DERININ KANDIDA ENFEKSIYONLARI. Dr. Gülsüm Gençoğlan Celal Bayar Üniversitesi Dermatoloji A. D.

Transkript

1 DERININ KANDIDA ENFEKSIYONLARI Dr. Gülsüm Gençoğlan Celal Bayar Üniversitesi Dermatoloji A. D.

2 SINIFLAMA Yüzeysel mikozlar Pitriyazis versikolor Tinea nigra Siyah ve beyaz piedra Kutanöz mikozlar Dermatofitozlar Trikofiton Mikrosporum Epidermofiton Kandidozlar Derin mikozlar Sporotrikoz Miçetoma Kromoblastomikoz Feohifomikoz Lobomikoz Rinosporidoz Subkutan zigomikoz Diğer küflere bağlı infeksiyonlar

3 KANDIDIAZIS Oral kandidiazis Kutanöz kandidiazis Akut pseudomembranöz kandidiazis Akut atrofik kandidiazis Kronik atrofik kandidiazis Anguler keilitis (perleş) Vajinal kandidiazis Balanit ve balanopostit İntertrigo Erosio interdigitalis Kandidal paronişi Onikomikoz Dissemine kandidiazis Kronik mukokutanöz kandidiazis Perianal kandidiazis

4 PREDISPOZAN FAKTÖRLER Mekanik faktörler Travma (yanık, abrazyon) Lokal oklüzyon/maserasyon Diş protezi Sıkı, sentetik giysiler Obezite Beslenme faktörleri Avitaminoz Demir eksikliği Malnutrisyon Fizyolojik durumlar Gebelik Mensturasyon İleri yaş Sistemik hastalıklar Down sendromu Akrodermatitis enteropatika Endokrinopatiler (diabet) Üremi Malignensi (timoma, hematolojik) İmmun yetmezlik İatrojenik nedenler İV kateter Radyoterapi İlaçlar İmmunsupressif Kortikosteroid Geniş spekturumlu antibiyotikler Oral kontraseptif Tranklizan

5 PSEUDOMEMBRANÖZ KANDIDIAZIS En sık form Oral mukozaya gevşek şekilde yapışmış beyaz membranlar Kaldırıldığında mukoza parlak eritemli olup bazen kanar Lezyonlar toplu iğne başı büyüklüğünde başlar İlerlediğinde beyaz bir örtü halini alır Tipik olarak ağızda koku yoktur 1 ayda kendini sınırlar Bebekler ve immun yetmezlikte tedavi edilmeli

6

7 AYIRICI TANI Lökoplaki Oral liken planus Herpetik gingivostomatit Pemfigus vulgaris Eritema multiforme Salisilat toksisitesi Kemoterapiye bağlı mukozit

8 AKUT ATROFIK KANDIDIAZIS Geniş spekturumlu antibiyotik veya inhalan tedavi görenlerde Oral mukozanın heryerinde özellikle dil dorsali ve damak Eritemli ağrulı lezyonlarla karekterize Dilin papillalarında silinme, mukozada atrofi Ağızda yanma hissi en belirgin yakınma

9 TEDAVI İnfantil dönemde nistatin gargaralar Erişkinde (nistatin / bikarbonatlı) gargara Flukonazol mg/gün Itrakonazol mg/gün 1-2 hf İmmun supressif hastalarda uzun süreli yüksek doz antifungal (flukonazol, ıtrakonazol, amfoterisin-b)

10 ANGULER KEILITIS Alt ve üst dudağın birleşme yerlerinde çatlaklar, eritem, maserasyon, erozyon Demir ve riboflavin eksikliği Dudak yalama alışkanlığı, uygunsuz diş protezi, anatomik dil büyüklüğü, kötü oral hijyen, maloklüzyon, Tükrüğün irritan etkisiyle maserasyon ve irritan dermatid kandida eklenir Kırmızı atrofik plaklardan oluşan eritematöz tip daha çok HIV (+)

11

12 AYIRICI TANI Perioral dermatit Kontak dermatit Tedavi: antifungal kremler / antifungal+kortikosteroid kremler habitüel nedenler ortadan kaldırılmazsa sık nüks

13 INTERTRIGO Kıvrım yerlerini tutan kandida enfeksiyonu Klinik Kaşıntı ve yanma Parmak araları, meme, koltuk altı kasıklar ve peri anal bölge gibi Tutulan alan keskin kenarlı, nemli, kırmızı ve masere plaklar Skuam pek görülmez Lezyon periferinde kandida enfeksiyonu için tipik olan satellit eritemli papül ve püstüller Ayırıcı Tanı: Haily-Haily hast, seboreik dermatit, invers psoriasis

14

15 TEDAVI Tipik klinik yerleşimle tanı Sık tekrarlayanlarda HIV serolojisi, GTT Permanganat silme günde 2 kez Topikal imidazol ve nistatin içeren kremler Mikonazol pudra Sprey formdaki antifungaller kullanılmamalı Yaygın olanlarda ıtrakonazol 200mg/gün flukonazol 150mg/hf 2hf

16 KANDIDAL BALANOPOSTIT İleri yaş, diyabet Partnerde enfeksiyon Diğer tip balanitler Topikal kortikosteroid Diğer immun sup. Tanı: klinik ile Bayaz- sarı püstüller Kolleteral skuamlı eritematöz makul Beyaz plaklar Atrofik

17 Tanı mikolojik olarak desteklenmeli Tedavi Topikal antifungallerle hızlı yanıt Partner öyküsü / tedavisi Dirençli vakalarda flukonazol 150mg/hf 2 hf Sık tekrarlayanlarda HIV serolojisi Glukoz tolerans testi

18 GRANULOMATÖZ KANDIDA Uygun olmayan topikal tedaviler Topikal steroid kullanımı Uzun süre tedavisiz kalma Granülomatöz lezyonlar Sistemik ve topikal antifungaller

19 EROSIO INTERDIGITALIS Eli suya sık maruz kalan Parmak araları iyi açılmayan Diabet, Pleji, dupytren kontraktürü, obesite Tanı: klinik ile Eritem maserasyon, desquamasyon Genellikle ekzema tanısıyla topikal steroid

20

21 TEDAVİ Maserasyonun belirgin olduğu hastalarda permanganat banyo, topikal nistatin ve imidazol kremler ya da Mikonazol pudra Maserasyon yoksa sprey formları daha pratik Sistemik tedavi genellikle gerekli değil Flukonazol, ıtrakonazol 2 hf

22 ONIKOMIKOZ

23 Distrofik tırnakların %50 si onikomikoz Onikomikozların %20 si kandida TIRNAK KANDIDIAZISI El tırnakları + paronişi Elleri sık suya maruz kalan (kadınlar, balıkçı, temizlik personeli..) Periungual alanda deride eritem, ödem, tırnak tutulumu Bakteriyel paronişilerin aksine pü birikimi Kronik tırnakta sırtlanma ve yeşil-kahve renk

24 TOTAL DISTROFI

25 TANI Direk bakı Kültür Biopsi Hızlı tanı (24-48 s) Lameller arasında hif ve sporlar Tip tayini Reisberger et al. Histopathological diagnosis of onychomycosis by periodic acid Schiff-stained nail clippings. Br J Dermatol 2003; 148:

26 TEDAVI Topikal: Distal tutulumların başlangıç evresi ve yüzeyel tipte yeterli Tırnak solüsyonu Mekanik temizleme Pomad borique%5 Cerrahi: Tırnak çekimi tek- onikolitik ise Sistemik Itrakonazol: ayda bir hafta 2x200 mg/g, Flukonazol:150 mg/hft, 1 aylık kür

27 DISSEMINE KANDIDIAZIS İmmunsüprese hastaların uzun yaşamaları sonucu insidansı artmakta Genel durumu kötü, yenidoğan, yaşlı hasta Giriş yeri genelde GİS mukozası, İV kateter (mukozit, kemoterapi ) Kan kültürleri genelde negatif Ateş, miyalji, multiple organ tutulumu Deri lezyonları erken tanıda önemli ipucu

28 Gövde ve ekstremitelerde çok sayıda 0,5-1cm çapında eritemli papül, bazıları hemorajik püstüller İlaç erüpsiyonu ile karışıyor. Püstüllerden direk bakı.

29 KRONIK MUKOKUTANÖZ KANDIDIAZIS Kandidal enfeksiyonlara karşı immun dirençte bozukluk OD, OR, sporadik formları içeren çok sayıda klinik sendrom mukoza, deri, tırnak multipl tutulumla giden kronik tedaviye dirençli kandida enf. ile karakterize ( ) Özgün tanı yöntemi yok Antifungal tedavi uzun süre uygulanır

30 Klinik sendrom Kronik oral kandidiazis Kronik kandidiazis+ endokrinopati Kalıtım Başlangıç Yaşı Lezyon dağılımı Sporadik Her yaşta Oral mukoza, perleş (+) Deri, tırnak (-) OR Çocukluk çağı Kr kandidiazis OR Çocukluk çağı Kr kandidiazis OD Çocukluk çağı Kr lokalize mukokutanöz kandidiazis Kr diffüz kandidiazis Kr diffüz kandidiazis Kr.kandidiazis + timoma Sporadik OR Çocukluk çağı Çocukluk çağı Mukozalar, deri, tırnak Mukoza, tırnak Deri (az) Mukoza, tırnak Deri (az) Mukozalar, deri, tırnak Mukozalar, deri, tırnak OR Adolesan Mukozalar, deri, tırnak Sporadik Adult Mukozalar, deri, tırnak Endokrin anomali İlişkili bulgular Ek sorunlar Yok Özofajit Gingivitis Stomatitis Hipoadrenalism Hipotiroidism Hipoparatiroidism Poliendokrinopati Yok Yok Nadir Total alopesi Vitiligo Kr. Hepatit Pernisyöz anemi Blefarit, özofajit larenjit Dermatofitozis Diş kaybı Rekürr. viral enf Pulmoner enf. Özofajit _ Hiper keratotik plak, granulom Yok _ Eritemli serpiginöz lezyonlar Yok Sık AB kullanımı _ Yok Timoma, miyastenia timomanın ilk bulgusu

31 DIAPER DERMATITI Epidermis mikroorganizmaların deriye invazyonunu önleyen primer bariyer Epidermal bariyer fonksiyonu yapısal faktörler yanında mikrobiyal flora ile de ilişkili Diyaper bölgenin nemli ve ılık olması İdrar ve feçesle kirlenmesi deri ph sını ve florayı uygun Çoğu olguda geniş spektrumlu antibiyotik kullanım öyküsü İntestinal sistemde kandida taşıyıcılığı Çocuklardaki kutanöz kandidiyazislerin çoğu bez bölgesinde Benign olmakla birlikte, rekürrensler göstermesi sebebiyle önemli bir sağlık sorunu

32

33 TEDAVI Topikal antifungal ajanlar her bez değiştirmede veya günde 4 kere (nistatin, mikonazol, klotrimazol, ketokonazol gibi) Losyon ve krem formları irrite deride yanmaya sebep olabileceğinden, merhemler İnflamasyon şiddetli ise kortikosteroid ve antifungal kombinasyonu Antifungalin üzerine kalınca çinko oksitli ya da epitelizan pomad Antifungal etkili pudralar nemli alana uygulandıklarında katılaşarak, hareket sırasında sürtünme etkisiyle erozyon Fungal id reaksiyonu antifungal tedavidan sonra geriler veya zayıf steroidler Diyaper kandidiyaziste rekürrensler sık Gastrointestinal kolonizasyon düşünülüyorsa oral antikandidal preparatlar Sık bez değiştirmek ve bariyer kremler kullanmak

34 SONUÇ. Kandidalar derinin normal florasında Sıcaklık Nemlilik Kapalı kalma Epitel bariyer fonksiyonunda bozulma Topikal ve sistemik tedavilere rağmen sık nüks Kıvrım yerlerinin kurutulması Epidermal bariyer fonksiyonunun sağlanması

35