BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ DEVREK MESLEK YÜKSEKOKULU DERS: TURİZM COĞRAFYASI KONU:KAPALIÇARŞI TARİHİ GALATA KÖPRÜSÜ ÖĞR.GÖR. : ŞULE KIYCI ÇINAR

Transkript

1 BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ DEVREK MESLEK YÜKSEKOKULU DERS: TURİZM COĞRAFYASI KONU:KAPALIÇARŞI TARİHİ GALATA KÖPRÜSÜ ÖĞR.GÖR. : ŞULE KIYCI ÇINAR HAZIRLAYAN ÖĞRENCİ: FURKAN KANAT ÖĞRENCİ NO:

2 İstanbul un tarihi çarşıları içinde en büyüğü ve en ünlüsü, Nuru Osmaniye ile Beyazıt Camileri arasındaki geniş alana kurulmuş olan Kapalıçarşı dır. İstanbul un gezilip görülecek yerler arasında yerini almış ve muhakkak gidilmesi gereken yerlerden birisidir. Yaklaşık olarak 30 bin metrekare alana kurulan bu çarşının içerisinde 66 sokak ve 4000 civarında dükkân bulunmaktadır. Burası İstanbul iline can katan ve şehrin değerini arttıran çarşılardan birisidir. Kapalıçarşı nın ilk olarak yapımına 1461 yılında başlanmıştır. İstanbul fethinden sonra bu alanın temeli atılmıştır. Kapalıçarşı nın iç kısmı bir şehri andırmaktadır. Çünkü dükkân ve sokaklardan başka içerisinde; 5 cami, 1 okul, 7 adet çeşme, 1 şadırvan, 1 sebil, 10 adet kuyu, 24 kapı ve 17 han bulunmaktadır. Bu çarşıyı Fatih Sultan Mehmet yaptırmıştır. Buradaki dükkânlar küçük ve çok olması, her türlü esnafın bulunmasına imkân tanımıştır. Kapalıçarşı nın adı baya ünlüdür. Bu yüzden yurtdışından gelen ve yurtiçi gezi yapan kişilerin uğradığı turizm alanlarından birisidir.

3

4 Kapalıçarşı, aslında tek başına bir kente bedeldir. Bir yandan yayıldığı muazzam alan, bir yandan içindeki dükkanların sayısı ve çeşitliliği ile dünyanın önde gelen merkezlerinden biridir. Doğal olarak bu görkemine bir de tarihsel önemini ekleyecek olsak, sanırız Kapalıçarşı'nın konumunu bir nebze de olsa özetleyebiliriz. Kapalıçarşı aynı zamanda dünyanın en büyük kuyum çarşısıdır. Dünyada bir eşi daha bulunmayan el emeği ve göz nuru kuyumlar, çevresindeki hanlarda şekillenir ve Çarşı'nın vitrinlerinde ziyaretçilerini bekler. Bir dönem göz kamaştıran müzayedelerin yapıldığı Büyük Bedesten ile yanı başındaki Sandal Bedesteni, bugünlerde Halıcıların mekanı olmuştur. Sandal Bedesteni'nin hemen gerisinde ise "Bitpazarı" olarak da anılan 2. el ev eşyalarının satıldığı dükkanların sıralandığı galeri yer alır. Binlerce dükkanın bulunduğu Kapalıçarşı içindeki 66 sokak ve caddenin çoğu, Fesçiler, Serpuşçular, Tuğcular, Feraceciler, Perdahçılar, Terlikçiler, Kuyumcular, Aynacılar, Kalpakçılar gibi, mesleklere göre isimlendirilmiştir. Bugün de geçmişteki canlılığını koruyan Kapalıçarşı, İstanbul a gelen ünlü ve ünsüz bir çok yabancının ilgi odağı olmuştur. Batılı yazarlar, seyahatname ve anılarında Kapalıçarşı ya geniş yer ayırmışlardır.

5

6

7 Türkiye ekonomisine bile adını verdiği, serbest piyasanın kalbinin attığı döviz piyasası yine Kapalıçarşı'da doğmuş ve adı ile özdeşleşmiştir. Kapalıçarşı'da 3 bin 600 işyeri var. Toplam 30 bin kişi çalışıyor. Turizm sezonunda günlük ziyaretçi sayısı 250 bin-400 bin arasında değişiyor. Eskiden esnafa olan güven duygusu halkın birikmiş parasını, bir banka gibi onlara verilmesine ve işletilmesine neden olurdu. Günümüzde birçok sokaktaki dükkânlar fonksiyon değişikliğine uğramıştır. Yorgancılar, terlikçiler, fesçiler gibi meslek grupları sadece sokak ismi olarak kalmıştır. Çarşının ana caddesi sayılan sokakta çoğunlukla mücevher dükkânları, buraya açılan yan bir sokakta altıncılar bulunur. Oldukça küçük olan bu dükkânlar değişik fiyat ve pazarlıkla satış yaparlar. Kapalı Çarşı renk ve atraksiyon olarak her ne kadar eski canlılığını koruyor ise de, 1970 li yıllardan itibaren İstanbul u ziyarete gelen turist gurupları için alışveriş olanakları, çarşının ana girişindeki modern ve büyük kuruluşlar tarafından sağlanmaktadır.

8

9 Sokaklar Hanlar Ana kapıları Acıçeşme Ağa Beyazıt Ağa Alipaşa Çarşıkapı Altuncular Astarcı Çuhacıhan Aminçiler Balyacı Kuyumcular Araracıoğlu Bodrum Mahmutpaşa Aynacılar Cebeci Nuruosmaniye Basmacılar Çukur Örücüler Çuhacıhanı Çuhacı Sepetçihan Bitpazarı Hatipemin Takkeciler Fesçiler İçcebeci Tavukpazarı Ganiçelebi İmamali Zenneciler Hacıhasan Kalcılar

10 Hotel New House Kapalı Çarşı - 0,28 km = 172 TL Bir Gecelik Fiyatı. Aprilis Hotel Kapalı Çarşı - 0,36 km = 238 TL Bir Gecelik Fiyatı. Pierre Loti Hotel - Özel Belgeli Kapalı Çarşı - 0,36 km = 401 TL Bir Gecelik Fiyatı. Cordial House Hotel Kapalı Çarşı - 0,37 km = 70 TL Bir Gecelik Fiyatı. Meddusa Hotel Kapalı Çarşı - 0,40 km = 175 TL Bir Gecelik Fiyatı. Sultanhan Hotel - Özel Belgeli Kapalı Çarşı - 0,41 km = 578 TL Bir Gecelik Fiyatı.

11

12

13

14 Tarihi Galata Köprüsü İstanbul da, Eminönü ile Karaköy arasında Haliç in iki yakasını birleştiren köprü. İstanbul yakasını Galata ya bağlayacak köprü için ilk teşebbüs, ikinci Bâyezîd Han zamanında yapılmıştı yıllarında bu düşünce ile köprü için proje de hazırlanmasına rağmen yapıma geçilmemiş, teşebbüste kalmıştı. Bundan sonra üç asırdan fazla bir zaman zarfında herhangi bir teşebbüse geçilmedi. Proje, Abdülmecid Han zamanında tekrar ele alınıp, Bezm-i âlem Vâlide Sultan tarafından Galata Eminönü arasında yaptırıldı. Bu köprünün tamâmı ahşap olup, tersanede îmâl edilmişti. 22 Kasım 1845 de sultan Abdülmecid Han köprüyü bizzat açıp ilk olarak kendisi geçti. Bu sebeple köprüye târihte Mecidiye köprüsü denildi. Üç gün süreyle ücretsiz geçiş yapıldıktan sonra, köprünün her iki başına konan tahsildarlar vasıtasıyla 25 Kasım dan îtibâren bahriye nezâreti adına mürûriye (geçiş ücreti) alınmaya başlandı. Yayalardan 5, yüklü hamallardan 10, boş beygirlerden 20, yüklü beygirlerden 40, koyun, keçi ve kuzudan 3 para, boş arabalardan 2.5, yüklü arabalardan 5 kuruş geçiş ücreti alınıyordu.

15

16 On sekiz yıl kullanılan bu köprünün yerine 1863 de ikinci köprü yapıldı. Abdülazîz Han tarafından, yine ahşap ve tersanede yaptırılan bu köprü öncekinden daha geniş ve gösterişliydi. Bu da on iki yıl kullanıldı. Bugün kullanılan Karaköy-Eminönü köprüsü Alman Man firmasına yılları arasında yaptırıldı. İlk önceleri altına yapım için firmayla anlaşılmasına rağmen, sonradan tranvay yolları gibi unsurlar da eklenince köprünün maliyeti altına çıktı. Dört yüz altmış metre uzunluğunda ve yirmi beş metre genişliğinde olan bu köprü, on iki parçadan meydana gelir ve ortasında geniş iki geçidi vardır. Dubalar ile köprü tablası arasındaki boşluklardan da istifâde edilen bu köprünün yapımında, klasik Türk sanatlarından ilham alındı ve projesi ona göre hazırlandı. 31 Mayıs 1930 Pazar gecesinden sonra ücretsiz geçişe açılan ve sonradan çeşitli tadilât gören köprü, bugün de hizmet vermektedir.

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26 KAYNAKÇA C5%9F%C4%B1 B1 arihi_g/211_galata_koprusu.htm

27 DEVREK MESLEK YÜKSEKOKULU TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ BÖLÜMÜ TURİZM COĞRAFYASI DERSİ KONU: OLYMPOS ANTİK KENTİ HAZIRLAYAN AD: FARUK SOYAD: KELEŞ NO:

28 OLYMPOS ANTİK KENTİ AntikLikya nınen önemli liman kentlerinden olan Olympos, tarih boyunca mitolojiye konu olmuştur. Konumunun elverişliliği nedeniyle korsanların barınağı olan Olympos, bugün sahip olduğu tarihsel değerleri, 3200 m likmuhteşem sahili, endemik bitkileri, Carettacaretta larıkhimaira sı, tüm sportif etkinliklere olanak veren muhteşem doğası ve pansiyon olarak kullanılan meşhur ağaç evleri ile tüm dünyaca bilinmektedir. Kesin kuruluş tarihi bilinmemekle birlikte, M.Ö yıllarında basılan Likya Konfederasyon sikkelerinde adı geçmektedir. İktisadi bir birlik olan Likya Konfederasyonu konseyinde, Olympos un üç oy hakklı olduğu bilinmektedir. Tarihçilere göre, M.Ö. 80 yılında Zenniketesisimli Kilikyalı bir korsan tarafından ele geçirilen kent, 78 yılında Romalılar tarafından alınmıştır.

29 olympos

30

31 çıralı, Olympos antik kentinin yanındaki köyün adıdır. Olympos İ.Ö. II.yüzyılda kurulmuş bir liman kentidir. İ.S. XV.yüzyıla kadar varlığını korumuştur. Ünlü Bellerophontesefsanesi burada geçmiştir. Antik kent eşsiz güzellikteki bir vadinin iki yakasındadır. Vadi ve kentin denize ulaştığı yerde kumsal çok güzel bir plaj oluşturur. Olympos`dan yaya olarak bir saatte ulaşılabilen Çıralı ilginç bir doğa harikasıdır. Yerli halkın "Yanar" dedikleri bu dağda, doğal gaz sızıntısının oluşturduğu ve binlerce yıldır hiç sönmeden yanan alevler yükselir gökyüzüne. Buraya ilk kez gelenlerin Çıralı Köyü`neden bir rehberle birlikte Yanar`a gitmelerini öneririz.

32

33 Çıralı gölü

34 Caretta larınyumurta bıraktığı muhteşem kumsalı, bölgenin eşsiz sahillerinden biridir. Pek çok endemik bitkinin yaşadığı sahil kumulları ve bölge doğal sit alanıdır

35

36

37 yanartaş Bir Likya kenti olan Khimaira da, antikçağlardan bu yana hiç sönmeden yanan ateş, bir doğal gaz kaynağının çatlaklardan yeryüzüne çıkmasıyla oluşuyor. Eskiden daha güçlü olan ateş, zamanla küçük ama çok sayıda aleve dönüşmüş. Gündüz saatlerinde belli belirsiz olan alevleri akşam saatlerinde izlemek daha etkileyici olmaktadır. Ören yeri girişinden yaklaşık 20 dakikalık yürüyüşten sonra bu yanar taşların olduğu tepeye ulaşılmaktadır.

38

39

40

41 çıralı

42 olympos

43 Yol tarifi ArabanizKendine özel taksiniz ya da aracinizile Antalya sehir merkezinden kas istikametine dogru ilerleyin.tekirovayi geçtikten sonra ise olympos sapagindan olympos yoluna girer ve olymposa ulasirsiniz. İstanbul ve Ankara'dan Metro Firması ile gelen misafirlerimizin Dikkatine ; Biletlerinizi Finike olarak alırsanız Olimposkavşağında inerek Olympos'a daha kolay tek vasıta ile ulaşırsınız. Antalya'dan Kemer'e ulaştıktan sonra, Kumluca istikametine devam etmelisiniz. Kumluca'danyaklaşık 70 kilometre sonra ulaşacağınız Ulupınar'ıgeçer geçmez solda Çıralı Yanar Taş kavşağını görürsünüz.çıralı yol kavşağını 2 km. geçtikten sonra olymposyol ayrımına gelirsiniz... Kavşaktan 7 kilometre sonra da sahile ulaşabilirsiniz

44 Antalya Hava Limanin dan Olympos'a Nasıl Gidilir? Taksi veya Havaş Servis ile antalya merkeze gelebilirsiniz toplu tasima araci kullanarak antalya otogara gelebilirsiniz. Anlattıgımız gibi otogara oradan ilçe otogarına gidebilir ilgili araca binerek yoluna devam edebilirsiniz.

45 İkamet edilebilecek yerler simge pansiyon olympos porto ceneviz house olympos ( pansiyon olympos lodge ( 1.sınıf tatil köyü) kadir ağaç evler ( pansiyon ) yakamoz pansiyon villa monte ( motel) bayram ağaç evler (motel) aida hotel olympos ( 3 yıldız) köy evi ( motel)

46

47

48 Olympos A mesafeler Antalya Olimposarası yaklaşık 85 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 1 saat 30 dakika kadar sürmektedir. Eskişehir Olimposarası yaklaşık 523 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 7 saat kadar sürmektedir. Ankara Olimposarası yaklaşık 626 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 8 saat 30 dakika kadar sürmektedir. İstanbul Olimposarası yaklaşık 805 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 11 saat 15 dakika kadar sürmektedir. Kocaeli Olimposarası yaklaşık 715 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 9 saat 40 dakika kadar sürmektedir.

49 İzmir Olimposarası yaklaşık 522 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 7 saat 45 dakika kadar sürmektedir. Bursa Olimposarası yaklaşık 627 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 8 saat 30 dakika kadar sürmektedir. Kayseri Olimposarası yaklaşık 699 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 10 saat 20 dakika kadar sürmektedir. Adana Olimposarası yaklaşık 648 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 9 saat 50 dakika kadar sürmektedir. Diyarbakır Olimposarası yaklaşık 1175 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 15 saat 30 dakika kadar sürmektedir.

50 kaynakça F

51 DEĞERLİ ZAMANINIZI BANA AYIRDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM

52 Turizm Coğrafyası

53 Konu : Pamukkale Denizli Öğretmen : Ş.Kıycı Çınar Sunum : Ferit Öter

54 Denizli'ye 18 Km. olan uzaklıkta olan Pamukkale'ye karayolu ile ulaşım mümkündür.denizlipamukkale arası yaklaşık 18 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 25 dakika kadar sürmektedir. MuğlaPamukkale arası yaklaşık 162 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 2 saat 30 dakika kadar sürmektedir. AydınPamukkale arası yaklaşık 130 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 2 saat 15 dakika kadar sürmektedir. İzmirPamukkale arası yaklaşık 249 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 3 saat 30 dakika kadar sürmektedir. AntalyaPamukkale arası yaklaşık 243 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 4 saat kadar sürmektedir. ManisaPamukkale arası yaklaşık 198 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 3 saat 10 dakika kadar sürmektedir. BalıkesirPamukkale arası yaklaşık 279 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 4 saat 15 dakika kadar sürmektedir. AnkaraPamukkale arası yaklaşık 484 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 6 saat 10 dakika kadar sürmektedir. EskişehirPamukkale arası yaklaşık 382 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 4 saat 40 dakika kadar sürmektedir. İstanbulPamukkale arası yaklaşık 664 kilometre(km) mesafede ve araçla yaklaşık 8 saat 40 dakika kadar sürmektedir.

55 Ege Bölgesi'nde, Büyük Menderes havzasında, eski ve tarihî bir şehir kalıntısıdır.ilkçağdaki adı Hierapolisidi. Bu şehrin kalesi, bugünkü Denizlişehrinin merkez bucağına bağlı Ecirli köyünün yakınlarında bulunmaktadır. Pamukkale adı, kireçli sıcak suların çökelmesi sırasında meydana gelen pamuk gibi beyaz pamuk taşlarından gelmektedir. Bu özelliği ile Pamukkale, dünyaca ün kazanmış turistik bir yer durumundadır. Pamukkale'nin bu özelliği yanı sıra, İlkçağın önemli bir şehri olan Hierapolis şehrinin kalıntıları da, önemini arttıran bir sebeptir. Pamukkale'de, bu tarihî şehir kalıntılarından başka, öldürücü bir takım gazların yayıldığı Şaron mağarası da ünlüdür.pamukkale, kaynak sularının kirecinden oluşmuş bir tepe. Türkiye'nin en tanınmış doğa harikasıdır; ve Denizli'dedir. Pamukkale 2700 metre uzunluğunda ve yüksekliği 160 metredir. Parlak beyaz rengiyle Pamukkale'yi 20 km uzaklıktan görmek mümkündür.ayrıca Pamukkalede Antik Havuz, Antik Tiyatro, Arkeoloji Müzesi gezilmesi gereken yerlerdendir. Tepesinde antik Roma'dan kalma Hierapolisadlı kutsal antik şehir bulunur km yakınında Laodikya antik kenti bulunur. 5 km ilerisinde ise uluslararası bir thermal merkez olan Karahayıt vardır. Burada da beş ve dört yıldızlı oteller thermal turizm ve kaplıca hizmeti vermektedir.

56 Pamukkale Travertenleri Asırlardan bu yana pek çok uygarlığa ev sahipliği yapanpamukkale, eşsiz görünümü ve topraklarında barındırdığı tarihin izleriyle Türkiye nin en önemli turizm merkezlerinden biridir. Termal suları ile pek çok ziyaretçisine şifa veren bu sular, oluşturduğu travertenleri ile de adeta görsel bir şölene imza atmaktadır. Beyazlığı ve travertenlerinin pamuksu görünümü ile bu adı alan Pamukkale her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlıyor. Pamukkale, 'her derde deva' şifalı suları ve travertenleriyle, Türkiye'nin turizm cennetlerinden biri. Doğa ile tarihin buluştuğu, UNESCO'nun 'Dünya Kültür Mirası Listesi' ndebulunan Pamukkale, Türkiye'de deniz turizmine alternatif merkezlerden biri konumunda. Denizli'nin dünyaya açılan penceresi Pamukkale, travertenlerin sunduğu görsel zenginlikle, yılda 1 milyonun üzerinde yerli ve yabancı turisti misafir ediyor. Pamukkale'nin binlerce yıldır yerleşim merkezi olmasını sağlayan şifalı termal su, bölgenin dünyaca ünlü beyaz travertenlerinin de hayat kaynağı. Pamukkale'nin hemen yakınındaki Karahayıtve Gölemezli'dekitermal kaynakların romatizma, kalp, mide, damar sertliği, tansiyon ve deri rahatsızlıklarına iyi geldiği ifade ediliyor. Bölgedeki bazı oteller, termal tedavi konusunda eğitim almış uzman personeliyle sağlık turizmine yönelik hizmet veriyor. Pamukkale'deki termal havuz, yaz-kış ısısı değişmeyen 35 derecelik suyuyla bölgeye gelen turistlerin keyifli zaman geçirmesine de imkan sağlıyor. Antik kent Hierapolis ile iç içe olan Pamukkale, kent merkezine 20 kilometre uzaklıkta. M.Ö. 197 yılında kurulan Hierapolis, Hz. İsa'nın havarilerinden St. Philip'in burada öldürülmesi ve onun adına anıt mezar yaptırılması nedeniyle, inanç turizmi açısından da öne çıkıyor. Yapılan kazılarda bulunan tarihi eserler, Hierapolis Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor. Pamuksu bir görünümü ile görenleri kendisine hayran bırakan Beyaz Cennet Pamukkale nin şifalı termal suları yüzeye çıkmasının ardından içerisindeki kalsiyum karbonat çökelir. Bu yapı başlangıçta yumuşak bir jel halindedir. Zaman içinde sertleşmekte "TRAVERTEN" olmaktadır. Pamukkale nin binlerce yıldır yerleşim merkezi olmasını sağlayan şifalı termal su, travertenlerin de hayat kaynağıdır. Eşsiz travertenler Denizli nin dünyaya açılan penceresidir.

57 Pamukkale Traventeleri

58 Travertenler Travertenler Traverten sözcüğü, İtalya da geniş traverten çökeltilerinin bulunduğu Tvoli nin, Roma zamanındaki adı Tivertino dangelmektedir. Traverten çok yönlü, çeşitli nedenlere ve ortamlara bağlı, kimyasal reaksiyon sonucu çökelme ile oluşan bir kayadır. Pamukkale termal kaynağını meydana getiren jeolojik olaylar geniş bir bölgeyi etkilemiştir. Bu bölgede sıcaklıkları C arasında değişen 17 sıcak su alanı bulunmaktadır. Pamukkale termal kaynağı, bölgesel potansiyel içindeki bir ünitedir. Kaynak, antik devirlerden beri kullanılmaktadır. Termal su kaynaktan çıktıktan sonra, 320 m uzunluğunda bir kanal ile traverten başına gelmekte ve buradan metrelik kısmı çökelmenin olduğu traverten katlarına dökülür. Burada su, ortalama m yol kat eder. Kat kat havuzcuklarında ve kat kat seddelerinde, çökelmekte olan kalsiyum karbonat, başlangıçta bir jel halindedir. Zaman içerisinde sertleşmekte ve Traverten olmaktadır.

59 Termal kaynak suyunun, normal şartlara dönüşmeye çabalaması çökelmeye ve traverten oluşumuna sebep olmaktadır. Termal sudaki kalsiyum bikarbonatın aşırı miktarda bulunması ve suyun yüzeye çıkışı sonucu karbondioksit açığa çıkar ve kalsiyum karbonat çökelir. Çökelme termal sudaki karbondioksitin havadaki karbondioksit dengeye gelinceye kadar devam etmektedir. Beyazlığın oluşumunda, hava şartları, ısı kaybı, akışın yayılımı ve süresi etkilidir. Yerinde yapılan analizlerde, kaynak başındaki suyun karbondioksit miktarı ortalama 725mg/1 iken, suyun travertenleri terk ettiğinde bu miktar 145mg/1'e düşmektedir. Keza kalsiyum bikarbonat da benzer şekilde 1200 mg/1'den 400 mg/1'e düşmektedir. Keza Ca 576/8mg/1'e düşmektedir. Bu analiz sonucuna göre, 1lt. sudan traverten üzerine 499.9mg. CaCO3 çökelmektedir. Bu miktar 1 1/sn. su için günde 43191g. çökelme demektir. Ortalama yoğunluğu 1.48g/cm 3 alan kaplar. Suyun ortalama debisi /sn. olduğuna göre 13584m 2 alan beyazlatılabilecektir. Pratikte bu şartları yerine getirmek güçtür. Ancak bu teorik yaklaşıma göre yılda 1mm. kalınlığında 4.9km 2 alan beyazlatılabilir. Roma Döneminde inşa edilen ve 1984 yılına kadar Roma Hamamı olarak korunan Hierapolis Arkeoloji Müzesi, asırlar öncesinden günümüze ulaşmayı başaran pek çok tarihi eseri barındırmaktadır. Caria, Psidyave Lidya Bölgelerindeki bazı yerleşimlerden ortaya çıkarılan eserler Hierapolis Müzesi nde toplanmış ve sergilenmektedir. Müze eserlerin yapısına ve çıkarıldığı bölgelere göre ayrıştırılarak 3 bölüme ayrılmıştır.

60 MÜZELER Hierapolis Kentinin en büyük yapılarından biri olan Roma Hamamı, 1984 yılından bu yana Hierapolis Arkeoloji Müzesi olarak hizmet vermektedir. Müzede Hierapolis kazılarından çıkan eserlerin yanında Laodikeia, Colossae, Tripolis, Attuda gibi Lycos (Çürük su vadisi) kentlerinden gelen eserler de bulunmaktadır. Ayrıca Tunç Çağı nın en güzel örneklerini veren Beycesultan Höyüğü nden elde edilen eserler müzenin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Caria, Pisidya ve Lidya bölgelerindeki bazı yerleşimlerden ortaya çıkarılan eserler Hierapolis Müzesi nde toplanmış ve sergilenmektedir. Hierapolis Hamamının bölümlerinden olan üç kapalı mekân ile doğu bitişiğindeki kütüphane ve gymnasium olarak bilinen açık mekânlar müze teşhir alanları olarak düzenlenmiştir. Açık teşhirde sergilenen eserler daha çok mermer ve taş eserlerdir. Lahitler ve Heykeller Salonu: Bu salon, Hierapolis ve Laodikeia kazılarından çıkan eserlerden oluşmaktadır. Lahitler, heykeller,mezar taşları, mimari sütun paye başlıkları ve yazıtlardan ibarettir. Grek ve Helenistik orijinallerine bağlı olarak yapılmış Roma Dönemi ne ait bu eserler içinde Tyche, Dionysos, Pan, Asklepios, İsis Rahibesi heykelleri bulunmaktadır. Mezar taşları ise yöreye ait geleneğisimgeleyen aile mezarları ile ilgili örnekleri oluşturmaktadır. Laodiekia kentinde ortaya çıkan ve müzenin en güzel eserlerinden biri olan Sidemara tipi lahit, bir şehir meclisi üyesine (Arhon a) aittir. Küçük Eserler Salonu: Bu salonda İ.Ö. IV. binden beri birçok uygarlığa damgasını vuran küçük buluntular sergilenmektedir. Belirli bir kronolojiye göre sergilenen bu eserler Denizli ve çevresindeki birçok arkeolojik yerleşimlerden elde edilen eserlerden oluşmaktadır. Bu salonda, dönemi itibariyle, eski uygarlığın güzel örneklerini veren Beycesultan Höyüğü kazısından çıkarılmış olan eserler ayrı bir önem taşımaktadır. İngiliz Arkeoloji Enstitüsü nün yılları arasında yaptığı kazı sonunda elde edilen bu eserler, pişmiş toprak testi, tören (libas yon) kapları ve taş eserlerdir. Salonun diğer bölümlerinde ise Frig, Helenistik, Roma, Bizans dönemlerine ait, pişmiş toprak kandiller, adak kapları, cam kaplar, kolyeler, madeni takılar (yüzük, küpe, bilezik v.b.) sergilenmektedir. Ayrıca kronolojikbir sıraya göre sergilenmiş olan sikkeler bu salonun en önemli eserlerini oluşturmaktadır. Sikkenin ilk darp edildiği İ.Ö. VI. Yüzyıldan bu yanahelenistik, Roma, Bizans ve Selçuklu ile Osmanlı dönemlerine ait altın, gümüş ve bronz sikke örneklerini bu salonda görmek mümkündür. Hierapolis Tiyatrosu Buluntuları Salonu: Hierapolis Tiyatrosu nun sahne binasının fesadını süsleyen eserlerin birçoğu restoreedilerek müzenin bu salonunda teşhir edilmiştir. Sahne kabartmalarının bir kısmı yerinde (İnsitu) olup bir kısmını ise mulâjlarla alınarak sahne binasındaki yerine kopyaları konulmuştur. Bu salonda yer alan eserler; Apollon ile Artemis e ait mitolojik kabartmalar, Dionysos un eğlence alayları ve Roma İmparatoru Septimus Severus un taç giyme törenine ait kabartmalar, Persephone nin Hades tarafından yeraltına kaçırılması, Apollon, Leto, Artemis, Hades ile ilgili heykeller, sfenksler, Attalos ve Eumenes in büst heykelleri ile mimari kabartma örnekleri yer almaktadır. Ayrıca kentin tanrıçasının (Hierapolis in) taç giyme töreni ve tiyatro ile ilgili meclis kararlarını belirtenyazıtlar önemli eserlerdir. Her derde deva suları ve essiz travertenleri ile bir mucizeyi çağrıştıran Pamukkale tarihten bugüne kadar pek çok efsaneyi deberaberinde getirmiştir. Tanrıların diyarı olarak tarihte adlandırılan Hierapolis, inanışa göre pek çok tanrının savaşına ve entrikalarına sahne olmuştur. Termal sularının şifa verici özelliği ile de tanrıçaların güzelleşmek için en vazgeçilmezi olduğuna rivayet edilmektedir.

61

62

63 Sağlık İl merkezine 18 km uzaklıkta bulunan, eski Hierapolis kentinin bulunduğu alanda yer alan ve travertenleri yaratan bu sular, bölgenin en önemli ve etkin özelliğidir. Kalp, damar sertliği, tansiyon, romatizma, deri, göz, raşitizm, felç, sinir ve damar hastalıkları, ilik içinde spazmlı maddelere iyi gelmekle beraber, çok değerli idrar söktürücü, böbrek ve kum taşlarında, idrar yolu iltihaplarında etkilidir. Şifalı yeraltı suları günümüzde olduğu gibi geçmişte de yöreye çok fazla ziyaretçinin gelmesini sağlıyordu. Hierapolis'in o dönemde de 'kür merkezi' olusu, Anadolu'daki ilk turizm hareketlerini başlatır. Bu nedenle şehir kısa sürede farklı halkların ve inanışların buluşma noktası haline gelir. Pamukkale termal suyunun tedavi edici özelliği, çok eski çağlardan beri anlaşılmış, yüzyıllar sonra şifa niteliği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Kaynaklar etrafında dini ayinler yapılmış, senliklerdüzenlenmiş, büyük devlet adamları ve zengin kişiler antik dönemde tedavileri için Hierapolis e gelmişlerdir. Tedavilerin din adamları ve antik hekimlerce yönetilmiş olduğu anlaşılmaktadır. 1 Litre Suda Bulunan Maddeler: Spesifik Tarti: C , Temparatür: + 350C, MetasilikatAsidi: H2S , Serbest Karbondioksit: CO , Radyoaktivite: 925, Reaksiyon: (ph) 06.0 Iyonlar: Potasyum: K 13.5 mg, Sodyum: Na332.3, Kalsiyum: Ca464.5, Magnezyum: Mg 911, Demir: Fe 0.036, Alüminyum: A Anyonlar: Klorür: C1 53, Nitrat: NO3, Sülfat: SO , Hidrofosfat: HPO4 1.08, Hidrokarbonat: HCO Antik Tiyatro yamaca yaslanmış tüm cephesiyle birlikte korunabilen büyük bir yapıdır. Tiyatronun yapımı tam 146 yıl sürmüştür. 50 oturma sırası bulunur ve 8 merdivenle 7 bölüme ayrılmıştır. Yapı tam kişiliktir. Sütunların arası heykellerle süslenmiş olup, sahne arkasındaki duvarlarda ise mermer kabartmalar yer alır.

64 Antik Tiyatro Grek Tiyatrosu tipinde yamaca yaslanmış 300 ayak (91 m) tüm cephesiyle birlikte korunabilen büyük bir yapıdır. İnşasına; İ.S. 60 yılında olan büyük bir depremin ardından Flavius lar döneminde İ.S. 62 yılında başlanmıştır. Hadriandöneminde (İ.S ) inşa halindedir. Yapı Severuslar döneminde İ.S. 206 yılında tamamlanmıştır. Cavea da50 oturma sırası bulunur. Bu oturma sıraları 8 merdivenle 7 bölüme ayrılmıştır. Cavea nıntam ortasından geçen Diozoma yaher iki yandan tonozlu birer geçit ile (vomitoryum) girilir. Cavea nınortasında yer alan krallık locası ve orkestrayı çevreleyen 6 ayak (3.66 m) yüksekliğindeki sahne ön duvarında 5 kapı ve altı niş bulunmakta, bunların önünde 10 adet sütun yer almaktadır. Mermer sütunların üzerleri istiridye kabuğu şeklinde motiflerle dekore edilmiştir. Sahnenin gerisinde arka duvarı süsleyen üst üste sıralanmış 3 sütun dizisinden, alttakiler sekizgen kaideler üzerinde yükselir ve yivsizdir. Kabartmalar, stillerinden de anlaşılacağı üzere değişik dönemlerde farklı ustalar tarafından yapılmıştır. Özellikle mitolojik konuların işlendiği sahnelerde Helenistik dönem heykel sanatlarının etkilerini, kalabalık, hareketli ve canlı figürlerde görmek mümkündür. Bu figürlerde Bergama sanat ekolünün (Zeus Atları Kabartmaları) biraz etkileri görülmektedir. Sahne binasının kabartmalı frizlerle süslenmesi açısından tiyatro, Perge, Side ve Nyssatiyatrolarıyla büyük bir benzerlik gösterir. Mezarlık alanlarını ifade eden Nekropoller, Hierapolis in Kutsal Şehir olarak adlandırılmasının ardından ayrı bir öneme bürünmüştür. Bu nekropollerdeyapılan araştırmalar dönemin bütün dini inançları gün yüzüne çıkarmaktadır. Mezar yapılarının görkemine göre varlıklı ya da halk mezarı olarak kolaylıkla ayrılabilen bu nekropollerkentin ana caddesinin kuzey ve güney doğrultusunda uzanmaktadır. Sayıları ise 2 binden fazladır.

65 Antik Tiyatro

66

67

68 Nekropoller Kent surlarının dışında ve ova dışındaki tüm yönlerde nekropolalanları bulunmaktadır. Bunlar yoğunlukla Tripolis-Sardes egiden kuzey yolunun ve Laodikya-Clossae yegiden güney yolunun iki tarafında yer alır. Mezarlarda kireçtaşı ve mermer kullanılmıştır. Mermer kullanımı daha çok lahit tiplerinde görülür. Kuzey Nekropolis: Nekropolistekianıtların iyi durumda koruna gelmiş olması ve yayıldığı geniş alanda, çok sayıda traverten lahit ile birlikte bulunması, etkileyici bir görüntü oluşturur. (Sayıları iki binden fazladır ve çoğunda yer alan yazıtta Yunanca SorosSüfiksiile karşılaşılır.) Hierapolis mezar anıtlarının mimarisi çok çeşitlidir ve değişik uygulamalar gösterir. En eski mezarlar Helenistik Dönem etarihlenen (İ.Ö. II I. yüzyıllar) Tümülüs mezarlardır. Bu mezarlar düzgün kesilmiş taşlarla örülü silindir kasnak ile sınırlanan mezar odasının üstü koni biçimi verilmiş toprakla örtülüdür. Mezar odasına dramosadı verilen koridor ile ulaşılır. Tümülüsler, yol boyunca ve doğuya doğru çıkan bayırda yer almaktadır. Bu mezarlar daha çok seçkin ailelerle aittir, fakir ailelere ise kayaya oyulmuş basit mezarlardır. Kentin kuzey kısmında yer alan, I., çoğunluğu II. ve III. yüzyıla tarihlenen diğer mezar anıtları, genellikle duvarlarla çevrili, ağaç (çoğunlukla selvi) ve çiçeklerle süslü bahçelere sahiptirler. Tamamen travertenden yapılmış olan mezar anıtları farklı tipler gösterirler: Basit bir lahitten kimi zaman ölü yataklarını içeren, üçgen alınlıklıveya kaide üzerinde yer alan, bir yada birkaç lahit taşıyan, bazen de ev modellerini yansıtan daha gelişken formlara sahiptirler. Lahitleri taşıyan kaide üzerinde bulunan yazıtta Yunanca bomos(ayaklık, sunak) kelimesi yer alır: Ölünün yüksekte duran vücudu ile bağlantılı olarak anısını yücelten simgesel bir anlam taşır. Bu anıtlar heroonile aynı işleve sahiptirler. (Kahramanların veya tarihte önemli kişilerin öldükten sonra tanrılaşmalarını kutlamak için yapılmış mezar anıtları.) Güney Nekropolis: Sağ tarafta depremin etkileyici izleri görülmektedir. Geniş traverten düzlük tamamen alt üst olmuştur. Basit ve belki de daha eski nekropoliseait dörtgen çukur mezarlar ve taş ocağına ait izler dikkat çekmektedir. Kazılar sırasında, Denizli Müzesi uzmanları, uzun yazıtlı bomoslubir mezar yapısı bulmuşlardır. Yakınında Genç Helenistik Dönem etarihlenen bir Tümülüs mezar yer almakta, bunun yanında ise yazıtlı mermer steller bulunmuştur. Alanın kuzeyinde kazı çalışmaları devam etmektedir, yamaçta Bizans surlarının olduğu yerdeki mezar yapılarında figürlü mermer lahitler bulunmuştur. Bu lahitler taş bir kaide üzerinde durmaktadır. Kerpiç tuğlalar ile yükseltilmiş olan çatı kiremit ile örtülüdür. Bu tip, bir yenilik oluşturmaktadır. Mezar yapısının içi ise çok renkli fresklerle süslenmiştir. Güneye Frontinus aait olabilecek olan Kapı yadoğru ilerledikçe, Laodikeiave Colossea yagiden yol üzerinde, nekropoliseait başka mezar yapıları ile de karşılaşılır. Uzun yazıtta adı geçen Tiberius Cladius Talamos a ait mezar dikkat çeker. Cephesi ev mimarisini yansıtmaktadır, yarım sütunlu dor düzenindeki pilasterler, taş kafesli pencereler ile Blaundos ta olduğu gibi, arşitrav, yazıtlı friz ve diş kesimli ion düzenindeki saçaklık yer alır. Yalnızca mimari düzenleme bakımından Frontinus Caddesi ni hatırlatmaktadır. Frontinus Caddesi üzerindeki yapılarda ise dor düzeni, doğal olarak triglif-metop frizli saçaklıkta olduğu gibi başlıklarda da kendini göstermektedir. Antik Havuz, Pamukkale nin en önemli simgelerinden biridir. Özellikle sağlığa faydalı olan suyu ile dünyanın sayılı havuzlarından biri olarak kabul edilir. Yılda binlerce kişinin yüzdüğü bu havuz, birçok hastalığa da iyi gelmektedir.