ÇOCUKLAR, KADINLAR ADALET ve CEZAEVLERİ

Transkript

1 CUMHURİYET HALK PARTİSİ KADIN KOLLARI GENEL BAŞKANLIĞI ÇOCUKLAR, KADINLAR ADALET ve CEZAEVLERİ Adaletin Adaletsizliği CHP Kadın ve Cezaevi Çalışma Grubu 15 Mart 2012 Bu rapor, CHP Kadın Kolları Genel Başkanlığı bünyesinde çalışan Kadın ve Cezaevi Çalışma Grubu tarafından hazırlanmıştır. Çalışma Grubu 1 Kasım 2011 de kurulmuş; çalışmalarına bir ön-rapor ile başlamıştır. Ön-rapor internet sitesinde Çalışma Grupları bölümünde kullanıma açıktır. Çalışma Grubu, uzman kaynakların yanı sıra Baro larla işbirliği yaparak çalışmıştır.

2 ÇOCUKLAR, KADINLAR, ADALET VE CEZAEVLERĠ Türkiye de adaletin bağımsızlığından ve tarafsızlığından artık söz edilemez. Hâkim ve Cumhuriyet Savcısı güvencesi son Anayasa değiģikliği ile tarihe karıģmıģtır. HSYK, hükümetin hâkim ve Cumhuriyet savcıları üzerindeki baskı aracına dönüģmüģtür. ĠĢini yapmak isteyen hâkim ve Cumhuriyet Savcılarına iģleri yaptırılmamaktadır. Adalet, müfettiģler aracılığıyla siyasal iktidarın istediği Ģekilde dizayn edilmektedir. Adaletin, AKP nin istediği Ģekilde yanlı olarak dağıtılması, HSYK nın varlık sebebi haline dönüģmüģtür. AKP iktidarının istediği Ģekilde karar vermeyen hâkim ve Cumhuriyet Savcıları hakkında sudan sebeplerle soruģturma açılmakta, hatta Deniz Feneri Savcıları nda olduğu gibi, savcılar yargılanabilmektedir. Yargı, ne yazık ki 100 yıl geriye gitmiģ, AKP nin yargısına dönüģmüģtür. Toplumun yargıya güveni kalmamıģtır. AKP hükümetine karģı olmak dıģında ortak yönleri bulunmayan gazeteciler, bilim adamları, askerler, kısacası aydınlar, üzerlerinde oynanmıģ dijital belgelerle suçlanarak, Ergenekon çuvalına atılarak, hukuksuz Ģekilde tutuklanıp yargılanmaktadır. Tarih, ülkemizde yaģanan hukuk sefaletini yazacak, sorumluları da hesap vermekten kurtulamayacaktır. Bu davalarda polisin sahte delil ürettiği defalarca kanıtlanmasına rağmen hukuk katledilmekte, yargılamalar aynı Ģekilde sürdürülmektedir. Dünya kamuoyundan gelen baskıları hafifletmek için birkaç gazeteci tahliye edilmiģtir. Ancak ülkemizde hukuksuzluk dramı bütün ağırlığıyla yaģanmaya devam edilmekte, seçilmiģ milletvekillerimiz Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal, uluslararası anlaģmalara aykırı olarak ve hukuk dıģı bir Ģekilde cezaevinde tutulmaktadırlar. Hukuk bu denli katledildiğinde, yargıç bağımsızlığı ortadan kaldırıldığında ise cezaevlerindeki infaz yargıçları da üzerine düģen görevleri bağımsız bir Ģekilde yapamamakta ve cezaevlerindeki insan hakları ihlalleri daha da ağırlaģmaktadır. Cezaevlerinin yönetsel yetersizlikleri ise, insan hakları ihlallerinin süreklilik kazanmasına adeta yardımcı olmaktadır. Cezaevleri çok kalabalıktır. Uluslararası standartlara göre kiģi baģına 8 m 2 lik alan sağlanması kuralından yola çıkarsak cezaevlerinin toplam kapasitesi kiģidir. Oysa cezaevlerinde hali hazırda kiģi bulunmaktadır hükümlü ve tutuklunun i adli 2

3 suçlardan, i terör suçlarından, ü mafya suçlarından cezaevinde bulunmaktadır. Bu ise AKP iktidarının toplumsal yaģamda suçu önlemede baģarısız olduğunu göstermektedir. Cezaevlerinin personel sayısı yetersiz, hizmetin niteliği endişe vericidir. Avrupa Konseyi standartlarında, personel sayısının tutuklu- hükümlü sayısına oranının 1/3 ya da 1/2 olması gerekir. Bizde hükümlü ve tutukluya karģılık personel bulunmaktadır. Personel 8 saat çalıģması gerekirken hafta sonu, bayram ve tatillerdeki çalıģmaları, zaman zaman ortaya çıkan ayaklanma, yangın, tatbikat gibi nedenlerle geceleri de göreve gelmeleri dikkate alındığında, günde 12 saate varan sürelerle çalıģmaktadır. Bütün bu olumsuz koģullar personelin mutsuzluğuna ve stres yükü altında çalıģmasına yol açmaktadır. Bu durum da hükümlü ve tutuklulara kötü muamele olarak dönmektedir. Hükümetin cezaevlerindeki personel sayısını arttırması, personelin özlük haklarını iyileģtirmesi, yıpranma payı hakkını düzenlemesi, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim kalitesini yükseltmesi zorunludur. CEZAEVLERĠ VE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ Türkiye de 325 kapalı, 37 açık, 3 çocuk, 3 çocuk-gençlik kapalı, 4 kadın kapalı ve 1 kadın açık olmak üzere toplam 373 cezaevi ve bu cezaevlerinde de tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır. Cumhuriyet Halk Partisi ve Ġnsan Hakları Derneği, Ġnsan Hakları Vakfı, Türk Tabipler Birliği gibi pek çok sivil toplum kuruluģu cezaevlerine iliģkin raporlar yayınlamaktadır. Ancak Adalet Bakanlığı raporları ciddiye almamakta, suçlamalara muhatap görevlileri açığa almak yerine ödüllendirerek daha iyi yerlere tayin etmektedir. Adalet Bakanlığı iddiaların incelemesini engellediği gibi iddialar konusunda kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğunu da yerine getirmemektedir. Cezaevlerindeki hükümlü ve tutukluların tedavileri yeterince yapılmadığından ölümler olmakta, yaģama hakkı ihlal edilmektedir. Dayak, iģkence ve kötü muamele nedeniyle yaralanmalar olmaktadır. Hastalar ve ölümcül hastalar ya hiç tedavi edilmemekte ya da tam donanımlı hastanelerde tedavi edilmediklerinden ölmeye terkedilmektedirler. Her an yaģamsal tehlike altındadırlar. Cinsel taciz ve tecavüz olayları yaģanmaktadır. Tecrit ve hücre cezaları süreklilik arz etmekte ve uluslararası anlaģmalara aykırı bu uygulama devam ettirilmektedir. 3

4 GörüĢ ve haberleģme yasakları sürekli hale getirilmektedir. Havalandırma ve dıģarıdan gelen gazete ve yayınların ulaģımı engellenmektedir. Cezaevlerindeki aramalarda, giriģ ve çıkıģlarda soyundurarak arama, sözlü taciz ve hakaretler yapılmaktadır. Cezaevlerinin fiziki koģulları, ısınma sorunları ve sulardaki kirlilik nedeniyle ciddi hastalıklar yaģanmaktadır. Tekirdağ cezaevindeki ısınma sorunu nedeniyle aģırı soğuktan elleri yanan ve kangren olma olasılığı olan Ġlyas Argun Olayı ve Bakırköy kadın ve çocuk cezaevindeki suların kirliliği nedeniyle oluģan cilt hastalıkları, bu durumun örnekleridir. Cezaevinde kiģi baģına günlük iaģe bedeli 4 TL olduğundan ciddi beslenme sorunları yaģanmaktadır. Cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerin eğitimlerini sürdürmeleri, bilgisayar ve internetten yararlanmaları neredeyse imkansız hale getirilmiģtir. Yukarıda belirtilen insan hakları ihlalleri pek çok sivil toplum örgütü ve CHP inceleme heyetleri ve CHP milletvekilleri tarafından yerinde tesbit edilmiģtir. CHP Pozantı Cezaevi Ġnceleme Komisyonu, cezaevindeki çocukların cinsel taciz ve tecavüz iddialarının üzerine 2011 Nisan ayından itibaren yapılan Ģikayetlere rağmen yeterince gidilmediğini, kötü muamele ve iģkence iddialarının ciddiye alınmadığını, dayak ve sözlü tacizin süreklilik arz ettiğini belirlemiģtir. Türk Tabipler Birliği yaptığı açıklamada, kendilerine baģvuran tutuklu ve hükümlülerin zamanında tedavilerinin gereği gibi yapılmaması nedeniyle Ali Çekin, Hasan Kert, BeĢir Özer, Kuddusi Okkır, Ġsmet Ablak, Güler Zere, Latif Bodur ve Mehmet Aras ın yaģamlarını yitirdiklerini belirtmiģtir. Ġnsan Hakları Derneği (ĠHD) Diyarbakır ġubesi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki cezaevleri ile ilgili hak ihlallerini raporunda özetle; 2011 yılı verilerine göre bölgedeki cezaevlerinde 13 kiģinin devletin ihmali ve tedavi hakkı engellenmiģ hastalıkları nedeniyle yaģamını yitirdiği ileri sürerek, "cezaevlerinde halen 266 ağır hastanın olduğunu, bunlardan 142 sinin ölümcül hastalıkları nedeniyle ölüm sınırında bulunduğunu" belirtmektedir. Cezaevindeki insan hakları ihlallerinin önlenebilmesinin temel koģulu, bu kurumların bağımsız kuruluģlarca denetlenebilmesinin önünün açılmasıdır. 4

5 4681 sayılı yasa ile düzenlenmiģ olan Cezaevi Ġzleme Kurulları nın daha bağımsız bir niteliğe kavuģturulması ve daha etkin çalıģması sağlanmalıdır. CEZAEVLERĠNDEKĠ SAĞLIK SORUNLARI Cezaevlerindeki sağlık hizmetlerinin Sağlık Bakanlığı na devredilmesi ile sağlık hizmetlerinde tam bir çöküģ yaģanmaktadır. Önceden hükümlü ve tutukluların sağlık durumları kurum doktorları tarafından sürekli olarak izlenirken, Ģu anda sağlık hizmetleri bakanlığın mesai saatleri içerisinde görevlendirdiği nöbetçi hekimler aracılığıyla yürütülmeye çalıģılmaktadır. Sağlık hizmetlerinde devamlılık ve takip yoktur. Hükümlü ve tutuklular büyük yakınma içindedirler. Halen cezaevlerinde 142 ölüm aģamasında 266 ağır hasta hükümlü ve tutuklu bulunmaktadır. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi 24 ġubat 2012 tarihinde cezaevlerindeki sağlık durumu konusunda hazırladığı raporu kamuoyuna açıklamıģtır. Bu raporda özetle vurgulanan hususlar Ģunlardır: Hükümlü ve tutuklu sayısı, 2005 yılındaki mevcudun iki katına çıkmıģtır. Bu artıģ göz önüne alındığında mevcut altyapı yetersizliği, beslenme, barınma ve cezaevlerinde sağlık hizmetlerine ulaģım konusunda yaģanan zorluklar katlanarak artmaktadır. Cezaevlerinde ayakta bakım hizmetlerinde; sürekli görev yapan bir hekimin olmayıģı, genel sağlık hizmetleri ve diģ sağlığı hizmetlerine eriģimde zorluklar, hastaneye sevklerde yaģanan gecikmeler, sevkler sırasında uygunsuz cezaevi araçlarında uzun süre bekletilme, muayene ve tedavi sırasında kelepçelerin çıkarılmaması, muayene ortamında güvenlik güçlerinin bulunması, mahremiyetin göz ardı edilmesi ve sağlık personelinin tutumlarına yönelik yakınmalar söz konusudur. Hastanelerde yatarak tedavide; mahkûm koğuģu eksikliği ve var olan koğuģların uygunsuzluğu gerekçesi ile tedavi olamamaktan Ģikayet edilmektedir. Tedavilerinin cezaevi koģullarında sürdürülemeyeceği ve hastalıkları son aģamaya gelen tutuklu ve hükümlülerin infazlarının ertelenmesine dair zorluklar, diğer bir yakınma konusudur. Bu yakınmalar tüm cezaevleri için geçerli olduğu gibi kamuoyuna yansıyan özellikle Silivri Cezaevi nde ve Bakırköy Kadın ve Çocuk Cezaevi nde yaģananlar durumun vehametini gözler önüne sermektedir. 5

6 Silivri Cezaevinde tutuklu iken duruģmasına kısa bir süre kala MĠT görevlisi KaĢif Kozinoğlu nun Ģüpheli ölümü ve cezaevinde hemen müdahale edilememesi, cezaevlerindeki sağlık hizmetlerinin yetersizliğini göstermektedir. Üstelik devletin koruması altında olması gereken tutuklu bir kiģi olan KaĢif Kozinoğlu nun Adalet Bakanlığının açıklamasının aksine ölüm nedeninin kalp krizi olmadığı yönündeki Adli Tıp Kurumu raporu, KaĢif Kozinoğlu nun zehirlenerek öldürülme olasılığını artırmaktadır. Bu durum açıkça yaģam hakkının ihlali niteliğindedir. Silivri Cezaevinde tutuklu ve hükümlü, 3000 personel ve görevli bulunmaktadır. Bu cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin hiçbirinin can güvenliği ve sağlık güvenliği olmadığı gibi gerekli tedavileri yapılmamakta, tutuklu milletvekilimiz Mehmet Haberal da ağır sağlık sorunları yaģadığı halde tedavisi gereği gibi yapılmamaktadır. ÇağdaĢ Hukukçular Derneği ve Adli Tıp Uzmanları Derneği nin açıkladığı gibi Bakırköy Kadın ve Çocuk cezaevinde ölümcül 2 hasta bulunduğu halde bu kiģilerin tedavisi yeterince yapılmamaktadır. Yine bu cezaevinde Yasemin Karadağ böbrek yetmezliği, Hediye Aksoy ise görme özürlü olup, rahim kanseri olduğu halde yeterli tedavi yapılmamakta, adeta ölüme terk edilmektedirler. Suların kirliliği nedeniyle cezaevindeki kadınların vücutlarında kahverengi lekeler ortaya çıkmıģtır. Doktorlar, cezaevlerindeki ağır hasta olan kiģilere iliģkin rapor vermekten çekinmektedirler. Kamuoyunun bildiği gibi Mehmet Haberal ın hastalığına iliģkin rapor veren Prof Dr. Erhan Kansız ve Prof. Dr. Cengiz Çeliker terör örgütüne yardım etmek iddiasıyla tutuklanmıģlardır. Adli Tıp Kurumu ise iktidarın arka bahçesi olmuģ, pek çok çeliģkili rapora imza atarak güvenilirliğini yitirmiģtir. CEZAEVLERĠNDEKĠ ÇOCUKLARIN SORUNLARI Cezaevlerinde 2360 çocuk ve genç hükümlü- tutuklu bulunmaktadır. Avrupa Konseyi ülkelerinde çocukların eğitimlerinin aksamaması, cezaevlerinin olumsuz koģullarından etkilenmemeleri için tutuksuz yargılanmalarına önem verilmektedir. Aynı Ģekilde hapis cezası yerine seçenek tedbirler tercih edilmektedir. Bizde ise neredeyse seçenek tedbirler hiç uygulanmamakta, doğrudan doğruya hapis cezası tercih edilmektedir. Son günlerde Adana Pozantı Cezaevinde yaģanan ağır insan hakları ihlalleri çocuk tutuklu ve hükümlülere iliģkin sorunları açıkça ortaya koymaktadır. 6

7 Pozantı Çocuk Kapalı Ceza Ġnfaz Kurumu'nda çocuklara iģkence, kötü muamele ve tecavüz edildiğine dair haberlerin ardından CHP milletvekilleri Ümit ÖZGÜMÜġ, Nurettin DEMĠR, Özgür ÖZEL, Veli AĞBABA, Melda ONUR tarafından 28 ġubat 2012 tarihinde Adana, Mersin ve Pozantı'da incelemelerde bulunulmuģtur. Yapılan ziyaret ve temaslarda çok ciddi insan hakları ihlalleri iddiaları ile karģılaģılmıģtır. 1. Birlikte kaldıkları adli tutuklu ve hükümlülere yönelik iddialar: ÇamaĢır yıkatma, masaj yaptırma, ayak yıkatma gibi özel iģlerin yaptırılması. Paspas sapı ile dayak atılması KoğuĢ mesullerinin daha çok yemek alması, etli yemeklerde etleri seçip almaları Sabah erken saatte uyandırılıp koğuģ temizliği yaptırılması Aileleri tarafından yatırılan paranın koğuģ mesulleri tarafından kontrol edilmesi ve harcanması Ayak tabanlarına sopalar ile vurulması Basketbol potasına boğulacak derecede kafalarından asılması Cinsel taciz Tecavüz 2. Cezaevi yönetimi ile ilgili iddialar: Revire çıkma taleplerinin gardiyanlar tarafından engellenmesi ġarkı söylerken, slogan atıyorsunuz denilerek gardiyanlar tarafından dayak atılması, Gardiyanlar tarafından siyasi suçtan gelen herkese teröristsiniz denilerek dayak atılması Cezaevine ilk giriģte iģkence, saldırı ve kötü muameleye maruz kalma Adli tıp kurumuna, adliyeye, hastaneye götürülüp getirilirken kelepçe takılması Revir doktorlarının kötü muamele uygulaması Kantinden yeterince faydalanamamak 7

8 2011 yılı baģından itibaren yapılan tüm Ģikayetler Adalet Bakanlığı tarafından gözardı edilmiģ, Pozantı Cezaevindeki çocuklar Sincan a ancak bu iddialar basında yer bulmaya baģladığında nakledilmiģ ve cezaevi personeli hakkında soruģturma bundan sonra açılmıģtır. Pozantı Raporu, çocuk cezaevlerinin, özel bir duyarlık gösterilerek izlemeye alınması gerektiğini göstermiģtir. CEZAEVLERĠNDEKĠ KADINLARIN SORUNLARI Son verilere göre cezaevlerinde 4720 kadın hükümlü ve tutuklu bulunmaktadır. Bu sayı toplam hükümlü ve tutuklu sayısına göre % 3,5 oranındadır. 4 kapalı l açık cezaevi olmak üzere 5 kadın cezaevi kapasitesi yetersiz olduğundan kadınlar diğer cezaevlerinde kadın koğuģlarında kalmaktadırlar. Bunlarda kadın sayısı daha az olduğundan pek çok düzenleme erkeklere göre yapılmakta, kadınların kendine özgü sorunları dikkate alınmamaktadır. Kadın kapalı cezaevleri Ankara-Sincan, Ġstanbul-Bakırköy, Ġzmir ve Adana-KarataĢ ta, açık cezaevi ise Denizli-Bozkurt ta bulunmaktadır. Adli suçlu kadınların çoğunluğu tecavüze uğrama, eģinden dayak yeme ve benzeri suça itilme nedenleri ile adam öldürme suçundan cezaevinde yatmaktadırlar. Diğer suçlar ise uyuģturucu, hırsızlık, dolandırıcılık, yaralama ve fuhuģ olarak dağılmaktadır. Diğer yandan politik suçlardan yargılanan hükümlü ve tutuklu kadınlar da bulunmaktadır. Bakacak kimsesi olmadığından ya da çocuklar çok küçük olduğundan cezaevinde annelerinin yanında kalan 0-6 yaģ arasında 300 civarında çocuk bulunmaktadır. Çocuklar için kreģ, yalnızca 20 cezaevinde vardır. Cezaevinde kalan kadınların sorunları ve maruz kaldıkları davranıģlar genel olarak erkeklerinkinden çok farklı değildir. Cezaevlerindeki kadınlar: Kötü muamele, dayak, sözlü ve fiili taciz gibi olaylara maruz kalmaktadır. Sağlık hizmetlerinden yeterince yararlanamama, muayene sırasında kelepçelerin açılmaması, jandarma eģliğinde muayene yapılarak mahremiyet ihlali söz konusudur. Ciddi hastalıklarda gereken tedavi yapılmamakta ve kadınlar ölüme terkedilmektedirler. HaberleĢme ve görüģ yasağı cezaları sıkça verilmektedir. 8

9 Cezaevlerinin fiziki koģulları kötüdür, temizlik kurallarına uyulmamaktadır. Cezaevlerinde anneleri ile kalmak zorunda olan 0-6 yaģ grubu çocukların yiyecek, giysi, bez, mama, oyuncak ve kreģ ihtiyaçları yeterince karģılanmamaktadır. Kadınların eğitimi ve mesleki beceri kazanmaları için gereken koģullar sağlanmamaktadır. Kadınların sportif ve kültürel ihtiyaçları karģılanmamaktadır. Kadın ve çocuklarının cezaevinden çıktıktan sonraki yaģamları için koruma, barınma, iģ ve maddi olanaklar sağlanmamaktadır. Kadın cezaevlerinde kadın doğum uzmanı bulunmamakta, cezaevine haftada iki gün pratisyen hekimler gelmektedir. Cezaevlerindeki fiziki koģullar sağlık sorunlarının daha da artmasına neden olmaktadır. Cezaevinin genel temizliği, suların temizliği ve sıcak su sağlanamadığından sağlık sorunları ciddi olarak artmaktadır. Cezaevlerinde koruyucu hekimlik uygulaması yoktur. Devamlı doktor ve kadın doktorun olmaması, doktorun belirli günlerde gelmesi, ciddi hastalıklar için sevklerin sorunlu olması, sevk sırasında kadınların sözlü ve fiili tacizlere uğramaları nedeniyle, kadınlar ve çocukları sağlık hizmetlerinden gereği gibi yararlanamamaktadırlar. Cezaevlerindeki adli kadın hükümlü ve tutuklular, hak arama yollarını bilmediklerinden ve genel olarak kendilerine sahip çıkan yakınları da olmadığından çok daha ağır sorunlar yaģamaktadırlar. Ceza Ġnfaz Kanununa göre bakacak kimsesi olmadığında 0-6 yaģ grubu çocuklar anneleriyle birlikte cezaevlerinde kalmaktadırlar. Ceza Ġnfaz Kanunu nun 65. Maddesi uyarınca annelerinin yanında kalan çocuklar, gündüzleri cezaevi kreģi ya da Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kreģlerinde kalmaktadır. Ancak bu çocuklar yasal düzenlemeye rağmen yeterince kreģ ve okul öncesi eğitimden yararlandırılmamakta, normal yaģamı bilmemektedirler. Özellikle kadın cezaevi niteliğinde olmayıp diğer cezaevlerinin kadın koğuģlarında kalan kadınların yanlarında kalan çocuklar kreģ hizmetlerinden yeterince yararlandırılmamaktadırlar. 9

10 Ceza Ġnfaz Kanunu nun 72. Maddesi uyarınca cezaevlerinde annesiyle birlikte kalan çocuklara ve annelerine durumlarına uygun gıda verilmesi gerekmektedir. Oysa, basına da yansıdığı üzere, Bakırköy Cezaevi nde bulunan Serpil Aslan Düzgün ve 2,5 yaģındaki çocuğu örneğinde olduğu gibi, çocuklara ve annelerine uygun gıda verilmemektedir. Günlük 4 TL iaģe bedeli ile bu çocukların ve annelerinin beslenmesi nasıl sağlıklı olabilir? Çocuklar için dıģarıdan yakınlar tarafından gönderilen mama sandalyesi, renkli kalem, oyuncak gibi çok gerekli malzemeler, cezaevi yönetimleri tarafından içeriye alınmamaktadır. Mali durumu uygun olmayan kadın tutuklu ve hükümlülerin çocukları için giysi, bez, kırtasiye malzemesi vb ihtiyaçlar cezaevi yönetimleri tarafından karģılanmamakta bu çocuklar adeta anneleriyle birlikte cezalandırılmaktadır. Açık cezaevleri dıģında kadınların eğitimi, mesleki beceri kazandırılması ve tahliye edildiğinde ayakta kalabilecek becerilerin kazandırılması ne yazık ki yeterli değildir. Kadınların çoğunluğu, aile içi Ģiddet vb nedenlerle suç iģleyerek cezaevine girdiklerinden aileleri tarafından dıģlanmakta, tahliye olduklarında ise sahip çıkan yakınları olmamaktadır. Bu nedenle kadınların eğitimi, mesleki beceri kazandırılması, gerektiğinde olası saldırılara karģı korunmaları ve barınmalarının sağlanması gerekmektedir. Ancak bu konuda ne Adalet Bakanlığı nın ne de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı nın herhangi bir çabası vardır. Bu durumda olan kadınlar sahipsiz bırakılmaktadır. NE YAPILMALI? 1. Çocuklar ve kadınlar için daha nitelikli, fiziki koģulları çağdaģ kurallara uygun, eğitim ve mesleki becerilerin kazandırıldığı cezaevleri açılmalıdır. 2. Kadınlar için açık cezaevlerinde olduğu gibi kapalı cezaevlerinde de iģ atölyelerinde ücretli çalıģma koģulları sağlanmalı, bu Ģekilde kadınların hem rehabilitasyonu, hem de kendisini geçindirebileceği para kazanması sağlanmalıdır. 3. Cezaevlerinde çalıģan kadınlara ücret ödenmeli, bu çalıģmaları nedeniyle yaģlılık sigorta primleri devlet tarafından ödenerek kadınlar sosyal güvenceye kavuģturulmalıdır. 4. Çocuklu kadınların gündüz diğer mahkumlarla birlikte, gece ise çocuğu ile birlikte ayrı kalabileceği oda sistemine geçilmelidir. 5. Çocuklu kadınların cezaevlerine girmesi halinde, özellikle küçük yaģtaki çocukların yaģamları alt üst olmaktadır. Bu nedenle bazı ülkelerde olduğu gibi, Ġnfaz Kanununun 10

11 110. Maddesi değiģtirilerek, 5 yıldan az hapis cezasına hükümlü kadınların çocukları 7 yaģını bitirinceye kadar cezalarının infazının ertelenmesine olanak sağlanmalıdır. 6. BeĢ yıldan az ceza alan çocukların ve çocuklu kadınların, cezalarını dıģarda evde çekmesinin yolu açılmalıdır sayılı yasa uyarınca oluģturulan Cezaevi Ġzleme Komisyonları Baro, Tabib Odası ve diğer toplumsal kurum temsilcilerinden oluģacak Ģekilde bağımsız bir yapıya kavuģturulmalıdır. Bunlar, çocuk ve kadın hükümlü-tutuklular için özel bir bakıģ açısı ile hareket etmeli; kimi komisyonlar bu alanda uzmanlaģmalıdır. 8. Cezaevlerindeki sağlık sorunları devamlı doktor bulundurulacak ve sevk zinciri düzeltilecek Ģekilde yeniden düzenlenmelidir. Çocuk ve kadın sağlığı, ayrı bir bakıģ açısı ve sistemle ele alınmalıdır. Ağır ve ölümcül hastaların acil tedavileri ve infazlarının ertelenmesi sağlanmalıdır. 9. Tahliye edilen kadın ve çocukların barınma sorunu için uyum evleri açılmalı, hükümlü kadınlara iģ bulununcaya değin devlet desteği sağlanmalıdır. Cezaevinden çıkan kadın ve çocuklar için korunma, barınma, iģ olanakları öncelikli olarak sağlanmalıdır sayılı yasa uyarınca kurulan koruma kurulları cezaevinden çıkan kiģiler için meslek edinmeleri, iģ bulmaları, iģ kurmaları, eğitimlerinin sağlanması ve eski hükümlü çalıģtırma koģullarının kontrolü ve takibi konusunda daha etkin hale getirilmelidir. 10. ĠĢkencenin ve onur kırıcı ceza ve muamelenin önlenmesi için kullanılabilecek caydırma yollarından biri, Avrupa ĠĢkencenin ve Onur Kırıcı Ceza ve Muamelenin Önlenmesi Komitesi CPT ye cezaevlerini denetlemesini sağlamak üzere, ani ziyaret çağrısı yapılmasıdır. Böylece AKP adalet ve infaz uygulamalarının uluslararası anlaģmalara uygunluk denetimi yapılabilir. CHP milletvekilleri ve Cezaevi ve Kadın Çalışma Grubu olarak, öncelikle kadın ve çocuk cezaevleri olmak üzere, tüm cezaevleri düzenli olarak ziyaret edilecek ve cezaevlerindeki çocuk ve kadının insan hakları ihlallerinin önlenmesi, izlenmesi ve durum hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi yönündeki çabalarımız sürekli ve örgütlü bir biçimde sürecektir. 11

12 CHP KADIN KOLLARI KADIN ve CEZAEVĠ KOMĠSYONU ÜYELERĠ Av. Dilek Akagün Yılmaz Komisyon BaĢkanı, UĢak Milletvekili Av. Türker Tok Av. ġenal Saruhan Av. Fatma Çakır Av. M. Yılmaz Sağlam Av. Ülker Can Özbey Av. Aslı Tatlıdil 12