İSTANBUL CHAMBER OF TOURIST GUIDES ALTERNATIVE TOUR ROUTES FOR SUSTAINABLE TOURISM

Transkript

1 İSTANBUL CHAMBER OF TOURIST GUIDES ALTERNATIVE TOUR ROUTES FOR SUSTAINABLE TOURISM İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen Sürdürülebilir Turizm için Alternatif Tur Rotaları Projesi kapsamında hazırlanan bu yayının içeriği İstanbul Kalkınma Ajansı ve Kalkınma Bakanlığı nın görüşlerini yansıtmamakta olup, içerik ile ilgili tek sorumluluk İstanbul Rehberler Odası na aittir. The content of this publication prepared as part of the Alternative Tour Routes for Sustainable Tourism Project, which is supported by the İstanbul Development Agency, does not necessarily reflect the views of the İstanbul Development Agency and Ministry of Development, with the İstanbul Chamber of Tourist Guides solely responsible for the content.

2 SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM İÇİN ALTERNATİF TUR ROTALARI ALTERNATIVE TOUR ROUTES FOR SUSTAINABLE TOURISM

3 İÇİNDEKİLER CONTENTS Proje Koordinatörü / Project Coordinator Bilgesu Güneş Yerli Metinler / Text Adnan Özerler - Hayri Fehmi Yılmaz - İsak Eskinazi Kerem Ali Boyla - Muhammed Bedük Çeviri / Translation Dragoman Müze ve ören yeri fotoğrafları / Photos of museums and historical sites Candan Murat Özcan / Şerif Yenen 51, 129, 130, 131, 133 Kuş fotoğrafları / Bird Photos Hami Sami, Mehmet Zenginer, Zafer Kurnuç, Tamer Yılmaz, Koray Güzel, Serhat Tigrel, Hakan Balıkçı, Barış Saydam, Kuzey Cem Kulaçoğlu Tasarım / Graphic Design Cem Günübek Baskı / Printing FRS İstanbul Rehberler Odası Cihangir Mahallesi, Sıraselviler Caddesi, Soğancı Sokak No: 3 Kat: 1 Beyoğlu / İstanbul Bizans İstanbulu Ayasofya Müzesi 8 Byzantine İstanbul 11 The Hagia Sophia Museum 1 Eski İmaret Camii 13 Eski İmaret Mosque (Pantepoptes Manastırı Kilisesi) (Pantepoptes Monastery Church) Hagios Polieuktos Kilisesi 14 Hagios Polieuktos Church İstanbul Arkeoloji Müzeleri Kalenderhane Camii 15 İstanbul Archaeology Museums 17 Kalenderhane Mosque Kıztaşı (Markianos Sütunu) 19 Kıztaşı (Markianos Column) Studios Manastırı 20 Studios Monastery (İmrahor İlyas Bey Camii) Surlar (İmrahor İlyas Bey Mosque) 22 City Walls Vefa Kilise Camii (Molla Gürani Camii) 24 Vefa Kilise Mosque (Molla Gürani Mosque) Zeyrek Kilise Camii 25 Zeyrek Church Mosque Osmanlı İstanbulu Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi Cihannüma Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi Deniz Müzesi Dolmabahçe Sarayı Ertuğrul Tekke Camii Gülnuş Emetullah Valide Sultan Türbesi III. Ahmet Çeşmesi Mihrimah Sultan Külliyesi Sinan Paşa Külliyesi Topkapı Sarayı İstanbul da Hristiyanlık Balıklı Rum Kilisesi Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi Küçük Ayasofya Camii (Sergius ve Bacchus Kilisesi) İstanbul Ermeni Patrikhanesi Panayia Muhliotissa Kilisesi 28 Ottoman İstanbul 31 Barbaros Hayrettin Paşa Tomb 32 Cihannüma Mother Mary Greek Orthodox Church 33 Naval Museum 34 Dolmabahçe Palace 36 Ertuğrul Tekke Mosque 37 Gülnuş Emetullah Valide Sultan Tomb 38 The Fountain of Sultan Ahmet III 39 Mihrimah Sultan Complex 40 Sinan Paşa Complex 41 Topkapı Palace 46 Christianity in İstanbul 3 49 Silivrikapı Panagia Pege Church 50 Ecumenical Patriarchate of Constantinople 51 Little Hagia Sophia Mosque (Church of the Saints Sergius and Bacchus) 52 Armenian Patriarchate in İstanbul 53 Panagia Muhliotissa Church 2

4 4 İstanbul da İslam Ebu Said el-hudri Türbesi Ebu Şeybe el-hudri Türbesi Eyüp Sultan Camii 56 Islam in İstanbul 58 Ebu Said el-hudri Tomb 59 Ebu Şeybe el-hudri Tomb 60 Eyüp Sultan Mosque Kurukahveci Han 106 Kurukahveci Han Mısır Çarşısı 107 Egyptian Bazaar Sahaflar Çarşısı 108 Secondhand Book Bazaar Şark Han 109 Şark Han Fatih Camii ve Külliyesi Feshane Fethiye Camii Hattat Mustafa Rakım Efendi Türbesi Kariye Müzesi Ka b bin Malik Türbesi Meşihat Dairesi Süleymaniye Camii Şeyh Ebul Vefa Camii ve Türbesi Türk Hava Şehitleri Anıtı 62 Fatih Mosque and Complex 63 Feshane 64 Fethiye Mosque 65 Hattat Mustafa Rakım Efendi Tomb 66 Chora Museum 68 Ka b bin Malik Tomb 69 Meshikhat Office 70 Süleymaniye Mosque 71 Şeyh Ebul Vefa Mosque and Tomb 72 Turkish Airmen Memorial İstanbul da Su Yapıları 112 Water Structures in İstanbul Bozdoğan Kemeri 114 Bozdoğan Aqueduct Damat İbrahim Paşa Sebili 116 Damat İbrahim Paşa Public Fountain Haseki Hürrem Sultan Hamamı 117 Haseki Hürrem Sultan Hamam Rüstem Paşa Sebili 118 Rüstem Paşa Public Fountain Seyyid Hasan Paşa Sebili 119 Seyyid Hasan Paşa Public Fountain Şehzade Su Terazisi 120 Şehzade Water Tower Ümmügülsüm Hatun Çeşmesi 121 Ümmügülsüm Hatun Fountain Unkapanı Sarnıcı (Zeyrek Sarnıcı) 122 Unkapanı Cistern (Zeyrek Cistern) 8 Ya Vedud Sultan Türbesi 73 Ya Vedud Sultan Tomb İstanbul da Yalılar 126 Seaside Mansions in İstanbul 9 5 İstanbul da Musevi Mirası 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi Ahrida Sinagogu Etz Ha-Hayim Sinagogu Neve Şalom Sinagogu 76 Jewish Heritage in İstanbul 78 Jewish Museum of Turkey 80 Ahrida Synagogue 81 Etz Ha-Hayim Synagogue 82 Neve Shalom Synagogue Hadi Semi Bey Yalısı 129 Hadi Semi Bey Seaside Mansion Kont Ostrorog Yalısı 130 Count Ostrorog Seaside Mansion Şehzade Burhanettin Efendi Yalısı 131 Şehzade Burhanettin Efendi Seaside Mansion Şerifler Yalısı 132 Şerifler Seaside Mansion Zarif Mustafa Paşa Yalısı 133 Zarif Mustafa Paşa Seaside Mansion İstanbul Aşkenaz Sinagogu Ulus Aşkenaz Musevi Mezarlığı 84 Ashkenazi Synagogue of İstanbul 85 Ulus Aşkenaz Jewish Cemetery İstanbul da Kuş Gözlemciliği 136 Bird Watching in İstanbul 10 6 İstanbul da Mimari 88 Architecture in İstanbul Büyük Postane 91 Grand Post Office Türkiye İş Bankası Müzesi 92 Türkiye İş Bank Museum Vakıf Hanlar 93 Vakıf Hans Yeni Camii Hünkar Kasrı 94 Yeni Mosque Hünkar Kasrı 7 İstanbul da Ticari Yapılar 98 Commercial Structures in İstanbul Altın ve Gümüş Atelyeleri 101 Gold and Silver Workshops Aşir Efendi 102 Aşir Efendi Beyazıt Meydanı 103 Beyazıt Square Hamallar Loncası 104 Porters Guild Kapalı Çarşı Avluları 105 Courtyards of the Grand Bazaar

5 Önsöz Preface Şerif Yenen İstanbul Rehberler Odası Yönetim Kurulu Başkanı İstanbul Chamber of Tourist Guides Chairman of the Board Bu kitapçık İRO-İstanbul Rehberler Odası nın İstanbul Kalkınma Ajansı desteğiyle İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ortaklığında gerçekleştirmiş olduğu Sürdürülebilir Turizm için Alternatif Tur Rotaları Projesi kapsamında hazırlandı. Projemizin genel amacı turizm tüketicilerine sunulan hizmetin çeşit ve kalitesini arttırarak ziyaretçilerin İstanbul da daha uzun süre kalmalarını sağlamak. Özel amacımız ise sürdürülebilir This booklet was prepared for the Alternative Tour Routes for Sustainable Tourism Project organized by the İstanbul Chamber of Tourist Guides - İRO with the collaboration of the İstanbul Directorate of Culture and Tourism and the support of the İstanbul Development Agency. The general purpose of our project is to increase the variety and quality of services offered to tourism consumers in order to get them to stay in İstanbul longer. However, our main goals are to develop alternative tour routes for sustainable tourism, increase the quality of service in tourism via expert tourist guide training, and turizm için alternatif tur rotaları geliştirmek, bu rotalara ilişkin olarak turist rehberlerine verilecek uzmanlık eğitimleri ile turizmde hizmet kalitesini yükseltmek ve rotalara ilişkin tanıtım materyali oluşturmak. Bu amaçlara yönelik 10 ayrı temada alternatif tur rotası oluşturduk, İRO üyesi rehberlere bu rotalarla ilgili uzmanlaşma eğitimi verdik. Tanıtım materyali olarak rotalara ve rota güzergahında yer alan müze, ören yerlerine ilişkin özet bilgiler ve görseller içeren bu kitapçığı hazırladık. Kitapçık Türkçe- İngilizce olarak iki dilde. Tanıtım kitapçığı ile birlikte rotalara ilişkin yüksek çözünürlükte fotoğraflar içeren bir de DVD hazırlandı. Tanıtım materyali öncelikle seyahat acentelerine, özellikle kültür turu düzenleyen acentelere, turizm sektöründe yer alan kamu kurum ve kuruluşlarına, otel, restoran benzeri işletmelere ve rehberlere dağıtılmakta. İstanbul Rehberler Odası olarak verdiği destekle kültür turizmine, turizmde sürdürülebilirliğe katkıda bulunmamızı sağlayan İstanbul Kalkınma Ajansı na teşekkürü bir borç biliriz. generate promotional materials for the routes we offer. To this end, we have generated alternative tour routes with 10 separate themes and provided guides, members of the İstanbul Chamber of Tourist Guides, with specialization training on these routes. In terms of promotional materials, we prepared this booklet featuring brief information and images of the routes as well as information on the museums and historical sites located along them. The booklet is bilingual, in Turkish and English. In addition to the promotional booklet, a DVD was also prepared that includes highresolution images of the routes. The promotional material will be distributed first to travel agencies, particularly those organizing cultural tours, then to public institutions and establishments in the tourism industry as well as businesses such as hotels and restaurants and finally to the guides themselves. As the İstanbul Chamber of Tourist Guides, we owe thanks to the İstanbul Development Agency, whose support helps us contribute to tourism and sustainability in tourism.

6 1 Many Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul Bizans kentinin birçok önemli anıtı hala İstanbul da görülebilmektedir. İstanbul un bu özelliğini göz önünde bulundurarak klasik tur rotalarının dışında bulunan bazı noktaların da özel ilgi alanlarına yönelik olarak ziyaretine olanak sağlayan Bizans İstanbulu Tur Rotası oluşturulmuştur. Bu rotada kentin savunma yapıları, dini mimarisi, su mimarisi, meydanları, anıt sütunları genel hatları ile ele alınmaktadır. İstanbul Arkeoloji Müzeleri nin Bizans Dönemi ile ilgili zengin koleksiyonları da bu uygarlığın kapsamlı olarak anlaşılabilmesi için değerlendirilmektedir. Bizans Sanatı sergisi bu uygarlığı geniş bir coğrafyadan örnekler ile tanıtırken, Çağlar Boyu İstanbul Sergisi ise İstanbul özelinde kent, mimari ve mimari süsleme konularını ele almaktadır. Kentin Bizans Dönemi nde en önemli yapılarından biri olan Ayasofya bugün turizmde en tanınan simgelerdendir. Rota kapsamında surlar ve kapıları da ayrıca ele alınmalıdır. Kalenderhane, Vefa Kilise ve important monuments from the Byzantine city are still visible in İstanbul. Keeping in mind this characteristic, the Byzantine İstanbul Tour Route was established in order to allow visitors to see areas of special interest not covered by traditional tour routes. This route generally focuses on the city s defense structures, its religious architecture, water architecture, squares and monumental columns. The rich collection of the İstanbul Archaeology Museums is also being consulted in order to gain a wider understanding of this civilization. The Byzantine Art exhibition introduces this civilization with examples from a wider geography, while the İstanbul Throughout the Ages Exhibition focuses on the subjects of city, architecture and architectural decorations with a focus on İstanbul. One of the most important structures of the city from the Byzantine Era, the Hagia Sophia is currently one of the most recognizable symbols in tourism. The route should also focus separately on the city walls and their doors. Structures such as Zeytinburnu 1. Ayasofya Müzesi The Hagia Sophia Museum 2. Eski İmaret Camii (Pantepoptes Manastırı Kilisesi) Eski Imaret Mosque (Pantepoptes Monastery Church) 3. Hagios Polieuktos Kilisesi Hagios Polieuktos Church 4. İstanbul Arkeoloji Müzeleri İstanbul Archaeology Museums 5. Kalenderhane Camii Kalenderhane Mosque Eyüp 7 Edirnekapı İSTANBUL ÇEVRE YOLU D-1 Topkapı 8 Ayvansaray TARİHİ YARIMADA (HISTORICAL PENINSULA) Halıcıoğlu Fener-Balat HALİÇ (GOLDEN HORN) Zeyrek Bozdoğan Kemeri (Aqueduct of Valens) 3 5 Aksaray Yenikapı Beyazıt 6. Kıztaşı (Markianos Sütunu) Kıztaşı (Markianos Column) 7. Studios Manastırı (İmrahor İlyas Bey Camii) Studios Monastery (İmrahor İlyas Bey Mosque) 8. Surlar City Walls 9. Vefa Kilise Camii (Molla Gürani Camii) Vefa Kilise Mosque (Molla Gürani Mosque) 10. Zeyrek Kilise Camii Zeyrek Church Mosque Kasımpaşa Eminönü Kapalıçarşı (Grand Bazaar) Kumkapı MARMARA (SEA) Karaköy Galata-Pera Beyoğlu 4 Sultanahmet Topkapı Sarayı (Palace) 1 Taksim Kabataş BOĞAZİÇİ (BOSPHORUS) 8

7 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul Zeyrek Kilise Camileri gibi Bizans Dönemi nde manastır kiliseleri olan daha sonra Osmanlıların cami haline getirdiği yapılarla Hagios Polieuktos Kilisesi gibi arkeolojik kalıntı halinde olan yapılar ziyaret edilerek iki uygarlığın izleri bir arada değerlendirilerek Bizans Dönemi yapılarının plan tipleri, malzeme ve teknikleri konusunda genel değerlendirmeler yapılmalıdır. Bu tur, rota üzerinde uzmanlaşmış rehberler tarafından sürdürülebilir turizme katkı sağlamak amacıyla yürüyüş turu olarak gerçekleştirilebilmektedir. Kalenderhane, Vefa Kilise and Zeyrek Kilise Mosques, which were monastery churches during the Byzantine Era but were later converted to mosques by the Ottomans, as well as other structures that take the form of archeological remains such as the Hagios Polieuktos Church, must be visited to examine the traces of both of these civilizations together and to make general assessments about the layouts, materials and building methods used in Byzantine Era structures. In order to contribute to sustainable tourism, this tour will be carried out on foot by guides who are experts on the route. 1 Ayasofya Müzesi The Hagia Sophia Museum Dünya mimarlık tarihinin en önemli anıtları arasında yer alan Ayasofya iki büyük uygarlığın izlerinin sergilendiği büyük bir müzedir. Bizans İmparatorluğu nun İstanbul da yaptırmış olduğu en büyük kilise olan yapı, bu çevrede inşa edilen aynı isimli üçüncü ibadethanedir. Birinci yapı, İmparator Konstantios tarafından 360 yılında yaptırılmış, ancak 404 yılında çıkan ayaklanma sonucunda yanmıştır. İkinci yapı, İmparator II. Theodosios tarafından 415 yılında inşa ettirilmiş, 532 yılında çıkan ve Nika adıyla anılan bir diğer isyanda yanmıştır. Bugün ikinci yapının anıtsal girişine ait parçalar batı kısımdaki bahçede görülmektedir. 532 One of the most important monuments in world architecture history, the Hagia Sophia is at present a grand museum where the traces of two great civilizations are displayed. The largest church that the Byzantine Empire had built in İstanbul, the structure is also the third house of prayer constructed in the region bearing the same name. The first structure was ordered to be built by Emperor Constantius in 360 but burned down as a result of the revolt that erupted in 404. The second structure was ordered to be built by Emperor Theodosius II in 415, also to be burned down as a result of another revolt that erupted in 532, known as the Nika riots. Today, parts belonging to the monumental en

8 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul 2 Eski İmaret Camii (Pantepoptes Manastırı Kilisesi) Eski İmaret Mosque (Pantepoptes Monastery Church) Eski İmaret Camii veya Pantepoptes Manastırı Kilisesi, İstanbul un Zeyrek semtinde Bizans döneminden kalma dini bir yapıdır yılları arasında inşa edildiği tahmin edilen manastır, Komnenos Hanedanının kurucusu Aleksios Komnenos ve annesi Anna Komnena tarafından inşa edilmiş ve Pantepoptes e (her şeyi gören Mesih) ithaf edilmiştir. Fatih Sultan Mehmet, fetihten sonra Pantepoptes Manastırı nı gezgin dervişlerin konaklayacağı bir imarete dönüştürmüştür. Fatih Külliyesi nin inşasından sonra yapı semte hizmet veren bir cami haline gelmiştir yangınında büyük zarar gören cami uzun zaman bakımsız kalmış, 1970 li yıllarda restore edilerek günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur. Bizans döneminde yapıya bitişik olan manastırdan günümüze hiçbir iz kalmamıştır. Kapalı Yunan haçı plan tipinde inşa edilmiş olan yapının orta mekanını dört payeye oturan yüksek kasnaklı bir kubbe örtmektedir. Dışarı köşeli olarak uzanan apsisi (mihrabı) içeriden yuvarlaktır. İç ve dış nartekslerin (girişlerin) üzerleri çapraz tonozla örtülüdür. Yapının kubbe ve tonozları alaturka kiremit ile kaplıdır. The Eski Imaret Mosque, or Pantepoptes Monastery Church, is a religious structure in İstanbul s Zeyrek neighborhood that was left over from the Byzantine era. Estimated to have been built between 1081 and 1087, the monastery was built by the founder of the Komnenos dynasty, Alexios Komnenos, and his mother Anna Komnena and devoted to Pantepoptes (the Messiah who sees all). After the conquest, Sultan Mehmet the Conqueror turned the Pantepoptes Monastery into a soup kitchen where traveling dervishes could rest. Following the construction of the Fatih Complex, the structure was converted into a mosque that served the city. The mosque was greatly damaged in the fire of 1918, remaining in disrepair for a long time until the1970s, when it was restored to its present appearance. No traces have survived from the monastery that was adjacent to the structure during the Byzantine era. Constructed in a closed Greek cross layout, the structure s center is covered by a dome on a tall wheel that sits on four pallets. The apse (mihrab) extends outward from the corners and its interior is rounded. The interior and exterior narthexes (entrances) are covered by cross vaults. The dome and vaults of the structure are covered in Turkish-style roof tiling. yılında aynı yerde inşasına başlanan üçüncü yapı 537 yılında ibadete açılmıştır. Bu kilise İmparator Justinianos tarafından dönemin iki önemli mimarı olan Miletos lu (Milet) İsidoros ile Tralles li (Aydın) Anthemios a yaptırılmıştır. Üçüncü Ayasofya nın mimarisindeki yenilik, geleneksel bazilikal plan ile merkezi kubbeli planın çok büyük boyutlarda bir araya getirilmesidir. 916 yıl kilise olarak hizmet veren yapı, 1453 tarihinde İstanbul un fethi ile Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye çevrilmiştir. 482 yıl cami olarak kullanılmıştır. Atatürk ün isteği üzerine ve Bakanlar Kurulu Kararı ile müzeye çevrilerek 1 Şubat 1935 tarihinde ziyarete açılmıştır. Bu gün Türkiye nin en çok ziyaret edilen müzelerinden biridir. trance of the second structure are visible in the west garden. Construction for the third structure started in the same place in 532, with the building opened to worship in 537. Emperor Justinian ordered two leading architects of the era, Isidore of Miletus and Anthemius of Tralles, to build the church. The innovation in the architecture of the third Hagia Sophia was that the traditional basilical plan was brought together with a plan for a central dome on a very large scale. The structure served as a church for 916 years until the Conquest of İstanbul in 1453, when Mehmet the Conqueror converted it into a mosque. It was then used as a mosque for 482 years. Based on Atatürk s request, the structure was converted into a museum with the decision of the Council of Ministers and opened for visit on February 1, It is currently one of the most visited museums in Turkey

9 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul 3 Hagios Polieuktos Kilisesi Hagios Polieuktos Church 4 İstanbul Arkeoloji Müzeleri İstanbul Archaeology Museums Hagios Polieuktos Kilisesi, yılları arasında Anikius Olybrius un kızı Anikia İuliana tarafından inşa ettirilmiştir. Daha Bizans Döneminde yıkılıp harap olan kilise kalıntıları 1960 lı yıllarda yapılan kazılarla ortaya çıkarılmıştır. Kazılardan çıkarılan birçok eser İstanbul Arkeoloji Müzeleri nde sergilenmektedir. Mevcut kalıntılara dayanarak yapının planının kubbeli bazilika olduğu düşünülmektedir. Kazılarda bulunan zengin bezemeli mimari parçalar İran-Sasani sanatının izlerini taşımaktadır metrekarelik bir alana yapılmış olan kilise bir vaftizhaneye de sahiptir. Yapının 12. yüzyıl sonlarında terk edildiği ve mimari parçalarının Haçlılar tarafından yağmalandığı anlaşılmaktadır. Bugün Venedik şehrinde Piazza San Marco Meydanı nda bulunan bezemeli payeler ve Barselona Arkeoloji Müzesi nde bulunan bir sütun başlığı bu kiliseden götürülmüştür. Hagios Polieuktos Church was built between 524 and 527 by Anicius Olybrius s daughter Anicia Juliana. Torn down and destroyed possibly as early as the Byzantine Era, the remains of the church were uncovered during an archeological dig in the 1960s. Many works uncovered during the excavations are on display at the İstanbul Archaeological Museums. Based on existing remains, it is thought that the layout of the building was a basilica with a dome. The richly decorated architectural pieces uncovered during the excavations bear traces of Persian-Sasani art. Constructed over an area of square meters, the church also contained a baptistery. It is understood that the structure was abandoned toward the end of the 12th century, and that its architectural pieces were destroyed by the Crusaders. The decorated pallets currently found in Piazza San Marco in Venice and a column capital found at the Archaeological Museum of Barcelona were taken from this church. Sultanahmet, Osman Hamdi Bey yokuşunda bulunan İstanbul Arkeoloji Müzeleri; Arkeoloji Müzesi, Eski Şark Eserleri Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi olmak üzere üç ayrı müzeyi aynı çatı altında toplamıştır yılında Aya İrini de kurulan müzenin bugünkü binası 19. yüzyılın sonlarına doğru mimar Vallaury tarafından inşa edilmiştir. Arkeoloji Müzesi binası, Türkiye de müze olarak tasarlanan ve kullanılan ilk binadır. İki katlı binanın giriş katında Arkaik Dönem den Roma Dönemi ne heykeller, Sidon Kral Nekropolü nden getirilmiş İskender Lahdi, Ağlayan Kadınlar Lahdi, Tabnit Lahdi gibi dünyaca ünlü eserler, üst katın- Located on Osman Hamdi Bey hill in Sultanahmet, the İstanbul Archaeology Museums is a combination of three separate museums under one roof: the Archaeology Museum, Ancient Orient Museum and Tiled Kiosk Museum. Established in the Hagia Irene in 1848, the museum s current building was constructed by Architect Vallaury towards the end of the 19th century. The Archaeology Museum building is the first building in Turkey to be designed and used as a museum. On the ground floor of the two-story building are world-renowned works such as sculptures from the Archaic to the Roman Periods as well as the Alexander Sarcophagus, the Sarcophagus of Crying Women and the 14 15

10 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul 54 Kalenderhane Camii Kalenderhane Mosque da Hazine Bölümü, Gayri İslami ve İslami Sikke Kabineleri ile Kütüphane bulunmaktadır. Ek binada ise; değişik çağlara ait eserlerden oluşan İstanbul Çevre Kültürleri, Thrakia-Bithynia ve Bizans, Çocuk Müzesi, Çağlar Boyu İstanbul, Çağlar Boyu Anadolu ve Troia, Anadolu nun Çevre Kültürleri: Suriye, Filistin ve Kıbrıs Eserleri bölümleri yer almaktadır. Eski Şark Eserleri Müzesi; İslamiyet Öncesi Arabistan Eserleri, Mısır Eserleri, Mezopotamya Eserleri, Anadolu Eserleri, Çivi Yazılı Belgeler bölümlerinden oluşmuş, bu bölümlerde Arabistan Yarımadası, Mısır, Mezopotamya ve Anadolu kültürleri kendi tarihi gelişimleri içinde sunulmuştur. Çinili Köşk Müzesi nde ise 12. yüzyıldan 20. yüzyıl başına kadar Selçuklu ve Osmanlı Dönemleri ne ait 2000 civarında eser bulunmaktadır. Sarcophagus of Tabnit, brought over from the Royal Necropolis in Sidon. On the top floor are the Treasury Section, the Non- Islamic and Islamic Coin Cabinets and the Library. The new building features a Surrounding Cultures of İstanbul section, which consists of artifacts from various periods, as well as the Thrace-Bithynia and Byzantium section, the Children s Museum, İstanbul Through the Ages, Anatolia and Troy Through the Ages, and Surrounding Cultures of Anatolia: Artifacts from Syria, Palestine and Cyprus sections. The Ancient Orient Museum features Pre-Islamic Arabian Art, Egypt Collection, Mesopotamia Collection, Anatolia Collection, Urartu Collection and Cuneiform Documents sections, with the cultures of the Arabian Peninsula, Egypt, Mesopotamia and Anatolia presented in their own chronological order. The Tiled Kiosk Museum houses nearly 2000 works from the 12th to the early 20th centuries belonging to the Seljuk and Ottoman Periods. Kalenderhane Camii, İstanbul un Vezneciler semtinde Bizans Dönemi nden kalma bir yapıdır lı yıllarda restore edilen yapının birçok farklı dönemi ortaya çıkarılmıştır. Bu dönemlerin en erkeni yüzyıllara dayanan bir Roma hamamıdır. Daha sonra 6. yüzyılda burada bir kilise inşa edilmiş ve bu yapı defalarca yenilenmiştir. Yapı 12. yüzyılda bugünkü görünümünü almıştır. Haçlıların Bizans başkentini işgal edip bir Latin krallığı kurdukları dönemde kilise Fransisken rahipler tarafından kullanılmış hatta güney kısmına Aziz Francesko adına bir şapel inşa edilmiştir. Aziz Francesko nun hayatını anlatan freskolar bugün İstanbul Arkeoloji Müzeleri nde sergilenmektedir. Bizans yapısının ismi konusunda birçok farklı görüş ortaya atılmıştır. İstanbul un fethinden sonra, kilise Fatih Sultan Mehmet tarafından Kalenderi dervişlerine verilmiştir. O zamandan beri Kalenderhane adıyla anılmaktadır. Kısa süre Mevlevi dervişlerinin de kullandığı yapı kentteki en eski Mevlevihane olarak da kabul edilmektedir. 18. yüzyılda içine bir minber konularak camiye dönüştürülmüştür. Osmanlı Dönemi kullanımı ile ilgili iki kitabe giriş kısmında sergilenmektedir. Birçok yangın ve depremden zarar gören caminin minaresine 1930 yılında The Kalenderhane Mosque is a structure in İstanbul s Vezneciler neighborhood left over from the Byzantine Era. The structure was restored in the 1960s and was revealed to have undergone many different periods. The earliest of these periods was a Roman hamam dating back to the 3rd- 4th centuries. Later a church was built here in the 6th century, and this structure was renewed many times. The structure took on its present appearance in the 12th century. During the time the Crusaders occupied the Byzantine capital and established a Latin monarchy, the church was used by Franciscan priests, who in fact built a chapel in the name of Saint Francesco in the southern section. The frescoes 16 17

11 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul yıldırım düşerek yıkılmasına sebep olmuştur. Uzun süre bakımsız kalan yapı 1960 lı yıllarda restore edilerek tekrar ibadete açılmıştır. Kalenderhane Camii nin ana mekanına tonozlarla örtülü iki hazırlık bölümünden girilmektedir. Kapalı Yunan haçı planlı yapı Osmanlı Dönemi nde yenilenen bir kubbeyle örtülüdür. Caminin duvarları taş ve tuğla sıraları ile örülmüştür. İçerisi belli bir seviyeye kadar renkli mermer levhalar ve kabartmalarla süslenmiştir. Caminin bazı bölümlerinde fresko ve mozaik izleri hala görülmektedir. that tell the life story of Saint Francesco are currently on display at the İstanbul Archaeology Museums. There have been many different opinions regarding the name of the Byzantine structure. After the Conquest of İstanbul, the church was given by Sultan Mehmet the Conqueror to the Kalenderi dervishes. It has since been known as Kalenderhane. The structure was used for a short while by Mevlevi dervishes and is considered the oldest Mevlevihane in the city. In the 18th century, it was converted into a mosque with the addition of a minbar. Two inscriptions regarding its use in the Ottoman Era are displayed in the entrance area. The mosque was damaged by many fires and earthquakes, with a thunderbolt striking its minaret in 1930 and causing it to fall. The structure was neglected for a long time until it was restored in the 1960s and reopened for worship. The rear section of the Kalenderhane Mosque is accessible through two preliminary sections concealed by vaults. The structure has a closed Greek cross layout and a dome on top that was renewed during the Ottoman Era. The walls of the mosque were woven with rows of stone and brick. The inside is decorated up to a certain level with colorful marble plaques and reliefs. Traces of frescoes and mosaics are still visible in some parts of the mosque. 6 Kıztaşı (Markianos Sütunu) Kıztaşı (Markianos Column) Fatih te Kıztaşı olarak isimlendirilen bir semtte bulunan Kıztaşı ya da Bizans dönemindeki adıyla Markianos Sütunu, 455 yılında kentin valisi Tatianus Decius tarafından İmparator Markianos adına küçük bir meydanın ortasında inşa ettirilmiştir. Osmanlı Dönemi boyunca Saraçhanebaşı nda bir evin bahçesinde kalan anıtın çevresi 23 Ağustos 1908 Çırçır yangınından sonra açılmıştır. Daha sonra yapılan yeni sokak düzenlemesiyle etrafında küçük bir meydan oluşturulmuştur. Markianos Sütunu nun kaidesi bir kalkanı uçuran karşılıklı iki Nike (zafer tanrıçası) figürü ile süslüdür. Başları tahrip olan bu kız figürleri nedeniyle Kıztaşı olarak adlandırılmıştır. Kaidenin üzerinde bulunan granit sütun, beyaz mermerden korent nizamında bir sütun başlığı ve heykel kaidesini taşımaktadır. İmparator Markianos a ait olan bronz heykel ise yok olmuştur. Bir cephesinde harflerinin yuvaları kalmış Latince bir kitabede sütunun Markianos için Tatianus Decius tarafından dikildiği belirtilmektedir. Diğer üç cephede ise birbirinin eşi olan kabartmalarda defne yapraklarından oluşmuş bir çelenk içerisinde Hz. İsa nın monogramı bulunmaktadır. Located in a Fatih neighborhood of the same name, the Kıztaşı structure, or the Markianos Column by its Byzantine-era name, was constructed in the middle of a small square by the city s governor Tatianus Decius in the name of Emperor Markianos. The monument remained in the garden of a home in Saraçhanebaşı throughout the Ottoman Era, with its surroundings having burned down in the Çırçır fire on August 23, Later, a small square was formed around it when the streets were rearranged. The base of the Markianos Column is decorated with two opposing Nike (goddess of victory) figures flying a shield. These female figures, whose heads were destroyed, are what gave the structure the name Kıztaşı. The granite column located above the base carries a white Corinthian column capital and the base of a statue. The bronze statue of Emperor Markianos has disappeared. A Latin inscription on one side, of which the indentations of the letters remain, denotes that the column was erected by Tatianus Decius for Markianos. The other three sides feature matching reliefs of a wreath made of bay leaves with the Prophet Jesus monogram found within

12 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul 7 Studios Manastırı (İmrahor İlyas Bey Camii) Studios Monastery (İmrahor İlyas Bey Mosque) Studios Manastırı İstanbul un günümüze ulaşmış en eski Bizans dini yapısıdır. Bugün Yedikule olarak bilinen semtte 454 yılında büyük bir manastırın içinde kurulan kilise Aziz İoannes Prodromos a adanmıştır. Yapı Osmanlı Padişahı II. Beyazıt döneminde İmrahor İlyas Bey tarafından camiye çevrilmiştir. Osmanlı Dönemi nde zamanla yanında bir de Halveti tekkesi oluşan cami şehrin önemli dini merkezlerinden biri olarak hizmet vermiştir yangını ve 1894 depreminde büyük zarar görmüş, 1908 yılında ise bakımsızlıktan çatısı çökmüştür. Bir daha onarım görmeyen yapı bugün üzeri açık dört duvarı ayakta bir harabe halindedir. Studios Manastırı, Erken Bizans Dönemi nde inşa edilen klasik tip bazilika örneğidir. Kuzey duvarı kısmen duran avlu zamanla ortadan kalkmıştır. Tekkenin şeyh dairesi, şadırvanı, derviş hücreleri bu avlu çevresinde inşa edilmiştir. 15. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar hazirede tekkenin önde gelen şeyhleri ve yakınları yatmaktadır. Avludan nartekse dört mermer sütunlu bir revak ile girilmektedir. Narteksden ana mekana Bizans Dönemi nde üç kapı ile bugün ise tek kapı ile geçilmektedir. Apsis içeriden yarım yuvarlak dışarıdan ise üç köşeli olup Osmanlı Dönemi ndeki tamirlerde açılmış olan Barok tarzında pencereleri vardır. Kalan mimari parçalardan manastırın çok zengin bir taş işçiliği olduğu anlaşılmaktadır. The Studios Monastery is the oldest Byzantine religious structure to survive until present day. The church was established in a large monastery in 454 A.D. in the neighborhood known today as Yedikule. It is named after Saint Ioannes Prodromos. The structure was converted into a mosque during the time of Ottoman Sultan Beyazıt II by Imrahor Ilyas Bey. During the Ottoman Era, a Khalwati lodge was also built near the mosque, which served as one of the religious centers of the city. It was greatly damaged in the fire of 1782 and the earthquake of 1894, and its roof collapsed from disrepair in The structure was never repaired and still stands, abandoned, with four walls and no roof. The Studios Monastery is an example of a classic basilica built in the early Byzantine Era. The courtyard, whose northern wall is partially standing, disappeared over time. The lodge s sheikh room, fountain and dervish lodges were built around this courtyard. The leading sheikhs of the lodge and their relatives from the 15th to the early 20th century are buried in the small graveyard. An arcade with four marble columns leads from the courtyard to the narthex. Three doors led from the narthex to the main venue during the Byzantine Era, although only one door remains today. The apse is in a half-moon shape on the inside and has three corners on the outside; it also bears Baroque-style windows that were opened during repairs made in the Ottoman Era. The architectural remains show that the monastery featured very rich examples of stone craftsmanship

13 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul 8 Surlar City Walls Surlar, İstanbul un çevresini saran, Bizans Dönemi nde yapılmış savunma amaçlı duvarlardır. Kent geliştikçe duvarlar da yeniden inşa edilmiştir. Bugün görülen surlar yaklaşık 20 kilometre uzunluğundadır. Genellikle Kara Surları, Marmara Surları ve Haliç Surları olarak isimlendirilmektedirler. Haliç Surları 5,5 kilometre, Kara Surları 7,5 kilometre, Marmara Surları ise 9 kilometredir. Kara Surları nın en önemli bölümü 5. yüzyılın başlarında II. Theodosios tarafından inşa ettirilmiştir. Bu surlar üç bölümden oluşmaktadır: Hendek, dış sur, iç sur. Hendekler bugün genellikle bostan denen tarım alanları haline gelmiştir. Sura bitişik ve yaklaşık 50 metre aralıklarla yer alan, birçoğu yıkılmış 96 burç bulunmaktadır. İç surlarla dış surlar arasında kapı ve geçişlerle bağlantı sağlanmıştır. Dış surlarda daha küçük burçlar yer almaktadır. Bütün bu hendek, burç, dış ve iç surların toplam eni 70 metredir. Bu duvarlar Bizans ve Osmanlı Dönemi boyunca defalarca onarılmıştır. Marmara ve Haliç Surları nın önünde hendek ve dış sur yoktur. Bu surlar tamamen deniz kenarında inşa edilmiş ve önlerinde bir kara parçası olması engellenmiştir. Bunların kalınlığı yaklaşık 3-4 metre, yüksekliği ise 15 metredir. Burçlar yaklaşık The City Walls are walls that surround İstanbul s periphery, built for defense purposes during the Byzantine Era. As the city grew, the walls were rebuilt. The walls visible today are approximately 20 kilometers long. They are made up of three sections: the Land Walls, Marmara Walls and Haliç Walls. The Haliç walls extend 5.5 kilometers, Kara Walls 7.5 kilometers and Marmara Walls 9 kilometers. The most substantial part of the Land Walls was constructed in the early 5th century by Theodosios II. These walls consist of three areas: the trench, the exterior walls and the interior walls. Today, the trenches are mostly used as areas of agriculture, called bostan. There were 96 towers adjacent to the walls, approximately 50 meters apart, although most of them have been torn down. The interior and exterior walls are connected via doors and passages. There are smaller towers on the exterior walls. The total width of the ditches, towers, interior and exterior walls is 70 meters. These walls were repaired numerous times during Byzantine and Ottoman Eras. There are no ditches or exterior walls in front of the Marmara and Haliç Walls. These walls were built completely by the water, which prevented them from having any land in front. Their width is approximately 3-4 meters and their height, 15 meters. The towers are approximately 20 meters high, with the Marmara Walls fea- 20 metredir, Marmara tarafında 103, Haliç tarafında 94 burç vardır. Surların üzerinde bazıları büyük, bazıları küçük çok sayıda kapı vardır. Kapıların çoğu Yenikapı, Eğrikapı, Silivrikapı, Edirnekapı, Kumkapı, Ayakapı, Bahçekapı gibi bulunduğu semte adını vermiştir. Bazı bölgelerde büyük ölçüde yok olsa da surlar hala kentin en önemli simgeleri arasındadır yılından beri restorasyonlarla korunması için çaba harcanan bu duvarlar UNESCO Dünya Mirası listesindedir. turing 103 and the Haliç Walls featuring 94 towers. There are many doors, both large and small, on these walls. Many of the doors gave the neighborhoods in which they are located their names, such as Yenikapı, Eğrikapı, Silivrikapı, Edirnekapı, Kumkapı, Ayakapı and Bahçekapı (with kapi meaning door ). Although they have largely disappeared in some regions, the walls are still one of the most important symbols of the city. Efforts have been made since 1980 to restore and protect these walls, which are on the UNESCO World Heritage List

14 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul 9 Vefa Kilise Camii (Molla Gürani Camii) 10 Vefa Kilise Mosque (Molla Gürani Mosque) Fatih ilçesinde Vefa semtinde yer alan Vefa Kilise Camii, kiliseden camiye dönüştürülmüştür. Plan tipi ve yapım tekniklerine göre Orta Bizans Dönemi nde inşa edildiği düşünülen yapı, son dönemde büyük onarımlar geçirmiştir. Kilise kapalı yunan haçı planlıdır. Palaiologoslar Dönemi nde yapıya dış narteks ve yan mekanlar ilave edilmiştir. Bu dış narteksin cephesi inşa edildiği dönemin en etkileyici düzenlemelerinden biridir. Sütun ve kemerlerle kurgulanan, dönemin saray cephelerinden esinlenen cephede tuğla işçiliği vardır. İstanbul un fethinden kısa bir süre sonra kilise, Fatih Sultan Mehmet in hocalarından Molla Gürani adına cami haline getirilmiştir. Molla Gürani kısa süre sonra İstanbul un ilk müftüsü olmuş, cami daha sonra onun adıyla tanınmıştır. Bu dönemde camiye yivli tuğla minare eklenmiştir yılında bir yangında cami kısmen tahrip olmuş ama kullanılmaya devam etmiştir yılında kısmi bir restorasyon yapılarak bazı mozaikleri temizlenmiştir. Located in the Vefa neighborhood of the Fatih district, the Vefa Kilise Mosquewas converted from a church into a mosque. Estimated to be built in the Middle Byzantine Period based on its layout and construction methods, the structure has recently undergone extensive renovations. The church s layout is of a closed Greek cross. During the Palaiologos Era, an external narthex and auxiliary sections were added to the structure. The exterior of this narthex was one of the most impressive arrangements at the time it was built. The exterior is accented with a column and arches and was inspired by the palace exteriors of the time. It also features extensive brick work. Shortly after the Conquest of İstanbul, the church was converted into a mosque in the name of Molla Gürani, one of Sultan Mehmet the Conqurer s teachers. Molla Gürani then became İstanbul s first mufti a short while later, and the mosque was named after him. During this time, a minaret of ribbed bricks was added to the mosque. The mosque was partially damaged in a fire in 1883 but remained in use. In 1937, partial restoration work was done to clean up some of the mosaics. Zeyrek Kilise Camii Zeyrek Church Mosque Zeyrek Kilise Camii, adını verdiği Zeyrek semtinde bulunmaktadır. Bizans döneminde yılları arasında İmparator İoannes Komnenos ve eşi Macar kökenli Eirene tarafından inşa ettirilmiştir. Birbirine bitişik üç kiliseden oluşmaktadır. Bunlardan Baş Melek Mihail e adanan ortadaki kilise, aynı zamanda Komnenos ve Palaiologos sülalelerinin gömüldüğü bir mezar şapelidir. Pantokrator İsa ve Şevkatli Meryem Ana ya adanan diğer iki kilise kapalı Yunan haçı planlı yapılardır. İstanbul un fethinden sonra ilk medrese burada açılmıştır. Fatih Külliyesi yle birlikte yeni medreselerin yapımı tamamlanınca buradaki medrese semte hizmet eden bir cami olarak kullanılmaya başlanmıştır. Osmanlı Dönemi nde burada Fatih Sultan Mehmet in hocası Akşemseddin in adını taşıyan bir Bayrami Tekkesi kurulmuştur. Osmanlı Dönemi boyunca defalarca onarılan yapı son yıllarda geniş kapsamlı bir onarım geçirmektedir. Zeyrek Church Mosque is located in the Zeyrek neighborhood, after which it gets its name. It was ordered to be built during the Byzantine era, between 1124 and 1137, by Emperor Ioannes Komnenos and his Hungarian-born wife, Eirene. The structure consists of three adjacent churches. The middle church is devoted to archangel Michael and is also a cemetery chapel where the Komnenos and Palaiologos families are buried. The other two churches are devoted to Christ the Pantocrator and the Merciful Mother Mary and are in a closed Greek cross layout. After the Conquest of İstanbul, the first medrese was opened here. When construction of the new medreses was completed with the Fatih Complex, the medrese here was converted for use as a neighborhood mosque. During the Ottoman Era, a Bayrami Lodge was established here, bearing the name of Sultan Mehmet the Conqueror s teacher, Akşemseddin. The structure was repaired numerous times during the Ottoman Era and has been undergoing a more extensive renovation in recent years

15 Bizans İstanbulu Byzantine İstanbul Bizans İstanbulu Uzmanlaşma Programını Tamamlayan Rehberler Tourist Guides that participated in the Byzantine İstanbul Program Adı Soyadı / Name Surname Çalıştığı Diller / Languages Cep Tel / Mobile Mehmet Mustafa Agan İspanyolca, İngilizce / Spanish, English (555) Recep Ahmet Yunanca / Greek (533) Esmeray Akar Almanca / German (533) Faik Yavuz Akça Fransızca, İngilizce / French, English (535) Serkan Alagöz Yunanca, İngilizce / Greek, English (536) Şebnem Altın İngilizce / English (532) Füsun Ayşe Arıbaş Barın Almanca / German (542) Damla Arslan İngilizce / English (532) Gamze Artaman İngilizce / English (532) Ferhan Atakan Rusça, Bulgarca / Russian, Bulgarian (532) Ahmet Aybar Almanca / German (532) Mine Barcenas Espinosa İngilizce / English (532) Abdulhamit Bayer İngilizce / English (532) Işık Çelik Almanca / German (533) Fatih Çilli Japonca / Japanese (537) Beyza Çubukçu İngilizce / English (541) Melike Dinçer İngilizce / English (537) Fülay Dostoğlu İngilizce / English (542) Ayşesin Emre Japonca / Japanese (532) Selçuk Eracun İngilizce / English (532) Sinan Ercan İngilizce / English (532) Hatice Gülgün Ercümen İngilizce / English (542) Avni Erdem İsak Eskinazi Anna Eskinazi Japonca, İngilizce / Japanese, English İspanyolca, Fransızca, İngilizce / Spanish, French, English İspanyolca, Fransızca, İngilizce / Spanish, French, English (532) (532) (532) Ayşe Nükhet Everi Almanca / German (532) Mine Gezen İngilizce / English (532) Kevser Ebru Gökteke Almanca, İngilizce / German, English (535) Arif Bekir Günay Fransızca / French (555) Mehmet Murat Gürer Almanca, İngilizce / German, English (532) Emine Hülya Işın İngilizce / English (532) Ömür Kahraman Arapça, İngilizce / Arabic, English (532) Selim Kahvecioğlu Rusça, İngilizce / Russian, English (542) Zehra Karaatlı İngilizce / English (533) Ali Kemali Karadeniz İngilizce / English (532) Ali Bülent Karamanlıoğlu İngilizce / English (532) Nesime Kaya İngilizce / English (545) Ayşe Kaynarcalı İngilizce / English (532) Remziye Şebnem Keçeci İngilizce / English (532) Yaman Kurtoğlu Portekizce, İspanyolca, Almanca, İngilizce / Portuguese, Spanish, German, English (532) İrfan Mevlevi İngilizce / English (542) Pelin Naciye Öner İngilizce / English (532) Ahmet Faik Özbilge Fransızca, İngilizce / French, English (532) Zehra Nur Öztürk İtalyanca / Italian (532) Nadide Polat İspanyolca, İngilizce / Spanish,English (533) Seçil Eda Sökmen İngilizce / English (537) Selahattin Tahta Almanca / German (532) Rabia Taşgın İngilizce / English (542) Fulya Tekin İstikbal İngilizce / English (542) Timuçin Türkkan İspanyolca / Spanish (544) Kenan Uçar Almanca, İngilizce / German, English (538) Selçuk Yiğitsoy İngilizce / English (532) Nevzat Yücel İngilizce / English (532)

16 2 Osmanlı İstanbulu Ottoman İstanbul İstanbul da Osmanlı Dönemi anıtları için iki merkez seçilmiştir. Bunlardan ilki olan Üsküdar, Osmanlı Dönemi nde gelişen ve şekillenen bir yerleşim yeri olarak dikkat çekmektedir. Boğaz girişinde başlayan yerleşim özellikle Hanım Sultanlar ya da onların adına inşa ettirilen görkemli anıtlarla şekillenmiştir. Mihrimah Sultan Külliyesi, Yeni Valide Külliyesi ve III. Ahmet Çeşmesi Klasik Osmanlı Mimarisi nin 16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar önemli anıtsal yapılarıdır. Bu yapılar hem oluşturdukları kent dokusu hem de mimari ve süsleme örnekleri açısından Osmanlı Uygarlığı nı tanımlamaktadır. İkinci merkez olan Beşiktaş ta ise 16. yüzyılda Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi ve Sinan Paşa Külliyesi gibi yapılarla başlayan yerleşim, 19. yüzyılda Dolmabahçe, Çırağan, Yıldız Sarayları nın bölgede gelişmesi ile devam etmiş, böylece Beşiktaş Osmanlı modernleşmesinin sergilendiği bir semt haline gelmiştir. Yıldız Sarayı nın Two centers for Ottoman-Era monuments in İstanbul have been chosen. The first one of these, Üsküdar, is a residential area that flourished during the Ottoman Era. The settlement, which started at the mouth of the Bosphorus, was shaped by Hanım Sultans and the majestic monuments built in their name. The Mihrimah Sultan Complex, Yeni Valide Complex and Ahmet III Fountain are important monumental structures of classic Ottoman architecture from the 16th to 18th centuries. These structures describe the Ottoman Civilization both through the urban texture they create and the examples of architectural and decorative elements they display. The second center, Beşiktaş, welcomed settlement in the 16th century with structures such as the Barbaros Hayrettin Paşa Tomb and Sinan Paşa Complex. Settlement continued in the 19th century with the construction of Dolmabahçe, Çırağan and Yıldız Palaces in the region, making Beşiktaş an area where Ottoman modernization took hold. The Fener-Balat 1. Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi Barbaros Hayrettin Paşa Tomb 2. Cihannüma Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi Cihannüma Mother Mary Greek Orthodox Church (Cihannüma Panagia Greek Orthodox Church) 3. Deniz Müzesi Naval Museum 4. Dolmabahçe Sarayı Dolmabahçe Palace 5. Ertuğrul Tekke Camii Ertuğrul Tekke Mosque 6. Gülnuş Emetullah Valide Sultan Türbesi Gülnuş Emetullah Valide Sultan Tomb 7. III. Ahmet Çeşmesi The Fountain of Sultan Ahmet III 8. Mihrimah Sultan Külliyesi Mihrimah Sultan Complex 9. Sinan Paşa Külliyesi Sinan Paşa Complex 10. Topkapı Sarayı Topkapı Palace HALİÇ (GOLDEN HORN) Bozdoğan Kemeri (Aqueduct of Valens) Aksaray Yenikapı Beyazıt Kasımpaşa Kapalıçarşı (Grand Bazaar) Eminönü 9 TARİHİ YARIMADA (HISTORICAL PENINSULA) Kumkapı Karaköy Galata-Pera Beyoğlu 10 Sultanahmet Taksim MARMARA (SEA) Kabataş 4 Beşiktaş 3 1 Zincirlikuyu 2 Yıldız 5 Levent BOĞAZİÇİ (BOSPHORUS) 7 Üsküdar 6 Salacak Harem İ S T A N B U L Ç E V R E Y O L U Ortaköy 8 D - 1 Haydarpaşa Kadıköy 28

17 Osmanlı İstanbulu Ottoman İstanbul yanındaki Ertuğrul Tekkesi, II. Abdülhamit in İslam Dünyası ile ilgili siyaseti açısından önemli bir merkez olarak bilinmektedir. Tevhidhane, harem ve selamlık yapıları dönemin ahşap konutları ile benzer görünümdedir. Türbe, kütüphane ve çeşme ise Art Nouveau üslubunda inşa edilmiştir. Dönemin modern üslubunun bu şekilde simgesel bir yapıda kullanılması oldukça ilginçtir. Beşiktaş ta farklı din ve mezheplerden de ibadethaneler vardır. Çırağan yolunda bulunan Cihannüma Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi (Cihannüma Panagia Rum Ortodoks Kilisesi) Tanzimat öncesi Osmanlı Ortodoks Kiliseleri için tipik bir örnektir. Bu nedenle de klasik tur rotalarının dışında bulunan bazı noktaların da özel ilgi alanlarına yönelik olarak ziyaretine olanak sağlayan Osmanlı İstanbulu Tur Rotası oluşturulmuştur. Bu tur, rota üzerinde uzmanlaşmış rehberler tarafından sürdürülebilir turizme katkı sağlamak amacıyla deniz motoru, tramvay gibi toplu taşıma araçları kullanılarak ve bir kısmı da yürüyerek gerçekleştirilebilmektedir. Ertuğrul Lodge located next to Yıldız Palace is known as an important center in terms of Abdülhamit II s politics with the Islamic world. Its prayer area, harem and selamlik sections appear similar to the wooden structures of the same era. The tomb, library and fountain, on the other hand, were built in the Art Nouveau style. It is quite interesting that the modern style of the day was used in such a symbolic structure. There are also other houses of prayer in Beşiktaş belonging to different religions and orders. Located on the same road as Çırağan, the Cihannüma Mother Mary Greek Orthodox Church (Cihannüma Panagia Greek Orthodox Church) is a typical example of pre-tanzimat (Reformation) era Ottoman Orthodox churches. This is why the Ottoman İstanbul Tour Route was established: in order to allow visitors to see areas of special interest not covered by traditional tour routes. This tour will be carried out by guides who are experts on the route, and in order to contribute to sustainable tourism, will be covered partially by using public transportation vehicles such as sea boats and trams and partially on foot. 1 Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi Barbaros Hayrettin Paşa Tomb Barbaros Hayrettin Paşa, Osmanlı tarihinin ünlü denizcilerinden ve Kaptan-ı Derya olarak Osmanlı Devleti nin en meşhur kaptan paşalarındandır yılında vefat etmiştir. 21 Eylül 1534 yılında kendisi tarafından yazılan Hayrettin Paşa Vakfiyesi nde, Beşiktaş ta yaptırdığı türbeye defnedilmeyi ve kabrinin üzerinde kandil yakılmasını vasiyet etmiştir. Osmanlı denizcileri hayır eserlerini deniz kenarında yaptırdıkları gibi genellikle denize yakın yerlere gömülmek istemişlerdir. Türbe, Beşiktaş ta, Sinan Paşa Camii karşısında bulunmaktadır. Mimar Sinan tarafından 16. yüzyıl Osmanlı klasik mimarisine uygun olarak inşa edilmiştir. Sekiz köşeli, tek kubbeli yapının her cephesinde bir alt bir üst pencere vardır. Kapı önündeki revak, mermer iki sütunla taşınan sivri kemer üzerine çapraz tonozun oturtulmasıyla oluşturulmuştur. Türbenin içinde Kaptan-ı Derya Cafer Paşa nın, Barbaros un oğlu ve eşinin mezarları da yer almaktadır. Türbenin bir köşesinde Osmanlı Devleti adına idare ettiği Cezayir den getirilen toprak saklanmaktadır. Barbaros Hayrettin Paşa was one of the most famous admirals in Ottoman history as well as one of the most famous captain pashas of the Ottoman Government, known as Kapudan-ı Derya. He passed away in The Decree of Hayrettin Paşa, wrote on September 21, 1534, includes his will to be buried in the tomb he had built in Beşiktaş and an oil lamp be burned on top of his grave. Ottoman navigators not only built their works of charity by the seaside; they also generally wanted to be buried close to the sea. The tomb is in Beşiktaş, across from the Sinan Paşa Mosque. It was built by Architect Sinan in accordance with 16th-century classical Ottoman architecture. The structure is composed of eight corners and one dome, with each side featuring two windows: one on the bottom and one on top. The portico in front of the door was constructed by sitting a cross vault on a sharp arch carried by two marble columns. The tomb also includes the tombs of Kapudan-ı Derya Cafer Paşa, Barbaros son and his wife. Soil from Algeria, a country he administered on behalf of the Ottoman government, sits in one corner of the tomb

18 Osmanlı İstanbulu Ottoman İstanbul 2 Cihannüma Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi Cihannüma Mother Mary Greek Orthodox Church (Cihannüma Panagia Greek Orthodox Church) Cihannüma Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi, Çırağan Caddesi üzerinde mahkeme binası karşısındadır. Günümüzdeki kilise kitabesine göre 21 Ocak 1830 da inşa edilmiştir. 25x18 metre ölçülerindeki yapı 8 metre yüksekliğindedir. Kilisenin parekklesionu ve ayazması Azize Paraskevi ye adanmıştır. İkonostasisin üst kısmındaki çerçevelerin içine Hz. İsa nın hayatından alınma sahneler yerleştirilmiştir. Altta ise büyük ikonalar yerleştirilmiştir. Ambonun orta nefe bakan yüzlerinde ise Hz. İsa ile İncil Yazarları tasvir edilmiştir. Apsisin yarım kubbesi ise çok güzel bir Platitera Meryem tasviri ile süslenmiştir. Galerinin ön cephesinde İncil den alınma sahneler bulunmaktadır. Yapı Tanzimat öncesi Osmanlı kilise yapılarının mimarisine göre kubbe, mermer sütun, kesme taş gibi unsurlar kullanılmadan inşa edilmiştir. The Cihannüma Mother Mary Greek Orthodox Church is located on Çırağan Avenue, across from the court building. According to the inscription, the church that stands today was built on January 21, The 25x18-meter structure is 8 meters tall. The church s chapel and holy spring were devoted to Saint Paraskevi. Inside the frames on top of the iconostasis are scenes from Prophet Jesus life. On the bottom are large icons. The sides of the ambo facing the middle nave depict Prophet Jesus and the authors of the Bible. The half-dome of the apse is decorated with a beautiful depiction of Mary the Platytera. Scenes from the Bible are on the front side of the gallery. The structure was completed without the use of elements such as a dome, marble column or cut stone according to the architecture of pre-tanzimat (Reformation) Ottoman church architecture. 3 Deniz Müzesi Naval Museum Deniz Müzesi, Türkiye nin denizcilik alanında en büyük müzesidir. Yaklaşık adet eserden oluşan koleksiyon çeşitliliği açısından dünyanın sayılı müzelerinden biridir. Müze Deniz Kuvvetleri Komutanlığı na bağlıdır. 31 Ağustos 1897 tarihinde, Binbaşı Süleyman Nutki tarafından Tersane-i Amire bünyesindeki Mayın Müfreze Komutanlığı`na ait binada, Müze ve Kütüphane İdaresi adıyla kurulmuştur yılında müze bugünkü yeri olan Beşiktaş İskele Meydanı na, Türk Amirali Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa nın anıtı ve türbesi yanına taşınmıştır. Ana sergi binası 3 katlı olup, 1500 metrekarelik alana sahiptir. Binada bulunan 4 büyük salon ve 17 oda sergileme alanı olarak kullanılmış ve salonlara rüzgar yönlerinin isimleri verilmiştir. Müzede saltanat kayıkları, bahriyeli kıyafetleri, el yazmaları, gemi modelleri, sancaklar, haritalar, portolanlar, tablolar, tuğralar, armalar, kadırgalar, seyir aletleri, gemi baş figürleri ile silahlar sergilenmektedir. The Naval Museum is Turkey s largest maritime museum. The variety of the collection of nearly 20,000 pieces makes it one of the world s most exceptional museums. The museum is under the auspices of the Turkish Naval Forces. The museum was established on August 31, 1897 by Commander Süleyman Nutki in the building belonging to the Mine Guard Commander Headquarters under the auspices of the Tersane-i Amire, under the name Museum and Library Administration. In 1961 it was relocated to its current place in Beşiktaş Pier Square, next to Turkish Admiral Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa s monument and tomb. The main exhibition building is made up of three stories spread out over an area of 1,500 square meters. The four large halls and 17 rooms of the building were used as exhibition areas, with each hall named after a different wind direction. On display at the museum are the boats of the sultanate, naval uniforms, handwritten works, ship models, banners, maps, portolan charts, paintings, tughras, arms, galleys, sailing tools, figureheads and guns

19 Osmanlı İstanbulu Ottoman İstanbul 4 Dolmabahçe Sarayı Dolmabahçe Sarayı, Sultan Abdülmecit tarafından yılla- Dolmabahçe Palace rı arasında yaptırılmıştır. Saray, Mabeyn-i Hümayun (devlet yönetimi bölümü) Harem-i Hümayun (Padişah ve ailesinin özel yaşam bölümü) ve Muayede Salonu (Padişah ın devlet ileri gelenleriyle bayramlaşma ve devlet törenleri bölümü) olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Ana yapı, denize paralel bölüm boyunca bodrumla birlikte üç katlıdır. Harem dairelerinin bulunduğu kara tarafına uzanan bölümde ise tavan arası katlarıyla birlikte dört katlı bir yapı özelliği kazanmaktadır metrekarelik kullanılabilir alanı, 285 odası, 44 salonu ve 6 hamamı vardır. Saray, Avrupa saraylarından örnek alınarak yapılmasına rağmen, işlevsel kuruluşunda ve iç mekan yapısında Harem ayrı bir bölüm olarak kurulmuştur. Dolmabahçe Sarayı, hizmete açıldığı 1856 yılından, halifeliğin kaldırıldığı 1924 tarihine kadar 6 padişaha ve son Osmanlı Halifesi Abdülmecit Efendi ye ev sahipliği yapmıştır yılları arasında Cumhurbaşkanlığı makamı olarak kullanılmıştır. Atatürk, yılları arasında İstanbul daki çalışmalarında Dolmabahçe Sarayı nı kullanmış ve burada vefat etmiştir yılları arasında protokol ve ziyarete kısmen açık olan Saray, 1984 yılından itibaren Müze-Saray olarak ziyarete açılmış bulunmaktadır. Dolmabahçe Palace was built by Sultan Abdülmecit between 1843 and The Palace consists of three sections: the Mabeyn-i Hümayun (government administration section), Harem-i Hümayun (the private living quarters of the sultan and his family) and Muayede Hall (the section where the sultan met with high-ranking government officials during holidays and government celebrations). The main structure is located in the section parallel to the water and is spread out over three stories, including a basement. Meanwhile, the section that extends to the mainland is where the harem offices are located. It is a four-story structure and includes an attic. It has a usable area of 45,000 square meters, 285 rooms, 44 halls and 6 hamams. Although the palace was built using European palaces as examples, the harem was established as a separate section both in terms of function and interior design. From its foundation in 1856 until 1924, the year that the caliphate was abolished, Dolmabahçe Palace was home to six sultans and the last Ottoman Caliphate, Abdülmecit Efendi. It was used as the office of the President of the Republic from 1927 to Atatürk used Dolmabahçe Palace when working in İstanbul between 1927 and 1938 and passed away here. The palace was partially open for visits and ceremonies from 1926 to 1984, and has been open to visitors as a museum/ palace since

20 Osmanlı İstanbulu Ottoman İstanbul 5 Ertuğrul Tekke Camii 6 Ertuğrul Tekke Mosque Ertuğrul Tekke Camii, Beşiktaş İlçesi Serencebey Yokuşu ndadır de II. Abdülhamit tarafından Şazeliyye Tarikatı nın Medeni Kolu na mensup Şeyh Muhammed Zafir Efendi için kurulmuştur. Kütüphane, türbe ve çeşme bölümünün mimarı ünlü Raimondo D Aronco dur. Kagir olan bu yapılar Art Nouveau üslubundadır. Yapı topluluğu cami, tekke, misafirhane, türbe, kütüphane ve çeşmesiyle bir külliye olarak inşa edilmiştir. Bugün cami olarak kullanılan bölüm, dikdörtgen planlı ve iki katlıdır. Cumhuriyet döneminde tekkelerin kapatılmasıyla, binanın mülkiyeti Vakıflar a geçmiş, kullanımı ise önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne sonra Milli Eğitim Bakanlığı na devredilmiştir ye kadar Şair Nedim İlkokulu olarak kullanılmıştır yılının sonlarında çökme tehlikesiyle karşı karşıya kalan bina, yılları arasında Vakıflar tarafından onarılmıştır. Onarım kapsamına alınmayan ve son şeyhin ailesinin mülkiyetinde olan harem ve misafirhane binaları ise harap olmuştur. Ertuğrul Tekke Mosque is on Serencebey Hill in the Beşiktaş district. It was built in 1887 by Abdülhamit II for Şeyh Muhammed Zafir Efendi, who was a member of the Şazeliyye religious order s Medeni branch. The famous Raimondo D Aronco was the architect of the library, lodge and fountain sections. These masonry structures are in the Art Nouveau style. The group of structures was built as a complex featuring a mosque, lodge, guest house, tomb, library and fountain. The area used as a mosque today is a two-story structure on a rectangular layout. When lodges were shut down during the Republic era, ownership of the building passed to the Foundations, with its use first transferred to the İstanbul Metropolitan Municipality and then to the Ministry of National Education. It was Şair Nedim Elementary School until Faced with the danger of collapse toward the end of 1960, the building was placed under repair by the Foundations between 1969 and The harem and guest house buildings owned by the last sheik family that were not repaired were destroyed. Gülnuş Emetullah Valide Sultan Türbesi Gülnuş Emetullah Valide Sultan Tomb Gülnuş Emetullah Valide Sultan Türbesi, İstanbul Üsküdar Meydanı ndaki Yeni Valide Külliyesi nde, Sultan III. Ahmet in annesi Gülnuş Emetullah Valide Sultan adına tarihleri arasında yapılmıştır. Lale Devri nin önemli anıtlarından olan Yeni Valide Külliyesi nin ana binası camidir. Mihrap yönünde Valide Sultan Türbesi, bir tarafında sebil ve çeşme, bir tarafında muvakkithane, arkasında da hazire kısmı vardır. Sıbyan mektebi avlu kapısının üzerinde, imaret diğer yapılardan ayrı sahilde, hünkar kasrı da caminin bitişiğinde bulunmaktadır. Valide Sultan Türbesi, sekiz yüzlü olarak tamamen mermerden yapılmıştır. Köşelerine yerleştirilen sekiz mermer sütunun arası bronz şebekelerden oluşmaktadır. Türbenin üzeri kubbe şeklinde tasarlanmış demir bir strüktürle taşınan kafeslerle kaplanmıştır. İçindeki tek mezarın kitabesi Arapça dır. Kubbe eteğinin iç tarafında hat ile Ayet-el Kürsi yazılıdır. Şebekeler çiçek, yaprak ve geometrik şekillerle bezenmiştir. The Gülnuş Emetullah Valide Sultan Tomb was constructed from 1708 to 1711 at the Yeni Valide Complex in İstanbul s Üsküdar Square in honor of Sultan Ahmet III s mother, Gülnuş Emetullah Valide Sultan. One of the most important monuments of the Tulip Era, the main building of the Yeni Valide Complex is a mosque. The Valide Sultan Tomb faces the mihrab, while a public fountain and an additional fountain are located on one side, a room where calculations are made according to the sun on another side and a small cemetery on yet another side. The children s school is located above the courtyard door, while the soup kitchen is by the shore, separate from the other structures. The ruler s summer pavilion is situated next to the mosque. The Valide Sultan Tomb was constructed completely out of marble in an octagonal shape. The eight marble columns placed in its corners are connected by bronze grids. The top of the tomb is covered in cages carried with an iron structure designed like a dome. The inscription on the only grave within is in Arabic. The Ayet-el Kürsi verse is inscribed in calligraphy on the inner skirt of the dome. The grids are decorated with flowers, leaves and geometric shapes