İZMİR'DE BİR SAĞLIK OCAĞI'NDA BAŞVURANLARIN HİPERTANSİYON HAKKINDAKİ BİLGİ, TUTUM VE GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İZMİR'DE BİR SAĞLIK OCAĞI'NDA BAŞVURANLARIN HİPERTANSİYON HAKKINDAKİ BİLGİ, TUTUM VE GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ"

Transkript

1 ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2010; 11(1) :3-9 Klinik Araştırma İZMİR'DE BİR SAĞLIK OCAĞI'NDA BAŞVURANLARIN HİPERTANSİYON HAKKINDAKİ BİLGİ, TUTUM VE GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Ercan Murat OSKAY, M. Fatih ÖNSÜZ, Ahmet TOPUZOĞLU ÖZET AMAÇ: Hipertansiyon yüksek prevalansı ile önemli bir halk sağlığı sorundur. Araştırmamızın amacı İzmir'de bir sağlık ocağına başvuran poliklinik hastalarının hipertansiyon hakkındaki bilgi, tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesidir. GEREÇ ve YÖNTEM: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma Eylül 2006 tarihinde İzmir Ballıkuyu Sağlık Ocağı'na başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 245 kişiyle yürütüldü. Araştırmanın verileri iki bölümden oluşan anket formunun yüzyüze görüşme tekniği ile uygulanması yoluyla toplandı. Verilerin istatistik analizlerinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare ve Fisher'in kesin testi kullanıldı. Hipertansiyon bilgi düzeyine etki eden faktörlerin değerlendirilmesinde lojistik regresyon analizi kullanıldı ve p<0.05 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak kabul edildi. BULGULAR: Katılımcıların yaş ortalaması 49.32±16.84 idi ve %62'si kadın, %49'u ilkokul mezunu ve %75.5'i alt sosyoekonomik düzeyde idi. Katılımcıların %12.72si kan basıncı değerlerini doğru olarak bilmişti. Katılımcıların %19.6'sı herhangi bir nedenle doktora gittiklerinde tansiyonlarını ölçtürdüklerini belirtmişti. Katılımcıların kan basıncı değerleri bilgi durumları ile sosyoekonomik düzey arasında anlamlı farklılık bulundu (p<0.005)). Lojistik regresyon sonucunda da sosyoekonomik düzeyin hipertansiyonla ilgili bilgi düzeyini etkilediği belirlendi. SONUÇ: Araştırmamıza katılanların hipertansiyonla ilgili bilgi düzeyleri düşük bulunmuştur. Bölgede önemli bir halk sağlığı problemi olan hipertansiyon konusunda etkin, toplumca kabul görmüş ve uygulanabilir toplum tabanlı koruma ve eğitim projeleri uygulanmalıdır. Bu şekilde toplumun hipertansiyon konusundaki bilgi ve farkındalıkları arttırılarak tutum ve davranış değişiklikleri gerçekleşebilecektir. Anahtar sözcükler: Hipertansiyon, sağlık ocağı, bilgi düzeyi, tutum Assesment of Hypertension Knowledge, Attitude and Throught of Policyclinic Patients at a Primary Health Care Center in İzmir SUMMARY OBJECTIVE: Hypertension is an important public health problem with high prevelance. The aim of our study is to assess the knowledge, opinion and approach of polyclinic patients to hypertension at a primary health care center in Izmir. MATERIALS and METHODS: This descriptive study was performed in a primary health care center in Izmir with 245 participants attending to this primary health care center during September Study data was collected by a two part questionnaire, using face to face interview. The data was evaluated by descriptive statatistics, chi square and Fisher exact tests. Logistic regression analysis was performed to determine the factors effecting the knowledge on hypertension and p<0.05 was accepted significant. RESULTS: The mean age of the participants was 49.32±16.84 and %62 of them were women, %49 were primary school graduates and %75.5 of them were with low socioeconomic level. %12.7 of the participants knew the hypertension levels correctly and %19.6 of them had their blood pressure measured when they attented to a clinic because of a problem. There was a significant difference between hypertension awareness level and socioeconomic level (p<0.05). Socioeconomic level was found as an effecting factor on hypertension awareness level by logistic regression analysis. CONCLUSION: We found the knowledge levels of the participants at a low level. Effective, acceptible and applicable community based protection and education projects should be performed about hypertension which is an important public health problem in the region. By this way the knowledge and awareness of society about hypertension will be raised and attitude and behaviour changes will be able to be realized. Key words: Hypertension, primary health care center, knowledge level, attitude Hipertansiyon yaygın prevalansı ve 4 öngörülmektedir. Ulusal çapta yapılmış üç büyük komplikasyonlar nedeniyle bireysel ve halk sağlığı çalışmaya göre genel hipertansiyon prevalansı %33.7 1,2 açısından önemli bir sorundur. Günümüzde dünya (TEKHARF çalışması), %31.8 (Türkiye erişkin nüfusunun dörtte birinden fazlası (972 milyon) hipertansif iken, bu oranın 2025 yılında %29 artacağı 3 (1.56 milyar) öngörülmektedir. Türkiye'de yaklaşık Hipertansiyon Prevalans Çalışması (Patent çalışması) 5- ve %41.7 (METSAR çalışması) olarak bulunmuştur 7. Ulusal Hastalık Yükü-Maliyet Etkililik Çalışması'na milyon hipertansiyon hastasının olduğu göre hipertansif kalp hastalığının bütün ölümlerin 1 Buca 1 Nolu Aile Sağlığı Merkezi, İZMİR, TÜRKİYE 2 Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi, SAKARYA, TÜRKİYE 3 Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İSTANBUL, TÜRKİYE 3

2 İzmir'de Bir Sağlık Ocağı'nda Başvuranların Hipertansiyon Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Görüşleri %3'ünü oluşturduğu ve ulusal düzeyde ölüme neden olan hastalıklar içerisinde 6. sırada olduğu 8 görülmektedir. Ülke genelinde yaygınlığı ve risk faktörleri ile birlikteliği göz önüne alındığında hipertansiyon ülkemiz için önemli bir halk sağlığı 9 sorunudur. Hipertansiyonun bu denli yüksek prevalansına rağmen önemli sorun, hipertansiyon hastalarının yalnız yarısının hipertansif olduklarının farkında olmaları ve farkında olanların da yalnız yarısının 10,11 düzenli tedavi ve kontrol altında olmalarıdır. Literatürde de hipertansif hastaların yaklaşık 2/3'ünde kan basıncı kontrolünün sağlanamadığı belirlenmiştir 12. Kişilerin hipertansiyon hakkındaki bilgi eksiklikleri, farkındalıklarını ve tutumlarını da etkilemekte ve bu durum hastalığın kontrolü için en 13 önemli engeli oluşturmaktadır. ABD'de kişilerin hipertansiyon hakkındaki bilgi düzeylerinin arttırılması paralel olarak toplumun hipertansiyon hakkındaki farkındalıklarının, tedavilerinin ve 14 kontrolünün de artmasını sağlamıştır. Araştırmamızda İzmir'de bir sağlık ocağına başvuran poliklinik hastalarının hipertansiyon hakkındaki tutum, bilgi ve görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM Tanımlayıcı tipteki bu araştırma Eylül 2006 tarihinde İzmir Ballıkuyu Sağlık Ocağı'na başvuran 245 kişiyle yürütüldü. Araştırmamıza katılan 245 kişi araştırmanın yapıldığı tarihte sağlık ocağına başvuran ve araştırmamıza katılmayı kabul eden kişilerdi. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan ve iki bölümden oluşan anket formunun yüzyüze görüşme tekniği ile uygulanması yoluyla toplandı. Verilerin toplanmasında kullanılan anketin ilk bölümü sosyodemografik özelliklerle ilgili sorulardan, ikinci bölümü ise hipertansiyonla ilgili bilgi, tutum ve görüşlerini belirlemek amacıyla sorulan sorulardan oluşmaktaydı. Araştırmamızda katılımcıların sosyoekonomik düzeyinin belirlenmesinde Kalaycıoğlu ve ark.'nın 15 makalesinden yararlanıldı. Verilerin istatistik analizlerinde tanımlayıcı istatistikler ve gruplar arası yüzde farklarının karşılaştırılmasında ki-kare, gözlerde beklenen değerin 5'in altında olduğu durumlarda Fisher'in kesin testi kullanılarak değerlendirildi. Araştırmaya katılanların hipertansiyon ile ilgili doğru bilgi düzeylerine etki eden faktörlerin belirlenmesi için yapılan çok değişkenli analizde; yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzey (SED) olmak üzere toplam 3 değişken değerlendirildi. Bu değişkenlerin hipertansiyonla ilgili bilgi düzeyine etkisi lojistik regresyon analizi geriye doğru eleme yöntemi ile incelendi, etkili faktörlerin tahmini rölatif riskleri ve %95 güven aralıkları hesap edildi. İstatistiksel analizlerde p<0.05 istatistiksel anlamlılık düzeyi olarak kabul edildi. BULGULAR Araştırmaya katılanların %62.0'si (n=152) kadın, %28.0'i (n=93) erkekti ve yaş ortalaması 49.32±16.84 idi. Katılımcıların %49.0'u (n=120) ilkokul, %9.8'i (n=24) üniversite, %7.8'i (n=19) lise, %5.7'si (n=14) ortaokul mezunu iken, %27.7'si (n=68) ise hiç okula gitmemişti. Katılımcıların %75.5'i (n=185) düşük, %15.1'i (n=37) orta ve %9.4'ü (n=23) üst sosyoekonomik düzeyde (SED) idi. Araştırmaya katılanların %6.1'i (n=15) kalp krizini, %10.2'si (n=25) kalp yetmezliğini, %3.7'si (n=9) damar hastalıklarını, %15.9'u (n=39) kolesterol ve diğer kan yağlarının yüksekliğini, %.6'sı (n=43) diyabeti, %3.3'ü (n=8) felci, %2.4'ü (n=6) hormonal hastalıkları ve %0.8'i (n=2) böbrek yetmezliğini hipertansiyonla ilişkili hastalıklar olarak bilmekteydi. Araştırmaya katılanların %43.3'ü (n=106) hipertansiyon tanısı almıştı. Hipertansiyon hastalarının hastalık süresi ortancası 5.00 yıl (min. 1, max. 30) idi. Hipertansiyon hastalarının %98.1'i (n=104) ilaç kullanmaktaydı. Katılımcıların %42.9'unun (n=105) evinde ve çekirdek ailesinde hipertansiyon hastası vardı. Katılımcıların %41.2'si (n=101) haftada bir kezden seyrek, %18.0'i (n=44) 2-3 günde bir, %9.8'i (n=24) haftada bir kez, %7.3'ü de (n=18) hergün tansiyonunu ölçerken, %23.7'si (n=58) hiç ölçmüyordu. Tansiyonunu ölçen hastaların %27.8'i (n=52) eczanede, %24.7'si (n=46) kendisi, %12.8'i (n=24) evdeki herhangi birinin, %6.4'ü (n=12) hastanede tansiyonunu ölçtürüyordu. Bu kişilerin %73.8'i (n=138) şişirmeli, %26.2'si (n=49) dijital aletle tansiyonunu ölçmekteydi. Tansiyon tanılı olduğunu belirten hastaların %45.5'i (n=85) tansiyonlarının 120 mmhg ve 80 mmhg'den düşük, %31.0'i (n=58) mmhg ile mmhg arasında, %19.2'si (n=36) mmhg ile mmhg arasında ve %4.3'ü (n=8) 160 mmhg ve 100 mmhg'den yüksek olduğunu bildirmişti. Araştırmaya katılanların %12.7'si (n=31) mmhg'den yüksek değerlerin hipertansiyon olduğunu belirtmişti. Katılımcıların %.1'i (n=42) mmhg'den yüksek değerlerin, %12.2'si (n=30) mmhg'den yüksek değerlerin hipertansiyon olduğunu belirtirken, %58.0'i (n=142) hipertansiyon değerleri hakkında fikri olmadığını belirtmişti. Katılımcıların %79.6'sı (n=195) hipertansiyonun hayati tehlike taşıdığını ve %0.4'ü (n=1) de hayati tehlike taşımadığını bildirmiş, %20.0'si (n=49) ise hipertansiyonun hayati tehlike taşıdığı konusunda fikri olmadığını bildirmişti. Katılımcıların %.6'sı (n=43) hipertansiyon ilaçlarının sadece tansiyon yükseldiğinde alınması gerektiğini bildirirken, %45.3'ü (n=111) bu konuda bilgisi olmadığını ve %37.1'i (n=91) ise bu ifadenin yanlış olduğunu bildirmişti. Araştırmaya katılanların %32.7'si (n=80) tansiyonun hiç şikayet vermeden de yükselebileceğini belirtmişken, %57.5'i (n=141) bu konuda fikrinin olmadığını ve %9.8'i (n=24) bu 4

3 Oskay ve Ark. ifadenin yanlış olduğunu belirtmişti. Katılımcılardan %15.5'i (n=38) hipertansiyon konusunda şikayet yoksa tedavi edilmesine gerek olmadığını bildirmiş, %61.6'sı (n=151) bu konuda fikri olmadığını ve %22.9'u (n=56) bu ifadenin yanlış olduğunu bildirmişti. Araştırmaya katılanların hipertansiyonun sebep olduğu hastalıklar ve hipertansiyon tedavisine yardımcı yaklaşımlarla ilgili bilgi düzeyleri ve bilgi kaynakları Tablo 1'de gösterildi. Araştırmaya katılanların %52.7'si (n=129) hipertansiyonun sebebi olarak stresi, %26.1'i (n=64) şişmanlığı ve %16.7'si (n=41) yaşlılığı hipertansiyonun sebebi olarak gösterirken, %26.5'i (n=65) hipertansiyonun sebebinin bilinmediğini belirtmişti. Katılımcıların %60.8'i (n=149) hipertansiyonun felce, %55.5'i (n=136) beyin kanamasına, %20.4'ü (n=50) körlüğe, %19.6'sı (n=48) kalp krizine, %11.8'i (n=29) kalp yetmezliğine ve %6.5'i (n=16) böbrek yetmezliğine sebep olduğunu belirtmişti. Katılımcıların %75.9'u (n=186) tuz kısıtlamasının, %45.7'si (n=112) önerilen diyet programına uyulmasının, %31.4'ü (n=77) fazla kiloların atılmasının, %21.6'sı (n=53) sigara içilmemesinin, %18.8'i (n=46) düzenli egzersiz yapılmasının ve %15.1'i (n=37) aşırı alkol alımının kısıtlanmasının hipertansiyon tedavisine yardımcı yaklaşımlar olduğunu belirtmişti. Araştırmaya katılanlardan %52.2'si (n=128) hipertansiyon hakkındaki bilgilerini doktordan, %32.7'si (n=80) çevresinden, %24.1'i (n=59) televizyondan, %5.7'si (n=14) gazeteden ve %2.0'si (n=5) internetten edindiğini bildirirken, %4.1'i (n=10) diğer (dergi, broşür, eczane) yerlerden edindiğini bildirmişti. Araştırmaya katılanların %19.2'si (n=47) sistolik, %12.2'si (n=30) diastolik, %33.1'i (n=81) her ikisinin de yüksek olmasının tehlikeli olduğunu belirtirken, %7.7'si (n=19) bu durumun yaşa göre değişeceğini belirtmişti. Bu konuda katılımcıların %27.8'i (n=68) de fikri olmadığını belirtmişti. Katılımcıların %19.6'sı (n=48) herhangi bir nedenle doktora gittiklerinde tansiyonlarını ölçtürdüklerini, %18.0'i (n=44) ölçtürmediklerini bildirirken, %62.4'ü (n=153) de bazen ölçtürdüklerini bildirmişti. Araştırmaya katılanların bazı özelliklerine göre hipertansiyon bilgi düzeyleri Tablo 2'de gösterilmiştir. Araştırmaya katılan kadınların %11.8'inin (n=18), erkeklerin de 14.0'ünün (n=13) hipertansiyon değerini doğru bildiği tespit edilmişti. Cinsiyetlerin doğru bilgi durumları arasında anlamlı fark yoktu (p=0.625). Üst SED'dekilerin %34.8'i (n=8), orta SED'dekilerin %8.1'i (n=3) ve alt SED'dekilerin %10.8'i (n=20) hipertansiyon değerleri ile ilgili doğru bilgi sahibi idi. Katılımcıların SED ile hipertansiyon bilgi düzeyleri arasında anlamlı fark vardı (p=0.009). Bu fark üst SED'dekilerin hipertansiyon konusundaki doğru bilgi sahibi olma oranlarının orta ve alt SED'dekilere göre daha fazla olmasından kaynaklanmakta idi. Katılımcılardan yaşı arası olanların %12.7'si (n=10), yaş arasındakilerin %12.6'sı (n=14) ve 65 yaş ve üzerindekilerin %12.7'si (n=7) hipertansiyon değerini doğru biliyordu ve yaş gruplarının doğru bilgi sahibi olma oranları birbirine benzerdi (p=1.000). Araştırmaya katılanlardan ilkokul ve altı düzeyde eğitimli olanların %10.6'sı (n=20), Tablo 1. Araştırmaya katılanların hipertansiyonla ilgili bazı konularda bilgi düzeyleri ve bilgi kaynakları* Konular n % Hipertansiyonun sebepleri Stres Bilinmiyor Şişmanlık Yaşlılık Hipertansiyonun sebep olduğu hastalıklar Felç Beyin kanaması Körlük Kalp krizi Kalp yetmezliği Böbrek yetmezliği Hipertansiyon tedavisine yardımcı yaklaşımlar Tuz kısıtlaması Önerilen diyet programına uyulması Fazla kiloların atılması Sigara içilmemesi Düzenli egzersiz yapılması Aşırı alkol alımının kısıtlanması Hipertansiyon konusundaki bilgi kaynakları Doktor Çevre Televizyon Gazete Diğer (Dergi, broşür, eczane) İnternet * Hastalar birden çok seçenek işaretlemişlerdir 5

4 İzmir'de Bir Sağlık Ocağı'nda Başvuranların Hipertansiyon Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Görüşleri ortaokul mezunu olanların %7.1'i (n=1) ve lise ve üstü düzeyde eğitimli olanların %23.3'ü (n=10) hipertansiyon değerleri ile ilgili doğru bilgi sahibi iken, eğitim düzeyi ile hipertansiyon bilgi durumu arasında anlamlı fark yoktu (p=0.066). Ayrıca 65 yaş ve üzerindekilerin diğer yaş gruplarına göre daha sık aralıklarla ve doktora herhangi bir nedenle gittiklerinde daha çok tansiyonlarını ölçtürdükleri (p<0.005) belirlenmişti. Üst SED'deki katılımcıların doktora herhangi bir nedenle gittiklerinde daha çok tansiyonlarını ölçtürdükleri bulunmuştu (p<0.005). Evinde ve çekirdek ailesinde hipertansiyon hastası olanların da olmayanlara göre anlamlı farkla daha sık aralıklarla ve doktora herhangi bir nedenle gittiklerinde daha çok tansiyonlarını ölçtürdükleri belirlenmişti (p<0.005). Çok değişkenli analizle; yaşın, cinsiyetin ve SED'in hipertansiyonla ilgili doğru bilgiye sahip olma durumuna etkisi incelendiğinde; SED doğru bilgiye sahip olma durumunu etkileyen faktör olarak ortaya çıktı. Alt SED'e göre üst SED'de olmanın hipertansiyonla ilgili doğru bilgi sahibi olma olasılığını 4.40 kat arttırdığı tespit edildi (%95 GA; , p: 0.003). TARTIŞMA İzmir'de bir sağlık ocağına başvuran poliklinik hastalarının hipertansiyon hakkındaki bilgi, tutum ve görüşlerinin değerlendirilmesi amacıyla yapılan araştırmamızda katılımcıların %12.7'si hipertansiyon değerlerini doğru olarak bilmişti. Ayrıca üst SED'de olanların hipertansiyon değerlerini anlamlı farkla daha çok doğru bildikleri bulunmuştu. Yapılan çok değişkenli analizde de üst SED'de olmanın hipertansiyonla ilgili doğru bilgi sahibi olma olasılığını arttırdığı tespit edilmişti. North Carolina'da yapılan bir çalışmada hipertansiyon değerlerini doğru bilme oranı %84.0 olarak saptanmıştı.aynı çalışmada 65 yaş üstü grubun, düşük eğitim düzeyindekilerin ve Afrika kökenlilerin daha az bilgi sahibi oldukları 14 belirlenmişti. ABD'deki bir başka çalışmada ise Afrika kökenlilerin hipertansiyon değerleri konusunda Latin kökenlilerden daha bilgili olduğu 16 belirlenmişti. ABD'de yapılan bir başka çalışmada da katılımcıların üçte ikisinin hipertansiyon değerlerini doğru bildikleri ve yüksek eğitim düzeylilerde bu oranların anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmişti. ABD'de yapılan bir başka çalışmada da %59.8 oranında hipertansiyon değerleri doğru olarak bilinmişti ve 60 yaş üstü olanların, düşük eğitim düzeyine sahip olanların ve hipertansiyon tanılanma süreleri 9 yılın altında olanların bilgi 18 düzeyleri daha düşük bulunmuştu. ABD'deki bir diğer çalışmada ise katılımcıların dörtte üçü hipertansiyon hakkında bilgi sahibi olduğu veeğitim düzeyinin hipertansiyon bilgi düzeyini etkileyen bir 19 faktör olduğu bulunmuştu. Kanada'da yapılan bir çalışmada katılımcıların hipertansiyonla ilgili bilgi 20 düzeyleri düşük bulunmuştu. Ülkemizde Van'da bu Tablo 2. Araştırmaya katılanların bazı özelliklerine göre hipertansiyon değerleri ile ilgili bilgi durumlarınındağılımı Hipertansiyon değerleri ile ilgili bilgi durumu Doğru Yanlış Toplam p n % n % n % Cinsiyet Kadın Erkek Sosyoekonomik düzey (SED)* Üst SED Orta SED ** Alt SED Yaş Eğitim düzeyi İlkokul ve altı Ortaokul Lise ve üstü * SED içerisinde eğitim düzeyi de değerlendirilmiştir Fischer in kesin testi ** Fischer in kesin testi Tablo 3. Araştırmaya katılanların çok değişkenli analiz sonucunda hipertansiyonla ilgili doğru bilgi düzeylerini etkileyen faktörlerin tahmini rölatif risklerinin (TRR) ve güven aralıklarının (GA) dağılımları. 6 Faktör Sosyoekonomik düzey (SED) %95 GA TRR En düşük En yüksek Alt SED 1.0 Orta SED Üst SED

5 Oskay ve Ark. konuda yapılan çalışmada katılımcıların %55.0'inin hipertansiyon kelimesini hiç duymadığı, %.0'sinin ise hipertansiyon değerlerini doğru olarak bildiği 21 tespit edilmişti. Araştırmamızın sonucu yabancı literatürle farklılıklar gösterirken Van'da yapılan çalışma ile benzerdir. Özellikle ABD'de yapılan çalışmalarda daha yüksek oranda bilgi düzeyleri saptanmıştır. Bu sonucun çalışmaların yürütüldüğü örneklem grubunun eğitim ve SED ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Van'daki çalışma ile benzer sonuçları n çı kması da bu düş üncemizi desteklemektedir. Araştırmamızı yürüttüğümüz grubun çoğunun kadın, ilkokul ve altında eğitim düzeyine sahip ve düşük SED'de oldukları göz önünde bulundurulduğunda hipertansiyon değeri ile ilgili sonucumuz normal olarak değerlendirilebilir. Özellikle yabancı literatürde de eğitim düzeyinin hipertansiyon bilgisini etkilediği belirtilmekteydi. Araştırmamızda SED'in bilgi düzeyini etkilediği belirlenmiştir. Araştırmamızda katılımcıların SED'i belirlenirken maddi ve mesleki durumlarının yanı sıra eğitim düzeyleri de göz önünde bulundurulmuştur. Bu nedenle eğitimin belirleyici rolü araştırmamızda da bir yönüyle ortaya çıkmaktadır. Araştırmamıza katılanların hipertansiyonla ilişkili çeşitli hastalıklarla ilgili bilgi düzeyleri de düşük bulunmuştu. En yüksek oranda bilinen hipertansiyonla ilişkili hastalık ise diyabet olarak tespit edilmişti. ABD'de yapılan bir çalışmada da katılımcıların hipertansiyonla ilişkili hastalıklarla ilgili bilgi düzeyleri beklenenden düşük bulunmuş ve bu çalışmada da hipertansiyonla ilişkili olarak en çok 19 bilinen hastalık diyabet olarak bulunmuştu. Katılımcıların SED ve eğitim düzeyleri düşük olduğu için sonucumuz beklenen bir sonuçtur. Diyabetin hipertansiyonla ilişkili olarak en çok bilinen hastalık olması ise diyabetin görülme sıklığı ve bu hastalığa özel olarak yapılan yayınlar, programlar ve eğitimler olabilir. Sonucumuz toplumda diyabetin tanınırlığının daha ön plana çıkmış olduğu şeklinde de yorumlanabilir. Araştırmamıza katılanların çoğunluğu hipertansiyonun hayati tehlike taşıdığını bilirken, çoğu tansiyonun ne zaman yükselebileceği, ne zaman tedavi edileceği ve ilaçların ne zaman alınacağı konusunda bilgi sahibi değildi. ABD'deki bir çalışmada katılımcıların çoğu hipertansiyonun hayati tehlikesi olduğunu ve hayat boyu tedavi edilmesi gerektiğini bildirmişti. Hipertansiyonun hayati tehlike taşıdığıyla ilgili sonucumuz ABD'deki çalışmanın sonucuyla benzeşirken, hipertansiyonun hayat boyu tedavi edilmesiyle ilgili sonuç aynı çalışma ile zıt olarak bulunmuştur. Diğer sonuçlarımızda göz önünde bulundurulduğunda araştırma grubumuzun hipertansiyonla ilgili çoğu konuda bilgi eksikliği olduğunu göstermektedir. Kişiler hipertansiyonun hayati tehlike taşıdığını bildikleri halde genel olarak bilgi düzeyleri düşüktür. Bu durum özellikle sağlık personelinin herhangi bir nedenle muayeneye gelen hastaları bilgilendirmediklerini göstermektedir. Oysa kişilerin bilgilendirilmeleri birincil korunma ve erken tanı açısından büyük önem taşımaktadır. Bu konuda sağlık personeline büyük sorumluluk düşmektedir. Kişilerin hipertansiyon hakkında bilgi düzeylerinin arttırılması koruyucu hekimliğin yanı sıra hasta olduktan sonra tedaviye uyumu ve dolayısıyla hipertansiyonun kontrolünü de etkileyecektir. Ayrıca bilgi düzeyinin arttırılması kişilerin farkındalıklarını da arttıracaktır. Bu durum hipertansiyonun morbidite ve mortalitesini de etkileyecek ve kişilerin yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olacaktır. Araştırmaya katılanların çoğu hipertansiyonun sebebi olarak stresi gösterirken, şişmanlık veyaşlılık diğer sebepler olarak belirtilmişti. Katılımcıların beşte biri ise hipertansiyonun sebebinin bilinmediğini belirtmişti. Ayrıca katılımcılar hipertansiyonun sebep olduğu diğer hastalıklar içerisinde en çok felç ve beyin kanamasını bildirmişlerdi. ABD'de yapılan bir çalışmada hipertansiyonun sebep olduğu hastalıklardan en çok kalp yetmezliği belirtilmişti. İstanbul'da yapılan bir çalışmada da bizim çalışmamızla benzer bir şekilde hipertansiyonun en 22 çok sebep olduğu hastalığın felç olduğu bulunmuştu. Araştırmamıza katılanların hipertansiyonun sebepleri ve neden olduğu hastalıklarla ilgili bilgilerinin genel olarak doğru olduğu görülmektedir. Ancak katılımcıların yarısından çoğunun hipertansiyonun neden olduğu hastalıklar olarak kalp krizi, kalp yetmezliği gibi hastalıkları bilmemesi bilgilerinin eksikliğini göstermektedir. Araştırmamızda tuz kısıtlaması hipertansiyon tedavisine yardımcı yaklaşımlar içerisinde en çok bilineniydi. Bununla birlikte önerilen diyet programına uyulması, fazla kiloların atılması, sigara içilmemesi, düzenli egzersiz yapılması ve aşırı alkol alımının kısıtlanması katılımcıların yarısından daha azı tarafından belirtilmişti. ABD'de yapılan bir çalışmada ilaçla tedavi haricinde en önemli yaklaşımlar olarak fazla kiloların atılması, stresin azaltılması ve tuz kısıtlanması bildirilmişti. ABD'deki bir başka çalışmada ise alkol tüketiminin 16 azaltılması en önemli yaklaşım olarak belirtilmişti. Ankara'daki bir çalışmada hastalık nedeniyle en fazla uygulanan yaşam değişikliği tuz kısıtlaması olarak bulunmuştu. Bu çalışmada diğer uygulanan değişiklikler sırasıyla az yemek, sebze ağırlıklı yemek, sıvı yağ kullanmak, az yağlı yemek, yürüyüş 23 yapmak olarak belirlenmişti. Araştırma sonuçlarımız literatürle paralellik göstermektedir. Ancak katılımcıların bilgi düzeyi düşük olarak değerlendirilebilir. Özellikle hipertansiyonun kontrolü açısından bu durum düşündürücüdür. Literatürde hipertansiyon kontrolünde ve kardiyovasküler hastalık riski azaltılmasında geleneksel ilaç tedavisi kadar, yaşam biçimi değişikliklerinin de önemi vurgulanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü/Uluslararası Hipertansiyon Derneği 7

6 İzmir'de Bir Sağlık Ocağı'nda Başvuranların Hipertansiyon Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Görüşleri Kılavuz Kurulu'nun ve Hipertansiyon Primer Korunmasıİçin ABD Çalışma Grubu'nun raporlarında da koruyucu öneriler olarak yaşam biçimi 24 değişiklikleri belirtilmiştir. Birçok çalışma, kilo kontrolü ve tuz kısıtlaması başta olmak üzere sebze ve meyveden zengin, doymuş yağlardan fakir diyetin 25 kardiyovaskuler yararlar sağladığını belirtmektedir. Ayrıca potasyum alımında artış, kalsiyum ve magnezyum alımı ile desteklenmesi, obezitenin kontrolü, fazla alkol alımından kaçınma, fizik 26 egzersizi artırma da önerilmektedir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını edinmede sağlık personelinin belirleyici bir rolü olduğu bilinmektedir. Bu nedenle ancak sağlık personeli merkezli olarak çok yönlü ve organize bir yaklaşımla toplumda bunu etkili ölçüde değiştirmek mümkün olabilecektir. Araştırmamıza katılanların yarısından çoğu hipertansiyon hakkındaki bilgilerini doktorlardan elde ettiğini bildirmişti. Diğer bilgi kaynakları olarak katılımcıların çevresi, televizyon, gazete ve internet belirtilmişti. ABD'de yapılan bir çalışmada hastaların çoğunun hipertansiyonla ilgili bilgilerini doktorlar ve diğer sağlık personelinden edindiği belirlenmişti. Bir diğer bilgi kaynağı olarak da medya gösterilmişti. Araştırmamızın sonucu sağlık personeli açısından ABD'deki çalışmanın sonucunu desteklemektedir. Ancak medyanın bilgi edinmede kullanımı çalışmamızda daha düşüktür. Literatürde medyanın özellikle hipertansiyon kontrolü konusunda toplumun bilgi ve farkındalığını arttırma tutum açısından çok 27 önemli olduğu belirtilmişti. Araştırmamızda en önemli bilgi kaynağı olarak sağlık personelinin bulunmuş olması önemli bir bulgu olmakla birlikte bilgi edinme oranının %52.2 olması henüz istenen düzeylere ulaşılamadığını göstermektedir. Ayrıca araştırmamızda bilgi kaynağı olarak ikinci sırada kişilerin çevrelerinin bulunmuş olması ülkemizde kişilerin halen güvenilir olmayan, bilimsel gerçekliği tartışılır bilgiler edinmiş olabileceğini akla getirmektedir. Bu sonuçlar özellikle doktorların bu konuda daha etkin bilgilendirilmesinin ve toplumun bilgilendirilmesinde de etkin bir sağlık eğitimi programının kullanılmasının gerekliliğini göstermektedir. Ayrıca literatürde de belirtildiği gibi hipertansiyon konusunda toplumun bilgilendirilmesinde medya da etkin olarak kullanılmalı ve bu konuda nitelikli programların gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Araştırmamızda katılımcıların %23.7'si tansiyonunu hiç ölçtürmezken, ölçenlerin de çoğu ya eczanede ya da kendisi tansiyonlarını ölçmekteydi. Ayrıca katılımcıların çoğu herhangi bir nedenle doktora gittiklerinde tansiyonlarını hiç ölçtürmemekte ya da bazen ölçtürmekteydi. Aynı zamanda 65 yaş ve üzerindekiler, üst SED'dekiler ve evinde ya da ailesinde hipertansiyon hastası olanlar herhangi bir nedenle doktora gittiklerinde daha çok tansiyonlarını ölçtürüyorlardı. Ülkemizde Van'da ve Ankara'da yapılan çalışmalarda hipertansiyon hastalarının büyük çoğunluğunun haftada ya da ayda birkaç kez düzenli 21,23 olarak tansiyonlarını ölçtürdükleri saptanmıştı. Ayrıca Niğde'deki çalışmada tansiyonunu hiç ölçtürmeme oranı %15.1, Antalya'da yapılmış bir 28,29 başka çalışmada ise %13.0 olarak tespit edilmişti. ABD'de yapılan bir çalışmada ise kişilerin sadece %1'inin tansiyonlarını hiç ölçtürmediği belirlenmişti 30. Araştırmamızın bulguları yerli literatürle benzerlikler gösterirken, ABD'de yapılmış çalışmaya göre hiç ölçtürmeyenlerin oranı daha yüksektir. Tansiyon ölçtürme oranının gelişmiş ülkelerde daha yüksek olduğu bilinmektedir. Bu nedenle ABD'deki çalışmadan daha düşük bulgular bulmamız beklenen bir sonuç olarak değerlendirilebilir. Hipertansiyonun erken tanısı ve komplikasyonlarından korunma açısından belirli aralıklarla ölçülmesi önemlidir. Tansiyonun belirli aralıklar ölçtürülmesinde en önemli etkende kişilerin bilgi düzeyleridir. Çünkü hipertansiyon hakkında bilgi düzeyinin yüksek olması farkındalığı da arttıracak ve kişilerin bu konuda daha duyarlı davranması sağlanmış olunacaktır. Araştırmamızda 65 yaş ve üzerindekilerin, üst SED'dekilerin ve evinde ya da ailesinde hipertansiyon hastası olanların herhangi bir nedenle doktora gittiklerinde daha çok tansiyonlarını ölçtürmeleri de kişilerin farkındalıklarının daha yüksek olmasıyla açıklanabilir. Sonuç olarak; araştırmamızda katılımcıların hipertansiyonla ilgili bilgi düzeyleri düşük bulunmuştur. Kişilerin bilgi eksikliklerinin hipertansiyonla ilgili tutum ve görüşlerini de etkilediği görülmektedir. Araştırmamızın en önemli kısıtlılığı araştırmaya seçilen kişilerin temsil eden bir örnekleme ile seçilmemiş olmasıdır. Araştırmamızı yürüttüğümüz kişiler gönüllülük esasına göre araştırmaya dahil edilmiştir. Bu nedenle araştırmamızın bir temsil niteliği yoktur ve sonuçları topluma genellenemez. Ülkemizde önemli bir halk sağlığı problemi olan hipertansiyon konusunda etkin, toplumca kabul görmüş ve uygulanabilir toplum tabanlı koruma ve eğitim projelerine ihtiyaç olduğu görülmektedir. Ayrıca bu konuda birinci basamağın daha işlevsel hale getirilmesi ve özellikle sağlık ocaklarında çalışan personelin bilgilendirilerek toplumu hipertansiyon konusunda daha bilinçli şekilde eğitmek gerekmektedir. KAYNAKLAR 1. Turnbull F. Blood pressure lowering treatment trialists' collaboration. Effects of different blood-pressurelowering regimens on major cardiovascular events: results of prospectively-designed overviews of randomised trials. Lancet 2003;362: Vasan RS, Beiser A, Seshadri S, Larson MG, Kannel WB, D'Agostino RB, Levy D. Residual life time risc for developing hypertension in middleand man-oped women and man: The Fragmingham Heart Study. JAMA2002;237: Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Muntner P, 8

7 Oskay ve Ark. Whelton PK, He J. Global burden of hypertension: analysis of worldwide data. Lancet 2005;365: Öngen Z. Çözümü zor bir toplumsal sorun: hipertansiyon. Klinik Gelişim 2005;18: Altun B, Arici M, Nergizoğlu G, Derici U, Karatan O, Turgan C, Sindel S, Erbay B, Hasanoğlu E, Cağlar S. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the patent study) in J Hypertens 2005;23: Soydan İ. Hipertansiyon ile ilgili tek harf çalışması verileri ve yorumu. Onat A, editor. Türk erişkinlerde kalp sağlığı (TEKHARF). Argos iletişim, İstanbul, 2003: METSAR araştırıcıları. Türk erişkinlerde metabolik sendrom prevalansı. TKD XX. Ulusal Kongre Kitabı, Antalya, T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Başkent Üniversitesi. Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet-Etkililik Projesi Hastalık Yükü. Final Rapor. Aralık Göçgeldi E, Babayiğit MA, Hassoy H, Açıkel CH, Taşçı İ, Ceylan S. Hipertansiyon tanısı almış hastaların algıladıkları yaşam kalitesi düzeyinin ve etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2008;50: Arıcı M, Çağlar Ş. Hipertansiyon ve oluşturduğu sorunlar. Hacettepe Tıp Dergisi 2002;33(1): T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Birinci Basamakta Kronik Hastalıklar Kontrol Programı-I Hipertansiyon. Ankara: Onur Matbaacılık, Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, Cushman WC, Green LA, Izzo JL Jr, Jones DW, Materson BJ, Oparil S, Wright JT Jr, Roccella EJ; National Heart, Lung, and Blood Institute Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure; National High Blood Pressure Education Program Coordinating Committee. The Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure: the JNC 7 report. JAMA 2003;289(19): Subramanian U, Hofer TP, Klamerus ML, et al. Knowledge of blood pressure targets among patients with diabetes. Primary Care Diabetes 2007;1: Viera AJ, Cohen LW, Mitchell CM, Sloane PD. High blood pressure knowledge among primary care patients with known hypertension: A North Carolina Family Medicine Research Network (NC-FM-RN) Study. J Am Board Fam Med 2008;21: Kalaycıoğlu S, Kardam F, Tüzün S, Ulusoy M. Türkiye için sosyoekonomik statü ölçütü geliştirme yönünde yaklaşım ve denemeler. Toplum ve Hekim 1998;13(2): Okonofua EC, Cutler NE, Lackland DT, Egan BM. Ethnic differences in older Americans: Awareness, knowledge, and beliefs about hypertension. Am J Hypertens 2005;18: Oliveria SA, Chen RS, McCarthy BD, et al. Hypertension knowledge, awareness, and attitudes in a hypertensive population. J Gen Intern Med 2005;20: Sanne S, Muntner P, Kawasaki L, HyreA, DeSalvo KB. Hypertension knowledge among patients from an urban clinic. Ethn Dis 2008;18; Gazmararian JA, Williams MV, Peel J, Baker DW. Health literacy and knowledge of chronic disease. Patient Educ Couns 2003;51: Petrella RJ, Speechley M, Kleinstiver PW, Ruddy T. Impact of a social marketing media campaign on public awareness of hypertension. Am J Hypertens 2005;18: Eryonucu B, Sayarlıoğlu M, Bilge M, Güler N, Erkoç. R, Dilek İ. Van ili ve yöresindeki hipertansif hastaların hipertansiyon konusundaki bilgi düzeylerinin ve tedaviye uyumlarının değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi 1999;6: Ergün UGÖ, Yıldırım MY, Alparslan N. Esansiyel hipertansiyon hastalarında sosyo-ekonomik düzey farklılığı ve ilaç uyuncu. Türk Aile Hek Derg 2002;6(4): Çöl M, Özdemir O, Ocaktan ME. Park Sağlık Ocağı bölgesindeki 35 yaş üstü hipertansiflerde tedavikontrol durumları ve davranışsal faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2006;59: Öksüz E. Hipertansiyonda klinik değerlendirme ve ilaç dışı tedavi. Sted 2004;13(3): Watson K, Jamerson K. Therapeutic lifestyle changes for hypertension and cardiovascular risk reduction. J Clin Hypertens 2003;5(suppl 1): Davis MM, Jones DW. The role of lifestyle management in the overall treatment plan for prevention and management of hypertension. Semin Nephrol 2002;22: Kjellgren KI, Svensson S, Ahlner J, Saljo R. Hypertensive patients' knowledge of high blood pressure. Scand J Prim Health Care 1997;15: Boylu Ö. Niğde ili Kemerhisar kasabasındaki 40 yaş ve üzeri popülasyonda hipertansiyon prevalansı ve farkındalık durumu. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Baharlı N, Aktekin MR. Antalya kent merkezindeki seçilmiş sağlık ocaklarına başvuranlarda hipertansiyon için farkında olma oranı ve bunu etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum 1999;9(1): Hyman DJ, Pavlik VN, Vallbona C, Dunn JK, Louis K, Dewey CM, Wieck L. Blood pressure measurement and antihypertensive treatment in a low-income African-American population. Am J Public Health 1998;8: YAZIŞMA ADRESİ Dr Ercan Murat OSKAY Buca 1 Nolu Aile Sağlığı Merkezi, İZMİR, TÜRKİYE Telefon : E-Posta : fatihonsuz@yahoo.com Geliş Tarihi : Kabul Tarihi :

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek

Detaylı

Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları. Hastalıkları Derneği

Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları. Hastalıkları Derneği Türkiye 2012 Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması ş Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 25 Nisan 2013-Antalya Çalışmalar PATENT HINT SALTURK PATENT 2 SALTURK 2 Amaç (Patent 2)

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h) Sağlık Sisteminde Karışıklığa Yol Açabilecek Gelişmeler Bekleniyor Sağlık harcamalarında kısıtlama (dünya

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı

JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı JNC 8 göre Hipertansif Hastanın Tedavide Kan Basıncı Hedefi Ne Olmalı Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Dünyada Hipertansiyon

Detaylı

Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Mayıs 2011-Antalya

Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Mayıs 2011-Antalya Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Mayıs 2011-Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde

Detaylı

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Bir ARB Olarak Olmesartan Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı PatenT (Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension

Detaylı

HİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı

HİPERTANSİYON. Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı HİPERTANSİYON Prof. Dr. Mustafa ARICI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı ve Halk Sağlığı Enstitüsü Öğretim Üyesi

Detaylı

Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler

Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler ARAÞTIRMALAR (Research Reports) Kayseri Ýlinde 30 ve Üzeri Yaþ Grubunda Hipertansiyon Prevalansý ve Etkileyen Faktörler Prevalence and Factors Affecting of Hypertension in Adults Aged 30 Years and Over

Detaylı

Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı

Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Alt Analiz Sonuçları Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi CREDIT: Kilometre Taşları

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE PREHİPERTANSİYON SIKLIĞININ ARAŞTIRILMASI

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE PREHİPERTANSİYON SIKLIĞININ ARAŞTIRILMASI Özgün makale / Original article M.Murat ÇELİK ve Ark. 1 TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE PREHİPERTANSİYON SIKLIĞININ ARAŞTIRILMASI M.Murat Çelik*, İhsan Üstün*, Erhan Yengil**, H.İbrahim Demir***, Faruk Gülek***,

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (İstanbul) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu

Detaylı

KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi

KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI. Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi KAN BASINCI KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRMENİN YOLLARI Doç. Dr. Başol Canbakan Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Plan Kan basıncı kontrolünün önemi ve kardiyovasküler sonuçlar üzerine etkisi Kan basıncı

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum

Detaylı

SALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya

SALTurk Çalışması. Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması. 22 Mayıs 2008 - Antalya SALTurk Çalışması Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya Amaç Türkiye de günlük tuz alımını saptamak Sodyum alımı ve hipertansiyon ilişkisini araştırmak Kabul ve

Detaylı

MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı

MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı ATATÜRK SAGLIK MESLEK LİsESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SON SINIF ÖGRENCİLERİNİN DİABETES MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Sibel KARA CA * ÖZET Bu araştırma İzmir

Detaylı

DÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ

DÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ DÜNYA BÖBREK GÜNÜ ETKİNLİĞİ ANALİZİ Elif Bülbül 1,Canan SAYAN 2,Muhammet YETGİN 2,Cemile KESGİN TOKA 3,Reha ERKOÇ 4,Barış DÖNER 4,Rümeyza KAZANCIOĞLU 4 1 Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

Detaylı

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Yazar Ad 61 Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU Ülkemizde kalp damar hastalıkları erişkinlerde en önemli ölüm ve hastalık nedeni olup kanser veya trafik kazalarına bağlı ölümlerden daha sık görülmektedir. Halkımızda

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

Diyet Önerileri ve Etkisi

Diyet Önerileri ve Etkisi Akılcı Hipertansiyon Tedavisi Diyet Önerileri ve Etkisi Dr. Soner Duman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç ç Hastalıkları Anabilim Dalı 15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, 24-26 Nisan

Detaylı

KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI

KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI KARŞIYAKA HİPERTANSİYON PREVALANS VE FARKINDALIK (KARHİP) ÇALIŞMASI Hipertansiyon (HT) çağımızın en önemli sağlık sorunu olup mortalite ve morbidite nedenlerinin başında gelmektedir. Türkiye de de tüm

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (Sivas) Eylül 2010 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. İÇİNDEKİLER Türkiye nin Tansiyonunu

Detaylı

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir? YÜKSEK KOLESTEROL Hiperkolesterolemi; Kolesterol ve kolesterole bağlı kalp damar hastalıklar en büyük ölüm sebebidir. Hiperkolesterolemi kan yağlarından biri olan kolesterolün yüksek olmasıdır. Kan yağları

Detaylı

Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Ekim 2011-Antalya

Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Ekim 2011-Antalya Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Ekim 2011-Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (Samsun) Haziran 2011 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. Dr Zübeyde Arat, Rana Tandoğan

Detaylı

2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü?

2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü? 2011 Yılında Neden Hala Hipertansif Hastaların Çoğu Hedef Kan Basıncı Değerinde Değil? Monoterapiyle Başarmak Mümkün Mü? Prof. Dr. Adnan Abacı Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı.

Detaylı

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ

HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ HEMODİALİZ HASTALARINA VERİLEN DİYET VE SIVI EĞİTİMİNİN BAZI PARAMETRELERE ETKİSİ SELDA ARSLAN 1,FİGEN BEKAR TUNÇALP 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü; 2 Selçuk Üniversitesi

Detaylı

Dr. Duru Mıstanoğlu Özatağ DPÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Dr. Duru Mıstanoğlu Özatağ DPÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Dr. Duru Mıstanoğlu Özatağ DPÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD İnfluenza aşısı Mevsimsel influenza tüm dünyada sirküle olan influenza viruslarının neden olduğu akut solunum

Detaylı

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık

Detaylı

MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ

MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ MENOPOZ VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ Dr. Mürvet YILMAZ BAKIRKÖY DR. SADİ KONUK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADINLARDA HT Yaşlanma ile birlikte kan basıncında artış görülür. Erişkin kadınların %25 Postmenopozal

Detaylı

VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği

VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği 21.Yüzyılın sağlık krizi: DİYABET Diyabet yaşadığımız yüzyılın en önemli sağlık sorunlarından

Detaylı

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma Johanna M. Geleijnse,* Cees Vermeer,** Diederick E. Grobbee, Leon J. Schurgers,** Marjo H. J. Knapen,**

Detaylı

Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Determination Of Medical Treatment Adherence, Self-Efficacy

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( ) HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı

Detaylı

Meltem Çöl, Oya Özdemir, M. Esin Ocaktan. DAHİLİ BİLİMLER / MEDICAL SCIENCES Araştırma Yazısı / Original Article

Meltem Çöl, Oya Özdemir, M. Esin Ocaktan. DAHİLİ BİLİMLER / MEDICAL SCIENCES Araştırma Yazısı / Original Article DAHİLİ BİLİMLER / MEDICAL SCIENCES Araştırma Yazısı / Original Article Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2006; 59:144-150 Park Sağlık Ocağı bölgesindeki 35 yaş üstü hipertansiflerde tedavi-kontrol

Detaylı

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065

MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ

Detaylı

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite

Detaylı

DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI:

DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: DİYABET TEDAVİSİNDE HEDEF KAN BASINCI: Hedef ne olmalı? İntensif tedavi gereklimi? PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı 2003 JNC-VII Hipertansiyon Sınıflandırması

Detaylı

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar

Detaylı

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz

Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz T.C. Sağlık Bakanlığının Onayı ve Desteği ile Türkiye nin Tansiyonunu Ölçüyoruz İstatistik Analiz Raporu (Manisa) Haziran 2011 Omega Araştırma tarafından hazırlanmıştır. Dr Zübeyde Arat, Rana Tandoğan

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı

Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı 17 MAYIS 2013 Dünya Hipertansiyon Ligi Girişimidir. 17 MAYIS 2013 Dünya Hipertansiyon Ligi Girişimidir. Hipertansiyon Nedir? Çoğunlukla yüksek kan basıncı olarak

Detaylı

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır. Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Özgün Problem Çözme Becerileri

Özgün Problem Çözme Becerileri Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ

Detaylı

Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II

Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II 47. ULUSAL DİYABET KONGRESİ 11-15 Mayıs 211, Rixos Sungate Hotel, Antalya Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi

Detaylı

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ?

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? Sacide Kılıç* Alime Selçuk Tosun** Elif Eliş* *Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞUNDA HİPERTANSİF HASTALARIN TAKİBİ

BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞUNDA HİPERTANSİF HASTALARIN TAKİBİ ARAŞTIRMA BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞUNDA HİPERTANSİF HASTALARIN TAKİBİ Uz.Dr. Sibel GÖGEN*, Diyetisyen Yasemin ÖZDEMİR** * Sağlık Bakanlığı, RSHMB, Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü, Ankara ** Ankara İI

Detaylı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Cinsiyet İlişkili Farklılıklar ERKEK BEYNİ KADIN BEYNİ Cinsiyet İlişkili

Detaylı

İntrapartum veya Postpartum Şiddetli Hipertansiyon Tedavisinde Başlangıç Olarak LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması

İntrapartum veya Postpartum Şiddetli Hipertansiyon Tedavisinde Başlangıç Olarak LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması LABETOLOL Kullanılan Yönetim Algoritması Fetus canlı ve doğum eylemi başlamamış ise fetal izlemi başlat. 15 dk sonra ölçülen kan basıncı hala yüksek İSE 20 mg IV labetolol infüzyonunu 2 dakikayı aşan sürede

Detaylı

YAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ?

YAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ? YAŞA GÖRE HEDEF VE İLAÇ SEÇİMİ DEĞİŞMELİ Mİ? Prof. Dr. Tekin AKPOLAT İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Uzmanı Liv Hospital-İSTANBUL 20 Ekim 2017 Plan Genel bilgiler Tarihçe Yaşa göre hedef kan

Detaylı

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students

Detaylı

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Kan Basıncında Yeni Kavramlar Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı Prof. Dr. Enver Atalar Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Nabız Basıncı Nabız Basıncı: Sistolik

Detaylı

Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuranlarda Hipertansiyon Prevalansı, Farkındalığı, Kontrolü ve Etkileyen Faktörler

Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuranlarda Hipertansiyon Prevalansı, Farkındalığı, Kontrolü ve Etkileyen Faktörler Araştırma / Research Article TAF Prev Med Bull 2013; 12(1):79-86 Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarına Başvuranlarda Hipertansiyon Prevalansı, Farkındalığı, Kontrolü ve Etkileyen Faktörler [Hypertension

Detaylı

Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Hipertansiyon ve akut hipertansif atakta ne yapmalı? Prof. Dr. Zeki Öngen İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Sağlıklı kişi Hipertansiyon: ne yapmalı? Risk faktörlerinden ölüme kardiyovasküler

Detaylı

Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi

Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Çalışma Ortamında Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü 10 Ekim 2014 nbilir@hacettepe.edu.tr Sunum Planı Sağlık Hizmetlerinin Gelişmesi

Detaylı

Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar. Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır

Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar. Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır Giriş Gelişimsel sorunlar bütün uluslarda önemli bir çocukluk

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

TND Böbrek Sağlığı Otobüsü

TND Böbrek Sağlığı Otobüsü Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren, Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.

Detaylı

GENEL BİLGİLER. Vizit tarihi: / /

GENEL BİLGİLER. Vizit tarihi: / / Hasta adının başharfleri : Cinsiyet: Kadın Erkek GENEL BİLGİLER Vizit tarihi: / / Eğitim Durumunuz: İlkokul Orta Öğrenim Lise Üniversite Lisansüstü İş Durumunuz: Tam-zamanlı çalışan Yarı-zamanlı çalışan

Detaylı

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ COĞRAFYA DERSLERİNE YÖNELİK

Detaylı

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA

Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri (Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği) Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana

Detaylı

Birinci basamakta çalışan sağlık personelinin hasta hakları konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi

Birinci basamakta çalışan sağlık personelinin hasta hakları konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi Cilt: 6 Sayı: 1 Yıl: 2009 Birinci basamakta çalışan sağlık personelinin hasta hakları konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi Handan Zincir* Zeliha Kaya Erten* Özet Bu araştırmada, birinci basamak sağlık

Detaylı

Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon olarak kabul edilir.

Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon olarak kabul edilir. HİPERTANSİYON Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Yüksek tansiyon (hipertansiyon) nedir? Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı BİRİNCİ BASAMAKTA GÜNCEL DURUM > 6330 Aile Sağlığı Merkezi

Detaylı

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık (2003-2007) e Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi The Determination of the

Detaylı

Hipertansiyon Tedavisinde Kan Basıncı Ölçümü: Evde mi? Ofiste mi? Ambulatuar mı?

Hipertansiyon Tedavisinde Kan Basıncı Ölçümü: Evde mi? Ofiste mi? Ambulatuar mı? Hipertansiyon Tedavisinde Kan Basıncı Ölçümü: Evde mi? Ofiste mi? Ambulatuar mı? Dr. Hasan Micozkadıoğlu Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Logan et al. J Hypertens 2008;26:446-452

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefroloji BD Olgu Sunumu 24 Ekim 2017 Salı Uzman Dr. Mehtap Ezel Çelakıl DR.MEHTAP EZEL ÇELAKIL 4YAŞ ERKEK HASTA Şikayeti:

Detaylı

raşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi

raşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi büyüme ve gelişme geriliği diş çürükleri zayıflık ve şişmanlık okul çağı çocuk ve gençlerde demir yetersizliği anemisi 0-5 Yaş Grubu Çocuklarda iyot yetersizliği hastalıkları vitamin yetersizlikleri raşitizm

Detaylı

Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi

Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi İçindekiler Giriş Bilgi Keşfi Sınıflandırma Uygulama Sonuç ve Öneriler Giriş Koroner Arter Hastalığı(KAH) : Koroner arterler kalbi besleyen

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi

Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünya Sorunu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre kronik hastalıklar

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ 29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ 29 Eylül Dünya Kalp Günü olması sebebiyle, eşzamanlı olarak merkez ve tüm ilçelerde etkinlikler düzenlenmiştir. Yerel Medyada 29

Detaylı

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan Türkiye Çocuklarda Kronik Böbrek Hastalığı Prevalansı Araştırması Chronic REnal Disease InChildren CREDIC Dr. Fatoş Yalçınkaya Çocuk Nefroloji Derneği ve Türk Nefroloji Derneği ortak projesi TÜBİTAK tarafından

Detaylı

Manisa'da tütün kullanımı, meslek ve seçili hastalıklara göre mesane kanseri riski

Manisa'da tütün kullanımı, meslek ve seçili hastalıklara göre mesane kanseri riski Manisa'da tütün kullanımı, meslek ve seçili hastalıklara göre mesane kanseri riski Koray Ömer Erdurak 1, Pınar Erbay Dündar 2, Beyhan Cengiz Özyurt 2, Eva Negri 3, Carlo La Vecchia 3, Ziya Tay 1 1 Manisa

Detaylı

Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım

Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım Doç. Dr. Sedat YANTURALI Dokuz Eylul Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İzmir sedat.yanturali@deu.edu.tr 1 Sunu Planı Hipertansiyona genel bakış

Detaylı

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT Muğla Üniversitesi SBE Dergisi Güz 2001 Sayı 5 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET Erdoğan GAVCAR * Meltem ÜLKÜ

Detaylı

Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan

Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım. Dr. Deniz Özel Erkan Değişken Türleri, Tanımlayıcı İstatistikler ve Normal Dağılım Dr. Deniz Özel Erkan Evren Parametre Örneklem Çıkarım Veri İstatistik İstatistik Tanımlayıcı (Descriptive) Çıkarımsal (Inferential) Özetleme

Detaylı

HİPERTANSİYON TEDAVİSİNİN YÖNETİMİNDE ECZACILARIN ROLÜ ROLE OF PHARMACISTS IN MANAGEMENT OF HYPERTENSION TREATMENT

HİPERTANSİYON TEDAVİSİNİN YÖNETİMİNDE ECZACILARIN ROLÜ ROLE OF PHARMACISTS IN MANAGEMENT OF HYPERTENSION TREATMENT Ankara Ecz. Fak. Derg. / J. Fac. Pharm. Ankara, 41(1): 26-33, 2017 Doi: 10.1501/Eczfak_0000000592 ÖZGÜN MAKALE / ORIGINAL ARTICLE HİPERTANSİYON TEDAVİSİNİN YÖNETİMİNDE ECZACILARIN ROLÜ ROLE OF PHARMACISTS

Detaylı

Sosyoekonomik düzey ile miyokart enfarktüsü ve komplikasyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Sosyoekonomik düzey ile miyokart enfarktüsü ve komplikasyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi doi:10.5222/j.goztepetrh.2011.143 KLİNİK ARAŞTIRMA ISSN 1300-526X Kardiyoloji Sosyoekonomik düzey ile miyokart enfarktüsü ve komplikasyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi Ahmet Yıldırım (*),

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi

Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi Maskeli Hipertansiyonda Anormal Tiyol Disülfid Dengesi İhsan Ateş 1, Mustafa Altay 1, Nihal Özkayar 2, F. Meriç Yılmaz 3, Canan Topçuoğlu 3, Murat Alışık 4, Özcan Erel 4, Fatih Dede 2 1 Ankara Numune Eğitim

Detaylı

Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur.

Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Kronik böbrek hastalığı adeta bir salgın halini almıģ olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Basit ve ucuz bazı testlerle erken saptandığında önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir olmasına karģın,

Detaylı

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ANKARA 2018 2 İçindekiler Sayfa 1. Giriş ve Amaç... 4 2. Gereç ve Yöntem... 4 2.1. Araştırmanının Türü ve Örneklem...

Detaylı

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması

Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması Özel Bir Hastanede Diyabet Polikliniğine Başvuran Hastalarda İnsülin Direncini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması 20 24 Mayıs 2009 tarihleri arasında Antalya da düzenlenen 45. Ulusal Diyabet Kongresinde

Detaylı

Yatan Hasta Memnuniyeti. Patient Satisfaction in Clinic Deparments

Yatan Hasta Memnuniyeti. Patient Satisfaction in Clinic Deparments Gülşen AYTAR 1, Nuray YEŞİLDAL 2 1 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Sosyal Hizmet Uzmanı 2 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Düzce ÖZET Düzce Tıp Fakültesinde yatan 61 hastada memnuniyet

Detaylı

JNC 8; HiPERTANSİF HASTANIN AKILCI YÖNETİMİ

JNC 8; HiPERTANSİF HASTANIN AKILCI YÖNETİMİ JNC 8; HiPERTANSİF HASTANIN AKILCI YÖNETİMİ Hangi antihipertansifler kullanılmalı? Dr. Celalettin USALAN JNC-8 HT KILAVUZU JNC-7; 2003.. And then we wait and wait JNC kılavuzları JNC7 Non-sistematik analiz

Detaylı

KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU

KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU Türkiye ulusal düzeyde ölüm nedenleri arasında ilk sırayı 205.457 ölümle kardiyovaskülerhastalıklar (tüm ölüm nedenlerinin %47,73 ü) almaktadır. Kardiyovasküler

Detaylı

Bir Eğitim Programının Hipertansiyonlu Hastaların Yaşam Tarzı ve İlaç Tedavisi Uyumuna Etkisi

Bir Eğitim Programının Hipertansiyonlu Hastaların Yaşam Tarzı ve İlaç Tedavisi Uyumuna Etkisi Bir Eğitim Programının Hipertansiyonlu Hastaların Yaşam Tarzı ve İlaç Tedavisi Uyumuna Etkisi Effect of An Education Programme on the Lifestyle Change and Compliance to Drug Therapy of Hypertensive (Araştırma)

Detaylı

Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı

Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması (PatenT) 2003 Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması (HinT) 2007 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması (SALTurk) 2007 Türk Hipertansiyon Prevalans

Detaylı

Antihipertansif İlaç Kullanan Farklı Kuşak Hastaların Tedaviye Uyumunun İncelenmesi

Antihipertansif İlaç Kullanan Farklı Kuşak Hastaların Tedaviye Uyumunun İncelenmesi ARAŞTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE İç Hastalıkları / Internal diseases https://doi.org10.31067/0.2019.119 Antihipertansif İlaç Kullanan Farklı Kuşak Hastaların Tedaviye Uyumunun İncelenmesi Canan Demir

Detaylı

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge

Detaylı

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması Gülay Aşcı, Daniele Marcelli, Aygül Çeltik, Aileen Grassmann,

Detaylı

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar

Kilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.

Detaylı

ARAŞTIRMA (Research Report)

ARAŞTIRMA (Research Report) ARAŞTIRMA (Research Report) Balcı E, Gün İ, Özçelik B, Öztürk A ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN DOĞUM POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN GEBELERİN SEVK VE SAĞLIK OCAKLARINI KULLANMA DURUMU Health Center Usage

Detaylı