T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Hazırlayanlar

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Hazırlayanlar"

Göker Adem Erdoğan
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Hazırlayanlar Tıbbi Teknolog Sait ŞEN Uzman Biyolog Zinnet OĞUZ Çevre Sağlık Teknisyeni Barış HALİÇ Yüksek Gıda Mühendisi Figen ERBİL NAZ Dr. Dilek DİKMEN

2 Giriş ve Amaç Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 2006 yılında yayımlanan Yüzme Suyu Kalitesinin Yönetimine Dair Direktif (2006/7/EC ) ile yüzme suyu kalitesinin izlenmesi konusunda birçok değişiklik ve yenilik getirilmiş ve bu yeniliklerden biri de her yüzme alanının risk profilinin oluşturulması olmuştur. İstanbul İlinde de Riva Elmas Burnu Plajı deneysel profil çalışması yapılarak yüzme alanının risk profilinin oluşturulması amaçlanmıştır

3 Yöntem T.C. Sağlık Bakanlığı Bu çalışmada; Fransa da uygulanan yüzme suyu profilinin belirlenmesi metodolojisi kullanılmıştır. Bu yaklaşımda, su kalitesine ve kirleticilerin değerlendirilmesindeki zorluk derecesine göre üç tip profil bulunmaktadır. Tip 1 Profil : 2006/7/EC Direktifine göre Yeterli, İyi, mükemmel kalite de yüzme alanları içindir. Kirlilik riski tespit edilmemiştir. Siyanobakteri patlaması belirlenmemiştir (< hücre/ml). Tip 2 Profil: 2006/7/EC Direktifine göre yetersiz kalite yüzme alanları içindir. Kirlilik riski belirlenmiş ve sebepleri bilinmektedir. Siyanobakteri mevcudiyeti düzenli olarak belirlenmiştir.(> hücre/ml). Kirlilik kaynaklarının belirlenmesi basittir ya da kontaminasyon sebepleri ve etkileri bilinmektedir. Tip 3 Profil: 2006/7/EC Direktifine göre yetersiz kalite yüzme alanları içindir. Kontaminasyon kaynaklarının belirlenmesi ve değerlendirmesi zordur veya bakteriyolojik riskin özelliklerinin hidrodinamik atık modellemesi yoluyla belirlenmesi gerekir

4 Yöntem Profil oluşturulması için çalışma 3 aşamada yapılmıştır. 1-Mevcut durumun belirlenmesi; Yüzme alanının başlangıç ve bitiş koordinatları tespit edilmiş, kıyı çizgisinden başlayarak karaya doğru 1 km lik alan etüt alanı olarak belirlenmiştir. Su kalitesine ilişkin bilgiler ve analiz sonuçları, meteorolojik veriler toplanmış kirlilik kaynaklarının envanteri çıkarılmıştır. 2- Tanı koyma yada risklerin belirlenmesi; Yüzme alanının zarar görebilirlik tanısını koymak için her bir kirlilik riskinin önemini değerlendirmek amacı ile bakteriyolojik veya kimyasal konsantrasyon/kirlilik düzeyi, deşarj sıklığı, yüzme alanına yakınlık kriter olarak belirlenmiş ve bu kriterler için 0-3 arasında bir puanlama yapılmıştır. Kullanılan ölçütler Tablo-1 de yer almaktadır. Söz konusu tablo kullanılarak yüzme alanı muhtemel kirlilik kaynakları değerlendirilerek önem sırası göre Tablo-2 de belirtilmiştir. 3-Yönetimsel tedbirlerin belirlenmesi; Kirletici kaynakların risk değerlendirmesine göre mevcut durum, mevcut durumun korunması ve iyileştirilmesine yönelik tedbirler tespit edilerek Tablo-3 de belirtilmiştir

6 Bulgular Riva Elmas Burnu Plajı Devlet Ormanı içindedir ve A Tipi (çadırlı kamppiknik) mesire yeri olarak tescil edilmiştir. Beykoz ilçe merkezine 10 km, Riva köy merkezine 1 km uzaklıktadır. Beykoz ilçesi nüfusu bin, Riva köyü nüfusu ise olup yaz aylarında yaklaşık kişiye çıkmaktadır. Hafta sonları yaklaşık kişiye ulaşabilmektedir. Köyün sahil kesiminde yazlıklar bulunmaktadır. Yaz aylarında tatil imkânı bulamayan il sakinleri yüzme ve dinlenme ihtiyacını günübirlik ziyaretlerle, mesire ve kamp alanlarını kullanarak bu plajdan karşılamaktadır. Yüzme alanı 320 m uzunluğunda, 15 m genişliğinde, eğimindedir. Derinlik yaklaşık 15 m açıkta 2 m dir. İşletmeciliğini özel bir turizm işletmesi yapmaktadır. Plajın yapısı kum ve kayalık, kıyının yapısı doğaldır. Yüzme sezonu 1 Haziran -15 Eylül tarihleri arasındadır. Sezon boyunca her gün yüzme alanına gidiş olmaktadır. Tesisi 2013 yılında kişi konaklama, kişi piknik ve kişi yüzme amaçlı kullanmıştır

7 Yüzme alanı ve çevresinde herhangi bir tarımsal faaliyet veya sanayi faaliyeti bulunmamaktadır. Kentsel faaliyet alanı olarak yüzme alanının yaklaşık 300 m güneydoğu yönünde Beykoz Riva Mahallesi bulunmakta olup evsel atık sular kanalizasyon atık su hattı ile İSKİ tarafından uzaklaştırılmaktadır. Mesire alanı içinde yer alan tüm yapı ve tesisler 64 tonluk 2 adet sızdırmaz foseptiğe bağlanmıştır. Bu foseptikler ton kapasiteli vidanjörlerle haftada 4 kez boşaltılmaktadır. Yapılan hesaplamaya göre 2,5 günde boşaltılması gerekmektedir. İncelenen kayıtlardan bu süreye uygun boşaltım yapıldığı tespit edilmiştir. Toplanan atık sular İSKİ tarafından arıtım tesisine aktarılmaktadır. Yüzme alanına atık su girişi yoktur. Yağış sonrası suyun taşıdığı askıdaki maddeler geçirgenliği etkilemektedir. Yüzme alanında yağmur suyu toplama sistemi bulunmamaktadır

8 Üç günlük toplam yağış miktarı ile yüzme suyu bakteriyolojik sonuçları karşılaştırılmıştır. Yağış miktarı ile birlikte toplam koliform ve fekal koliform değerlerinde fark edilir bir artış olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca konum olarak plaj dışında kalan Riva deresinde kirlilik izleme noktası belirlenmiş, Elmas Burnu plajına etkisi olup olmadığı değerlendirmiştir. Her iki noktadan alınan numunelerin analiz sonuçlarının karşılaştırması sonucu derenin Elmas burnu plajına etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Riva Elmas Burnu Plajının yıllarına ait yüzme suyu bakteriyolojik analiz sonuçları (100 ml deki Fekal koliform ve Fekal streptokok değerleri) 2006/7/EC Direktifine göre değerlendirilmiş ve mükemmel kalitede bulunmuştur. Ancak Riva deresinin, denize döküldüğü noktada bulunan Riva plajının yüzme suyu kalitesinin bu dereden etkilediği bilinmektedir

9 2010 Yılı Toplam Koliform -Fekal Koliform-Günlük Toplam Yağış Grafiği

10 2011 Yılı Toplam Koliform- Fekal Koliform Günlük Toplam Yağış Grafiği

11 2012 Yılı Toplam Koliform- Fekal Koliform-Günlük Toplam Yağış Grafiği

12 2013 Yılı Toplam Koliform- Fekal Koliform-Günlük Toplam Yağış Grafiği

13 2013 Yılı Riva Deresi ile Riva Elmasburnu Plajı Toplam Koliform Değerlerinin Karşılaştırması Grafiği

14 2013 Yılı Riva Deresi ile Riva Elmasburnu Plajı Fekal Streptekok Değerlerinin Karşılaştırması Grafiği

15 2014 Yılı Riva Deresi ile Riva Elmasburnu Plajı Toplam Koliform Değerlerinin Karşılaştırması Grafiği

16 2014 Yılı Riva Deresi ile Riva Elmasburnu Plajı Fekal Koliform Değerlerinin Karşılaştırması Grafiği

17 2014 Yılı Riva Deresi ile Riva Elmasburnu Plajı Fekal Streptekok Değerlerinin Karşılaştırması Grafiği

18 Sonuç T.C. Sağlık Bakanlığı Yüzme suyu kirlilik risklerinden halkın maruziyetini önlemek için yüzme suyu profillerinin oluşturulması gereklidir. Profil belirlenmesi çalışmalarında yüzme alanına etkisi olan ve olması muhtemel tüm kirletici kaynaklar dikkate alınmalıdır. Yüzme alanına mevcut ve olası kirlilikleri değerlendirebilmek için yüzme alanı ile etüt alanının belirlenmesi, fiziksel, coğrafik, meteorolojik, hidrolojik ve hidrodinamik bağlamda tüm özelliklerinin incelenmesi önemlidir. Yüzme suyu kalitesi, izlemi yapılan bakteriyolojik analiz sonuçlarının sınıflandırmasına göre belirlenmektedir. Öncelikle mevcut ve olası kirleticilerin etkisi önem sıralamasına konmalıdır. Ancak etkisi olabileceği düşünülen kimyasal kirleticiler de göz ardı edilmemelidir. Mikrobiyolojik parametrelerdeki artış ile yağış miktarı arasında ilişki olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle yüzme suyu analiz sonuçları ile mutlaka kıyaslanmalı bir ilinti bulunması halinde kirlilik maruziyetinin önlenmesi için oluşturulacak idari önlemler de mutlaka dikkate alınmalıdır. Riva Elmas Burnu Plajı için Tip I profil oluşturulmuştur. Yüzme alanı mükemmel kalitededir. En önemli kirlilik kaynağı atık suların toplandığı foseptik olarak tespit edilmiştir. Foseptik mevcut durumda mesire yeri için yeterli kapasitededir ve uygun sıklıkta düzenli olarak boşaltılmaktadır. Hâlihazırda yüzme alanına bir etkisi olmamakla birlikte muhtemel kirlilik riski taşımaktadır. Bu nedenle artan nüfusa göre kapasite planlaması yapılmalı, düzenli bakımı ve kontrolü sağlanmalıdır. Sosyal tesislerin muhtemel alt yapı arızaları ve kamp atıkları ikinci sırada önemi olan kirlilik etkenidir. Riva deresinin herhangi bir kirletici etkisi bulunmamakla birlikte Riva deresinin kirlilik izlemesine devam edilmelidir. Yüzme suyu kalitesini etkileyebilecek düzeydeki yağışlarda veya su kalitesi halk sağlığını olumsuz etkileyebilecek düzeyde kötüleştiğinde yüzme alanının kapatılması da dahil belirlenen idari tedbirler hızlı bir şekilde uygulanmalıdır

19 Tıbbi Teknolog Sait ŞEN İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü Çevre Sağlığı Şube Müdürlüğü Gsm: Beni Dinlediğiniz İçin Teşekkürler

Benzer belgeler

YÜZME SUYUNDA UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ. Uzm. Bio. Zinnet OĞUZ 3 KASIM 2014

YÜZME SUYUNDA UYGUNSUZLUK YÖNETİMİ Uzm. Bio. Zinnet OĞUZ 3 KASIM 2014 SUNUM İÇERİĞİ İlgili mevzuat Uygunsuzluk yönetiminde amaç Uygunsuzluk yönetiminde ilgili kurumlar Uygunsuzluk durumları Uygunsuzluk