BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞUNDA HİPERTANSİF HASTALARIN TAKİBİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞUNDA HİPERTANSİF HASTALARIN TAKİBİ"

Transkript

1 ARAŞTIRMA BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞUNDA HİPERTANSİF HASTALARIN TAKİBİ Uz.Dr. Sibel GÖGEN*, Diyetisyen Yasemin ÖZDEMİR** * Sağlık Bakanlığı, RSHMB, Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara ** Ankara İI Sağlık Müdürlüğü, Abidinpaşa Sağlık Grup Başkanlığı, Ankara Özet Hipertansiyon en önemli koroner hastalık riski belirleyicilerindendir. Ancak hem dünyada hem de ülkemizdeki hipertansiyon kontrol oranla rı, Healthy People 2010 hedeflerinin altındadır. Çalışmanın amacı Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuran hipertansif hastaların, hipert ansiyon hakkında bilgilendirilip, eğitilerek, hedef kan basıncı düzeylerine ulaşmalarının sağlanmasıdır. Yöntem: En az altı aydır antihipertansif tedavi almakta iken, herhangi bir sebeple birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuran 52 esansiyel hipertansif hasta, ikişer haftalık aralıklarla takibe alınıp, ortalama kan basıncı, Beden Kitle Indeksi, kullanılan ilaçlar, fiziksel aktivite düzeyleri açısından değerlendirilmişle r dir. Daha sonra, hipertansiyon ve sağlıklı yaşam biçimleri konusunda eğitilip, çalışmanın başlangıcı, 1. ve 2. ay sonunda hedef kan basıncı değerlerine ulaşma yönünden değerlendir ilmişlerdir. Bulgular: Başlangıçta tedavi almalarına rağmen, hedef kan basıncı değerlerine ulaşma oranı % 27 iken, 1. ve 2. ayın sonunda bu oranlar sırasıyla % 37 ve % 46 ya ulaşmıştır.(p<0,001). Sonuç: Hipertansif hastalara, birinci basamak sağlık kuruluşlarında verilecek sağlık eğitimi ve hastaların yakın takibi, hedef kan basıncı değerlerine ulaşmada etkili olacaktır. Anahtar Kelimeler: Hipertansiyon, Birinci basamak sağlık kuruluşu, hedef kan basıncı Sorumlu Yazar (Corresponding Author) Uz. Dr. Sibel Gögen, T.C. Sağlık Bakanlığı, RSHMB, Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü, Rüzgarlı Caddesi, İ. Müteferrika Sokak, No: 5, Ulus/Ankara Tel: E- posta: sgogen@hm.saglik.gov.tr Abstract Following Hypertensive Patients In Primary Health Care Setting Hypertension is one of the major risk factors of Coronary Heart Diseases. However, the control rates of hypertension is still below the targets of Healthy People 2010, both in the world and in our country. The aim of the study is; To achieve the target blood pressure levels of hypertensive patients applied to Primary Health Care Center, by informing and educating about hypertension. Methods : While taking antihypertensive medication for at least six months, 52 essential hypertension patients, who applied to Primary Health Care Center, are followed up for two weeks periods and evaluated for median blood pressure, Body Mass Index, medications they use, physical activity levels. After being given education about hypertension and healthy lifestyles, the patients were evaluated at initiation, 1th. and 2nd. months of the study for achieving the target blood pressure levels. Results: Achieving o f the target blood pressure levels was % 27 at the beginning, while it was % 37 and % 46 a t the end of the 1s t. and 2nd. Months respectively. Conclusion: The health education and close relation o f the hypertensive patients in Primary Health Care Centers, will be effective on achieving target blood pressure levels. Key Words : Hypertension, Primary health care center, target blood pressure 8

2 GİRİŞ Hipertansiyon, erişkin populasyonunun önemli bölümünü etkileyen, en önemli koroner hastalık riski belirleyicilerindendir (1). Ancak, yaklaşık 50 yıldır etkin tedavisi olmasına karşılık, hipertansiyon kontrol oranları halen 2010 yılı için hedeflenen %50 nin altındadır. Healty People 2010, hipertansiyon kontrol oranlarının 2010 yılı için % 50 ye ve kilo verilmesi, fiziksel aktivitenin artırılması ve sodyum alımının azaltılması gibi yaşam tarzı değişikliklerine yönelik aktivitelerin de % 95 e çıkarılmasını hedeflemektedir( 2). Ülkemizde, erişkinlerde hipertansiyon prevalansı çeşitli araştırmalarda % 29 - % 49 arasındadır (3, 4, 5 ) ve başta hipertansiyon olmak üzere, tütün kullanımının yaygınlığı ve son yıllardaki artışı (6), total kolesterol düzeylerinin yüksekliği, HDLkolesterolün düşük oluşu, diyabet ve obesite prevelansının yüksek oluşu, koroner arter hastalığı riskini belirleyen etmenlerdir (5, 7). Türk toplumunda son on yılda ortalama 5,4 / 3,5 mmhg lık bir kan basıncı artışı olmuştur ve şiddetli hipertansiyon olguları yılda % 4,6 hızında artmaktadır( 8 ). Hekimlerin bilgi, eğilim ve davranışlarının, hekim ve hastaların ilgi ve paylaşım derecesinin, ilaç uyumunu ve klinik başarıyı arttırdığı bilinmektedir(9). Hipertansiyonun ve eşlik eden kardiovasküler hastalıkların önlenmesinde de hekim davranışının direkt etkisi vardır. Klinisyenlerin antihipertansif ilaçları yetersiz dozda kullanmaları ve kombine tedavinin kullanılmaması, kan basıncı kontrolünün yetersiz olmasına yol açmaktadır (10). Yanı sıra; ilaç uyumunun düşüklüğü, yaşam tarzı değişikliklerinin hastalara yeterince önerilmemesi ya da hasta eğitiminin, doğru sağlık davranışlarını kazandırmaktan ziyade, sadece bilgiyi artırmaya yönelik oluşu da (11), kan basıncı kontrolünün yetersiz olmasına yol açmaktadır. Oysa hipertansiyonda, medikal tedavinin yanısıra, ortalama 10 kg kilo kaybı, sistolik kan basıncında 5-20 mmhg, uygun diyet 8-14 mmhg, Na + alımının azaltılması 2-8 mmhg, uygun fizik aktivite 4-9 mmhg ve alkol alımının kısıtlanması 2-4 mmhg azalma sağlamaktadır(12). Çalışmanın amacı; Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuran ve en az altı aydır antihipertansif tedavi almakta olan hastaların ve ailelerinin, hekim ve diyetisyen gözetiminde, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç kullanımı konusunda bilgilendirilip, tedavilerinin hedef kan basıncı değerlerine ulaşacak şekilde düzenlenmesidir. YÖNTEM Çalışmanın evrenini, esansiyel hipertansiyon tanısıyla en az altı aydır antihipertansif tedavi almakta iken, 1 Nisan Nisan 2003 tarihleri arasında Ankara 14 Nolu Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezine başvuran hipertansif hastalar 9

3 oluşturmaktadır. Hastaların demografik verileri, sigara ve alkol kullanımları, egzersiz ve diyet alışkanlıkları, Beden Kitle İndeksleri (BKİ), diyabet öyküsü, ortalama kan basıncı değerleri, total kolesterol düzeyleri, ve kullandıkları medikal tedavi değerlendirilmiştir. Daha sonra hastalar ve aileleri hipertansiyon, koroner arter hastalığı risk faktörleri, ilaçların kullanım şekilleri hakkında bilgilendirilmiş ve her hastanın bireysel özelliklerine uygun olacak diyet, egzersiz, tuz alımının kısıtlanması, sigara ve alkolün bırakılmasına yönelik öneriler yapılmıştır(13). Hastalara ve ailelerine hipertansiyonda sağlıklı yaşam tarzı önerilerini içeren resimli broşürler dağıtılarak, eğitim verilmiştir. Beden Kitle İndeksleri 30kg/m 2 ve üzerinde olan hastalar obez kabul edilmiş ve kilo vermelerine yönelik diyet programına alınmışlardır. Obez hastalar için, günlük kalori miktarı 500 kcal. azaltılarak hazırlanan diyet en az altı ay süreyle önerilmiş ve bu diyete göre hastaların ortalama olarak altı aylık bir süreçte mevcut kilolarının % 10 unu kaybetmeleri hedeflenerek, altıncı ayın sonunda tekrar değerlendirilmeleri planlanmıştır(14). Egzersiz olarak; minimum haftanın üç günü, birer saatlik orta hızda yürüyüş önerilmiştir(15). Hastalar ikişer haftalık aralıklarla takip edilmişler, her ziyaretlerinde, kan basıncı yönünden tekrar değerlendirilerek, hastalıkları hakkındaki bilgiler ve sağlıklı yaşam tarzı önerileri tekrarlanmıştır. Gerekli görülenlerin tedavileri yeniden düzenlenmiş, ya da 2. ve 3. basamak sağlık kurumlarına sevkedilmişlerdir. Kan basıncı ölçümleri; Erka marka tansiyon aleti ile, 10 dakikalık dinlenme sonrası oturur durumda, sırt destekli, kol kalp seviyesinde desteklenmiş olarak, sağ koldan 5 er dakika ara ile iki kez ölçülüp ortalaması alınarak yapılmıştır(16). Hedef kan basıncı değerleri, JNC 7 kriterlerine göre; diabeti olmayanlarda sistolik 140 mmhg, diastolik 90 mmhg nın, diabeti ve kronik böbrek hastalığı olanlarda sistolik 130 mmhg, diastolik 80 mmhg nın altı kabul edilmiştir(12). BKİ (vücut ağırlığı/ (boy)²) < 18,5 kg/m² zayıf, BKİ = 18,5 24,9 kg/m² normal, BKİ = 25 29,9 kg/m² fazla kilolu, BKİ = 30,0 39,9 kg/m² obez, BKİ 40 kg/m² morbid obez olarak değerlendirilmiştir(17). Egzersiz kriterleri ; F1(pek az) : Masa başı çalışanları,dikiş ve örgü ile uğraşanlar,günde 1 km.den az yürüyenler vb., F2(az): Tamirciler, ev işi yapanlar,günde 1 2 km yürüyenler vb., F3(orta): Duvarcılar, marangozlar,yer ve cam siliciler,günde 4 km yürüyenler vb., F4(çok): Beden işçileri,düzenli spor yapanlar vb. olarak değerlendirilmiştir(8). Total kolesterol düzeyleri Accutrend TS cihazı ile periferik kandan,12 saat açlık sonrasında ölçülmüştür. Sonuçların istatistiksel değerlendirmesinde; Ki-kare testi, Students t testi, Paired t testi ve Spearman Rank Korelasyon analizi kullanılmıştır. 10

4 BULGULAR Çalışmaya alınan ve yaş ortalamaları 58,9 ± 11,4 olan, toplam 52 hastanın, 33 ü kadın, 19 u erkekti. Tüm hastaların % 8 i halen sigara içiyordu ve % 15 i de geçmişte içmişti. Halen sigara içen ve sigarayı bırakmış hastaların % 96 sı erkek hastalar idi. Hastaların % 86 sı düşük ve çok düşük fiziksel aktivite ( F1, F2 ) grubunda iken, orta ve yüksek fizik aktivite grubunda ( F3, F4) olanların oranı % 14 tü. Hastaların hiçbiri alkol kullanmıyordu. Kadın hastaların % 85 i ya hiç okula gitmemiş, ya da ilkokulu bitirmemişti. Erkek hastaların ise % 80 i lise ya da yüksek öğrenimi bitirmişti. Ortalama BKİ; 29,21 ± 6,10 kg/m², kadınlarda ± 5,10 kg/m², erkeklerde ± 4,12 kg/m² idi. Tüm hastaların % 40 ının BKİ si, 30 kg/m² ya da üzerindeydi ve obez grubundaydı. Ortalama total kolesterol düzeyleri 193,2 ± 32,3 mg/dl idi. Hastaların % 13,5 i diyabet hastasıydı. Antihipertansif ilaç kullanımı açısından, % 58 hasta monoterapi, % 42 hasta kombine (birden fazla) ilaç kullanıyordu. Kan basıncının, cinsiyet, eğitim, BKİ, Diabetes Mellitus ve sigara içimiyle ilişkisi incelendiğinde, sadece sigara içimiyle kan basıncı düzeyleri arasında zayıf bir ilişkisi mevcuttu (p=0.05) (Tablo- 1). Tablo -1. Kan basıncının cinsiyet, eğitim, BKİ, Diabetes Mellitus ve sigara içimiyle ilişkisi Kan basıncı ( p) Cinsiyet p>0,05 Eğitim düzeyi p>0,05 BKİ p>0,05 Diabetes Mellitus p>0,05 Sigara içimi p=0,05 Hipertansif hastalarda fiziksel aktivitenin yaş, BKİ ve total kolesterol düzeyleriyle ilişkisi incelendiğinde, fiziksel aktivite düzeyi ve yaş arasında çok anlamlı (p<0,001), total kolesterol düzeyiyle (p=0,05) ve BMI ile (p<0,05) anlamlı negatif bir ilişki mevcuttu (Tablo- 2). Tablo-2. Hipertansif hastalarda fiziksel aktivitenin, yaş, BKİ ve total kolesterol düzeyleriyle ilişkisi Hipertansif hastalarda fiziksel aktivite düzeyi (p) YAŞ BKİ Toplam KOLESTEROL p<0.001*** p=0.05 p<0.05* 11

5 Çalışmanın başlangıcında, hedef kan basıncı değerlerine ulaşma oranı % 27 idi ve hedef kan basıncı değerlerine ulaşmanın, tekli ilaç kullanımı ve kombine ilaç kullanımıyla ilişkisi mevcut değildi ( Tablo- 3). Tablo-3. Hedef kan basıncı değerlerine ulaşmanın, tekli ve kombine ilaç kullanımıyla ilişkisi Çalışma Hedef kan basıncı Hedef kan basıncı p başlangıcı değerine ulaşan hipertansif hastalar değerine ulaşmayan hipertansif hastalar Monoterapi n= 12 % 40 n=18 % 60 p>0,05 Kombine terapi n= 4 % 18 n=18 % 82 p>0,05 Hipertansif hastaların başlangıç, birinci ve ikinci ayın sonundaki ortalama kan basıncı değerleri ve hedef kan basıncı düzeylerine ulaşma oranları incelendiğinde ise, başlangıç, 2. ve 3. kontroller arasında istatistiksel olarak çok anlamlı ilişki mevcuttu (p<0,001). Tablo- 4 te, başlangıç, 1. ve 2. ayın sonundaki ortalama kan basıncı değerleri görülmektedir. Tablo- 4. Hipertansif hastaların başlangıç, birinci ve ikinci ayın sonundaki ortalama kan basıncı değerleri ve hedef kan basıncı düzeylerine ulaşma oranları Süre Ortalama Ortalama Hedef kan p sistolik kan basıncı (mm/hg) diastolik kan basıncı (mm/hg) basıncı düzeyine ulaşma oranı 1.kontrol 149,03 ± 24,5 91,25 ± 13,7 %27 (0. ay) 2.kontrol 136,66 ± 16,8 85,00 ± 7,7 %37 p<0,001*** (1. ay) 3.kontrol (2. ay) 134,71 ± 16,3 83,00 ± 6,0 %46 p<0,001*** TARTIŞMA Tüm dünyada bir milyar erişkin nüfusu etkileyen hipertansiyon, aterosklerozun oluşmasında ve buna bağlı kardiyovasküler mortalitedeki en önemli risk faktörüdür yaşlar arasında, sistolik kan basıncındaki her 20 mmhg veya diastolik kan basıncındaki 10 mmhg artış, kardiyovasküler hastalık riskini iki kat artırmaktadır. Dünya populasyonu yaşlandıkça hipertansiyon prevalansı da artacaktır(12). Hipertansif hastaların, tedavi ve kontrol oranları son yirmi yılda oldukça artmış olmasına rağmen, kontrol 12

6 oranları 2010 yılı için öngörülen %50 düzeyinin oldukça altındadır(2). Çalışmamızın başlangıcında hastaların hedef kan basıncı değerlerine ulaşma oranı %27 idi. Bu oran, ülkemizdeki ve dünyadaki kontrol oranlarına benzerdir ve hedeflenen % 50 düzeyinin altındadır( 18). Son klinik çalışmalar etkili kan basıncı kontrolü için iki ve daha fazla antihipertansif ilaç gerektiğini göstermektedir(19). Çalışmanın başlangıcında tekli ve kombine ilaç kullanan hastaların hedef kan basıncı düzeylerine ulaşmalarında bir farklılık bulunamayışı, kullanılan antihipertansif ilaçların ve kombinasyonların uygunsuzluğunu, dozların yetersizliğini ve hipertansiyon kılavuzlarının hekimlerce yeterince uygulanmadığını düşündürmektedir. Sigara içen ve bırakmış hastaların tamamına yakınının erkek hastalar olması ve sigara içen hastalardaki yüksek kan basıncı değerleri (p=0,056), ülkemiz için özellikle erkeklerde yaygın bir risk faktörü olan sigara içiminin durdurulmasının önemini göstermektedir. Hekimlerin hastalarına sadece sigarayı bırakmayı önermeleri bile, sigarayı bırakmada etkili olacaktır(20). Çalışmamızda, 2. ayın sonunda sigarayı bırakan hasta oranı % 50 dir (n=2) ve hekimler tarafından yapılacak önermenin, sigara bırakma konusundaki önemini göstermektedir. Ülkemizde özellikle kadınlar için önemli bir sorun olduğu bilinen obesitenin (6, 21, 22), çalışmamızdaki hipertansif kadın hasta grubunda da yaygın olduğunun gözlenmesi ve tüm hastaların BKİ ortalamasının fazla kilolu kategorisinde yer alması, ülkemizde bu konuda yapılan çalışmaların sonuçlarıyla benzerdir(23, 24). Birinci basamak sağlık kuruluşlarında, diyet ve beslenme konularında eğitilmiş sağlık personelinin istihdamı, sorunun çözümüne çok önemli katkılar sağlayacaktır. Tüm hastaların % 86` sının çok düşük ve düşük fiziksel aktivite grubunda yer almaları, ve fiziksel aktivite düzeyi arttıkça, BKİ ve total kolesterol düzeylerinin azalması, hipertansif hasta gruplarında fiziksel aktiviteyi arttırmaya yönelik programlara olan ihtiyacı göstermektedir. Çalışmamızda kadın hastalar için çok önemli bir sorun olduğu gözlenen eğitimsizliğin, sadece hipertansiyonda hasta eğitimi için değil, Birleşmiş Milletler tarafından öngörülen Binyılın Kalkınma Hedefleri` nde, Herkesin Temel Eğitim Almasının Sağlanması hedefine ulaşmak için de önemli çabaların gerektiğini düşündürmektedir (25). Hastaların ilk başvuruları ile ikinci ziyaretlerinde, ilk başvuru ve üçüncü ziyaretlerinde hedef kan basıncı değerlerine ulaşma oranları sırasıyla % 27, % 37 ve % 46 dır. İstatistiksel olarak da oldukça anlamlı(p<0,001), bir fark bulunmuş olması, hipertansif hastalarda hedef kan basıncı değerlerine ulaşılabilmesinde, daha yakın takip, ilaç kullanımının düzenlenmesi, hastalık 13

7 hakkında bilgilendirilme ve eğitim, aile desteğinin sağlanması ve sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin benimsetilmesinin ve hipertansiyonun bütün yaklaşımlarla birlikte ele alınması gerekliliğini düşündürmektedir. SONUÇ Birinci basamak sağlık kuruluşunda takip edilen hipertansif hastalarda hedef kan basıncı değerlerine ulaşılmasında, uygun ilaç tedavisinin yanısıra, hasta ve ailelerinin eğitimi ve yakın takibi, yeterli kan basıncı kontrolü sağlamada etkili olacaktır. KAYNAKLAR 1. CDC. National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, announcements/americanhearthmonth. htm (Erişim tarihi : 15/02/ 2005). 2. Healthy People 2010: Heart Disease and Stroke, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion. gov/nccdphp/promising_practices/ heart/hp2010.htm (Erişim tarihi: 15/02/2005). 3. Onat A, Doğan Y, Uyarel H ve ark. Erişkinlerde Kan Basıncı ve Kontrol Altında Tutulması Yönünde gelişme. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 2002; 30: Satman I, Yilmaz T, Sengul A, Salman S, Salman F, Uygur S, Bastar I, Tutuncu Y, Sargin M, Dinccag N, Karsidag K, Kalaca S, Ozcan C, King H. Population Based Study of Diabetes and risk characteristics in Turkey: Results of Turkish Diabetes Epidemiology Study, TURDEP, Diabetes Care, 2002; 25(9): Erkoc R, Aksoy H., Alici S., Ilhan M, Sayarlioglu M, et all., Hypertension Prevalance in Van, Turkey, /22.pdf (Erişim tarihi: 1/3/2005). 6. Turkey Health Report, T.C. Sağlık Bakanlığı, RSHMB, Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü, 2004, Ankara. 7. Mahley R, Mahley L, Bersot T, Pepin G, Alaoglu E: The Turkish Lipid Problem: Low Levels of High Density Lipoproteins, Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism, 2002, 6(1): Onat A., Yüzyıl Dönümünde Türk Erişkinlerinde Koroner Hastalık Risk Faktörleri Sıklığı Taraması, Harrington J, Noble L, Newman S. Improving patients` communication with doctors: A systematic review of intervention studies; Patient Education and Counseling, 2004; 52: Wang Z, Cao L, Wu Y. Differences in Knowledge, Attitude, and Behaviour with Respect to Hypertension among Cardiologists, Neurologists and Other Physicians in Internal Medicine, Hypertension Res. 2001; 24: Hovell FM, Geary D, Kamachi K, Kirk R, Elder J. Experimental Analysis of Adherence Counseling: Implications for Hypertension Management, Preventive Medicine 1985; 14: The Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation and Treatment of High Blood Pressure (JNC 7 Express). NIH Publication No , May

8 13. World Health Organisation, Cardiovascular Disease - Risk Management Package for low and medium resource settings, WHO Publications, Geneva. 2002: The Practical Guide; Identification, evaluation and treatment of owerweight and obesity in adults. NIH Publication The FITT Principle; American College of Sports Medicine s Guidelines for exercise testing and prescription. 6.Edition, Lippincott - Williams& Wilkins, Oto MA. Türk Kardiyoloji Seminerleri, 2002; 2(1): Classification of Overweight and Obesity by BMI, Waist Circumference, and Associated Disease Risk, American Family Physician, March 15, 2003, Arıcı M., Çağlar Ş., Hipertansiyon ve Oluşturduğu Sorunlar, Hacettepe Tıp Dergisi, 2002; 33(1): Chobanian A.V., Bakris G.L., Black H.R., Cushman W.C., et all. The Seventh Report of The Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure: The JNC 7 Report. JAMA.2003;289: Bilir N., Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Başkanı, Sigarayla Savaşın Neresindeyiz? Doktorun Sorumluluğu nedir?, 31 Mayıs 2002, Adana. 21. Tezcan S., Yiğit E.K., Bebeklerin Beslenme Alışkanlıkları, Çocukların ve Annelerin Beslenme Durumu, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003, Ankara. 22. Hergenç G, Oto A. Cardiovascular Disease in Turkey: a Mediterranean country, but still at high risk, Heartbeat, 2001; 3: Kisioglu AN, Aslan B, Ozturk M, Aykut M et all. Improving Control of High Blood Pressure among Middleaged Turkish Women of Low Socioeconomic Status through Public Health Training, Croatian Medical Journal, 45(4): , Satman I., Yilmaz T, Sengul A., Salman S. et all. Population Based Study of Diabetes and Risk Characteristics in Turkey, Results of the Turkish Diabetes Epidemiology Study ( TURDEP), Diabetes Care, Volume 25, Number 9, September 2002, Millenium Developmental Goals, UNFPA, (Erişim tarihi : 16/02/2005). 15

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar

Detaylı

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya

Detaylı

KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plan Kan basıncı kontrolünün önemi ve kardiyovasküler sonuçlar üzerine etkisi Kan basıncı

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır. Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Detaylı

TND Böbrek Sağlığı Otobüsü

TND Böbrek Sağlığı Otobüsü Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Detaylı

Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri

Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevalansı ve Risk Faktörleri Frequency of Some Chronic Diseases and Risk Factors Among the Elderly People

Detaylı

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir? YÜKSEK KOLESTEROL Hiperkolesterolemi; Kolesterol ve kolesterole bağlı kalp damar hastalıklar en büyük ölüm sebebidir. Hiperkolesterolemi kan yağlarından biri olan kolesterolün yüksek olmasıdır. Kan yağları

Detaylı

KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI

KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI Hipertansiyon (HT) çağımızın en önemli sağlık sorunu olup mortalite ve morbidite nedenlerinin başında gelmektedir. Türkiye de de tüm

Detaylı

Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği

Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği Ayfer Bayındır Şeyda Özcan İlhan Satman Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Koç Üniversitesi Hemşirelik

Detaylı

Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı

Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Alt Analiz Sonuçları Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi CREDIT: Kilometre Taşları

Detaylı

DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI:

DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: Hedef ne olmalı? İntensif tedavi gereklimi? PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı 2003 JNC-VII Hipertansiyon Sınıflandırması

Detaylı

Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları. Hastalıkları Derneği

Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları. Hastalıkları Derneği Türkiye 2012 Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 25 Nisan 2013-Antalya Çalışmalar PATENT HINT SALTURK PATENT 2 SALTURK 2 Amaç (Patent 2)

Detaylı

Diyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli

Diyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (İstanbul) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu

Detaylı

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek

Detaylı

HİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı

HİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı HİPERTANSİYON Prof. Dr. Mustafa ARICI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı ve Halk Sağlığı Enstitüsü Öğretim Üyesi

Detaylı

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Johanna M. Geleijnse,* Cees Vermeer,** Diederick E. Grobbee, Leon J. Schurgers,** Marjo H. J. Knapen,**

Detaylı

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (Sivas) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu

Detaylı

SALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya

SALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya SALTurk Çalışması Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya Amaç Türkiye de günlük tuz alımını saptamak Sodyum alımı ve hipertansiyon ilişkisini araştırmak Kabul ve

Detaylı

Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II

Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II 47. ULUSAL DİYABET KONGRESİ 11-15 Mayıs 211, Rixos Sungate Hotel, Antalya Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi

Detaylı

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri

Detaylı

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Tip 2 Diyabetli Hastalarda Metabolik Sendrom Prevalansı

Tip 2 Diyabetli Hastalarda Metabolik Sendrom Prevalansı İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 15 (1) 29-33 (2008) Tip 2 Diyabetli Hastalarda Metabolik Sendrom Prevalansı Serkan İpek Doğanşehir Devlet Hastanesi, İç Hastalıkları Kliniği, Malatya Amaç: Bu çalışma,

Detaylı

(İnt. Dr. Doğukan Danışman)

(İnt. Dr. Doğukan Danışman) (İnt. Dr. Doğukan Danışman) *Amaç: Sigara ve pankreas kanseri arasında doz-yanıt ilişkisini değerlendirmek ve geçici değişkenlerin etkilerini incelemektir. *Yöntem: * 6507 pankreas olgusu ve 12 890 kontrol

Detaylı

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Yazar Ad 61 Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Ülkemizde kalp damar hastalıkları erişkinlerde en önemli ölüm ve hastalık nedeni olup kanser veya trafik kazalarına bağlı ölümlerden daha sık görülmektedir. Halkımızda

Detaylı

YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI. Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ

YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI. Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIKLI YAŞAMI DESTEKLEME PROGRAMI Dr. Metin SABUNCU YALOVA BELEDİYESİ SAĞLIK İŞLERİ MÜDÜRÜ Dünyada 13.5 milyon koroner kalp hastası var. Yılda 1.5 milyon insan kalp krizi geçiriyor.

Detaylı

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Bir ARB Olarak Olmesartan Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı PatenT (Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension

Detaylı

OR-AN 75. YIL SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİ'NDEKİ 3 İLKÖĞRETİM OKULUNDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERDE BAZI KRONİK HASTALIKLAR VE RİSK FAKTÖRLERİ

OR-AN 75. YIL SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİ'NDEKİ 3 İLKÖĞRETİM OKULUNDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERDE BAZI KRONİK HASTALIKLAR VE RİSK FAKTÖRLERİ OR-AN 75. YIL SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİ'NDEKİ 3 İLKÖĞRETİM OKULUNDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERDE BAZI KRONİK HASTALIKLAR VE RİSK FAKTÖRLERİ Dr. Gonca Oktay Koçoğlu Dyt. Dr. Sema Atilla Dr. Esra Pancar Dr. Elif Suyanı

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

raşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi

raşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi büyüme ve gelişme geriliği diş çürükleri zayıflık ve şişmanlık okul çağı çocuk ve gençlerde demir yetersizliği anemisi 0-5 Yaş Grubu Çocuklarda iyot yetersizliği hastalıkları vitamin yetersizlikleri raşitizm

Detaylı

Dr. Bekir KESKİNKILIÇ

Dr. Bekir KESKİNKILIÇ Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.

Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Basit ve ucuz bazı testlerle erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karģın,

Detaylı

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Kan Basıncında Yeni Kavramlar Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Prof. Dr. Enver Atalar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Nabız Basıncı Nabız Basıncı: Sistolik

Detaylı

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir? YÜKSEK KOLESTEROL Hiperkolesterolemi; Kolesterol ve kolesterole bağlı kalp damar hastalıklar en büyük ölüm sebebidir. Hiperkolesterolemi kan yağlarından biri olan kolesterolün yüksek olmasıdır. Kan yağları

Detaylı

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon

Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kanser Hastalığına Eşlik Eden Kronik Hastalıklar-I Hipertansiyon HİPERTANSİYON Dr. Hatice ODABAŞ Yüksek Kan Basıncının Nasıl Bir Tehlikesi Vardır?

Detaylı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi

Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünya Sorunu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre kronik hastalıklar

Detaylı

Kalp Hastalıklarından Korunma

Kalp Hastalıklarından Korunma Kalp Hastalıklarından Korunma AsılRezzan Dr alt başlık Deniz stilini Acardüzenlemek için tıklatın Kalp- Damar hastalıkları (KDH) birçok Avrupa ülkesinde ve Türkiye de orta ve ileri yaş grubunda en önemli

Detaylı

Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi

Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü 10 Ekim 2014 nbilir@hacettepe.edu.tr Sunum Planı Sağlık Hizmetlerinin Gelişmesi

Detaylı

Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Determination Of Medical Treatment Adherence, Self-Efficacy

Detaylı

Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler

Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler Prevalence and Factors Affecting of Hypertension in Adults Aged 30 Years and Over

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan Türkiye Çocuklarda Kronik Böbrek Hastalığı Prevalansı Araştırması Chronic REnal Disease InChildren CREDIC Dr. Fatoş Yalçınkaya Çocuk Nefroloji Derneği ve Türk Nefroloji Derneği ortak projesi TÜBİTAK tarafından

Detaylı

ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu

ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara

Detaylı

HİPERTANSİYON & EGZERSİZ

HİPERTANSİYON & EGZERSİZ HİPERTANSİYON & EGZERSİZ HTN %27.8 (ABD DE) 140/90 mmhg PREHİPERTANSİYON SBP:120-139 mmhg DBP:80-89 mmhg Kan basıncı sınıflaması Sistolik kan basıncı(mmhg) Diyastolik kan basıncı (mmhg) İdeal

Detaylı

Diyet Önerileri ve Etkisi

Diyet Önerileri ve Etkisi Akılcı Hipertansiyon Tedavisi Diyet Önerileri ve Etkisi Dr. Soner Duman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç ç Hastalıkları Anabilim Dalı 15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, 24-26 Nisan

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum

Detaylı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Dünyada Hipertansiyon

Detaylı

ÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir.

ÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir. ÇALIŞMANIN AMACI: Türkiye de erişkinlerde ( 20 yaş) metabolik sendrom sıklığını tespit etmektir. Metabolik Sendrom Araştırma Grubu Prof.Dr. Ömer Kozan Dokuz Eylül Üniv. Tıp Fak. Kardiyoloji ABD, İzmir

Detaylı

Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi

Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi İçindekiler Giriş Bilgi Keşfi Sınıflandırma Uygulama Sonuç ve Öneriler Giriş Koroner Arter Hastalığı(KAH) : Koroner arterler kalbi besleyen

Detaylı

PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY

PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI Prof. Dr. Engin GÜNEY Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı DİABETES MELLİTUS 415 milyon erişkinde diyabet var.

Detaylı

Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi

Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi İhsan Ateş 1, Mustafa Altay 1, Nihal Özkayar 2, F. Meriç Yılmaz 3, Canan Topçuoğlu 3, Murat Alışık 4, Özcan Erel 4, Fatih Dede 2 1 Ankara Numune Eğitim

Detaylı

Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım

Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sık Görülen Kardiyolojik Sorunlarda Güncelleme Sempozyum Dizisi No: 40 Haziran 2004; s. 69-74 Hiperlipidemiye Güncel Yaklaşım Prof. Dr. Hakan

Detaylı

K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ. UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi

K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ. UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi K.K.T.C`DE DİYABETİN EPİDOMİYOLOJİSİ UZM.HEM. AYNUR BAYKAL Dr.Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Merkezi Dünya genelinde 4.ölüm nedenidir. Her yıl diyabete bağlı

Detaylı

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.

Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların

Detaylı

Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü

Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü Dr. Figen HANAĞASI Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü Amaç Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi Uyku Bozuklukları Laboratuvarı nda tetkik edilen 86 hastanın klinik ve polisomnografik

Detaylı

İntrapartum veya Postpartum Şiddetli Hipertansiyon Tedavisinde Başlangıç Olarak LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması

İntrapartum veya Postpartum Şiddetli Hipertansiyon Tedavisinde Başlangıç Olarak LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması Fetus canlı ve doğum eylemi başlamamış ise fetal izlemi başlat. 15 dk sonra ölçülen kan basıncı hala yüksek İSE 20 mg IV labetolol infüzyonunu 2 dakikayı aşan sürede

Detaylı

18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y

18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y Avanos ve Gülşehir İlçelerinde Görülen Kronik Hastalıkların Prevalans, İnsidans ve Risk Faktörlerinin Değerlendirildiği İzlem Çalışması 18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y V E R İ T O P L A M A F O R M U Hane ve

Detaylı

Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden :

Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden : 2008 İskemik Kalp Hastalıklarında Primer ve Sekonder Korunma Doç. Dr. Mehdi Zoghi Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden : 1. Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) erken ölümlerin başlıca

Detaylı

TURDEP-II Sonuçları. Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu

TURDEP-II Sonuçları. Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu TURDEP-II Sonuçları Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı TURDEP-I:

Detaylı

2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü?

2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü? 2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü? Prof. Dr. Adnan Abacı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı.

Detaylı

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; KORONER RİSK TESTİ Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili; Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri

Detaylı

Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan

Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım Dr. Deniz Özel Erkan Evren Parametre Örneklem Çıkarım Veri İstatistik İstatistik Tanımlayıcı (Descriptive) Çıkarımsal (Inferential) Özetleme

Detaylı

VAY BAŞIMA GELEN!!!!!

VAY BAŞIMA GELEN!!!!! VAY BAŞIMA GELEN!!!!! DİYABET YÖNETİMİNDE İNSÜLİN POMPA TEDAVİSİNİN KAN ŞEKERİ REGÜLASYONUNA OLUMLU ETKİSİ HAZIRLAYAN: HEM. ESRA GÜNGÖR KARABULUT Diyabet ve Gebelik Diyabetli kadında gebeliğin diyabete

Detaylı

Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Sağlıklı kişi Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörlerinden ölüme kardiyovasküler

Detaylı

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ

Detaylı

Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı

Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması (SALTurk) 2007 Türk Hipertansiyon Prevalans

Detaylı

HAS İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ

HAS İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ HAS223-26 İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ İSG Kanunu Haziran 2012 MADDE 4- (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; İŞ SAĞLIĞI

Detaylı

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; MYELİN BASİC PROTEİN Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein; Beyin Omurilik Sıvısı içinde Myelin Basic Protein miktarının araştırılmasıdır.

Detaylı

YAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ?

YAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ? YAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ? Prof. Dr. Tekin AKPOLAT İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Uzmanı Liv Hospital-İSTANBUL 20 Ekim 2017 Plan Genel bilgiler Tarihçe Yaşa göre hedef kan

Detaylı

TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2.

TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2. TÜRKİYE DİYABET ÖNLEME & KONTROL PROGRAMI - UDAİS - Doç. Dr. Serdar GÜLER Türkiye Obezite ve Diyabet Koordinatörü 25/05/2012, 2. UDAİS, İstanbul SERDAR GÜLER Amasya Trabzon Samsun Anadolu Lisesi Hacettepe

Detaylı

Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi

Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi DİYABET HASTALARININ HASTALIK ALGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi Amaç: TURDEP-2

Detaylı

DÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ

DÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ DÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ Elif Bülbül 1,Canan SAYAN 2,Muhammet YETGİN 2,Cemile KESGİN TOKA 3,Reha ERKOÇ 4,Barış DÖNER 4,Rümeyza KAZANCIOĞLU 4 1 Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

Detaylı

Obezlerde Tip 2 Diyabetes Mellitus ve Bozulmuş Glukoz Toleransı Sıklığı

Obezlerde Tip 2 Diyabetes Mellitus ve Bozulmuş Glukoz Toleransı Sıklığı The Prevalence of Diabetes Mellitus and impaired Glucose Tolerance in Obese Persons. Yusuf ÖZKAN *, Halil DOĞAN *, Ramis ÇOLAK *, Emir DÖNDER * ÖZET Obezler arasında diyabet prevalansı obez olmayanlardan

Detaylı

YÜKSEK KOLESTEROL VE İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT

YÜKSEK KOLESTEROL VE İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT YÜKSEK KOLESTEROL VE İLAÇ KULLANIMI Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Yüksek kolesterolde ilaç tedavisi üzerinde çok tartışılan bir konudur. Hangi kolesterol düzeyinde ilaç başlanacağı gerçekten yorumlara açıktır

Detaylı

STATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu

STATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu STATİN FOBİSİ Prof. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD KV olay riski (%) Statin çalışmaları: Primer koruma 10 8 6 4 2 0 1 Statin Placebo WOSCOPS WOSCOPS

Detaylı

Hasta Bilgi Broşürü. Tansiyon (yüksek) Bu konuya ilişkin bölümler:

Hasta Bilgi Broşürü. Tansiyon (yüksek) Bu konuya ilişkin bölümler: Hasta Bilgi Broşürü Tansiyon (yüksek) Bu konuya ilişkin bölümler: Giriş Semptomlar Nedenler Teşhis Tedavi Komplikasyonlar Hastalığın Önlenmesi Referanslar İlgili Bağlantılar Ses Klipleri Giriş Hipertansiyon

Detaylı

Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek

Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek 2 Egzersiz programına başlamadan önce bireyin aşağıdaki değerlendirmesinin

Detaylı

29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ 29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ 29 Eylül Dünya Kalp Günü olması sebebiyle, eşzamanlı olarak merkez ve tüm ilçelerde etkinlikler düzenlenmiştir. Yerel Medyada 29

Detaylı

1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU :

1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU : 1. ADI SOYADI : Meltem SOYLU 2. DOĞUM TARİHİ : 1971 3. ÜNVANI : Yrd. Doç.Dr. 4. ÖĞRENİM DURUMU : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Beslenme ve Diyetetik Hacettepe Üniversitesi 1993 Y.Lisans Beslenme ve

Detaylı

Diyaliz Hastalarında Kan Basıncı Ölçümü Hangi Pozisyonlarda Yapılmalıdır?

Diyaliz Hastalarında Kan Basıncı Ölçümü Hangi Pozisyonlarda Yapılmalıdır? Diyaliz Hastalarında Kan Basıncı Ölçümü Hangi Pozisyonlarda Yapılmalıdır? HAZIRLAYANLAR: Hem. Gülistan Yoldaş Uzm.Dr. Murat Güllü Uzm.Dr. Süleyman Sökmen Doç.Dr. Ali Borazan 1 Giriş Diyaliz hastalarında

Detaylı

AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ

AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ AÜTF İBN-İ SİNA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARININ SİGARAYLA OLAN İLİŞKİSİ BARAN E 1, KOCADAĞ S 1, AKDUR R 1, DEMİR N 2, NUMANOĞLU

Detaylı

Sağlıklı Yaşam Biçimi Sağlıklı Kan Basıncı. Dünya Hipertansiyon Ligi tarafından başlatılmıştır.

Sağlıklı Yaşam Biçimi Sağlıklı Kan Basıncı. Dünya Hipertansiyon Ligi tarafından başlatılmıştır. Sağlıklı Yaşam Biçimi Sağlıklı Kan Basıncı Dünya Hipertansiyon Ligi tarafından başlatılmıştır. 17 MAYIS 2012 Hipertansiyon Nedir? Hipertansiyon kan basıncı (tansiyon) yüksekliği olarak bilinir. Kan basıncının

Detaylı

Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki

Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki Ayşe Ağbaş 1, Emine Sönmez 1, Nur Canpolat 1, Özlem Balcı Ekmekçi 2, Lale Sever 1, Salim Çalışkan 1 1. İstanbul Üniversitesi,

Detaylı

OBEZiTE. Çağımızın Hastalığı

OBEZiTE. Çağımızın Hastalığı Çağımızın Hastalığı OBEZiTE ÖZET: Erkekte bel çevresi 94 cm, kadında bel çevresi 80 cm üstü hafif şişman; erkekte bel çevresi 102 cm, kadında bel çevresiv88 cm üstü şişman-obez olarak değerlendirilir.

Detaylı

DİYABET ŞEKER HASTALIĞI

DİYABET ŞEKER HASTALIĞI DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından

Detaylı

Diyabet Bakım Profili ile Metabolik Kontrol Değișkenleri Arasındaki İlișki The Relation Between Diabetes Care Profile and Metabolic Control Variables

Diyabet Bakım Profili ile Metabolik Kontrol Değișkenleri Arasındaki İlișki The Relation Between Diabetes Care Profile and Metabolic Control Variables ARAȘTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE Kafkas J Med Sci 2011; 1(2):57 63 doi: 10.5505/kjms.2011.41736 Diyabet Bakım Profili ile Metabolik Kontrol Değișkenleri Arasındaki İlișki The Relation Between Diabetes

Detaylı

ESANSİYEL HİPERTANSİYONLU HASTALARDA PLAZMA APELİN ve ADMA DÜZEYLERİ

ESANSİYEL HİPERTANSİYONLU HASTALARDA PLAZMA APELİN ve ADMA DÜZEYLERİ ESANSİYEL HİPERTANSİYONLU HASTALARDA PLAZMA APELİN ve ADMA DÜZEYLERİ Çelebi G., 1 Sönmez A., 2 Erdem G., 1 Tapan S., 3 Taşçı İ., 1 Erçin C.N., 4 Doğru T., 4 Kılıç S., 5 Üçkaya G., 2 Yılmaz Mİ., 6 Kutlu

Detaylı

Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi

Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi Algoritmalarla Diyabette Beslenme Tedavisi TEMD Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi TIBBİ BESLENME TEDAVİ ALGORİTMASI Tip 1 Diyabetli Tip 2 Diyabetli Gestasyonel Diyabetli Diyabetik Gebe Prediyabet

Detaylı

Cerrahi sonrası erken ve geç dönemde metabolik takip. Prof. Dr. İbrahim Şahin İnönü. Üniversitesi

Cerrahi sonrası erken ve geç dönemde metabolik takip. Prof. Dr. İbrahim Şahin İnönü. Üniversitesi Cerrahi sonrası erken ve geç dönemde metabolik takip Prof. Dr. İbrahim Şahin İnönü. Üniversitesi Bariatrik cerrahinin başarılı olması için Kilo vermenin sağlanması Yağsız vücüt kitlesinin korunması Sağlıklı

Detaylı

Ülkemizde ölüm nedenleri arasında koroner

Ülkemizde ölüm nedenleri arasında koroner Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2011;39 Suppl 4:1-5 doi: 10.5543/tkda.2011.abaci 1 Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki durumu The current status of cardiovascular risk factors

Detaylı

KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU

KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU Türkiye ulusal düzeyde ölüm nedenleri arasında ilk sırayı 205.457 ölümle kardiyovaskülerhastalıklar (tüm ölüm nedenlerinin %47,73 ü) almaktadır. Kardiyovasküler

Detaylı

LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER

LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER Varlık Erol, Cengiz Aydın, Levent Uğurlu, Emre Turgut, Hülya Yalçın*, Fatma Demet İnce* T.C.S.B. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi,

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı Uzman Dr. Mehtap Ezel Çelakıl DR.MEHTAP EZEL ÇELAKIL 4YAŞ ERKEK HASTA Şikayeti:

Detaylı

MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ

MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ Dr. Mürvet YILMAZ BAKIRKÖY DR. SADİ KONUK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADINLARDA HT Yaşlanma ile birlikte kan basıncında artış görülür. Erişkin kadınların %25 Postmenopozal

Detaylı