haber bülteni içindekiler TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ BAŞYAZI 2 Taşıyıcı Sistem Tasarımı ve Zemin 2 YAYIN KURULUNDAN 3 Merhaba 3

Transkript

1 içindekiler SAHİBİ : TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ haber bülteni 25 Nisan 2005 Yıl: 20 Sayı: 122 İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına Prof. Dr. Ömer Zafer ALKU SORUMLU YAZI İŞLERİ YÖNETMENİ : İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi adına İnş. Müh. Jale ALEL YAYIN KURULU : Jale ALEL Ömer Zafer ALKU Emrah AKSİN Necdet DEMİREL Gülşen IŞIK YAYIN KOŞULLARI : K. Abidin ÖZTÜRK Tahsin H. VERGİN E.Tahsin YAYGIN Vedat YORULMAZEL Ali KANDEMİR Yazılar diskette veya e-posta ekinde ve 2 örnek kağıt çıktı olarak verilmelidir. Görsel malzeme, teknik işlere uygun fotoğraf, dia ve aydıngere çini mürekkebi ile çizilmiş olmalıdır. Yayın Kurulu gönderilen yazılarda dil, anlatma ve yazım tekniği yönünden gerekli düzeltme ve kısaltmaları yapabilir. Gönderilen yazıların yayınlanıp yayınlanmamasına Yayın Kurulu karar verir. Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Gönderilen yazılar geri verilmez. YÖNETİM YERİ : Bornova Yolu Üzeri, 282/1 Sokak No:8 Bornova / İZMİR Tel : (0232) (PBX) Faks : (0232) ELEKTRONİK POSTA VE İNTERNET ADRESİ: Web sitesi : e-posta : imoizmir@imoizmir.org.tr DİZGİ : İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Bu sayı 5000 adet basılmıştır. BAŞYAZI 2 Taşıyıcı Sistem Tasarımı ve Zemin 2 YAYIN KURULUNDAN 3 Merhaba 3 ŞUBE DEN 4 Şubat- Mart Ayı Etkinliklerimiz 4 TMMOB den 7 SMM Komisyon Çalışmamız 11 İNCELEMELER 12 Konak Yeşildere Vezirağa Heyelan Bölgesinde 12 Heyelan Önleme ve Düzenleme Çalışmaları Konak Kadifekale Ballıkuyu Heyelan Bölgesinde Heyelan Önleme ve Düzenleme 17 Çalışmaları Donatılı Zemin Uygulamaları Kapsamında Donatılı İstinat DuvarlarınınTanıtımı ve Sağladığı 20 Avantajlar Üzerine Bir İnceleme İzmir in Zemin Özelliklerine Bağlı Afet Beklentileri, 25 Tarihsel Yaklaşımlar ve Yapılması Gerekenler İzmir Kenti Zemin Özellikleri 28 İzmir Körfezi nde Jeoteknik İncelemeler 35 BETON KÖŞESİ 40 Taze Beton 40 SINIRLARI ZORLAYAN MÜHENDİSLİK 42 Taipei ÜYELERİMİZDEN 43 Meslek Odaları ve Örgütlenme Özelinde İdare Etmek ya da İdare Etmek 43 Asgari Ücret İnsanca Yaşam Ücreti Olmalıdır! 45 GENÇ İMO 48 Deprem = Japonya = Güvenlik 48 Genç-İmo Çanakkale de 49 DÜŞÜN-SANAT 50 Şehirde Bu Ay 50 Kitaplar ve Şiirler Arasında 51 Mizah 53 OYUN KÖŞESİ 54 Briç 54 Satranç 55 Bulmaca 56 BASKI : EMKA Matbaacılık Ambalaj Baskı San. Tic. Ltd. Şti Sk. No:18/A Baltalı İş Merkezi C Blok Gıda Çarşısı Yenişehir/İZMİR Tel: (PBX) İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122 1

2 başyazı TAŞIYICI SİSTEM TASARIMI VE ZEMİN Geoteknik ana bilim dalında deprem mühendisliği konularına ait araştırmalar son yılda önem kazanmış durumdadır. İnşaat mühendisliğinin yapı disiplinine kıyasla geoteknik deprem mühendisliği disiplini oldukça genç bir bilim dalıdır. Depremlerin yapılar üzerindeki yıkıcı etkisi asırlar boyunca yaşanmış olduğundan, insanoğlu depreme karşı güçlü yapı üretimi bilincini geliştirerek bugünlere ulaşmıştır. Ancak, zeminlerin deprem hasarının büyüklüğüne ve dağılımına etkisi yakın geçmişte anlaşılabilmiş ve bu konu üzerinde çalışmalar yoğunlaşmıştır. Bu kavram çok az meslektaşımız haricinde henüz tanınmayan yapızemin etkileşimi kavramıdır. Deprem mühendisliğinin amacı depremin insan ve çevresi üzerindeki etkilerini azaltma hatta en aza indirgeme yöntemlerini bulmak, geliştirmek ve uygulanması için çalışmalar yapmaktır. Deprem mühendisliği; jeoloji, jeofizik, geoteknik, yapı mühendisliği ve risk analizi gibi alanları içine alan çok geniş bir disiplindir. Ayrıca konunun sosyal, ekonomik ve politik boyutu da bulunmaktadır. Deprem oluşumuna neden olan kırılmalar dolayısı ile deprem odağından ışınsal sismik dalgalar yayılır. Bu dalgalar süratle yer kabuğuna doğru ilerler. Yeryüzüne ulaşmaya çalışan sismik dalgaların çok önemli bir kısmı kaya içinde ilerlese bile dalgaların son olarak ulaştığı bölge yapı temelinin etkisi altında bulunan zemin tabakalarıdır. Zeminler bazı frekanstaki sismik dalgaları sönümleme özelliğine sahipken, bazı frekanstaki dalgaların genliğini büyütmektedir. Zemin özellikleri genellikle çok kısa mesafelerde ve derinliklerde büyük değişimler gösterebilmektedir. Bu nedenle, geoteknik deprem mühendisliğinde en önemli konulardan birisi yerel zemin koşullarının kuvvetli yer hareketi üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Meydana gelen depremin etkin yer ivmesini etkilemesi yani yerel zemin koşulları dolayısıyla yapıya etkiyen deprem kuvvetlerinin umulandan çok daha büyük olmasına yol açabilmektedir. Bu etkinin örnekleri Erzincan, Dinar ve Körfez depremlerinde görülmüştür. Bugüne kadar, proje üreten inşaat mühendisleri çoğunlukla Zemin Emniyet Gerilmesi ile ilgilenmişler ve temel projelerini yalnız bu parametreye bağlı kalarak yapmışlardır. Zemin özelliklerinin yapının tamamını etkilediğini gözardı etmişlerdir. Ayrıca, inşaat mühendisleri teorik ve yorumlanması gereken zemin özelliklerini sempatik bulmadıklarından doğrudan sonuca ulaştıklarını zannettikleri zemin emniyet gerilmesi kavramına sarılmış durumdadırlar. Üstelik bu konuda inşaat mühendislerimiz hiçbir çalışmada bulunmadan jeoloji mühendislerinin hazırladıkları raporlara çoğu kez gözü kapalı olarak imza atmaktadırlar. Yapı projesi üreten mühendislerimiz ise bu raporların son paragrafı olan zemin emniyet gerilmesi değerine göre, taşıyıcı sistem projelerini yapmakta, tasarımda yapı zemin etkileşimi hiç değerlendirilmemektedir. Jeolojik ve jeofizik etütlere inşaat mühendisi olarak kesinlikle karşı değiliz. Ancak inşaat mühendisleri olarak jeoloji ve jeofizik mühendisleri tarafından verilen parametreleri değerlendirerek yapıya ait kararları sizler vermelisiniz. Mesleğinize ait zemin mekaniği etütleri, temel inşaatı, yapızemin etkileşimi bilim alanlarına sahip çıkınız. Biz bu amaçla Mayıs ayı içinde sizler için uygulamalı bir zemin mekaniği kursu düzenledik. Zemin mekaniği, zemin etüdü, yapı zemin etkileşimi konularının biz inşaat mühendislerinin konusu olduğunu ve mesleğimizde boş bıraktığımız alanları her zaman dolduranlar olacağını unutmayınız. Prof. Dr. Ömer Zafer ALKU İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı 2 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

3 yayın kurulundan MERHABA Birleşmiş Milletler, doğal afetlerin neden olduğu can ve mal kayıpları ile sosyal ve ekonomik zararları azaltmak amacıyla yılları arasını IDNDR (International Decade For National Desaster Reduction) (Uluslararası Afetlerin Azaltılmasının On Yılı) olarak belirlemişti. RADIUS Projesi 1996 yılında bu kapsamda başlatıldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü ve İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi nin desteğiyle Mayıs 1997 tarihinde RADIUS Projesi için ilk resmi başvuruyu yapmıştır. Çeşitli görüşme ve yazışmalardan sonra İzmir, dünya çapında 58 aday arasından seçilen 9 kentten birisi oldu. Projenin temel amacı, olası bir depremin zararlarını saptamak ve bu zararların azaltılmasına yönelik önlemlerin belirlenmesini sağlamaktı. Balçova, Bornova, Buca, Çiğli, Karşıyaka, Konak ta toplam 275 km 2 lik bölgede gecekondu, yönetmelik dışı yığma betonarme, 3 kata kadar yapılar, 4 6 katlı betonarme yapılar, çok katlı konut ve ticari yapılar, 2 kata kadar ve 2 kattan fazla okul ve hastane yapıları, alışveriş merkezleri ve sanayi yapılarını kapsayan toplam birim değerlendirmeye alınmıştır. Richter ölçeğine göre, büyüklüğü 6,5; oluş saati 17:00; derinliği 10 km; odak noktasına uzaklığı 10 km olarak öngörülen ve Joyner Boore 1981 metodunun kullanıldığı İzmir senaryo depreminde birimden inin orta ve ağır hasarlı hale geleceği, nüfusu gündüz , gece olan kentte orta ve ağır yaralı sayısının , ölü sayısının ise olacağı hesaplanmıştır. Depremde yıkılan yapılar incelendiğinde temel olarak projelendirme ve uygulama hataları görülmüştür. Bu hatalarda zemin temel ilişkisinin önemli bir yer tuttuğunu düşünmekteyiz. Zemin etütlerinin ve geoteknik çalışmaların yapılmaması ve zemin emniyet katsayısının yüksek tutulması; alüvyonlu, gevşek zeminli bölgelerde yetersiz taban alanlı ve kesitli temeller seçilmesi; zemin etüdü sonucunda üstyapı yüklerinin sağlam zemine aktarılması gereken bölgelerde kazık temel sistemi yapılmaması, olası bir depremdeki riski arttırmaktadır. Kentimizdeki yapıların yaklaşık % 50 sinin kaçak olması, herhangi bir mühendislik hizmeti almadıkları için, olası bir depremde bu binaların büyük risk altında olduğu düşüncesini doğurmaktadır. Yukarıdaki bilgiler çerçevesinde olası bir deprem karşısında İzmir Deprem Master Planında verilen değerlerden daha büyük kayıplar beklenmelidir. Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde makro düzeyde yapılmış olan yapı envanteri çalışmasının bölgesel düzeyde detaylandırılması için yapıların zemin etütleri, temel sistemi, betonun mukavemeti, taşıyıcı sistem donatılarının yerinde tespiti gibi konuların incelenmesi gerekmektedir Bu kapsamda öncelikle Ballıkuyu, Kadifekale, Vezirağa, Yeşildere ve Narlıdere gibi heyelan bölgelerinde acil olarak yerel yönetimlerüniversiteler ve meslek odalarıyla birlikte ortak çalışmalar yapılmalı; Çiğli den başlayarak Güzelbahçe ye kadar olmak üzere deniz suyuyla temas eden, sülfat ve klor etkisiyle donatıları korozyona uğramış, kolonları hasar görmüş yapıların gerekli testlerinin yapılarak akıbetleri konusunda radikal kararların alınması gerekmekte; kıyı şeridinden daha uzak, ancak alüvyonlu zemin üzerinde yanlış temel seçimi yapılan Bostanlı, Karşıyaka, Alsancak, Balçova gibi semtlerle birlikte Bornova ve Buca gibi semtlerdeki yapıları da içine alan önemli sayıdaki yapı stoğu incelenmelidir. SAYGILARIMIZLA İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122 3

4 şube den ŞUBAT MART AYI ETKİNLİKLERİMİZ 10 Şubat 2005 İzmir Valiliği nin İzmir halkının afet bilincini geliştirmek, ilimizde tüm kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen afet çalışmalarını halkımıza duyurmak amaçlarıyla planladığı toplantıda YG 21 Doğal Afet Kaynaklı Bütünleşik Kriz Yönetimi Çalışma Grubu katılımcısı olarak bir sunum yaptık. Konak Belediyesi Gültepe Evlendirme Dairesinde gerçekleştirilen toplantıda Şube Başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku muhtarlarımıza, okul müdürlerimize, imamlarımıza ve toplantıya katılan vatandaşlarımıza depremden korunmanın en temel yolu mühendislik hizmeti almış yapıda oturmaktır temalı sunumunu yaptı Şubat 2005 İMO Sekreter üyeler toplantısı Ankara da yapıldı. Şube Yönetim Kurulları Sekreter Üyeleri ile şube sekreterlerinin katıldığı toplantının ilk gününde merkezi olarak devreye sokulacak bilgisayar sisteminin tanıtımı nın ardından Onur Kurulunca disiplin yönetmeliği hakkında bilgi verildi. Toplantının ikinci gününde Türkiye AB ilişkileri çerçevesinde inşaat mühendisliği konusunda bilgilendirme yapıldı, mevcut örgütlenme şemamız değerlendirildi; soru ve sorunlarımız tartışıldı. 12 Şubat 2005 Şubeler arası ortak toplantı Ankara da yapıldı. Toplantıda Yetkin Mühendislik konusu görüşüldü Şubat 2005 Şubemiz Denetleme Kurulu tarafından denetlendi. Denetleme Raporu, İMO dan gelmesinin ardından web sayfamızda yayınlanacaktır. 16 Şubat 2005 SSK sağlık işletmelerinin Sağlık Bakanlığı na devredilmesine karşı tüm yurtta yapılması kararlaştırılan İktidarı Genel Uyarı eylemi 81 ille birlikte İzmir de AKP Konak İlçe binası önünde yapıldı. Geleceğimiz için, insanca yaşanacak bir Türkiye için, sosyal ekonomik yıkımları durdurmak için iktidarı uyarıyoruz diyen Emek Platformu bileşenleri adına dönem sözcüsü TMMOB adına Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Musa Çeçen bir konuşma yaptı. KESK Genel Başkanı Sami Evren ve Türk Tabipleri Birliği 2. Başkanı Metin Bakkalcı nın konuşmalarının ardından SSK Tepecik Hastanesi ne yüründü. 17 Şubat 2005 ODTÜ nün düzenlediği Yığma Yapıların Deprem Güvenliği nin arttırılması konulu çalıştaya şubemiz adına Vedat Yorulmazel ve Özgür Bozdağ katıldılar. TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu olarak enerjinin etkin ve verimli kullanımı, enerji tasarrufu konulu basın açıklaması yaptık. TMMOB nin hazırladığı broşürü basına dağıttık. Basın açıklaması metnini bültenimizin diğer sayfalarında bulabilirsiniz. 18 Şubat 2005 Sonbahar Kış etkinliklerimiz içinde yer alan, temsilciliklerde verilecek eğitim çalışmalarının yedincisini Menemen Temsilciliğimizde gerçekleştirdik. Vatandaşlardan, inşaat ustalarından ve üyelerimizden katılımcılara Güvenli Yapının önemini şube başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku anlattı. İnşaat Mühendisi Ali Acar da üyelerimize Proje Hazırlama Esasları konusunda bilgiler verdi. 22 Şubat 2005 Serbest çalışan üyelerimizden gelen talep doğrultusunda, 14 Mart 2005 tarihinde yapılacak olan İzmir Ticaret Odası seçimlerine katılacak olan meslektaşlarımızın kendilerini, yaptıklarını ve yapacaklarını anlattıkları toplantı Şube binamızda gerçekleştirildi. 24 Şubat 2005 Yrd. Doç. İsmail Çil in sunduğu Plaklar Dönerken taş plak dinletisi Şube binamızda gerçekleştirildi. 4 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

5 şube den 25 Şubat 2005 Sonbahar Kış etkinliklerimiz içinde yer alan, temsilciliklerde verilecek eğitim çalışmalarının sekizincisini Selçuk Temsilciliğimizde gerçekleştirdik. İki aşamada gerçekleştirilen seminerin ilk bölümünde öğrencilerden, vatandaşlardan, inşaat ustalarından ve üyelerimizden katılanlara Deprem Nedir? konusu şube laboratuvar sorumlumuz Vedat Yorulmazel, Güvenli Yapı Nasıl Olur konusunu şube başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku anlattılar. Üyelerimizin katılımına açık olan seminerin ikinci bölümünde, inşaat mühendisi Ali Acar Proje Düzenleme Esasları konusunu anlattı. 3 Mart Mart 2005 Bornova bölgesinde çalışan projeci üyelerimiz ziyaret edildi. Şube laboratuvar sorumlumuz Vedat Yorulmazel Celal Bayar Üniversitesi öğrencilerine Deprem ve Güvenli Yapılar konulu bir sunum yaptı. Ürün tanıtım seminerleri kapsamında şube binamızda Gazbeton Uygulama Esasları konulu bir sunum yapıldı. AKG Gazbeton uygulama şefi inşaat mühendisi Uğur Uzgan ın ve DEÜ Mühendislik Fakültesi araştırma görevlisi Burak Felekoğlu nun sunumlarını yapmasının ardından katılımcılara kokteyl verildi. İMO Meclis toplandı. Yetkin Mühendislik Çalışmaları gündemiyle toplanan mecliste, İMO Yetkin Mühendislik komisyonu üyeleri Prof. Dr. Tuğrul Tankut ile inşaat yüksek mühendisi Mustafa Çobanoğlu taslak yönetmelik hakkında ve çalışmalar hakkında bilgi verdi. 8 Mart 2005 Dünya Emekçi Kadınlar Günü nde Mehmet Hanay ın hazırlamış olduğu kadın fotoğraflarından oluşan slayt gösterisinin ardından sosyolog Özlem Değerli Toplumsal Kimliklerimiz ve avukat Şenay Tavus Ülkemizde Kadının Durumu konularında Şube binamızda birer sunum yaptılar. Sunumların ardından katılımcılara kokteyl verildi. 19 Mart 2005 Küresel Eylem Günü nde, ABD Emperyalizmi ve işgal güçlerinin Irak a saldırışının ikinci yıldönümünde Türk İş, Hak İş, DİSK, KESK, TMMOB, Türk Diş Hekimleri Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Türk Eczacılar Birliği örgütleri hep birlikte İstanbul Kadıköy deydik. 10 Mart 2005 Buca bölgesinde çalışan projeci üyelerimiz ziyaret edildi. YG 21 Doğal Afet Kaynaklı Bütünleşik Kriz Yönetimi Çalışma Grubu katılımcısı olarak Konak Belediyesi Eskiizmir Nikah Dairesi nde bir sunum yaptık. Gerçekleştirilen toplantıda Şube Başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku toplantıya katılan vatandaşlarımıza depremden korunmanın en temel yolu mühendislik hizmeti almış yapıda oturmaktır temalı sunumunu yaptı. Doç. Dr. Haluk Günerman ın Yine Deprem konulu sunumu şube binamızda gerçekleştirildi. 21 Mart 2005 AB Sürecinde Ulusal Değerler, Kamusal Haklar ve İnşaat Mühendisliği konulu panel DEÜ DESEM Salonunda gerçekleştirildi. Yürütücülüğünü İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Attila Sezgin in yaptığı panelde Dışişleri eski Bakanı İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122 5

6 şube den ve Başbakan Yardımcısı Prof. Dr. Şükrü Sina Gürel 3 Ekim 2005 ten sonra oturacağımız müzakere masası değil, dayatma masası olacaktır dedi. Ulaştırma eski Bakanı Dr. Oktay Vural ulusal değerlerimiz ve AB nin ülkemiz üzerindeki talep ve istekleri konusundaki görüşlerini aktardı. Kristal İş Eğitim Müdürü Aziz Çelik 59. hükümetin AB ile birleşmeyi tamamen iktisadi bir birleşme olarak görüp, sosyal konuları budamasını eleştirdi. İMO Genel Sekreteri Gülay Özdemir ise İMO ile Avrupa daki meslek örgütleri arasındaki ilişkileri ve İMO olarak yapılan çalışmaları anlattı. inancımızla bugüne kadar, öğrencilere ve halkımıza ulaşabileceğimiz her yerde olmaya çalıştık. Özel Çakabey Lisesi nde bu amaçla düzenlenen ve bir hafta süren etkinlikte Şube Başkanımız Prof. Dr. Ömer Z. Alku ve Şube Laboratuvar sorumlumuz Vedat Yorulmazel öğrencilere bu konuyu anlattılar. 31 Mart 2005 YG 21 Doğal Afet Kaynaklı Bütünleşik Kriz Yönetimi Çalışma Grubu katılımcısı olarak Konak Belediyesi Karabağlar Nikah Dairesi nde bir sunum yaptık. Gerçekleştirilen toplantıda Şube Başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku toplantıya katılan vatandaşlarımıza depremden korunmanın en temel yolu mühendislik hizmeti almış yapıda oturmaktır temalı sunumunu yaptı. İnşaat mühendisi Muammer Dalgıç ve İnşaat mühendisi Sibel Dönmez in Tarihi Eserlerin Restorasyonu konusundaki sunumları şube binamızda gerçekleştirildi. Değerli Üyemiz, Şube Başkanımız Prof. Dr. Ömer Z. Alku Ulusal Radyo da canlı yayında İzmir de deprem riski konusunda açıklamalarda bulundu. 24 Mart 2005 Karşıyaka bölgesinde çalışan projeci üyelerimiz ziyaret edildi. 26 Mart 2005 İMO Manisa Genç İmo nun düzenlediği Eğitimde Yeni Düşünceler konulu panelin dördüncüsünde şube başkanımız Prof. Dr. Ömer Zafer Alku bir sunum yaptı. Panele şubemizden 20 öğrenci üyemiz katıldı. 27 Mart 2005 Genç İmo nun düzenlediği Çanakkale Gelibolu gezisine 44 öğrenci üyemiz katıldı Mart 2005 Depremden korunmanın en etkili yolunun güvenli yapılar üretip, güvenli yapılarda oturmak olduğunu tüm halkımızın öğrenmesi gereğine olan 39. Dönem Şube Yönetim Kurulu üyemiz sayın Prof. Dr. Hikmet Hüseyin Çatal, 3 Şubat 2005 tarihli dilekçesi ile Şube Yönetim Kurulu üyeliğinden ayrılmak istediğini bildirmiştir. Sayın Prof. Dr. Hikmet Hüseyin Çatal a Şubemiz çalışmalarına olan katkılarından dolayı teşekkür eder, Odamıza katkılarının devamını dileriz. Boşalan Yönetim Kurulu üyeliği görevini birinci yedek üyemiz sayın Ali Fuat Günak devralmıştır. Yeni Yönetim Kurulu üyemiz sayın Ali Fuat Günak 1957 yılında İzmir Armutlu da doğdu yılında Çukurova Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümünden mezun oldu yılları arasında telefon alt yapı inşaatlarında, Egekent Toplu Konut İnşaatlarında, Manisa Belediyesi Kültür Sarayı İnşaatında şantiye şefi olarak çalıştı yılları arasında İzmir Çeşme Otoyolu İnşaatında Güvenlik Kontrol Mühendisi, yılları arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi İzbeton AŞ. de Asfalt Müdürü olarak görev yaptı yılında emekli oldu. Halen kendi işinde çalışmaktadır. Evli ve iki çocuk babasıdır. YÖNETİM KURULU 6 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

7 şube den TMMOB den 2 MART MART TA DÜNYANIN SOKAKLARI BİZİM!.. Ekim ayında Londra da yapılan Avrupa Sosyal Forumu nda alınan karar doğrultusunda tüm Avrupa da ve dünyanın pek çok ülkesinde sendikalar, kitle örgütleri, siyasi partiler, savaş karşıtları ve sivil toplum kuruluşları, 19 Mart 2005 Küresel Eylem Günü nde, ABD emperyalizmi ve işgal güçlerinin Irak a saldırışının ikinci yıldönümünde işgale karşı çıkan gösteriler örgütleyerek sokağa çıkacaklar... ABD nin dünya planındaki hegemonyasını tesis etmek üzere giriştiği savaş, saldırı ve işgallere karşı dünyanın dört bir yanında sokaklarda olacağız Türkiye de de tüm savaş karşıtları Küresel Eylem Günü nde aynı coşkuyla sokaklardaki yerlerini alacaklar... Karşılarındaki büyük organize güçlere bakarak, Savaşa karşı ben tek başıma ne yapabilirim ki diyen binlerce insan tek yumruk olup, 1 Mart 2004 de Meclis ten savaşa katılmama kararını çıkarttırarak barış için ne yapılabileceğini bütün dünyaya gösterdiler.. İşte, tıpkı 1 Mart ta olduğu gibi, Küresel Eylem Günü nde de ülkemizdeki barış yanlıları aynı kararlılık ve duyguyla sorumluluklarını bir kez daha göstereceklerdir... Irak ta binlerce insanın hayatına mal olan savaş ve işgal sürerken, ABD bu insanlık dramına doymadığını, İran ve Suriye yi tehdit ederek gösteriyor... Yeni acılara, gözyaşı ve ölümlere ne seyirci kalacağız ne de izin vereceğiz!.. Bu nedenle, Türkiye nin Ortadoğu ya yönelik herhangi bir askeri müdahaleye dahil olmasını istemediğimizi bir kez daha ve yüksek sesle tekrar ediyor, hükümeti uyarıyoruz!.. Bizler... Halkın iradesini hiçe sayarak uluslararası hukuku ihlal edilmesine karşı çıkan demokrasi ve özgürlük yanlıları... Herhangi bir ülkenin, durmaksızın genişleyen bir askeri üsler şebekesini tüm dünyaya yaymasına ve dünyada bir eşi daha olmayan bir silah stoku oluşturulmasına karşı duran enternasyonalistler... Irak ta ve her yerde zorba rejimlere ve aynı zamanda, sürekli ve çok tehlikeli çatışmaları kaçınılmaz kılan ve dünya barışı için büyük bir tehlikeler yaratan ABD nin yeni ʹönleyici savaşʹ politikasına karşı olan barış yanlıları... Emperyalizme, diktatörlüğe ve her türlü tutucu politikaya karşı halk muhalefetini destekleyenler... Bütün yoksullardan, farklı olandan, ezilenlerden ve dışlanmışlardan yana olanlar... Çokkimlikliliğin ve çokkültürlülüğün ayırımcı değil birleştirici olduğuna inananlar... Irkçılığa ve her türden milliyetçiliğe karşı halkların kardeşliğini savunanlar... Gelecek nesillerin daha sağlıklı ve yaşanabilir bir dünyaya sahip olabilmeleri için, bütün yaşamın temeli olan ormanların, toprağın, suyun, doğa kaynaklarının ve doğal çeşitliliğin yok edilmesine karşı duranlar... Gücü gücüne yetene zihniyetini yücelten, ekonomik eşitsizlik ve güç eşitsizlikleri yaratan, şirketlerin, sağlığa aykırı koşullarda düşük ücretle işgücü ve köle emeği kullanmaya varan egemenliğini, toplumsal cinsiyetçi ve cinsel hiyerarşileri teşvik eden ekonomik, siyasal ve kültürel kurumlara, sistemlere karşı mücadele edenler... Savaş ve askeri harcamalarda kullanılan paranın, sağlık hizmetlerine, eğitim ve konut gibi insani ihtiyaçların karşılanması için kullanılmasını savunan dayanışmacılar... Siyasetin toplumsallaştırılmasını, yoksulların, ezilenlerin, horlananların, emekçi halkların dayanışmasını geliştiren, adaleti savunan, katılımcılığı demokrasinin vazgeçilmezi sayan, çeşitliliği yücelten ve tam demokrasiyi teşvik eden bir dünyadan yana olanlar Mart Küresel Eylem Günü nde Kadıköy deyiz! Siz de sesimize sesinizi katın!.. Miting Düzenleme Komitesi adına MEHMET SOĞANCI TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122 7

8 şube den 17 ŞUBAT 2005 BASININ VE KAMUOYUNUN DİKKATİNE ENERJİ TASARRUFU; DOĞRU ÜRETİM, DOĞRU PLANLAMA, DOĞRU KULLANIM DEMEKTİR...! TMMOB olarak, Ulusal kaynaklarımızın verimli kullanıldığı doğru bir üretim ve sanayileşme sürecinde ENERJİ TASARRUFUʹnun sadece 2 lambadan birinin söndürülmesi ya da elektrik kesintileriyle değil, teknolojinin doğru seçimiyle de ilgili olduğunu bir kez daha vurguluyoruz... TMMOB 38. Dönem Yönetim Kurulu, bu yıl Şubat 2005 tarihlerinde kutlanacak olan ENERJİ TASARRUFU HAFTASINA yönelik olarak bir dizi etkinliği gündemine almıştır. Kuruluşumuzun 50. yılında kamunun doğru bilgilenmesi ve halkın yararını gözeten bir anlayışla, broşürler, afişler hazırladık. Enerjinin kullanımında toplumsal bilincin oluşturulmasının önemi üzerine seminer ve toplantılar planladık. Enerjinin dünya ölçeğinde etkin ve verimli kullanılmasının ne denli önemli olduğu, son yıllarda küresel ısınmanın yaratacağı olumsuz sonuçlara vurgu yapan raporlar ile birkez daha açığa çıkmaktadır. Neredeyse hergün yayınlanan raporlarda eğer gerekli önlemler hızla alınmaz ise büyük kuraklıkların ve su kıtlığının ortaya çıkacağı, ormanların yok olacağı, tarımda verimin büyük ölçüde düşeceği, denizlerin seviyesinin yükseleceği ve hastalıkların artacağı, kısaca, küresel ısınmada 10 yıl içinde geri dönülemez noktaya ulaşılacağı uyarıları yapılmaktadır. Bilim insanlarının tüm bu uyarılarına rağmen 1997 yılında hazırlanan ve dünya çapında sera gazlarının azaltılmasını öngören uluslararası Kyoto Protokolünün sera gazı üretiminin yüzde 36ʹsından sorumlu olan ABD tarafından yıllardır ekonomik gerekçelerle imzalanmamış olması dünyanın geleceği açısından düşündürücüdür. Bugüne kadar 126 ülkenin imzaladığı protokol, sera etkisi yapan gazların salınım miktarının yılları arasında 1990ʹdaki seviyesinin yüzde 5 oranında altına düşürülmesini öngörüyor.uzun dönemde yapılacak planlama ile sanayiden tarıma her alanda enerji tasarrufu sağlayacak teknolojilere destek verme, güneş, jeotermal, biyokütle, rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasının teşvik edilmesi gelecek için enerji politikalarının esas yaklaşımı olmak zorundadır. Enerji tasarrufu; enerjinin akıllıca kullanışı ile kayıpların en aza indirilmesi, aynı enerji ile daha çok iş yapılması veya aynı iş için daha az enerji kullanılması anlamını taşımaktadır. Enerjinin verimli kullanılması ile gereksinimler ve konfor şartları içersinde, fazladan ve gereksiz tüketilen enerjinin tasarruf edilmesi sağlanacaktır. Enerji tasarrufu, enerji kaynaklarının daha rasyonel kullanılmasına, enerji üretim yatırımlarının ve enerji maliyetinin azaltılmasına olanak vererek, çevre sorunlarının azaltılması açısından oldukça büyük önem taşımaktadır. Enerjinin verimli kullanılması ile özellikle konutlarda aile bütçesinde tasarruf olanakları yaratılabilmektedir. Bilimsel çalışmalar ışığında ülkemizde % 30ʹlara varan enerji tasarrufu potansiyelinin yaklaşık % 10~15ʹlik bir bölümü hiçbir harcama gerektirmeyen, yalnızca bilinçlendirme, yönlendirme çalışmaları ile kazanılabilecek bir oran/büyüklük olarak önümüzde durmaktadır. Konutlarda; aydınlatma, beyaz eşya, ev ve mutfak gereçlerinin kullanımı ve seçiminde yapılacak bilinçli çalışmalar çok önemli tasarruf olanakları sağlamaktadır. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar sonucu, sanayi, bina ve ulaşım sektörlerinde yıllık enerji tasarrufu potansiyelinin yaklaşık 3 milyar dolar olduğu tespit edilmiştir. 3 milyar doların bir nükleer santral maliyeti olduğunun altını çizmek istiyoruz. Enerji tasarrufun toplumun en küçük birimi olan aileden başlayarak bütün kesimlere yayılmasında devletin uygulayacağı enerji politikalarının da payı unutulmamalıdır. Devlet; yılda bir kez kutlanan bir enerji tasarrufu politikası değil; yaşam biçimi haline dönüşen enerji tasarrufu politikaları üretmelidir. Bu doğrultuda TMMOB ve Odalarının uzun süredir hayata geçirilmesi için mücadele ettiği çalışmalara kaynak ve destek sağlanması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. TMMOB olarak 17 Şubat 2005 tarihinde kutlanmaya başlayacak olan ENERJİ TASARRUFU HAFTASINDA birkez daha vurguluyoruz! 8 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

9 şube den Enerji tüketiminin büyük bir bölümünü gerçekleştiren sanayi sektöründe, verimliliği düşük, yüksek enerji tüketen ve çevreyi kirleten teknolojilerden kaçınılmalı, tesislerde enerji verimliliğini yükseltecek rehabilitasyon yatırımları yapılmalı, verimliliği yüksek yeni teknolojilere geçilmesi teşvik edilmelidir. Enerjinin üretiminden nihai kullanımına kadar verimliliğin yükseltilmesi ve enerji yoğunluğunun azaltılması ile sanayi üretim maliyetlerinin düşürülmesi sağlanmalıdır. Ulusal kaynaklarımızı daha fazla devreye sokan önlemler ile enerji kaynakları açısından ithalat bağımlılığı en aza indirilmelidir. Enerji verimliliğini arz ve tüketim alanlarında geliştirmeye yönelik olarak teknolojinin değerlendirilmesini de içeren makro düzenlemeler yapılmalıdır. Enerji verimliliğine yönelik ekipman standartları ile bina yapı standartları denetim altına alınmalı; yüksek miktarda enerji tüketen sanayi tesislerinde tüketimin periyodik olarak beyanı, izlenmesi ve birim üretim başına kullanılan enerji miktarının düşürülmesi sağlanmalıdır. Elektrik üretiminde % 50ʹyi aşmakta olan doğal gazın payı, azaltılmalı, yeni ve yenilenebilir kaynaklar konusunda AR GE çalışmaları ve bu kaynakların kullanımı teşvik edilmelidir. Türkiyeʹnin, henüz kullanılmamış mevcut linyit ve hidrolik kaynakları hızla devreye konulmalı, kömür, petrol ve gaz aramalarına, makro bir plan dahilinde yeniden başlanmalıdır. Enerji politikalarında ʺözelleştirmeʺ adı altında kamu işletmelerinin yok pahasına özel kesime devrine yönelik girişimlere son verilmelidir. Sürdürülen özelleştirme politikalarının doğrudan bir sonucu olarak yatırım yapılmayan bir alan olan elektrik dağıtım şebekeleri yenilenmeli, şebeke kayıpları kabul edilebilir bir düzeye çekilmelidir. Tüm bu değerlendirmelerin ışığında, enerji politikamızın, ulusal çıkarlarımız ve kamu yararı doğrultusunda yeniden ele alınarak, kendi kaynaklarımızın üretimine ağırlık veren, kaynakları çeşitlendiren bir stratejiyle oluşturulması zorunluluğu, her zamankinden daha fazla gerekli görülmektedir. Mehmet SOĞANCI TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı 16 ŞUBAT 2005 İNSANCA YAŞANACAK BİR TÜRKİYE VE GELECEĞİMİZ İÇİN DİRENECEĞİZ!. Emek Platformu Başkanlar Kurulu 16 Şubat Çarşamba günü 81 ilde iktidarı uyarı eylemi yapılacağını duyurmuştu. Bugün 81 ilde aynı anda siyasal «İktidarı Uyarmak» için birlikteyiz. Güya yaşamımızı kolaylaştırmak amacıyla, alın terimiz üzerinden oluşturulan kurumların mağduru haline getirildik. Emeklilik artık yaşlılık dönemimizin bir güvencesi olmaktan çoktan çıktı. Maaş kuyruklarında ömür tüketenlerin yüzleri, açlık ve sefaletin yüzü oldu. Emeklilik ücretleri yetersiz, yaşamlarının son döneminde olsun huzur bekleyen emekliler yaşlılıklarında dahi çalışmak zorundalar. Sağlık kuruluşlarında, poliklinik önlerinde, kuyruklarda ömür tüketiyor daha da hastalanıyoruz. Ameliyatlar için aylar sonrasına randevular veriliyor. Sosyal güvencemiz olmasına rağmen ek para ödemelerine maruz bırakılıyoruz. Sosyal güvencesi olmayanlar büyük bir çaresizlik yaşıyorlar. SSK Hastanelerinin devri ile sanki sağlık hizmetlerinin düzeleceği imajı verilmek isteniyor. Oysa gerçekte planlanan sağlık tesislerinin yerel yönetimlere devri ile sağlık hizmetlerinin paralı hale getirilmesidir. AKP hükümetinin çıkardığı ve çıkarmayı düşündüğü yasalar olan: Genel Sağlık Sigortası ; Parası olana sağlık sigortası Emeklilik Yasası; Mezarda emeklilik Aile Hekimliği; Koruyucu sağlık ve tedavi hizmetlerinin paralı hale getirilmesi Temel Sağlık Yasası; Hastanın müşteri, hastanenin sağlık işletmesine dönüştürülmesi Kamu Yönetimi Yasası; Vatandaşın müşteri, ülkenin pazar haline getirilmesi İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122 9

10 şube den Kamu Personel Yasası; İş güvencesiz, performansa göre sözleşmeli çalışma Yerel Yönetim Yasaları; Yerelleşerek hizmetlerin özelleştirilmesi ile tam bir sosyal ekonomik yıkım yapılmaktadır. Okul kaydı için, okulun yakacağı, temizliği vb. için paralar vermek zorunda kalırken eğitim özelleştiriliyor, yetersiz okullarda az sayıda öğretmen kalabalık sınıflarda eğitim mücadelesi verirken üniversiteler paralı hale getirilerek, yoksul yetenekli çocukların okumaları gün geçtikçe olanaksızlaştırılıyor. Pahalı girdiyle ürettiğimizi ucuza satıp, her şeyi pahalı tüketirken, tarım bitirilme noktasında, çiftçiler ertesi yıl tarlasını ekemez duruma düşürülmüş, tütün yasası ile Tekel, petrol yasası ile TÜPRAŞ peşkeş çekilmeye çalışılıyor. SEKA üzerinde oyunlar oynanıyor, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüʹnün kapatılmasıyla kırsal ve tarımsal altyapı hizmetlerinin daha hızlı sunulacağı imajı veriliyor. Oysa gerçekte planlanan Köy Hizmetlerinin yerel yönetimlere devri ile yol, içme suyu, sulama, arazi toplulaştırma gibi hizmetlerin paralı, ekilebilir toprakların sahipsiz bırakılması planlanıyor. Biz bu ülkenin sahipleri, alın terimizle yarattığımız tüm varlıklarımızın haraç mezat satılmasını ve bu olumsuzlukları kabul etmek zorunda değiliz. Yüzünü halk yerine IMF, DB, DTÖ ve kayıtsız şartsız AB ye dönen AKP iktidarının dayattığı bu bozuk düzen değişmeli, sosyal güvenlik, sağlık, eğitim, altyapı başta olmak üzere kamusal hizmetler tepeden tırnağa halkın yararı doğrultusunda yeniden yapılandırılmalıdır. Emeklilik sistemi, çalışamayacak yaşa gelen insanlarımızın gelecek güvencesi haline getirilmeli, Sağlık hizmeti doğumdan ölüme kadar herkesin anında ve para ödemeden eşit olarak yararlanacağı bir sisteme dönüştürülmeli, Eğitim tüm yurttaşlara açık, eşit ve ücretsiz hale getirilmeli; Ulaşım, haberleşme, enerji, tarım ve ülkenin yer üstü ve yer altı kaynakları vb. geniş toplum kesimlerinin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yeniden yapılandırılmalıdır. Kısacası ülke kaynakları kamusal anlayışla tüm yurttaşların eşit ve kolaylıkla erişebileceği konuma getirilmeli, yurttaşlardan toplanan vergiler ve bu kaynaklarla yaratılan kamu varlıklarının mutlu azınlığa dağıtılması yerine, yurttaşların temel gereksinimlerini karşılamak için kullanılmalıdır. AKP hükümeti tarafından ʺreformʺ adı altında yürütülen politikalarla Başta asgari ücretle çalışanlar, işsizler, emekliler, esnaf ve çiftçiler olmak üzere yoksul toplum kesimlerinin ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olan sağlık, eğitim, sosyal güvenlik kuruluşlarının vb. yetersizliği ve vatandaşın mağduriyeti kullanılarak; kazanılmış yetersiz haklarımız da elimizden alınarak, bizlerin daha da mağdur edileceğimiz düzenlemeler yapılmaktadır. Herkesin sosyal güvenliği olacak söylemiyle, sadece bazı hastalıkların sigorta kapsamına alınması ile, kanser, şeker, kalp hastalıkları ve bazı ameliyatlar için sağlık güvencesi ve sigorta desteği verilmeyecek parası olmayana yaşama hakkı tanınmayacaktır. AKP Hükümetinin tüm bu yıkım politikalarına karşı halkın temel ihtiyaçlarının herkese adil, eşit, ulaşılabilir, ücretsiz olmasını ve gereksinimi kadar kamu hizmeti talep ediyoruz. Güvenli bir gelecek ve ʹİnsanca Yaşanacak Bir Türkiye İçinʹ Emek Platformu olarak devletin sosyal bir hukuk devlet olarak yapılandırılması ve bu gidişatı durdurmak bizim ellerimizdedir. Bu halkımıza, yaşamımıza ve geleceğimize sahip çıkma çağrısıdır. EMEK PLATFORMU İZMİR BİLEŞENLERİ DUYURU Rusya da iş yapan Türk Firmalarının Şantiyelerinde çalışacak, Rusça bilen inşaat mühendisleri için çeşitli talepler Şubemize iletilmektedir. Üyelerimizden yeterli talep gelmesi halinde Mayıs ayında Rusça Dil Kursu Açılacaktır. Ön müracaatlar için Şubemizle iletişim kurunuz. Kayıt için: ten Özge KARAÇÖL ÖZGÜR 10 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

11 şube den DUYURU Usta ve Kalfaların Meslek İçi Kursları devam etmektedir. Her 20 kişilik grup için Ustalık ve Kalfalık Kursu açılmaktadır. Müracaat: İMO İzmir Şubesi ten Vedat YORULMAZEL DUYURU Etkinliklerimizin CD kayıtlarını Şubemizden temin edebilirsiniz. Müracaat: İMO İzmir Şubesi ten Özge KARAÇÖL ÖZGÜR VEFAT EDEN ÜYELERİMİZ ŞÜKRÜ İLGE yılında İzmir de doğdu yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi ni bitirdi. Mesleki çalışmalarıyla tanınan Şükrü İlge, Şubemiz kütüphanesine çok sayıda kitap bağışlamıştır. Meslektaşımızın vefatı bizleri çok üzmüştür. Kendisine Tanrı dan rahmet; ailesine başsağlığı dileriz. VEFAT EDEN ÜYELERİMİZ KASIM ÖNDER ARVAL ( ) de Karşıyaka da doğmuş; üniversiteyi (Buca Müh. Mim. Yük. Okulu) İzmir de okumuştur yılında inş. müh. olarak mezun olan K. Önder Arval yılları arasında fen işlerinde görev yapmıştır senesinde serbest çalışmaya başlamış ve rahatsızlandığı 1999 senesine kadar devam etmiştir. Meslektaşımızın vefatı bizleri çok üzmüştür. Kendisine Tanrı dan rahmet; ailesine başsağlığı dileriz. SMM KOMİSYON ÇALIŞMAMIZ Yönetim Kurulumuzun gözetiminde çalışan komisyonlarımızdan olan SMM (Serbest Müşavir Mühendis Kom.) komisyonumuz, gündemine aldığı konuları periyodik toplantılarla sonuçlandırmak gayret ve sorumluluğu içindedir. SMM komisyonumuz Yönetim Kurulumuz sayman üyesi Sn. Levent Bendeş gözetiminde çalışmaktadır. SMM olgusu, 5 Mart 1994 SMM yönetmeliği ile yürütülmektedir. Bilindiği üzere Odamızın serbest çalışan inşaat mühendisi arkadaşlarımıza verdiği BÜRO TESCİL BELGESİ Şube aracılığı ve genel merkez oluru ile verilmektedir. Odamız Genel Merkezi yeni bir SMM yönetmeliği çalışması başlatmıştır. Tüm İMO Şubelerinden taslak yönetmelikleri hazırlamaları istenmiştir. Yönetim Kurulumuz ve SMM Komsiyonumuz hazırlamış olduğu taslak yönetmeliği, ilgili birimlere iletmiştir. Konunun kısa sürede sonuçlandırılacağı umudundayız. Odamız İzmir Şubesinden son iki yılda taranıp büro tescili almış büro sayımız yaklaşık 500 dür. Komisyonumuz tescilli büroları bizzat yerinde ziyaret ederek arkadaşlarımızın durumunu belirlemek istemiştir. Komisyonumuzun hazırlamış olduğu 36 temel soru başlığı ile projecilik ile geçimini sağlamaya çalışan arkadaşlarımızın durumu araştırılmaktadır. Bu çalışmada meslek içi eğitim, kurs, seminer, vs hususlar da sorulmaktadır. Komisyonumuzun büro ziyaretlerine 10 Mart 2005 tarihinde Buca daki büroları ziyaret ile başlanmıştır. Buca da bulunan 33 tescilli büronun 22 sinin ziyareti yapılmıştır. Ulaşılamayan büroların adres güncellemeleri de bu aşamada yapılmaktadır. 17 Mart 2005 tarihinde Bornova da bulunan yaklaşık 50 büronun benzer ziyaretleri yapılmıştır. Bornova da ilk aşamada 30 büroya ulaşılmıştır. 24 Mart 2005 tarihinde komisyonumuz Karşıyaka daki büroların ziyaretini yapmıştır. Karşıyaka da 70 tescilli büromuz vardır. 40 kadar büromuza ulaşılabilmiştir. Konak ilçemiz ve çevre ilçelerdeki arkadaşlarımızı önümüzdeki günlerde ziyaret ederek çalışmalarımız tamamlanacaktır. 36 maddeye arkadaşlarımızın verdiği cevaplardan sonuçlar elde edilerek Yönetim Kurulumuza rapor edilecektir. İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı:

12 incelemeler KONAK YEŞİLDERE VEZİRAĞA HEYELAN BÖLGESİNDE HEYELAN ÖNLEME VE DÜZENLEME ÇALIŞMALARI P. Mehmet GÜLAY İnşaat Yüksek Mühendisi İzbelcom A.Ş. Proje Müdürü HEYELAN SAHASI JEOLOJİSİ: Heyelan sahasında iki ayrı birim gözlenmektedir. Bu birimler üstte volkanik aglomera ve alttaki Neojen tortul birimleridir. Aglomera Birimi: Heyelanlı sahanın tepe kısmı ile daha yukarı kesimlerinde görülen bu birim volkanik kökenli andezit bloklarının, nispeten zayıf bir çimentolaşma gösteren maddelerle çimentolaşması sonucunda oluşmuştur. Andezit blokların boyu çakıl boyutundan başlamak üzere 1 1,5 m.arasında değişen çaplarda tespit edilmiştir. Neojen Tortul Birimleri: Heyelan bu tortul birimlerin üst kısmı ile aglomera içerisinde gelişmiştir. Birim litolojik olarak silttaşı, kiltaşı, kumtaşı ve çakıl taşı seviyelerinden oluşmaktadır. Kiltaşları, birim içerisinde çeşitli kalınlıklarda olup, tabaka kalınlıkları çok inceden 1 1,5 m. Kalınlığa kadar erişmektedir. Orta iyi pekleşmeli olan bu birim tane destekli, yer yer aramadde desteklidir. Çakıltaşı elemanlarının ise kireçtaşı, kuvarsit, çört ve kumtaşı çakıllarından oluştuğu gözlenmiştir. HEYELANIN OLUŞUMU VE NEDENLERİ: 1 Heyelan sahasındaki topağrafik eğimin fazlalığı ( %20) 2 Üstteki aglomera kitlesinni ayrışmış, gevşek bir malzemeden oluşması, 3 Alttaki tortul birimlerin pişme zonundaki kil tabakalarının her zaman kaymaya meyilli bir yapı sunmaları, 4 Üstteki aglomera biriminin aşırı ayrışmış ve çatlaklı oluşu, yüzey ve yeraltı sularını, tabandaki kil yüzeyine kolayca iletmesi vb. sayılabilir. Öncelikle şu belirtilmelidir ki, saha bu doğal nedenlerden dolayı her zaman heyelan oluşturmaya meyilli bir sahadır. Bu doğal etkenlerin yanında heyelan sahasında suni (yapay) olarak oluşturulmuş heyelan oluşturucu ve hızlandırıcı sebeplerde tesbit edilmiştir. Bu sebepler ise; 1 Sahada zaman içerisinde insan eliyle yapılmış inşaat ve kazı çalışmaları sonucu, topuk ve kayma alanından malzeme alınmasıyla duraylılık bozulmuş ve gravitenin yamaç aşağı artmasına neden olunmuştur. 2 Yüzey ve yer altı suları önceki tarihlerde aglemera birimi çatlaklarından ve de sahadan düzenli bir şekilde boşalırken, yakın zamanda alanda gerçekleştirilen çevre düzenlemelerine yönelik kazı çalışmaları neticesinde, sızıntı suları düzenli akışını kaybetmiş, yeraltına sızışın artmasıyla birlikte kayma yüzeyi boyunca daha etkili olmuş ve heyelanı hızlandırmıştır. 3 Heyelan sahası topuğunda inşaa edilmiş karayolu boyunca taşıt trafiğinin oluşturduğu titreşimler neticesinde zemin duraylılığı zayıflatılmıştır. 4 Heyelanlı sahanın yapılaşmayla çıplak hale getirilmesi, erozyonu önleyici düzenleme çalışmalarının oluşturulamaması v.b. sebepler sayılabilir. YAPILAN İNŞAAT VE DÜZENLEME ÇALIŞMALARI: Tarihi Vezirağa köprüsü nün bulunduğu Yeşildere yolu ile, kuzeyindeki Kadifekale sırtları 12 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

13 incelemeler arasında kalan saha içerisinde güncel ve halen aktivitesi devam eden heyelanlı sahanın duraylılığının sağlanması için, İZSU Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar tamamlanmıştır. Heyelan alanı yaklaşık olarak 300 dönümlük bir sahayı içerisine almaktadır. Heyelanı önleyici çalışmanın kapsamında; heyelan bölgesinin yüzeysel yağmur suyunu ve yer altı suyunu toplayan; 10 m üst genişliği ve 4 m derinliği olan 160 m uzunluğunda trapez kesitli doğal yağmur suyu hendeği açılmıştır. Hendekte toplanacak suyu, Melez Çayına taşımak amacıyla 146 m uzunluğunda, tabanında 500mm lik beton drenaj borusunun bulunduğu kapalı drenaj sistemi imalatı yapılmıştır. Heyelanın ana tetikleyicisi olan yüzeysel yağmur suyu ve yer altı suyunun bölgeden uzaklaştırılmasını sağlayacak olan, üstte anlatılan imalatlara ek olarak, heyelanın deformasyon ve ondülasyon etkisinden en çok zarar gören kagir duvarlar sökülerek yerine 80m uzunluğunda çift foraj kazıklı betonarme duvar ve 60 m uzunluğunda beton ağırlık duvarı yapılmış, devrilme aşamasındaki kagir duvarlar sökülerek 80 m uzunluğunda yeni kagir duvar imalatı yapılmıştır. Betonarme duvar, boyları 8.50m m olan 86 adet 600 mm çaplı foraj kazığın üzerine oturtulmuştur.heyelanı önleme çalışmasının ikinci aşaması olan yeni duvar imalatları ile, Yeşildere yolu heyelana karşı koruma altına alınmıştır. Foto 2. Deformasyon ve Ondülasyon sonucunda kagir duvarlar yıkılacak konumdalar Foto 3.Yıkılma tehlikesine karşı, kagir duvarlar söküldü Foto 1.Heyelan bölgesinin hava fotoğrafı. Mavi çizgiyle gösterilen, yüzeysel yağmur suyunu toplayacak olan kafa hendeğidir. Kırmızı çizgiyle gösterilen Melez Çayına bağlantıyı sağlayan 500mm çaplı drenaj sistemidir. Yeşil çizgiyle gösterilen imalatlar ise; Betonarme perde+ Ağırlık perdesi + Kagir duvar imalat güzergahlarıdır. Foto 4. İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı:

14 incelemeler Foto 5. Yüzeysel yağmur suyu ve yer altı suyunu heyelan bölgesinden uzaklaştırmak amacıyla derin kafa hendeği kazısı yapılıyor.alttaki foto da Melez Çayına bağlantıyı sağlayacak olan kapalı drenaj kanalı sisteminin kazısı yapılıyor. Foto 8. Üstte, kafa hendeğinin, kategorik taş ile kaplanarak dere yatağı haline getirilmesi ve alttaki foto da taşıyıcı betonarme duvarın oturacağı fore kazıklar görülüyor. Foto 9 Foto 6. Üstte, kafa hendeği içindeki drenaj borusu,filtre malzemesi ve bohçalama da kullanılan jeogrid malzeme görülüyor. Foto 10. Foto 7. Üstte Betonarme duvar(siyah ok) ve ağırlık duvarı(kırmızı ok) görülüyor.altta; Betonarme perdenin devamında yenilenen kagir duvarlar görülüyor. 14 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

15 incelemeler İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı:

16 incelemeler 16 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

17 incelemeler KONAK KADİFEKALE BALLIKUYU HEYELAN BÖLGESİNDE HEYELAN ÖNLEME VE DÜZENLEME ÇALIŞMALARI P. Mehmet GÜLAY İnşaat Yüksek Mühendisi İzbelcom A.Ş. Proje Müdürü BÖLGENİN JEOLOJİSİ: İzmir Kadifekale nin körfeze bakan batı yamaçında bulunan Ballıkuyu Heyelan Alanı, Volkanik Andesit blokları ve tüflerin oluşturduğu bir bölgedir. Üstte gözlenen Andesit bloklarının altında kil, kiltaşı ve kumtaşı gibi suyu alınca şişerek kayma yüzeyleri oluşturan katmanlar bulunmaktadır. Tarihi Kadifekale Andesit tepesi yüzyıllardır, İzmir yerleşim alanının içme ve kullanma suyunu sağlamıştır. Kadifekaleden Agoraya inen su galerileri ve Melez Çayı tarafındaki sayısız su kemerleri ve sarnıçlar bu bölgenin uygarlıklar tarafından su deposu olarak kullanıldığını göstermektedir. HEYELANIN OLUŞUMU VE NEDENLERİ: Bölgenin, yer altı suyu açısından zenginliği, yüzeysel yağmur sularının drenajının yapılamaması, hatalı kentleşme, alt yapının çok eski olması gibi sebeplerden ötürü Ballıkuyu eski pazaryeri, Hacı Ali Efendi caddesi ve altındaki Topaltı İlköğretim Okulunun bulunduğu bölgede kaymalar, oturmalar meydana gelmiştir. Ballıkuyu pazaryerinin doğusundaki Rakım Erkutlu caddesi ile batısındaki Hacı Ali Efendi caddesi arasındaki alanda kayma ve sonucunda oturmalar gözlenmiş, Hacı Ali Efendi caddesi ile altındaki Topaltı İlköğretim okulu arasındaki topuktada şişme gözlenmiştir. Bölgedeki Pazar yeri kapatılmış ve topuk etrafındaki evler boşaltılmıştır. YAPILAN İNŞAAT VE DÜZENLEME ÇALIŞMALARI: İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdürlüğü tarafından, Ballıkuyu Pazaryerindeki kayma sonucu oturma ile oluşan şev Püskürtme Beton ile kaplanarak, şevin duraylılığı sağlanmıştır. Heyelan alanının etrafında bulunan içme suyu ve pis su kanalları HDPE borular ile yenilenerek içme suyunun ve atık suyun zemin içine girmesinin önüne geçilmiştir. Bu çalışmaya ek olarak Rakım Erkutlu caddesi üzerinde 20m derinliğinde 81 adet jet grout kolonu yapılarak yeraltı geçirimsiz perdesi oluşturulmuş, yer altı suyunun heyelan alanına doğru akması engellenmiştir.bu çalışmalara ek olarak; Jet Grout uygulaması yapılan Rakım Erkutlu caddesinin heyelan bölgesine bakan taraftaki kaldırımlar ve bordürler yeniden düzenlenerek yoldan gelecek yağmur suyunun heyelan bölgesine girmesi önlenmiş ve Hacı Ali efendi caddesinde 140 m uzunluğunda açık yağmur suyu kanalı yapılarak yağmur suyunun Topaltı İlköğretim okulunun üstündeki topuğun tetiklenmesinin önüne geçilmiştir. Resim 1. Ballıkuyu Pazaryeri; noktalı (1) çizgiler Püskürtme Beton bölgesini, düz (2) çizgi jet grout güzergahını (Rakım Erkutlu cad.), kesik çizgi (3) yağmur suyu kanalını (Hacı Ali Efendi Cad.), ok pazaryerini gösteriyor. İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı:

18 incelemeler Resim 2. Siyah ok Topaltı İlköğretim Okulunu göstermektedir. Resim 5. Rakım Erkutlu caddesinde yapılan Jet Grout çalışması, Resim 3. P.Beton çalışması, Resim 6. Hacı Ali efendi caddesindeki açık yağmur suyu kanalı görülmektedir. DUYURU Resim 4. Heyelan bölgesi etrafındaki tüm içme suyu ve atık su kanallarının yenilenmesi çalışması Değerli Üyelerimiz, İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu, 1 Mayıs 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, ʺOda Üye Belgesiʺ almak üzere başvuruda bulunan kişinin üyenin kendisi olmaması halinde, üyenin kendi adına belge alınıp alınmadığını bilmesi açısından, aşağıdaki 3 maddeden birinin istenmesi kararını almıştır. 1. Üyenin firma ile bağının belgelenmesi amacıyla, firmada çalıştığına dair, son aya ait SSK onaylı Aylık Prim ve Hizmet Belgesi getirilmesi, 2. Belgeyi teslim alacak kişinin yetkili olduğuna dair üye tarafından imzalanmış dilekçe ve ekinde üyenin noter onaylı imza beyanının istenilmesi, 3. Gerektiğinde, üyenin kayıtlarımızda yer alan telefon numarasından ayrıca sözel teyit istenilmesi 18 İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122

19 incelemeler İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı:

20 incelemeler DONATILI ZEMİN UYGULAMALARI KAPSAMINDA DONATILI İSTİNAT DUVARLARININ TANITIMI VE SAĞLADIĞI AVANTAJLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME Doç. Dr. H. Recep YILMAZ Araş.Gör. Tuğba ESKİŞAR Araş.Gör. Pelin AKLIK Ege Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 1. GİRİŞ Donatılı zemin kavramı, yeni olmayıp gerçekte ana prensipleri itibarı ile bitki ve ağaç kökleri ile muhtelif hayvan ve kuşların doğada uygulamakta oldukları bir yöntem olarak tanıtılabilir. Çamur veya kar içinde hareket imkanı bulamayan bir aracı, tedarik edilen ağaç dallarının anılan ortamlarda donatı olarak kullanılması ile harekete geçirebilmek ancak bu yöntemle mümkün olmaktadır. Donatılı zemin duvarların ilk uygulamalarından üçü Şekil 1 (a), (b), (c) de şematik olarak verilmektedir. Şekil 1 (a) da 1900 lü yıllarda Londra da Thames Nehrinde uzunluğu 1.5 km kadar, yüksekliği 2 m olan ve 9 m uzunluğundaki meşe kökenli ahşap kirişlerle yapılmış bir uygulama görülmektedir. Şekil 1 (b) de Brest te (1930) Fransız uzmanların yaptığı bir merdiven duvarda ankraj elemanlar ve seçme taş dolgu kullanılmıştır. Ön yüz elemanları betonarme veya prefabrik olup 1.5m*0.8 m ebatlarındadır. Şekil 1 (c) de ise İngiltere de uygulanan bir yöntem görülmektedir. Donatıların düşey hareketinin engellenmediği ve bu nedenle oturmaların bir problem oluşturmayacağı önyüz elemanlarının oluşturulma tarzından izlenmektedir (Jones, 1988). Şekil 1. (soldan sağa) (a) Londra da Thames Nehri kenarındaki ahşap donatılı zemin uygulaması; (b) Fransa da yapılan ankrajlı özel duvar uygulaması; (c) York metoduna ait kayabilir ön yüz uygulaması (Jones, 1988) Donatılı zeminin Türkçe de kullanılan diğer ismi Toprakarme olup, yöntem Fransız Mühendis H. Vidal tarafından 1960 larda bulunmuş ve o günden bugüne zemin içine yerleştirilen çok çeşitli donatılar yardımı ile zemine özünde sahip olmadığı bir çekme kuvveti (gerilmesi) taşıyabilme imkanını sağlamıştır. Sistem öncelikle dayanma yapılarında Fransa, ABD, Japonya ve İngiltere de uygulanmıştır. Dünyada ise halen 60 kadar ülkede çok sayıda uygulama örneğinin 10 milyon metrekareyi aşan imalat tutarı ile uygulandığı tahmin edilmektedir. Ardından köprü kenar ayakları, deniz ve nehir duvarları, kömür depolama eğimli duvarları, dolgu takviyeleri ve yumuşak zeminlere oturan yapılarda uygulana gelmiştir (Jones, 1988). Ayrıca, barajlarda, endüstri yapılarında, dolgu ve yarmalarda istinat perdesi olarak, hava alanlarında, temel takviyesi için, şevlerde stabiliteyi sağlamak üzere kullanıldığı gibi temel altı zayıf zeminlerinin donatılandırılarak takviye edilmesi, bu yolla taşıma gücünün arttırılması ve oturmaların azaltılması da mümkün olmaktadır. Bu uygulamalarda klasik betonarme duvarların dayanamayacağı nitelikteki toplam ve farklı oturmaların tolere edilebildiği görülmüştür. Bu başarının sonucu olarak donatılı zemin sistemi sismik problemleri olan ülkelerde de standart bir yöntem olarak hızla kabul edilmiştir. Depreme karşı gösterdiği esnek sismik tepki bu tür uygulamaların tercihine neden olmaktadır (Eskişar, Yılmaz ve Aklık, 2005). Donatılı zemin tekniğinin diğer bir avantajı olağan sistemlerle yapımı mümkün olamayan çok yüksek duvarların yapımında büyük başarı sağlamasıdır. TAG otoyolunda yaklaşık 30 m yüksekliğindeki donatılı zemin istinat duvarı başarıyla uygulanmıştır. 40 m yüksekliğindeki duvarların yapımında da bu yöntemin kullanıldığı ancak bu yüksek duvarlarda estetik nedenlerle duvarın tek parça yapılması yerine kademeli olması tercih edilmektedir. İzmir Çeşme otoyolunda Bayındır A.Ş tarafından toplam yüzölçümü İMO İzmir Şubesi Nisan-2005 Yıl: 20 Sayı: 122