İlgi: tarihli ve (302.01)/28700 sayılı yazıları.

Transkript

1 İlgi: tarihli ve (302.01)/28700 sayılı yazıları. İlgide kayıtlı yazıları ile münhasıran konut sigortalarında uygulanmak üzere hazırlanan Konut Sigortası Genel Şartları Taslağı na ilişkin Birliğimiz görüşleri talep edilmektedir. Bilindiği üzere, sigorta sözleşmesi; sigortacı ile sigorta ettiren arasında düzenlenen iki taraflı, karşılıklı borç ve taahhütler içeren bir sözleşmedir sayılı Sigortacılık Kanunu nun Sigorta sözleşmeleri başlığını taşıyan 11 inci maddesinde; Sigorta sözleşmelerinin ana muhtevası, Müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir. Ancak, sigorta sözleşmelerinde işin özelliğine uygun olarak özel şartlar tesis edilebilir. Bu hususlar, sigorta sözleşmesi üzerinde ve özel şartlar başlığı altında herhangi bir yanılgıya neden olmayacak şekilde açık olarak belirtilir. şeklinde yer alan hüküm ile, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun 1425 inci maddesinde yer alan; Sigorta poliçesi, tarafların haklarını, temerrüde ilişkin hükümler ile genel ve varsa özel şartları içerir, rahat ve kolay okunacak biçimde düzenlenir. şeklindeki hüküm uyarınca sigorta poliçesi rahat ve kolay okunacak biçimde yazılmış genel şartları da içermektedir. Genel şartların her sigorta dalı için ayrı ayrı belirlenmesi ve aynı dalda yapılan tüm sigorta sözleşmelerinin aynı genel şartları içermesi beklenir. Genel şartların mümkün olduğunca kısa ve özlü hükümlerden oluşması, temel ilke ve hükümleri belirtmesi kolaylık sağlamaktadır. Poliçelere sözleşmenin özelliğine göre, ihtiyaç duyulan durumlarda tarafların mutabakatı ile özel şartlar da konulabilmektedir. Boşluk bırakmamak, nesnel olmak, keyfiliği engellemek amacıyla, konuyla ilgili çıkabilecek tüm sorunları öngörmeye çalışarak düzenleme yapılmak istendiğinde ise, genel şartların çok fazla madde içermesi gerekmektedir. Ayrıca, bu yöntemin en önemli sakıncası, hazırlanan genel şartların değişen ve gelişen koşullara ayak uyduramaması ve değişimin gerisinde kalması olasılığıdır. Bu mevzuat hükümleri çerçevesinde genel şartların ürünler özelinde değil sigorta branşları bazında oluşturulmasının uygun olduğu, hüküm ve koşulların belirlenmesi noktasında mümkün olduğunca genel ifadelere yer verilmesi gerektiği değerlendirilmektedir. Bu sayede genel şartların mevzuatsal düzenlemelerdeki yenilikler, değişen piyasa koşulları ile teknolojik gelişmeler karşısında geçerliliğini koruyabilmesinin mümkün olacağı ve sigorta sözleşmelerinin ihtiyaç duyduğu temel düzenlemeleri karşılayabileceği Ürünler oluşturulurken kanuni hükümler başta olmak üzere yürürlükteki tüm yasal düzenlemeler dikkate alınarak, ürün kapsamında yer alan branşlara ait genel şartlara paralel hareket edilmesinin yanı sıra gerekli görülen hallerde müşteri aleyhine olmayacak şekilde genel şartları genişletici nitelikte özel şartların sigorta sözleşmelerine eklenmesi uygun bulunmaktadır. Konut Sigortası Genel Şartları Taslağının da uygulamada boşluk bırakmamak, nesnel olmak, keyfiliği engellemek amacıyla ve konuyla ilgili çıkabilecek tüm sorunları öngörmeye çalışarak düzenlendiği ve yukarıda açıklandığı üzere, genel şartların sigorta dalı bazında belirlenmesi gerekirken, ürün bazında hazırlanmış bir genel şart olduğu görülmüş; diğer taraftan taslak metinde, yürürlükte bulunan Yangın Sigortası Genel Şartları ile çelişen bazı hükümlerin bulunduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nda sigorta sözleşmelerinin kuruluş aşamasında sigortacıya yüklenmiş olan aydınlatma ve bilgilendirme yükümlüklerinin, sigorta ettirenleri baştan korumaya yönelik önemli bir uygulama olduğu bilinmektedir. Bu uygulamanın titizlikle sürdürülmesinin, bunun yanında konut sigortaları için piyasamızda mevcut olan uygulamaya devam edilmesinin, öte yandan sigortalıların satın aldıkları sigorta poliçesi hakkında daha

2 anlaşılabilir bilgiye sahip olması amacıyla poliçelere, sigorta bedellerinin, teminat çeşitlerinin, tazminat limitlerinin ve muafiyetlerin açıkça belirtildiği ve bu bilgilerin toplu bir şekilde görülebilmesini sağlayan, okunması kolay standart bir bölüm ilave edilmesinin faydalı olacağı mütalaa edilmektedir. Yukarıdaki açıklamalarımız saklı kalmak üzere, maddeler hakkındaki yorumlarımızı ekli tabloda görüş ve takdirlerinize arz ederiz. Saygılarımızla, TÜRKİYE SİGORTA, REASÜRANS VE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ BİRLİĞİ

3 KONUT SİGORTASI GENEL ŞARTLARI TASLAĞI A.1 Sigortanın Konusu Bu sigorta sözleşmesi ile sigortacı, poliçede teminat altına alınan risklerin gerçekleşmesi sonucunda poliçede belirtilen adresteki bina veya eşyanın uğrayacağı maddi zararları bu genel şartlarda ve poliçe özel şartlarında belirtilen hükümler çerçevesinde temin eder. A.2 Sigorta Bedelinin Kapsamı 2.1 Bina sigorta bedeli: Oturmaya ayrılmış bölüm, bu bölümün dışındaki bahçıvan evi, kömürlük, su deposu, garaj gibi eklentiler, binaların içlerinde veya üzerlerinde bulunan her çeşit sabit tesisat, asansör, yıldırımlık, televizyon anteni gibi binayı tamamlayan şeyler, temeller ve istinat duvarları ile aksine sözleşme yoksa 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca bağımsız bölümlerin dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlerden bağımsız bölümün payına düşen kısım sigorta bedeline dahildir. Kapı ve pencere camları ile boya, badana, alçı tavan, duvar kağıdı, kartonpiyer, parke, banyo ve mutfak dolapları, lavabo ve klozet gibi dekorasyon kıymetleri bina sigorta bedelinin kapsamı içindedir. Konutta bulunan kat kaloriferi tesisatı, konutta veya binanın ortak kullanım alanlarında bulunan asansör, kalorifer kazanı, hidrofor tesisatı, jeneratör, elektrik motoru ve havalandırma sistemi gibi binaya ait her türlü mekanik aksam (ortak kullanımdakiler sigortalının kendi payları ile sınırlı olmak üzere) sigorta bedelinin kapsamı içindedir. Bina sigorta bedeli, konutun brüt yüzölçümü ve yeniden yapım maliyetine göre belirlenen birim metrekare bedelinin çarpılmasıyla hesaplanır. Bina sigorta bedelinin tespitinde arsa kıymeti dikkate alınmaz. 2.2 Eşya sigorta bedeli: Sigortalıya, birlikte oturduğu aile bireylerine, evde birlikte yaşadığı kişilere ve ev çalışanlarına ait ev eşyası ve kişisel eşyalar sigorta bedeline dahildir. Aksine sözleşme yoksa, bina dışındaki garaj, depo, bahçıvan evi ve benzeri eklentilerde bulunan TÜRKİYE SİGORTA BİRLİĞİ GÖRÜŞLERİ Verilen teminatlar göz önüne alındığında elektronik cihaz, makine kırılması, hırsızlık, hukuksal koruma ve ferdi kaza sigortası genel şartlarına da atıf yapılması gerektiği düşünülmekte; bina yerine konut binası ifadesinin daha uygun olacağı mütalaa edilmektedir. Maddenin ilk üç paragrafında belirtilen, özellikle kalorifer kazanı, hidrofor tesisatı, jenaratör gibi mekanik aksam ile havalandırma sistemi, bahçıvan evi, kömürlük, garaj gibi eklentilerin metrekare maliyet bedeline dolayısıyla bina sigorta bedeline etkisinin ne şekilde olacağının belirtilmesi gerektiği Ayrıca, poliçe düzenlenirken sigortalının bu konudaki beyanı da büyük önem taşımaktadır. Diğer taraftan bina sigorta bedeli tanımında ortak alandan konutun payına düşen kısmın sigorta bedeline dahil olması aksine sözleşme yoksa hükmüne bağlanmışken, ortak kullanımdaki makineler vb. otomatik olarak teminat bedeli içinde varsayılmıştır. Burada farklı hükümler yerine bir standardın sağlanmasının ve söz konusu hususların otomatik olarak dahil edilmesinin daha doğru olacağı Maddenin 4 üncü ve 5 inci paragrafında sigorta bedeli tanımı yapılmıştır. Taslağın A.5 Eksik Sigorta ve A.6. Aşkın Sigorta maddelerinde sigorta bedeli sigorta değeri (gerçek değer=rayiç değer) ile karşılaştırılmaktadır. Konutun brüt yüzölçümü ve yeniden yapım maliyetine göre belirlenen sigorta bedeli her halükarda konutun gerçek değeri=rayiç değerinin (arsa payı düşülmüş) altında kalacak olup, poliçe düzenlenmesi esnasında eksik sigorta kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Tüm bu bilgiler doğrultusunda, sigorta bedelinin neye göre tespit edildiğinin (gerçek değer=rayiç değer, yeni ikame değeri) maddede daha açık bir şekilde belirtilmesi ve A.5 Eksik Sigorta, A.6 Aşkın Sigorta, B.2 Koruma Önlemleri ve Kurtarma, B.4.1 Tazminat Kıymetinin Hesabı maddeleriyle de uyumlu hale getirilmesi gerektiği Ayrıca uygulamada bina bedeli ve tanımı zorunlu deprem sigortası poliçesi var ise bunun üzerinde kalan kısım olarak uygulanmaktadır. Bu konuya ilişkin bir açıklamanın da madde metninde yer alması gerektiği Diğer taraftan 3 üncü paragrafta yer alan ortak kullanımdakiler sigortalının kendi payları ile sınırlı olmak üzere ifadesinde konut poliçesi dışında özel bir ortak alan poliçesi de mevcut ise ilk tazminat hakkının hangi poliçeden karşılanacağı detayının belirtilmesinin yerinde olacağı Ayrıca konunun, site yönetimi ortak alan sigortasında bedel hesabı yapılırken çelişkilere ve/veya mükerrer sigortaya neden olabileceği Dolayısıyla site yönetimi ortak alan sigortası ile bu genel şartta belirtilen konutun payına düşen ortak alan kavram ve kapsamlarının net olarak tanımlanması gerektiği Maddenin ilk paragrafında belirtilen bina dışındaki garaj, depo, bahçıvan evi ve benzeri eklentilerde bulunan sigortalıya ait ev eşyası ve kişisel eşyalar sigorta bedeline dahildir. ifadesinden bu yerlerdeki araç, jet ski, scooter vb. eşyaların da teminata dahil edilmiş olduğu anlamı

4 sigortalıya ait ev eşyası ve kişisel eşyalar sigorta bedeline dahildir. Ses/müzik ve görüntü sistemleri, güvenlik sistemleri, masaüstü bilgisayarlar ve yazıcılar, bulaşık makinesi, derin dondurucu, buzdolabı, çamaşır makinesi ve çamaşır kurutma makinesi, kombi, şofben, fırın, elektrikli panjur, klima ve benzeri elektronik/elektrikli ev aletleri sigorta bedelinin kapsamı içindedir. Geniş Kapsamlı Konut Sigortası kapsamında yer alan teminatlar (hırsızlık hariç) bakımından kişisel cihazlar da dahil olmak üzere taşınabilir elektrikli/elektronik cihazlar sigorta bedelinin kapsamı içindedir. Konut içerisinde yer alan duvara sabitlenmiş aynalar ile camdan mamul masa, sehpa ve vitrin camları sigorta bedelinin kapsamı içindedir. Bina teminatı olmadan sadece eşya teminatı sunan sigortalarda, aksine sözleşme yoksa, kapı ve pencere camları da sigorta bedeline dahildir. Ticari nitelikteki emtia ve demirbaşlar ile canlı hayvanlar sigorta bedeli kapsamı dışındadır. 2.3 Sigorta konusu kıymetlerin kapsamı poliçede belirtilmek suretiyle genişletilebilir. 2.4 Sigortalı kıymetler nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise, bu madde ve gruplardan herhangi birinin içine giren her şey, yahut, kıymetlerin hepsi için tek bir sigorta bedeli öngörülmüş ise, bu bedelin tanımı içine giren her şey, poliçede ayrıca belirtilmiş olsun veya olmasın, ikame veya yeni satın alma dolayısıyla sonradan girmiş bulunsa dahi, sigorta kapsamı içindedir. A.3. Ürün Tipleri ve Teminatlar 3.1 Ürün Tipleri Konut sigortası aşağıda tanımlı ürün tipleri dikkate alınarak yapılır. Dar Kapsamlı Yangın (Bina) Sigortası: Sigortalının binasına ilişkin menfaatinin; yangın, yıldırım, infilak yahut yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin etkisiyle zarar görmesine karşı teminat sağlar. Dar Kapsamlı Yangın (Eşya) Sigortası: Sigortalının riziko adresindeki eşyasına ilişkin menfaatinin; yangın, yıldırım, infilak yahut yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin etkisiyle zarar görmesine karşı teminat sağlar. Dar Kapsamlı Yangın (Bina ve Eşya) Sigortası: Sigortalının bina ve eşyasına ilişkin menfaatinin; yangın, çıkabileceği için madde metninin daha açıklayıcı şekilde yazılması gerektiği Diğer taraftan bina sabitinde yer alan kombi, elektrikli panjur ve görüntü sistemleri ile güvenlik sistemlerinin kiracıya ait olup olmadığı gibi durumlar için maliklik durumunun özellikle belirtilmesinin uygun olacağı mütalaa edilmektedir. Maddenin 2 nci paragrafında yer alan Geniş Kapsamlı Konut Sigortası kapsamında yer alan teminatlar (hırsızlık hariç) bakımından kişisel cihazlarda dahil olmak üzere taşınabilir elektrikli/elektronik cihazlar sigorta bedelinin kapsamı içindedir. cümlesinde yer alan hırsızlık hariç ifadesinin kaldırılması gerektiği Hırsızlık teminatının ek teminatla poliçeye ilave edilecek maddelerden çıkarılarak ana teminatla poliçeye ilave edilecek maddeler arasında yer almasının uygulamada yaşanacak olası sıkıntıları da bertaraf edeceği Maddenin 3 üncü paragrafında belirtilen Bina teminatı olmadan sadece eşya teminatı sunan sigortalarda, aksine sözleşme yoksa, kapı ve pencere camları da sigorta bedeline dahildir maddesine sigorta bedeline dahil edilmiş olması şartı ile ifadesinin eklenmesi gerektiği Son paragrafa ilişkin olarak evden çalışma (Home Office) durumunda, işyeri olarak da kullanılan evlerin sigortalarında uygulamanın nasıl olacağının detaylı olarak açıklanmasının yerinde olacağı, bu tip kullanım halinde evlere konut sigortası mı yoksa işyeri sigortası mı yaptırılacağının açıklığa kavuşturulması gerektiği Taslak ile çok fazla sayıda ürün tipi ve adedinin oluşturulduğu, bu durumun sigortalılarda karışıklığa ve uygulamada zorluk ve anlaşmazlıklara neden olabileceği düşünülmekte, bu hususta bir sadeleştirme yapılmasının amaca daha fazla hizmet edeceği mütalaa edilmektedir. Bu kapsamda ürün tipleri bakımından bina veya eşya ayırımına girilmesinin anlamlı olmadığı; ürün tiplerinin belirlenmesinde sadece teminat gruplarının esas alınmasının daha uygun olacağı Bu detaylara girilmesinin ayrı sistemsel ve dokümantasyona ilişkin süreçleri ve beraberinde karışıklığı getireceği mütalaa edilmektedir. Ayrıca bu durumda bilgilendirme formlarının ne şekilde olacağı belirsizdir. Dar kapsamlı yangın sigortası tanımının yangın sigortası genel şartlarındaki tanım ile uyumlu olmadığı mütalaa edilmektedir. Yangın sigortası genel şartlarında var olan doğrudan neden olacağı zararlar ibaresi ve maddi zararlar tanımlaması kaldırılmıştır. Hırsızlık teminatının sadece Geniş Kapsamlı Konut

5 yıldırım, infilak yahut yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin etkisiyle zarar görmesine karşı teminat sağlar. Standart Teminatlı Konut (Bina) Sigortası: Bina için Grup-1 de sayılan teminatlara ilave olarak Grup-2 de sayılan teminatların tamamının verildiği ancak Grup-3 te sayılanların tamamının veya bir kısmının verilmediği üründür. (Eşya) Konut (Bina ve Eşya) sigortasında verildiği diğer ürün tiplerinde olmadığı görülmektedir. Hırsızlık gibi temel bir teminatın, eşya içeren her bir pakete eklenebilmesi önemli bir ihtiyaçtır. Ek teminatların, istenen pakete dahil edilirken, hırsızlık teminatının bundan muaf olmasının uygun olmadığı Standart Teminatlı Konut (Eşya) Sigortası: Eşya için Grup-1 de sayılan teminatlara ilave olarak Grup-2 de sayılan teminatların tamamının verildiği ancak Grup-3 te sayılanların tamamının veya bir kısmının verilmediği üründür. Standart Teminatlı Konut (Bina ve Eşya) Sigortası: Bina ve eşya için Grup-1 de sayılan teminatlara ilave olarak Grup-2 de sayılan teminatların tamamının verildiği ancak Grup-3 te sayılanların tamamının veya bir kısmının verilmediği üründür. Geniş Kapsamlı Konut (Bina) Sigortası: Bina için Grup-1, Grup-2 ve Grup-3 te sayılan teminatların tamamının verildiği üründür. Geniş Kapsamlı Konut (Eşya) Sigortası: Eşya için Grup-1, Grup-2 ve Grup-3 te sayılan teminatların tamamının ve hırsızlık teminatının verildiği üründür. Geniş Kapsamlı Konut (Bina ve Eşya) Sigortası: Bina ve eşya için Grup-1, Grup-2 ve Grup-3 te sayılan teminatların tamamının ve eşya için hırsızlık teminatının verildiği üründür. Sigorta şirketlerince sunulacak ürünlerin isimlerinin yukarıda belirtildiği şekilde verilen teminatla uyumlu olması ve poliçede en az 14 punto büyüklüğünde harflerle belirtilmesi gerekir. 3.2 Teminat Grupları Grup 1: - Yangın - yıldırım - infilak - yangın veya infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararet Grup 2: - Duman - deprem ve yanardağ püskürmesi - yer kayması - sel ve su baskını - fırtına - dolu - kar ağırlığı Grup 3: - Grev lokavt kargaşalık halk hareketleri - terör - kara taşıtları çarpması - deniz taşıtları çarpması - hava taşıtları çarpması - dahili su - enkaz kaldırma masrafı - izolasyon eksikliği - poliçede temin edilen riskler sonucu üçüncü Madde metni incelendiğinde geniş kapsamlı konut sigortasında, Grup 3 ten bir teminat seçilmediğinde ürünün standart kapsamlı konut sigortasına dönüştüğü görülmektedir. Bu durumda paketler arasındaki fark çok azalmaktadır. Eğer farklı ürün tipleri oluşturmak bir ihtiyaçtan ileri geliyorsa paketler arasındaki küçük farklar dikkate alınmadan ürün tiplerinin sadeleştirilmesinin daha uygun olacağı Bu sayede sigortalıya ürünler arasındaki farkların açıklanması da kolaylaşacaktır. Grup 1 de Yangın veya infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararet ifadesi, Grup 2 de ise sadece duman ifadesi yer almaktadır. Grup 2 deki duman ifadesinin konut dışından gelen duman şeklinde revize edilmesinin uygun olacağı Grup 2 de deprem teminatının zorunlu olarak verileceği anlaşılmaktadır. Örneğin Grup 2 de yer alan deprem teminatı açısından, konut zorunlu deprem sigortasına tabi değilse veya zorunlu deprem sigortasına tabi ancak zorunlu deprem sigortası yaptırılmamışsa, ne şekilde hareket edileceğinin açıkça düzenlenmesi gerektiği Grup 3 te bulunan Poliçede temin edilen riskler sonucu

6 şahısların zarar görmesi Asgari teminatların sağlanması koşulu ile ürün tiplerine ek teminatlar da ilave edilebilir. Ancak ilgili teminat grubunun tamamı sağlanmadıkça ürün isminde değişiklik yapılamaz. Sağlanan her bir teminat için (varsa ek teminatlar dahil) sigorta bedeli ve varsa muafiyet tutarı veya oranı poliçe ekinde yer alan teminatlar ve muafiyetler tablosunda (Ek- 1) belirtilir. Sözleşmenin, poliçede belirtilen istisnalar dışında kalan tüm riskleri temin edecek şekilde Tüm Riskler sigortası olarak yapılması mümkündür. Kiracıların eşya teminatlarına ilave olarak bina teminatlarını da alabilmesi mümkündür. Bu durumda binaya ilişkin tazminat ödemesi, malikin muvafakati alınarak yapılır sayılı Afet Sigortaları Kanunu kapsamında Zorunlu Deprem Sigortasına tâbi bağımsız bölümlerin ve binaların değeri Zorunlu Deprem Sigortası ile verilen teminat tutarının üzerinde ise, bu tutarın üzerindeki kısım (artan sigorta bedeli) için, Zorunlu Deprem Sigortasının yapılmış olması kaydıyla, sigorta şirketleri tarafından ihtiyari deprem ve yanardağ püskürmesi teminatı verilebilir. 3.3 Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Haller Aşağıda sayılan haller teminat kapsamı dışındadır. Ancak bu haller, sigorta bedelleri poliçede belirtilerek ek sözleşme ile teminat kapsamına alınabilir. 3.1 Poliçede belirtilen adreste bulunan misafirlere ait eşyaların göreceği zararlar, 3.2 Teminat altına alınmış eşyaların poliçede belirtilen adres dışında göreceği zararlar, 3.3 Teminat altına alınmış eşyaların taşınma esnasında göreceği zararlar, 3.4 Sigortalının kişisel eşyalarının seyahat halinde iken çalınması, 3.5 Elektronik malzeme arızasından kaynaklanan kısa devre, voltaj dalgalanması, endüksiyon akımı ve yıldırımın endirekt etkisi sebebiyle oluşacak elektrik arızaları, 3.6 Sigortalı yerdeki her türlü mekanik aksamda ani ve beklenmedik bir şekilde meydana gelecek arıza ve hasarlar, 3.7 Sigortalının riziko adresinde yer alan ev cihazlarında (taşınabilir olanlar hariç) ani ve beklenmedik bir şekilde meydana gelen tüm fiziki zararlar, 3.8 Taşınabilir olanlar hariç olmak üzere sigortalının riziko adresindeki ev eşyalarının ani ve beklenmedik bir biçimde kazaen kırılması, 3.9 Sabit ısıtma tesisatında meydana gelecek yakıt sızmalarının sigortalı kıymetlere verebileceği doğrudan zararlar, 3.10 Binaya ait tesisata ilişkin hırsızlık, 3.11 Bina teminatı bulunmayan kiracılar için teminat kapsamına giren bir sebepten ötürü sigortalı konutta yapılacak boya, badana ve dekorasyon üçüncü şahısların zarar görmesi ile ifade edilmek istenenin yangın mali mesuliyet teminatı mı yoksa üçüncü şahıs mali mesuliyet teminatı mı olduğu net olarak anlaşılamamaktadır. Yangın mali mesuliyet teminatının eklenmesi ifade edilmek isteniyor ise diğer ürün gruplarına da aynı teminatın eklenmesinin uygun olacağı Diğer taraftan kötü niyetli hareketler teminatının belirtilmemiş olduğu görülmektedir. Ayrıca, deniz taşıtları çarpması riski bulunmayan bir konutun bu teminatı talep etmemesi durumunda diğer tüm teminatları almasına rağmen standart teminatlı bir konut poliçesine sahip olmasının yanıltıcı olacağı Maddede belirtilen Kiracıların eşya teminatlarına ilave olarak bina teminatlarını da alabilmesi mümkündür. Bu durumda binaya ilişkin tazminat ödemesi, malikin muvafakati alınarak yapılır.. düzenlemesi ile başkası hesabına sigorta kabul edilir hükmünün düzenleme bulmuş olduğu mütalaa edilmektedir. Taslakta yer alan 3.2. Teminat altına alınmış eşyaların poliçede belirtilen adres dışında göreceği zararlar maddesi ile B.1.4 Zorunlu haller dışında, rizikonun gerçekleştiği yer veya kıymetlerde bir değişiklik yapmamak maddesinin birbirleriyle çeliştiği mütalaa edilmektedir. Her iki maddenin de sınırlarının daha net çizilmesi gerektiği ya da 3.2 maddesinin kaldırılmasının faydalı olacağını 3.3 maddesinde bahsi geçen taşınma ifadesinin daha net tanımlanması gerektiği 3.4 ve 3.10 maddelerinin hırsızlık teminatını genişletici maddeler olmaları dolayısıyla gözden geçirilmeleri gerektiği Diğer taraftan 3.5 ve 3.6 maddelerine ilişkin olarak özellikle bu tarz genişletmelerde ilgili branşlara ait genel şartların uygulanabileceğinin belirtilmesinin faydalı olacağı mütalaa edilmektedir. Ayrıca 3.12 maddesi için poliçede teminat limitinin belirtilmiş olması şartı aranması gerektiği, 3.13 maddesi için süre ve azami limitin nasıl tespit edileceğinin belirtilmiş olması gerektiği ve ayrıca burada kiracının sorumluluğunun da aranmasının gerekli olduğu 3.14 ve 3.15 maddelerinin hangi genel şartlara göre çalışacağının belirtilmesinin gerekli olduğu mütalaa edilmektedir.

7 masrafları, 3.12 Teminat altına alınan risklerden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde sigortalının kira kaybı, 3.13 Teminat altına alınan risklerden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde sigortalı konutun oturulamaz hale gelmesi nedeniyle ortaya çıkan alternatif ikamet masrafları, 3.14 Hukuksal koruma, 3.15 Ferdi kaza, 3.16 Asistans hizmetler. 3.4 Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Kıymetler Aşağıda sayılan kıymetler teminat kapsamı dışındadır. Ancak bu kıymetler, konusuna göre bina veya eşya sigorta bedeline dahil edilerek ek sözleşme ile teminat kapsamına alınabilir. 4.1 Bağımsız bölüm oluşturmamak ve ticari amaçla kullanılmamak kaydıyla yapılan çardak, pergole ve benzeri sosyal tesisler, çevre yapı üniteleri, bahçe ve çevre duvarları, rıhtımlar, teraslar, iskeleler, çeşmeler, bina dışındaki heykeller, sarnıç ve havuzlar gibi şeyler. 4.2 Sanat veya antikacılık bakımından değeri olan; tablolar, resimler, kitaplar, gravürler, yazılar, heykeller, biblolar, koleksiyonlar, halılar ve benzerleri. 4.3 Modeller, kalıplar, plan ve krokiler, ihtira beratları, belgeler, ticari defterler ve benzerleri. 4.4 Her türlü nakit para, döviz, çek, kredi kartı ve benzeri kartlar, hisse senedi ve tahvil, kıymetli kağıtlar, her çeşit altın ve gümüş ve bunlardan mamul ziynet eşyası ve mücevherler ve sair kıymetli madenler ve mamulleri, kıymetli taş ve inciler ve benzerleri. 4.5 Elektronik cihaz ve hırsızlık teminatı kapsamında; 1. Dizüstü bilgisayar, tablet, mp3/mp4 çalar, fotoğraf makinaları, telsiz, telefon, cep telefonu ve benzeri taşınabilir cihazlar, 2. Şarjlı veya elektrikli süpürgeler, 3. Kişisel bakım cihazları, 4. Oyun konsolları, projeksiyon cihazları, 5. Elektrikli küçük mutfak aletleri, 6. Tıbbi cihazlar 7. Optik Cihazlar A.4 Teminat Dışında Kalan Haller Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır. 4.1 Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (Savaş ilan edilmiş olsun olmasın), iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler nedeniyle meydana gelen bütün zararlar. 4.2 Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyo-aktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün zararlar. (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsar.) Madde metnine ilişkin olarak, kıymetlerin sayılan haller ile sınırlanmaması; poliçe özel şartları ile yeni ilave getirilebilmesine veya içeriğin değiştirilebilmesine imkan tanıması gerektiği Bu düzenleme şirketlerin tercih imkanını kaldırmakta ve/veya sınırlandırmaktadır. 4.1 maddesinde geçen çevre yapı üniteleri, bahçe ve çevre duvarları, rıhtımlar, teraslar, iskeleler, çeşmeler, bina dışındaki heykeller, sarnıç ve havuzlar gibi şeyler. ifadesindeki kıymetlerin bina sigorta bedelinden farklı olarak net bir şekilde belirtilmesi gerektiği 4.3 maddesine ilişkin olarak belirtilen ticari defter teminatının konut poliçesinde teminat altına alındığında hasar durumunda tazminat bedeli konusunda sıkıntı doğurabileceğinden teminat altına alınan bu kavrama açıklık getirilmesinin yerinde olacağı Sigortalı veya temsilcilerinin bilgisi dahilinde olan kusur, eksiklik ve bozukluklar teminat dışı olarak belirtilmiş olmakla birlikte sigortalı veya temsilcilerinin bilgisi dahilinde olmayan ancak geçmişten devam eden kusur ve bozuklukların sebep olacağı zararlara ilişkin bir açıklama bulunmamaktadır. Bu hususun netliğe kavuşturulması gerektiği

8 4.3 Kamu otoritesi tarafından sigortalı kıymetler üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün zararlar. 4.4 Yangın çıkarmaksızın, sigortalı kıymetlerin kendi ayıpları, mayalanmaları, kavrulmaları veya bünyelerinde meydana gelen bozulmalar nedeniyle uğradıkları zararlar. 4.5 Yangın çıkarmaksızın; sigortalı kıymetlerin faydalı bir maksatla ateşe veya sıcaklığa tutulmasından, ocak veya bunun gibi ateş bulunan bir yere düşmesinden veya atılmasından veya elbise, çamaşır ve diğer eşya yanıklığı gibi alev almaksızın kavrulma veya yanmasından veya ısıtma, aydınlatma, ütüleme aletleri ile lamba, mum, sigara ve bunların benzerlerine temasından doğan zararlar. 4.6 Sigortanın başlangıcında sigortalının veya temsilcilerinin bilgisi, haberi dahilinde sigortalı kıymetler ve bulunduğu yerle ilgili mevcut kusur, eksiklik ve bozuklukların sebep olduğu zararlar. 4.7 Sigortalı iken hasarlanan ve bu hasar giderilmeden sigortalı kıymetin kullanılması neticesinde doğan zararlar. 4.8 Sigortalının veya fiillerinden sorumlu bulunduğu kimseler veya birlikte yaşadığı kişiler tarafından kasten verilen zararlar. 4.9 Alçak basınç sebebiyle kapların içeri doğru çökmesi, yırtılması ve sair şekilde deformasyonu, yıpranması ile santrifüj kuvvetler ve mekanik olaylar nedeniyle sigortalı cihaz ve motorlarda meydana gelen bütün zararlar sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar. A.5 Eksik Sigorta Sigorta bedeli ile sigorta değerinin aynı olması esastır. Sigorta bedeli, sigorta değerinden (gerçek değer) az olduğu takdirde, sigorta edilmiş menfaatin bir kısmının zarara uğraması hâlinde, aksi kararlaştırılmadıkça sigortacı, sigorta bedelinin gerçek değere olan oranına göre tazminat öder. Kasıtlı olarak yanlış beyan olmaksızın, poliçede belirtilen sigorta bedeli ile gerçek değer arasındaki fark önemsiz düzeyde ise (%10 veya daha az) eksik sigorta uygulaması yapılmaz. Sigortacı ile sigortalı, bina veya eşyalar için gerçek değerleri yerine mutabık kalınan bir bedel üzerinden sigorta yapılması hususunda anlaşabilir. Bu durumda, sigortacının azami sorumluluğu mutabık kalınan bedel kadardır. Rizikonun gerçekleşmesi durumunda tazminatın hesabında bu değere taraflarca itiraz olunamaz. Bu durumda poliçenin üzerinde ürün ismi kısmına mutabakatlı değer veya ilk ateş ifadesi eklenir. A.6 Aşkın Sigorta Sigorta bedeli gerçek değerin üstünde ise, bu bedeli aşan Eksik sigorta uygulaması için limit getirilmesinin gerçek zararın tazmini ilkesine aykırı olduğu, ayrıca bunun kasta bağlanmasının da ispat yükü açısından sigortacı için riskli olabileceği Son paragrafa ilişkin olarak, ilk ateş sigorta poliçesine deprem teminatının eklenip eklenmeyeceğinin açıklığa kavuşturulması gerektiği, bu gibi belirsizlikleri engellemek adına ilk ateş sigorta poliçelerinin kapsamı ve uygulama esaslarına ilişkin bir bölüm düzenlenmesinin faydalı olacağı Sigorta bedeli gerçek bedelin üzerinde ise, bu bedeli aşan kısım geçersizdir ifadesi ile, ihtiyari deprem sigorta tarifesindeki Yangın sigorta bedeli sigortacı

9 kısım geçersizdir. Bu sebeple, sigorta bedeli ile sigorta priminin onu karşılayan kısmı indirilir ve tahsil edilmiş fazla prim geri verilir. Aşkın sigortanın riziko gerçekleştikten sonra tespit edilmesi halinde de aynı uygulama yapılır. Aşkın sigorta durumunda kısmi hasar meydana geldiğinde sigortacı gerçek zararın tamamını karşılar. Buna karşılık, tam hasar meydana gelmesi halinde sigortacının sorumluluğu gerçek değer ile sınırlıdır. A.7 Muafiyetler ile sigortalı arasında mutabakatla belirlenir ve bu bedele hasar gerçekleştikten sonra itiraz edilemez ifadesinin çeliştiği Bu sebeple, uygulamada nasıl davranılması gerektiği hususunda açıklama yapılması veya ortaya çıkan bu durumun detaylandırılması gerektiği Tespit olunan bir miktara veya sigorta bedelinin belli bir yüzdesine kadar olan hasarların veyahut hasarın belli bir yüzdesinin sigortacı tarafından tazmin edilmeyeceği kararlaştırılabilir. Bu şekilde belirlenen muafiyet oranları veya tutarları poliçe ekinde yer alan teminatlar ve muafiyetler tablosunda açıkça (Ek-1) belirtilir. A.8 Sigortanın Başlangıcı ve Sonu Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer. B. Hasar ve Tazminat B.l Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettiren/Sigortalının Yükümlülükleri Sigorta ettiren ya da sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür: 1.1 Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiğinde gecikmeksizin, her halükarda beş iş gününü aşmamak üzere sigortacıya bildirimde bulunmak 1.2 Sigortalı değilmişçesine gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar uymak. 1.3 Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının saptanması için sigortacının veya yetkili kıldığı temsilcilerinin sigorta kapsamında yer alan kıymetlerde ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere izin vermek, 1.4 Zorunlu haller dışında, rizikonun gerçekleştiği yer veya kıymetlerde bir değişiklik yapmamak, 1.5 Sigortacının istemi üzerine, rizikonun veya tazminatın kapsamının belirlenmesinde gerekli olabilecek her türlü bilgi ile belgeyi sigortacıya makul bir süre içinde sağlamak 1.6 Sigortalı yer veya kıymetler üzerine başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek. B.2 Koruma Önlemleri ve Kurtarma Sigorta ettiren ve/veya sigortalı işbu sözleşme ile temin olunan rizikoların gerçekleştiği veya gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu durumlarda zararı önlemeye, azaltmaya ve hafifletmeye yarayacak önlemleri almakla yükümlüdür. Alınan önlemlerden doğan makul masraflar, bu önlemler faydasız kalmış olsa bile, sigortacı tarafından ödenir. Eksik sigorta varsa, sigortacı bu masrafları sigorta Maddenin son paragrafında bulunan kaybolma ifadesinin suistimale yol açabileceğinden çıkarılmasının faydalı olacağı Maddede bahsi geçen yükümlülüklerin ihlalinin sonucunun ne olacağı hususunun açıkça düzenlenmesi gerektiği Bu durumda ya TTK ya atıf yapılması ya da sigorta şirketlerinin poliçe özel şartlarında öngöreceği sonuçlara gönderme yapılacak şekilde genel bir ifade kullanılması gerektiği

10 bedeliyle sigorta değeri (gerçek değer) arasındaki orana göre öder. Yangın söndürmede, durdurmada veya söndürmenin, durdurmanın veya kurtarmanın gerektirdiği yıkma ve boşaltmalarda, sigortacı; sigortalı kıymetlerin hasara uğramasından, kaybolmasından doğan zararları da karşılar. B.3 Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortacının Hakları ve Yükümlülükleri Sigortacı, varsa talep ettiği bilgi ve belgeleri sigortalı ya da sigorta ettirene hasar ihbarının alınmasından sonra 5 (beş) iş günü içinde bildirir. Riziko gerçekleştiğinde, sigortacı veya yetkili kıldığı kimseler, sigorta edilmiş bina ve kıymetleri muhafaza altına almak ve zararı azaltmak amacıyla makul ve uygun şekillerde, hasara uğrayan bina ve yerlere girebilir; sigorta edilmiş bina veya kıymetlerin kendisine teslimini isteyebilir. Sigortacı bu şekilde hareket etmekle herhangi bir yükümlülük üstlenmiş olmaz ve bu poliçe şart ve hükümlerinden herhangi birine dayanmak yolundaki hakkından bir şey kaybetmez. 4 üncü paragrafa ilişkin olarak, tarafların anlaşarak tek bir eksper görevlendirmeleri veya eksper belirlenmesinin ayrı ayrı yapılması hususlarının açıklığa kavuşturulmasının doğru olacağı Ayrıca maddede geçen Sigortacı ile sigortalı arasındaki anlaşmayla belirlenir ifadesi için bu noktada anlaşmaya varılamaması durumuna da açıklık getirilmesinin doğru olacağı Sözleşmede öngörülen rizikolardan herhangi birinin veya bazılarının sigorta teminatı dışında kaldığını ispat yükü sigortacıya aittir. Bu sözleşme ile sigorta konusu riskin gerçekleşme nedenleri, gerçekleşen riskin teminat kapsamında olup olmadığı ile riskin gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkan kayıp ve hasar veya ödenmesi gereken tazminat tutarı sigortacı ile sigortalı arasında anlaşmayla belirlenir. Bu maksatla taraflar sigorta eksperi görevlendirebilir. Sigortacı, tazminatın belirlenmesi amacıyla yapılan makul giderleri bunlar faydasız kalmış olsalar bile ödemek zorundadır. Sigortacı, tazminat tutarının belirlenmesi için gerekli çalışmayı, mücbir bir sebep yoksa, hasar ihbarının alınmasından sonra gecikmeksizin başlatır. B.4 Tazmin Kıymetlerinin Hesabı 4.1 Rayiç Değer Yeni Değer Sigorta tazminatının hesabında sigortalı kıymetlerin riskin gerçekleşmesi anındaki tazmin kıymeti (rayiç değer) esas tutulur. Ancak, sigorta ettiren ve sigortacı poliçenin ikame değeri (yeni değer) üzerinden tanzim edilmesi hususunda anlaşabilir. Sigorta poliçesinin ilk sayfasında, riskin gerçekleşmesi halinde tazminat hesabının rayiç değer üzerinden mi yoksa ikame değeri (yeni değer) üzerinden mi yapılacağı hususu açıkça belirtilir. Maddenin 3 üncü paragrafının a fıkrasında yer alan.sigortalı tarafından kabul edilmesi halinde sovtajdan kaynaklanan tenzilat hakları saklıdır ifadesine ilişkin olarak uygulamada sigortalının kabul etmesi hususunun genel olarak sorun olduğu bilinmekte dolayısıyla hükmün Eksper tarafından tespit edilmiş sovtaj değeri tenzil edilir diye belirtilmesinin daha uygun olacağı Rayiç değer esasına göre tanzim edilen poliçelerde; teminat kapsamına dâhil edilmiş olan kıymetlerin tazminat ödemelerinde eskime, aşınma, yıpranma (kullanma payı) ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri düşülür ve varsa yenilerinin belirgin randıman ve nitelik farkları da ödenecek tazminattan indirilir. Sigortacı; eskime, aşınma, kullanma payı veya başka sebepler kapsamında yapılacak indirimlerin nedenini açık bir şekilde belirtir. Yeni değer (nakliye, montaj, gümrük, vergi, resim, harç

11 masrafları dâhil olmak üzere yenisinin ikame değeri) esasına göre tanzim edilen poliçelerde, teminat kapsamına dahil edilmiş olan kıymetlerin tazminat ödemelerinde; 1) Poliçede eskime, aşınma, yıpranma (kullanma) payı için belirtilmiş olan azami oranın veya yaşın aşılmaması kaydıyla, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte sigorta konusu kıymetin yeniden yapım veya alım maliyetine göre bulunan ikame değeri esas alınır. Ancak sigortacının eksik sigorta, belirgin teknoloji farkı ve sigortalı tarafından kabul edilmesi halinde sovtajdan kaynaklanan tenzilat hakları saklıdır. 2) Eskime, aşınma ve yıpranma (kullanma) payı için poliçede belirtilmiş olan azami oranının veya yaşın aşılmış olması halinde, tazmin kıymetinde rayiç bedel esası dikkate alınır. Rayiç değer esasına göre tanzim edilen poliçelerde, hasar gören yer veya kıymetin, işçilik, montaj vb. yollarla tamir edilmesi, onarımı veya değiştirilmesi durumunda, sigortacı, sigorta konusu kıymetin rizikonun gerçekleşmesinden hemen önceki haline geri getirilmesini sağlar. 4.2 Mutabakatlı Değer Sigorta sözleşmesinin yapılması sırasında veya sigorta süresi içinde; sigorta konusu bina veya ev eşyasının değeri sigorta ettiren ve sigortacının oybirliği ile seçtikleri bilirkişiler tarafından saptanır ve taraflarca kabul olunursa, rizikonun gerçekleşmesi durumunda tazminatın hesabında bu değere taraflarca itiraz olunamaz. Mutabakatlı değer esasıyla yapılacak sözleşmeler için saptanacak değer listesi en çok bir yıllık sigorta süresi için geçerlidir. Bilirkişi masrafı, sözleşmeyi mutabakatlı değer esasıyla isteyen tarafa aittir. 4.3 Katma Değer Vergisi Sigortalı kıymetlerde oluşan hasarların giderilmesi ile ilgili olarak yapılacak tazminat hesaplamalarında katma değer vergisi dahil tutar dikkate alınır. İşçilik, montaj, tamirat ve benzeri bir hizmet sağlanmasını gerektiren durumlarda, tazminat hesaplamasının katma değer vergisi dahil tutar üzerinde yapılabilmesi için hizmet sağlayıcıdan alınan faturanın sigortacıya ibrazı istenebilir. 4.4 Sovtaj Hasar gören kıymetlere ilişkin sovtaj tutarı, sigortalının onayı alınarak tazminat tutarından indirilebilir. B.5 Tazminatın Ödenmesi Sigortacı hasar ihbarı üzerine talep ettiği belgelerin kendisine eksiksiz olarak verilmesi ve zararın eksper vasıtasıyla tespiti kararlaştırılmış ise eksper raporunun tesliminden itibaren en geç on iş günü içinde gerekli incelemeleri tamamlamak ve ödemeye engel bir durumun bulunmaması halinde tazminat miktarını tespit edip sigortalıya ödemek zorundadır. Maddenin ilk paragrafına ilişkin olarak, uygulamada Katma Değer Vergisinin ödenebilmesi için gerçek kişilerde fatura aslı, tüzel kişilerde ise yansıtma faturasının istenmesi şarttır. İlgili maddede bu zorunluluğun kesin bir ifade ile vurgulanmasının büyük önem arz ettiği Bu maddede sovtaj indiriminin, sigortalının onayına bağlanması değil, sovtaja konu kıymetin sigortalıya bırakılıp bırakılmamasına göre değerlendirilmesinin uygun olacağı Madde hükmünde yer alan sürelerin TTK ile getirilen düzenlemede yer alan süreler ile uyumlu olması gerektiği

12 Tazminat ödeme borcu her halde hasarın ihbarından itibaren 45 gün sonra muaccel olur. İncelemeler hasar ihbarı üzerine üç ay içinde tamamlanamamışsa; sigortacı, tazminattan veya bedelden mahsup edilmek üzere, tarafların mutabakatı veya anlaşmazlık hâlinde mahkemece yaptırılacak ön ekspertiz sonucuna göre süratle tespit edilecek hasar miktarının en az yüzde ellisini avans olarak öder. Sigortacıya yüklenemeyen bir kusurdan dolayı inceleme gecikmiş ise süre işlemez. B.6 Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi Sigorta ettiren ya da sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu zarar miktarında bir artış olursa, sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan kısım indirilir. Sigorta ettiren ya da sigortalı, rizikonun gerçekleşmesine kasten sebebiyet verir veya zarar miktarını kasten arttırıcı eylemlerde bulunursa, bu poliçeden doğan hakları düşer. B.7 Hasar ve Tazminatın Sonuçları Teminat altına alınmış riskin gerçekleşmesi ile tam hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Teminatın sona ermesi ile sigortacı primin tamamına hak kazanır. Kısmi hasar halinde, aksine sözleşme yoksa, sigorta süresi içinde yapılan kısmi tazminat ödemeleri sigorta bedelinden düşülür. Sigorta bedelinin eksildiği hallerde, sigorta ettirenin veya sigortalının istediği tarihten itibaren gün esası ile prim alınmak suretiyle sigorta bedeli yükseltilebilir. Kısmi zarar hâllerinde taraflar sigorta sözleşmesini feshedebilirler. Ancak, sigortacı fesih hakkını, kısmi tazminat ödemesinden sonra kullanabilir. Bu durumda, feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir. Sigortacı ödediği tazminat tutarınca hukuken sigortalının yerine geçer. Sigortacı ödediği tutar için rücu talebini, sigorta limitleri dahilinde, varsa ilgili risk için teminat sunan sigorta şirketine yöneltir. Sigorta ettiren ve sigortalı, sigortacının açabileceği davaya veya takibe yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri sigortacıya vermek zorundadır. Sorumlusuna rücu edilebilecek hasarlarda, sigortacı tarafından yeterli nesnel değerlendirme yapılmadan ve net bulgular tespit edilmeden rücu işlemi başlatılmaz.

13 C. Çeşitli Hükümler C.l Sigorta Ücretinin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü Sigorta priminin tamamının, taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa ilk taksitin, sözleşme yapılır yapılmaz ve poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz. 2 nci paragrafın son cümlesinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesinin uygun olacağı Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını veya peşinatı izleyen taksitleri zamanında ödemediği takdirde temerrüde düşer. Temerrüde düşülmesi durumunda, Borçlar Kanunu nun temerrüt ile ilgili hükümleri uygulanır. Ayrıca 4 üncü paragrafın kaldırılmasının yerinde olacağı Primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatı izleyen taksitlerin ödeme zamanı ve ödememenin sonuçları poliçe üzerine yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını veya peşinatı izleyen taksitleri zamanında ödemediği takdirde Türk Ticaret Kanununun temerrüt ile ilgili hükümleri uygulanır. Sigorta priminin taksitle ödenmesinin kararlaştırıldığı hâllerde, riziko gerçekleşince, ödenecek tazminata veya bedele ilişkin primlerin tümü muaccel olur. Sigortacı prim alacağını, Türk Ticaret Kanunu hükümleri saklı kalmak üzere ödenecek tazminattan veya bedelden düşebilir. Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir. C.2 Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü Sigorta ettiren sözleşmenin yapılması sırasında bildiği veya bilmesi gereken tüm önemli hususları sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Sigortacıya bildirilmeyen, eksik veya yanlış bildirilen hususlar, sözleşmenin değişik şartlarda yapılmasını gerektirecek nitelikte ise, önemli kabul edilir. Sigortacı tarafından yazılı veya sözlü olarak sorulan hususlar, aksi ispat edilinceye kadar önemli sayılır. Sigortacı için önemli olan bir husus bildirilmemiş veya yanlış bildirilmiş olduğu takdirde, sigortacı bu durumu öğrenmesinden itibaren onbeş gün içinde sözleşmeden cayabilir veya prim farkı isteyebilir. İstenilen prim farkının on gün içinde kabul edilmemesi hâlinde, sözleşmeden cayılmış kabul olunur. Önemli hususun sigorta ettirenin kusuru sonucu öğrenilememiş olması veya sigorta ettiren tarafından önemli sayılmaması durumu değiştirmez. Ancak, bildirilmeyen veya yanlış bildirilen bir hususun ya da olgunun gerçek durumu sigortacı tarafından biliniyorsa, sigortacı beyan yükümlülüğünün ihlal edilmiş olduğunu ileri sürerek sözleşmeden cayamaz. İspat yükü sigorta ettirene aittir.

14 Rizikonun gerçekleşmesinden sonra, sigorta ettirenin ihmali ile beyan yükümlülüğü ihlal edildiği takdirde, bu ihlal tazminatın veya bedelin miktarına yahut rizikonun gerçekleşmesine etki edebilecek nitelikte ise, ihmalin derecesine göre tazminattan indirim yapılır. Sigorta ettirenin ihmali kast derecesinde ise beyan yükümlülüğünün ihlali ile gerçekleşen riziko arasında bağlantı varsa, sigortacının tazminat veya bedel ödeme borcu ortadan kalkar; bağlantı yoksa, sigortacı ödenen primle ödenmesi gereken prim arasındaki oranı dikkate alarak sigorta tazminatını veya bedelini öder. Sigortacı, cayma hakkının kullanılmasından açıkça veya zımnen vazgeçmişse veya caymaya yol açan ihlale kendisi sebebiyet vermişse ya da sorularından bazıları cevapsız bırakıldığı hâlde sözleşmeyi yapmışsa sözleşmeden cayamaz. Cayma hâlinde, sigorta ettiren kasıtlı ise, sigortacı rizikoyu taşıdığı süreye ait primlere hak kazanır. C.3- Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları Sigorta ettiren, sözleşmenin yapılmasından sonra, sigortacının izni olmadan rizikoyu veya mevcut durumu ağırlaştırarak tazminat tutarının artmasını etkileyici davranış ve işlemlerde bulunamaz. Sigorta ettiren veya onun izniyle başkası, rizikonun gerçekleşme ihtimalini artırıcı veya mevcut durumu ağırlaştırıcı işlemlerde bulunursa yahut sözleşme yapılırken açıkça riziko ağırlaşması olarak kabul edilmiş bulunan hususlardan biri gerçekleşirse derhâl; bu işlemler bilgisi dışında yapılmışsa, bu hususu öğrendiği tarihten itibaren en geç on gün içinde durumu sigortacıya bildirir. Sigortacı sözleşmenin süresi içinde, rizikonun gerçekleşmesi veya mevcut durumun ağırlaşması ihtimalini ya da sözleşmede riziko ağırlaşması olarak kabul edilebilecek olayların varlığını öğrendiği takdirde, bu tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeyi feshedebilir veya prim farkı isteyebilir. Farkın on gün içinde kabul edilmemesi hâlinde sözleşme feshedilmiş sayılır. Ancak, rizikonun artmasına, sigortacının menfaatiyle ilişkili bir husus ya da sigortacının sorumlu olduğu bir olay veya insanî bir görevin yerine getirilmesi sebep olmuş ise bu paragraf uygulanmaz. Rizikonun gerçekleşmesinden sonra sigorta ettirenin ihmali belirlendiği ve değişikliklere ilişkin beyan yükümlülüğünün ihlal edildiğinin saptandığı takdirde, söz konusu ihlal tazminat miktarına ya da rizikonun gerçekleşmesine etki edebilecek nitelikte ise, ihmalin derecesine göre, tazminattan indirim yapılır. Sigorta ettirenin kastı hâlinde ise meydana gelen değişiklik ile gerçekleşen riziko arasında bağlantı varsa, sigortacı sözleşmeyi feshedebilir; bu durumda sigorta tazminatı bedeli ödenmez. Bağlantı yoksa, sigortacı ödenen primle ödenmesi gereken prim arasındaki oranı dikkate alarak sigorta tazminatını öder. Rizikonun gerçekleştiğine ilişkin bildirimin yapılmaması veya geç yapılması, ödenecek tazminatta veya bedelde artışa neden olmuşsa, kusurun ağırlığına göre, tazminattan veya bedelden indirim yoluna gidilir.

15 Sigortacı, rizikonun gerçekleşmesinden önce, sigorta ettirenin beyan yükümlülüğünü kasıtlı olarak ihlal ettiğini öğrenince, bu maddeye göre sözleşmeyi feshetse bile, değişikliğin meydana geldiği sigorta dönemine ait prime hak kazanır. Sigortacıya tanınan feshin bildirim süresi veya feshin hüküm ifade etmesi için verilen süre içinde, yapılan değişiklikle bağlantılı olarak rizikonun gerçekleşmesi hâlinde, sigorta tazminatı veya bedeli ödenen primle ödenmesi gereken prim arasındaki oran dikkate alınarak hesaplanır. C.4- Birden Çok Sigorta Değerinin tamamı sigorta olunan bir menfaat, sonradan aynı veya farklı kişiler tarafından, aynı rizikolara karşı, aynı süreler için sigorta ettirilemez; sigorta ettirilmişse, sigorta ancak Türk Ticaret Kanununda belirtilen hal ve şartlarda geçerli sayılır. C.5- Menfaat Sahibinin Değişmesi Sigorta edilen menfaatin sahibinin değişmesi hâlinde, aksine sözleşme yoksa, sigorta sözleşmesi kendiliğinden feshedilmiş olur. Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi gün esasına göre hesap edilir ve fazlası sigorta ettirene geri verilir. Sigortalı ve/veya sigorta ettirenin ölümü halinde, sigortanın hükmü devam eder ve sözleşmeden doğan bütün haklar ve/veya borçlar mirasçılarına geçer. Bu durumda, sigortanın varlığını öğrenen yeni hak sahibi durumu onbeş gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi de sigortanın varlığını öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde sözleşmeyi feshedebilir. Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir, fazlası geri verilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer. C.6- Sigorta Yeri ve Değişmesi Hali Sigorta teminatı, sigorta sözleşmesinde belirtilen yer için geçerlidir. Sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerin değiştirilmesi halinde madde C.3 hükümleri uygulanır. C. 7- Tebliğ ve İhbarlar Sigorta ettirenin/sigortalının bildirimleri sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır. Madde metnine Sigorta sözleşmesinde belirlenen elektronik haberleşme yöntemleri ile de tebliğ ve ihbar yapılabilir ifadesinin eklenmesinin doğru olacağı Sigortacının bildirimleri de sigorta ettirenin/sigortalının poliçede gösterilen adresine veya bu adres değişmişse son bildirilen adresine aynı surette yapılır. Taraflara imza karşılığında elden verilen mektup veya telgrafla yapılan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir. C.8- Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler bu sözleşmenin yapılması dolayısıyla sigorta ettirene ve sigortalıya ait olarak öğreneceği sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludurlar sayılı Sigortacılık Kanununun 31/A ve 31/B Bahse konu genel şartlar, konut sigortasına ilişkin olmasına karşılık, ticari ve mesleki sırlar düzenlemesi yapılmıştır. Düzenlemenin kişisel veriler olarak yapılmasının daha uygun olacağı Diğer taraftan madde metninde sadece sorumluluk hususu düzenlenmiştir. Öncelikle ilkenin ortaya

16 maddeleri hükmü saklıdır. konulmasının ve paylaşımın ancak sözleşmenin ifası amacıyla ve idari, kamu ve yargı organları ile sınırlı olarak ve izne bağlı olarak tanımlanmasının uygun olacağı Ayrıca Sigortacılık Kanunu nun 31/A ve 31/B maddeleri de bu anlamda ticari sırlardan daha geniş bir alanı düzenlemektedir. Kişisel bilgileri/sırlar da buna dahildir. Bu anlamda, Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun Taslağının ilgili hükümlerinin burada kıyasen uygulanabileceği mütalaa edilmektedir. C.9- Yetkili Mahkeme Bu sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya rizikonun gerçekleştiği yerde, sigortacı tarafından açılacak davalarda ise davalının ikametgahının bulunduğu yerde ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemedir. Sigortalı, sigortacının Sigorta Tahkim Sistemine üye olması halinde tahkim usulünden faydalanabilir. Sigortacının Sigorta Tahkim Sistemine üye olup olmadığı bilgisi ile üye olduğu durumda Sigorta Tahkim Komisyonunun iletişim bilgisine poliçede yer verilir. C.10- Zamanaşımı Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren iki yılda zamanaşımına uğrar. C.11. Özel Şartlar Zaman aşımı sürelerinin TTK ya göre düzeltilmesi gerektiği mütalaa edilmektedir. Bu çerçevede ilgili maddede 6 yıllık zamanaşımı süresine de yer verilmesi yerinde olacaktır. Bu genel şartlara, sigortalı aleyhine olmamak üzere özel şart konulabilir. C.12. Yürürlük Bu Genel Şartlar tarihinden itibaren yürürlüğe girer. TEMİNATLAR VE MUAFİYETLER TABLOSU Taslağın çeşitli maddelerine ilişkin değerlendirmelerde de belirtildiği üzere hüküm içeriğinin sigorta poliçesi özel şartlarına bırakılmasının uygun olacağı