D ı ş İ l i ş k i l e r v e Y u r t d ı ş ı İ ş ç i H i z m e t l e r i G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü. ANKARA 2007 Yayın No: 147

Transkript

1 A C I B A K A I I I I G I A V M E S O S Y A L G U V E N L K T Ü R K İ Y E C U M H U R İ Y E T İ Ç A L I Ş M A V E S O S Y A L G Ü V E N L İ K B A K A N L I Ğ I L I A M S A V E S O S Y A L G U V E N L K B A K A N L S L I C T N L I G I D ı ş İ l i ş k i l e r v e Y u r t d ı ş ı İ ş ç i H i z m e t l e r i G e n e l M ü d ü r l ü ğ ü C T C D Y H G E N E L M U D U R L U G U Y U T R D I Ş I N D A K İ V A T A N D A Ş L A R I M I Z A İ L İ Ş K İ N G E L İ Ş M E L E R V E S A Y I S A L B İ L G İ L E R ANKARA 2007 Yayın No: 147

2 Bu kitabın yayın hakkı T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü ne aittir. Kitaptan yapılacak alıntılar kaynak göstermek suretiyle yapılabilir. ISBN : ISSN : Tasarım & Baskı ŞEN MATBAA (0.312)

3 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI Devlet, yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşlarının aile birliğinin, çocuklarının eğitiminin, kültürel ihtiyaçlarının ve sosyal güvenliklerinin sağlanması, anavatanla bağlarının korunması ve yurda dönüşlerinde yardımcı olunması için gereken tedbirleri alır. (Madde 62) 3

4 4

5 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...13 GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZ VE YURTDIŞI TEŞKİLATIMIZIN TARİHÇESİ...15 YURTDIŞINDAKİ TÜRK İŞGÜCÜ...17 YURTDIŞINDAKİ VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER BÖLÜM ÜLKELERE GÖRE YURTDIŞINDAKİ VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER VE GELİŞMELER 1.1. FEDERAL ALMANYA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ YARGI KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER İKİLİ VE ÇOK TARAFLI SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER HOLLANDA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ

6 VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER İKİLİ VE ÇOK TARAFLI SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER ÖNEMLİ GÖRÜLEN DİĞER HUSUSLAR VE DEĞERLENDİRMELER BELÇİKA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER FRANSA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİ EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER DANİMARKA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ

7 1.6. AVUSTURYA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEGİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER İSVİÇRE DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER İKİLİ VE ÇOK TARAFLI SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER LİECHTENSTEİN PRENSLİĞİ İSVEÇ DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZI İLGİLENDİREN MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İKİLİ VE ÇOK TARAFLI SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GELİŞMELER

8 1.9. İNGİLTERE DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER ÖNEMLİ GÖRÜLEN DİĞER HUSUSLAR VE DEĞERLENDİRMELER AVUSTRALYA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL VERİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ VATANDAŞLARIMIZ ARASINDA ÖRGÜTLENME VE YÖNETİME KATILMA VATANDAŞLARIMIZI İLGİLENDİREN MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER SUUDİ ARABİSTAN DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ TÜRK MÜTEAHHİTLİK ŞİRKETLERİYLE İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER KUVEYT DEMOGRAFİK BİLGİLER

9 İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ TÜRK MÜTEAHHİTLİK ŞİRKETLERİYLE İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER ÖNEMLİ GÖRÜLEN DİĞER HUSUSLAR VE DEĞERLENDİRMELER LİBYA DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ TÜRK MÜTEAHHİTLİK FİRMALARIYLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER İKİLİ VE ÇOK TARAFLI SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EKONOMİK DURUM AZERBAYCAN DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ EĞİTİM BİLGİLERİ TÜRK ŞİRKETLERİYLE İLGİLİ BİLGİLER

10 VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE ÖNEMLİ MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER VE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER İKİLİ VE ÇOK TARAFLI SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASIYLA İLGİLİ DEĞERLENDİRMELER VE VARSA ÖNERİLER KAZAKİSTAN DEMOGRAFİK BİLGİLER İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER EĞİTİM BİLGİLERİ TÜRK MÜTEAHHİTLİK ŞİRKETLERİYLE İLGİLİ BİLGİLER VATANDAŞLARIMIZ İLE İLGİLİ MEVZUAT VE UYGULAMA DEĞİŞİKLİKLERİ İLE MAHKEME KARARLARI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞMELER İLE İSTİHDAM PİYASASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER BÖLÜM ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE YABANCI ÜLKELERLE YAPILAN SÖZLEŞME VE ANLAŞMALAR İLE BUNLARIN UYGULANMASINA İLİŞKİN YARGI KARARLARI 2.1. ULUSLARARASI İLİŞKİLER BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ULUSLAR ARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ AVRUPA KONSEYİ İKTİSADİ İŞBİRLİĞİ VE GELİŞME TEŞKİLATI (OECD) AVRUPA BİRLİĞİ İLE İLGİLİ GELİŞMELER AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI KARARLARI YABANCI ÜLKELERLE YAPILAN SÖZLEŞME VE ANLAŞMALAR BÖLÜM YURTDIŞINDAKİ VATANDAŞLARIMIZI İLGİLENDİREN BAZI ÖNEMLİ TÜRK MEVZUATI DEĞİŞİKLİKLERİ 10

11 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilecek Her Bir Gün İçin Tahakkuk Ettirilecek Prim, Kesenek ve Karşılık Borcu Tutarının 5 Dolara Yükseltilmesi Hakkında Karar Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Karar (3.5 ABD Doları) Bağ-Kur İsteğe Bağlı Sigortalılık Yönetmeliği Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Bağ-Kur Sigortalılarının Yurtdışında Tedavilerine İlişkin Yönetmelik Askerlik Kanunu BÖLÜM YURTDIŞI TEŞKİLATIMIZIN HİZMETLERİ VE EKLER 4.1. Yurtdışı Teşkilatımıza Telefonla ve Şifahi Olarak Yapılan Vatandaş Müracaatları ile Gelen ve Giden Evrak Sayıları Yurtdışı Teşkilatımızca Yapılan Büro Dışı Görevler Genel Müdürlüğümüzün ve Yurtdışı Teşkilatımızın Bütçesi ve Ekler EK-1: MERKEZ VE YURTDIŞI BİRİMLERİ ADRES REHBERİ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI (GENEL) DIŞ İLİŞKİLER VE YURTDIŞI İŞÇİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI BİRİMLERİ

12 12

13 Faruk ÇELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ÖNSÖZ Büyük çoğunluğu Batı Avrupa ülkelerinde olmak üzere yurtdışında yaklaşık dört milyon vatandaşımız yaşamaktadır. Bu rakam diğer ülke vatandaşlığına geçmiş olanlarla birlikte beş milyonu aşmaktadır. Yurtdışında bir süre çalıştıktan sonra Türkiye ye kesin dönüş yapmış, ancak geçmiş çalışmalarından dolayı bu ülkeler ile hem hukuki hem ailevi bağlantıları süren iki milyondan fazla vatandaşımız da halen Türkiye de yaşamaktadır. Göç ve göçmenler konusu tarih boyunca var olmuştur. Ancak, günümüzde ülkeler arasındaki gelişmişlik düzeyi yanında, teknoloji, ulaşım ve haberleşmede ulaşılan üst seviye ile üretimin küreselleşmesi ülkeler arasında gelir dağılımında ciddi farklılıklara neden olmuş ve işgücü göçü dahil göç olgusu yeni boyutlar kazanmıştır. Yalnız ülkeler arasındaki ikili ilişkilerde değil, uluslararası platformlarda da konunun önemi her geçen gün artmaktadır. 13

14 Özellikle Batı Avrupa ülkelerinde göçmenlere yönelik olumsuz politikaların ve uygulamaların giderek katılaşması, bu ülkelerde ikamet eden vatandaşlarımızın karşılaştıkları sorunları ağırlaştırmakta, sözkonusu yaklaşım, anılan ülkelerde görev yapan personelimizin sorumluluklarını daha da artırmaktadır. Bakanlığımız, yurtdışında çalışan vatandaşlarımızın ve aile fertlerinin, yaşadıkları ülkedeki iş hukuku, sosyal güvenlik, vatandaşlık ve yabancılar mevzuatı dahil olmak üzere, o ülkelerle yapılan işgücü ve sosyal güvenlik anlaşmaları, diğer ikili ve uluslararası sözleşmeler ve Avrupa Birliği hukukundan doğan hak ve menfaatlerinin korunması konusunda azami gayret göstermekte, sözkonusu haklar konusunda vatandaşlarımızı bilgilendirmekte, gerektiğinde idari ve yargı yolu dahil onların haklarının takibi konusunda meşru ve hukuki her imkanı seferber etmektedir. Ayrıca Bakanlığımız, vatandaşlarımızın içinde yaşadıkları toplumların sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasi ortamlarına uyum sağlamalarına yardımcı olmakta, aynı zamanda onların ülkemizle olan bağlarını canlı tutmaları ve kendi milli ve manevi değerlerini korumaları konusunda her türlü çabayı da sarf etmektedir. Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğümüzün koordinasyonunda, 17 si Müşavirlik ve 23 ü Ataşelik olmak üzere 40 birimde görevli personel aracılığıyla, büyük çoğunluğu Avrupa Birliğine üye ülkelerde olmak üzere toplam 17 ülkede yaşayan insanımıza hizmet sunulmaktadır. Yayımlanmasına başlandığı ilk yıllardan bu yana alanında tek kaynak olma özelliğini sürdüren bu geleneksel Raporun, yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız, üniversiteler, araştırmacılar, kamu kurum ve kuruluşları, basın-yayın organları ile diğer tüm kullanıcılara faydalı olmasını diler, hazırlanmasında emeği geçen yurtdışı teşkilatımız ile Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü personeline teşekkür ederim. 14

15 GENEL MÜDÜRLÜĞÜMÜZ VE YURTDIŞI TEŞKİLATIMIZIN TARİHÇESİ Bakanlığımız yurtdışı teşkilatı ilk defa, 4841 sayılı Çalışma Bakanlığı Kuruluş Kanununun 6 ncı maddesine, tarih ve 864 sayılı kanunla eklenen bir maddeyle kurulmuştur. Daha sonra yine aynı Kanuna, tarih ve 1579 sayılı kanunla eklenen maddelerle, Yurtdışı İşçi Sorunları Genel Müdürlüğü Bakanlık Merkez birimleri içinde yer almıştır. Bu kanunlara dayanılarak hazırlanan yurtdışı yönetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe konmuştur. Bu yönetmelik, tarihine kadar muhtelif değişiklikler yapılarak uygulanmıştır. Çalışma Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının birleştirilmesiyle tarih ve 184 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle Kurulan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın ana hizmet birimleri içinde Genel Müdürlüğümüz, Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü adı altında yer almıştır. Daha sonra tarih ve 3146 sayılı Bakanlığımız Teşkilat Kanununda, Genel Müdürlüğümüzün görev, yetki ve sorumlulukları yeniden belirlenmiştir. Sözkonusu Kanun 18 Ocak 1985 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hakkında 189 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenen yurtdışında görevlendirilecek memurların seçimi, atanmaları ve yurtdışı kadro sayıları, Başbakanlık ve Bakanlığımızca çıkarılan çeşitli yönetmeliklerle yeniden belirlenmiştir. Son olarak tarihinde TBMM de kabul edilen ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 4947 sayılı Kanunla 3146 sayılı Bakanlığımız Teşkilat Kanununda yapılan değişiklik sonucunda Genel Müdürlüğümüzün adı Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak belirlenmiş ve görevleri yeniden tanımlanmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yurtdışı İşçi Hizmetleri Uzman Yardımcılığı ve Uzmanlığı, Atama, Görev ve Çalışma Yönetmeliği 8 Şubat 2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Bakanlığımızın yurtdışında 17 ülkede 40 birimi mevcut olup, bulundukları ülkeler itibarıyla birimlerimizin dökümü ile Genel Müdürlüğümüzün birimleri aşağıdaki şemada gösterilmiştir. 15

16 DİYİH GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLAT ŞEMASI GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI GENEL MÜDÜR YARDIMCISI Yurtdışı Vatandaşlık Hizmetleri Dairesi Eğitim ve Enformasyon Dairesi Personel ve İdari İşler Dairesi Protokol ve Dış İlişkiler Dairesi Uluslararası Kuruluşlar Dairesi ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI YURTDIŞI TEŞKİLAT ŞEMASI ALMANYA FRANSA İSVEÇ AVUSTRALYA Berlin Müş. Berlin Ataş. Frankfurt Ataş. Mainz Ataş. Hannover Ataş. Hamburg Ataş. Düsseldorf Ataş. Karlsruhe Ataş. Essen Ataş. Nürnberg Ataş. Münster Ataş. Stuttgart Ataş. Münih Ataş. Köln Ataş. Paris Müş. Strazburg Ataş. Lyon Ataş. HOLLANDA Lahey Müş. Deventer Ataş. Rotterdam Ataş. AVUSTURYA Viyana Müş. Salzburg Ataş. Bregenz Ataş. DANİMARKA Kopenhag Müş. İNGİLTERE Londra Ataş. Stokholm Müş. BELÇİKA Brüksel Müş. AB Nez. Türkiye Daimi Tem.Çal. ve Sos. Güv.Müş. İSVİÇRE Bern Müş. BM Cenevre Ofisi Nez.Türkiye Dai. Tem. Çal. ve Sos. Güv.Müş. Zürih Ataş. S.ARABİSTAN Riyad Müş. Cidde Ataş. Melburn Ataş. KUVEYT Kuveyt Müş. LİBYA Trablus Müş. TÜRKMENİSTAN Aşkabat Müş. AZERBAYCAN Bakü Müş. KAZAKİATAN KAZAKİSTAN Almati Müş. K.K.T.C. Lefkoşe Müş. 16

17 YURTDIŞINDAKİ TÜRK İŞGÜCÜ Ülke dışındaki vatandaşlarımızın sayısı temin edilebilen son verilere göre dir. Sözkonusu vatandaşlarımızın si Batı Avrupa ülkelerinde, si Türk Cumhuriyetleri ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde, si Ortadoğu ve Afrika Ülkelerinde, ü Avustralya da, i ABD ve Kanada da, si Rusya Federasyonu, Japonya, Afganistan ve diğer ülkelerde bulunmaktadır. Ülke dışında çalışan vatandaşlarımızın sayısı temin edilebilen son verilere göre olup, bunların ü Batı Avrupa ülkelerinde, u Türk Cumhuriyetleri'nde, ü Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde, si Avustralya da, i ABD ve Kanada da, u Rusya Federasyonu, Japonya, Afganistan ve diğer ülkelerde çalışmaktadır. Yabancı ülke vatandaşlığına geçmiş bulunan vatandaşlarımızın toplam sayısı 2006 yılı sonu itibarıyla dır. Bu sayıya doğumla yabancı ülke vatandaşlığını alanlar dahil değildir. 17

18 YURTDIŞINDAKİ VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER Vatandaş sayısı ( tarihi itibarıyla) İşsiz vatandaş sayısı Çalışan vatandaş sayısı ÜLKE ADI F. Almanya Fransa* Hollanda* A.B.D.* İngiltere K.K.T.C Avusturya S.Arabistan İsviçre Avustralya Danimarka* Yunanistan* Kanada Belçika İsveç İsrail Rusya Fed Norveç Azerbaycan İtalya Romanya Kazakistan Lübnan Finlandiya Türkmenistan Japonya Bir.Arap Emirlikleri Afganistan Kırgızistan Kuveyt Dubai Polonya Ürdün Suriye Libya Diğer TOPLAM Kaynak : Yurtdışı Teşkilatımız ve Dışişleri Bakanlığı Açıklamalar: (*) : Çifte uyruklu vatandaş sayısı dahildir. (--) : Veri mevcut değildir. 18

19 Türk Vatandaşlığından İzinle Yabancı Ülke Uyruğuna Geçen Türklerin Bazı Ülkelere Göre Yıllar İtibarıyla Sayıları Ülkeler Tarih Sayı F. Almanya Hollanda Belçika Avusturya Fransa İsveç Danimarka İngiltere İsviçre Avustralya Toplam Yıllarında Yurtdışına Gönderilen İşçilerin Ülkeler İtibarıyla Dağılımı 2005 Yılı 2006 Yılı Ülkeler A.B.Devletleri Afganistan Almanya Arnavutluk Avustralya 2 0 Avusturya 23 2 Azerbaycan B.Arap Emirlikleri Belçika 0 6 Bulgaristan Cezayir Danimarka 1 0 Fas Finlandiya 7 0 Fransa Gana 0 39 Gürcistan İngiltere 2 1 Irak İran 23 1 İsrail İsveç 10 9 K.K.Türk Cumhuriyeti Kanada 2 2 Katar

20 Kazakistan Kırgızistan Kuveyt Libya Makedonya Maldivler 49 0 Mali 0 73 Meksika 0 8 Mısır Moğolistan 9 25 Moldova 0 85 Monako 0 1 Nepal Norveç 1 0 Oman 37 0 Özbekistan Pakistan Polonya 7 0 Romanya Rusya S.Arabistan Sudan Tacikistan Tataristan Türkmenistan Ukrayna Umman 0 58 Ürdün Y.Zelanda 1 0 Yemen 9 12 Toplam Kaynak : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü 20

21 1. BÖLÜM ÜLKELERE GÖRE YURTDIŞINDAKİ VATANDAŞLARIMIZLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER VE GELİŞMELER 21

22 22

23 1.1. FEDERAL ALMANYA DEMOGRAFİK BİLGİLER Genel, Yabancı ve Türk Nüfus ( tarihi itibarıyla) Cinsiyet Genel Yabancı Türk Erkek Kadın Toplam ( tarihi itibarıyla) Cinsiyet Genel Yabancı Türk Erkek Kadın Toplam Kaynak: Federal İstatistik Dairesi Vatandaşlarımızın Cinsiyetlerine ve Yaş Gruplarına Göre Dağılımı ( tarihi itibarıyla) Yaş grupları ve yukarı Erkek Kadın Toplam ( tarihi itibarıyla) Yaş grupları Cinsiyet ve yukarı Erkek Kadın Toplam Kaynak: Federal İstatistik Dairesi 23

24 Vatandaşlarımızın Eyaletlere Göre Dağılımı ( tarihi itibarıyla) Eyalet Sayı Erkek Kadın Kuzey Ren Vestfalya Baden Württemberg Bavyera Berlin Hessen Aşağı Saksonya Brandenburg Hamburg Bremen Schleswig-Holstein Mecklemburg Vorpommer Saarland Saksonya Saksonya-Anhalt Thüringen Rheinland Pfalz Toplam Kaynak: Eyalet İstatistik Daireleri Vatandaşlarımızın Diğer Yabancılarla Sayısal Mukayesesi ( tarihi itibarıyla) Uyruğu Erkek Kadın Toplam Türk İtalyan Karadağ Yugoslav (Sırbistan/Karadağ) Yunan Polonyalı Hırvat Avusturyalı Bosna-Hersekli Portekizli İspanyol Hollandalı İngiliz ve Kuzey İrlandalı Fransız Makedonyalı Sloven Diğerleri Toplam

25 Doğan, Ölen, Evlenen Vatandaşlarımızın Sayısı Başkonsolosluk görev bölgesi ( itibarıyla) Doğan Ölen Evlenen Türk-Türk Türk-Yabancı Berlin Düsseldorf Essen Frankfurt Hamburg Hannover Karlsruhe Köln Mainz Münih Münster Nürnberg Stuttgart Toplam Başkonsolosluk görev bölgesi Doğan Ölen Evlenen Türk-Türk ( itibarıyla) Türk-Yabancı Berlin Düsseldorf Essen Frankfurt Hamburg Hannover Karlsruhe Köln Mainz Münih Münster Nürnberg Stuttgart Toplam

26 Alman Uyruğuna Geçen Türk Vatandaşlarının Sayısı Yıllar İtibarıyla Toplam Toplam Kaynak: Federal İstatistik Dairesi Doğumla Alman Vatandaşlığını Elde Eden Türk Çocuklarının Sayıları Almanya ya Gelen ve Almanya dan Ayrılan Vatandaşlarımızın Sayısı Yıl Gelen Ayrılan Fark Toplam: Kaynak: Federal İstatistik Dairesi Diğer Önemli İstatistiki Veriler 26

27 1. İkamet İzni Statülerine Göre Vatandaşlarımızın Sayısı Ay/Yıl Süreli ikamet izni sahibi Süresiz ikamet izni sahibi ikamet hakkı sahibi Aralık/ Aralık/ Aralık/ Hazir./ Aralık/ Aralık/ Aralık/ (yerleşme hakkı) 2. Vatandaşlarımızın Almanya da Kalış Sürelerine Göre Sayıları ( tarihi itibarıyla) Kalış süresi Sayı 0-1 yıl yıl yıl yıl yıl yıl yıl ve daha fazla Toplam : Kaynak: Federal İstatistik Dairesi İSTİHDAMLA İLGİLİ SAYISAL BİLGİLER Çalışan Vatandaşlarımızın Sayısı ( tarihi itibarıyla) Erkek Kadın Toplam ( tarihi itibarıyla) Erkek Kadın Toplam Çalışan Vatandaşlarımızın Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 27

28 ( tarihi itibarıyla) Yaş Grubu İşçi sayısı Erkek Kadın Toplam 20 yaşın altında yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası ve daha üstü Toplam ( tarihi itibarıyla) Yaş Grubu İşçi sayısı Erkek Kadın Toplam 20 yaş altı yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası ve daha üstü Toplam (Kaynak: Federal Çalışma Ajansı) Çalışan Vatandaşlarımızın Eyalet Çalışma Daireleri 28

29 Bölgelerine Göre Dağılımı Eyaletler Schleswig-Holstein/Hamburg/Mecklenburg- Vorpommern Aşağı Saksonya Bremen Kuzey Ren Vestfalya Hessen Rheinland-Pfalz Saarland Baden-Württemberg Bavyera Berlin Brandenburg Saksonya-Anhalt/Thüringen Saksonya Toplam Kaynak: Federal Çalışma Ajansı Çalışan Vatandaşlarımızın İşkollarına Göre Dağılımı ( tarihi itibarıyla) İşkolları İşçi sayısı Tarım,Orman, Balıkçılık Maden İmalat Sanayi Enerji-Su İşleri 824 Ticaret, Otomobil ve Motorlu Araçlar Tamirciliği Otelcilik, Lokantacılık Ulaştırma ve İletişim Kredi ve Sigortacılık Emlak, Arsa İşleri, Büro, Kiralama Kamu İdaresi, Sosyal Sigortalar Eğitim ve Öğretim Sağlık, Veteriner ve Sosyal Hizmetler Diğer Kamu ve Kişisel Hizmetler Evlerde Görülen İşler 236 Ülke Dışı Organizasyonlar 279 Başka İşkoluna Girmeyen Hizmetler 94 Diğer Toplam ( tarihi itibarıyla)

30 İşkolları İşçi sayısı Tarım, Orman, Balıkçılık Maden İmalat Sanayi Enerji - Su İşleri 828 İnşaat Ticaret Otelcilik, Lokantacılık Ulaştırma ve İletişim Banka ve Sigortacılık Emlak, Arsa İşleri, Büro Kamu İdaresi, Sosyal Sigortalar Eğitim ve Öğretim Sağlık, Veteriner ve Sosyal Hizmetler Diğer Kamu Görevleri Evlerde Görülen İşler 171 Özel Bölgesel Organizasyonlar 303 Başka İşkoluna Girmeyen Hizmetler 75 Toplam Çalışan Vatandaşlarımızın Diğer Yabancı Uyruklu Çalışanlarla Sayısal Mukayesesi Yabancı uyruklu çalışan sayısı Türk çalışan sayısı İşsiz Vatandaşlarımızın Eyalet Çalışma Ajansları Bölgelerine Göre Dağılımı ( tarihi itibarıyla) Eyalet Çalışma Ajansları Türk Kuzey (Schleswig Holstein, Hamburg,Mecklenburg-Vorpommern) Aşağı Saksonya/Bremen Kuzey Ren Vestfalya Hessen Rheinland-Pfalz/Saarland Baden-Württemberg Bavyera Berlin/Brandenburg Saksonya-Anhalt,Thüringen 620 Saksonya 651 Toplam Kaynak: Federal Çalışma Kurumu İşsiz Vatandaşlarımızın Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 30

31 ( tarihi itibarıyla) Yaş grupları Toplam Erkek Kadın yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası yaş arası Toplam Bağımsız Çalışan Vatandaşlarımızla İlgili Bilgiler 2005 yılı itibarıyla, Almanya da, vatandaşlarımızca işletilen işletme bulunmaktadır. Türk işletmelerinin; ı (% 2,6) imalat sanayiinde, ı (% 1,7) inşaat işkolunda, si (% 10,2) el sanatları dalında, ü (% 4,9) toptan ticaret alanında, ü (% 35,5) perakende ticaret alanında, si (% 20,5) gastronomi dalında, ü (% 24,3) hizmet sektöründe (serbest meslekler) ve ü (% 6,2) diğer alanlarda faaliyet göstermektedir. Türk işletmelerinde, 2005 yılı itibarıyla yaklaşık kişi çalışmaktadır. Türk işletmelerinde, 2005 yılında işletme başına ortalama yatırım Avro dur. Türk işletmelerinin toplam yatırım miktarı ise 7,3 milyar Avro tutmakta ve toplam yıllık ciro 28,2 milyar Avro dur. Türk işletmelerinde ortalama 4,8 kişi çalışmaktadır. Kaynak: Türkiye Araştırmalar Merkezi İşçilerin Ortalama Saat Ücretleri (Avro) (2006 yılı itibarıyla) Ekonomik Faaliyet Alanı Ortalama Haftalık Çalışma Saati Ortalama Brüt Saat Ücreti (Avro) Erkek Kadın Maden,Taş, Toprak 39,7 18,32 16,26 İmalat 38,2 12,88 10,12 Enerji ve su 38,8 20,14 16,56 İnşaat 39,6 16,71 14,80 Tüm faaliyet alanları ortalaması 38,0 16,86 14,43 (2005 yılı itibarıyla) 31