Vergide Gündem. Tax Agenda. Ekim/October flverenler taraf ndan çal flanlar için ödenen bireysel emeklilik katk pay ve özel sigorta primleri

Transkript

1 Vergide Gündem Tax Agenda Ekim/October 2008 flverenler taraf ndan çal flanlar için ödenen bireysel emeklilik katk pay ve özel sigorta primleri M. Fatih Köprü English translation Dünya dan vergi haberleri Öznur Özhan Resmi Gazete den... Emre Efeo lu Sirküler indeks Vergi takvimi Vergi hakk nda Concerning tax

2 Vergide Gündem M. Fatih Köprü flverenler taraf ndan çal flanlar için ödenen bireysel emeklilik katk pay ve özel sigorta primleri I. Girifl Temel amac, sosyal sigortalar ile genel sa l k sigortas bak m ndan kiflileri güvence alt na almak, sosyal güvenlik sisteminin yeniden yap land r lmas ve Sosyal Sigortalar Kurumu, Emekli Sand ile Ba kur un tek bir çat alt nda toplanmas ihtiyac n karfl lamak olan 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu 16 Haziran 2006 tarihli Resmi Gazete de yay mland. Söz konusu Kanun, bu kadar uzun süre önce yay mlanmas na ra men, baz hükümleri 2008 y l n n Temmuz ay n n bafl nda, di er maddeleri ise 1 Ekim 2008 tarihinden (genel yürürlük tarihi) itibaren yürürlü e girmifltir. Ekim ay bafl ndan itibaren yürürlü e giren maddelerden biri de 80. maddedir. Söz konusu maddenin 1. f kras nda, hizmet akdi ile bir veya birden fazla iflveren taraf ndan çal flt r lanlar n prime esas kazançlar n n nas l belirlenece i, prime esas kazanca dahil olmayan ödemelerin neler oldu u konular nda hükümler yer almaktad r. Bu yaz m zda, iflverenler taraf ndan personel ad na bireysel emeklilik flirketlerine ödenen katk paylar ile sigorta flirketlerine ödenen flah s sigorta (sa l k, hayat, ölüm, kaza vb) primlerinin, sosyal güvenlik primine esas kazanca dahil edilip edilmemesi konusunun, 80. madde kapsam nda de erlendirilmesine yer verilecektir. Söz konusu ödemeler hakk nda, sosyal güvenlik mevzuat n n yan nda vergi mevzuat nda da hükümler bulunmaktad r. Asl nda y llard r yap lan uygulamada, vergi mevzuat aç s ndan bir de ifliklik olmamakla beraber, konuyla iliflkili olmas hasebiyle, yaz m zda bu ödemeler, Gelir Vergisi Kanunu aç s ndan da de erlendirilecektir. Ancak bu de erlendirmede personelin kendisinin ödedi i prim ve katk paylar n n ücret matrah ndan indirimi konusuna de inilmeyecek, bu ödemelerin iflveren arac k l nmak suretiyle yap lmas durumunda vergilendirilmesi hakk nda aç klamalar yap lacakt r. II. Sosyal güvenlik mevzuat aç s ndan de erlendirme Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu nun 80. maddesi kapsam ndaki aç klamalar m za geçmeden önce, 1 Ekim 2008 tarihinden önce geçerli olan uygulama hakk nda baz aç klamalar yapmakta fayda görmekteyiz. A. 506 say l Sosyal Sigortalar Kanunu kapsam nda de erlendirme 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu nun yürürlü e girmesi ile 506 say l Sosyal Sigortalar Kanunu nun 142, 143, ek 36, geçici 20, geçici 81 ve geçici 87. maddeleri hariç di er maddeleri yürürlükten kald r lmaktad r. 506 say l Sosyal Sigortalar Kanunu nun 77. maddesi yerine 5510 say l Kanun un 80. maddesi 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlü e girmektedir. 1 Ekim 2008 tarihinden önce yürürlükte olan 77. maddenin ikinci f kras nda, ölüm, do um ve evlenme yard mlar, yolluklar, k dem, ihbar ve kasa tazminatlar, ayni yard mlar ile Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl nca miktarlar y llar itibariyle belirlenecek olan yemek, çocuk ve aile zamlar n n sigorta primlerinin hesab na esas tutulacak kazançlar n ayl k tutar n n tespitinde nazara al nmayaca, bunlar n d fl nda her ne ad alt nda ödeme yap l rsa yap ls n, tüm ödemelerin prime tabi tutulaca hüküm alt na al nm flt r. flveren taraf ndan çal flan ad na sigorta veya emeklilik flirketlerine ödenen flah s sigorta primleri veya bireysel emeklilik katk paylar n n 77. madde kapsam nda de erlendirilmesi, yani SSK kesintisine 2 Ekim 2008

3 tabi olup olmad, özellikle son y llarda çok s k tart fl lm flt r. Sosyal Sigortalar Kurumu'nun bu konuda yay mlanm fl genel ve ba lay c bir düzenlemesi bulunmamaktad r. Ancak konuya iliflkin, bireysel bazda verilmifl, farkl görüfller içeren muktezalar n n varl bilinmektedir. Örne in Sigorta Primleri Daire Baflkanl taraf ndan verilen tarih ve say l muktezada an lan f krada (77. maddenin 2. f kras ) primden istisna oldu u öngörülen ödemeler yine tek tek say lm fl ve bu ödemelerin d fl nda her ne ad alt nda ödeme yap l rsa yap ls n, tüm ödemelerin prime tabi tutulaca hükme ba lanm flt r. Bu nedenle iflyeri çal flanlar n z ad na özel sa l k ve hayat sigortas ad alt nda sa l k kurulufllar na veya sigorta flirketlerine yap lan ödemeler her ne amaçla yap l rsa yap ls n, bu ödemeler Kanun un yukar da aç klanan maddesinde say lan istisnalar aras nda yer almad ndan, bahse konu özel sa l k ve hayat sigortas ödemelerinin sigorta primine tabi tutulmas gerekmektedir. fleklinde görüfl bildirilmifltir. Sosyal Sigortalar Kurumu taraf ndan konuya iliflkin olarak verilen muktezalarda yayg n olarak bu görüfle yer verilmifl olmakla beraber baz muktezalarda ise tam aksi görüfl bildirilmifltir. Sigorta flleri Genel Müdürlü ü Ankara Sigorta Müdürlü ü taraf ndan tarih ve say l muktezada ise. sigortal lar n z ad na sigorta flirketlerine ödenen özel sa l k ve hayat sigortalar 506 say l Kanun un Prime Esas Ücretler bafll kl 77. maddesinde belirtilen ödemeler kapsam nda bulunmay p sigortal lara nakden ödenmeyen ayni yard mlar kapsam nda de erlendirilmesi gerekmektedir. görüflüne yer verilmifltir. Buna göre muktezada, iflverenler taraf ndan sigorta flirketlerine personel ad na ödenen sigorta primleri ayni yard m olarak kabul edilmifl ve dolay s yla 77. madde uyar nca sigorta primine tabi tutulmamas gerekti i belirtilmifltir. Yukar daki örnek muktezalardan Sosyal Sigortalar Kurumu taraf ndan her iki yönde de verilmifl görüfller oldu u görülmektedir. Kanaatimizce, grup bireysel emeklilik veya grup flah s sigortas ödemelerinin, personele de il de sigorta veya emeklilik flirketine yap lmas ve ayr ca bu ifllem dolay s yla personele nakdi bir menfaat sa lanmamas gibi nedenlerle, söz konusu ödemelerin ayni yard m olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle sigorta primine esas tutulacak kazançlar n ayl k tutar n n tespitinde söz konusu ödemelerin dikkate al nmamas gerekti i kanaatteyiz. Bu kanaatte olmakla beraber, SSK'n n yayg n görüflünün, bu ödemeler üzerinden SSK primi kesintisi yap lmas gerekti i yönünde oldu u bilinmektedir. Son günlerde Sosyal Güvenlik Müfettiflleri taraf ndan konuya iliflkin olarak yap lan incelemelerde, iflveren taraf ndan personel ad na ödenen sa l k sigortas primleri ile bireysel emeklilik katk paylar n n SSK matrah na dahil edilmedi inin tespit edilmesi durumunda, uygulaman n elefltirildi i görülmektedir. Bu nedenle 1 Ekim öncesinde söz konusu ödemeleri SSK primine tabi tutmam fl olan mükelleflerin uygulamalar n n geçmifle dönük olarak elefltiri riski tafl d n belirtmekte fayda görmekteyiz. B say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu kapsam nda de erlendirme 1. Ödenen sa l k sigorta primleri ve bireysel emeklilik katk paylar 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu nun 80. maddesinin 1. f kras nda, hizmet akdi ile bir veya birden fazla iflveren taraf ndan çal flt r lanlar n (eski SSK l lar) prime esas kazançlar n n afla daki flekilde belirlenece i hüküm alt na al nm flt r. Bu f kran n (a) bendinde prime esas kazanc n hesab nda; - Hak edilen ücretlerin, - Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeflit istihkaktan o ay içinde yap lan ödemelerin ve iflverenler taraf ndan sigortal lar için özel sa l k sigortalar na ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarlar n, - dare veya yarg mercilerince verilen karar gere ince yukar daki (1) ve (2) numaral alt bentlerde belirtilen kazançlar niteli inde olmak üzere sigortal lara o ay içinde yap lan ödemelerin, brüt toplam n n esas al naca hükmüne yer verilmektedir. Söz konusu bentte iflverenler taraf ndan sigortal lar için özel sa l k sigortalar na ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarlar n prime esas kazanc n hesab nda dikkate al naca belirtilmekle beraber, prime esas kazanca dahil edilmeyecek ödemelerin say ld ayn f kran n (b) bendinde ise afla daki hükme yer verilmektedir. Ayni yard mlar ve ölüm, do um ve evlenme yard mlar, görev yolluklar, seyyar görev tazminat, k dem tazminat, ifl sonu tazminat veya k dem tazminat mahiyetindeki toplu ödeme, keflif ücreti, ihbar ve kasa tazminatlar ile Kurumca tutarlar y llar itibar yla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlar, iflverenler taraf ndan sigortal lar için özel sa l k sigortalar na ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ayl k toplam asgari ücretin % 30'unu geçmeyen özel sa l k sigortas primi ve bireysel emeklilik katk paylar tutarlar, prime esas kazanca tabi tutulmaz. F kran n (c) bendinde ise, (b) bendinde belirtilen istisnalar d fl nda her ne adla yap l rsa yap ls n tüm ödemeler ile ayni yard m yerine geçmek üzere yap lan nakdi ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulaca na hükmedilmifltir. Devam nda di er kanunlardaki prime tabi tutulmamas gerekti ine dair muafiyet ve istisnalar n da bu Kanunun uygulanmas nda dikkate al nmayaca belirtilmifltir. Yukar daki hüküm, yürürlü e girdi i 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren, iflverenler taraf ndan çal flanlar ad na özel sa l k sigortalar na ve bireysel emeklilik sistemine ödenen prim ve katk paylar konusundaki tart flmalar sona erdirmektedir. Buna göre iflveren taraf ndan çal flanlar için ayl k asgari ücretin % 30 una kadar ödenen özel sa l k sigortas ve bireysel emeklilik katk paylar sosyal güvenlik primine tabi tutulmayacakt r. Sanayi kesiminde çal flan 16 yafl ndan büyük iflçiler için belirlenen brüt asgari ücret 2008/Ekim ay için 638,70 YTL oldu una göre, Ekim

4 iflveren taraf ndan çal flan ad na bu ay (638,70 x % 30 =) 191,61 YTL ye kadar ödenen sa l k sigortas ve bireysel emeklilik katk pay n n prime esas kazanca dahil edilmemesi gerekmektedir. Kanun hükmünde yer alan asgari ücretin % 30 unu geçmeyen özel sa l k sigortas primi ve bireysel emeklilik katk pay tutarlar ibaresinden, ödenen sa l k sigorta primi ve bireysel emeklilik katk paylar n n asgari ücretin % 30 unu geçmesi durumunda, aflan k sm n m yoksa tamam n n m prime esas kazanca dahil edilmesi gerekti i anlafl lamamaktad r. Ödemelerin asgari ücretin % 30 unu aflmas durumunda, sadece aflan k sm n prime esas kazanca dahil edilmesi gerekti i görüflünde olmakla beraber, Kurum taraf ndan bu konuya bir aç kl k getirilmesi gerekti ini düflünüyoruz. Böyle oldu u kabul edildi inde örne in 2008/Ekim ay nda iflveren taraf ndan çal flan ad na bireysel emeklilik sistemine ödenen 250 YTL lik katk pay n n asgari ücretin ayl k tutar n n % 30 u olan 191,61 YTL yi aflan 58,39 YTL sinin prime esas kazanca dahil edilmesi gerekecektir. 2. Ödenen di er flah s sigorta primleri Uygulamada, iflverenlerin çal flanlar için bireysel emeklilik katk pay ve sa l k sigortas primi d fl nda, örne in hayat, ölüm, kaza, sakatl k, iflsizlik, anal k, do um gibi sigortalar için de prim ödedikleri görülebilmektedir. Kanun un 80. maddesinin 1. f kras n n (a) bendinin lafz ndan, sadece bireysel emeklilik ve sa l k sigortas kapsam nda yap lan ödemelerin prime esas kazanca dahil oldu u anlafl lmaktad r. stisnalar n yer ald (b) bendinde ise bu ödemelerin ayl k toplam n n asgari ücretin % 30'unu geçmedi i durumda prime esas kazanca dahil edilmeyece i, sadece bu oran aflmas durumunda üzerinden prim hesaplanmas gerekti i belirtilmektedir. Bu bentlere bak ld nda, prime esas kazanca dahil olan ödemelerde de, prime esas kazanca dahil edilmeyecek ödemelerde de sadece bireysel emeklilik katk paylar ile sa l k sigortas primlerinden bahsedilmesi, bunun yan nda hayat sigortas gibi di er flah s sigorta primlerinin her iki hükümde de yer almamas, Kanun hükmünde tedvin (TDK: derleme) hatas oldu unu göstermektedir. Örne in (a) bendinde prime esas kazanca dahil olan ödemeler say l rken, iflverenler taraf ndan sigortal lar için özel sa l k sigortalar na yap lan ödemeler yerine sa l k veya hayat gibi özel sigortalara yap lan ödemeler ibaresi kullan lm fl olsayd, iflveren taraf ndan personeli için hayat, sa l k gibi tüm sigortalar için sigorta flirketlerine yap lan ödemelerin prime esas kazanca dahil oldu u anlafl l rd. Bu hüküm ile (b) bendinde yer alan hüküm birlikte düflünüldü ünde, sadece sa l k sigortas ve bireysel emeklilik için ödenen tutarlar n asgari ücretin % 30 una kadar olan k sm n n prime esas kazanca dahil edilmeyece i, iflveren taraf ndan personeli ad na ödenen hayat veya di er flah s sigorta primleri için böyle bir istisnan n bulunmad sonucu ç kard. Kanun hükmünde yer alan tedvin hatas dolay s yla, iflverenler taraf ndan iflçileri ad na ödenen hayat veya di er flah s sigorta primlerinin prime esas kazanca dahil olup olmayaca konusu daha çok tart fl laca a benzemektedir. Maddenin (c) bendinde yer alan ve (b) bendinde belirtilen istisnalar d fl nda her ne adla yap l rsa yap ls n tüm ödemeler ile ayni yard m yerine geçmek üzere yap lan nakdi ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulmas gerekti i hükmünün de bu tart flmalar çözmeyece i kanaatindeyiz. Madde hatal kaleme al nm fl olmakla beraber, hükmün konulufl amac düflünüldü ünde, say lan istisnalar d fl ndaki tüm ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmesi gerekti inden hareketle, hayat ve di er flah s sigorta primlerinin de sosyal güvenlik primine esas kazanca dahil edilmesi gerekti ini kabul etmek mümkün görünmektedir. Kanun ile getirilen hükmün, vergi ve bireysel emeklilik mevzuat kapsam nda desteklenen bireysel emeklilik katk paylar n n prime tabi tutulmamas için asgari ücretin % 30 u gibi bir s n r getirmekle birlikte, di er flah s sigortalar (örne in hayat) için böyle bir s n r getirmeyerek tamam n n prime esas kazanç d fl nda b rak lmas pek anlaml gözükmemektedir. Zaten bu anlay fl n Kanun un temel amac ve Kurum un önceki yaklafl mlar da düflünüldü ünde kabul edilebilir olmad n düflünüyoruz. Di er taraftan bu Kanun öncesindeki uygulamada temel tart flma konusu, iflverenler taraf ndan çal flan ad na ödenen söz konusu katk pay ve sigorta primlerinin nakdi ödeme olarak m, yoksa ayni ödeme olarak m kabul edilmesi gerekti i yönündeydi. Yukar da da belirtti imiz gibi Sigorta flleri Genel Müdürlü ü Ankara Sigorta Müdürlü ü taraf ndan tarih ve say l muktezada, bu ödemelerin sigortal lara nakden ödenmeyen ayni yard mlar kapsam nda de erlendirilmesi gerekti i belirtilmifltir. Ancak genel olarak Sosyal Sigortalar Kurumu taraf ndan verilen di er görüfllerde, ayni yard m say l p say lmad na iliflkin bir aç klamaya yer verilmemifl ve Kanun un 77. maddesinde say lan istisnalar aras nda yer almad ndan bahisle prime esas kazanca dahil edilmesi gerekti i belirtilmifltir say l Kanun ile getirilen yeni uygulama ile bu tart flmalar n bireysel emeklilik katk pay ve sa l k sigorta primleri aç s ndan ortadan kalkt söylenebilecekken, hayat sigortas gibi di er flah s sigortalar aç s ndan ayni yard m, nakdi yard m tart flmas n n daha uzun süreler devam edece i görülmektedir. Kanaatimizce, söz konusu problemin çözümü Kanun de iflikli i yap lmak suretiyle maddedeki tedvin hatas n n düzeltilmesinden geçmektedir. Yukar da da belirtti imiz gibi Kanun da yer alan hatan n düzeltilmemesi halinde, herkes taraf ndan farkl yorumlar yap labilece inden, uygulamac lar n çok zor durumda kalabilece i anlafl lmaktad r. III. Gelir vergisi mevzuat aç s ndan de erlendirme Gelir Vergisi Kanunu aç s ndan gerek sigorta ve bireysel emeklilik flirketlerine yap lan prim veya katk pay ödemeleri, gerekse de bu kurumlar taraf ndan kat l mc lara yap lan ödemelerin vergilendirilmesi aç s ndan 7 Ekim 2001 tarihi önem arzetmektedir. Genel olarak bak ld nda 7 Ekim 2001 tarihinden itibaren yürürlü e 4 Ekim 2008

5 giren 4697 say l Kanun ile çal flanlar taraf ndan yada gelirlerini y ll k beyanname ile beyan eden gerçek kifliler taraf ndan ödenen flah s sigorta primleri ve bireysel emeklilik katk paylar n n ücret veya beyannamedeki gelir vergisi matrah ndan indirilmesindeki s n rlar n de ifltirildi i görülmektedir. Ayn flekilde sigorta veya bireysel emeklilik flirketlerince kat l mc lara yap lan ödemelerin vergilendirilme ilkesinde de söz konusu Kanun ile temel de ifliklikler yap lm fl, bu kurumlar taraf ndan yap lan ödemelerin tamam menkul sermaye irad kabul edilerek, sistemde kalma süresine ve emeklilik hakk kazan l p kazan lmad na göre farkl oranlarda olmak üzere, tevkifat yoluyla vergileme esas getirilmifltir say l Kanun un geçici 1. maddesinde ise bu maddenin yürürlü e girdi i tarihten önce akdedilmifl flah s sigorta poliçelerinin ilgili oldu u prim ve ödemeler bak m ndan Gelir Vergisi Kanunu nun, bu Kanun ile de iflmeden önceki hükümlerinin uygulanaca belirtilmektedir. Bu aç dan bak ld nda 2008 y l nda olmam za ra men hala 7 Ekim 2001 tarihinden önce akdedilmifl flah s sigorta poliçeleri kapsam nda prim ödemesi yap ld na rastlan lmaktad r. Bu ödemeler genellikle birikimli hayat poliçesi kapsam nda yap lan ödemeler olup, söz konusu birikimlerini bireysel emeklilik sistemine aktarmam fl olan sigortal lar aç s ndan Gelir Vergisi Kanunu nun 4697 say l Kanun la de iflmeden önceki hükümleri geçerli bulunmaktad r. Bireysel emeklilik sistemi ise zaten bu tarihten sonra ifllerlik kazanm fl oldu undan, 7 Ekim 2001 öncesinde yürürlükte olan bu hükümler bireysel emeklilik sistemine herhangi bir tarihte dahil olmufl kat l mc lar aç s ndan bir anlam ifade etmemektedir. Gelir Vergisi Kanunu nun sigorta ve bireysel emeklilik flirketlerine yap lan prim veya katk pay ödemeleri hakk ndaki hükümlerine bak ld nda, hizmet erbab taraf ndan yap lan ödemelere iliflkin hüküm ifade etti i görülmektedir. Örne in Kanun un 63. maddesinde ücretlinin flahs na, efline ve küçük çocuklar na ait hayat, ölüm, kaza, hastal k, sakatl k, iflsizlik, anal k, do um ve tahsil gibi flah s sigorta poliçeleri için hizmet erbab taraf ndan ödenen primler ifadesi yer almaktad r. Bu prim ve katk paylar n n iflveren arac k l nmak suretiyle ödenmesi durumunda da 63. maddede yer alan s n rlar dahilinde yap lan ödemelerin gider kayd veya ücret matrah ndan indirimi söz konusu olmaktad r. Gelir Vergisi Kanunu nun 40. maddesinin 1. f kras n n 9 numaral bendinde, iflverenler taraf ndan hizmet erbab için ödenen bireysel emeklilik katk paylar n n 63. maddede yer alan s n rlar dahilinde gider olarak de erlendirilebilece i hükmüne yer verilmifltir. Ayn flekilde 256 seri numaral gelir vergisi genel tebli inde sigorta primi ve katk pay n n sigorta veya emeklilik flirketine hizmet erbab taraf ndan do rudan ödenmeyip, iflverenler arac l yla ödenmesi (grup sigortas veya grup bireysel emeklilik sözleflmesi) durumunda belgelemeye iliflkin aç klamalara yer verilmektedir. Buna göre sigorta poliçesi veya bireysel emeklilik sözleflmesinin bir örne inin iflverende bulunmas ve bu poliçe veya sözleflmede sigorta priminin veya bireysel emeklilik katk paylar n n ödeme dönemlerinin, ayr ca bu dönemler için ödenecek prim ve katk pay tutarlar n n belli edilmifl olmas kayd yla, hizmet erbab için iflveren taraf ndan sigorta veya emeklilik flirketine ödenen ve/veya hizmet erbab n n ücretinden kesinti yap lmak suretiyle tahsil edilen sigorta primi ve katk pay n n, her bir kifli için ücretin vergi matrah n n tayininde indirim olarak dikkate al nabilece i belirtilmektedir. Afla da 7 Ekim 2001 tarihinden önce imzalanan poliçeler kapsam nda iflverenler taraf ndan hizmet erbab için ödenen flah s sigorta primleri ile bu tarihten sonra düzenlenen poliçe ve bireysel emeklilik sözleflmeleri kapsam nda yine iflverenler taraf ndan hizmet erbab ad na ödenen prim ve katk paylar n n gider kayd ve gelir vergisi matrah ndan indirimine iliflkin aç klamalar yap lacakt r. A. 7 Ekim 2001 öncesinde düzenlenen flah s sigorta poliçeleri kapsam ndaki ödemeler Yukar da da belirtti imiz gibi, 7 Ekim 2001 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 4697 say l Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu nda baz de ifliklikler yap lm flt r. Bu kapsamda 63. maddenin 1. f kras n n 3 numaral bendinde yer alan ücret matrah ndan indirilebilecek flah s sigorta primlerinin s n rlar da de ifltirilmifltir. Söz konusu bendin de ifltirilmeden önceki halinde mükellefin kendisi efli ve küçük çocuklar na ait flah s sigortalar için ödenen primler, afla daki flartlarla ücret matrah ndan indirilmektedir. - Sigortan n Türkiye de kurulu ve merkezinin Türkiye de bulunmas, - Sigorta priminin ödendi i ayda elde edilen ücret üzerinden, kanunla kurulu sosyal güvenlik kurumlar na hizmet erbab hissesi olarak hesaplanan prim veya aidat n ayl k tutar n aflmamas say l Kanun un geçici 1. maddesinde ise bu maddenin yürürlü e girdi i tarihten önce akdedilmifl flah s sigorta poliçelerinin ilgili oldu u prim ve ödemeler bak m ndan Gelir Vergisi Kanunu nun 63. maddesinin bu Kanunla de ifliklik yap lmadan önceki hükümlerinin uygulanaca belirtilmektedir. Buna göre 7 Ekim 2001 tarihinden önce akdedilmifl olan flah s sigorta poliçeleri (örne in birikimli hayat poliçeleri) kapsam nda bugün itibariyle ödenen sigorta primlerinin ücret matrah ndan indirilebilecek k sm n n tespitinde yukar da yer verilen flartlar aranacakt r. Baflka bir deyiflle Türkiye de kurulu veya merkezi Türkiye de bulunan sigorta flirketlerine yap lacak flah s sigorta primi ödemelerinde, sosyal güvenlik kurumuna hizmet erbab hissesi olarak yap lan ödemenin (sosyal güvenlik primi ve iflsizlik sigortas primi) toplam dikkate al nacakt r. Bunun anlam ise personeli ad na iflveren taraf ndan yukar da yer verilen s n rlar içerisinde yap lan özel sigorta prim ödemelerinin, damga vergisi yönünden brüt tutar n n personelin bordrosunda brüt ücrete ilave edilmesi gereklili idir. Brüt ücretten vergi Ekim

6 matrah na ulafl lmas s ras nda ise ödenen özel sigorta primi indirim olarak dikkate al nacakt r. Dolay s yla yukar daki s n rlar çerçevesinde iflveren taraf ndan ödenen flah s sigorta primleri üzerinden sadece damga vergisi hesaplanmas söz konusu olacak, prim üzerinden ayr ca gelir vergisi hesaplanmayacakt r. flveren taraf ndan yukar da yer alan s n rlar aflan bir prim ödemesinin söz konusu olmas durumunda ise s n r dahilindeki k s m için yukar daki aç klamalar m za göre hareket edilecek, aflan k sm n damga vergisi ve gelir vergisi yönünden brüt tutar n n bordroya ilave edilmesi gerekecektir. Bunun sonucunda s n rlar aflan k s m üzerinden damga vergisi yan nda gelir vergisi de ödenmifl olacakt r. B. 7 Ekim 2001 sonras nda düzenlenen flah s sigorta poliçeleri ile bireysel emeklilik sözleflmeleri kapsam ndaki prim ve katk pay ödemeleri Gelir Vergisi Kanunu nun 63. maddesinde gerçek ücretin safi de erinin tespitinde yap labilecek indirimler say lmaktad r. Maddenin 1. f kras n n 4697 say l Kanun ile de ifltirilen 3 numaral bendinde ise sigorta ve emeklilik flirketlerine ödenen prim ve katk paylar n n ücret matrah ndan indirim flartlar na yer verilmektedir. Buna göre 7 Ekim 2001 tarihinden sonra akdedilen sigorta poliçesi veya bireysel emeklilik sözleflmesi kapsam nda ödenen flah s sigorta primi ve bireysel emeklilik katk paylar n n ücret matrah ndan indirilebilmesi için afla daki flartlarla uyulmas gerekmektedir. - Sigortan n veya emeklilik sözleflmesinin Türkiye'de kâin ve merkezi Türkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik flirketi nezdinde akdedilmifl olmas, - Prim veya katk pay n n ücretlinin flahs na, efline ve küçük çocuklar na ait hayat, ölüm, kaza, hastal k, sakatl k, iflsizlik, anal k, do um ve tahsil gibi flah s sigorta poliçeleri veya bireysel emeklilik sözleflmesi kapsam nda ödenmesi, - ndirim konusu yap lacak prim, aidat ve katk lar n toplam n n, ödendi i ayda elde edilen ücretin yüzde 10'unu (bireysel emeklilik sistemi d fl ndaki flah s sigorta poliçeleri için ödenen primlerde, ödendi i ayda elde edilen ücretin yüzde 5'ini) ve y ll k olarak asgari ücretin y ll k tutar n aflmamas. ndirim konusu yap lacak katk pay veya prim tutar n n tespitinde esas al nacak ücret iflveren taraf ndan çal flana hizmeti karfl l nda ödenen ayl k (maafl), prim, ikramiye, sosyal yard mlar ve zamlar gibi sürekli nitelikteki ödemelerin brüt tutarlar n n toplam olacakt r. Gider karfl l olarak ödenen tutarlar (yap lan gerçek bir giderin karfl l olsun olmas n) dikkate al nmayacakt r. Bir takvim y l içerisinde bireysel emeklilik ve di er flah s sigorta primleri ile ilgili olarak yap labilecek indirim tutar asgari ücretin y ll k tutar n aflmayacakt r. Bu s n rlama y ll k bazda dikkate al nacak olup, y l içinde asgari ücret tutar nda meydana gelebilecek de ifliklikler, indirim yap lacak tutarlar n hesab nda dikkate al nacakt r. 1. flveren taraf ndan personel ad na ödenen bireysel emeklilik katk paylar Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinin 1. f kras n n 9 numaral bendinde yer alan hüküm, iflverenler taraf ndan ücretliler ad na bireysel emeklilik sistemine ödenen katk paylar n n, ücretlerle iliflkilendirilmeksizin, ticari kazanc n tespitinde gider olarak indirilmesine imkan tan maktad r. Ancak yine sözü geçen bent hükmü uyar nca indirim konusu yap labilecek tutar n, ücretlinin elde etti i ücretin %10 unu ve y ll k bazda asgari ücretin y ll k tutar n aflmamas gerekmektedir. Bu madde kapsam nda yap lacak indirim, iflverenler taraf ndan hizmetlilerine yönelik olarak sadece bireysel emeklilik sistemine ödenen katk paylar n içermekte olup, di er flah s sigorta primlerini içermemektedir. Belirtilen s n rlar n afl lmas durumunda ise aflan tutar n Gelir Vergisi Kanunu nun 61. maddesi kapsam nda personele sa lanan menfaat olarak kabul edilerek, personelin bordrosuna dahil edilmesi ve vergilendirilmesi gerekmektedir. GVK 40. madde kapsam nda s n rlar içerisinde kalan bireysel emeklilik katk paylar n n bordroyla iliflkilendirilmeden gider kayd n n mümkün oldu unu söylerken, yaz m z n II. bölümünde yer alan aç klamalar kapsam nda bu katk paylar n n ayl k asgari ücretin % 30 unu geçmesi durumunda bordroya dahil edilmesinin daha do ru bir yaklafl m olaca kanaatindeyiz. Ancak bordroda yer alan ödemelerin toplam tutar n n damga vergisine tabi tutulmas gerekti inden, bu durumda gelir vergisi mevzuat aç s ndan s n rlar içerisinde kalmakla beraber söz konusu katk paylar üzerinden de damga vergisi hesaplanmas gerekece i unutulmamal d r. flverenler taraf ndan personeli ad na s n rlar içerisinde kalan veya s n rlar aflan bireysel emeklilik katk pay ödenmesi durumunda, bu tutarlar n Gelir Vergisi Kanunu aç s ndan gider kayd na iliflkin iki adet örne e afla da yer verilmifltir. Örnek 1: flveren (A) personeli (B) için 2008 y l n n Eylül ay nda 400 YTL bireysel emeklilik katk pay ödemifltir. Personel (B) nin Eylül/2008 dönemine iliflkin brüt ücreti YTL dir. Ayl k 400 YTL tutar ndaki katk pay 2008 y l n n bafl ndan itibaren ödenmektedir. Ayl k brüt ücret 5.000,00 Bireysel emeklilik katk pay ödemesi 400,00 Ayl k brüt ücretin % 10 u (5.000 * % 10) 500,00 Asgari ücretin y ll k tutar [(608,40 * 6) + (638,70 * 6)] 7.482,60 Ocak-A ustos döneminde gider yaz lan katk pay (400 * 8) 3.200,00 Yukar daki aç klamalar uyar nca, iflveren taraf ndan personel (B) ad na Eylül/2008 de ödenen 400 YTL tutar ndaki bireysel emeklilik katk pay, ayl k brüt ücretin % 10 u olan 500 YTL den az oldu undan, asgari ücret karfl laflt rmas nda 400 YTL nin tamam dikkate al nabilecektir. 6 Ekim 2008

7 Buna göre, 400 YTL lik Eylül ay katk pay ödemesi ile y lbafl ndan A ustos ay na kadar ödenip gider olarak kabul edilen katk paylar n n (3.200 YTL) toplam olan YTL, asgari ücretin y ll k tutar ndan da düflük oldu undan, iflveren (A) taraf ndan Eylül ay nda ödenen katk pay n n tamam olan 400 YTL personelin bordrosuyla iliflkilendirilmeksizin, GVK nun 40. maddesinin 1. f kras n n 9 numaral bendi uyar nca gider olarak kay tlara intikal ettirilebilecektir. Örnek 2: Yukar daki örnekte ödenen ayl k katk pay n n 800 YTL olmas durumunda iflveren taraf ndan gider yaz labilecek tutarlar afla daki flekilde hesaplanacakt r. Ayl k brüt ücret 5.000,00 Bireysel emeklilik katk pay ödemesi 800,00 Ayl k brüt ücretin % 10 u (5.000 * % 10) 500,00 Asgari ücretin y ll k tutar [(608,40 * 6) + (638,70 * 6)] 7.482,60 Ocak-A ustos döneminde gider yaz lan katk pay (500 * 8) 4.000,00 flveren taraf ndan personel (B) ad na Eylül/2008 de ödenen 800 YTL tutar ndaki bireysel emeklilik katk pay, ayl k brüt ücretin % 10 u olan 500 YTL den fazla oldu undan, asgari ücret karfl laflt rmas nda 800 YTL yerine 500 YTL nin dikkate al nmas gerekmektedir. Buna göre, 500 YTL lik Eylül ay katk pay ödemesi ile y lbafl ndan A ustos ay na kadar ödenip gider olarak kabul edilen katk paylar n n (4.000 YTL) toplam olan YTL, asgari ücretin y ll k tutar ndan düflük oldu undan, iflveren (A) taraf ndan ödenen katk pay n n sadece 500 YTL lik k sm personelin bordrosuyla iliflkilendirilmeksizin GVK 40/1-9. madde uyar nca gider olarak kay tlara intikal ettirilebilecektir. S n r aflan 300 YTL lik katk pay ise iflveren taraf ndan personele sa lanan menfaat niteli inde kabul edilerek, bu tutar n damga vergisi ve gelir vergisi yönünden brütlefltirilmifl tutar n n personelin bordrosuna dahil edilmesi gerekecektir. Buna göre s n r aflan katk pay n n brüt tutar iflveren taraf ndan GVK 40/1-9. madde uyar nca de il, ayn Kanun un 40. maddesinin 1. f kras n n 1 numaral bendi (genel giderler) uyar nca ücret olarak giderlefltirilmifl olacakt r. Ayr ca yukar daki örneklerde yer alan ödeme tutarlar n n 5510 say l Kanun un 80. maddesi kapsam nda da de erlendirilerek, sosyal güvenlik primine esas kazanca dahil edilip edilmemesi konusunun da ayr ca de erlendirilmesi gerekmektedir. 2. flveren taraf ndan personeli ad na ödenen flah s sigorta primleri Yukar da da belirtti imiz gibi Gelir Vergisi Kanunu nun 40. maddesinin 1. f kras n n 9 numaral bendi, iflverenler taraf ndan hizmetliler için, sadece bireysel emeklilik sistemine ödenen katk paylar n içermektedir. flveren taraf ndan personel ad na ödenen sa l k, hayat, hastal k gibi di er flah s sigorta primlerinin, çal flanlara sa lanan menfaat olarak de erlendirilerek, bu ödemelerin GVK 61. madde kapsam nda personelin bordrosuna dahil edilmesi gerekmektedir. Buna göre iflverenlerce ödenen di er flah s sigorta primleri, iflle ilgili olarak ticari kazanc n elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret kapsam nda oldu undan, Gelir Vergisi Kanunu nun 40. maddesinin 1. f kras n n 1 numaral bendi çerçevesinde genel gider olarak her hangi bir tutar ve oran s n rlamas olmaks z n indirim konusu yap labilecektir. Öte yandan ayn Kanun un 63. maddesi uyar nca, söz konusu primler, ödendi i ayda elde edilen ücretin % 5 ini ve y ll k olarak asgari ücretin y ll k tutar n aflmamak üzere hizmet erbab n n safi ücret tutar n n belirlenmesi s ras nda indirim konusu yap labilecektir. Bunun anlam ise personeli ad na iflveren taraf ndan yukar da yer verilen s n rlar içerisinde yap lan prim ödemelerinin damga vergisi yönünden brüt tutar n n personelin bordrosunda brüt ücrete ilave edilmesi gereklili idir. Brüt ücretten vergi matrah na ulafl lmas s ras nda ise ödenen özel sigorta primi indirim olarak dikkate al nacakt r. Dolay s yla yukar daki s n rlar çerçevesinde iflveren taraf ndan ödenen sa l k, hayat vb. flah s sigorta primleri üzerinden sadece damga vergisi hesaplanmas söz konusu olacak, ödenen prim üzerinden ayr ca gelir vergisi hesaplanmayacakt r. flveren taraf ndan bu s n rlar aflan bir prim ödemesinin söz konusu olmas durumunda ise s n r dahilindeki k s m için yukar daki aç klamalar m za göre hareket edilecek, aflan k sm n ise damga vergisi ve gelir vergisi yönünden brüt tutar n n bordroya ilave edilmesi gerekecektir. Bunun sonucunda s n rlar aflan k s m üzerinden damga vergisi yan nda gelir vergisi de ödenmifl olacakt r. 3. flveren taraf ndan personeli ad na flah s sigorta primi ve bireysel emeklilik katk pay ödemelerinin beraber yap lmas Bireysel emeklilik sistemi ile di er flah s sigortalar için ödenen prim ve katk paylar n n birlikte olmas durumunda, matrahtan indirim konusu yap labilecek tutar ücretin %10 u ile s n rl olacakt r. Bu durumda flah s sigorta primleri için %5 lik s n r ayr ca aranacakt r. Örnek Bir ücretlinin Ekim 2008 döneminde ücret matrah n n tespitinde indirim konusu yapabilece i katk pay ve prim ödemelerine iliflkin bilgiler afla daki gibidir. Ayl k brüt ücret 4.000,00 Bireysel emeklilik katk pay ödemesi 300,00 fiah s sigorta primleri ödemesi 150,00 Ocak-Eylül döneminde gider yaz lan ve indirilen katk pay ve prim toplam 3.600,00 Asgari ücretin y ll k tutar [(608,40 * 6) + (638,70 * 6)] 7.482,60 Ayl k brüt ücretin % 10 u (4.000 * % 10) 400,00 Ayl k brüt ücretin % 5 i (4.000 * % 5) 200,00 Ekim

8 flveren taraf ndan personel ad na Ekim/2008 de ödenen bireysel emeklilik katk pay ve flah s sigorta primlerinin toplam, ayl k brüt ücretin % 10 u olan 400 YTL yi aflamayacakt r. Bu tutar ile Eylül ay na kadar ödenip gider veya indirim olarak de erlendirilen YTL lik katk pay ve sigorta primlerinin toplam olan YTL, asgari ücretin y ll k tutar ndan düflük oldu undan, gider yaz labilecek ve bordroya dahil edilecek tutarlar n hesaplanmas afla daki flekilde yap lacakt r. ( flverenin öncelikle, ödedi i bireysel emeklilik katk pay n gider yazmay talep etti i kabul edilmifltir.) Ödenen bireysel emeklilik katk pay ayl k brüt ücretin % 10 undan az oldu undan 300 YTL tutar ndaki katk pay personelin bordrosuyla iliflkilendirilmeksizin do rudan gider olarak kay tlara al nabilecektir. (GVK md. 40/1-9) Ödenen flah s sigorta primi olan 150 YTL, ayl k brüt ücretin % 5 inden az olmakla beraber, bireysel emeklilik sistemi ile di er flah s sigortalar için ödenen prim ve katk paylar n n birlikte olmas durumunda, gider yaz labilecek ve indirilebilecek toplam tutar ücretin %10 u ile s n rl oldu undan, bu tutar n ( =) 100 YTL lik k sm sadece damga vergisi ile brütlefltirilmek suretiyle bordroya dahil edilecek, ayn zamanda gelir vergisi matrah n n hesab nda indirim olarak dikkate al nacakt r. Ödenen tutar (150 YTL) ile yukar daki aç klama kapsam nda bordroda indirilen tutar (100 YTL) aras ndaki fark olan 50 YTL ise iflveren taraf ndan personele sa lanan menfaat olarak de erlendirilecek ve bu tutar n damga vergisi ve gelir vergisi yönünden brütlefltirilmifl tutar n n personelin bordrosuna dahil edilmesi gerekecektir. C. 7 Ekim 2001 tarihinden önce ve sonra düzenlenen poliçeler kapsam nda yap lan prim ödemelerinin ücret matrah ndan indirimi Yukar da da belirtti imiz gibi, 7 Ekim 2001 tarihinden önce akdedilmifl sigorta poliçeleri için Gelir Vergisi Kanunu nun 63/3. maddesinin 4697 say l Kanunla de ifliklik yap lmadan önceki hükümlerinin, 7 Ekim 2001 tarihinden itibaren akdedilmifl sigorta poliçeleri için ise 4697 say l Kanun la de iflik yeni hükümlerin uygulanmas gerekmektedir. Buna göre ayn dönemde hem eski hem yeni akdedilmifl sigorta poliçeleri için ödenen primlerin bulunmas durumunda uygulama afla daki flekilde olacakt r. Örne in, bir kiflinin 7 Ekim 2001 tarihinden önce ve bu tarihten sonra düzenlenmifl flah s sigorta poliçeleri kapsam nda iflveren taraf ndan prim ödenmesi durumunda, indirim konusu yap lacak prim tutar n n belirlenmesinde öncelikle 7 Ekim 2001 tarihinden önce düzenlenmifl olan flah s sigorta poliçesi için ödenen primin dikkate al nmas gerekmektedir. ndirilen bu tutar n o aydaki brüt ücretin % 5 inin alt nda kalmas durumunda ise, % 5 e ulafl ncaya kadar 7 Ekim 2001 tarihinden sonra düzenlenmifl olan flah s sigorta poliçesi için ödenen primler indirim konusu yap labilecektir. Bu flekilde hesaplanan tutarlar aflan prim ödemesi söz konusu olmas durumunda ise aflan k s m için yukar daki aç klamalar m z kapsam nda gelir vergisi ödenmesi gerekecektir. IV. Sonuç 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu nun 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlü e giren 80. maddesi uyar nca iflverenler taraf ndan sigortal lar için özel sa l k sigortalar ve bireysel emeklilik sistemine ödenen katk paylar konusundaki tart flmalar sona ermektedir. Buna göre iflveren taraf ndan çal flanlar için ayl k asgari ücretin % 30 una kadar ödenen özel sa l k sigortas ve bireysel emeklilik katk paylar sosyal güvenlik primine tabi tutulmayacakt r. Ödemelerin bu s n r aflmas durumunda ise prime esas kazanca dahil edilmesi gerekmektedir. Ancak Kanun hükmündeki tedvin hatas yüzünden, bu de iflikli inin, sa l k veya bireysel emeklilik d fl nda, iflveren taraf ndan çal flanlar için ödenen hayat, ölüm, kaza, sakatl k, iflsizlik, anal k ve do um gibi di er flah s sigorta primlerinin, sosyal güvenlik primine esas kazanca dahil edilip edilmeyece i sorusuna çözüm getirmedi i görülmektedir. Maddenin (c) bendinde yer alan ve maddede belirtilen istisnalar d fl nda her ne adla yap l rsa yap ls n tüm ödemeler ile ayni yard m yerine geçmek üzere yap lan nakdi ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulmas gerekti i hükmünden hareketle, hayat gibi di er flah s sigorta primlerinin de sosyal güvenlik primine esas kazanca dahil edilmesi gerekti ini kabul etmek mümkün görünmektedir. Di er taraftan bu Kanun öncesindeki uygulamada temel tart flma konusu, iflverenler taraf ndan çal flan ad na ödenen söz konusu katk pay ve sigorta primlerinin nakdi ödeme olarak m, yoksa ayni ödeme olarak m kabul edilmesi gerekti i yönündeydi. Bu konuda Sosyal Sigortalar Kurumu taraf ndan verilen görüfllerde genel olarak, bu ödemelerin ayni ödeme say l p say lmad na iliflkin bir aç klama yap lmam fl, Sosyal Sigortalar Kanunu nun 77. maddesinde say lan istisnalar aras nda yer almad ndan bahisle prime esas kazanca dahil edilmesi gerekti i belirtilmifltir say l Kanun ile getirilen yeni hükümden sonra da, hayat sigortas gibi di er flah s sigortalar kapsam nda iflverenler taraf ndan yap lan ödemelerin, ayni veya nakdi ödeme say lmas konusundaki tart flmalar n daha uzun süreler devam edece i görülmektedir. Ayr ca, gerek flah s sigortalar n n türleri, gerekse gelir vergisine veya prime tabi tutulacak ödemelerin s n rlar aç s ndan, vergi mevzuat ile bir uyumun sa lanmas nda fayda oldu u kanaatindeyiz. Bu kapsamda iflveren taraf ndan yap lan ödemelerin sosyal güvenlik primine esas kazanca dahil edilmesi konusunda geçerli olan asgari ücret s n r n n % 30 dan % 100 e ç kar lmas nda fayda oldu u belirtmek isteriz. Yukar da yer verilen sorunlar n çözümünün Kanun de iflikli i ile sa lanabilece i görülmektedir. Bu de ifliklikler en k sa zamanda gerçeklefltirilmedi i durumda, herkes taraf ndan farkl yorumlar yap labilece inden, uygulamac lar n çok zor durumda kalabilece i anlafl lmaktad r. 8 Ekim 2008

9 Vergide Gündem English translation Private pension contribution shares and private insurance premiums paid for the employees by the employers I. Introduction Article 80 of the Social Insurance and General Health Insurance Law No.5510 will be effective on 1 October In paragraph 1 of the stated Article, it is stipulated that social security premium base of the employees hired by one or more than one employer on contractual basis will be determined as follows. In clause (a) of the paragraph, it is stipulated that gross total of - the wages earned, - payments made from premium, bonus and any kinds of such remunerations made in the relevant month and amounts paid to private health insurances and private pension system by the employers for the insured private health insurance premium and private pension contributions which are paid by the employers to the private health insurances and private pension system for the insured and whose monthly total amount does not exceed 30% of the minimum wage are not subjected to the social security premium base. In clause (c) of the paragraph, it is indicated that excluding the exemptions noted in the clause (b), all payments regardless of its name and the payments in cash made in lieu of aids in kind will be subjected to social security premium base. It is also stated that the exclusions and exemptions stipulated in other laws regarding that these should not be subjected to the premium will not be taken into account in the application of this Code. - payments made to the insured in the relevant month providing they have the nature of the income set out in clauses (1) and (2) above in line with the decision taken by the administration or courts will be taken as basis in the calculation of the social security premium base. Although it is stated in the clause that the amounts paid by the employers for the insured to the private health insurance and private pension system will be taken into account in the calculation of the social security premium base, the following statement is provided in clause (b) of the same paragraph where the payments that will not be included in the social security premium base are enumerated. Aids in kind and death, birth and marriage benefits, transportation allowances, mobile assignment compensation, severance payment, lump-sum payment in the nature of employment end indemnity or severance payment, or exploration fee, termination and cash indemnity and food, children and family surcharges whose amounts will be determined by the Institution as of years, Ekim 2008 In this article, the issue of whether or not the contributions paid to private pension companies by the employers on behalf of the employees and personal insurance premium (health, life, death, accident etc.) paid to insurance companies should be included in social security premium base, will be evaluated under the scope of Article 80. II. Health insurance premiums and private pension contributions paid by the employers in the name of their personnel The foregoing provision puts an end to the discussions concerning the premiums and contributions paid to the private health insurances and private pension system by the employers in the name of their personnel beginning from its execution date of 1 October Accordingly, the private health insurance and private pension contributions which are paid up to 30% of the monthly minimum wage by the employer for its personnel will not be subjected to social security premium. 9

10 Since gross minimum wage determined for the employees who are above the age of 16 years and employed in the industrial sector is TRY 638,70 for 2008/October, the employer should not include the health insurance and private pension contribution which is paid up to (638,70 x % 30 =) NTL 191,61 this month to the social security premium base. From the statement of private health insurance premium and private pension contributions which do not exceed 30% of the minimum wage as covered in the Code, it cannot be understood whether the part in excess or the entire amount should be included in social security premium base if the private health insurance premium and private pension contributions exceed 30% of the minimum wage..although we are of the opinion that if the payments exceed 30% of the minimum wage, only the part in excess should be included in the income basis for premium; the Institution should clarify the issue. Under these circumstances, for example, if TRY 250 is paid to the private pension system in the name of the personnel by the employer in 2008/October, only TRY 58,39 exceeding TRY 191,61 which is 30% of the monthly minimum wage amount should have to be included in the social security premium base. III. Other private insurance premiums paid by the employers in the name of the personnel In practice, it is observed that employers pay insurance premium under the scope of insurances such as life, death, accident, disability, unemployment, maternity and birth, as well as private pension contribution and health insurance premium. It is understood from the Article 80/1(a) of the Code that only the payments made under the scope of private pension and health insurance are included in social security premium base. In clause (b) enumerating the exemptions, it is pointed out that in cases where monthly total of these payments does not exceed 30% of the minimum wage, it will not be included in social security premium base, only when it exceeds this rate premium will be calculated on this amount. Based on these provisions, the fact that only private pension contributions and health insurance premiums are covered in both the payments included in social security premium base and the payments which will not be included in social security premium base and that other private insurance premiums such as life insurance are not regulated in both provisions show that there is a codification error in the provisions of Law. premium base.. When this provision and clause (b) are considered together, it could be concluded that only the amount up to 30% of the minimum wage paid for health insurance and private pension will not be covered in social security premium base, and there was not any such exemption for life or other private insurance premiums paid by the employer in the name of the personnel. It seems that the issue of whether or not life or other personal insurance premiums paid by the employers in the name of their employees will be included in social security premium base will be discussed for a long time due to the codification error in the provision of law. IV. Conclusion In accordance with the Article 80 of the Social Insurance and General Health Insurance Law No.5510 which will be effective on 1 October 2008, the discussions about the contributions paid to private health insurances and private pension system for the insured by the employers are ended. Within this framework, private health insurances and private pension contributions which are paid up to 30% of the monthly minimum wage by the employer for the employees will not be subjected to social security premium. In the event that the payments exceed this limit, they must be included in social security premium base. Due to the codification error in the provision of Law, it seems that this change has not settled the issue of whether or not other private insurance premiums such as life, death, accident, disability, unemployment, maternity and birth, as well as private pension contribution and health insurance premium will be included in social security premium base. Furthermore, we are of the opinion that as per either the types of private insurances or the limits of payments to be subjected to income tax or premium, a consistency should be established with the tax legislation. Within this framework, please be informed that the limit of minimum wage which is effective in the inclusion of the payments made by the employer to social security premium base should be increased from 30% to 100%. It is noted that the foregoing problems can be settled with a change in the Law. Unless these changes are made as soon as possible, different interpretations can be made by anyone and the practitioners may encounter with rather complicated situation. For example, while the payments included in social security premium base were being enumerated in clause (a), if the expression of payments made to private insurance companies such as health or life had been used instead of payments made to private health insurance companies for the insured by the employers, it could be said that the payments made to insurance companies for all insurances such as health and life by the employer for its personnel were included in social security 10 Ekim 2008

11 Vergide Gündem Dünya dan vergi haberleri Öznur Özhan Beyaz Rusya Hükümet, k rsal bölgelerin geliflimi için vergi teflviklerini geniflletiyor. Beyaz Rusya Devlet Baflkan Aleksander Lukashenko nun 12 A ustos ta imzalad bir kararla, k rsal nüfuslu ve yoksul bölgelerde faaliyet gösteren baz tüzel kiflilikler ve bireysel giriflimciler için genifl vergi muafiyetleri getiriliyor. Yeni yay mlanan kararla, 2007 y l sonunda ve 2008 y l bafl nda getirilen teflviklerin kapsam geniflletiliyor. Yeni karar, k rsal bölgelerde üretilen mal ve hizmetlerin sat fl ndan elde edilen gelirler üzerinden al nacak olan kurumlar vergisi ve gelir vergisine muafiyetler getiriyor. Ayn zamanda, bu bölgelerde yer alan gayrimenkuller üzerinden al nan gayrimenkul vergileri de muafiyet kapsam nda yer al yor. Bu muafiyetler 1 Ocak 2008 den bafllamak üzere 31 Aral k 2012 ye kadar geçerli olacak. Lisanslar ve ruhsatlar üzerindeki devlet vergileri de tüzel kifliler için % 50, bireysel giriflimciler için ise %75 oran nda azalt l yor. Yeni karardan etkilenen ilgili kifli ve kurulufllar n sermayelerini art rmaya yönelik olarak yap lan ithalatlardaki gümrük vergileri ve KDV (Rusya dan yap lan ithalatlardaki KDV hariç olmak üzere) için muafiyet öngörüyor. 13 A ustos ta yay mlanan karar, 13 Ekim den itibaren yürürlü e girecek. Japonya Kar paylar n n Japonya ya geri getirilmesini teflvik eden reform plan düflünülüyor. Japon firmalar n n elde ettikleri yurtd fl kazançlar n Japonya ya geri getirmelerini teflvik etmek amac yla, Ekonomi ve Ticaret Bakanl (METI) ülkeye geri getirilen baz kar paylar n vergiden muaf tutacak kanun tasla n gündemine ald. JP Morgan taraf ndan May s ay nda yap lan araflt rmada, denizafl r ifltiraklerinde da t lmam fl kar paylar bulunan 24 büyük Japon firmas na, bu karlar ülkelerine geri getirip getirmeyecekleri sorulmufl, bu firmalar n hepsi böyle bir planlar olmad n belirtmifl, ancak firmalardan alt tanesi yeni kanun tasla yürürlü e girerse %70 ihtimalle bu karlar yurtlar na getirebileceklerini belirtmifltir. Japonya n n da bildi i üzere bu kazançlar n büyük bir k sm, düflük vergi oranlar na sahip ülkelerde elde edilenler baflta olmak üzere, ülkedeki mevcut vergi rejimi yüzünden yurtd fl nda kalmaktad r. Bu cevaba istinaden JP Morgan taraf ndan yap lan tahmine göre 4-6 trilyon Yen tutar nda kar n ülkeye transfer edilebilece i öngörülmüfltür ki bu tutar Japonya n n 2008 y l n n ilk yar s nda 3.7 trilyon Yen olan d fl ticaret aç n geçmektedir. Kanun tasla na göre, bu muafiyetten yararlanabilmek için Japon flirketin kar elde etti i yabanc firmaya minimum 6 ay süreyle, en az %25 ortak olmas gerekmektedir. Bu flart sa lan rsa, yabanc flirketlerden sa lanan temettüler, Japonya daki %40 oran ndaki kurumlar vergisinden (OECD ülkeleri aras ndaki en yüksek kurumlar vergisi oran ) muaf tutulacakt r. Bu plan, daha önce 2005 y l nda ABD de yay mlanan Anavatana Yat r m Kanunu yla (Homeland Investment Act of HIA) paralellik göstermektedir. HIA ile yurtd fl ndaki firmalardan elde ettikleri birikmifl karlar ülkelerine getiren ABD firmalar na, bir kereye mahsus olmak üzere, genel oran olan %35 yerine %5.25 oran nda kurumlar vergisi uygulanm flt. HIA ve Japon kanun tasla aras ndaki en önemli fark ise Tokyo nun bu de iflikli i kal c olarak yapmak istemesidir. METI, bu plan yeni mali y lda yürürlü e koymak amac yla Finans Bakanl ile çal flmalar na devam ediyor. Ekim

12 Bulgaristan Kurumlar Vergisi Kanunu de ifltirildi. Bulgaristan Millet Meclisi, 23 Temmuz tarihinde, 1 Ocak 2009 dan itibaren geçerli olmak üzere, Bulgaristan Kurumlar Vergisi Kanunu (CITA) hakk nda de ifliklik yap lmas na dair Kanun u onaylad. Yap lan de ifliklikler 5 A ustos tarihli 69 nolu Resmi Gazete de yay mland. Yap lan de iflikliklerin en önemlisi CITA n n Avrupa Toplulu u ndaki kar paylar bafll kl 18 inci bölümünün yürürlükten kald r lmas d r. Bu bölümün yürürlükten kald r lmas n n sebebi, maddenin Avrupa Birli i ne üye di er devletlerde yer alan ana flirket ve ifltiraklerine iliflkin genel vergi sistemini vurgulayan 90/435 say l Avrupa Ekonomik Toplulu u Konsey Direktifi ne uymamas d r. Bunun yan s ra 194 numaral maddeye eklenen 3 yeni unsur ile yerel tüzel kifliliklerce Avrupa Birli i ne veya Avrupa Ekonomik Alan na (EEA) üye yabanc tüzel kifliler lehine da t lacak kar paylar nda, kayna nda vergi kesintisine gidilmeyecektir. rlanda Hükümet, adalar vergi cennetine çevirmeyi planl yor. rlandaca konuflulan adalarda görülen nüfus azal fl n durdurmak amac yla; ekonomi, sosyal ve kültürel geliflimden sorumlu hükümet otoriteleri bütün rlanda adalar na vergi cenneti statüsü vermeyi planl yor. Ülkenin özellikle rlandaca konuflulan bölgelerindeki ekonomiyi ve yat r mlar gelifltirmekle sorumlu kamu kurulufllar ndan olan Udaras na Gaeltachta, rlanda da yeni kurulan Vergileme Komisyonu na yeni öneriler getirece ini belirtti. Yenilikler rlanda k y adalar ndaki ekonomik aktiviteleri güçlendirmeyi amaçlayarak, bireyleri orada ikamet etmeye teflvik edici nitelikte olacak aç klamas yap ld. Tory, Aranmore, Clare ve In shbofin bu tekliften etkilenecek adalardan baz lar d r. Yap lan tekliflerden baz lar : Adalardaki bireylerin elde ettikleri gelirlerin ilk 100,000 Euro luk k sm 10 y l boyunca gelir vergisinden muaf tutulacak. Bu maddenin geçerli olabilmesi için bireyin bu adalardan birinin mukimi olmas gerekmektedir. Adalarda yap lacak bina ve ekipman yat r mlar nda %100 oran nda yat r m indirimi ve d fl yat r mc lar için de vergi indirimi öngörülmektedir. Bunun yan s ra, burada sermaye yat r mlar na neden olabilecek toplumsal tabanl aktiviteler için KDV iadesi uygulamas düflünülmektedir. Udaras n öngördü ü bu vergi teflvik teklifleri sayesinde adalar n bal k endüstrisinin azalmas nedeniyle ortaya ç kan s k nt lar n n giderilerek, ekonomilerinin geliflmesi, nüfuslar n n devam ettirilmesi ve sürdürülebilir istihdam sa lanmas amaçlanmaktad r. Almanya Personele sa lanan hisse senedi al m plan teflvikleri art r l yor. 14 Temmuz da Maliye Bakanl, çal flt klar flirketin hisse senetlerini alan personel için sa lanan vergi teflviklerini art racak bir kanun tasar s haz rlad klar n aç klad. Yasan n yürürlü e girmesiyle birlikte, personel hisse senedi al m plan (ESPP-employee stock purchase plan) kapsam nda, indirimli olarak al nan hisse senetlerinin vergiden istisna k sm senelik 135 dan 360 ya ç kar lacak. Örne in, bir Alman flirketinin hisse senetlerinin piyasa de eri 120 ise ve hisse senedi al m plan kapsam nda flirket personeli bu hisseleri 100 ya alma hakk na sahipse, bu personel hisse bafl na 20 indirim kazanm fl oluyor. E er bu personel senelik 10 hisse senedi sat n alm flsa, o senelik elde etti i toplam 200, tasar ya göre tamam yla gelir vergisi ve sosyal güvenlik kat l m paylar ndan istisna olacakt r. fiu an yürürlükte olan kurallara göre, bu kazanc n sadece 135 luk k sm vergiden ve sosyal güvenlik kat l m paylar ndan istisna olmakla birlikte vergiden istisna olabilmesi için ayr ca hisse senedi al m fiyat n n, piyasa fiyat n n en az % 50 si kadar olmas zorunlulu u bulunmaktad r. (Yeni uygulama % 50 lik zorunlulu u da kald rmaktad r.) Hisse senedi al m plan n n (ESPP) as l amac personelleri çal flt klar flirketin hisse senetlerini sat n almaya teflvik ederek; hem çal flanlar n ifllerini iyi yapmalar n hem de flirketlerin ifllerinin iyiye gitmesini sa lamak ve böylece hisse senetlerinin fiyatlar n yükseltmektir. Ayr ca, Maliye Bakanl uygulama ile birlikte flirketlerin yeni bir sermaye kayna elde edeceklerini de duyurmufltur. Yap lan di er aç klamalar aras nda, Almanya da personelin hisse senedi planlar na kat l m oran n n di er Avrupa Birli i ülkelerine göre daha düflük oldu u da bulunmaktad r. Yeni uygulaman n bu oran yükseltece i düflünülmekle birlikte, personel planlar na kat l m ihtiyari b rak lacakt r. Kuveyt Hükümet kurumlar vergisi oran n düflürüyor. Kuveyt Maliye Bakanl, yabanc ifl sahipleri için kurumlar vergisi oran n % 55 ten % 15 e düflürece ini aç klad. % 55 lik oran ilk 12 Ekim 2008

13 olarak 1950 lerde Kuveyt henüz ngiltere himayesi alt nda iken belirlenmiflti. Yeni yasayla, yabanc flirketler Kuveyt borsas ndan elde ettikleri kar üzerinden hesaplanan vergilerden de muaf tutulacak. Kuveyt hükümeti, bu yasayla birlikte yabanc yat r mlar n kurumlar vergisi oran yüksek olan ülkelerden ayr l p Kuveyt e gelmesini ve böylece bölgede Dubai ve Bahreyn gibi bir finans merkezi yarat lmas n hedefliyor da Kuveyt 300 milyon dolarl k yabanc yat r m kabul etmiflken Dubai merkezli Birleflik Arap Emirlikleri nde bu rakam 18.7 milyar dolar bulmufltur. Yeni vergi rejimine göre, önümüzdeki 10 y lda Kuveyt in 100 milyar dolarl k yabanc yat r m çekece i tahmin ediliyor. Tayland Baflbakan ekonomiyi canland rmak için yeni vergi plan n aç klad. ifllemlerinin aç klanmas yla, ngiltere Vergi daresi Amerika dahil olmak üzere birçok baflka ülkede de bu tür ifllemlerin yap labilece ini göz önünde bulundurarak inceleme bafllatt. ncelemede yakalanan kifliler hakk nda denizafl r ülkelerdeki varl klar hakk nda yanl fl bilgi veren vergi mükellefleri baflta olmak üzere yasal takip bafllat laca belirtildi. ncelemenin üç y la kadar tamamlanabilece i öngörülüyor. Sözü geçen 300 mükellefin yan s ra offshore bankalarda hesab bulunan vergi mükellefi hakk nda da inceleme bafllat lm fl olup vergi cennetleri skandal ortaya ç kt ndan bu yana vergi mükellefi offshore hesaplar n aç klam fl ve skandaldan bu yana 400 milyon sterlinlik bedel, vergi, faiz ve ceza ad alt nda tahsil edilmifltir. ngiltere Vergi daresi, Liechtenstein LGT Bankas taraf ndan aç klanan bilgilerin yan s ra, son birkaç ayd r 25 ayr offshore bankadan da ngiliz vergi mükelleflerinin hesaplar hakk nda bilgi bekliyor. Baflbakan Samak Sundaravej, Tayland n ç rp nan ekonomisini canland rmak ve hükümetin düflüfle geçen popülaritesini art rmak amac yla haz rlanan 1,4 milyar dolarl k vergi indirimi paketini aç klad. Hükümet sözü geçen ekonomi paketi hakk nda çok az bilgi verirken, istihlak vergisinin düflürüldü ü aç kland. E 85 (% 85 etanol ve % 15 benzin kar fl m ) üzerindeki verginin ucuz yak t kullan m n n yayg nlaflt r lmas amac yla düflürüldü ü ve en yak n zamandan itibaren uygulaman n bafllayaca bildirildi. Uygulama ile E 85 üzerindeki vergi litre bafl na 2.57 THB den 0.50 THB ye düflürülmüfl olacak. Paketin hükümet karfl t protestolar n ve Samak n ekonomiyi do ru yürütemedi i iddialar n n peflinden aç klanmas dikkat çekerken, Samak sözü geçen vergi indiriminin hayat pahal l n düflürece ine inand n belirtti. Ekonomi plan n n içerisinde s v laflt r lm fl petrol gaz fiyat art fl n n ertelenmesi, belirli limitler içinde hane halk n n kulland su ve elektri in bedelsiz olmas ve üçüncü s n f demiryollar ve Bangkok Toplu Tafl ma Otoritesi ne ba l 800 adet otobüste ulafl m n bedelsiz olmas gibi düzenlemeler de yer almaktad r. ngiltere Vergi daresi vergi kaç rma ifllemlerini hedef ald. ngiltere Vergi daresi, Liechtenstein banka hesaplar nda servetleri 1 milyar sterlini geçen 300 ngiliz vatandafl n hedef ald. Liechtenstein LGT Bankas taraf ndan muhtelif vergi kaç rma Ekim

14 Vergide Gündem Resmi Gazete den... Emre Efeo lu , Yeni Türk Liras ve Yeni Kurufl ta yer alan yeni ibarelerinin kald r lmas na ve uygulama esaslar na iliflkin tebli Resmi Gazete'de yay mland say l Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin Para Birimi Hakk nda Kanun un geçici 1 inci maddesi ve 1264 say l Madeni Ufakl k ve Hat ra Para Bast r lmas Hakk nda Kanun un 5 inci maddesi hükümleri uyar nca, halen tedavülde olan 1 YTL ile 50, 25, 10, 5 ve 1 Ykr madeni paralar tarihinde tedavülden kald r lacak olup, tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanan 2007/11963 say l Bakanlar Kurulu Karar uyar nca, 1 TL ile 50, 25, 10, 5 ve 1 Krfl madeni paralar tarihinde tedavüle ç kar lacakt r , Sermaye piyasas nda ba ms z denetim standartlar hakk nda tebli de de ifliklik yap lmas na dair seri: X, no: 24 say l tebli Resmi Gazete'de yay mland. Tebli ile tarihli ve say l mükerrer Resmi Gazete de yay mlanan Seri: X, No: 22 say l Sermaye Piyasas nda Ba ms z Denetim Standartlar Hakk nda Tebli in bafllang ç hükümlerinin ba ms z denetime ve incelemeye tabi iflletmeler bafll kl 5 inci maddesinin ikinci f kras de ifltirilmifltir. Buna göre ilgili maddede say lan kurulufllardan (b), (c), (ç), (d), (e), ( ), (h) ve (j) bentlerinde belirtilen iflletmelerin, kurul taraf ndan yay mlanan finansal raporlama standartlar na iliflkin düzenlemelerdeki özel hükümler sakl kalmak kayd yla, alt ayl k ara dönem finansal tablolar inceleme (s n rl ba ms z denetim) kapsam nda de erlendirilirken, (d) bendinde belirtilen emeklilik yat r m fonlar n n, üç ve dokuz ayl k finansal tablolar da s n rl ba ms z denetime tabi olacakt r , Varl k finansman fonlar na ve varl a dayal menkul k ymetlere iliflkin esaslar hakk nda seri: III, no: 35 say l tebli Resmi Gazete'de yay mland. Varl k finansman fonlar n n kurulufl ve faaliyetleri ile varl a dayal menkul k ymetlerin kurul kayd na al nmas na, ihrac na ve kamunun ayd nlat lmas na iliflkin esaslar düzenlemek amac yla yay mlanan tebli ile varl k finansman n n fonu, fon kurucular n n nitelikleri, fonun organizasyonu, fonun kuruluflu, fon portföyü, fonun yeniden yap land r lmas ve de erlemesi gibi konularda çeflitli aç klamalarda bulunulmufltur , Genel sa l k sigortas ifllemleri yönetmeli i Resmi Gazete'de yay mland. Amac, tarihli ve 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu'nun genel sa l k sigortas hükümleri ile getirilen hak ve yükümlülükleri ve genel sa l k sigortas ifllemlerine iliflkin usul ve esaslar düzenlemek olan yönetmelik ile genel sa l k sigortas kapsam nda say lan kifliler ve bu kiflilerin bakmakla yükümlü olduklar kifliler; genel sa l k sigortal l n n bafllang c, bildirimi ve tescili; genel sa l k sigortal l n n sona ermesi; genel sa l k sigortal l k hallerinin de iflmesi, birleflmesi veya çak flmas ; genel sa l k sigortas primleri; denetim yetkisi, idari para cezalar, idari yapt r mlar ve sözleflmenin feshi ve di er baz konularda aç klamalarda bulunulmufltur , Sosyal sigorta ifllemleri yönetmeli i Resmi Gazete'de yay mland tarihli ve 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu nun sosyal sigorta hükümleri ile getirilen hak ve yükümlülükleri ve sosyal sigorta ifllemlerine iliflkin usul ve esaslar düzenlemek amac yla yay mlanan yönetmelik ile, sosyal sigorta kay t ve ifllemlerinin genel esaslar, iflyerlerinin tescili, ifl kazas ve meslek hastal tan m, kapsam, bildirilmesi ve soruflturulmas, yafll l k ve ölüm sigortas, primler, kontrol ve denetim gibi konularda 2008 y l ekim ay bafl ndan itibaren geçerli olmak üzere çeflitli aç klamalarda bulunulmufltur , Türk Paras k ymetini koruma hakk nda 32 say l Karara iliflkin /32 say l tebli de de ifliklik yap lmas hakk nda /36 say l tebli Resmi 14 Ekim 2008

15 Gazete de yay mland. Tebli ile tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanan Türk Paras K ymetini Koruma Hakk nda 32 say l Karar a iliflkin /32 say l Tebli in yetkili müesseselerin kuruluflu, yetkili müessese kurulmas için baflvurulmas ve flube açma ile ilgili maddelerinde de ifliklik yap lm flt r , Enerji piyasas nda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kiflilerin ba ms z denetim kurulufllar nca denetlenmesi hakk nda yönetmelikte de ifliklik yap lmas na dair yönetmelik Resmi Gazete de yay mland. Yönetmelik ile tarihli ve say l Resmi Gazete de yay mlanan Enerji Piyasas nda Faaliyet Gösteren Gerçek ve Tüzel Kiflilerin Ba ms z Denetim Kurulufllar nca Denetlenmesi Hakk nda Yönetmelik in ba ms z denetim kurulufllar n n görevlendirilmesi bafll kl 8 inci ve ba ms z denetim sözleflmesinin sona erdirilmesi bafll kl 11 inci maddelerinde de ifliklik yap lm flt r , Sermaye piyasas mevzuat çerçevesinde gayrimenkul de erleme hizmeti verecek flirketlere ve bu flirketlerin kurulca listeye al nmalar na iliflkin esaslar hakk nda tebli de de ifliklik yap lmas na dair seri: VIII, no: 58 say l tebli Resmi Gazete de yay mland. Tebli ile tarihli ve say l Resmi Gazete de yay mlanan Seri: VIII, No: 35 say l Sermaye Piyasas Mevzuat Çerçevesinde De erleme Hizmeti Verecek fiirketlere ve Bu fiirketlerin Kurulca Listeye Al nmalar na liflkin Esaslar Hakk nda Tebli in, Kurulca listeye al nmaya ve listeden ç kart lmaya iliflkin esaslar ve faaliyet esaslar ile ilgili bölümlerine ait çeflitli maddelerinde de ifliklikler yap lm fl olup, söz konusu tebli e baz yeni maddeler eklenmifltir , Mal ve hizmetlere uygulanacak katma de er vergisi oranlar n n tespitine iliflkin kararda de ifliklik yap lmas na dair 2008/14092 say l Bakanlar Kurulu Karar Resmi Gazete de yay mland. Karar ile tarihli ve 2007/13033 say l kararnamenin eki II say l listenin B) Di er mal ve hizmetler bölümünün 22. s ras na yeni sat rlar eklenmifltir. Buna göre, kontak lensler (Yaln z görme kusurunun giderilmesine mahsus olanlar), camdan ve di er maddelerden gözlük camlar (Yaln z görme kusurunun giderilmesine mahsus olanlar) ve gözlüklere veya benzeri eflyaya ait çerçeveler ve bunlar n aksam ve parçalar n n (K ymetli metallerden veya k ymetli metallerle kaplama metallerden olan gözlük çerçeveleri ve gözlük benzeri eflyaya ait çerçeveler ile bunlar n aksam ve parçalar hariç) tesliminde uygulanan KDV oran % 18 den % 8 e indirilmifltir. Bu de ifliklik 21 Eylül 2008 tarihinden itibaren geçerlidir. Ekim

16 No Tarih Sirküler - ndeks* Konu /14092 say l Bakanlar Kurulu Karar ile gözlük ve lenslerin KDV oran indirildi. Maliye Bakanl, elektronik ortamda beyanname verilebilmesi için yap lacak baflvurularda düzenlenen formlardaki de iflikliklere iliflkin aç klamalar yapt. Bakanlar Kurulu'nca, baz mallar n tesliminde uygulanan özel tüketim vergisi tutarlar yeniden belirlendi. Maliye Bakanl, tankerlerden yap lacak akaryak t sat fllar nda düzenlenmesi gereken belgelere iliflkin aç klamalar yapt. Maliye Bakanl elektronik ortamda beyanname verilmesine iliflkin usul ve esaslarda de ifliklikler yapt. Sosyal Güvenlik Kurumu na olan prim borçlar n n ödeme kolayl ndan yararlanmam fl olanlara, tekrar baflvuru imkan getirildi. Geçici vergi beyannamelerinin verilme süresi 18 A ustos 2008 tarihine kadar uzat ld. Maliye Bakanl, Araflt rma ve Gelifltirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakk nda Kanun kapsam nda uygulanacak olan gelir vergisi stopaj teflviki hakk nda aç klamalar yapt dönemine iliflkin yeniden de erleme oran % 5,56 olarak belirlendi. Maliye Bakanl 385 S ra Numaral Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i ile belge düzenine iliflkin aç klamalar yapt say l Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali Müflavirlik Kanununda De ifliklik Yap lmas Hakk nda Kanun Resmi Gazete de yay mland. flyeri ve konut kiralama ifllemlerine iliflkin tahsilat ve ödemelerin banka arac l yla yap lma zorunlulu u getiriliyor. Maliye Bakanl, sigorta muamelelerine iliflkin BSMV uygulamas nda yap lan de iflikliklerle ilgili aç klamalar yapt. Banka, sigorta flirketi ve sermaye piyasas arac kurumlar n n, Vergi Usul Kanunu ndan do an bildirim yükümlülüklerini 31 Temmuz tarihine kadar yerine getirmeleri gerekiyor. 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren uygulanacak sigorta primine esas günlük ve ayl k kazançlar n alt ve üst s n rlar. 2008/13903 say l ndirimli Orana Tabi fllemlerde ade Edilecek Verginin Hesab na Amortismana Tabi ktisadi K ymetlere Ait Katma De er Vergisinin Dahil Edilmemesine liflkin Karar Resmi Gazete de yay mland. 2008/13902 say l Bakanlar Kurulu Karar ile KDV Kanunu na ekli listelerde yer alan baz teslim ve hizmetlerin kapsam ve uygulanan KDV oranlar de ifltirildi. Anayasa Mahkemesi karar sonras nda, 2003 takvim y l içerisinde stopaj yolu ile ödenen; ancak mahsup yada iadeye konu edilemeyen fon paylar n n iadesi mükelleflerce talep edilebilecektir. Do rudan Yabanc Yat r mlar Kanunu nun, Anayasa Mahkemesi taraf ndan iptal edilen hükümleri ile ilgili Tapu Kanunu nda de ifliklik yap ld. Maliye Bakanl, Harçlar Kanunu ile ilgili de iflikliklere iliflkin aç klamalar yapt. Maliye Bakanl, Katma De er Vergisi uygulamalar na iliflkin aç klamalar yapt. * Yukar daki tablo, tarihleri aras nda yay mlanan sirkülerleri içermekte olup, taraf n zca daha kolay takibi amac yla haz rlanm flt r. 16 Ekim 2008

17 Vergi takvimi / Ekim Ekim ay mali yükümlülükler takvimi 3 Ekim 2008 Cuma * A ustos 2008 ay na iliflkin sosyal sigorta primlerinin elektronik ortamda beyan edilmesi ve ödenmesi * A ustos 2008 dönemine ait haberleflme vergisinin beyan ve ödenmesi 10 Ekim 2008 Cuma * Eylül dönemine ait petrol ve do algaz ürünlerine iliflkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi 15 Ekim 2008 Çarflamba * Eylül 2008 dönemine ait BSMV beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait dayan kl tüketim ve di er mallara iliflkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait kolal gazoz, alkollü içecekler ve tütün mamüllerine iliflkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait motorlu tafl t araçlar na iliflkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait özel iletiflim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi * Eylül 2008 KKDF kesintilerinin bildirimi ve ödemesi 20 Ekim 2008 Pazartesi * Eylül 2008 dönemine ait belediyeye ödenecek vergilerin (haberleflme vergisi hariç) beyan ve ödemesi * Eylül 2008 dönemine ait flans oyunlar vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait yar flma ve çekilifllerle futbol müsabakalar na ve at yar fllar na ait müflterek bahislerle ilgili intikal vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi 23 Ekim 2008 Perflembe * Eylül 2008 dönemine ait gelir vergisi stopaj n n ve damga vergisinin muhtasar beyanname ile elektronik ortamda beyan * Eylül 2008 dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karfl l ödenmesi gereken damga vergisinin beyan * Eylül 2008 dönemine ait kurumlar vergisi stopaj n n muhtasar beyanname ile elektronik ortamda beyan * GVK geçici 67. madde uyar nca Temmuz-Eylül 2008 döneminde yap lan tevkifat n beyan 24 Ekim 2008 Cuma * Eylül 2008 dönemine ait KDV beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi 27 Ekim 2008 Pazartesi * 1-15 Ekim dönemine ait petrol ve do algaz ürünlerine iliflkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karfl l ödenmesi gereken damga vergisinin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait KDV nin ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait kurumlar vergisi stopaj n n ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait muhtasar beyanname ile beyan edilen gelir vergisi stopaj n n ve damga vergisinin ödenmesi * GVK geçici 67. madde uyar nca Temmuz-Eylül 2008 döneminde yap lan tevkifat n ödenmesi 31 Ekim 2008 Cuma * Eylül 2008 ay na iliflkin sosyal sigorta primlerinin elektronik ortamda beyan edilmesi ve ödenmesi * Eylül 2008 dönemine ait haberleflme vergisinin beyan ve ödemesi * Kay tl bulunulan odalara y ll k ve munzam aidatlar n 2. taksitlerinin ödenmesi Ekim

18 Vergi hakk nda Ekim 2008 Pratik Bilgiler Perakende sat fl fifli veya ödeme kaydedici cihaz fifli düzenleme üst s n r ( den itibaren) 600 YTL Y llara sari inflaat ve onarma ifllerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden yap lan gelir vergisi stopaj % 3 flyeri kira ödemelerinden yap lan gelir vergisi stopaj % 20 Serbest meslek kazançlar üzerinden yap lan gelir vergisi stopaj % 20 Mevduat ve döviz tevdiat hesaplar na ödenen faizler üzerinden yap lan gelir vergisi stopaj (her vadede) % 15 Hazine bonosu ve Devlet tahvili faiz gelirleri üzerinden yap lan gelir vergisi stopaj Dar mükellefler % 0 (YTL veya yabanc para cinsinden ihraç edilmifl) Di erleri % 10 Repo kazançlar üzerinden yap lan gelir vergisi stopaj % 15 IMKB de ifllem gören hisse senetlerinin al m sat m Dar mükellefler % 0 kazançlar üzerinden yap lan gelir vergisi stopaj Di erleri % 10 Do rudan gider yaz labilecek demirbafllar için aranacak üst s n r ( den den itibaren) 600 YTL Konut kira gelirlerinde gelir vergisinden istisna edilen tutar (2008) YTL Temerrüt Faizi % 64 Sakatl k indirimi (2008 y l, 1.derece sakatlar) 600 YTL Sakatl k indirimi (2008 y l, 2.derece sakatlar) 300 YTL Sakatl k indirimi (2008 y l, 3.derece sakatlar) 150 YTL Son üç y l n yeniden de erleme oranlar 2007 y l için % 7, y l için % 7, y l için % 9,8 Reeskont ve avans ifllemlerinde uygulanacak iskonto ve faiz oranlar Vadelerine en çok (92) gün kalan senetler karfl l nda yap lacak; ( tarihli Resmi Gazete de yay mlanm flt r.) Reeskont ifllemlerinde uygulanacak iskonto oran (y ll k) % 25 Avans ifllemlerinde uygulanacak faiz oran (y ll k) % 27 Not: 238 seri numaral VUK Genel Tebli i uyar nca alacak ve borç senetlerinin iç iskonto yöntemiyle reeskontu iflleminde, tarihinden itibaren % 27 oran esas al nacakt r. Gelir vergisinden istisna yurtiçi gündelik tutarlar ( tarihinden itibaren) Brüt Ayl k Tutar (YTL) 1.169,96 ve fazlas 35, , ,95 29, , ,69 26,50 903, ,50 24,00 728,27-903,45 21,50 728,26 ve daha afla s 20, say l yasaya göre hesaplanacak tecil faizi oranlar Uyguland Dönem Oran (%) tarihleri aras nda % 3, tarihleri aras nda % 6, tarihleri aras nda % 5, tarihleri aras nda % 3, tarihleri aras nda % 2, tarihinden itibaren % 2, say l yasaya göre hesaplanacak gecikme zamm oranlar Uyguland Dönem Oran (%) tarihleri aras nda % 5, tarihleri aras nda % 10, tarihleri aras nda % 7, tarihleri aras nda % 4, tarihleri aras nda % 3, tarihinden itibaren % 2,5 Geçici vergi oranlar (2008 y l ) Gelir vergisi mükelleflerinde % 15 Kurumlar vergisi mükelleflerinde % 20 Gelir vergisinden istisna edilmifl çocuk yard m ( tarihinden itibaren) ki çocu u aflmamak koflulu ile; 0-6 yafl grubunda her bir çocuk için 25,72 YTL Di erleri 12,86 YTL Gelir vergisinden istisna olan günlük yemek yard m tarihinden itibaren (KDV Hariç) 9,00 YTL Baz ifllemlerle ilgili ka tlar üzerinden al nacak damga vergisi oranlar / tutarlar (2008) Ücretlerde (Avanslar dahil) Binde 6 Mukavelenamelerde Binde 7,5 Kira mukavelenamelerinde (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) Binde 1,5 Bilançolar 17,50 YTL Gelir tablolar 8,60 YTL Y ll k gelir vergisi beyannameleri 22,70 YTL Kurumlar vergisi beyannameleri 30,30 YTL Katma de er vergisi ve muhtasar beyannameler 15,10 YTL Gelir vergisi tarifesi (2008 y l ) Gelir Dilimi Vergi Oran (%) YTL ye kadar YTL'nin YTL'si için YTL, fazlas YTL'nin YTL'si için YTL, fazlas YTL'den fazlas n n YTL'si için YTL, fazlas 35 Baz fiiller için öngörülen özel usulsüzlük cezalar (2008 y l ) Özel usulsüzlük fiilleri Ceza tutar Fatura, gider pusulas, serbest meslek makbuzu, Her bir belge için 149 YTL den az olmamak üzere, belgede yaz lmas müstahsil makbuzu verilmemesi ve al nmamas gereken mebla n %10 u Fatura, gider pusulas, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, perakende sat fl fifli, ödeme kaydedici cihaz fifli ve yolcu tafl ma biletlerinin al nmamas (vergi mükellefi olmayanlar için) 29,80 YTL Vergi levhas bulundurulmamas veya as lmamas 149 YTL Vergi kimlik numaras ile ilgili mecburiyetlere uyulmamas (her bir ifllem için) 170 YTL Vergi kimlik numaras ile ilgili bildirim mecburiyetine uyulmamas 680 YTL Yetkililerce istenilen bilgilerin verilmemesi (1.s n f tüccarlar) YTL Tek düzen hesap plan na ve mali tablolara iliflkin usul ve esaslara uyulmamas YTL Asgari ücret ( tarihleri aras nda) Ödemeler / Kesintiler 16 yafl n tamamlam fl iflçiler Brüt tutar 638,70 Sosyal Güvenlik primi (%14) 89,42 flsizlik sigortas primi (%1) 6,39 Gelir vergisi matrah 542,89 Hesaplanan gelir vergisi (%15) 81,43 Asgari geçim indirimi (bekar) (*) 45,63 Damga vergisi (binde 6) 3,83 Kesintiler toplam 135,44 Net ödenecek tutar 503,26 (*) Yukar daki asgari geçim indirimi hesaplamas çal flan n bekar oldu u varsay m na göre yap lm flt r. Çal flan n medeni durumu ve çocuk say s na göre asgari geçim indirimi tutar de iflecektir. Sigorta primine esas ayl k tavan ve taban kazanç tutarlar ( ) Taban ücret Tavan ücret 638,70 YTL 4.151,70 YTL flsizlik sigortas prim oranlar (2008 y l ) flçiden % 1 flverenden % 2 Devlet katk s % 1 Gelir vergisinden istisna k dem tazminat tutarlar tarihleri aras nda 1.960,69 YTL tarihleri aras nda 2.030,19 YTL tarihleri aras nda 2.087,92 YTL tarihleri aras nda 2.173,19 YTL 18 Ekim 2008

19 Concerning tax October 2008 Practical Information The upper limit for drawing up retail sales slips or payment recording device voucher (beginning from ) TRY 600 Income tax withholding levied on the progress payments paid to those performing multi-year construction and repair works 3% Income tax withholding levied on work place rent payments 20% Income tax withholding levied on independent professional payments 20% Income tax withholding made on the interests paid to deposit and foreign exchange deposit accounts (at any maturity) 15% Income tax withholding levied on interest income from Government bonds and Treasury bills Non-Residents 0% (issued in TRY or foreign currency) Others 10% Income tax withholding levied on repo gains 15% Income tax withholding on the capital gains from share Non-Residents 0% certificates traded in Istanbul Stock Exchange Others 10% The upper limit to be sought for the furniture, fittings and fixtures to be directly recorded as expense (beginning from ) TRY 600 The amount exempted from income tax in rental fees paid for housing (2008) TRY Default Interest 64% Disability allowance (2008, for 1st degree disabled) TRY 600 Disability allowance (2008, for 2nd degree disabled) TRY 300 Disability allowance (2008, for 3rd degree disabled) TRY 150 The revaluation rates for the last three years For the year ,2% For the year ,8% For the year ,8% Discount and interest rates to be applied in rediscount and advance transactions Applicable Against the Notes with Maturity of 92 Days at Most; (promulgated in the Official Gazette of ) Rate of discount applicable on rediscount transactions (annual) 25% Rate of interest applicable on advance transactions (annual) 27% Note: Pursuant to Tax Procedures Code Series No. 238, 27% rate will be taken as basis during the rediscount of the notes payable and notes receivable through imputed discount method. Domestic daily allowances exempt from income tax (since ) Monthly Gross Amount (TRY) 1.169,96 and higher 35, , ,95 29, , ,69 26,50 903, ,50 24,00 728,27-903,45 21,50 728,26 and lower 20,50 Deferral interest rates to be calculated according to the Law No Period Rate (%) Between the dates of ,0% Between the dates of ,0% Between the dates of ,0% Between the dates of ,0% Between the dates of ,5% Since ,0% Delay surcharge rates to be calculated according to the Law No Period Rate (%) Between the dates of ,0% Between the dates of ,0% Between the dates of ,0% Between the dates of ,0% Between the dates of ,0% Since ,5% Temporary tax rates (2008) For income taxpayers 15% For corporate taxpayers 20% Children allowance exempt from income tax (Beginning from ) On condition of not exceeding two children For each child between 0-6 ages TRY 25,72 Others TRY 12,86 Daily foods allowance exempt from income tax Beginning from (VAT Exclusive) TRY 9,00 Stamp duty rates / amounts to be levied on the papers relating to certain transactions (2008) On wages (including advances) 0,6% On contracts 0,75% On rent contracts (over the rental fee to be determined according to the contract period) 0,15% Balance sheets TRY 17,50 Income statements TRY 8,60 Annual income tax returns TRY 22,70 Corporation tax returns TRY 30,30 Value added tax and withholding returns TRY 15,10 Income tax tariff (2008) Income Brackets Tax Rate (%) Up to TRY For TRY ; for the first TRY 7.800, TRY 1.170, for above 20 For TRY ; for the first TRY , TRY 3.570, for above 27 For more than TRY , for TRY , TRY , for above 35 Special irregularity fines for some acts (2008) Special rregularity acts Fine Amount Failure to issue and to receive invoices, Not less than TRY 149 expense receipts, independent professional for each document, 10% of the amount which is vouchers and producer s receipts required to be indicated on the document Failure to obtain invoice, expense voucher, independent professional vouchers, producer s receipt, retail sales voucher, payment recorder device voucher and passenger tickets (for non-taxpayers) TRY 29,80 Failure to keep available or to display tax plates TRY 149 Failure to comply with the obligations concerning tax identity number (for each transaction) TRY 170 Failure to comply with the obligation of notification concerning tax identity number TRY 680 Failure to provide information requested by the authorities (1st Class Merchants) TRY Failure to comply with the uniform chart of accounts and the procedures and principles concerning financial statements TRY Minimum Wage (between ) Payments / Withholdings Employees over the age of 16 Gross amount 638,70 Social security premium (14%) 89,42 Unemployment insurance premium (1%) 6,39 Income tax base 542,89 Calculated income tax (15%) 81,43 Minimum living allowance (single) (*) 45,63 Stamp duty (0,6%) 3,83 Total withholdings 135,44 Net payable amount 503,26 (*)The foregoing minimum living allowance has been calculated on the assumption that the employee is single. The minimum living allowance will vary depending on the marital status of the employee and the number of children. Monthly upper and lower income amounts taken as basis in the calculation of insurance premium ( ) Lower limit TRY 638,70 Upper limit TRY 4.151,70 Unemployment insurance premium rates (2008) From the employee 1% From the employer 2% Government contribution 1% Severance pay amounts exempt from income tax Between the dates of TRY 1.960,69 Between the dates of TRY 2.030,19 Between the dates of TRY 2.087,92 Between the dates of TRY 2.173,19 Ekim

20 ERNST & YOUNG Denetim Vergi Kurumsal Finansman Dan flmanl k Ernst & Young hakk nda Ernst & Young, denetim, vergi, kurumsal finansman ve dan flmanl k hizmetlerinde bir dünya lideridir. Dünya genelinde toplam çal flan m z, ortak de erlerimizi ve kaliteyi ön planda tutan kararl tutumumuzu hep birlikte paylaflmaktad r. Daha fazla bilgi için, lütfen adresini ziyaret ediniz. Ernst & Young, her biri ayr birer tüzel kiflili e sahip Ernst & Young Global Limited'e üye firmalardan oluflan global bir organizasyon olup tüm hizmetlerini bu üye firmalar taraf ndan sunmaktad r. Ernst & Young n sundu u vergi hizmetleri flleriniz gerçek potansiyellerine güçlü temeller üzerinde yap land r larak ve sürdürülebilir bir flekilde gelifltirilerek ulaflabilir. Ernst & Young olarak vergi yükümlülüklerinizi sorumlu ve zaman nda yerine getirmenizin önemli bir fark ortaya ç karaca n düflünüyoruz. Bu nedenle 130 dan fazla ülkedeki 22,000 vergi çal flanlar m z nerede olursan z olun ve vergi ihtiyaçlar n z ne olursa olsun kaliteli hizmet anlay fl m za duydu umuz tereddütsüz ba l l k temelinde sizlere teknik bilgi, ifl tecrübesi ve tutarl metodolojiler sunmaktad r. Ernst & Young n fark buradad r. Ernst & Young 2008 tüm haklar sakl d r.