Ekonomi Bülteni. 15 Nisan 2013, Sayı: 14. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler

Transkript

1 Ekonomi Bülteni 15 Nisan 213, Sayı: 14 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni 15 Nisan 213 Yurt Dışı Gelişmeler FED den net olmayan sinyaller geliyor. ABD de FED Açık Piyasa Komitesi (FOMC) 19-2 Mart ayı toplantısına ait tutanakları bazı kurumlara yanlışlıkla erken gönderilmesi nedeniyle beklenenden erken açıklandı. Toplantı tutanaklarında üyelerin parasal genişleme programının ne zamana kadar devam etmesi gerektiğinde hala kararsız oldukları dikkat çekiyor. Toplantı tutanaklarında bir çok üyenin daha fazla varlık alımının risk ve maliyetlerinin kontrol altında tutulabilir seviyede olsa da yakından takip edilmesi gerektiğini düşündükleri belirtiliyor. Bazı üyelerin varlık alım programının boyutunun azaltılmasının maliyeti azaltmanın en doğru yolu olduğunu belirttikleri, bazı üyelerin ise QE programının faydalarına inanmadıkları tutanaklarda yer aldı. Programının ne zaman sonlandırılacağı konusunda; bazı üyelerin varlık alım programını yıl ortasında yavaşlatıp sonra yıl sonunda sona erdirmeyi düşünmesi, diğer kısmının ise programı yavaşlatmanın henüz erken olduğunu yıl sonunda programın boyutunun azaltılması gerektiğini düşünmesi gibi farklı görüşlerin hakim olduğu tutanaklar piyasalardan önemli bir tepki görmedi. Mart ayı toplantısına ait bu tutanaklara rağmen toplantı sonucunda 85 milyar $ lık tahvil alım programının devam edileceği açıklanmıştı. Toplantının ardından FED Başkanı Ben Bernanke bir konuşmasında tahvil alım programının devam edeceğinin sinyallerini vermişti. Ayrıca istihdam piyasasına ait ABD de toplantı tarihinden sonra açıklanan verilerin beklentilerin altında kalması tutanakların etkisini azaltıcı başka bir gelişme olmuştu. ABD de haftalık işsizlik maaşı başvuruları geriledi. ABD de 6 Nisan ile biten haftada mevsimsellikten arındırılmış işsizlik maaşı başvuruları 365 bin adet olan beklentilerin altında 346 bin adet olarak açıklandı. Mart ayı istihdam verilerinin beklentilerin altında açıklamasının ardından (Mart ayında 88 bin adetlik ek istihdam yaratılmıştı) bir önceki haftaya göre 42 bin adetlik sürpriz bir düşüş ile istihdam piyasasında yaşanan endişeleri bir miktar azalttı. Nisan ayı içerisinde açıklanacak olan başvuru sayıları yakından takip edilen veriler olacak, zira 19-2 Mart FOMC toplantısına ait tutanaklarda istihdam piyasasındaki toparlanmaya bağlı olarak varlık alım programının yavaşlatılabileceği tekrar gündeme gelmişti. Wall Street Journal ın yaptığı ankete göre ekonomistlerin %67 si FED in tahvil alımının en geç 214 ortasında bitireceğini tahmin ediyor. ABD de bilanço sezonu pozitif başladı. Hafta başında geleneksel olarak ABD nin en büyük alüminyum üreticisi Alcoa ile başlayan bilanço dönemi beklentilerin üzerinde geçiyor. Alcoa ilk çeyrekte hisse başına.8$ lık beklentinin üzerinde.13$ lık kar açıkladı. Haftanın son gününde ise iki büyük ABD bankası JPMorgan ve Wells Fargo da beklentilerin üzerinde kar açıkladı. Aktif bakımından ABD nin en büyük bankası JPMorgan 1.39$ lık hisse başına kar beklentisinin üzerinde 1.59$ lık bir kar açıklarken Wells Fargo da.88$ olan beklentilerin üzerinde.92$ hisse başına kar açıkladı. Çin de ticaret verileri iç talebin toparlandığına işaret ediyor. Dünyanın en büyük 2. ülkesi Çin de dış ticaret verileri global ekonomik aktivitenin işaretçisi olarak yakından takip ediliyor. Çin de açıklanan dış ticaret verilerine göre Mart ayında ihracatlar bir önceki yıla göre beklentilere paralel %1 artış kaydederken ithalatlar ise %5.2 olan beklentilerin üzerinde %14.1 lik bir artış kaydetti. İthalatta görülen beklenenin üzerindeki artış Çin ekonomisinde ekonomik toparlanma için gerekli olan iç talebin canlandığının sinyallerini verdi. Çin ekonomisi son 7 çeyrektir yavaşlamış ve 212 yılında büyüme % 7.8 e kadar gerilemişti. Euro Bölgesinde sanayi üretimi artış gösterdi. Eurostat ın açıkladığı verilere göre Euro Bölgesinde sanayi üretimi Şubat ayında bir önceki aya göre %.1 olan beklentilerin üzerinde %.4 artış gösterdi. Sanayi üretimi bölgenin en büyük ekonomisi Almanya da %.9 oranında artışa işaret etti. Sanayi üretim verileri aylık bazda bir toparlanmaya işaret etse de Euro Bölgesinde sanayi üretimi halen kriz öncesi seviyelerinden oldukça uzak. Bir önceki yılın aynı dönemine göre de % 3.1 oranında daralmış durumda. İtalya nın borçlanma maliyeti geriledi. İtalya gerçekleştirdiği 3 tahvil ihalesinde milyar aralığındaki hedefinin üst limitine yakın 7.2 milyar borçlandı. 3 yıl vadeli tahvil ihalesinde teklif-talep oranı Mart ayı ihracındaki 8 lik orandan daha yüksek olarak gerçekleşti ve artan talep ile getirisi bir önceki ihaledeki faiz oranı olan %2.48 den %2.29 a kadar geriledi. 3 yıl vadeli borçlanma maliyeti Ocak ayından bu yana en düşük seviyesine işaret etti. Ülkenin borçlanma maliyetinin Şubat seçimlerinden önceki seviyelere gerilemiş oldu. Brent Petrol fiyatları düşük talep endişesiyle geriliyor. Brent tipi ham petrolün varil fiyatı son 8 ayın en düşük seviyesine geriledi. 13$ ın altına kadar gerileyen brent petrol ABD de beklentilerin üzerinde açıklanan istihdam verisine ve Çin de iç talebin canlandığına ilişkin verilere karşın global talebin halen düşük olması ve son yılların en fazla petrol stokuna ulaşılmış olması ile baskı altında kalmaya devam ediyor. Ayrıca OPEC ve IEA yeniledikleri tahminlerinde 213 yılında petrol talebi tahminlerini aşağı yönlü revize ettiler. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni 15 Nisan 213 Yurt İçi Gelişmeler Sanayi Üretimi, Şubat 213 Sanayi Üretim Endeksi ndeki şubat ayı verileri ılımlı bir toparlanma olduğunu işaret etti. Piyasa beklentisi takvim etkisinden arındırılmış endeksin geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %2.4 lük bir artış göstereceği yönündeydi. Şubat ayında takvim etkisinden arındırılmış endekste artış beklentilerin üzerinde %4.4 olarak gerçekleşti ve Haziran 212 den bu yana en sert çıkışı işaret etti. Yıllık sanayi üretimi verisi ise böylece %2.5 den % a yükselerek sınırlı da olsa 17 ay sonra ilk defa artmış oldu. Takvim etkileri arındırılmamış endeks ise yılın ikinci ayında %1.6 ile daha sınırlı bir artışı işaret etti. Mevsim ve Takvim etkisinden arındırılmış endeksler de yaşanan sınırlı ivmelenmeyi teyit ediyor. Aralık ayında %3.5 oranında gerileyen endeks son iki aydır sırasıyla %2.4 lük ve %1.5 lik büyümeler kaydetti. 2% 15% 1% 5% % -5% -1% -15% -2% Sanayi Üretim Endeksi (Takvim Etkisinden Arındırılmış) Aylık Yıllık -25% % % Geniş ekonomik sınıflandırmalara göre ise %4.4 lük artışa en büyük katkıyı 3.2 puan ile Ara mallarının yaptığı görülürken, iç talep için önemli bir gösterge olan dayanaksız tüketim malları için 1.6 puanlık katkı yapan bir başka kalem oldu. Sene başından bu yana gösterdiği zayıf performansı ile enerji kalemi endeksi 1.5 puan ile en fazla aşağı çeken kalem oldu. Piyasa beklentilerinin üzerinde açıklanan Şubat ayı sanayi üretiminde takvim ve mevsim etkileri yoğun olarak görülse de artışlar ekonomide yavaş da olsa ivmelenmenin başladığını ortaya koyuyor. Açıklanan Mart ayı Kapasite Kullanım Oranı ve Reel kesim güven endekslerinin artış göstermesi, PMI verilerinde sınırlı bir düşüşe rağmen halen 5 nin üzerinde seyretmesi yaşanan ılımlı toparlanmayı destekler nitelikte. Cari Denge, Şubat 213 Şubat ayında Cari açık aylık bazda 5 milyar $ olan beklentilere paralel 5.1 milyar $ açıklandı. Ocak ayında yatay bir seyir izleyen 12 aylık cari açık Şubat ayında ise 871 milyon $ lık bir artış ile 48.5 milyar $ a yükseldi. Böylece yıllık bazda Cari Açık Ocak ayı ile beraber düzeltme sürecinin başladığı Ekim 211 den bu yana ikinci kez artış göstermiş oldu. Şubat ayı itibarıyla Cari Açık trendi incelendiğinde Ekim 211 de -4 başlayan gerileme trendinin toparlanan iç talebin etkisi ile birlikte Enerji Açığı yönünü aşağıya çevirmeye başladığı daha net bir şekilde görülüyor. Bir önceki yılın aynı ayına göre Aralık ayında %27 gerileyen -6 Cari Açık Ocak ayındaki %1.5 lik artışının ardından Şubat ayında -8 da %2.5 oranında artarak iç talepteki toparlanma kaynaklı yukarı yönlü bir trendin başladığını teyit etmiş oldu. Cari Açığı oluşturan kalemlere bakıldığında ise 12 aylık Enerji açığının (Enerji İhracatları Enerji İthalatları) Şubat ayında 72 milyon $ lık çok sınırlı bir azalış ile 52 milyar $ civarında yatay bir seyir izlediği gözlemleniyor. Ekim 212 den bu yana fazla veren Enerji dışı tarafında ise Şubat ayında 1 milyar $ a yakın bir gerileme yaşandı ve son 12 aydaki enerji dışı fazla 3.6 milyar $ seviyesine gerilemiş oldu. Finansman tarafı incelendiğinde, kaynağı belli olmayan döviz hareketlerinin yer aldığı Net Hata Noksan kalemi Şubat ayındaki 1.6 milyar $ lık çıkış ile son 5 ayda 4. kere çıkışı işaret etmiş oldu. Bankacılık sektörüne bakıldığında net kredi kullanımı Şubat ayında yıllık rakamlarda Ocak ayına göre %4 oranında artış göstererek 6.3 milyar $ a yükseldi. 12 aylık olarak bakıldığında Ocak ayına göre sınırlı bir gerileme gösteren Doğrudan Yabancı Yatırımlar (DYY) geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre ise %44 oranında gerileyerek Cari Açığı karşılama oranı da %16 ya kadar geriledi. Portföy yatırımları tarafında ise Şubat ayında yabancılar hisse senedi portföylerini 353 milyon $ tutarında azaltırken, tahvil tarafında ise yabancıların DİBS portföylerini 1.8 milyar $ tutarında arttıkları görülüyor. Özetle, Şubat ve Mart ayına ilişkin diğer verilere bakıldığında ekonomik aktivitede iç talep kaynaklı sınırlı bir toparlanma olduğu görülüyor. Şubat ayı Cari Denge verileri bu toparlanmaya paralel düzeltme sürecinin sonuna gelindiğini daha net bir şekilde ortaya koydu. Ekonomik aktivitedeki toparlanmanın sınırlı olarak devam ettiği göz önüne alındığında Cari Denge tarafında da önümüzdeki dönemde belirgin bozulmalar yaşanmayacağını düşünüyoruz. (Bn $) 2-2 Cari Denge'nin Kompozisyonu Enerji Dışı Cari Açık +3.6 Cari Açık 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni 15 Nisan 213 Emtia End. Altın 5 Günlük Değ (%, $ Bazında).5 Emtia End. Altın 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) -2.9 TL-Basket -.1 TL-Basket.5 EURO/$.6 EURO/$.3 IMKB IMKB 1 MSCI EM MSCI EM Geçtiğimiz hafta risk iştahında belirgin bir artış gözlemlendi USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 12 Aylık USD Libor Aylık USD Libor Aylık USD Libor.2 Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak USD JPY EUR 3 Aylık Libor Faizi (%) Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Libor faizleri hafif aşağı yönlü seyretmeye devam ediyor Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai Tr-Imkb1 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac4 UK-FTSE 1 EU-DJ Stoxx 5 ABD-DJ Indus G-7 Ortalama MSCI Global Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 211=1) MSCI IMKB Endeksi MSCI GOÜ Endeksi Hemen hemen tüm hisse senedi endeksleri haftayı kazanımlarla tamamladı... Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni 15 Nisan Gösterge Tahvil Faiz Oranı 1 Politika Faiz Oranları (%) 4 3 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX) TR, BB+ Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi 2 4 Gecelik Borç Alma ve 2 Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Gösterge tahvil getirisi PPK dan faiz indirimi beklentisi ile geriliyor... USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN CZK PLN.7 HUF 1.3 ZAR KRW TRY.7.1 JPY -3. GBP.1 3. EURO GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı) Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak TL GOÜ Ortalaması 13 $/JPY son 4 yılın en yüksek seviyesine ulaştı... Tarım Tem. Maden Değ. Maden Enerji Emtia Endekslerinde Değişim (%) Endişe (VIX) Endeksi Top. Endeks Risk iştahındaki toparlanma emtia endekslerine de yansıdı... Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 5