Yönetimin Fonksiyonları. İşletmeye Giriş. neltme. Yönetimin Fonksiyonları. Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı.

Transkript

1 İşletme BölümüB İşletmeye Giriş Ders Notu - 9 Yönetimin Fonksiyonları vturker@marmara marmara.edu..edu.tr volkanturker.com..com.tr 1 2 Yönetimin Fonksiyonları İşletme BölümüB Planlama Örgütleme Yöneltme Yönetimin Fonksiyonları neltme 3- Yöneltme Kontrol 3 vturker@marmara marmara.edu..edu.tr volkanturker.com..com.tr 4

2 3 - Yöneltme Emir Komuta Yürütme Yöneltme Liderlik Yöneltme Nedir? Yönetimin dinamik bir fonksiyonudur. Planlar yapıld ldıktan, örgüt t kurulduktan sonra sıra s örgütün n harekete geçirilmesine gelir. Yönetici bu aşamada a amada astlarıyla ilk kez karşı karşı şıya gelir. Yönetici bu fonksiyon ile örgütün n belirli amaçlar doğrultusunda hareket etmesini ve motive olmasını sağlar. 5 6 Yöneltme Nedir? Yöneltme ile yönetici y işgörenlerinin faaliyetlerini etkiler, bu faaliyetlere yön y verir. Yöneltme, yönetimin y en karmaşı şık fonksiyonudur. Çünk nkü doğrudan insan ile ilgilidir ve insan makine değildir. Yöneltme Nedir? Önceki konuları hatırlayal rlayalım İşgören birey, işletmede i her zaman rasyonel hareket eder mi? Tüm T çalışanlara aynı şekilde yaklaşabilir abilir miyiz? 7 8

3 Douglas McGregor : X ve Y Teorisi Yöneltmede iş verme (Emir) X Y 9 Yerine getirilmesi olanaklı olmalı. İşi i yerine getirecek kişinin inin bilgi, beceri, yetenek ve deneyimleri ile uyumlu olmalı. Kesin olmalı,, zamanında nda verilmeli. Açık, net ve anlaşı şılır r olmalı. Örgütün hiyerarşik ik düzenine uygun verilmeli. İşin nedeni, işletme i için i in önemi açıklanmalı. 10 Etken bir Yöneltme Y süreci s için; i in; Gereken yerde ve ölçüde takım m ruhu sağlanmal lanmalı, İşgören ren,, yönetici y tarafından çok iyi tanınmal nmalı, Yönetici işgörene örnek olmalı, Uygun bir ödül ceza sistemi bulunmalı, Örgüt t amaçlar ları ile birey amaçlar ları örtüşmeli, İşgörenden geribildirim sağlanmal lanmalı. 11 Yöneltme de İletişimin imin Önemi İlgiler Cinsiyet Moral MESAJ Meslek Meslek Deneyimler Deneyimler Kült ltür Bilgi Bilgi Birikimi Birikimi Kaynak (Yönetici) (İşgören) Gürült ltü / Parazit Parazit Değerler erler Tutum Tutum Kodlama Kodu açma Mesaj Kanalı Geri Bildirim Kanalı Gürült ltü / Parazit Parazit Değerler erler Kodu açma Kodlama Tutum Tutum Kült ltür Meslek Meslek Bilgi Bilgi Birikimi Birikimi MESAJ Alıcı (İşgören) (Yönetici) İlgilerlgiler Deneyim Deneyim Moral Gürült ltü / Parazit Parazit Cinsiyet 12

4 Yöneltme de Motivasyon Motivasyon bazı bireylerde varolup, bazılar larında varolmayan kişisel isel bir özellik değildir. her insan bazı durumlarda az ya da çok motive olabilir. Önemli olan bir yöneticinin y işgörenleri gerektiği i zaman işi yapmaya yönelik y olarak motive edebilmesidir. 13 Bizi motive eden nedir? Güç ihtiyacı Başar arı ihtiyacı Ait olma ihtiyacı Güvenlik ihtiyacı Statü ihtiyacı Hangi ihtiyaç ne zaman? ne kadar güçlü? 14 Abraham Maslow : İhtiyaçlar Hiyerarşisi isi Kendini Kişisel isel gelişimin imin doruğu, u, tüm t m potansiyelin ortaya çıkması Gerçekle ekleştirme Bir işin i in duayeni olma, vazgeçilmez olma İhtiyacı Kendini Güç,, başar arı,, statü,, tanınma nma Gösterme Unvan, statü sembolleri, törenler, t ödüller İhtiyacı İşletme BölümüB Yönetimin Fonksiyonları 4- Sosyal İhtiyaçlar Arkadaşlıklar, klar, bir gruba ait olma, sevilme Biçimsel imsel ve biçimsel imsel olmayan gruplar Güvenlik İhtiyaçları Fizyolojik İhtiyaçlar Fiziksel ve duygusal tehditlerden korunma Emeklilik primi, sağlık k sigortası,, sendika Yeme, içme, i uyuma, barınma, üreme ücret 15 vturker@marmara marmara.edu..edu.tr volkanturker.com..com.tr 16

5 4 = Uyumlaştırma = Eşgüdümleme İşletmenin bölümleri b arasında, bu bölümlerin kendi içinde i inde ve işletmenin i içinde i inde yaşad adığı çevreyle uyumun sağlanmas lanmasına na yöneliktir. İşletmenin başar arısı bu uyuma bağlı olarak şekillenmektedir. Bazı yazarlarca, koordinasyon tüm t m diğer yönetim fonksiyonları içinde inde var olduğu savıyla ayrı bir fonksiyon olarak ele alınmaz. İşletme büyüklb klüğü ile koordinasyon ihtiyacı arasında pozitif yönly nlü bir ilişki vardır. r. İşletme dolayısıyla yla örgüt t büyüdükçe, b ürünler, çalışanlar farklıla laştıkça koordinasyona duyulan ihtiyaç artar İç ve DışD İç koordinasyon, bir işletmenin i kendi bünyesindeki unsurlar (yönetici, işgören, maddi varlıklar, vs ) ) arasındaki uyumun sağlanmas lanmasına na yöneliktir. y İşletme bünyesinde b yürütülen y işlerin; i birbirini izler ve bütünler b hale gelmelerini sağlamakt lamaktır. Karışı ışıklık k ve tekrarları önleyerek hem işi görenler hem de işletme i açısından a olumlu sonuçlar verir. Dış koordinasyon, işletme i ile çevresi arasındaki uyumun sağlanmas lanmasına na yöneliktir. Uluslararası Ekonomik Hukuki- Politik çevre Satıcılar Ekonomik Girdi Rakipler Üretim SüreciS Fiziksel varlıklar Uluslararası (3.) Genel (2.) Yakın n (1.) Finans Kuruluşlar ları İşletme Yönetimi Kamuoyu Sosyo-kült ltürel İnsan Kaynakları Teknolojik Alıcılar lar Sendikalar Uluslararası Teknolojik Uluslararası Uluslararası Hukuki-Politik Sosyo-kült ltürel Çıktı Doğal Doğal

6 1. Karşı şılıklı ayarlama: İşi i yapan kişiler iler arasında bilgi alış ışverişine ine dayalı olarak gerçekle ekleşen en koordinasyondur. 2. Doğrudan Denetim: Bu durumda, lider / yönetici y konumunda bir birey, ekibe verdiği i talimatlarla faaliyetleri uyumlu hale getirmeye çalışır. Kürekçi i sayısı arttıkça, a, karşı şılıklı ayarlama zorlaşı şır SüreS reçlerin Standartlaştırılmas lması: : işi tanımlar mlarının n ayrınt ntılı biçimde imde hazırlanarak uyulması gereken kural ve prosedürlerin rlerin açıkça a belirtilmesidir. 4. Çıktıların n Standartlaştırılmas lması: : ne yapılaca lacağından çok elde edilecek sonuçlar ların n standartlaştırılmas lmasını ifade eder. Ör: satış miktarı, üretim miktarı,, kalite 23 24

7 5. Beceri ve Bilginin Standartlaştırılmas lması: bu kez çalışan becerileri ve bilgi birikimleri standartlaştırılır. r. İş başı ve işi dışı eğitimlerle çalışanlar işleri i ile ilgili olarak standart yetkinliklere ulaşı şılırlar. 6. Normların n Standartlaştırılmas lması: diğerlerinden farklı olarak bu mekanizma, soyut kavramlarla ilişkilidir. Paylaşı şılan değerler, erler, yazılı olmayan kurallar, örgüt t kültk ltürü ü kişileri ileri belirli normlar (iş yapma biçimleri) imleri) etrafında toplar Bahsi geçen en bu altı mekanizma, işletmelerde tek tek değil, çoğunlukla bir arada kullanılmaktad lmaktadır. Bir arada kullanım; işletmenin i türüne, yapısına, büyüklb klüğüne göre g değişiklik iklik gösterebilir. g İşletme BölümüB Yönetimin Fonksiyonları Kontrol 5- Kontrol 27 vturker@marmara marmara.edu..edu.tr volkanturker.com..com.tr 28

8 5 - Kontrol Kontrol SüreciS İşletmenin en başta belirlemiş olduğu amaçlara ne ölçüde ulaşı şıldığının, n, alınan kararların, uygulanan faaliyetlerin ne ölçüde başar arılı olduğunun unun belirlendiği i bir süres reçtir. Mevcut (Ölçülen) Durum İdeal (Planlanan) Durum Farklılık k yok Değerlendirme, erlendirme, Karşı şılaştırma Farklılık var Farklılığı ığın Nedenlerinin İncelenmesi, Düzeltici Faal. Kontrol SüreciS Kontrol Örneği: TKY - Deming Döngüsü - PUKD Kontrol Örneği: İKY - Eğitimde Kontrol YöntemleriY Test Uygulama Tekrar Test Yöntemi Önceki Sonraki Performans Yöntemi Deney Kontrol Grubu YöntemiY 31 32

9 Bir sonraki derste görüşmek g dileğiyle iyle T.C. Marmara Üniversitesi İİBF İşletme BölümüB 33