METAL DÖKÜM ALAIMLARI. Dr.-Ing. Rahmi Ünal

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "METAL DÖKÜM ALAIMLARI. Dr.-Ing. Rahmi Ünal"

Transkript

1 METAL DÖKÜM ALAIMLARI Dr.-Ing. Rahmi Ünal 1

2 Katlama METALLERDE KATILAMA Döküm yoluyla üretimde metal malzemelerin kullanm özellikleri, katlama aamasnda oluan iç yap ile belirlenir. Dolaysyla malzeme özelliklerinin kontrol edilebilmesi için katlama olaynn iyi bilinmesi gerekir. 2

3 Katlama Sv metal içindeki atomlar düzensiz halde olup, sürekli olarak hareket ederler. Souma srasnda katlama scaklna inildiinde, ergiyik içinde kristalleme merkezi veya çekirdekler olumaya balar (ekil a). Çekirdekler büyüyerek taneleri oluturur (ekil b ve c). 3

4 Katlama Katlama iki safhadan oluur: 1. Çekirdeklenme 2. Çekirdeklerin büyümesi ile kristal ve sonuçta da tanelerin oluumu 4

5 Katlama Birincil iç yapnn tane büyüklüü, birim zamanda oluan çekirdek says ve kristallerin büyüme hzna baldr. Çekirdek says ne kadar çok olursa, taneler o kadar ince olarak oluur. Kristal büyüme hznn çok büyük olmas halinde ide ilk oluan az sayda çekirdek büyüyerek tüm iç yapy kaplayacandan daha kaba taneler elde edilir. 5

6 Katlama Hzl soumada (kokil döküm) ar souma ve dolaysyla çekirdek says artar. Daha yava souyan kum dökümde ise durum bunun tam tersidir. Katlamadan hemen önce eriyie ayn yada yabanc türden çekirdeklerin katlmas ile (alama) kum kalpta bile ince taneli bir iç yapnn oluumu salanabilir. Çekirdek oluumundan sonra bu çekirdeklere atomlarn düzenli eklenmesi ile katlama olay devam eder. 6

7 Katlama Eriyik düzgün soursa e eksenli, yani toparlak taneler oluur. Isnn yönlenmi olarak uzaklamas halinde ise uzun (çubuksu) taneler görülür. Kristal tercihli yönlerde çok hzl, dier yönlerde ise daha yava büyür ve bu ekilde oluan kristallerin hacimsel düzeni dendrit olarak adlandrlr. 7

8 Katlama Katlamaya Bal Hacim Azalmalar A) Svnn kendini çekmesi: Döküm scaklndan itibaren katlamann balayaca scakla kadar souma srasndaki hacim azalmasdr. B) Katlama Çekmesi: Sv/kat dönüümü srasnda atomlarn yeniden düzenlenmesi ile ortaya çkan hacim azalmasdr. C) Katnn Büzülmesi: Katlam parçann oda scaklna kadar soumas srasndaki hacim azalmasdr. 8

9 Katlama Svnn kendini çekmesi ve katlama çekmesi nedeniyle döküm boluklar, gözeneklilik, scak yrtlmalar ya da iç gerilmeler ortaya çkabilir. Katnn büzülmesi ise boyut deiimlerine, çarplmalara, çatlaklara ve iç gerilmelere neden olabilir. 9

10 Dökümde Katlama Dökümde Katlama Kalp içine dökülmü metalin katlamas önce snn hzla uzaklatrld cidarlarda kat bir kabuun oluumu ile balar ve bu kabuun kalnlamas ile devam eder. En son katlaan bölgede ise hacim azalmalar sebebiyle o ana kadar katlamam kaln kasetlerdeki sv metal çekilir..yi tasarlanm bir kalpta, bu katlama ve kendini çekme olaylar kaln kesitleri beslemesiyle kademeli olarak ilerlemeli ve en son katlaan bölgelerin da açk olan yolluk ve çkclarda kalmas salanmaldr. 10

11 Dökümde Katlama (devam) Böylece çekme boluu ya da dier kusurlarn parça içinde olumas önlenmelidir. Döküm kalplar için çok önemli olan bu tasar prensibi katlamann yönlendirilmesi olarak adlandrlr. Katlamann yönlendirilmesi 11

12 Dökümde Katlama (devam) Yani metal döküldükten sonra, en souk metalin kalbn en uzak bölgesinde, en scak metalin ise yolluk ve çkclarda bulunmas amaçlanmaldr. Bu kuraln gerçekletirilmesinin mümkün olmad durumlarda katlamann istenilen bölgelerde balamas için soutma plakalarndan, çekme oluabilecek yerlerin sv metal ile beslenebilmesi için çkc ve besleyicilerden yararlanlr. 12

13 Dökümde Katlama (devam) Katlamada en sorunlu bölgelerden birisi de köelerdir. Birleme noktasndaki kesit, genellikle birleen kesitlerden büyük olduundan, bu bölgelerin iç ksmlar en son katlar ve çekme boluklar oluabilir. Dolaysyla bu bölgelerde ya kesit inceltilmeli, ya da soutma plakalar yardmyla katlamann köeden balamas salanmaldr. 13

14 Dökümde Katlama (devam) a) Hzl souma etkisiyle oluan küçük ve e eksenli tanelerin bulunduu d kabuk b) Scaklk gradyeni etkisiyle oluan uzun çubuksu taneler c) Soumann her taraftan olmas ile ortaya çkan e eksenli taneler 14

15 Kalite Kontrolü DÖKÜM PARÇALARDA KAL+TE KONTROLÜ Bitmi parça üzerinde yaplan kontroller; 1) Yap süreksizliklerinin kontrolü 2) Boyut ve biçim kontrolü 3) Kimyasal ve fiziksel özelliklerin saptanmas 15

16 Yap süreksizliklerinin kontrolü 1) Yap Süreksizliklerinin Kontrolü: Parça özelliklerini çok olumsuz etkileyen bu süreksizliklere örnek olarak çekme boluklar, çatlaklar, pislik ve segregasyonlar gösterilebilir. Bu amaçla deiik tahribatsz muayene yöntemlerinden faydalanlr. 16

17 Yap süreksizliklerinin kontrolü (devam) a) Gözle Muayene: Büyük çatlaklar, pislik, eksik döküm, gaz boluklar, kaymalar, kalp imesi gibi bir çok kusur gözle saptanabilir. b) Vurarak Kontrol: Parçaya çekiç ile vurularak çkan ses salam bir parçann sesi ile karlatrlr. c) +leri Tahribatsz Kontroller: Gözle görülemeyen yüzey hatalar için penetran sv, manyetik toz, makro dalama ve ultrasonik muayene gibi yöntemler kullanlr..ç süreksizliklerin saptanmas için ise ultrasonik muayene ve radyografik muayene (röntgen ve gamma) yöntemleri kullanlr. 17

18 Kalite kontrolü 2) Boyut ve Biçim Kontrolü: Metal dökümünde geçerli olan toleranslar kullanlan kalp ve dökülen malzeme türüne bal oalrak deiik standartlarla belirlenmitir. 3) Kimyasal ve Fiziksel Özelliklerin Saptanmas: a) Kimysal Bileim: Potadaki sv metalden ya da dökülmü parçadan alnan örnekler üzerinde yaplan analizlerle saptanr. b) Younluk: Döküm parçalarda younluun saptanmas ile parça içindeki boluklar ve malzemenin kimyasal bileimi hakknda ip uçlar elde edilebilir. 18

19 Kimyasal ve fiziksel özellikler (devam) c) Mekanik özellikler: Döküm parça üzerinden çkarlan ya da parça ile beraber dökülen örnekler üzerinde yaplan çekme, basma, eme, sertlik, çentik darbe, vb. deneyler ile saptanr. Numunenin alnd bölge ya da parçayla birlikte dökülen numune döküm parçay en iyi temsil edecek ekilde (kalnlk ve souma hz bakmndan) olmaldr. Baz durumlarda numuneler potadaki sv metalin ayr bir kalba dökülmesiyle elde edilir. 19

20 Döküm alamlar METAL DÖKÜM ALAIMLARI Döküm yöntemiyle yaplan üretimlerde kullanlan malzemeler iki ana gruba ayrlrlar; 1. Demir esasl döküm malzemeleri a) Dökme demirler b) Dökme çelikler 2. Demir d döküm alamlar a) Alüminyum ve alamlar b) Bakr ve alamlar c) Magnezyum ve alamlar d) Çinko ve alamlar 20

21 Dökme demirler Dökme Demirler Dökme demirler %2-5 karbon içeren demir esasl alamdr Korozyona kar dayankllklar, titreimleri sönümleme özellikleri, dökümdeki akclk ve kalb doldurma özellikleri çok iyi olan bir malzemedir. Ötektie yakn bileimlerde ergime scakl düük ( o C), katlama aral dardr. Karbonun grafit olarak ayrmas srasnda hacim azaldndan, malzemenin kendini çekmesi düüktür (%1). 21

22 Dökme demirler Dökme demirin bileimindeki karbonun iç yapda bulunma ekli (sementit veya grafit), içerdii karbon ve silisyum miktar ile souma hzna baldr. Dökme demirler bileimindeki karbonun iç yapda bulunu ekline göre beyaz (sert) dökme demir ve gri dökme demir olarak snflandrlr Karbon bal halde (sementit) ise beyaz dökme demir, serbest halde (grafit) ise kr (gri) dökme demir meydana gelmektedir. 22

23 Dökme çelikler Dökme Çelikler Bileimlerinde %2 den daha az karbon içeren demir esasl bir alamdr. Kalba döküldükten sonra tala kaldrma dnda baka bir biçimlendirme ilemi görmeyen çeliklerdir. Dökme çeliklerin makine yapmnda kullanm dökme demirler ve dövme çelikler kadar yaygn deildir. 23

24 Dökme çelikler Dökme çeliklerin az kullanlmasnn sebepleri; Çeliklerin ergime scakl yüksek olduundan (~1500 o C) güçlü ergitme ocaklar (endüksiyon, ark, siemens-martin ) ve yüksek scakla dayankl kalp malzemeleri gerektirir. Metalurjik temizlik dökme demirlerden daha önemli olup, kimyasal bileimin daha dar snrlar içinde kontrol edilmesi gereklidir. Döküm sonarsnda kaba taneli iç yapya sahip olup, çelikler için karakteristik tokluk özelliini elde edebilmek için sl ilem yaplmas zorunludur. Çeliin akcl ve kalb doldurma kabiliyeti düüktür. Kendini çekme %2-3 gibi yüksek olduundan çekme boluklarnn olumamas için özen gösterilmelidir. 24

25 Dökme çelikler Yukardaki sebeplerden dolay dökme çelikler, Dökme demirlerin dayanm ile süneklik özelliklerinin yetersiz kald Çelik parçalarn döküm ile üretiminin daha ekonomik olduu Kaynakl birletirme uygulamasnn gerektii Seçilen çeliin scak ekil vermeye uygun olmad durumlarda tercih edilmelidir. 25

26 Dökme çelikler Islah ve yüzey sertletirme ilemleri uygulanabilen, dayanmlar 1300 N/mm 2 ye, kopma uzamalar % 25 e ulaabilen dökme çeliklerin alaml ve alamsz olmak üzere bir çok türü vardr. Genel amaçl alamsz ve alaml yap çelikleri, paslanmaz çelikler, yüksek scakla dayankl çelikler, sert mangan çelikleri vb. genel amaçlar için kullanlan çelik dökümler TS4034 te dayanmlarna göre (DÇ-38, DÇ-70) standartlatrlmlardr. 26

27 ALÜM+NYUM VE ALAIMLARI Alüminyum ve alamlar Düük younluklar (2,7 g/cm 3 ) Yüksek s ve elektrik iletkenlikleri Baz ortamlarda iyi korozyon özellikleri Kolay ergitilebilir (660 o C) Döküm özellikleri iyidir 27

28 Döküm alamlar Ergimi alüminyumun oksijene ilgisi çok fazladr, ancak sv metalin üzerinde oluan oksit tabakas eriyii oksidasyona kar etkin olarak korur. Alüminyum alamlardan dökülmü parçalarda en çok rastlanan hata gözenekliliktir. Gözenekliliin sebebi alüminyum alamlarnn gazlar çözündürme eiliminin yüksek oluu ve çözünmü gazlarn katlama srasnda aça çkmasdr. 28

29 Döküm alamlar Alüminyum alamlar büyük ve az saydaki parçalarda kum döküm yöntemi ile dökülebilir. Kokil döküm ile üretilmi parçalarda iç yap daha ince taneli olduundan mekanik özellikler kum döküme oranla daha iyidir. Basnçl döküm yaygn olarak kullanlan bir yöntemdir. Bunun için özel alamlar gelitirilmitir. Bileiminde yaklak %1 Fe bulunan alamlar demir esasl kalplara yapmazlar. Alüminyum alamlar kabuk kalba, alç kalba ve savurma döküm gibi deiik yöntemlerle de üretilebilir. 29

30 Döküm alamlar Alüminyum alamlar TS 410 da gruplandrlmtr. Al-Cu alamlar çökelme sertlemesi yoluyla yüksek sayanm deerlerine ulaabilen malzemelerdir. Ancak korozyon dayanm dier alamlara göre düüktür. Alüminyum döküm malzemelerin çounda ana alam elementi silisyumdur (%4-12). Si döküm özelliklerini iyiletirir. Al-Mg sisteminde olan alamlarda çökelme sertlemesi uygulanabilir, özellikle deniz suyu gibi ortamlarda korozyon dayanm yüksektir. Al-Zn-Mg alamlar ise talal ilenebilme ve korozyon dayanmnn yüksek olmasnn yannda oda scaklnda gerçekleen çökelme sertlemesi sonucu yüksek mekanik özelliklere sahiptir. 30

31 Döküm alamlar BAKIR VE ALAIMLARI Bakr saf ya da az miktarda alamlandrlm olarak genellikle elektrik ve s iletiminde kullanlr. Bunun dnda en önemli bakr alamlar ise pirinç ve bronz dur. Bakr ve almlar kum, kokil kalba döküm, savurma döküm, basnçl döküm gibi deiik yöntemlerle üretilebilir. 31

32 Döküm alamlar P+R+NÇLER: Bileiminde en az %53 bakr bulunan Cu-Zn alamdr. Artan Zn oran ile dayanm, sertlik ve kopma uzamas artar; döküm scakl düer. Pirinçlerin katlama aral dar olduundan mikrosegregasyon ve gözeneklilik tehlikesi azdr. Al, Pb, Fe, Mn, Si gibi alam elemntleri kullanlarak dayanm ve korozyon özellikleri gelitirilmi deiik özel dökme pirinçler mevcuttur. 32

33 Döküm alamlar BRONZLAR: Kalay Bronzlar: Cu-Sn alamlardr. Sertlik ve dayanmlar pirinçten yüksek, süneklii ize daha azdr. Korozyona dayankldr. Katlama aral geni olduundan mikrosegregasyon ve gözeneklilik tehlikesi vardr. Kalay %4-25 arasnda katlr. Yüksek dayanm yannda yeterli toklua sahip en uygun dökme alamlar %12-14 Sn içerirler. Bunlar süs eyas üretiminde olduu gibi endüstride anma ve korozyon dayankll nedeniyle somsuz vida dilileri, pompa çarklar, kasnak yataklar gibi makine parçalarnda tercih edilirler. 33

34 Döküm alamlar Kurun Bronzlar: Kalay bronzlarna kurunun az miktarda (%2-5) katlmas ileme kolayl salarken, ana alam elementi olarak %30 a kadar kurun katlmasyla deiik yatak alamlar elde edilebilir. Alüminyum bronzlar: Yaklak %10 Al ve gerektiinde Fe, Ni, Mn gibi elementler içeren bronzlardr. Hem mekanik dayanmlar hem de korozyona kar dayankll yüksek olan bu malzemeler deniz suyuna, çeitli asit ve alkalilere kar dayankldrlar. Dier bronzlar: Yukarda belirtilenlerin dnda ana alam elementi silisyum, mangan, nikel ya da berilyum olan yüksek dayanml bronzlar da vardr. 34

35 Döküm alamlar MAGNEZYUM VE ALAIMLARI Magnezyum en düük younluklu metallerdendir (1,74 g/cm 3 ) Saf halde dayanm yeterli olmadndan makine yapmnda alamlar kullanlr. Al ve Zn tokluu, Mn ise korozyona dayankll arttrr. Döküm scakl o C arasndadr. Ergitme demir potada koruyucu örtü altnda yaplr. Kendini çekme %4 dolaynda olup boluk ve gözeneklilik olumas tehlikesi yüksektir. Kum, kokil ve basnçl döküm yöntemiyle üretilir. 35

36 Döküm alamlar Ç+NKO VE ALAIMLARI Ergime scakl düük olan çinko (419,5 o C) alamlar atmosferik korozyona, alkol ve petrol türevlerinin korozyonuna kar dayankldr. Basnçl döküm parçalarn %50 si çinko esasl alamlardan üretilir. Çinko esasl dökme alamlarn en önemlileri alam elementi olarak Al, Cu ve Mg bisiklet, saat parçalar ile oyuncak gibi eyalar gösterilir. 36

37 Dökme Demirler BÖLÜM SONU 37

38 Dökme Demirler 38

Döküm Yöntemleri. Dr.-Ing. Rahmi Ünal

Döküm Yöntemleri. Dr.-Ing. Rahmi Ünal Döküm Yöntemleri Dr.-Ing. Rahmi Ünal 1 HASSAS DÖKÜM Hassas Döküm Son derece kark parçalar temiz ve tam bir ekilde elde edilebilir. Özellikle tala kaldrlarak ilenmesi veya dövülebilmesi mümkün olmayan alamlardan

Detaylı

İmal Usulleri. Döküm Tekniği

İmal Usulleri. Döküm Tekniği İmal Usulleri Döküm Tekniği Örnek Heterojen Çekirdeklenme Alışılmamış laboratuar deneyleri dışında, sıvı metal için homojen çekirdeklenme asla olmaz. Uygulamadaki sıvı metallerin içinde hemen her zaman

Detaylı

DÖKÜM. malat Teknolojileri - RÜ. 1 Kum Döküm

DÖKÜM. malat Teknolojileri - RÜ. 1 Kum Döküm DÖKÜM 1 GR Metal dökümü, arzu edilen ekilleri elde etmek amacyla metalleri ergiterek kalp ad verilen boluklara dökerek katlatrma ilemidir. Parçann eklini kalbn ekli tayin eder. Döküm yöntemi yar mamül

Detaylı

Ahmet ARAN Döküm Teknolojisi ÇNDEKLER 1 GR 1.1. DÖKÜM TEKN 1.2 TARHÇE 1.3 TÜRKYE DE DÖKÜM SANAY. 2. ERTME, DÖKME ve KATILAMANIN ESASLARI

Ahmet ARAN Döküm Teknolojisi ÇNDEKLER 1 GR 1.1. DÖKÜM TEKN 1.2 TARHÇE 1.3 TÜRKYE DE DÖKÜM SANAY. 2. ERTME, DÖKME ve KATILAMANIN ESASLARI Ahmet ARAN Döküm Teknolojisi ÇNDEKLER 1 GR 1.1. DÖKÜM TEKN 1.2 TARHÇE 1.3 TÜRKYE DE DÖKÜM SANAY 2. ERTME, DÖKME ve KATILAMANIN ESASLARI 2.1 ERTME 2.2 GAZ ÇÖZÜNÜRLÜÜ VE GAZ GDERME 2.3 KALIBIN DOLDURULMASI

Detaylı

Gaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe

Gaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe İmal Usulleri DÖKÜM Katılaşma Döküm yoluyla üretimde metal malzemelerin kullanım özellikleri, katılaşma aşamasında oluşan iç yap ile belirlenir. Dolaysıyla malzeme özelliklerinin kontrol edilebilmesi

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları

MALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katılaşma, Kristal Kusurları 1 Saf Metallerde Katılaşma Metal ve alaşım malzemelerin kullanım özellikleri büyük ölçüde katılaşma sırasında oluşan iç yapı ile

Detaylı

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi.

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. TEORİK BİLGİ: Metalik malzemelerin dökümü, istenen bir şekli elde etmek için, seçilen metal veya

Detaylı

ALUMİNYUM ALA IMLARI

ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM VE ALA IMLARI Alüminyum ve alüminyum alaşımları en çok kullanılan demir dışı metaldir. Aluminyum alaşımları:alaşımlama (Cu, Mg, Si, Mn,Zn ve Li) ile dayanımları artırılır.

Detaylı

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik

Detaylı

ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK

ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK TR ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK HAKKIMIZDA Bm Lazer olarak sektörde edindiğimiz tecrübe ile siz değerli müşterilerimize daha kaliteli, güvenilir ve sürdürülebilir hizmet ulaştırmayı hedefliyoruz. 2009 yılından

Detaylı

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Al Aluminium 13 Aluminyum 2 İnşaat ve Yapı Ulaşım ve Taşımacılık; Otomotiv Ulaşım ve Taşımacılık;

Detaylı

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 3 Şekillendirmenin Metalurjik Esasları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı 3. Şekillendirmenin

Detaylı

Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin

Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin Demir, atom numarası 26 olan kimyasal element. Simgesi Fe dir. Demir, yerkabuğunda en çok bulunan metaldir. Yerkürenin merkezindeki sıvı çekirdeğin de tek bir demir kristali olduğu tahmin edilmekle birlikte,

Detaylı

ALAIM ELEMENTLERNN ÇELE ETKS

ALAIM ELEMENTLERNN ÇELE ETKS 1 ALAIM ELEMENTLERNN ÇELE ETKS Ham demirin içerisinde bulunan %4 aırlıktaki karbonun çeitli yöntemlerle %2 nin altına düürülmesiyle çelikler elde edilir. Çelikler içlerinde %0.1

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Cu Copper 29 Bakır 2 Dünyada madenden bakır üretimi, Milyon ton Yıl Dünyada madenden bakır

Detaylı

KATILAR DA BALANMA L ( 3.2) R = A

KATILAR DA BALANMA L ( 3.2) R = A KATILAR DA BALANMA Katlar elektriksel iletkenliklerine göre üçe ayrlr: letken, Yar iletken, Yaltkan Metaller iletken katlardr. Bir metal ve bir yar iletken arasndaki fark, elektriksel iletkenliklerinin

Detaylı

ÜRÜN KATALO U BM TEKN K

ÜRÜN KATALO U BM TEKN K TR ÜRÜN KATALO U BM TEKN K HAKKIMIZDA Bm Lazer olarak sektörde edindi imiz tecrübe ile siz de erli mü terilerimize daha kaliteli, güvenilir ve sürdürülebilir hizmet ula t rmay hedefliyoruz. 2009 y l ndan

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI

Detaylı

STANBUL TEKNK ÜNVERSTES FEN BLMLER ENSTTÜSÜ ALÜMNYUM MALZEMENN OTOMOTV SEKTÖRÜNDEK UYGULAMALARI. Hakan YILDIRIM. Anabilim Dal: MAKNA MÜHENDSL

STANBUL TEKNK ÜNVERSTES FEN BLMLER ENSTTÜSÜ ALÜMNYUM MALZEMENN OTOMOTV SEKTÖRÜNDEK UYGULAMALARI. Hakan YILDIRIM. Anabilim Dal: MAKNA MÜHENDSL STANBUL TEKNK ÜNVERSTES FEN BLMLER ENSTTÜSÜ ALÜMNYUM MALZEMENN OTOMOTV SEKTÖRÜNDEK UYGULAMALARI YÜKSEK LSANS TEZ Hakan YILDIRIM Anabilim Dal: MAKNA MÜHENDSL Program: KONSTRÜKSYON 'UBAT 2006 STANBUL TEKNK

Detaylı

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1 09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle

Detaylı

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir.

DÖKÜM TEKNOLOJİSİ. Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM TEKNOLOJİSİ Döküm:Önceden hazırlanmış kalıpların içerisine metal ve alaşımların ergitilerek dökülmesi ve katılaştırılması işlemidir. DÖKÜM YÖNTEMİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ Genelde tüm alaşımların dökümü yapılabilmektedir.

Detaylı

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ

TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-2009 2008BALIKESİR 1 DEMİR-KARBON DEMİR(Fe--C) (Fe DENGE DİYAGRAMI 2 DEMİR KARBON DENGE

Detaylı

BAKIR ALAŞIMLARI. Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS

BAKIR ALAŞIMLARI. Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS BAKIR ALAŞIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü BAKIR VE ALAŞIMLARININ SINIFLANDIRILMASI 2 BAKIR

Detaylı

Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz Çevirenin Ön Sözü 1 Sinterleme Bilimine Giriş 2 Sinterleme Ölçüm Teknikleri xiii

Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz Çevirenin Ön Sözü 1 Sinterleme Bilimine Giriş 2 Sinterleme Ölçüm Teknikleri xiii Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz ix Çevirenin Ön Sözü xi 1 Sinterleme Bilimine Giriş 1 Genel bakış / 1 Sinterleme tarihçesi / 3 Sinterleme işlemleri / 4 Tanımlar ve isimlendirme / 8 Sinterleme

Detaylı

MÜHENDİSLİKTE KULLANILAN MALZEMELER 1. DEMİR VE ÇELİK

MÜHENDİSLİKTE KULLANILAN MALZEMELER 1. DEMİR VE ÇELİK MÜHENDİSLİKTE KULLANILAN MALZEMELER 1. DEMİR VE ÇELİK Dünyada üretilen metallerin % 90'nı demir ve çelikten oluşmaktadır. Bunun büyük bir bölümünü mukavemeti ve işlenebilme özelliği olan, ucuz maliyetli

Detaylı

Dolay s yla, elektromanyetik sabit c ile elektriksel geçirgenli i ve manyetik geçirgenlik aras nda bir ili ki vard r. 3

Dolay s yla, elektromanyetik sabit c ile elektriksel geçirgenli i ve manyetik geçirgenlik aras nda bir ili ki vard r. 3 Optik Özellikler Elektromanyetik radyasyon Ik malzeme üzerinde çarptnda nasl bir etkileme olur? Malzemelerin karakteristik renklerini ne belirler? Neden baz malzemeler saydam ve bazlar yarsaydam veya opaktr?

Detaylı

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir:

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: Kaynak Bölgesinin Sınıflandırılması Prof. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: 1) Ergime

Detaylı

Malzemelerin Elektriksel. Özellikleri. Elektron hareketlili i letkenlik Enerji bant yap lar. Tan mlar

Malzemelerin Elektriksel. Özellikleri. Elektron hareketlili i letkenlik Enerji bant yap lar. Tan mlar Bölüm 7: Elektriksel Özellikler CEVAP ARANACAK SORULAR... Elektriksel iletkenlik ve direnç nasl tarif edilebilir? letkenlerin, yariletkenlerin ve yaltkanlarn ortaya çkmasnda hangi fiziksel süreçler bulunmaktadr?

Detaylı

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı 2. Mukavemet ve deformasyon

Detaylı

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. Yöntemleri. (4.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. Yöntemleri. (4.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-205 Üretim Yöntemleri I Kalıcı Kalıp p Kullanılan lan Döküm D Yöntemleri (4.Hafta) Kubilay Aslantaş Kalıcı Kalıp p Kullanan Döküm D m YöntemleriY Harcanan kalıba döküm tekniğinin en büyük dezavantajı;

Detaylı

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK

ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK ÇELİK YAPILAR (2+1) Yrd. Doç. Dr. Ali SARIBIYIK Dersin Amacı Çelik yapı sistemlerini, malzemelerini ve elemanlarını tanıtarak, çelik yapı hesaplarını kavratmak. Dersin İçeriği Çelik yapı sistemleri, kullanım

Detaylı

ASMOLEN UYGULAMALARI

ASMOLEN UYGULAMALARI TURGUTLU TULA VE KREMT SANAYCLER DERNE ASMOLEN UYGULAMALARI Asmolen Ölçü ve Standartlar Mart 2008 Yayn No.2 1 ASMOLEN UYGULAMALARINDA DKKAT EDLMES GEREKL HUSUSLAR Döeme dolgu tulas, kil veya killi topran

Detaylı

MAGNEZYUM ve ALAŞIMLARI

MAGNEZYUM ve ALAŞIMLARI Magnezyum, hafif metal olduğundan (özgül ağırlığı = 1.74) uçak, uydu ve roket sanayinin vazgeçilmez malzemelerinden birisidir. Alaşımlanmamış magnezyum, yumuşaklığından, düşük korozyon ve oksidasyon direncinden

Detaylı

XI AUSTENTK MANGANEZL ÇELKLER

XI AUSTENTK MANGANEZL ÇELKLER XI AUSTENTK MANGANEZL ÇELKLER Hadfield çelii de denilen austenitik manganezli çelik fevkalâde tok ve magnetik olmayan bir alaım olup yüksek mukavemet ve süneklik ve mükemmel bir aınmaya mukavemet ile belirlidir.

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Yavuz Sultan Selim Cad. 118. Sokak No: 29 Dilovası 41455 KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0 262 754 17 81 Faks : 0 262 754 19 84 E-Posta : EHSTurkey@sgs.com

Detaylı

MAL 201- MALZEME BLGS

MAL 201- MALZEME BLGS TÜ Makina Fakültesi MAL 201- MALZEME BLGS 2007-2008 Bahar Ders Notlar Prof. Dr. Ahmet Aran ÇNDEKLER 1. Giri 1 2. Atomsal Ba! 6 3. Kristal Yap&lar 10 4. Kristal Yap& Kusurlar& 17 5. Mekanik Özellikler 26

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -7- Fatih ALİBEYOĞLU -7- Giriş Malzemeler birçok imal yöntemiyle şekillendirilebilir. Bundan dolayı malzemelerin mekanik davranışlarını bilmemiz büyük bir önem teşkil etmektedir. Bir mekanik problemi çözerken

Detaylı

Metalurji Mühendisliğine Giriş. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU

Metalurji Mühendisliğine Giriş. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Metalurji Mühendisliğine Giriş Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Erimiş metalin, elde edilecek parçanın şekline sahip bir kalıp boşluğuna, yerçekimi veya basınç uygulanarak doldurulup katılaşacağı yönteme

Detaylı

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM

ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler

Detaylı

METALLER. şeklinde sıralanır. Demir esaslı alaşımlarda karşılaşılan en önemli problem korozyon eğilimlerinin yüksek olmasıdır.

METALLER. şeklinde sıralanır. Demir esaslı alaşımlarda karşılaşılan en önemli problem korozyon eğilimlerinin yüksek olmasıdır. METALLER Malzeme seçimiyle ilgili kararlar hem tasarım hem de imalat faaliyetleri açısından son derece önemlidir. Malzemeler temel olarak metaller, seramikler ve polimerler ile bunların fiziksel birleşiminden

Detaylı

Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi

Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi Karbonlu çeliklerden normal olarak sağlanamayan kendine has özellikleri sağlayabilmek amacıyla, bir veya birden fazla alaşım elementi ilave etmek suretiyle

Detaylı

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -5-6-

İmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -5-6- Fatih ALİBEYOĞLU -5-6- Kalıcı Kalıba Döküm Döküm sadece bozulabilir kalıplara değil, kalıcı(metal, seramik vs.) kalıplara döküm yapılarak da gerçekleştirilir. Genellikle üretilecek parça sayısı fazla ise

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ. Katı Eriyikler

MALZEME BİLGİSİ. Katı Eriyikler MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katı Eriyikler 1 Giriş Endüstriyel metaller çoğunlukla birden fazla tür eleman içerirler, çok azı arı halde kullanılır. Arı metallerin yüksek iletkenlik, korozyona

Detaylı

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI Microbiologist KADİR GÜRBÜZ Bileşimlerinde en az % 12 krom bulunan çelikler paslanmaz çeliklerdir.tüm paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, çok yoğun ve koruyucu krom oksit ince

Detaylı

MALZEME-DEPOZİT VE SU BÖLÜMÜ

MALZEME-DEPOZİT VE SU BÖLÜMÜ MALZEME-DEPOZİT VE SU BÖLÜMÜ Malzeme ve su analizleri yaş yöntemle ve enstrümental analizle yapılır. Malzeme Analizleri 20652001 Demir bazlı malzeme analizleri(i) 708 Karbon çeliği Karbon(C), Kükürt(S),

Detaylı

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Dökme Demirlerin Korozyonu DÖKME DEMİR %2,06-%6,67 oranında karbon içeren Fe-C alaşımıdır. Gevrektirler. İstenilen parça üretimi sadece döküm ve talaşlı şekillendirme ile gerçekleştirilir. Dayanım yükseltici

Detaylı

Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi

Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi Metal alaşımlar nasıl sınıflandırılır ve genel uygulama alanları nedir? Metallerin genel üretim teknikleri nelerdir? Demir esalı olan ve olmayan alaşımlarda

Detaylı

1. Sabit Noktal Say Sistemleri

1. Sabit Noktal Say Sistemleri 2. SAYI SSTEMLER VE KODLAR Say sistemleri iki ana gruba ayrlr. 1. Sabit Noktal Say Sistemleri 2. Kayan Noktal Say Sistemleri 2.1. Sabit Noktal Say Sistemleri 2.1.1. Ondalk Say Sistemi Günlük yaantmzda

Detaylı

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları 1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları Sol üstte yüzey seftleştirme işlemi uygulanmış bir çelik

Detaylı

2.2 DÖKME DEMİRLER. MALZEME BİLGİSİNE GİRİŞ, Burhan Oğuz, OERLIKON Yayını,

2.2 DÖKME DEMİRLER. MALZEME BİLGİSİNE GİRİŞ, Burhan Oğuz, OERLIKON Yayını, 2.2 DÖKME DEMİRLER Başlarda gördüğümüz gibi, yüksek fırından alman dökme demir (pik demiri) genellikle çeliğe dönüştürülür. Ama bunun bir bölümü, kupol ocaklarında ergitilerek, çelik endüstrisinin hemen

Detaylı

Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır.

Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır. KIRILMA İLE SON BULAN HASARLAR 1 Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır. Uygulanan gerilmeye, sıcaklığa

Detaylı

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.

Detaylı

şeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır.

şeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır. FAZ DİYAGRAMLARI Malzeme özellikleri görmüş oldukları termomekanik işlemlerin sonucunda oluşan içyapılarına bağlıdır. Faz diyagramları mühendislerin içyapı değişikliği için uygulayacakları ısıl işlemin

Detaylı

DENEY Kum ve Metal Kalıba Döküm ve Döküm Simülasyonu 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN

DENEY Kum ve Metal Kalıba Döküm ve Döküm Simülasyonu 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEY NO Kum ve Metal Kalıba Döküm ve Döküm Simülasyonu 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN Deney aşamaları Tahmini süre (dak) 1) Ön bilgi kısa sınavı 30 2) Kalıplama

Detaylı

Arda Çetin, Peyman Çelenkoğlu, Burcu Tunç, Ayhan Comart (Ekstra Metal)

Arda Çetin, Peyman Çelenkoğlu, Burcu Tunç, Ayhan Comart (Ekstra Metal) «SSF ve CGI ın Birleşimi: Çözelti Sertleştirmeli Ferritik Vermiküler Grafitli Dökme Demirlerin Üretimi ve Özellikleri» «Combination Of SSF and CGI: Production and Characterization Of Solid Solution Strenghtened

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 8 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net BÖLÜM IV METALLERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİ GERİLME VE BİRİM ŞEKİL DEĞİŞİMİ ANELASTİKLİK MALZEMELERİN ELASTİK ÖZELLİKLERİ ÇEKME ÖZELLİKLERİ

Detaylı

8. KAZIMALI (FRETAJ) KOROZYON

8. KAZIMALI (FRETAJ) KOROZYON 8. KAZIMALI (FRETAJ) KOROZYON Erozyonlu korozyonun özel bir türüdür. Yeterli yük altında birbiri üzerinde ileri geri hareket eden (yatak gibi) ve/veya aynı zamanda titreşime maruz kalan metal yüzeylerinde

Detaylı

MAL 201- MALZEME BLGS

MAL 201- MALZEME BLGS TÜ Makina Fakültesi MAL 201- MALZEME BLGS 2007-2008 Bahar Ders Notlar Prof. Dr. Ahmet Aran ÇNDEKLER 1. Giri 1 2. Atomsal Ba! 6 3. Kristal Yap&lar 10 4. Kristal Yap& Kusurlar& 17 5. Mekanik Özellikler 26

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 GİRİŞ Prof. Dr. İRFAN AY /

Detaylı

Kaybolan Köpük Yöntemi Kullanılarak Al-Si Alaşımlarının Akışkanlığının İncelenmesi

Kaybolan Köpük Yöntemi Kullanılarak Al-Si Alaşımlarının Akışkanlığının İncelenmesi 2015 İstanbul ALUS'07 7. Alüminyum Sempozyumu - 7th Aluminium Symposiuırn Kaybolan Köpük Yöntemi Kullanılarak Al-Si Alaşımlarının Akışkanlığının İncelenmesi Fluidity of Lost Foam Cast Al-Si Alloys Nazlıcan

Detaylı

malat Teknolojileri Dr.-Ing. Rahmi Ünal

malat Teknolojileri Dr.-Ing. Rahmi Ünal malat Teknolojileri Dr.-Ing. Rahmi Ünal GR 1 Dersin Amac malat teknolojisinin amac, teknik resimlerde veya baka tür bilgi ortamlarnda oluturulan parçalarn tasarmna uygun olarak ekonomik bir ekilde imal

Detaylı

Cetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g. Güvenirlik (%) ,9 99,99 99,999

Cetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g. Güvenirlik (%) ,9 99,99 99,999 Cetvel-12 Büyüklük Faktörü k b d,mm 10 20 30 50 100 200 250 300 k b 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,57 0,56 0,56 Cetvel-13 Sıcaklık Faktörü k d Cetvel-13 Güvenirlik Faktörü k g T( o C) k d T 350 1 350

Detaylı

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar

1.GİRİŞ. 1.1. Metal Şekillendirme İşlemlerindeki Değişkenler, Sınıflandırmalar ve Tanımlamalar 1.GİRİŞ Genel olarak metal şekillendirme işlemlerini imalat işlemlerinin bir parçası olarak değerlendirmek mümkündür. İmalat işlemleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1) Temel şekillendirme,

Detaylı

AA1050A VE AA3003 ALÜMNYUM ALAIMLARINDA TERMOMEKANK PROSESLERN EKLLENDRLEBLRLE ETKS

AA1050A VE AA3003 ALÜMNYUM ALAIMLARINDA TERMOMEKANK PROSESLERN EKLLENDRLEBLRLE ETKS AA15A VE AA33 ALÜMNYUM ALAIMLARINDA TERMOMEKANK PROSESLERN EKLLENDRLEBLRLE ETKS Seda ERTAN ÖZET Bu çalımada çift merdaneli döküm yöntemiyle üretilmi AA15A ve AA33 alaımındaki malzemelerin ekillendirilebilirlii

Detaylı

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 KOROZYON DERS NOTU Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015 v Korozyon nedir? v Korozyon nasıl oluşur? v Korozyon çeşitleri nelerdir? v Korozyona sebep olan etkenler nelerdir? v Korozyon nasıl önlenebilir? Korozyon

Detaylı

BÖLÜM 5 ÖZEL ÇELİKLER

BÖLÜM 5 ÖZEL ÇELİKLER BÖLÜM 5 ÖZEL ÇELİKLER Özel Çelikler Çeliklere nikel, mangan, silisyum, tungsten, krom gibi maddeler eklenerek alaşımın özellikleri değiştirilir. Özel Çelikler 2 Özel Çelikler 1. Nikelli çelikler 2. Nikel

Detaylı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı İçerik Giriş Demir-sementit diyagramı Demir-grafit diyagramı Dökme demir 2 Giriş Demir, pek çok mühendislik alaşımının

Detaylı

DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI

DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ Demir, Çelik ve Dökme Demir Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI Saf demire teknolojik özellik kazandıran

Detaylı

Kaplama dekoratif görünüşü çekici kılarlar 2

Kaplama dekoratif görünüşü çekici kılarlar 2 METALĠK KAPLAMALAR Uygulamada metalik kaplamalar yalnız korozyondan korunma amacı ile dahi yapılmış olsalar bile diğer önemli bazı amaçlara da hizmet ederler: Dekoratif görünüşü çekici kılarlar. 1 Kaplama

Detaylı

ALÜMİNYUM VE ÖZELLİKLERİ

ALÜMİNYUM VE ÖZELLİKLERİ ALÜMİNYUM VE ÖZELLİKLERİ Alüminyumun yoğunluğu (2,71 g/cm 3 ),çeliğin yoğunluğunun (7,83 g/cm 3 ) üçte biri kadardır. (Hafiftir.) Elastik Modulus düşük, E = 71 GPa Kristal Yapısı: YMK, bu yüzden her sıcaklıkta

Detaylı

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü,

Detaylı

BAZI ÖRNEKLER Soru 1 - Soru 2 -

BAZI ÖRNEKLER Soru 1 - Soru 2 - BAZI ÖRNEKLER Soru 1 - ZSD (zaman-sıcaklık-dönüşüm) diyagramlarının nasıl elde edildiğini, gerekli şekilleri çizerek açıklayınız? Cevap: Kritik Çekirdeklenme Çekirdeklenme Hızı Dönüşüm Hızı Soru 2 - Ötektoid

Detaylı

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 2 Malzemelerin Mekanik Davranışı Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı 2. Malzemelerin

Detaylı

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ

Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Metallerde Özel Kırılganlıklar HASAR ANALİZİ Prof. Dr. Akgün ALSARAN 11 Giriş Hidrojen gevrekliği Sıvı metal kırılganlığı Temper gevrekliği Ana Hatlar 22 Malzemelerin servis koşullarında performanslarını;

Detaylı

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

Paslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi Paslanmaz Çeliklerin kaynak edilmesi Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi İçerik Kaynak Yöntemleri Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı Ferritik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

Metallerde Döküm ve Katılaşma

Metallerde Döküm ve Katılaşma 2015-2016 Güz Yarıyılı Metalurji Laboratuarı I Metallerde Döküm ve Katılaşma Döküm:Metallerin ısı etkisiyle sıvı hale getirilip uygun şekilli kalıplar içerisinde katılaştırılması işlemidir Döküm Yöntemi

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Güz Yarıyılı Sıcaklık, K Sıcaklık, C 4000 W Ergiyik Ta 3000 T m Mo Nb Hf 2000

Detaylı

Faz kavramı. Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir.

Faz kavramı. Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir. Faz kavramı Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir. Fazlar; bu atom düzenlerinden ve toplam iç yapıda bu fazların oluşturdukları

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI

MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI Malzemelerin Sınıflandırılması Metalik Malzemeler Polimer Malzemeler Seramik Malzemeler Kompozit Malzemeler Nano Malzemeler Malzemelerin

Detaylı

1.GİRİŞ. Bu çalışmada Alüminyum-%4 Mangan alaşımına ticari tane inceltici olan Batu1 kullanılarak borun zamana bağlı değişimi incelenmiştir.

1.GİRİŞ. Bu çalışmada Alüminyum-%4 Mangan alaşımına ticari tane inceltici olan Batu1 kullanılarak borun zamana bağlı değişimi incelenmiştir. 1.GİRİŞ Hafif metal alaşımlarının günümüz teknolojisindeki uygulaması ve önemi giderek artmaktadır. Bu tür alaşımlardan olan alüminyum döküm alaşımları kolay dökülebilmeleri, özgül ağırlık ve ısıl genleşmelerinin

Detaylı

Ö RENME FAAL YET -1 Ö RENME FAAL YET -1 1. ELEKTR K ARK KAYNA I AMAÇ. 1.4 Kaynak Temel elemanlar ARA TIRMA. 1.1. Kayna n Tarihçesi

Ö RENME FAAL YET -1 Ö RENME FAAL YET -1 1. ELEKTR K ARK KAYNA I AMAÇ. 1.4 Kaynak Temel elemanlar ARA TIRMA. 1.1. Kayna n Tarihçesi ÖRENME FAALYET-1 ÖRENME FAALYET-1 Bu öretim faaliyeti sonunda uygun atölye ortam salandnda teknie uygun olarak elektrik ark kaynak makinesini kaynak yapmaya hazr hale getirebileceksiniz. AMAÇ ARATIRMA

Detaylı

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i?

YORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i? YORULMA HASARLARI 1 Yorulma nedir? Malzemenin tekrarlı yüklere maruz kalması, belli bir tekrar sayısından sonra yüzeyde çatlak oluşması, bunu takip eden kopma olayı ile malzemenin son bulmasına YORULMA

Detaylı

maddelere saf maddeler denir

maddelere saf maddeler denir Madde :Kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde: Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddeye denir. Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışmayan maddelere saf maddeler denir Element:

Detaylı

5.2. Kaynak Bozulması

5.2. Kaynak Bozulması 5.2. Kaynak Bozulması Korozyona hassas bu bölgeler, genelde bir bant şeklinde ve kaynak bölgesinden birkaç milimetre uzakta oluşur. Bu bölgenin oluşması için malzemenin duyarlı sıcaklık aralığına kadar

Detaylı

Malzeme Bilimi ve Malzemelerin Sınıflandırılması

Malzeme Bilimi ve Malzemelerin Sınıflandırılması Malzeme Bilimi ve Malzemelerin Sınıflandırılması Malzeme Nedir? Genel anlamda ihtiyaçlarımızı karşılamak ve belli bir amacı gerçekleştirmek için kullanılan her türlü maddeye malzeme denir. Teknik anlamda

Detaylı

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler.

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler. MALZEMELER VE GERĐLMELER Malzeme Bilimi mühendisliğin temel ve en önemli konularından birisidir. Malzeme teknolojisindeki gelişim tüm mühendislik dallarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.

Detaylı

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER

PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER. Prof. Dr. Ali EN ÖLÇEKLER PARAMETRK OLMAYAN STATSTKSEL TEKNKLER Prof. Dr. Ali EN 1 Normal dalm artlarn salamayan ve parametrik istatistik tekniklerinin kullanlmasn elverisiz klan durumlarn bulunmas halinde, eldeki verilere bal

Detaylı

Demir-Karbon Denge Diyagramı

Demir-Karbon Denge Diyagramı Demir-Karbon Denge Diyagramı Sıcaklık Demir-Karbon diyagramı Demir, pek çok mühendislik alaşımının temelini oluşturan metaldir. Külçe demir olarak bilinen ve hemen hemen saf durumdaki demir çatı, soba

Detaylı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı

BASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı 1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında

Detaylı

Bölüm 4: Kusurlar. Kusurlar

Bölüm 4: Kusurlar. Kusurlar Bölüm 4: Kusurlar Malzemelerin bazı özellikleri kusurların varlığıyla önemli derecede etkilenir. Kusurların türleri ve malzeme davranışı üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Saf metallerin

Detaylı

1 TRONA METAL Sümer Mahallesi 29/11 Sk.N.1 Zeytinburnu İstanbul/TURKEY. Her hakkı saklıdır

1 TRONA METAL Sümer Mahallesi 29/11 Sk.N.1 Zeytinburnu İstanbul/TURKEY. Her hakkı saklıdır 1 TRONA METAL Sümer Mahallesi 29/11 Sk.N.1 Zeytinburnu İstanbul/TURKEY İçindekiler A. Şirket Profili...... Sayfa 3-4 B. Kaba İşleme... Sayfa 5-6 C. Final İşleme... Sayfa 7-8 D. Kalite Kontrol... Sayfa

Detaylı

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)

BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda

Detaylı

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 1 ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 2 Elektrik ışığı ilk kez halka tanıtıldığında insanlar gaz lambasına o kadar alışkındı ki, Edison Company talimat ve güvenceleri

Detaylı

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1

Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 KATILAŞMA-ERGİME DAVRANIŞLARI

Detaylı