ALÜMİNYUM BAKIR ALAŞIMLARI

Transkript

1 ALÜMİNYUM BAKIR ALAŞIMLARI Dersin Modülleri Alüminyum Alaşımları Bronz Alaşımları Pirinç Alaşımları Kazandırılan Yeterlikler Alüminyum alaşımlarını ergitmek Bronz alaşımları ergitmek Pirinç alaşımları ergitmek

2 DERS BİLGİ FORMU Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre Dersin amacı Dersin tanımı Dersin Ön Koşulları Ders ile kazandırılacak yeterlikler Dersin İçeriği Yöntem ve Teknikler Eğitim Öğretim Ortamı ve Donatım Ölçme ve Değerlendirme Öğretmen ve Eğitici İşbirliği Yapılacak Kurum ve Kuruluşlar Alüminyum-Bakır Alaşımları Metalurji Teknolojisi Dökümcülük 3.Yıl / 5-6. Dönem Haftada 2 ders saati toplam 64 ders saati Bu ders ile öğrencinin, uluslararası standartlarda geçerli olabilecek alüminyum- bakır alaşımları yapabilmesi amaçlanmaktadır. Uluslararası standartlarda geçerli olabilecek alüminyumbakır alaşımları yapabilmesi için gerekli bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Bu dersin sonunda; 1. Alüminyum alaşımları hazırlayıp ergitebilecektir. 2. Bronz alaşımları hazırlayıp ergitebilecektir. 3. Pirinç alaşımlarını hazırlayıp ergitebilecektir Bu ders; 1. Alüminyum alaşımları 2. Bronz alaşımları 3. Pirinç alaşımları Bu derste anlatım, göstererek yaptırma, problem çözme, soru-cevap, grup çalışması, beyin fırtınası, uygulamalı çalışma; işletmelerde gözlem yapma, uygulama, araştırma, bireysel ve modüler öğretim yöntemleri, yenilikleri takip etme vb. yöntem ve teknikler uygulanabilir. Ortam: Sınıf, laboratuar, işletme, vb. Donanım: Projeksiyon, bilgisayar ve donanımları vb. 1. Her faaliyet sonunda kazanılan bilgi ve beceriler ölçülür. 2. Her modülün sonunda kazanılan yeterlikler ölçülür. 3. Dersin sonunda; Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği ile Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği nin Mesleki Eğitim Merkezleri ile ilgili maddelerine göre ölçme ve değerlendirme yapılacaktır. Alan öğretmenleri ile sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından yararlanılabilir. 1. Lisans eğitimi almış, alanında sektör deneyimi olan öğretmenler, 2. Gerektiğinde sektörde çalışan ustalık ve usta öğreticilik belgesi olan meslek elemanları.

3 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK/DAL DERS MODÜL : METALURJİ TEKNOLOJİSİ : DÖKÜM : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI : ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI KODU : SÜRE :40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile istenilen ölçüye ve tekniğe uygun alüminyum alaşımları ergitebilecektir. AMAÇLAR: Öğrenci bu modül ile ; 1. İstenen oranda ve kıvamında, alüminyum alaşımları kalıp kumu hazırlayabilecektir. 2. Tekniğe uygun olarak, alüminyum alaşımları ergitebilecektir. İÇERİK: A- ALAŞIMLAR 1-Element ve Alaşımın Tanımı 2-Saf Madenlerin Sakıncaları 3-Alaşımların Yararları 4-Dökümcülükte Kullanılan Elementlerin Tanıtılması(Ergime derecesi,rengi,simgesi,filizleri vb. kısaca tanıtılması.) a)alüminyum b)bakır c)magnezyum d)çinko e)kalay f)kurşun g) Nikel h)silisyum

4 ı)manganez i)berilyum j)fosfor k)krom l)antimon m)bizmut n)arsenik B-ALÜMİNYUM ALAŞIMLARI 1-Tanıtılması ve özellikleri 2-Katkı Elementlerinin Alüminyuma etkileri 3-Alüminyum Alaşımlarının bölümlenmesi 4-Alüminyum Alaşımlarının döküm özellikleri 5-Alüminyum Alaşımları kalıp kumu a)bileşimi b)alüminyum Alaşımları kalıp kumu hazırlanması 6-Alüminyum Alaşımlarının Ergitilmesi a)ergitmenin yönetimi b)flakslar 1-Tanıtılması 2-Çeşitleri a)koruma Flaksları b)temizleme Flaksları 3-Alüminyum Alaşımlarında kullanılan flakslar c)metal ergitirken dikkat edilecek güvenlik kuralları d) Alüminyum Alaşımları hazırlanması e) Alüminyum Alaşımları ergitilmesi f)karışık Alüminyum Alaşımları hazırlanmasına ait örnekler 7-Türk Standartlarında Alüminyum Alaşımları Çizelgesi

5 İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI : ALAN ORTAK İŞLEM NO :1 İŞ : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI İŞLEMİN ADI : Alüminyum alaşımları kalıp kumu hazırlamak YETERLİK :ALÜMİNYUM ERGİTMEK ORTAM(Araç-gereç,ekipman ve koşullar):kürek,kil,silis,su, karıştırıcı,taşıyıcı(vinç),kova STANDART : İstenen oranda ve kıvamda İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1-Yıkanmış kuru silis kumu taşıyıcı ile karıştırıcıya yüklenir. 2-Karıştırıcı çalıştırılır. 3-Karıştırıcı içindeki silis kumuna belli oranda kil (bentonit) ilave edilir. 4-Silis ve kil karışımı bir süre karıştırılır. 5-Sonra su belli oranda kuru karışıma ilave edilir. 5-Homojen bir dağılım oluncaya kadar karıştırılır. 6-Kum karıştırıcıdan alınır. 1-Alüminyum alaşımları kalıpçılığı a)alüminyum alaşımları kalıp kumu b)bileşimi 1-Alüminyum kumuna katılan maddelerin yüzde oranlarını hesaplama. 2-Hesaplanan oranlara göre kuru katkı maddelerini sırasıyla ekleme. 3-Hesaplanan orana göre kuru karışıma su ilave etme. 1-İş önlüğü giyme 2-Çalıştığı alanı temiz ve düzenli tutma 3-Kullandığı aletleri temiz tutma 4-Paylaşma 5-Yardımlaşma 6-İnsan haklarına saygılı olma 7-Etik kurallara uyma 8-Maske takma 9-Karıştırıcıda güvenlik önlemi alma. 10-Taşıyıcıda güvenlik önlemi alma. NOT :İşlemin yapılış süresi: 1 saat Eğitim süresi: 6 saat

6 MESLEĞİN ADI : ALAN ORTAK İŞLEM NO :2 İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI İŞLEMİN ADI : Alüminyum Alaşımları Ergitmek YETERLİK : ALÜMİNYUM ERGİTMEK ORTAM(Araç-gereç,ekipman ve koşullar):pota ocağı,grafit pota,alüminyum,mazot,üstübü,bara,temiz,daldırma kevgiri,kıskaç,kavrama,kepçe,kuru kum, flaks,pirometre,çekiç,lengo,balyoz. STANDART : Tekniğe uygun İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1-Ergitilecek maden küçük parçalar haline getirilir. 2-Ocak takımları ve lengo hazırlanır. 3-Temizleme ve koruma flaksları hazırlanır. 4-Grafit pota, buna göre pota kolu ve kavrama hazırlanır. 5-Hazırlanan maden grafit potaya uygun bir şekilde yerleştirilir. 6-Hazırlanan koruma flaksı pota içine atılır. 7-Kuru kum ocak altlığı üzerine serpilir. 8-Pota ocak içine yerleştirilir. 9-Ocak tekniğe uygun çalıştırılır ve ocak kapağı kapatılır. 10-Bir süre sonra ergiyen maden üzerine ek maden yüklenir. 11-Madenin tamamı ergiyince sıcaklığı kontrol edilir. 12-Önce yakıt sonra hava kesilerek ocağın çalışması durdurulur. 13-Davlumbaz kaldırılarak ocak kapağı açılır. 14-Düz bir yüzeye kuru kum koyulur. 15-Pota kolu, kuru kum üzerine yerleştirilir. 16-Temizleme flaksı ergimiş madenin içine atılır. 17-Sıvı madenin curuf,oksit ve gazları temizlenir. 18-Pota, kavrama ile ocaktan çıkarılır. 19-Pota, pota koluna yerleştirilir. 20-Ergimiş maden, tekniğe uygun kalıplara dökülür. 21-Artan maden lengoya dökülür. 22-Grafit pota, kuru kum üzerinde yan yatırılarak içi temizlenir. 23-Temizlenen pota, ocak içerisine yerleştirilir. 24-Ocak kapağı kapatılarak, kendi halinde soğumaya bırakılır. NOT:İşlemin yapılış süresi:2saat Eğitim süresi: 26 saat 1-Alaşımlar a)element ve alaşımın tanıtılması b)saf Madenleri sakıncaları c)alaşımların yararları 2-Alüminyum Alaşımları a)tanıtılması ve özellikleri b)katkı elementlerinin Alüminyuma etkileri c)alüminyum alaşımların bölümlenmesi d)alüminyum alaşımlarının döküm özellikleri e)alüminyum alaşımlarının ergitilmesi 1-Ergitmenin yönetimi 2-Flakslar a)tanıtımı b)çeşitleri c)metal ergitirken alınacak güvenlik önlemleri f)türk Standartlarında Alüminyum alaşımları 1-Ergitilecek olan madeni hazırlama. 2-Ocak ve ocak takımlarını hazırlama 3-Flaksları hazırlama. 4-Madeni ve koruma flaksını potaya yükleme. 5-Ocağı çalıştırma. 6-Madeni ergitme. 7-Madenin sıcaklığını ölçme. 8-Ocağı durdurma. 9-Temizleme flaksı ile sıvı madeni temizleme. 10-Potayı ocaktan alma. 11-Pota kolu ile sıvı madeni kalıplara dökme. 12-Potayı temizleme ve ve ocakta potayı soğumaya bırakma. 1-İş önlüğü giyme 2-Çalıştığı alanı temiz ve düzenli tutma 3-Kullandığı makine ve aletleri temiz tutma 4-Paylaşma 5-Yardımlaşma 6-İnsan haklarına saygılı olma 7-Etik kurallara uyma 8-Koruyucu gözlük 9-Eldiven giyme. 10-Maske takma 11-Koruyucu tozluk kullanma

7 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK/DAL DERS MODÜL : METALURJİ TEKNOLOJİSİ : DÖKÜMCÜLÜK : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI : BRONZ ALAŞIMLARI KODU : SÜRE :40/32 ÖN KOŞUL :. AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci modül ile; istenilen ölçüye ve tekniğe uygun bronz alaşımları hazırlayıp ergitebilecektir. AMAÇLAR: Öğrenci bu modül ile; 1.Tekniğe uygun, normal bronz alaşımı hazırlayıp ergitebilecektir. 2.Tekniğe uygun, özel bronz alaşımı hazırlayıp ergitebilecektir. İÇERİK: A-BRONZ ALAŞIMLARI 1-Bronzların tanıtılması,özellikleri 2-Bronz çeşitleri a-normal bronzlar 1-Tanıtılması 2-Normal bronz alaşımları 3-Ergitme kayıpları ve normal bronz alaşım hesapları 4-Normal bronz ergitirken dikkat edilecek noktalar 5-Normal bronz ergitme uygulamaları b)özel bronzlar 1-Tanıtılması 2-Özel bronz alaşımları 3-Ergitme kayıpları ve özel bronz alaşım hesapları 4-Özel bronz ergitirken dikkat edilecek noktalar 5-Özel bronz ergitme uygulamaları 3-Bronz alaşımlarının normlarla gösterilmesi 4-Bronz alaşımlarının kullanma yerleri

8 MESLEĞİN ADI :DÖKÜMCÜLÜK İŞLEM NO :1 YETERLİK :BRONZ ALAŞIMLARI ERGİTMEK İŞ : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI İŞLEMİN ADI :Normal bronz ergitmek. ORTAM(Araç-gereç,ekipman ve koşullar):ergitme ocağı,grafit pota,bakır,kalay,mazot,üstübü,bara,temiz,daldırma kevgiri,kıskaç,kavrama,kepçe,kuru kum,flaks,prometre,çekiç,lengo,balyoz,tartı aleti. STANDART : Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1-Yapılacak normali bronz ön alaşımının miktarı tespit edilir. 2-Alaşımı oluşturan bakır ve kalayın yanma kayıpları ilave edilerek tartımı yapılır. 3-Ocak takımları ve lengo hazırlanır. 4-Temizleme ve koruma flaksları hazırlanır. 5-Grafit pota, buna göre pota kolu ve kavrama hazırlanır. 6-Hazırlanan bakır, grafit potaya uygun bir şekilde yerleştirilir. 7-Hazırlanan koruma flaksı pota içine atılır. 8-Kuru kum ocak altlığı üzerine serpilir. 9-Pota ocak içine yerleştirilir. 10-Ocak tekniğe uygun çalıştırılır ve ocak kapağı kapatılır. 11-Bakırın ergitilmesine kadar ocak çalıştırılmaya devam edilir. 12-Lengo ve ocak takımları ısıtılır. 13-Bakırın tamamı ergiyince sıcaklığı kontrol edilir. 14-Önce yakıt sonra hava kesilerek ocağın çalışması durdurulur. 15-Ergimiş maden yüzeyindeki örtü malzemesi temizlenir. 16-Kalay, ergimiş bakır içine kısa sürede ilave edilir. 17-Sıvı karışım bara ile yavaşça karıştırılır. 18-Düz bir yüzeye kuru kum koyulur. 19-Pota kolu, kuru kum üzerine yerleştirilir. 20-Pota, kavrama ile ocaktan çıkarılır. 21-Pota, pota koluna yerleştirilir 22-Sıvı maden lengoya yavaş yavaş dökülür. 23-Grafit pota, kuru kum üzerinde yan yatırılarak içi temizlenir. 24-Pota altlığı üzerine kuru kum koyulur. 24-Temizlenen pota, ocak içerisine yerleştirilir. 25-Lengoya dökülen alaşım parçalar haline getirilir ve potaya yerleştirilir.alaşım üzerine koruyucu flaks konur. 26-Üstübüyü mazotlayarak ateşlenir ve ocağın yanma odasına konur. 27-Davlumbaz ocak üzerine indirilir. 28-Ocak çalıştırılır ve kapağı kapatılır. 29-Ergimiş madenin sıcaklığı prometre ile kontrol edilir. 30-Döküm sıcaklığına gelince ocak durdurulur. 31-Ocak davlumbazı kaldırılır ve ocak kapağı açılır. 32-Temizleme flaksı atılır ve potanın dibine kadar indirilir. 33-Curufun yüzeye çıkarılması için yavaş yavaş karıştırılır. 34-Ergimiş maden yüzeyindeki curuf temizlenir. 35-Pota ocaktan çıkarılır ve pota koluna yerleştirilir. 36-Ergimiş maden kalıplara dökülür, kalan maden lengoya dökülür. 37-Ergitme potası temizlenir,ve ocak içersine konularak soğumaya bırakılır. Bronz alaşımları 1-Tanıtılması,özellikleri 2-Bronz çeşitleri a)normal bronzlar -Tanıtılması -Normal bronzlar -Ergitme kayıpları ve normal bronz alaşımları hesapları NOT: İşlemin yapılış süresi:4 saat Eğitim süresi:15 saat 1-Ergitilecek madenin alaşım hesabını yapma. 2-Ergitilecek olan madenleri tartma. 3--Ocak ve ocak takımlarını hazırlama 4-Flaksları hazırlama. 5-Madeni ve koruma flaksını potaya yükleme. 6-Ocağı çalıştırma. 7-Madeni ergitme. 8-Madenin sıcaklığını ölçme. 9-Ocağı durdurma. 10-Lengo ve ocak takımlarını ısıtma. 11-Sıvı madenin curufunu temizleme. 12-Kalayı ergimiş bakır içine ilave etme ve bara ile karıştırma. 13-Potayı ocaktan alma. 14-Pota kolu ile sıvı madeni lengoya dökme. 15-Potayı temizleme ve ocağa yerleştirme. 16-Lengodaki dökülen alaşımı potaya yükleme. 17-Tekniğe uygun alaşımı ergitme ve kalıplara dökme. 1- Koruyucu önlük giyme 2-Çalıştığı alanı temiz ve düzenli tutma 3-Kullandığı makine ve aletleri temiz tutma 4-Paylaşma 5-Yardımlaşma 6-İnsan haklarına saygılı olma 7-Etik kurallara uyma 8-Koruyucu gözlük takma 9-Eldiven giyme. 10-Maske takma 11-Koruyucu tozluk giyme 12-Yanıklara karşı güvenlik önlemleri alma 13- Çelik uçlu bot giyme

9 MESLEĞİN ADI :DÖKÜMCÜLÜK İŞLEM NO :2 İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI İŞLEMİN ADI :Özel bronz ergitmek. YETERLİK :BRONZ ALAŞIMLARI ERGİTMEK ORTAM(Araç-gereç,ekipman ve koşullar):ergitme ocağı,grafit pota,bakır,kalay,kurşun,mazot,üstübü,bara,temiz,daldırma kevgiri,kıskaç, kavrama,kepçe,kuru kum,flaks,prometre,çekiç,lengo,balyoz,tartı aleti. STANDART : Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1-Yapılacak özel bronz ön alaşımının miktarı tespit edilir. 2-Alaşımı oluşturan bakır,kalay ve kurşunun yanma kayıpları ilave edilerek tartımı yapılır. 3-Ocak takımları ve lengo hazırlanır. 4-Temizleme ve koruma flaksları hazırlanır. 5-Grafit pota, buna göre pota kolu ve kavrama hazırlanır. 6-Hazırlanan bakır, grafit potaya uygun bir şekilde yerleştirilir. 7-Hazırlanan koruma flaksı pota içine atılır. 8-Kuru kum ocak altlığı üzerine serpilir. 9-Pota ocak içine yerleştirilir. 10-Ocak tekniğe uygun çalıştırılır ve ocak kapağı kapatılır. 11-Bakırın ergitilmesine kadar ocak çalıştırılmaya devam edilir. 12-Lengo ve ocak takımları ısıtılır. 13-Bakırın tamamı ergiyince sıcaklığı kontrol edilir. 14-Önce yakıt sonra hava kesilerek ocağın çalışması durdurulur. 15-Ergimiş maden yüzeyindeki örtü malzemesi temizlenir. 16-Kalay, ergimiş bakır içine kısa sürede ilave edilir. 17-Sıvı karışım bara ile yavaşça karıştırılır. 18-Düz bir yüzeye kuru kum koyulur. 19-Pota kolu, kuru kum üzerine yerleştirilir. 20-Pota, kavrama ile ocaktan çıkarılır. 21-Kurşun,ergimiş alaşımın içerisine hızlı birşekilde karıştırılır. 22-Kurşunun iyi dağılması için ve alaşımdan ayrılmaması için alaşım çok iyi karıştırılır. 23-Pota, pota koluna yerleştirilir 24-Sıvı maden lengoya yavaş yavaş dökülür. 25-Grafit pota, kuru kum üzerinde yan yatırılarak içi temizlenir. 26-Pota altlığı üzerine kuru kum koyulur. 27-Temizlenen pota, ocak içerisine yerleştirilir. 28-Lengoya dökülen alaşım parçalar haline getirilir ve potaya yerleştirilir.alaşım üzerine koruyucu flaks konur. 29-Üstübüyü mazotlayarak ateşlenir ve ocağın yanma odasına konur. 30-Davlumbaz ocak üzerine indirilir. 31-Ocak çalıştırılır ve kapağı kapatılır. 32-Ergimiş madenin sıcaklığı prometre ile kontrol edilir. 33-Döküm sıcaklığına gelince ocak durdurulur. 34-Ocak davlumbazı kaldırılır ve ocak kapağı açılır. 35-Temizleme flaksı atılır ve potanın dibine kadar indirilir. 36-Curufun yüzeye çıkarılması için yavaş yavaş karıştırılır. 37-Ergimiş maden yüzeyindeki curuf temizlenir. 38-Pota ocaktan çıkarılır ve pota koluna yerleştirilir. 39-Ergimiş maden kalıplara dökülür, kalan maden lengoya dökülür. 40-Ergitme potası temizlenir,ve ocak içersine konularak soğumaya bırakılır. 1-Bronz alaşımları a)normal bronzlar -Tanıtılması -Normal bronzlar -Ergitme kayıpları ve normal bronz alaşımları hesapları NOT: İşlemin yapılış süresi: 5 saat Eğitim süresi:17 saat 1-Ergitilecek madenin alaşım hesabını yapma. 2-Ergitilecek olan madenleri tartma. 3--Ocak ve ocak takımlarını hazırlama 4-Flaksları hazırlama. 5-Madeni ve koruma flaksını potaya yükleme. 6-Ocağı çalıştırma. 7-Madeni ergitme. 8-Madenin sıcaklığını ölçme. 9-Ocağı durdurma. 10-Lengo ve ocak takımlarını ısıtma. 11-Sıvı madenin curufunu termizleme. 12-Kalayı ergimiş bakır içine ilave etme ve bara ile karıştırma. 13-Potayı ocaktan alma. 14-Pota kolu ile sıvı madeni lengoya dökme. 15-Potayı temizleme ve ocağa yerleştirme. 16-Lengodaki dökülen alaşımı potaya yükleme. 17-Tekniğe uygun alaşımı ergitme ve kalıplara dökme. 1- Koruyucu önlük giyme 2-Çalıştığı alanı temiz ve düzenli tutma 3-Kullandığı makine ve aletleri temiz tutma 4-Paylaşma 5-Yardımlaşma 6-İnsan haklarına saygılı olma 7-Etik kurallara uyma 8-Koruyucu gözlük takma 9-Eldiven giyme. 10-Maske takma 11-Koruyucu tozluk giyme 12-Yanıklara karşı güvenlik önlemleri alma 13- Çelik uçlu bot giyme

10 MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN MESLEK/DAL DERS MODÜL : METALURJİ TEKNOLOJİSİ : DÖKÜMCÜLÜK : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI : PİRİNÇ ALAŞIMLARI KODU : SÜRE :40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile istenilen ölçüye ve tekniğe uygun pirinç alaşımlarını hazırlayıp ergitebilecektir. AMAÇLAR: Öğrenci bu modül ile; 1.Tekniğe uygun, bakır alaşımları kalıp kumunu hazırlayabilecektir. 2.Tekniğe uygun, normal pirinç ergitebilecektir. 3- Tekniğe uygun, özel pirinç ergitebilecektir. İÇERİK: A- BAKIR ALAŞIMLARI 1-Tanıtılması 2-Özellikleri 3-Sınıflandırılması 4-Katkı maddelerinin bakıra etkileri 5-Bakır alaşımları kalıp kumları a)bileşimi b)bakır alaşımları kalıp kumu hazırlama 6-Bakır alaşımlarında kullanılan flakslar 7-Bakır alaşımlarında döküm hataları 8-Bakır alaşımları ısıl işlemleri 10

11 B)PİRİNÇ ALAŞIMLARI 1-Tanıtılması ve özellikleri 2-Pirinçlerin çeşitleri a)normal pirinçler 1-Tanıtılması 2-Normal pirinç alaşımları 3-Ergitme kayıpları ve normal pirinç alaşım hesapları 4-Normal pirinç ergitilirken dikkat edilecek noktalar 5-Pirinç ergitirken alınacak güvenlik önlemleri 6-Normal pirinç ergitme uygulamaları b)özel pirinçler 1-Tanıtılması 2-Özel pirinç alaşımları 3- Ergitme kayıpları ve özel pirinç alaşım hesapları 4-Özel pirinçlerin hazırlanmasında dikkat edilecek noktalar 5-Özel pirinç ergitme uygulamaları 3-Pirinç alaşımlarının normlarla gösterilmesi 4-Pirinç alaşımlarının kullanma yerleri 11

12 MESLEĞİN ADI : DÖKÜMCÜLÜK İŞLEM NO :1 YETERLİK :PİRİNÇ ALAŞIMLARI ERGİTMEK ORTAM(Araç-gereç,ekipman ve koşullar):kürek,kil,silis,su, karıştırıcı,taşıyıcı(vinç),kova STANDART : Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun İŞ : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI İŞLEMİN ADI : Bakır alaşımları kalıp kumu hazırlamak İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1-Yıkanmış kuru silis kumu taşıyıcı ile karıştırıcıya yüklenir. 2-Karıştırıcı çalıştırılır. 3-Karıştırıcı içindeki silis kumuna belli oranda kil (bentonit) ilave edilir. 4-Sonra su belli oranda kuru karışıma ilave edilir. 5-Homojen bir dağılım oluncaya kadar karıştırılır. 6-Kum karıştırıcıdan alınır. 1-Bakır alaşımları a)tanıtılması b)özellikleri c)sınıflandırılması d)katkı maddelerinin bakıra etkileri e)bakır alaşımları kalıp kumları f)bileşimi g)bakır alaşımlarında kullanılan flakslar 1-Bakır alaşımları kumuna katılan maddelerin yüzde oranlarını hesaplama. 2-Hesaplanan oranlara göre kuru katkı maddelerini sırasıyla ekleme. 3-Hesaplanan orana göre kuru karışıma su ilave etme. 1-İş önlüğü giyme 2-Çalıştığı alanı temiz ve düzenli tutma 3-Kullandığı makine ve aletleri temiz tutma 4-Paylaşma 5-Yardımlaşma 6-İnsan haklarına saygılı olma 7-Etik kurallara uyma 8-Koruyucu gözlük takma 9-Eldiven giyme. 10-Maske takma. NOT : İşlemin yapılış süresi: 1 saat Eğitim süresi:5 saat 12

13 MESLEĞİN ADI : DÖKÜMCÜLÜK İŞLEM NO :2 YETERLİK :PİRİNÇ ALAŞIMLARI ERGİTMEK İŞ : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI İŞLEMİN ADI :Normal pirinç alaşımı ergitmek. ORTAM(Araç-gereç,ekipman ve koşullar):ergitme ocağı,bakır,çinko,bara,temiz,koruma ve temizleme flaksları,tartı aleti. STANDART : Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1-Ergitilecek adi pirinç alaşım hesabı yapılır.. 2-Ergitilecek olan bakır ve çinko tartılır. 3-Ergitme ocağını çalıştırmadan önce kontrolleri yapılır. 4-Tartılan bakır ocağa yüklenir. 5-Koruma flaksı ergitilecek madenin üzerine eklenir. 5-Ocak çalıştırılır. 6-Maden ergidikçe ilave olarak bakır malzeme yüklenir. 7-Ergitilecek çinko, lengo ve ocak takımları ısıtılır. 8-Bakır tamamen ergiyince ocak çalışması durdurulur. 9-Ergimiş bakır yüzeyindeki örtü malzemesi temizlenir. 10-Isıtılmış çinko ergimiş bakır içine kısa zamanda ilave edilir. 11-Sıvı karışım bir bara ile yavaşça karıştırılır. 12-Karışım homojen haline getirilir. 13-Sıvı maden taşıma potasına alınarak lengoya dökülür. 14-Lengoya dökülen ön alaşım parçalar haline getirilerek ocağa yüklenir. 15-Koruma flaksı ilave edilir. 16-Ocak çalıştırılır. 17-Sıvı maden, döküm sıcaklığına gelinceye kadar ergitilir. 18-Döküm sıcaklığı kontrol edilir. 19-Ocak çıkış gücü azaltılır. 20-Sıvı maden üzerindeki örtü malzemesi temizlenir. 21-Sıvı madene temizleme flaksı atılarak dibe bastırılır. 22-Maden içindeki pisliklerin yüzeye çıkması için bara ile yavaşça karıştırılır. 23-Sıvı maden üzerindeki curuf tamamen temizlenir. 24-Sıvı maden hazırlanan kalıplara dökülür. 25-Ocak durdurulur. 26-Ocak temizlenir. Prinçler 1-Pirinçlerin tanıtılması ve özellikleri 2-Pirinç çeşitleri Normal pirinçler a)tanıtılması b)normal pirinç alaşımları c)ergitme kayıpları ve normal pirinç alaşım hesapları 1-Ergitilecek adi pirinç alaşım hesabı yapma. 2-Alaşım elemanlarını tartma. 3-Ergitme ocağını çalıştırmadan önce kontrollerini yapma. 4-Ergitilecek olan bakırı ve koruma flaksını ocağa yükleme 5-Ocağı çalıştırma. 6-Bakırı ergitme. 7-Ergitilecek çinko, lengo ve ocak takımlarını ısıtma. 8-Isıtılan çinkoyu ergimiş bakıra katma 9-Karışımı lengoya dökme. 10-Ön alaşımı ve koruma flaksını ocağa yükleme. 11-Alaşımı ergitme. 12-Ergiyen alaşımı curufunu temizleyerek kalıplara dökme. 1- Koruyucu önlük giyme 2-Çalıştığı alanı temiz ve düzenli tutma 3-Kullandığı makine ve aletleri temiz tutma 4-Paylaşma 5-Yardımlaşma 6-İnsan haklarına saygılı olma 7-Etik kurallara uyma 8-Koruyucu gözlük takma 9-Eldiven giyme. 10-Maske takma 11-Koruyucu tozluk giyme 12-Yanıklara karşı güvenlik önlemleri alma 13-Çelik uçlu bot giyme NOT: İşlemin yapılış süresi: 3 saat Eğitim süresi:10 saat 13

14 MESLEĞİN ADI : DÖKÜMCÜLÜK İŞLEM NO :3 YETERLİK :PİRİNÇ ALAŞIMLARI ERGİTMEK İŞLEM ANALİZ FORMU İŞ : ALÜMİNYUM - BAKIR ALAŞIMLARI İŞLEMİN ADI :Özel pirinç alaşımı ergitmek. ORTAM(Araç-gereç,ekipman ve koşullar):ergitme ocağı,bakır,çinko,kalay,bara,temiz,koruma ve temizleme flaksları,tartı aleti. STANDART : Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun İŞLEM BASAMAKLARI BİLGİ BECERİ TAVIR 1-Ergitilecek özel pirinç alaşım hesabı yapılır.. 2-Ergitilecek olan bakır, çinko ve kalay tartılır. 3-Ergitme ocağını çalıştırmadan önce kontrolleri yapılır. 4-Tartılan bakır ocağa yüklenir. 5-Koruma flaksı ergitilecek madenin üzerine eklenir. 5-Ocak çalıştırılır. 6-Maden ergidikçe ilave olarak bakır malzeme yüklenir. 7-Ergitilecek çinko,kalay, lengo ve ocak takımları ısıtılır. 8-Bakır tamamen ergiyince ocak çalışması durdurulur. 9-Ergimiş bakır yüzeyindeki örtü malzemesi temizlenir. 10-Isıtılmış çinko ergimiş bakır içine kısa zamanda ilave edilir. 11-Sıvı karışım bir bara ile yavaşça karıştırılır. 12-Kalay ergiyik metale hızlı bir şekilde ilave edilerek karıştırılır. 13-Sıvı maden taşıma potasına alınarak lengoya dökülür. 14-Lengoya dökülen ön alaşım parçalar haline getirilerek ocağa yüklenir. 15-Koruma flaksı ilave edilir. 16-Ocak çalıştırılır. 17-Sıvı maden, döküm sıcaklığına gelinceye kadar ergitilir. 18-Döküm sıcaklığı kontrol edilir. 19-Ergitme ocağı durdurulur. 20-Sıvı maden üzerindeki örtü malzemesi temizlenir. 21-Sıvı madene temizleme flaksı atılarak dibe bastırılır. 22-Maden içindeki pisliklerin yüzeye çıkması için bara ile yavaşça karıştırılır. 23-Sıvı maden üzerindeki curuf tamamen temizlenir. 24-Sıvı maden hazırlanan kalıplara dökülür. 25-Ocak durdurulur. 26-Ocak temizlenir. 1-Özel pirinçler a)tanıtılması b)özel pirinç alaşımları c)ergitme kayıpları ve özel pirinç alaşım hesapları 2-Pirinç alaşımları normlarla gösterilmesi 3-Pirinç alaşımlarının kullanma yerleri 1-Ergitilecek adi pirinç alaşım hesabı yapma. 2-Alaşım elemanlarını tartma. 3-Ergitme ocağını çalıştırmadan önce kontrollerini yapma. 4-Ergitilecek olan bakırı ve koruma flaksını ocağa yükleme 5-Ocağı çalıştırma. 6-Bakırı ergitme. 7-Ergitilecek çinko, lengo ve ocak takımlarını ısıtma. 8-Isıtılan çinkoyu ve kalayı ergimiş bakıra katma 9-Karışımı lengoya dökme. 10-Ön alaşımı ve koruma flaksını ocağa yükleme. 11-Alaşımı ergitme. 12-Ergiyen alaşımı curufunu temizleyerek kalıplara dökme. 1- Koruyucu önlük giyme 2-Çalıştığı alanı temiz ve düzenli tutma 3-Kullandığı makine ve aletleri temiz tutma 4-Paylaşma 5-Yardımlaşma 6-İnsan haklarına saygılı olma 7-Etik kurallara uyma 8-Koruyucu gözlük takma 9-Eldiven giyme. 10-Maske takma 11-Koruyucu tozluk giyme 12-Yanıklara karşı güvenlik önlemleri alma 13- Çelik uçlu bot giyme NOT: İşlemin yapılış süresi: 4 saat Eğitim süresi:17 saat 14