Tıp fakültesi öğrencilerinde internet bağımlılığı sıklığı ve etkileyen etmenler

Transkript

1 Araştırma Makalesi Pamukkale Tıp Dergisi Pamukkale Medical Journal Tıp fakültesi öğrencilerinde internet bağımlılığı sıklığı ve etkileyen etmenler Internet addiction prevalence and contributing factors in the medical faculty students Ahmet Ergin, Süleyman Utku Uzun, Ali İhsan Bozkurt Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı AD, Denizli Özet Amaç: Bu çalışma Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi (PAUTF) öğrencilerinde internet bağımlılığı sıklığını ve internet bağımlılığını etkileyen etmenleri saptamak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışma PAUTF de okuyan öğrenciler arasında yapılmıştır. Çalışmaya (%1.) öğrenci katılmıştır. Veriler iki bölümden oluşan bir anket kullanılarak Kasım tarihinde toplanmıştır. Anketin ilk soruluk kısmı sosyodemografik bilgileri içerirken, sorudan oluşan ikinci kısmını Young tarafından geliştirilen İnternet Bağımlılık Testi (Internet Addiction Test) oluşturmuştur ve bağımlılık endeksi puanları hesaplanmıştır. Katılanların sosyoekonomik seviyesini tespit etmek için Aile Refah Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılanların (%.) i kadındır. Bağımlılık endeksi puan ortalaması.9±1. dır. Katılımcılar internet kullanımı açısından (%9.) ü normal kullanıcı, (%.) si riskli kullanıcı ve (%.) ü bağımlı kullanıcı olarak saptanmıştır. Haftalık internet kullanım ortalaması.±. saattir (sınırları ile 1 saat arasında). İnternette geçirilen zaman açısından bakıldığında haftada 1 saatten az zaman geçirenler %.(n=11); 1- saat arası zaman geçirenler %.(n=); saatten fazla zaman geçirenler ise %.(n=1) olarak bulunmuştur. İnternet bağımlılığı erkeklerde %. iken kadınlarda %. bulunmuştur (p=.1). Ancak erkeklerin %. si haftada saatten fazla internette zaman geçirirken, kadınlarda bu oran %1.9 dur (p=.1). Yaş, sınıf, sosyoekonomik faktörler ve sigara kullanımı riskli-bağımlı durumunu etkilememektedir. Sonuç: Tıp fakültesi öğrencileri arasında riskli ve bağımlı internet kullanım oranı düşüktür.internet bağımlılığını etkileyen etmenleri daha ayrıntılı irdeleyebilecek güçte, daha çok sayıda katılımcıyı içeren çalışmalara ihtiyaç vardır. Pam Tıp Derg 1;():1-1 Anahtar sözcükler: İnternet, bağımlılık, tıp öğrencileri Abstract Purpose: This study aimed to determine the internet addiction prevalence and contributing factors among medical faculty students in Pamukkale University. Materials and methods: This cross-sectional study was conducted among medical faculty students at Pamukkale University in November. (1.%) students participated in the study. Data were collected with a questionnaire consisting of two parts. The first part of the questionnaire contains questions including socio-demographic data, and the second part contains questions of the Internet Addiction Test developed by Young. Family Affluence Scale was used to determine the socio-economic level of participants. Results: (.%) participants were girls. The mean score of dependency index is.9±1.. In terms of internet use, (9.%) participants were found to be normal users, (.%) were risky users and (.%) were addicted users. The mean of internet use per week was.±. hours (the limits of to 1 hours). In terms of the time spent on the internet,.% (n=11) of participants used internet less than 1 hour per week;.% (n=), between 1- hours; and.%.(n=1) more than hours. Internet addiction prevalence was.% in men and.% in women (p =.1). However,.% of men used the internet more than hours per week, the ratio was 1.9% in women (p=.1). Age, class, socioeconomic factors and smoking does not affect the status of being a risky or addicted user. Conclusion: The rate of risky or addicted use of internet is low among medical faculty students. Studies with a large number of participants to examine the factors that affect internet addiction in a more detailed way are needed to be done. Pam Med J 1;():1-1 Key words: Internet, dependency, medical students Süleyman Utku Uzun Yazışma Adresi: Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Denizli suzun@pau.edu.tr Gönderilme tarihi:..1 Kabul tarihi:

2 Pamukkale Tıp Dergisi 1;():1-1 Ergin ve ark. Giriş İnternetin ortaya çıkışı dünyada her türlü bilgiye sınırsız bir erişim sağlamış, bilgi paylaşımını kolaylaştırmış ve araştırmacıların olanaklarını arttırmıştır. Ancak internetin çok hızla yaygınlaşması beraberinde bazı olumsuz sonuçları da getirmiştir. Bu olumsuz sonuçlardan birisi aşırı internet kullanımıdır. Dünya üzerinde milyonlarca internet kullanan kişiden bazıları internet bağımlısı olarak tanımlanmaktadır [1]. İnternet bağımlılığı kavramını ilk kez Goldberg 199 yılında kullanmıştır. İnternet bağımlılığı DSM-IV teki alkol bağımlılığı tanı ölçütleri doğrultusunda tanımlanmıştır []. Ancak İnternet Bağımlılığı Hastalığı kavramını ilk gündeme getiren uzmanlardan biri Young dır []. İnternet bağımlılığı genel olarak internetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi, internete bağlı olmadan geçirilen zamanın önemini yitirmesi, yoksun kalındığında aşırı sinirlilik hali ve saldırganlık olması ve kişinin iş, sosyal ve ailevi hayatının giderek bozulması olarak tanımlanabilir []. Türkiye İstatistik Kurumu nun 1 Yılı Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması sonuçlarına göre bilgisayar ve internet kullanım oranının en yüksek olduğu yaş grubu 1- tür. Eğitim durumuna göre en fazla internet kullanım oranı % 9. ile yüksekokul, fakülte ve daha üstü bireylerdedir []. Bu bilgi benzer yaş gruplarında olan tıp fakültesi öğrencilerinin de aynı problemle karşılaşma risklerinin olduğunu düşündürmüştür. Bu çalışma Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi (PAUTF) öğrencilerinde internet bağımlılığı sıklığını ve internet bağımlılığını etkileyen etmenleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve yöntem Kesitsel tipteki bu araştırmanın evrenini Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi nde okuyan tüm öğrenciler oluşturmuştur. Evrendeki birey sayısı bilinen örneklem genişliği formülüne göre (N=, α=., p=., d=.) evreni temsil edecek örneklem büyüklüğü olarak bulunmuştur. Ancak örnek seçimine gidilmeden evren üzerinde çalışılmış, çalışmaya 1. sınıftan 9(%9.),. sınıftan 9(%1.),. sınıftan (%1.),. sınıftan (%.),. sınıftan (%9.),. sınıftan (%1.) olmak üzere toplam (%1.) öğrenci katılmıştır. Çalışma öncesinde gerekli kurumsal izinler ve katılımcılardan onam alınmıştır. Araştırmanın verileri Kasım de toplanmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilere internet bağımlılığı sıklığı ve etkileyen etmenleri ortaya koymayı amaçlayan bir anket formu doldurtulmuştur. Veri toplama aracında araştırmacılar tarafından oluşturulan, araştırmanın bağımsız değişkenleri olan sorudan oluşan demografik verileri sorgulayan sorular, sorudan oluşan sosyoekonomik düzeyi ölçen sorular, araştırmanın bağımlı değişkeni olan internet bağımlılığı durumunu ölçen sorudan oluşan Young tarafından geliştirilen İnternet Bağımlılığı Testi (Internet Addiction Test-IAT) ile ilgili sorular vardır []. Ankette katılımcılara sigara kullanım durumlarını belirlemek için hayatları boyunca en az 1 tane ( paket) sigara içip içmediği sorulmuş ve cevabı evet olanların ne sıklıkta içtiği sorgulanmıştır. Her gün, ara sıra ve bıraktım yanıtlarından her gün ve ara sıra cevabını işaretleyenler halen sigara içiyor olarak değerlendirilmiştir. Ankette çalışmaya katılanların sosyoekonomik seviyeleri Aile Refah Ölçeği (ARÖ) ile saptanmıştır. ARÖ de öğrencinin ailesinin kaç tane arabası olduğu, öğrencinin kendisine ait odası olup olmadığı, ailenin son 1 ay içinde kaç kez tatile çıktığı ve evde kaç tane bilgisayar olduğu sorularına verilen yanıtlara göre puanlanmaktadır. Buna göre ARÖ 1 (puan:-) düşük, ARÖ (puan: -) orta ve ARÖ (puan: -) yüksek refah düzeyini göstermektedir []. Young tarafından geliştirilen İnternet Bağımlılığı Testi Bayraktar tarafından 1 yılında Türkçe ye uyarlanan ve 1-1 yaş grubu ergenler üzerinde yapılan çalışmanın Cronbach alpha değeri açısından güvenirliği.91 olarak bulunmuştur []. Altılı Likert tarzı bir ölçek olan İnternet Bağımlılık Testi nde katılımcılardan hiçbir zaman, nadiren, arada sırada, çoğunlukla, çok sık ve devamlı seçeneklerinden birini işaretlemesi istenmektedir. Bu seçeneklere sırasıyla, 1,,, ve puan verilmektedir. soruluk testten katılımcılar en az, en fazla 1 puan almaktadırlar. İnternet bağımlılığı anket soruları puan kategorisine ayrılmış; -9 puan arası normal internet kullanımı, -9 puan arası riskli internet kullanımı ve -1 puan arası ise bağımlı internet kullanımı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmamızda internet bağımlılığı anket soruları; puan altı normal kullanıcı, -1 puan arası riskli-bağımlı grup olarak değerlendirilmiştir. İnternet kullanım süresi; günde 1 saatten az, 1- saat ve saatten 1

3 İnternet bağımlılığı sıklığı fazla olarak gruplandırılmıştır. Ankette yer alan interneti en sık hangi amaçla kullanırsınız? sorusunun cevabı olarak verilen: web sörf internette amaçsızca dolaşmak, e- mail internet aracılığıyla belirli sanal adreslere posta, mektup mesaj gönderilmesi işlemi ve bu işlemi sağlayan internet servisinin adı, video internetten film, dizi vb. izlemek, chat internet üzerinden sohbet etmek anlamlarına gelmektedir. Araştırmamızda elde edilen verilerin istatistiksel analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı ölçüler hesaplanmış ve ilişkiler kikare analizi ile incelenmiştir. Bulgular Çalışmaya toplam (%1,) kişi katılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması.9±.1 olup, %. si (n=) kadındır. Katılımcıların %. ının (n=) anne öğrenim düzeyi lise ve üstü, %. sinin (n=9) baba öğrenim düzeyi lise ve üstü olup, %.1 inin (n=9) annesi çalışmaktayken, %. ının (n=) babası çalışmaktadır. Öğrencilerin %. i (n=1) ev arkadaşlarıyla birlikte kalırken, %. sinin (n=) sosyoekonomik düzeyi yüksektir. Öğrencilerin %. si (n=1) günlük düzenli gazete okumakta, %. si (n=19) herhangi bir kulübe üye iken, %.9 u (n=1) herhangi bir sanat etkinliğine katılmakta, %. ü (n=1) düzenli spor yapmakta, %. i (n=19) spor etkinliklerine katılmakta, %1. si sigara içmekte, %1. i (n=1) ayda en az bir kitap okumakta, %. sı (n=) ödevi için interneti kullanmaktadır. Katılımcıların bazı sosyodemografik özellikleri Tablo 1 de görülmektedir. Tablo 1. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri Değişkenler n % Yaş grupları Cinsiyet Kadın Erkek 1.. Sınıf 1. Sınıf. Sınıf. Sınıf. Sınıf. Sınıf. Sınıf Anne Öğrenim Durumu Okuryazar değil Okuryazar İlkokul Ortaokul Lise Yüksek okul Baba Öğrenim Durumu Okuryazar değil Okuryazar İlkokul Ortaokul Lise Yüksek okul Anne Çalışma Durumu Emekli Vefat Baba Çalışma Durumu Emekli Vefat

4 Pamukkale Tıp Dergisi 1;():1-1 Ergin ve ark. Tablo 1. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri (Devamı) Kalınan Yer Ailesiyle Yurtta Tanıdıklarıyla Ev Arkadaşlarıyla Evde Tek Başına Sosyoekonomik Düzey Düşük Orta Yüksek Sigara Kullanma Durumu Bırakmış Halen İçiyor İnternet Bağımlılığı Durumu Normal Kullanım Riskli Bağımlı 9... Haftalık İnternette Geçirilen Zaman <1 saat 1- saat >saat Düzenli Gazete Okuma 1.. Sanat Etkinliğine Katılma 1..9 Düzenli Spor Yapma Spor Etkinliğine Katılma Bir Kulübe Üye Olma Kitap Okuma Sıklığı Ayda en az bir Üç ayda bir Altı ayda bir Yılda bir Yılda birden az Ödevleri Yapmada Kullanılan Seçenek İnternet Kütüphane Diğer İnterneti Kullanma Amacı Websurf Chat Ders Oyun Çalışmamıza katılan kişinin % 9. ı (n=) normal kullanıcı, %. si (n=) riskli kullanıcı, %. i (n=) bağımlı kullanıcı olarak bulunmuştur. Çalışmaya katılanların Bağımlılık Endeksi ortalama puanı.9±1. olup, ortalama haftalık internet kullanım saati.±. olarak bulunmuştur. Bundan sonra bağımlılığı etkileyen etmenleri daha iyi belirleyebilmek için bağımlı ve riskli kullanıcı birleştirilerek (riskli-bağımlı) değerlendirilmiştir. Sınıflara göre riskli-bağımlı kullanıcı oranları 1.sınıfta %. (n=),. sınıfta %. (n=),. sınıfta %.1 (n=),. sınıfta %. (n=),. sınıfta %.9 (n=),. sınıfta % (n=) olarak bulunmuştur. Fakat internet bağımlılığı riski açısından sınıflar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p=.). Sınıflar arasında internet kullanım amaçları açısından da öne çıkan bir farklılık bulunmamıştır. Katılımcıların %. i interneti en sık chat için, %. si websörf için kullanırken, %1. i ders için ve %.9 u da oyun için kullanmaktadır. 1

5 İnternet bağımlılığı sıklığı İnternette geçirilen vakitlere göre internet bağımlılığı değerlendirildiğinde riskli-bağımlı grubun internette geçirdiği zamanın normal gruba göre istatistiksel olarak daha fazla olduğu bulunmuştur(p=.1). Cinsiyete göre internet bağımlılığına bakıldığında erkeklerin %. ü riskli-bağımlı grupta iken, kadınların %. si bu gruptadır ve gruplar arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (p=.1). Herhangi bir sosyal kulübe gidenlerde riskli-bağımlı oranı % iken hiçbir kulübe gitmeyenlerde % tür ve herhangi bir sosyal kulübe gidenlerde internet bağımlılığı anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p=.9). Sanat etkinliğine katılmayanlarda riskli bağımlı oranı (%.) sanat etkinliğine katılanlara göre (%.) daha yüksek olmakla birlikte aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p=.9). Anlamlı çıkan diğer bir ilginç sonuç ise düzenli spor yapanlarda riskli-bağımlı oranı %9. iken yapmayanlarda %. dir (p=.). Sigara içme açısından internet bağımlılığına baktığımızda sigara içenlerde riskli-bağımlı oranı %. iken içmeyenlerde %. çıkmıştır ve bu sonuç istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır(p=.). Çalışmamızda sorguladığımız yaş, sınıf, anne ve baba öğrenim düzeyi, anne ve baba çalışma durumu, sosyoekonomik düzey, öğrencinin barınma koşulları, günlük gazete okuma durumu, spor etkinliğine katılma durumu, kitap okuma alışkanlığı, interneti ödev için kullanma durumu kişinin internet bağımlılığını etkileyebilecek etkenler olarak bulunmamıştır (p>.). Katılımcıların riskli kullanıcı ya da bağımlı olma durumunu etkileyen etmenler Tablo ve Tablo te görülmektedir. Tablo. Riskli kullanıcı ya da bağımlı olma durumunu etkileyen sosyodemografik etmenler Cinsiyet Erkek Kadın Yaş 1 Sınıf 1. Sınıf. Sınıf. Sınıf. Sınıf. Sınıf. Sınıf Normal Riskli-bağımlı* n % n % Toplam p değeri Anne Öğrenim Durumu Okur yazar değil Okur yazar İlkokul Ortaokul Lise Üniversite Baba Öğrenim Durumu Okur yazar değil Okur yazar İlkokul Ortaokul Lise Üniversite

6 Pamukkale Tıp Dergisi 1;():1-1 Ergin ve ark. Tablo. Riskli kullanıcı ya da bağımlı olma durumunu etkileyen sosyodemografik etmenler (Devamı) Anne Çalışma Durumu Emekli Vefat Babanın Çalışma Durumu Emekli Vefat SED Düşük Orta Yüksek Kalınan Yer Ailemle Yurtta Tanıdıklarında Ev arkadaşıyla Evde tek başına *Young ölçeğinde puan alan katılımcıları göstermektedir. Tablo. Katılımcılar arasında riskli kullanıcı ya da bağımlı olma durumunu etkileyen kişisel etmenler Haftalık İnternette Geçirdiği Zaman 1 saat 1- saat den fazla İnterneti EnSık Kullanım Amacı Websurf Video Chat Ders Oyun Sigara Kullanma Durumu Bırakmış Halen içiyor Ödevleri Yapmada Kullanılan Seçenek İnternet Kütüphane Diğer Normal Riskli-bağımlı* n % n % Toplam p değeri

7 İnternet bağımlılığı sıklığı Kitap Okuma Sıklığı Ayda en az bir Üç ayda bir Altı ayda bir Yılda bir Yılda birden az Herhangi Bir Kulübe Üye Olma Herhangi Bir Sanat Etkinliğine Katılma Düzenli Olarak Gazete Okuma Düzenli Spor Yapma Herhangi Spor Etkinliğine Katılma *Young ölçeğinde puan alan katılımcıları göstermektedir. Çoklu değişkenli analiz herhangi bir kulübe üye olanlarda internet bağımlılığının daha fazla olduğunu ortaya koymuştur (Tablo ). Tartışma Araştırmamızda riskli-bağımlı kişilerin oranı % gibi düşük bir oranda bulunmuştur. Ülkemizde yapılan diğer bazı çalışmalarda %1 [9] gibi çok düşük bir oran belirtilirken, bazı çalışmalarda %1 [1] ve % lere [] varan oranlardan söz edilmektedir. Bu farklılığın nedeni çalışmaların farklı zamanlarda ve farklı yaş gruplarında yapılmasından kaynaklanıyor olabilir. Her ne kadar sınıflar arasında internet bağımlılığı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmasa da riskli-bağımlı oranı. ve. sınıflarda daha fazla,. ve. sınıflarda ise düşük bulunmuştur..sınıf öğretim programının ağır olması ve. sınıfta tıpta uzmanlık sınavının yakın olması riskli-bağımlı oranının azalmasına,. sınıfta.sınıfa oranla öğretim programındaki hafiflemenin de. sınıftaki riskli-bağımlı oranının artmasına neden olmuş olabilir. Araştırmamızda özellikle internet kullanımı günde saati geçtiğinde bağımlılık oranları interneti günde saatten az kullananlara göre Tablo. İnternet bağımlılığı durumunu etkileyen kişisel etmenler Değişkenler OR %9 Güven Aralığı p değeri Düzenli spor yapanlar (yapmayanlara göre) Herhangi bir kulübe üye olanlar (olmayanlara göre) *Modele yaş, cinsiyet ve ki-kare testinde anlamlı çıkan düzenli spor yapma, herhangi bir kulübe üye olma durumu girmiş olup Logistik Regresyon yapılmıştır. 1

8 Pamukkale Tıp Dergisi 1;():1-1 Ergin ve ark. iki kat kadar artmaktadır. Araştırmamızda risklibağımlı grubun haftalık internette geçirdikleri zaman 19.±1.9 saat olarak bulunmuştur. Young [] internet bağımlısı olarak tanımladığı grubun haftada ortalama 9 saat internete bağlı kaldıklarını belirtirken, Yang ve Tung [1] bu süreyi 1 saat, Eijnden ve arkadaşları[1] 9 saat olarak bildirmektedir. Diğer araştırmaların da gösterdiği gibi internette geçirilen süre arttıkça internet bağımlılığı artmaktadır. İnternette geçirilen zamanın yanı sıra, bu zamanın nasıl geçirildiği; bir başka deyişle interneti kullanım amacı da, özellikle internetin etkileşim amacıyla kullanımı hem yurt içinde [9,1] hem de yurt dışında [1,1,1] yapılan çalışmalarda bağımlılığı açıklayan güçlü değişkenler arasında gösterilmektedir. Çalışmamızda internette geçirilen zamanın ne amaçla geçirildiği noktasına bakıldığında risklibağımlı grubun interneti normal gruba göre daha çok oyun ve websörf amacıyla kullandığı, e bakma ve ders çalışma için daha az vakit harcandığı görülmüştür ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. İnterneti oyun ve websörf için kullanmak internette kalış süresini uzatıyor ve dolayısıyla bağımlılığı arttırıyor olabilir. Bir görüşe göre, bazı bireylerin çok fazla internet kullanma nedeni, internetin kişiye hoşlandığı türden iletişim deneyimleri sağlamasıdır ve bu fazla kullanım da bağımlılık benzeri davranışlara neden olmaktadır [1]. Çalışmamıza göre herhangi bir sosyal kulübe gitmek internet bağımlılığını istatistiksel olarak anlamlı derecede arttırmaktadır. Araştırmamızda katılımcının hangi sosyal kulübe gittiği ya da sosyal kulübe hangi amaçla gittiği sorulmamıştır. Daha sonra bu konuda yapılacak araştırmalarda sosyal kulübün türü ve gidilme amacının da önemli olabileceğinden dolayı yapılacak yeni çalışmalarda bu konunun irdelenmesi uygun olur. Benzer şekilde çalışmamızda düzenli spor yapanlarda riskli-bağımlı oranı %9. iken yapmayanlarda %. dir. Bu sonuç şaşırtıcıdır, çünkü normalde düzenli spor yapanlarda risklibağımlı olanların daha az oranlarda olması beklenir. Fakat çalışmamızda hem sosyal kulüp üyeliği olan hem de düzenli spor yapanların çoğunluğunu sosyoekonomik düzeyi yüksek olan katılımcılar oluşturmaktadır. Bu nedenle bu kişilerin çok küçük yaşlardan itibaren bilgisayar ve tv oyunu gibi araçlara maruz kaldıkları ve küçük yaşta kazanılan alışkanlıkların da bu sonucu doğurabileceği düşünülebilir. Bu konu da daha detaylı sorularla incelenmeli ve yapılacak yeni araştırmalar da sosyal kulüplerle ve spor etkinlikleriyle ilgili daha detaylı sorular sorulmalıdır. Çalışmamızın en önemli kısıtlılığı tek bir üniversitede yapılmış olması ve evrenin % sine ulaşılmış olmasıdır. Uluslararası kullanılan, Türkiye de geçerliliği ve güvenilirliği ispatlanmış bir ölçeğin kullanılmış olması ise çalışmamızın güçlü yanını oluşturmaktadır. Sonuç olarak internet bağımlılığı konusunda ülkemizde tıp fakültesi öğrencilerinde gerçekleştirilen kapsamlı çalışmalardan biri olarak kabul edilebilecek bu araştırmada, tıp fakültesi öğrencileri arasında riskli ve bağımlı internet kullanım oranı düşük bulunmuştur. İnternet bağımlılığını etkileyen faktörleri daha ayrıntılı irdeleyebilecek güçte, daha çok sayıda katılımcıyı içeren çalışmalara ihtiyaç vardır. Teşekkür Katkılarından dolayı Serhat Altınkaya, Şerife Çavuş, Zeynep Gizem Çil, Feyzullah Erdem, Hamza Numan Gökozan, Rumeysa Olcay Gümüş, Özlem Karpuz, Uğur Bayram Korkmaz ve Bedriye İlkay Yatar a teşekkür ederiz. Çıkar ilişkisi: Yazarlar çıkar ilişkilerinin olmadığını beyan ederler. Kaynaklar 1. Öztürk Ö, Odabaşıoğlu G, Eraslan D, Genç Y, Kalyoncu ÖA. İnternet bağımlılığı: kliniği ve tedavisi.bağımlılık Dergisi ; :-1.. Özcan NK, Buzlu S. Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir araç: internette bilişsel durum ölçeği nin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, ;:19-.. Gültutan Ş. İlköğretim.,. ve. sınıf öğrencilerinin internet kullanma alışkanlıkları. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı Eğitim Psikolojisi Programı, Ankara,.. Young KS. Internet addiction. Am Behav Sci ; :-1.. Türkiye İstatistik Kurumu, 1 yılı hanehalkı bilişim teknolojileri kullanımı araştırması. Avaliable at: Erişim tarihi: Mart 1.. Young KS. Caught in the net: how to recognize internet addiction and a winning strategy for recovery. New York, NY, John Wiley & Sons, Inc., 199.

9 İnternet bağımlılığı sıklığı. Currie CE, Elton RA, Todd J, Platt S. Indicators of socioeconomic status for adolescents: the WHO health behaviour in school aged children survey. Health Education 199;1:-9.. Bayraktar F. İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü; Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, Bayraktar F, Gün Z. Incidence and correlates of internet usage among adolescents in North Cyprus. Cyber-psychol Behav ;1: Niemz K, Griffiths M, Banyard P. Prevalence of pathological internet use among university students and corre-lations with self-esteem, the general health questionnaire (GHQ), and disinhibition. Cyberpsychol Behav ;:-.. Young KS. Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. Paper presented at:1th Annual Meeting of the American Psychological Association; 1 Ağustos 199; Toronto, Canada. 1. Yang SC, Tung C. Comparison of internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Comput Hum Behav ; : Eijnden RJJM, Meerkerk GJ, Vermulst AA, Spijkerman R, Engels CME. Online communication, compulsive internet use, and psychosocial well-being among adolescents: A longitudinal study. Dev Psychol ; :- 1. Ceyhan AA. Predictors of problematic internet use on Turkish university students. Cyberpsychol Behav ; :-. 1. Chou C Hsiao MC. Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college students case. Comput Educ ; :-. 1. Stephenson W. The Play Theory of Mass Communication. Transaction Books, New Brunsawick, NJ, 19. 1