Transkript

1

2

3 GELECEĞİNE IŞIK TUTUN... KORUYUCU AİLE HİZMETİ UYGULAYICI REHBERİ

4 Bu kitap, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Aile Yanında Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından kurulan Kitap Hazırlama Komisyonunca Koruyucu Aile Hizmeti kapsamında görevlendirilen uygulayıcılar için başvuru kitabı olarak hazırlanmıştır. Hazırlayanlar Ahmet OKUR ( Aile Yanında Destek Hizmetleri Daire Başkanı) Nusret SOYLU (AYDH Daire Başkanlığı Araştırmacı) Birsel KURT (Hukuk Müşaviri) Özlem TOK KIZILDAĞ (AYDH Daire Başkanlığı - Koruyucu Aile Birimi Yöneticisi) Huriye YILDIRIM (Sosyal Çalışmacı - AYDH Daire Başkanlığı Koruyucu Aile Birimi) Pınar Aytaç ERBAY (Sosyal Çalışmacı Bakım Hiz. Daire Başkanlığı) Ayla ÇİMEN (Sosyal Çalışmacı Çocuk Hakları Daire Başkanlığı) Fikret YAMAN (Sosyal Çalışmacı Çocuk Hakları Daire Başkanlığı) tarafından içeriği oluşturulmuştur. Nusret SOYLU (Aile Yanında Destek Hizmetleri Daire Başkanı) Hakkı BİLGİÇ (AYDH Daire Başkanlığı Araştırmacı) Özlem TOK KIZILDAĞ (AYDH Daire Başkanlığı - Koruyucu Aile Birimi Yöneticisi) Leyla ORUÇHAN (Sosyal Çalışmacı - AYDH Daire Başkanlığı - Koruyucu Aile Birimi) Teslime ÖTER (Sosyal Çalışmacı - AYDH Daire Başkanlığı - Koruyucu Aile Birimi) Ebru Leyla TOPRAK (Sosyal Çalışmacı - AYDH Daire Başkanlığı - Koruyucu Aile Birimi) tarafından güncellenmiştir. 4

5 Ö N S Ö Z Toplumun risk altında olan bireylerine yönelik olarak uzun yıllardır hizmet veren Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğümüz, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çatısı altında geleceğimiz olan çocuklarımızın aile ortamında, sağlıklı bireyler olarak yetişmelerini sağlamak üzere her yeni gün büyük bir coşkuyla ve köklü geçmişimizin kazandırdığı deneyim ile çalışmalarını sürdürmektedir. Çocuklarımıza kendi ailesi yanında yetişme imkanını yeniden kazandırmaya yönelik sosyo-ekonomik destek hizmetimiz yanında bu imkanın oluşturulamadığı çocuklarımızın da aile ortamlarında korunmalarını sağlayan evlat edinme ve koruyucu aile hizmetlerimiz bulunmaktadır. Çocuğun yüksek yararının gözetildiği hizmetlerimizi sunarken; Küçücük omuzlarıyla ağır duygusal yükleri taşımaya çalışan çocuklarımızın yeniden örselenmelerini engelleyen önlemler alarak uygulamaya, Çocuk haklarının hizmetlerimiz kapsamında da uygulanmasını takip etmeye, Çocuğa verilen hizmetin ilişkili olduğu diğer alanlarda da işbirliği yapılmasını sağlayan koordinasyonu kurmaya, Hizmetin tüm taraflarının kendileri açısından düşündükleri taleplerini, çocuk hakları kapsamında değerlendirmelerini sağlamaya, Çocuklarımızın sıcak aile ortamlarında kendilerine güvenli ve başarılı bireyler olarak, toplumla iç içe büyümelerini destekleyici tedbirler almaya, Manevi ve milli değerleri gözeten, bilimsel veriye dayalı ve gelişmeleri takip eden hizmet sunumunu sürdürmeye öncelikle özen göstermekteyiz. Bakanlığımızın çocukların her türlü ihmal ve istismardan korunarak sağlıklı gelişimini temin etmek görevi kapsamında Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak gerekli önleyici ve telafi edici mekanizmaları da içeren işleyişi yapılandırarak, Koruyucu Aile Hizmetini en iyi şekilde sunmak ve koordine etmek amacındayız. Bu amacın gerçekleştirilmesi için Koruyucu Aile Birimlerinde çalışan siz uygulayıcıların özenli çalışmaları büyük önem taşımaktadır. Yaşantılarına yön verdiğiniz çocuklarımız ve onlar için düşlediğimiz geleceği oluşturmada işbirliği yaptığınız koruyucu aileler ile hep birlikte hayatında fark yaratabildiğimiz her çocuk geleceğimize değerli bir katkı olacaktır. 5

6 GİRİŞ Günümüzde yaşanan hızlı ekonomik ve sosyal değişimler birçok sosyal sorunu da beraberinde getirmiştir. Sosyal sorunların en çok etkilediği grupların başında ise çocuklar gelmektedir. Toplumsal değişmeye paralel olarak ailenin yapısı, işlevleri ve rollerinde meydana gelen farklılaşmalar aile ilişkilerini de etkilemektedir. Dolayısıyla aile çocuğun yetişmesinde ideal ortam olmasına rağmen yaşanan birtakım sorunlar neticesinde bazı çocuklar ailelerinden ayrı yaşamak durumunda kalmaktadır. Ülkemizde korunmaya muhtaç çocukların bakım ve korunmasını sağlamakla görevli kurum 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü dür. Yapılan bütün araştırmalar bir çocuğun gelişimi için en uygun modelin aile yanında yaşam olduğunu ortaya koyması nedeniyle, profesyonel koruyucu aile hizmeti çağdaş dünyada korunmaya muhtaç çocuklar için en çok tercih edilen bakım şeklidir. Bu nedenle öz ailesi yanında yaşama imkânı bulamayan çocukların koruyucu aile yanında yaşamaları Bakanlığımızın özel önem verdiği hususlar arasında yer almaktadır. Çocuğun uygun bir koruyucu aile yanına yerleştirilmesi sürecinde; çocuk, çocuğun ailesi, sosyal çalışmacı ve koruyucu aile arasındaki işbirliği ve bu alanda hizmeti sunan meslek elemanlarının konuya ilişkin bilgi ve deneyimleri koruyucu aile sayısının arttırılmasıyla doğru orantılıdır. AMAÇ Bu kitapçığın amacı, korunma ihtiyacı içinde olan çocukların geçici ya da uzun süreli aile yanında bakım ve yetiştirilmesi kapsamındaki koruyucu aile hizmetinin esaslarına uygun olarak ve etkin bir şekilde yürütülmesinde uygulayıcının görev ve sorumluluklarının belirlenmesini sağlamaktır. 6

7 HİZMETİN YASAL DAYANAKLARI Çocuk Hakları Sözleşmesi ile çocuğun öncelikle ailesi yanında, bu mümkün olmadığı takdirde ise uygun bir aile ortamı içinde yaşamını sürdürmesi ve gelişmesi hakkına özel bir yer verilmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 347.maddesi de Çocuk Hakları Sözleşmesi ile vurgulanan koruyucu aile uygulamasına dayanak teşkil etmektedir. Ayrıca, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun 23. maddesi ile 633 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının kuruluşuna ilişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. ve 8. maddelerinin ilgili bentleri ve Koruyucu Aile Yönetmeliği bu hizmetin yasal dayanaklarını oluşturmaktadır. 7

8 KİMLER KORUYUCU AİLE OLABİLİR? T.C. Vatandaşı olan ve Türkiye de sürekli ikamet eden, yaş aralığında olan, En az ilkokul düzeyinde eğitim almış olan, Düzenli geliri bulunan, Çocuğun veli ya da vasisi olmayan, Koruyucu Aile Yönetmeliğinin 8/9-d maddesinde tanımlanan suçlara ilişkin adli sicil ve arşiv kaydı bulunmayan, Koruyucu Aile Yönetmeliğinin 8/9-g maddesinde tanımlanan doktor raporu bulunan kişi ya da aileler için değerlendirme süreci devam ettirilir. Kişilerin evli olması halinde her iki eş için de aynı belgeler aranır. Koruyucu aile olacak kişilerin aile ortamında birlikte yaşadığı başka kişiler varsa, adli sicil ve arşiv kaydı ile doktor raporu konularında aynı şekilde belge istenir. 8

9 ONLAR İÇİN DAHA İYİ BİR GELECEK... 9

10 BAŞVURU VE BİLGİLENDİRME Evli olan kişilerin birlikte müracaat etmesi ve görüşmenin bir arada yapılması, müracaatçı dışındaki kişilerin görüşmeye alınmaması, Müracaatçıları bilgilendiren bir giriş konuşması ile görüşmeye başlanması, koruyucu aile hizmetinin amacı ve kapsamı, yerleştirilecek çocuğun özellikleri hakkında bilgi verilmesi, Kendilerini başvuru aşamasına getiren süreci anlatmalarının sağlanması, Başvuru sonrası yapılacak işlemler konusunda kişi/ailelerin bilgilendirilmesi, Başvuru sırasında bilgilendirme notunun imza karşılığı kişi/ailelere verilmesi, Koruyucu aile olmak isteyen ailelerden istenilen evrakların müracaatçılara matbu olarak verilmesi, ayrıca evrakların hazırlanması sırasında danışabileceği ya da ulaşabileceği sosyal çalışma görevlisinin iletişim bilgilerinin verilmesi, Görüşme sonrasında başvuru koşullarını taşıyan, koruyucu aile hizmeti esaslarına uygun olan kişi/ailelerle ilk görüşme formu doldurularak yazılı başvurularının alınması, Koruyucu Aile Yönetmeliğinde belirtilen belgelerin yasal süreci içerisinde tamamlanması istenilmelidir. 10

11 SOSYAL İNCELEME SÜRECİNDE KORUYUCU AİLELERDE ARANAN ÖZELLİKLER KORUYUCU AİLENİN YETERLİLİĞİ Müracaatçının çocuğun akrabaları ya da yakın çevresinden kişi/aileler olması halinde çocuk için öncelikle bu başvuruların değerlendirilmesi, müracaatları uygun görülmesi halinde başvuru şartlarından öğrenim ve yaş şartının aranmaması, Müracaatçıların çocuğa yeteri kadar zaman ayırabilecek durumda olan, sorumluluk sahibi kişiler olması, Bu hizmeti yürütmeleri için yeterli motivasyona sahip olması, Ailenin bütün üyelerinin koruyucu aile olmak konusunda hemfikir olması, Ailenin bakımı altındaki çocuğa öz çocuğundan ayrım yapmadan davranabileceği kanaatine varılması, Çocuğa zararı olabilecek ya da çocuğa nitelikli bir bakım sağlamasını engelleyecek herhangi bir sağlık probleminin olmaması, Yaşadığı bölge koşullarına göre kişi/ailenin kendi temel gereksinimlerini karşılayabilecek ekonomik olanaklara sahip olması, Başvuran evli ise eşlerin evliliklerinde uyumlu bir birlikteliği sağlanmış olduklarının tespit edilmesi, Evin, çocuğun rahat yaşamasına imkan tanıyacak fiziksel koşullara sahip ve hijyen standartlarına uygun olması, Tek ebeveyn olanların, akraba ya da yakın çevre ilişkilerinde çocuğa eksik olan diğer ebeveynin yoksunluğunu hissettirmeyecek ilişkilere sahip olması, Çocuğun ailesine dönüşünü veya diğer kalıcı bakım türüne geçişini engellemeyecek tutum sergileyeceğine dair kanaat oluşması, Müracaatçının kurumla işbirliğine ve mesleki yönlendirmelere yatkın olup olmama davranışı hakkında olumlu kanaat oluşması, Koruyucu ailenin yanına yerleştirilecek çocuk açısından yeterliliğinde, çocuğun özelliklerine uygun yaklaşım gösterebilecek ve ortam oluşturabilecek durumda olduğu hakkında kanaat oluşması, benzer durumda birden fazla ailenin olması halinde sıra listesindeki durum esas alınarak eşleştirme yapılması, Kapsamındaki asgari hususlar değerlendirilmelidir. 11

12 Ayrıca; Burada belirtilmeyen ancak vakaya ilişkin yapılan görüşmelerde ortaya çıkan diğer hususlar da mutlaka değerlendirmeye alınmalıdır. Gönlü çocuk sevgisi ile dolu, hoşgörülü, sabırlı, esneklik gösterebilen, Güvenli ve şefkatli bir ortam sağlayabilen, Sevgisi ile bir çocuğun hayatında fark yaratmak isteyen ve mevzuatta belirtilen şartları taşıyan, Kurumla işbirliği içinde çocuk yararına hizmet vermeye kendini hazır hisseden kişi ve ailelere ulaşma hedefi göz önünde bulundurulmalıdır. Sosyal inceleme sonucu müracaatı uygun bulunan kişi/ailenin Koruyucu Aile Yönetmeliğinde belirtilen Akraba ve Yakın Çevre, Geçici, Süreli ve Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Hizmet modellerinden hangisine uygun bakım vereceği de belirlenmelidir. 12

13 KORUYUCU AİLE HİZMETİNDEN YARARLANDIRILACAK ÇOCUĞA UYGUN KORUYUCU AİLENİN SEÇİLMESİ Korunma altına alınması uygun bulunan çocukların en kısa sürede uygun hizmet modelinden yararlandırılması amacıyla, sosyal inceleme raporunda çocuğun koruyucu aile hizmetinden faydalandırılmasına ilişkin mutlak surette değerlendirme yapılarak kuruluş bakımına alınmadan hizmetten faydalandırılmaları yoluna gidilmesi, Halen kuruluş bakımında bulunan çocuklar açısından, çocuğun alışkanlıkları, davranış özellikleri ve özel gereksinimlerinin belirlenmesi, Koruyucu Aile Biriminin bu yöndeki bilgileri almak ve çocuğu tanımak üzere Kuruluş ile işbirliğinde olması, Çocuğun kendisi için öngörülen hizmet planından en iyi şekilde yararlanmasını sağlayacak uygun koruyucu aile ile eşleştirilmesi, hizmetin beklenmedik şekilde ve çocukta travma yaratarak sonlanması riskinin en aza indirilmesi açısından önemlidir. Çocuk evi ya da kuruluşu bulunmayan illerde, korunma altına alınan çocuğun Koruyucu Aile Hizmetinden yararlandırılabilmesi için her ilde Koruyucu Aile Sırası oluşturulması önemlidir. 13

14 EŞLEŞTİRME, UYUM VE YERLEŞTİRME SÜRECİ Koruyucu aile ile çocuk arasındaki yaş farkının anne-baba-çocuk ilişkisini oluşturabilecek olmasına ve çocuğun yaş dönemine uygun davranış gösterebilme becerisine dikkat edilmesi, Koruyucu ailenin kendi çocukları olması durumunda, yerleştirilecek çocuk açısından evdeki çocuk sayısı, cinsiyetleri ve yaşlarının dikkate alınması, (örneğin; yerleştirilecek çocuğun, ailenin çocuğu ile aynı yaşlarda olması rekabet duygusunu yaşamalarını sebebiyet verebilmekte bu durumda da uyumda güçlükler yaşanmaktadır, farklı cinsiyette çocuk yerleştirilmesi halinde ergenlik döneminde ortaya çıkabilecek sorunlar vb. ) Uygun bulunan kişi/aile yanına; maddi imkanları, evin çocuğun bireysel gelişimine olanak sağlayacak şekilde düzenlenebilmesi ve yerleştirilecek çocukla birebir iletişim kurulması, ihtiyaçlarının karşılanması açılarından her bir ebeveyn adayının yeterliliklerinin de değerlendirilmesi sonucu en fazla üç çocuk yerleştirilmesi, ancak çocukların kardeş olmaları halinde bu sayı şartının aranmaması, Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocukların, özellikle tek olarak yerleştirilmelerinin sağlanması, Yerleştirilecek çocuğun sağlık kontrollerinin yaptırılması; fiziksel, zihinsel ve psiko-sosyal durumunun değerlendirilmesi, (Koruyucu Aile yanına yerleştirildikten sonra çocuğun takibinde bu bilgiler başlangıç noktasını oluşturacak ve çocuğun her yönüyle hizmetten yararlanması durumu iyi bir şekilde değerlendirilebilecektir.) Çocuğun varsa kuruluştaki kardeşlerinin hizmet ile ilgili bilgilendirilmesi, bundan sonra görüşmelerinin ne şekilde olacağının açıklanması, Çocuğun öz ailesine hizmete ilişkin bilgi verilmesi, (Öz ailenin tepkisel davranışlarının çocuğun koruyucu aileye uyumunu olumsuz etkileyeceği bilindiğinden, hizmetin çocuk yararına olduğuna ilişkin öz ailenin bakış açısı kazanmasına dair mesleki çalışmalar önemlidir.) 14

15 Uygun koruyucu ailenin belirlenmesi açısından çocuğun özelliklerinin tanınması ve koruyucu aile yanına yerleştirilmesi sonrasında kendisiyle iletişimi sürdürecek Koruyucu Aile Birimi meslek elemanı ile arada güven bağının oluşturulması önemli bulunduğundan çocuk ile tanışılması, beklenti oluşturmamaya özen gösterilerek hizmet hakkında bilgi verilmesi, Koruyucu aile olacak kişi/ailelerin akraba, yakın çevre ya da gönüllü aile olması durumunda, çocuk ve aile önceden tanışmış ve uyum sürecini yaşamış konumdadır. Koruyucu aile olması uygun görülen kişi/ailenin bu kapsamda daha önceden tanıdığı bir çocuğa yönelik olarak işlemler sürdürülmüyorsa, koruyucu aile ile tanıştırılması planlanan çocuk hakkında korunma altına alınmasına ilişkin genel olmak üzere, çocuğun fiziksel özellikleri, alışkanlıkları, sağlık ve psikososyal durumu ile davranış özellikleri hakkında ailenin bilgilendirilmesi, 15

16 Çocuğun öz ailesi hakkındaki bilgilerin koruyucu aileye gizlilik ilkesi dikkate alınarak aktarılması, Çocuğun eşleştirildiği koruyucu aile hakkında, çocuğa aktarılması uygun bulunan genel bilgilerin Koruyucu Aile Biriminde bu vaka ile görevlendirilen meslek elemanı tarafından verilmesi, Koruyucu ailenin, çocuk ile tanışmak üzere kuruluşa gitmesinden önce kuruluş ile iletişim kurularak sürecin düzenlenmesine yönelik işbirliği yapılması, Koruyucu ailenin çocukla tanışması, uyum sürecinin ilk aşaması olduğundan, yapılan eşleştirmenin değerlendirilmesi ve uyum sürecinde üzerinde durulması gerekecek konuların gözlemlenebilmesi için Koruyucu Aile Biriminde bu vaka ile görevlendirilen meslek elemanının da hazır bulunması yönünde işlemlerin planlanmasının tercih edilmesi, Çocuk ve ailenin birlikte zaman geçirmeleri ve birbirlerini tanımaları sağlanırken, sürecin çocuk ve koruyucu aile hakkındaki gözlemleri içerecek şekilde raporlanması ve Kuruluş ile Koruyucu Aile Biriminin bu gözlemleri paylaşması, Yerleştirme öncesinde çocuğun ve ailenin fikrinin alınması, istekliliklerinin değerlendirilmesi, Eğitime devam eden çocukların okul dönemleri de dikkate alınarak eşleştirme, uyum ve yerleştirme süreçlerinin planlanması konularına önem verilmelidir. UMUTLARI KORUMANIZA BAĞLI 16

17 17

18 KORUYUCU AİLE KOMİSYONU İl Müdürü ya da İl Müdür Yardımcısı başkanlığında en az üç meslek elemanından, mülki amirin onayı ile koruyucu aile komisyonu oluşturulur. Komisyonda vaka dosyası görüşülür ve karar alınır. Bu nedenle vaka incelemesini yapan ve kanaat oluşturan sosyal çalışmacının kendi vakasıyla ilgili Komisyon görüşmelerinde bulunması gerekir. Koruyucu Aile Yönetmeliğinde Komisyonun görevleri belirtilmiştir. ONUN GELECEĞİNİ SİZ ŞEKİLLENDİRİYORSUNUZ... 18

19 KORUYUCU AİLELERE SAĞLANAN İMKANLAR Koruyucu ailelere bakımını sağladıkları çocuklar için aylık bakım ücreti ödenir, Çocuğun sağlık giderleri genel sağlık sigortası kapsamında karşılanır, Koruyucu Aile Hizmetinden yararlandırılan çocuklar için ödenecek diğer ücretler (kurs, servis ücreti vb.) ilgili yönetmelikte belirtilmiştir. KORUYUCU AİLE BAKIM MODELLERİNE GÖRE UYGULANAN EĞİTİMLER Yönetmelikte belirlenen bakım türlerine göre koruyucu ailelerin içeriği Genel Müdürlükçe belirlenen eğitim programlarını almaları sağlanır, Akraba ve Yakın Çevre Koruyucu Aile Bakımı verecek aileler/kişiler için en az Temel Aile Eğitimi kapsamında eğitim almaları, süreçte çocuk yararına ya da ailenin istekliliği göz önüne alınarak diğer eğitimlerden uygun olanları almaları sağlanır. Kısa Süreli ve Geçici Koruyucu Aile Bakımı verecek aileler/kişiler için, Temel Aile Eğitimi ve Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitimi programlarının tamamlanması, Uzun Süreli Koruyucu Aile Bakımı verecek aileler/kişiler için de Temel Aile Eğitimi ve Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitimi programlarının tamamlanması, Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Bakımı verecek aileler /kişiler için ise Temel Aile Eğitimi, Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitimlerinin yanı sıra bakımını yaptığı çocuğun ihtiyacına yönelik ihtisas eğitimi olan Koruyucu Aile İkinci Kademe Eğitimini almaları sağlanır. Eğitimlere katılan ailelere ya da kişilere katılım belgesi verilir. 19

20 20

21 İZLEME VE MESLEKİ MÜDAHALE Koruyucu Aile Birimi tarafından her çocuğun yerleştirilme tarihi, izleme periyodu, planlanan izleme tarihleri, yöntemi vb. gerçekleştirilecek faaliyetleri içeren uygulama planı hazırlanması ve sürecin vakadan sorumlu sosyal çalışma görevlisi tarafından takibinin yapılması, Koruyucu aile ve yanına yerleştirilen çocuğun, danışmanlığa daha sık ihtiyaç duymaları nedeniyle vakadan sorumlu sosyal çalışma görevlisi tarafından ilk yıl her ay düzenli olarak izlenmesi, daha sonraki yıllarda normal koşulların devamı halinde üç ayda bir izleme yapılması, İzlemelerde çocukla özel görüşme yapılması, Çocuğun fiziksel, zihinsel, psiko-sosyal gelişiminin takibinin yapılması, Okula giden çocukların özellikle rehber öğretmenleri, sınıf öğretmenleri ve okul yönetimi ile bağlantı kurularak iletişimin sürdürülmesi, Çocukların iletişim halinde bulundukları kurumlarla (Aile Hekimliği, RAM vb) bilgi alış verişi yapılması, İzlemelerde çocukla kurulan iletişim, çocuğun ev ortamında rolü ve yeri, çocuğa kazandırılan davranışlar, beceriler, tanınan haklar, aylık bakım ücreti, giyim ve eğitim yardımı ödemelerinin ne kadarının çocuk için kullanıldığının belirlenmesine yönelik gözlem ve görüşme yapılması, Çocuk ile öz ailesinin görüşme koşullarının düzenlenmesi, Çocuğun kuruluşta bulunan kardeşleri var ise görüştürülmesi sonrasında koruyucu aile tarafından aynı gün doldurulan kayıt ve gözlem formlarının çocuğun koruyucu aile dosyasına takılmak üzere teslim edilmesinin sağlanması, Koruyucu Aile Biriminde çalışan sosyal çalışma görevlilerinin iletişim bilgilerinin, hizmetten faydalanan çocuk ve koruyucu aileye verilmesi, İl müdürlüklerinde gerçekleştirilen izleme görüşmelerinde çocukların koruyucu veya öz ailelerini beklerken zaman geçirebilecekleri ya da kendileriyle de aynı anda görüşme yapılabilecek, kırtasiye, oyuncak gibi malzemelerin bulunduğu görüşme odaları oluşturulması, Koruyucu aile yanındaki çocuğun bakım tedbiri kararı gereği, Koruyucu Aile Hizmetinin başlatıldığı, uygulama planı ve oluşan değişikliklere ilişkin Mahkemeye bilgi verilmesi, Konularına özellikle dikkat edilmelidir. 21

22 22

23 ÖZ AİLE İLE İLETİŞİM GÖRÜŞTÜRME - İZİNLİ VERME; Koruyucu aile yanına yerleştirildikten sonra çocuğun öz ailesi ile görüşmelerinin, özellikle ilk zamanlarda iki ailenin kontrolsüz şekilde karşılaşması uygun bulunmadığından, tarafların çocuk yararına kontrol ve yönlendirilmesi amacıyla sosyal çalışmacı gözetiminde yapılması, Görüştürme sırasında ortaya çıkan olumsuz tutum ve davranışların gözlenmesi halinde çocuğun örselenmemesi için hemen müdahalede bulunarak, takip eden süreçte mesleki çalışmanın yapılması, Çocuğun öz ailesi ile görüşme periyotlarının mümkün olduğunca yeterli zaman öncesinde planlanması, öz ailenin çocuğunu görmeye gelme sıklığı ve tarihlerin, görüşme yerinin her iki ailenin de açıkça bildiği ve kabul ettiği şekilde yazılı hale getirilerek taraflara tebliğ edilmesi, Öz ailenin çocuğunu izinli alma talebi varsa koşulların değerlendirilmesi, olumlu kanaat oluşur ise izinli olunacak tarih ve sürelerinin belirlenmesinde çocukların okul durumlarının ve sosyal yaşantılarının göz önüne alınması, İzin dönüşünde çocukla görüşme yapılması, Hususlarına önem verilmelidir. 23

24 24

25 SONLANDIRMA SÜRECİ Hizmetin sonlandırılmasının çocuğun korunması için acil olarak gerçekleştirilmesinin gerekli olduğu haller dışında, koruyucu ailenin bilgilendirilmesi ve çocuğun ayrılık sürecine hazırlanması, Çocuğun aileden geri alındığında yerleştirileceği yer konusunda öncelikler değerlendirilerek (öz aile, akraba, başka bir koruyucu aile ya da evlat edinme ailesi yanına veya çocuk evine) karar verilmesi, Çocuğun yanından ayrılışı sürecinde, koruyucu ailenin mutlaka kurumla işbirliği yapmasının sağlanması, Çocuğun yerleştirildiği yere uyum sağlamasının takip edilmesi, Koruyucu Aile Statüsü iptal edilen aileler/kişiler hakkında Genel Müdürlüğe ve diğer İl Müdürlüklerine bilgi verilmesi, bu ailelere bir daha çocuk yerleştirilmemesi, (Koruyucu Aile Hizmetinin sonlandırılması ile statü iptali farklı işlemler olup, Koruyucu Aile Statüsünün iptal edilmesinin gerekli olduğu durumlar Koruyucu Aile Yönetmeliğinde belirtilmiştir.) Çocuğun koruyucu aile yanında istismara uğradığının tespit edilmesi halinde acilen hizmetin sonlandırılarak çocuğun güvenli bir yere yerleştirilmesi, Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması ve mahkeme sürecinin takip edilmesi, Konularına önem verilmelidir. Koruyucu Aile Hizmet sürecinin aşamalarında kullanılmak üzere vakalarda karşılaşılabilecek durumları da içerecek şekilde oluşturulan dokümanların mevzuatta belirtilen kapsamda kullanılması, dosyalanması ve gönderilmesi hususları önemlidir. 25

26 HER ÇOCUĞUN HAKLARININ SAVUNUCUSU OLAN SİZLERE ÇOCUKLAR ADINA TEŞEKKÜRLER 26

27

28