylı

DESKPORT. Bilișim Hizmetleri. 2014 Yılı Hizmet Tanıtım Kataloğu

DESKPORT. Bilișim Hizmetleri. 2014 Yılı Hizmet Tanıtım Kataloğu 2014 Yılı Hizmet Tanıtım Kataloğu info@deskport.net BİZ KİMİZ? Biz Kimiz? Deskport Bilişim ekibinin karakteristik özellikleri olan; özgüven, çalısma azmi, tecrübe ve liderlik vasıflarımızla amacımız, müşterilerimizi

Detaylı

VİZYONERLİK. Ali Özel

VİZYONERLİK. Ali Özel VİZYONERLİK Ali Özel http://ozelali.net Copyright, Masters Training International 1968 SUMMER OLYMPICS IN MEXİCO CITY John Stephen Akhwari Copyright, Masters Training International John Stephen Akhwari

Detaylı

Haşmet GÖKIRMAK. Yard. Doç. Dr. 14 Mart 2014

Haşmet GÖKIRMAK. Yard. Doç. Dr. 14 Mart 2014 Haşmet GÖKIRMAK Yard. Doç. Dr. 14 Mart 2014 Bu Bölümde Stratejik Planlamanın Aşamaları Şirket seviyesinde Bölüm, ürün ve pazar seviyesinde Şirket Misyonunun belirlenmesi Şirket amaç ve hedeflerinin belirlenmesi

Detaylı

28.04.2014 SİSTEM. Sosyal Sistem Olarak Sınıf. Okulun Sosyal Sistem Özellikleri. Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN cerdogan@yildiz.edu.

28.04.2014 SİSTEM. Sosyal Sistem Olarak Sınıf. Okulun Sosyal Sistem Özellikleri. Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN cerdogan@yildiz.edu. SİSTEM SOSYAL BİR SİSTEM OLARAK SINIF Sınıfta Kültür ve İklim Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN cerdogan@yildiz.edu.tr Sistem: Aralarında anlamlı ilişkiler bulunan, bir amaç doğrultusunda bir araya getirilen

Detaylı

The International New Issues In SOcial Sciences

The International New Issues In SOcial Sciences Number: 4 pp: 89-95 Winter 2017 SINIRSIZ İYİLEŞMENİN ÖRGÜT PERFORMANSINA ETKİSİ: BİR UYGULAMA Okan AY 1 Giyesiddin NUROV 2 ÖZET Sınırsız iyileşme örgütsel süreçlerin hiç durmaksızın örgüt içi ve örgüt

Detaylı

DERS PROFİLİ. Pazarlama İlkeleri MAN 341 Güz Yrd. Doç. Dr. Mısra Gül

DERS PROFİLİ. Pazarlama İlkeleri MAN 341 Güz Yrd. Doç. Dr. Mısra Gül DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Pazarlama İlkeleri MAN 341 Güz 5 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı İngilizce Zorunlu Prof. Dr.

Detaylı

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing,

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing, Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing, Prentice Hall, Inc., New Jersey, 15 th Edition Konumlandırma

Detaylı

KALİTATİF STÜDYO. Ne gördüğünüz nereye baktığınıza bağlıdır.

KALİTATİF STÜDYO. Ne gördüğünüz nereye baktığınıza bağlıdır. Ne gördüğünüz nereye baktığınıza bağlıdır. Kalitatif Araştırma soğan soymaya benzer. İnsanların gerçek duygularına ulaşabilmek için üzerlerinde taşıdıkları rasyonel katmanları birer birer aşmak gerekir.

Detaylı

İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci)

İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci) İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci) İşletmenin uzun dönemde yaşamını devam ettirmesine ve sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamasına yönelik bilgi toplama, analiz, seçim, karar ve uygulama

Detaylı

RepMan Forum Türkiye deki Sektörlerin ve Şirketlerin İtibar Yönetimi Değerlendirmesi. 21 Mart RepMan Forum 2014, 21 Mart 2014

RepMan Forum Türkiye deki Sektörlerin ve Şirketlerin İtibar Yönetimi Değerlendirmesi. 21 Mart RepMan Forum 2014, 21 Mart 2014 RepMan Forum 2014 Türkiye deki Sektörlerin ve Şirketlerin İtibar Yönetimi Değerlendirmesi 21 Mart 2014 1 RepMan Kurum İtibarı Yönetimi 2 Kurum itibarının ölçümlenmesi Şirketlerin, kurumsal itibar yönetimi

Detaylı

Out of Home. Afiş tasarımı. Önemli tasarım unsurları

Out of Home. Afiş tasarımı. Önemli tasarım unsurları Out of Home Afiş tasarımı Önemli tasarım unsurları Başarıya giden yol; hızlı seçilebilirlik Afişler, özellikle hızlı bir şekilde etki yaratması gereken reklam taşıyıcılarıdır hem hızlı algılanabilmeli

Detaylı

------------- İSLAM DÜNYASI ------------- İSTANBUL ÖDÜLLERİ SUNUŞ

------------- İSLAM DÜNYASI ------------- İSTANBUL ÖDÜLLERİ SUNUŞ ------------- İSLAM DÜNYASI ------------- İSTANBUL ÖDÜLLERİ SUNUŞ İslam Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Platformu (İSTTP); TASAM öncülüğünde İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi devletlerin temsilcileri ile dünyanın

Detaylı

YÖNETİCİ GELİŞTİRME PLUS. Programın Amacı: Yönetici Geliştirme Eğitimi. Yönetici Geliştirme Uzmanlığı Eğitim Konu Başlıkları. Kariyerinize Katkıları

YÖNETİCİ GELİŞTİRME PLUS. Programın Amacı: Yönetici Geliştirme Eğitimi. Yönetici Geliştirme Uzmanlığı Eğitim Konu Başlıkları. Kariyerinize Katkıları YÖNETİCİ GELİŞTİRME 360 Yönetici Geliştirme Eğitimi İşletmelerde kalıcı başarının sağlanması, kurumun stratejik hedefleri ile uyumlu, yüksek performans göstermeye odaklanmış; motive olmuş takımları oluşturmak

Detaylı

Verileri Daha Verimli Kullanmak için 3 İpucu

Verileri Daha Verimli Kullanmak için 3 İpucu Verileri Daha Verimli Kullanmak için 3 İpucu Yayınlanma tarihi: Aralık 2016 Konular Ölçüm, Reklamcılık Bugünün çok kanallı ve çok cihazlı dünyasında, veriler bir markanın hem en önemli varlığı hem de karşılaştığı

Detaylı

ÖRGÜT SAĞLIĞI OKULDA SAĞLIK, İKLİM VE. Sağlıklı örgüt için gerekenler: Yrd. Doç. Dr. Çetin Erdoğan. Örgüt Sağlığı. Örgüt Sağlığı.

ÖRGÜT SAĞLIĞI OKULDA SAĞLIK, İKLİM VE. Sağlıklı örgüt için gerekenler: Yrd. Doç. Dr. Çetin Erdoğan. Örgüt Sağlığı. Örgüt Sağlığı. ÖRGÜT SAĞLIĞI OKULDA SAĞLIK, İKLİM VE KÜLTÜR Yrd. Doç. Dr. Çetin Erdoğan Örgütün amaçlarına uygun olarak görevlerini yerine getirebilmesi, yaşamını sürdürmesi, karşılaştığı sorunları çözmesi ve gelişimini

Detaylı

Google Ads Müşteri Bilgilendirme Dökümanı

Google Ads Müşteri Bilgilendirme Dökümanı Google Ads Müşteri Bilgilendirme Dökümanı 1 Google Ads Ads, Google'ın reklamcılık ürünüdür. Ads ile Google arama sonuçlarında, görüntülü reklamcılık ağında, YouTube'da, Google Play'de ve diğer web sitelerinde

Detaylı

Pazar Bölümlendirmesi

Pazar Bölümlendirmesi Pazar Bölümlendirmesi Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu.tr Pazar Bölümlendirmesi Bir kurumun ürün ve hizmetlerine talep gösteren bireylerin oranı ile kurumun ürün ve hizmetleriyle

Detaylı

3. SINIF 3. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Öğretim Yılı

3. SINIF 3. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Öğretim Yılı 3. SINIF 3. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ 2017-2018 Öğretim Yılı DİSİPLİNLERÜSTÜ TEMA Düşünceleri, duyguları, doğayı, kültürü, inançları, değerleri keşfetme ve ifade etme yollarını sorgulama;

Detaylı

Marmara Üniversitesi & Business Management Institute Geleceğin Lider CMO ları / Stratejik Pazarlama Yönetimi Sertifika Programı

Marmara Üniversitesi & Business Management Institute Geleceğin Lider CMO ları / Stratejik Pazarlama Yönetimi Sertifika Programı Marmara Üniversitesi & Business Management Institute Geleceğin Lider CMO ları / Stratejik Pazarlama Yönetimi Sertifika Programı Tarih: 27 Ekim - 25 Kasım 2018 Yer: Balmumcu - Point Hotel Süre: 5 Haftasonu

Detaylı

Accepted: January 2013 Gumushane University, Gumushane-Turkey². ISSN : 1308-7320 ersindiker@gumushane.edu.tr 2013 www.newwsa.com

Accepted: January 2013 Gumushane University, Gumushane-Turkey². ISSN : 1308-7320 ersindiker@gumushane.edu.tr 2013 www.newwsa.com ISSN:0- e-journal of New World Sciences Academy M. Nejat Özüpek¹ NWSA-HUMANITIES Ersin Diker² Received: September Selcuk University, Konya-Turkey¹ Accepted: January Gumushane University, Gumushane-Turkey²

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Sunuş Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları

İÇİNDEKİLER. Sunuş Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları İÇİNDEKİLER Sunuş... 13 Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü... 15 1. Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları 1.1. Küreselleşme Kavramı... 15 1.1.1. Küreselleşme Sürecinin

Detaylı