Editörden FUARLAR MORAL VERİYOR. TEKSTİL İŞVEREN Mart Sayı: Mart

Transkript

1

2 Editörden TEKSTİL İŞVEREN Mart 2012 Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası Adına İmtiyaz Sahibi HALİT NARİN Sorumlu Yazı İşleri Müdürü AV. BAŞAR AY Yayın Danışma Kurulu SEVİL BURSA TUĞRUL BORNOVALI AV. SAMİM ERGENELİ Basın Müşaviri MİNE ŞENKUL ERGÜVEN Yayın Kurulu LERZAN ÖZTÜRK AV. ÇİĞDEM SUBAŞI AV. ÖMER EMRE KAYNAK BORA KOCAMAN CEREN ERMİŞ MERVE ŞENEREN İdari Merkezi TÜRKİYE TEKSTİL SANAYİİ İŞVERENLERİ SENDİKASI Metrocity A Ofis Blok Büyükdere Cad. No: 171 K Levent-İstanbul Tel: (0212) (pbx) Fax: (0212) İnternet Adresi Ofset Hazırlık DÜNYA YAYINCILIK A.Ş. Tel: (0216) Grafik Tasarım ve Uygulama ALİ BAYRAM Basıldığı Yer DÜNYA YAYINCILIK A.Ş. Globus Dünya Basınevi 100. Yıl Mah Bağcılar-İstanbul Tel: (0212) Basıldığı Tarih: 13 Mart 2012 Yayın Türü: Yerel Süreli Yayın ISSN: Tekstil İşveren Dergisi, Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası tarafından aylık olarak yayınlanır. Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. Dergide bulunan imzalı yazıların sorumluluğu yazarlara aittir. FUARLAR MORAL VERİYOR Geçen sayımızda, Türk tekstil ve hazır giyimcilerin yurtdışındaki fuarlarla moral bulduğunu yazmış, Heimtextil, Domotex ve Pitti Uomo gibi fuarları Türkler in doldurduğunu anlatmıştık. Hatta Avrupalı oyuncuların kriz nedeniyle devre dışı kalması nedeniyle bu fuarlarda siparişleri Türk şirketlerin kaptığından söz etmiştik. Benzer tablo geçtiğimiz ayki fuarlarda da yaşandı. En dikkate değer rakamlar Premiere Vision Fuarı ndan geldi. Avrupa nın göbeğindeki bu fuara Çin den katılan firma sayısında yüzde 48, Türkiye den yüzde 18, Brezilya dan ise yüzde 8.5 lik artış oldu. Fuarda modanın öncüsü İtalyan firmaların sayısında ise yüzde 12'lik düşüş olması dikkat çekiciydi. Şüphesiz Premiere Vision, bir zamanlar çekimser kaldığı Türk üreticilerine bugün artık kapılarını ardına kadar açmış durumda. Bu durum Şubat tarihlerindeki fuara da yansıdı. Artık tüm dünyada adından söz ettiren Türk tekstil ve hazır giyim firmaları, bu fuarda da büyük ilgi gördü. Avrupa'daki krizin fırsata dönüşeceğinin en büyük işareti sadece Premiere Vision Fuarı ile sınırlı değil. Yine yurtiçinde düzenlenen 3 ayrı moda ve fuar etkinliği, yabancı alıcılar için en büyük adres oldu. Bunlardan biri 9-11 Şubat tarihleri arasında düzenlenen Collection Première İstanbul (CPI) Fuarı. Yaklaşık 15 bini aşkın profesyonelin ziyaret ettiği fuarda yabancı alıcılar 450 milyon dolar sipariş verirken, İstanbul u hem moda merkezi hem de satış merkezi haline getirme hedefi yönünde de önemli bir adım daha atılmış oldu. Bu adım aynı zamanda CPI ile eş zamanlı olarak düzenlenen İstanbul Fashion Week (IFW) ile de pekiştirildi. IFW'de de birçok pozitif gelişme yaşandı. Bunun için birkaç rakama bakmak yeterli. Avrupa'da artık defilelerin azaldığı bir ortamda IFW'de toplam 17 defile yapıldı. 15 bin kişinin izlediği IFW'ye yurtdışından da 100'ü aşkın satın almacı geldi. 11 ülkeden 50 yabancı basın mensubu izledi. Yabancı konuklar günde ortalama 300 dolar harcama yaptı. IFW nin sadece kent ekonomisine sağladığı katkı 10 milyon doları buldu. Sonuçta kazanan hem Türk tekstili hem de ülke ekonomisi oldu. Şüphesiz 2012'nin ilk yarısında moral veren fuar ve organizasyonlar bununla sınırlı değil. Alanında Avrupa'nın en büyük fuarı olan İzmir'deki 'IF Wedding Fashion' Fuarı'nda da moral veren gelişmeler yaşandı Şubat tarihleri arasında düzenlenen fuarı 59 ülkeden 15 bine yakın profesyonel ziyaret etti. 900'ü aşkın yabancı alıcı ise sipariş verdi. Sonuçta Avrupa'da yaşanan krize rağmen tüm bu fuarlarda kurulan iş bağlantıları, Türk tekstil sektörünü olduğu kadar ülke ekonomisini de sevindirdi. Umarız bundan sonra da bu sevince gölge düşürecek gelişmeler yaşanmaz. Herşey Euro Bölgesi'nden gelecek haberlere bağlı. Gerçi Avrupa Yunanistan'a 130 milyar Euro'luk ikinci yardım paketinin yolunu açarak şimdilik nefes aldırdı. Ancak herşey bitmiş değil. Birçok ödev üstlenen Yunanistan'la ilgili kurtarma sürecinde yaşanacak bir yol kazası her şeyi mahvedebilir. Şu anki durum itibariyle bile durgunluğun yıllarca süreceği belirtiliyor. O yüzden Türk tekstil ve hazır giyiminin en önemli ihraç pazarı Avrupa ile ilgili riskler önümüzdeki süreçte de devam edecek. Zaman zaman dile getirdiğimiz 'riskleri dağıtma' yönündeki adımlar bu dönemde daha da önem kazanıyor. Bu tür adımların yolu ise fuarlardan geçiyor. Umarız gidilen tüm fuarlar bol müşteri getirir. Sayı: Mart

3 İçindekiler 08 GÜNCEL Narin: Tasarı sarı sendikacılığa neden olur 04 AYIN KONUSU Toplu İş İlişkileri Yasası'na itirazlar var 10 GÜNCEL Premier Vision'da Türk firmaları ilgi gördü 17 BİZDEN Türk tekstil kültürünün vazgeçilmezleri: İpek, halı ve çadır 12 KAPAK İstanbul 3. kez modaya boyandı 22 VERGİ DÜNYASI 2012 de mirasçı başına 131 bin TL ye vergi yok 24 EKONOMİK DİYALOG Rakamlarla dünyada doğrudan yabancı sermaye 18 GÜNCEL Atina şimdilik kurtuldu, riskler bitmedi Sayı: Mart

4 26 PARANIN MERKEZİNDEN Ne olacak bu cari açığın hali? 28 RİSK/FIRSAT Ya oyun kurarsınız ya da figüran olursunuz 30 AR-GE PAZARI Tekstilde birbirinden ilginç 235 icat 37 MAKALE Mekanik nanolif eğirme yöntemiyle üstün ses emici dokusuz yüzey geliştirilmesi 40 TEKNO-TEKSTİL Güvenli ve hızlı ilik açmak için 44 ENERJİ 2013 yılı Türkiye'de güneşten elektrik üretiminde milat olacak 49 MODA Gelinlik modası İzmir'de buluştu 50 KÜLTÜR SANAT 54 GEZİ 56 MEDYADAN YANSIMALAR 62 İNGİLİZCE ÖZETLER Sayı: Mart

5 Ayın Konusu TOPLU İŞ İLİŞKİLERİ YASASI'NA İTİRAZLAR VAR Meclis'e gelen "Toplu İş İlişkileri Kanun Tasarısı"na hem işçi hem de işveren sendikalarından itirazlar geldi. İş dünyası yeni düzenlemede iş güvencesinin genişletilmesi ve çifte tazminatı kabul edilemez bulurken, işçi sendikaları ise yüzde 3'lük işkolu barajına karşı çıkıyor. Sendikalar, Meclis'e gönderdikleri raporlar doğrultusunda yasanın yeniden şekillenmesini bekliyor Sayılı Toplu Sözleşme ile 2822 Sayılı Sendikalar Kanunu'nu tek yasada toplayan "Toplu İş İlişkileri Kanun Tasarısı", Meclis'e geldi. Yapılan son dakika değişiklikleriyle 5 yıllık geçiş süreci tanınan yasa tasarısı, çalışma hayatında yapılmak istenen çok sayıda düzenlemenin ilk aşamasını oluşturuyor ve kapsamlı düzenlemeler içeriyor. Ancak tasarının bazı maddeleri şimdiden tartışma yarattı. Hem işçi hem de işveren temsilcilerinden yasanın bazı maddelerine 'çalışma barışını bozacağı' için itiraz geldi. İş dünyası yeni düzenlemede iş güvencesinin genişletilmesi ve çifte tazminatı kabul edilemez bulurken, işçi sendikaları ise iş kolu barajına itiraz ediyor. İş dünyası yeni yasa ile birlikte ideolojik sendikaların doğacağını savunurken, işçi sendikaları ise tam tersine birçok sendikanın yetkisini kaybedeceği görüşünde. İşçi sendikaları buna gerekçe olarak da daha önce yüzde 10 olan işyeri barajının ilk tasarıda binde 5'e çekilmesine rağmen TBMM'ye gönderilirken yüzde 3'e çıkarılmasını gösteriyor. Çünkü bu oran hem hesaplama yönteminin değişmesi hem de bazı işkollarının birleştirilmesi nedeniyle sendikalara göre hâlâ yüksek. Öneriler Meclis'e gitti Yaşanan tartışmalar sonrasında başta TİSK olmak üzere çeşitli işveren kuruluşları ve Türk-İş ile Hak-İş, yasayla ilgili çekincelerini rapor haline getirerek TBMM Komisyonu'na iletti. Yasanın şimdi yeni öneriler doğrultusunda şekillenmesi bekleniyor. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'ndan (TİSK), Komisyon'a gönderilen raporda; tasarıda, sendika üyeliğiyle üyelikten istifada noter şartının kaldırıldığı, üyeliğin e-devlet kapısı üzerinden kazanılacağını anımsatarak mevcut sistemden vazgeçilmemesi istendi. Yeni geliştirilen bu yöntemle üyeliğin güvenilirliğinin sağlanması konusunda ciddi endişeler taşıdıklarının vurgulandığı raporda, "Özel sektör ve kamu sektörü tüzel kişiliklerinin işveren sendikalarına üyeliğinde e-devlet kapısını nasıl kullanabileceği konusuna mutlaka açıklık getirilmelidir. Tasarıda bu konuda da herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Endüstriyel ilişkiler sisteminin temelini oluşturan gerçek sendika üyeliğinin gerçek- Sayı: Mart

6 Toplu İş İlişkileri Yasası leştirilmesini teminen, tasarı ile önerilen e- Devlet kapısı sisteminin çok iyi şekilde kurgulanıp, güvenilirliği test edilmeden mevcut sistemden vazgeçilmemelidir. Bu nedenle en az iki yıllık geçiş süreci öngörülmelidir. Bu süre içinde noter yolu ile üyelik işlemlerine devam edilmelidir. Üyeliğin güvenliğinin sağlanması tüm sistemin sağlıklı işlemesi açısından olmazsa olmaz şarttır. Bu tür sahtecilik girişimlerinin önlenmesinde sadece para cezası son derece yetersiz kalacaktır. Bu kişiler için mutlaka hapis cezası ve sendika organlarında görev alamama yönünde müeyyideler öngörülmelidir" denildi. Aidat istismarı olabilir TİSK raporunda, üyelik aidatında tavan miktarın ve başka aidat alınmayacağına ilişkin sınırlama getirilmesinin son derece yanlış olduğu savunularak, "Üyelik aidatlarında tavanın korunması ve aidat dışında başka bir aidat alınmayacağı hususu sosyal tarafların uzlaştığı maddelerden biri olmasına rağmen bu uzlaşı tasarıya yansımamıştır" denildi. Aidatlarda mevcut tavanın kaldırılmasının uygulamada istismar edilebileceği ve işçilerden yüksek miktarlarda aidat alınmasına yol açabileceği, bu durumun da sendikal örgütlenmeyi zayıflatacağı kaydedildi. Sendikaların gelirlerinde bu yolla artış sağlanmaya çalışılmasının son derece hatalı olduğu öne sürülerek, bu durumun işçilerin ellerine geçen ücrette önemli azalmalara yol açacağı, toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde her zaman önemli bir uyuşmazlık konusu haline gelebileceği ifade edildi. Raporda, işçi ve işveren sendikasına ödenecek üyelik aidatlarının azami miktarlarıyla ilgili mevcut tavan miktarı ve başka aidat alınamayacağına ilişkin sınırlamanın korunması istendi. Tasarıda, işverenin işe başlatma ya da başlatmamaya ilişkin tercih imkânının da elinden alındığı, bu konudaki tercihin mevcut kanunda olduğu gibi işverene tanınması gerektiği savunuldu. Özellikle halen 30 ve üzerinde çalışan sayısı olan işyerlerinde uygulanmakta olan iş güvencesi hükümlerinin, daha da ağırlaştırılmış şekliyle KOBİ'ler TOPLU İŞ İLİŞKİLERİ TASARISINDA İTİRAZ GÖREN MADDELER İşletme toplu iş sözleşmesi barajı yüzde 40+1'e, işyeri barajı yüzde 50+1'e, işkolu barajı ise yüzde 3'e iniyor. Sendika üyeliği ve üyelikten ayrılmada noter koşulu kaldırılıyor. Sendikaların kuruluşunda öngörülen bilgi ve belgeler azaltılıyor, kurucuların beyanı esas alınıyor. Sendika temsilcileri ve iş ilişkisi devam eden yöneticilere aşırı iş güvencesi getiriliyor. Sendikal fesihte işveren aleyhine çifte tazminat getiriliyor. Can ve mal kurtarma; cenaze ve defin işleri ile mezarlıklarda; elektrik, doğalgaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doğalgazdan başlayan petrokimya işlerinde; bankacılık hizmetlerinde, Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nca doğrudan işletilen işyerlerinde, kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiye ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde ve hastanelerde grev ve lokavt yapılamayacak. İşyeri ve çevresinde greve katılanlar veya grev gözcüleri için kulübe, baraka ve çadır kurulamayacak. İşkolu istatistiklerinde bakanlığa gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile SGK'ye yapılan bildirimler esas alınacak. Anayasa değişikliği nedeniyle siyasi amaçlı grev, genel grev ve dayanışma grevi ile iş yavaşlatma, verimi düşürme ve diğer direnişler kanun dışı grev tanımından çıkartılıyor. için de uygulanır hale geleceği, KOBİ'lerde çalışanların, iş sözleşmeleri hangi nedenle fesih edilirse edilsin 'sendikal nedenlerle fesih' iddiası ile konuyu yargıya taşıyacağı belirtilerek, "Bu durum ise iş güvencesi hükümlerinin dolaylı olarak tüm çalışanlara uygulanabilir hale gelmesi, mahkemelerin asılsız iddialar ile iş yükünün çok büyük ölçüde artması ve işyerlerinin altından kalkamayacakları maliyetlerle karşı karşıya kalması sonucunu doğuracaktır" denildi. İşletme toplu iş sözleşmelerinde öngörülen yüzde kırk çoğunluk şartının da, sendikal çekişmelere ve işletmelerde üretim kayıplarına yol açacağı savunularak, şunlar kaydedildi: "Önemli bir çoğunluğu elinde bulundurmasına rağmen yetkiyi alamayan diğer sendika tarafından sorunlar ve tartışmalar başlatılacak, toplu iş sözleşmesi görüşme ve uygulama sürecinde istenen çalışma barışı tesis edilemeyecek, işyerleri sendikal rekabet ve çekişme içinde üretimden uzaklaştırılacaktır. İşletmelerde yüzde kırk ile alınacak yetki, iş barışına değil sendikal rekabete ve uyuşmazlıklara zemin hazırlayacaktır. İşletmelerde uzun yıllardır çalışma ba- Sayı: Mart

7 Ayın Konusu Hak-İş: Baraj sembolik olsun Raporda, belli bir sayıya ulaşmış, gerek ülke içinde ve gerek yurt dışında kendini ispatlamış Ekonomik ve Sosyal Konsey Üyesi olarak kabul edilen İşçi Konfederasyonları na üye işçi sendikası için işyeri ve işletme barajı dışında ayrıca işkolu barajının aranmasına gerek kalmayacağı kaydedildi. Bu niteliklere sahip olan konfederasyonlardan hiç birine üye olmayan bir sendika için ise örgütlenmeyi engellemeyecek şekilde, sembolik düzeyde bir baraj konulabileceğine dikkat çekildi. Raporda, SGK kayıtlarına göre, işçi sayısının yükselmesi ve tasarıyla iş kollarının 18'e düşürülmesi sonucunda gerçekleşecek birleşmelerle tasarıdaki yüzde 3'lük işkolu barajının, halen uygulanmakta olan yüzde 10'luk barajdan daha ağır sonuçlar doğuracağı ifade edildi. Hak-İş'in belirlemelerine göre, Temmuz 2009 istatistiğinde; 17 No'lu Ticaret Büro Eğitim İşkolu'nda yüzde 10'luk işkolu barajını aşmak için çalışan 436 bin 794 işçinin, 43 bin 379'unu üye yapmak yeterli iken; tasarı yasalaştığında aynı iş kolunda SGK kayıtlarına göre halen çalışmakta olan 2.7 milyon işçinin yüzde 3'üne denk gelen 81 bin işçiyi üye kaydetmek gerekiyor. Temmuz 2009 istatistiğinde; 9 No'lu Kağıt İşkolu nda yüzde 10'luk işkolu barajını aşmak için çalışan 36 bin 133 işçinin, 3 bin 613'ünü üye yapmak yeterli iken; tasarı yarışının tesisinde çok önemli rol oynayan yarıdan fazla çoğunluğa sahip olma koşulunun mutlaka korunması gerekmektedir." Sendika üyesine yardım yapabilsin Raporda, işveren sendikalarının üyelerine mali yardımda bulunabilme imkânının getirilmesi de istendi. Raporda, "Konuyu düzenleyen 26. Madde ye, 'İşveren sendikaları üyelerine genel kurullarında usul ve esaslarını belirleyerek karşılıksız mali yardımda bulunabilirler' şeklinde bir ibare eklenmesi uygun olacak. Aksi takdirde sektörel ve genel ekonomik kriz dönemlerinde işveren sendikaları, üyelerine yardım yapamayacaklar" denildi. ÇELİK'TEN 'ÇALIŞMA BARIŞI BOZULMAYACAK' SÖZÜ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, yaşanan tartışmalar üzerine Toplu İş İlişkileri Kanunu Tasarısı yasalaştığında işçi ile işveren arasında yıllardır süregelen çalışma barışının bozulmayacağı güvencesini verdi. Çelik, sanayicilerin tasarı hakkında eksik bilgilendirilmelerinden dolayı psikolojik olarak etkilendiklerini, çalışma hayatında karışıklığa neden olacak bir durum olmadığını ifade etti. "Endüstriyel ilişkileri biliyoruz. İş dünyasının önüne engel çıkarmak için hükümet olmadık" diyen Çelik, "İşyeri barajı aynen duruyor. Ben de işçi olmuş, işçi çalıştırmış insanım. İşçi ve işveren ilişkilerinde yaşanan bir süreç var. Dünyada kriz nedeniyle ekonominin dönüşmesi, rekabet ortamının korunması var. Ayrıca bizim kültürümüz çalışanın alın teri kurumadan hakkını verme üzerine kurulu. Çalışma barışının bozulmasından endişe etmeyin" dedi. Bakan Çelik, iş kazalarının ve can kayıplarının önüne geçmek için iş sağlığı ve güvenliğinde getirmeyi planladıkları yenilikleri de anlatarak "9'a kadar işçi çalıştıran yerlerde iş sağlığı ve güvenliği uzmanının giderlerini devlet olarak biz üstleneceğiz. 10 ile 49 arasında işçi çalıştıran firmalar ortak iş sağlığı ve güvenliği merkezinden yararlanabilecek. Bu uzmanların tavan ücretlerini de belirliyoruz. İş sağlığı ve güvenliği firmaları iş kazalarında da sorumlu olacak, böylelikle sanayicinin üzerindeki mali ve vicdani riski de azaltacağız" diye konuştu. Çelik, Kıdem Tazminatı Yasası'nın üzerinde çalıştıklarını, mart ayında bunu da çözeceklerini bildirdi. Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Aslan imzasıyla gönderilen raporda, tasarıda yüzde 3 olarak öngörülen işkolu barajının sembolik düzeye indirilmesini isterken, 5 yıllık geçiş sürecine ilişkin olarak da Ekonomik ve Sosyal Konsey (ESK) üyeliği önerisinde bulunuldu. Raporda, "Ne sendikacılık sınırlansın ne de işverenler kaygılansın, ESK üyeliği baz alınsın" denildi. Yüzde 3 işkolu barajının halen yürürlükte bulunan yüzde 10 işkolu barajından daha ağır sonuçlar doğuracağına dikkat çekilen raporda, "Sendikaların toplu iş sözleşmesi yapabilmesinde aranacak asıl nitelik, işçileri gerçek olarak temsil edebilme kapasiteleridir. Bunun dışında bir barajın kabulü mümkün değildir. Bu sebeple iş kolunda herhangi bir barajın getirilmesini doğru bulmuyoruz" denildi. Sayı: Mart

8 Toplu İş İlişkileri Yasası salaştığında Ağaç ve Kağıt İşkolu'nun birleşmesiyle halen çalışan 207 bin 954 işçinin yüzde 3'üne denk gelen 6 bin 237 işçiyi üye kaydetmek gerekecek. Aynı şekilde taşımacılık, ardiye ve antrepoculuk işkolunda; 5 işkolunun birleşmesi nedeniyle yüzde 3'lük işkolu barajını aşmak için 21 bin üye kaydetmek gerekiyor. Bu rakam, sözleşme imzalama yetkisi bulunan bu işkolundaki bazı sendikaların üye sayılarını 8 kat artırmaları anlamına geliyor. Barajın yüzde 3 olarak uygulanması durumunda, büro iş kolu gibi bazı iş kollarında barajın yüzde 100 düzeyinde artması anlamına geldiğine dikkat çekilen raporda, şöyle denildi: "Yüzde 3 barajı uygulanırsa; halen sendika üyesi ve toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunan 880 bin işçiden, 279 bin 276 üye işçi toplu iş sözleşmesi hakkından yoksun kalacaktır. 18 işkolundan 6 işkolunda; Basın ve Gazetecilik, Ticaret, Büro ve Eğitim, İnşaat, Ulaşım, Sağlık, Otel ve Eğlence iş kollarında yüzde 3 barajı aşan işçi sendikası bulunmadığından bu iş kollarında çalışan toplam 5 milyon 722 bin 148 işçi, toplu iş sözleşmesi hakkından mahrum kalacak." Tasarıda yer alan 5 yıllık geçiş sürecinin 2009 yılında yayınlanan istatistiklerde yüzde 10 barajı geçen sendikalara muafiyet sağladığına dikkat çekilen raporda, 2009 yılından sonra kurulmuş ve kurulacak sendikaların 5 yıllık baraj muafiyetinden yararlanamayacağı kaydedildi. Raporda 5 yıllık geçiş sürecinin, 2009 yılında yayınlanan istatistiklerde barajı geçen bazı sendikalar, işkollarının yapısı, sendikalaşma oranlarının seyri dikkate alındığında ciddi riskler taşıdığı ifade edildi. Hak-İş, 5 yıllık geçiş sürecinden son istatistiklerde toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi için başvuru hakkına sahip işçi sendikaları ile Ekonomik ve Sosyal Konsey e üye konfederasyonlara bağlı işçi sendikalarının yararlanmasına ilişkin düzenleme yapılmasını istedi. Türk-İş yasağın kapsamının daralmasını istiyor Tasarının görüşüldüğü Komisyon'a bir rapor gönderen Türk-İş ise tasarıdaki 'grev ve lokavt yasağı kapsamının daraltılmasını' istedi. Raporda, tasarının 'Kuruculuk Şartları' başlıklı maddesinde kurucuların 'sendikanın kurulacağı işkolunda fiilen çalışıyor olmaları' ve 'Türkçe okur yazar olmaları' şartlarına yer verilmediği belirtilerek, bu şartların metne eklenmesi istendi. Aksi halde sendikanın kurulacağı işkolunda fiilen çalışmayan kişilerin sendikanın yönetim, denetim ve disiplin kurullarına ve tüzükte belirlenecek diğer organlara seçilmesinin mümkün olabileceğine işaret edildi. Tasarının 'işkolları' başlıklı 4. Maddesi ndeki cetvelde basın (matbaa ve baskı) işkolunun, yayıncılık ve gazetecilik işkoluyla değil kağıt işkolu ile birleştirilmesi önerildi. Ayrıca, 'deniz taşımacılığı'nın bağımsız bir işkolu olarak devam etmesi gerektiği savunuldu. 'Üyelik aidatı'nı düzenleyen maddede, aidatların tahsili ve sendika hesabına yatırılmasıyla ilgili uygulanacak usulün tasarıda yönetmeliğe bırakılmasının sorun yaratacağı öne sürülerek, düzenlemenin 2821 Sayılı Kanun'da olduğu gibi devam ettirilmesi istendi. Raporda Türk-İş de Hak-İş gibi tasarıya 'sendika üyeliğinden çekilmede noter koşulunun, e-devlet uygulamasıyla birlikte 2 yıl devam etmesinin sağlanmasına yönelik geçici madde eklenmesini talep etti. Raporda, tasarının 'Sendika Özgürlüğü Güvencesi' başlıklı maddesinde "Sendikal nedenlerden dolayı iş sözleşmesinin feshi halinde işçi, 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 18'inci Maddesi nin Birinci Fıkrası ndaki otuz işçi ve altı aylık çalışma süresi koşulu aranmaksızın 20 ve 21'inci Madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir" şeklinde düzenlenme yapılması önerildi. Raporda, tasarının 'grev ve lokavt yasakları'na ilişkin maddesinin, Can ve mal kurtarma işlerinde; cenaze ve defin işlerinde; elektrik, doğalgaz, petrol üretimi, tasfiyesi, dağıtımıyla nafta veya tabii gazdan başlayan petrokimya işlerinde; bankacılık hizmetlerinde; kamu kuruluşlarınca yürütülen itfaiyeyle şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde ve hastanelerde grev ve lokavt yapılamaz. Bakanlar Kurulu, genel hayatı felce uğratan doğa olaylarının gerçekleştiği yerlerde bu durumun devamı süresince yürürlükte kalmak kaydıyla gerekli gördüğü iş yerlerinde grev ve lokavtı yasaklayabilir. Yasağın kalkmasından itibaren altmış gün içerisinde, altı işgünü önce karşı tarafa bildirmek kaydıyla grev ve lokavt uygulamasına devam edilir" şeklinde düzenlenmesi istendi. Buna göre, tasarıda grev ve lokavt yasağı kapsamında yer alan "Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı nca doğrudan işletilen iş yerleri"nin ilgili maddeden çıkarılması istendi. TBMM'deki tasarıda yer alan "Başladığı yolculuğu yurt içindeki varış yerlerinde bitirmemiş deniz, hava ve kara ulaştırma araçlarında grev ve lokavt yapılamaz" hükmünün çıkarılması talep edildi. Ayrıca, hava ulaşımı alanında faaliyet gösteren iş yerleri veya işletmelerde grev esnasında işverenin, faaliyetin yüzde kırkını sürdürebileceğine ilişkin maddenin de tasarıdan çıkarılması gerektiğine işaret edildi. Raporda ayrıca tasarıya, sendikaların radyo ve televizyon kurmasına imkân verecek düzenlemeler eklenmesi talep edildi. Ayrıca, maddeye "5 yıllık uygulama sonunda sendikaların durumu gözlenerek işkolu barajı ve bağışıklık süresinin yeniden değerlendirilmesine yönelik hüküm eklenmesi talep edildi. Sayı: Mart

9 Güncel NARİN: TASARI SARI SENDİKACILIĞA NEDEN OLUR Sendikamız Yönetim Kurulu Başkanı Halit Narin, 2821 Sayılı Toplu Sözleşme ile 2822 Sayılı Sendikalar Kanunu'nu tek yasada toplayan "Toplu İş İlişkileri Kanun Tasarısı"nın bu haliyle sarı sendikacılığa yol açacağını söyledi. Narin geçtiğimiz ay, iş ve çalışma hayatının en önemli tartışma konularından olan yasa tasarısıyla ilgili katıldığı Bloomberg kanalında soruları yanıtladı. 2 Şubat 2012 tarihindeki programda Narin'in sorulara verdiği yanıtlar özetle şöyle: Türkiye de Çalışma Bakanlığı nın verileriyle, SGK verileri arasındaki uçurum bize aslında Türkiye de sendikalı işçi sayısının, doğal olarak sendikalaşma oranının oldukça az olduğunu gösterdi. Şimdi, bu kanundan sonra da oldukça şey değişecek. Yasa Türk iş dünyasını nasıl etkileyecek? NARİN: Bu sualin cevabı senelerdir devam eden bir kavgada saklı. Kavganın ilk etabı, işçilerle sendikaların kendi aralarında; ikinci etabı da sendikalarla işveren arasında. Bu ne demek: Sendikaların gayri resmi olarak kurulduğu 1950'ler ve yasanın çıktığı 1963'lerde işçilere hizmet olarak bazı avantajlar getirebiliyordu. Ama zaman geçtikçe işçi sendikalarının başkanları ve teşkilatları işçilere hizmet vermekte çok yavaş hareket ettiler ve hemen hemen çok geri düştüler. Bence işçi sendikalarının, işçilerinin menfaatlerini işverenlerle ve hükümetle karşı karşıya gelerek değil, işçilerin hakikaten ihtiyacı olan mevzuları ele alıp, bunları üçlü diyalog içinde halletme yolunu tercih etmeleri lazım. Burada bir eksiklik var. Hükümet tarafı da -bütün geçmiş hükümetler dahil- aktüalitelere fazla ağırlık vererek yaklaşıyorlar. Hâlbuki işçi-işveren ilişkilerinin hükümet tarafındaki en büyük problemi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatları ve işçilerin iş güvenliğini sağlayacak işsizlik sigortası sistemidir. Bu üçlü sisteme ağırlık verecek olan noktada çalışma olmuyor. Temsil hakkı yüzde 1 mi olsun, yüzde 3 mü olsun, diye bir mevzu üzerine geliyorlar. Hâlbuki bu sistem zamanında kurulurken, ben Konfederasyon Başkanı iken, en çok müzakere ettiğimiz mevzu baraj konusuydu. Çünkü işkolu barajı yüzde 10'un altına düştüğü zaman işçi sendikaları kaosu başlar. Bu kaosun içinde sarı sendikacılık dâhil, işçiye şu anda bile hizmet veremeyen işçi sendikaları -bize göre eksik hizmet veriyor- büsbütün hizmet veremez duruma gelir ve her müessesede kargaşa doğar. Bu kargaşanın da sonunda çözüleceği yer, işveren teşkilatları ama en sonunda da hükümete dayalı olan bir hizmettir. Peki ama Halit Bey, temel hakları almada ve pazarlık sürecinde bu sendikalaşma oranı rol oynayacak. Belli bir sayı tutturabilen kollar bu pazarlık şansına sahip olacaklar. Keza işverenle de öyle. İşletme barajı Sayı: Mart

10 yüzde 40, işyeri barajı da yüzde 50 oluyor. Uluslararası Dünya Çalışma Örgütü nün (ILO) işkolu barajı standardı binde 5. Siz bu rakama nasıl bakıyorsunuz. Türkiye de ILO standartları uygulanabilir mi? NARİN: ILO, ILO diye tutturulmuş ama ILO teşkilatı, başta Amerika olmak üzere 180 ülke içinde tamamı kabul edilmiş olan bir teşkilat organizasyonu değildir. Her ülkenin kabul etmediği bir sürü madde vardır. ILO, bir prensipler için kurulmuştur ama tatbikatlar için hiçbir zaman devreye girmemiştir. ILO yla milletin gözünü korkutarak, 'ILO da böyledir, ILO da şöyledir' demek Türkiye nin milli ekonomisine ters düşecek olan kararları kabul etmesi manasına gelmez. ILO nun kurallarının tamamını ne bizim işveren teşkilatlarımız bilir ne hükümetimiz ne de işçilerimiz bilir. Bir ILO dur herkesin ağzında yuvarlandı, gider. ILO, standartlarının azami tatbik edilmesi için değil, asgarilerin tatbik edilebilmesi için kurulmuş olan güzel bir düzendir. Biz, ILO yla değil de milli ekonomimizi ayakta tutacak olan işçi-işveren ilişkileri ve hükümet ilişkilerini göz önüne alan çalışmalar yapmak durumundayız. Türkiye nin milyonlarca çalışanı varken, işçi sendikalarımızın kayıtlı olan işçi adedine bakacak olursanız milyon 314 bin... SGK verilerine göre sendikalı işçi de 922 bin gözüküyor... NARİN: Ortada hiçbir şey yok. 10 milyon işçinin sendikaya bağlılığı yok. Onun için biz bu işçilerin paralarını toplayarak kendi sendikalarına veriyoruz. Eğer bunları işverenlerin üzerindeki kanun hükmünde bir tatbikat olmasaydı, biz işçilerimize kendi paralarını alıp da 'sendikaya götürüp ödeyin' desek bu rakam da çok daha aşağı düşecektir. Demek ki burada eksik olan şey, sendika hizmetiyle işçinin beklentisine cevabını vermek, sonra bunun eksik olan tarafları var ise o hesapları da hükümetin tamamlamasını beklemekten ibarettir. Bence şu anda yapılan kavga, fevkalâde yanlış bir kavgadır ve çekişmedir. Küçük sendikaların, teşkilat kuramayan insanların 'Sendika kurayım da buradan böyle menfaat elde edilen bir organizasyona sahip olayım' demesinden kaynaklanmaktadır. Esasında net ve açık olan bir tek nokta vardır: Kıdem tazminatı maddesi eksik. İşçilerin parası bir yerde toplanmalıdır. Yani bizler, bu birikmiş olan hakları prim olarak bir etap içinde, üç-beş sene içinde bir fona vermeliyiz, herhangi bir işten çıkarma anında veya iş yeri kapandığı zaman dahi normal olarak işçi gidip oradan hakkını alabilmelidir. Bu madde eksik. Bu maddeyi yaptıktan sonra iş güvenliği mantığının en büyük ayağı tamamlanmıştır. İkinci ayağı da işsizlik sigortasına ödenen paradır. Bu da zaten işçilerimizin beklemiş olduğu bir refah için şart olan bir maddedir. Yani siz sendikaya gerek yok diyorsunuz... NARİN: Hayır, sendika mutlaka olmalıdır. Ama sendika işçisine hizmet edecek olan noktaları bulmalı, işverenle karşı karşıya gelecek maddeleri de elinden bırakmalıdır. Hizmet başka bir iştir, kavga başka bir iştir. Bence bugün yapılmak istenen; hükümetin de başında durduğu ve bu işi bağlamaya çalıştığı sistemin esas temeli, işçi-işveren ilişkilerindeki eksikliği tespit etmektir. Burada bir yanlışlık varsa hükümetin araya girerek düzeltmesi gerekir. Kavgayı büyüterek bir yere gitmek mümkün değil, gerçekleri masaya yatırmak lazım. Sayı: Mart

11 Güncel PREMIER VISION'DA TÜRK FİRMALARI İLGİ GÖRDÜ Fransa nın başkenti Paris'te Şubat 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen Premier Vision Fuarı'na katılan Türk şirketleri, krize rağmen büyük ilgi gördü. Halit Narin başkanlığındaki sendikamız heyetinin de üyelerini yalnız bırakmadığı fuardan Türk şirketleri memnun döndüler. Türk tekstil ve hazır giyimciler yurtdışı fuarlarda adından söz ettirmeye devam ediyor. Ocak ayında düzenlenen Heimtextil, Domotex ve Pitti Uomo gibi fuarları dolduran Türk şirketleri bu kez Premier Vision'da gövde gösterisi yaptı. Fransa nın başkenti Paris'te Şubat 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen Premier Vision Fuarı'na katılan Türk şirketleri, krize rağmen büyük ilgi gördü. Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası nın Yönetim Kurulu Başkanı Halit Narin başkanlığında bir heyet ile katıldığı fuarda, sendikamızın üye işyerlerinden Akın Tekstil, Altınyıldız, Bahariye Mensucat, Bossa, İpekiş, Karma Kokteyl Örme Sanayi, Söktaş, Tüp Merserize ve Yünsa da standlarıyla yer aldı. 713 firmanın katılımıyla gerçekleştirilen fuarı 31 bin 593 ü Fransa dışından olmak üzere toplam 43 bin 278 kişi ziyaret etti. Sanayii İşverenleri Sendikası heyeti, fuar kapsamında ayrıca Eurocoton Başkanı Benoit Hacot ve Eurocoton Onursal Başkanı Jean François Gribomont ile de bir araya gelerek Bu yıl fuara katılan firma sayısında, Çin den yüzde 48, Türkiye den yüzde 18, Brezilya dan ise yüzde 8.5 lik artış olması dikkat çekti. Fuarda Avrupa'daki oyuncuların ise kriz nedeniyle devre dışı kaldıkları görüldü. Bu durum fuara da yansıdı. Fuara katılan İtalyan firma sayısında yüzde 12, Belçikalı firma sayısında ise yüzde 14 lük düşüşler yaşandı. Bu arada fuardaki temasları sırasında İTKİB standına da kısa bir ziyaret gerçekleştiren Türkiye Tekstil Sayı: Mart

12 Avrupa tekstilinin geleceğine yönelik fikir alışverişinde bulundular. Fuar sonrası değerlendirmede bulunan Türk şirketleri, fuarın genel olarak olumlu geçtiğini, Avrupa da süregelen kriz beklentilerine rağmen yoğun bir ilgi gördüklerini, bu ilginin siparişlere yansıması durumunda geleceğe daha umutla bakabileceklerini söylediler. İpekiş memnun ayrıldı Kapılarını 713 katılımcıyla kapatan fuardan en çok memnun ayrılan Türk şirketi ise İpekiş oldu. İpekiş yetkilileri, fuarda 'Kumaşın Yedi Harikası' konseptli akıllı kumaşları tanıttıklarını belirterek, dünya moda sektörü profesyonellerinin yoğun ilgisiyle karşılaştıklarını söylediler. Yetkililer, "Düzenli olarak katıldığımız fuarda, 2013 ilkbahar-yaz koleksiyonları tanıtılırken, İpekiş de Kumaşın 7 Harikası konseptli akıllı kumaş koleksiyonuyla göz kamaştırdı. Dünyanın pek çok ülkesinden kumaş seçmek için Paris e gelen moda tasarımcıları ve ünlü moda markalarının temsilcileri, Türk kumaşlarına hayran kaldı. Fuarda İpekiş in akıllı kumaş koleksiyonundaki su ve leke tutmayan Bionic Finish ve maksimum hareket kabiliyeti ve dayanıklılık sağlayan Pure Woolstretch akıllı kumaşları yoğun ilgi gördü" dediler. İpekiş Eylül 2011 de gerçekleşen Premiere Vision Fuarı na da katılmış ve İpekiş in 'Power' isimli Woolstretch akıllı kumaşı, iki milyon kumaşın değerlendirildiği 'Premier Vision Awards' kumaş yarışmasında elemeler sonucunda yüz kumaş arasında kalmıştı. Versace, Armani, Christian Dior gibi dünya devi moda markalarına üretim yapan, İpekiş in 'Kumaşın 7 Harikası' konseptindeki akıllı kumaş koleksiyonunda su ve leke tutmayan Bionic Finish, maksimum hareket kabiliyeti ve dayanıklılık sağlayan Pure Woolstretch, gün boyu hoş koku yayan parfüm kokulu Bioperfume, antibakteriyel Silverplus, zayıflamaya yardımcı Slimming, polen itici Zeropolen, koyu renklerde yakıcı güneşe rağmen serin tutan ve UV etkisini azaltan Cooldark kumaşları bulunuyor. Bu yılki Premiere Vision Fuarı'nda Türk şirketleri hammadde satıcılarının da ilgi odağı oldu. Krize rağmen hız kesmeyen Türk tekstilcileri ile buluşan satıcılar moral buldular. Dünyanın önemli pamuk ihracatçısı ABD'den gelen Cotton Council International (CCI) fuarda açtığı stand ile CCI Cotton USA lisansı sahibi Türk şirketleri ile bağlantılar yaptı. CCI, fuarda, şirketleri bir yandan yeni kumaş yapıları ile daha da yenilikçi olmalarına yönlendirirken, Türkiye'deki Cotton USA lisans sahiplerini de aktif bir şekilde destekledi. Bir sonraki buluşma Eylül'de Dünyanın en kapsamlı kumaş fuarı olarak bilinen Premiere Vision, 1980'lerden beri moda sektöründeki ağırlığını sürdürüyor. Profesyonel tasarımcıların da tercihi olan fuar, şubat ve eylül aylarında olmak üzere yılda iki kez düzenleniyor. Premiere Vision, bir zamanlar çekimser kaldığı Türk üreticilerine bugün kapılarını ardına kadar açmış durumda. Fuara katılım için aranan tasarım ve modern teknoloji gibi vasıflara sahip olan Türk tekstili artık kendini kanıtlamış olarak yoluna devam ediyor. Bir sonraki fuar Eylül 2012 tarihleri arasında yine Paris te düzenlenecek. Sayı: Mart

13 Kapak İSTANBUL 3. KEZ MODAYA BOYANDI Uluslararası alanda önemli başarılara imza atan Türk moda tasarımcıları ve markaları İstanbul Moda Haftası nda 2013 kış koleksiyonlarını sergilediler. Türk moda endüstrisinin dünyaya açılan penceresi İstanbul Fashion Week (İFW) ile İstanbul üçüncü kez modaya boyandı. İlki 2010'da düzenlenen İFW, Collection Premiere İstanbul (CPI) ile eşzamanlı olarak 8-11 Şubat tarihleri arasında İstanbul Tepebaşı nda kurulan İFW çadırında gerçekleştirildi. Türkiye nin en büyük moda organizasyonu olan İstanbul Fashion Week kapsamında bireysel defile sergileyen isimler arasında Mehtap Elaidi, Nejla Güvenç, Atıl Kutoğlu, Erol Albayrak, Tuvana Büyükçınar, Günseli Türkay, Zeynep Erdoğan, Gamze Saraçoğlu, Özlem Kaya, Simay Bülbül gibi moda dünyasının yakından tanıdığı isimler yer aldı. Bireysel defilelerin yanı sıra iki karma defile de gerçekleşti. Karma 1 de Beste Gürel, Nihan Peker, Tuba Be- nian, Karma 2 de Şafak Tokur, Çiğdem Akın, İpek Arnas tasarımlarını sergilediler. Etkinlik kapsamında ayrıca Studio Kaprol dört tasarımcısıyla Arzu Kaprol ün yeni projesi olarak İstanbul Fashion Week te yer aldı. Niyazi Erdoğan da İFW ye W Otel de enstalasyon ile katıldı. Zeynep Erdoğan ve Günseli Türkay ın defileleri de W Loung da gerçekleştirildi. İstanbul Fashion Week, tasarımcıların yanı sıra 2013 Sonbahar/Kış koleksiyonlarını podyuma taşıyan AdL&Cengiz Abazoğlu, Avva, Berinza ve Giovane Gentile ye de evsahipliği yaptı. Ayrıca Machka: Türkiye'de Endüstri ve Tasarı- Sayı: Mart

14 Aylin SARAÇOĞLU mın Buluştuğu Marka konulu bir workshop düzenledi. Ece&Ayşe Ege ile Yalçın Ayaydın ın konuşmacı olarak katıldığı workshop ta, Türkiye'de endüstri ve tasarımın buluşması ele alındı. Türkiye'de bir ilk proje olan Machka markasının yaratılma süreci, Machka'nın tasarım hikâyesi işlendi yılından bu yana devam eden ve senede iki kez gerçekleşen İFW, Türk tasarımcı ve markalarını yerli ve uluslararası alanda tanıtmayı, moda endüstrisindeki tasarım gücünü artırarak Türk ekonomisine katkı sağlamayı hedefliyor. Gamze Saraçoğlu ndan görkemli açılış Türk moda sektörünün dünya çapında organizasyonu olan İstanbul Fashion Week, Gamze Saraçoğlu nun kusursuz defilesi ile görkemli bir açılış yaptı. İzleyenlerden tam not alan, ayakta alkışlanan Kuzey Yamacı, tasarımcının ilk hazır giyim koleksiyonu olma özelliğini taşıyordu. Kuzey Yamacı dünyanın en ünlü kadın dağcısı Wanda Rutkiewicz in yaşamından, başarılarından ve kişiliği ile içinde olduğu spor dalının arasındaki zıtlıktan ilham alınarak oluşturulmuştu. İnce ve narin kumaşlar ile yünlü kumaşların sentezinin başarılı bir şekilde sunulduğu koleksiyon, deri ve kürk detaylarıyla da dikkat çekti. Koleksiyonun barındırdığı en trend parçalar ise; pileli ve uzun etekler, yün çoraplar, ipek bluzlar, yüksek belli feminen siluetli maksi etekler, kabanlar, tulumlar, ince kemerler, bacak ve sırt dekolteli elbiseler oldu. Haki, taba, bordo, uçuk mavi, gri ve ekru renklerinin ağırlıkta olduğu koleksiyon, eskitilmiş bronz ve gold düğme detaylarıyla farklı bir görünüme sahipti. Gamze Saraçoğlu nun Sonbahar/Kış koleksiyonunun sunulduğu defile moda severlerin büyük beğenisini topladı ve Moda Haftası nın en başarılı defilelerinden biri olarak hafızalara kazındı. Atıl Kutoğlu yorumuyla Ve Tanrı Kadını Yarattı İlk günün diğer defileleri ise Berinza, Tuvana Büyükçınar ve Atıl Kutoğlu defileleriydi. İFW de ilk günün en kalabalık defilesi Atıl Kutoğlu na aitti. Defilenin özel konukları Michael Jackson ın kardeşi Jermaine Jackson ve Mick Jagger ın model kızı Elizabeth Jagger dı. Atıl Kutoğlu Sonbahar/Kış Sayı: Mart

15 Kapak Mehtap Elaidi nin Rağmen koleksiyonunun Moda Haftası nın en iyilerinden olduğu konusunda herkes hemfikirdi. Tasarımcı, Sonbahar/Kış koleksiyonu Rağmen de hayatlarını, hikâyelerindeki birçok etkene rağmen kurabilmeyi başarmış kadınlardan ilham almıştı. Savaşa rağmen kadının ve modanın çıkışına damga vurmuş, 40 lı yıllara bir gönderme yapılmış, bu hava hem kıyafetlerde hem de müzik ve koreografide hissettirilmişti. Simay Bülbül ün Ece koleksiyonu en iyiler arasındaydı 2013 koleksiyonu Brigitte Bardot nun başrolünü oynadığı 1970 lerdeki Ve Tanrı Kadını Yarattı filminden ilham almıştı. Koleksiyonda toprak, gri ve antrasit tonlar öne çıkarken podyum, örgülü parçalar, deriler, kürkler ve vücudu saran elbiselerle zenginleşmişti. Erkek koleksiyonundaysa tok pastel tonlar tercih edilmişti. İFW de iz bırakanlardan biri de yıldızı sürekli olarak yükselen Özlem Kaya idi. Özlem Kaya nın Miras koleksiyonu, aile büyüklerinden çocuklara devrolan ahlaki değerler, taşınması gereken insani duygulardan ilham alıyordu. Özlem Kaya, 2013 Sonbahar/Kış sezonu 30 parçalık Miras koleksiyonu, ağırlıklı dalgıç neopren kullanılarak tasarlanmıştı. Spor formlar ile şık formları birleştirerek koleksiyonunu hazırlayan Özlem Kaya, bu sezon tasarımlarını farklı bir yorum ile sundu. Koleksiyonda elbise, ceket, düşük belgeniş paça pantolon tasarımları ön plana çıkıyordu. Koleksiyonunda siyah ve turkuaz renk hâkimdi. En sevilen koleksiyonlardan biri de şüphesiz Simay Bülbül ün, Keriman Halis Ece ye ithaf ettiği Ece adlı koleksiyonu oldu. Türk modasına yeni bir soluk getiren Simay Bülbül, bu temadan yola çıkarak Cumhuriyet in kuruluşuyla yeniden şekillenen bir Türkiye nin ve bu yeni Türkiye nin simgesi olarak seçilmiş bir güzellik kraliçesinin izlerini kıyafetlerine mükemmel formlarda taşımıştı. Deriyi tasarımlarına mükemmel bir uyumla aktaran Bülbül, farklılığını ortaya koyduğu koleksiyonunda asil şıklığın temsilcisi Cumhuriyet kadınını resmetti. Moda Haftası'nın son gününde; genç tasarımcılar Çiğdem Akın, İpek Arnas ve Şafak Tokur'un koleksiyonları Karma bir defileyle ser- Sayı: Mart

16 Fuar Dünyası gilendi. Çiğdem Akın, 2013 Sonbahar/Kış koleksiyonu EQUINE ile kendine güvenen, güçlü kişiliğini tarzına yansıtmaktan çekinmeyen kadını bize tanımlıyordu. Atların özgürlüklerine düşkünlükleri, asillikleri ve bir o kadar itaatkâr ruhları bu tanımın esin kaynağı idi. Bu etkinin yansıması hem siluet hem detaylarda koleksiyona yön vermişti. Koleksiyon maskülen siluetleri, feminen elementlerle tek bedende buluşturdu. Asimetrik siluetler güçlü görünümü, kürk, deri, kapitone, tweet gibi kumaş seçimleri ile kalitesi, zarifliği getiriyor, tasarımlardaki Osmanlı baskıları, etnik ruhu yaratıyordu. Renk seçimlerinde, siyah-beyazın yanında mor kullanımı dikkat çekti. Asimetrik kesim ceket ve paltolar, şalvar pantolonlar, alışılanın dışında beyaz koton gömlekler, baş döndürücü kürkler, yenilikçi tayt ve deri pantolon kombinasyonları hem günlük hayatta konforu sağlayan hem de şık gece kıyafetleri seçeneklerini sundu. Şafak Tokur da önceki koleksiyonun devamı niteliğindeki Selam 2 koleksiyonunu İstanbul Moda Haftası kapsamında moda severlerinin beğenisine sundu. Mevlevi kültüründen esinlenilerek Allah a duyulan sonsuz aşka bir gönderme yapan Selam 2, ruhun bedenden ayrılışı ve inançlarımıza olan sahiplenme duygusu çerçevesinde yeni bir yolculuğa çıkmak için tasarlanmış, erkek ve bayan avandgarde giysileriyle ilgi gördü. KOZA DAN ÇIKAN GENÇLERE ÖDÜL Dünya modasının önemli aktörleri arasına giren Türk moda ve tasarım sektörü, İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği nin (İHKİB) düzenlediği Koza Genç Moda Tasarımcıları Yarışması ile bu yıl da genç yetenekleri gün ışığına çıkardı. 19 yılı geride bırakan yarışma, genç tasarımcıları kozadan çıkarma, kendi kanatları ile uçma ve modanın rengarenk dünyasında tüm yaratıcılıklarıyla var olmayı amaçlıyor. Modanın ve tasarımın kalbinin attığı bu önemli yarışmada dereceye girenlere ödülleri 7 Şubat 2012 günü akşamı Beyoğlu Odakule Koza Çadırı nda düzenlenen final gecesinde verildi. Yarışmada birinci olan Kadir Kılıç ödülünü Avusturya Kültür ve Eğitim Bakanı Dr. Claudia Schmied ten, ikinci olan Esra Kurtçu ödülünü Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan dan, yarışmanın üçüncüsü Ece Gözen ise İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi den ödülünü aldı. Yarışmada birinciye 7 bin 500 TL, ikinciye 5 bin TL, üçüncüye ise 2 bin 500 TL teşvik çeki verildi. Ayrıca birinciye Ekonomi Bakanlığı nın desteğiyle yurtdışında yüksek lisans bursu sağlandı. Bunun yanı sıra dereceye giren üç tasarımcıya 1 yıl süreyle yurtdışında dil eğitimi, İstanbul Moda Akademisi nde düzenlenen workshop lardan içeriği uygun olan 3 tanesini ücretsiz izleme, İMA ve Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi (BÜYEM) işbirliği çerçevesinde yürütülen 6 aylık Moda Yönetimi programına katılım hakkı, tanınmış bir tasarımcı veya markada bir yıl ücretsiz asistanlık ve Moda Tasarımcıları Derneği ne üyelik imkânı sağlandı. Tüm bunlarla birlikte dereceye giren ilk 10 finaliste Paris Premier Vision Kumaş Fuarı na ziyaret hakkı verilirken, 10 finalist koleksiyonlarını İstanbul Fashion Week etkinliğinde pop-up showroom da sergileme imkânına sahip oldular. İpek Arnas ın 2 Ters 1 Düz markasının yeni koleksiyonu olan Ateşten Yol markanın karakteristik yapısını devam ettirirken, kimliğine yeni bir soluk kazandırıyordu. Koleksiyon bir taraftan kalıpta yepyeni denemelerle modern bir çizgi taşırken, diğer yandan sembolik detaylarla bir çağı temsil ediyordu. Ortaçağ savaşlarının ruhunu yansıtan dokular, gücü ve iktidarı temsil eden metalik renkler ve grafik desenler cesurca kullanılarak 2 Ters 1 Düz ün yeni koleksiyonunu oluşturuyordu. Victoria's Secret meleği Ana Beatriz Barros, Cengiz Abazoğlu'nun '1950' adlı defilesinde podyuma çıktı li yıllara şık bir gönderme ile oluşturulan koleksiyon çok elegan bir çizgideydi. Studio Kaprol, basının ve davetlilerin en yoğun ilgi gösterdiği, Moda Haftası nın unutulmazları arasında yer alan defilelerdendi. Ünlü moda tasarımcısı Arzu Kaprol montörlüğünde farklı disiplinlerde uzmanlaşmış genç tasarımcılar, podyumda harikalar yarattılar. Ali Bayramoğlu, Tolga Turan, Gülcan Ardıç, Zeynep Erdem, Özgecan Ardıç, Bilge Köprülü ve Ahmet Baytar Sonbahar-Kış 2013 koleksiyonlarıyla büyük beğeni topladılar. Umarız gençlere verdiği destek, onlara tecrübelerini akıtmasıyla Arzu Kaprol herkese örnek olur. Sayı: Mart

17 Kapak CPI DA VİTRİNE ÇIKANLAR SİPARİŞİ KAPTI Collection Premiere İstanbul (CPI) Fuarı, İstanbul'un moda başkenti olma yolundaki hızlı ilerleyişine bu yıl da büyük katkı sağladı. 15 bini aşkın profesyonelin ziyaret ettiği fuarda yabancı alıcılar 450 milyon dolar sipariş verdi ihracat hedefi 60 milyar dolar olan Türk hazır giyim endüstrisinin en büyük moda vitrini Collection Premiere İstanbul Fuarı, sektörün profesyonellerini İstanbul da buluşturdu Şubat 2012 tarihlerinde düzenlenen fuarı 3 bin 552'si yabancı olmak üzere toplam 15 bin 286 profesyonel ziyaret etti. CPI ya gelen alıcıların organizasyonda bağlantı kurdukları katılımcı firmalara 450 milyon dolar civarında sipariş verdikleri tahmin ediliyor. CNR EXPO da yapılan fuar aynı zamanda İstanbul Fashion Week ile eş zamanlı yapıldığı için Moda Haftası nın da hareketlenmesine neden oldu. Tomy Hilfiger, H&M ve Next gibi dünya devi zincir mağazalara ve alıcı firmalara koleksiyon hazırlayan Türk hazır giyim üreticilerini de yabancı alıcılarla bir araya getiren fuar, İstanbul u moda merkezi olma hedefine bir adım daha yaklaştırdı. Fuarın açılışında konuşan Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, İstanbul un dünya üzerindeki etkili konumuna dikkat çekerek, Dünya modasının hayalindeki şehir İstanbul, artık çok farklı bir konuma oturdu. Artık bu güzel şehri, moda merkezinin tescilli şehri haline getirdik. CPI Fuarı her köşesi modacılarımıza ilham veren 800 yıllık moda geçmişi olan efsanevi şehrimize yakışır bir fuar oldu dedi. Bağış, Avrupa Birliği müzakerelerini modacılara şöyle anlattı: Türkiye ye dar gelen elbiseyi üzerinden çıkaracağız. Bu elbiseyi demokrasiyle, adaletle, kalkınmayla nakşederek düzgün ölçülerde tekrar giydireceğiz. AB tasarımlarına Türk motifleri zenginlik katacaktır. Avrupa nın şıklığı Türkiye den geçiyor. Türkiye, Avrupa Birliği için biçilmiş bir kaftandır. Avrupa Birliği üzerindeki yamalı elbiseyle daha fazla dolaşamaz. Avrupa Birliği de bugün kriz selinde boğuştuğu bir dönemde elbette Türkiye nin değerini anlayacaktır. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi ise açılıştaki konuşmasında Moda Haftası kapsamında düzenlenen CPI ve İstanbul Fashion Week, moda ve marka pazarlama açısından çok önemli organizasyonlardır dedi. İstanbul Fuarcılık Genel Müdürü Aysen Esen ise Dünyanın moda fuarı olma yolunda ilerleyen CPI, hazır giyim sektörünün 2023 yılında önüne koyduğu 60 milyar dolarlık ihracat hedefinde aktif rol oynayacak diye konuştu. Yunanistan, Mısır, Ukrayna ve Almanya olarak gerçekleşti. Bulgaristan, Kanada, İtalya, Avustralya, Amerika, Tunus, Libya, Ürdün, İngiltere, Hollanda, İsrail, İsveç, Katar, Kuveyt gibi ülkeler de fuara alıcı gönderen 55 ülke arasında yer aldı. İstanbul u hem moda merkezi hem de satış merkezi haline getirme hedefiyle yola çıkan CPI da Türkiye nin tanınmış markaları müşterilerine müşteri katarken, fuara kendini göstermek için katılan firmalar da CPI aracılığıyla uluslararası arenayla tanışma fırsatı buldu. Fuara bireysel yeteneklerini sergilemek için katılan genç tasarımcılar da kendi açılımlarını yapma fırsatı yakaladı. İTKİB in düzenlediği yarışmalarda çok sayıda ödül kazanan Burcu Özpeker'in, oyuncaklar, hırdavatlar ve giyim detaylarından ilham alarak hazırladığı ayakkabı koleksiyonu, Prag dan gelen moda haftasının kurucularının ve gençlere yönelik ürünleriyle bilinen giyim markası Oxxo nun dikkatini çekti. Oxxo dan sipariş alan Özpeker in koleksiyonu düzenlenecek moda haftası için de Prag yolcusu olacak. 3 gün süren fuar, Türkiye nin Ortadoğu, Rusya ve Avrupa arasında bir moda köprüsü olacağını ortaya koydu. Yurtdışından binin üzerinde profesyonel alıcının ziyaret ettiği fuarda Türk Cumhuriyetleri, Orta Doğu ülkeleri ve Rusya dan gelen heyetlerin öne çıkması da bu hedefi pekiştirdi. Kazakistan ın spor giyim mağazası Zibroo, Puma nın İran ve Rusya başta olmak üzere 5 ülkeden satın alma ofisleri, İspanya nın mağazası El Corte Ingles, İran ın gelinlik mağazası Aroos, Almanya'nın online alışveriş mağazası navabi.de, İsviçre'nin Charles Vögele ve İtalya'dan Nico Spa gibi kendi ülkelerinde öne çıkmış markalar fuara gelen önemli alıcı grup arasında yer aldı. CPI'ya en çok ziyaretçi gönderen ülkeler İran, Rusya, Sayı: Mart

18 Bizden TÜRK TEKSTİL KÜLTÜRÜNÜN VAZGEÇİLMEZLERİ: İPEK, HALI VE ÇADIR Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası, sosyal sorumluluk projelerine devam ediyor. Sendikamız, şubat ve mart aylarını kapsayan tekstil tarihi ile ilgili eğitim çalışmaları kapsamında turist rehberlerini eğitmek amacıyla Prof. Dr. Nurhan Atasoy tarafından verilen üç konferansa sponsorluk yaptı. İstanbul Rehberler Odası ve sendikamızın işbirliğiyle düzenlenen, İstanbul Rehberler Odası Başkan Vekili Dr. Sedat Bornovalı tarafından organize edilen konferanslar, şu başlıklarda gerçekleşti: Osmanlı da İpek, Osmanlı Padişah Çadırları, Türk Halıları ve Avrupa. Eğitim programının ilk aşamasındaki konferansların her birine, farklı dillerde rehberlik yapan Turizm Bakanlığı belgeli 90'ı aşkın rehber katıldı. Osmanlı da İpek başlığı ile düzenlenen ilk toplantıda, Osmanlı çağının en üst düzey giysilerinin yapıldığı malzemeyi ve bu malzemeyle yapılan çeşitli üretimi tanıyarak günümüze gelen eserlerden daha somut sonuçlar çıkartarak bilgi edinebilmeyi ve aktarabilmeyi amaçlayan konferansta minyatürler kaynak olarak kullanıldı ve padişah elbiseleri bu tür birincil kaynaklardan yararlanarak çözümlendi: Batı kilise resimlerinde bile Türk kumaşlarının zengin mevcudiyeti değerlendirilmiştir. Örneğin birçok aziz, yüksek mertebeli oldukları belirginleşsin diye Türk kumaşlarıyla giydirilmiş olarak bezenmiştir. İpekle birlikte kullanılan altın ve gümüş gibi malzemeler tanıtılmış, çatma kadife, kemha gibi çeşitli tekniklerde yapılan örnekler açıklanmıştır. Yabancı ülkelere Devlet Nişanı niteliğinde hediye edilen Hilat tipinde eserlere, ihraç edilen ve ulaştığı yerlerde Türk kültürünün damgasını vuran çok çeşitli giysilere yer verilmiştir. Bu şekilde Topkapı Sarayı ndaki örneklerle aynı oranda yurtdışındaki örneklerle kıyaslama yapılarak kapsamlı bir inceleme tamamlanmıştır. Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası, Türk tekstilinin gelişimini amaçlayan sosyal sorumluluk projeleri kapsamında, İstanbul Rehberler Odası ile birlikte Prof. Dr. Nurhan Atasoy tarafından ipek, halı ve çadır konularında verilen konferans dizisine evsahipliği yaptı. Nurhan Atasoy un ikinci konferansında Osmanlı Padişah Çadırları konusu işlendi. Osmanlı sarayı ve tekstil geleneğini en iyi şekilde yansıtan unsurlar olmalarının yanında, Türkler in ulaşmış olduğu kültürel olgunluğun beklenmedik düzeyde belirgin göstergeleri olan çadırların aşağıda açıklanan özellikleri konferansta değerlendirildi ve Türk kültürünün günümüze ulaşan kanıtları olarak tanıtıldı: Çadırlar tam anlamıyla bir Türk saray kültürünün hareket kazanmış yansımaları olarak değerlendirilmiştir. Çadırlar yüzyıllar boyunca Avrupalılar tarafından ganimet olarak bile değerlendirilmiş, bir Türk çadırına sahip olmak büyük prestij olarak görülmüştür. Avrupa da içinde sürekli yaşanan binalarda bile tuvalet düşünülmezken, Osmanlı'da Hamam çadırı ve Tuvalet çadırı şeklinde birimler, barınılan çadırların yakınlarında hizmete sunulmuştur. Türk Halıları ve Avrupa ise dizinin üçüncü konferansı oldu. Bu üçüncü konferansta aşağıdaki gibi çok çeşitli unsurlar değerlendirilerek Türk halılarının yurtdışındaki etkisi incelendi: Yüzyıllar boyunca korku yarattığı kadar hayranlık da uyandıran Türk kültürüne olan ilginin canlı şahitleri olan sanat eserleri arasında, Avrupa da en çok arzulanan, satın alınan, resmedilen ve taklit edilen eşyanın başında Türk halıları gelmektedir. Avrupalı ressamlar, eserlerindeki Hz. Meryem, Hz. İsa gibi figürlerin altına Türk halılarını layık görmüş ve bunları itinayla resmetmiştir. Avrupa da geçit törenlerini izleyen zenginlerin gösteriş amacıyla pencerelerinden Türk halısı sergilemesi şeklinde gelenekler oluşmuştur. Sayı: Mart

19 Güncel ATİNA ŞİMDİLİK KURTULDU, RİSKLER BİTMEDİ Euro ülkeleri Atina nın 107 milyar Euro luk borcunu silerken, 130 milyar Euro luk ikinci kurtarma paketine de onay verdi. Ancak bundan sonraki süreçte yaşanacak bir yol kazası her şeyi mahvedebilir. Kredi derecelendirme kuruluşlarının radarından düşmeyen Avrupa Birliği (AB), iflasın eşiğindeki Yunanistan ı kurtardı ancak riskler bitmedi. AB nin onay verdiği 130 milyar Euro luk ikinci paketi alması için Yunanistan ın 30 ayrı reformu yasalaştırması ve yaklaşık 3 milyar Euro'luk harcama kesintisini uygulaması gerekiyor. Uzmanlara göre bu adımları atarken yaşanacak bir kaza, Euro Bölgesi nde işleri yeniden karıştırabilir. şılık verdi. Bu sırada ülkeyi yöneten koalisyonda da çatlak başgösterdi. AB nin 130 milyar Euro luk yardım paketi kapsamında Atina dan istediği acı reçeteye bazı bakanlar itiraz etti. Ancak daha sonra emeklilik kesintilerinin artı- Avrupa yı önümüzdeki günlerde de diken üstünde tutacak olan Yunanistan la ilgili gelişmeler geçtiğimiz ay en çok konuşulan konu oldu. 130 milyar Euro luk yardım paketi önce Yunan Parlamentosu nda kabul edildi. Ancak kurtarma paketi, ağır yaptırımlar içerdiği için Yunanistan da zorlu bir süreç yaşandı. 6 Şubat ta Yunanistan da kamu ve özel sektör çalışanları, hükümetin 130 milyar Euro luk yardım paketi kapsamında almayı tasarladığı ek önlemleri protesto etmek amacıyla grev kararı aldı. 9 Şubat ta halk büyük bir gösteri düzenledi. 10 Şubat ta ise ülkede kamu ve özel sektör çalışanlarını temsil eden büyük sendikaların ortak kararıyla 48 saatlik genel greve gidilirken, Atina sokakları savaş alanına döndü. Protestocular polislere molotof kokteyli atarken, polis göz yaşartıcı gazla kar- Sayı: Mart

20 rılması na dönük madde tedbir paketinden çıkarılarak kabul edildi. Ardından Yunanistan Başbakanı Lukas Papadimos ile geçici işbirliği hükümetini destekleyen üç siyasi partinin lideri, AB ve IMF ile yapılacak 130 milyar Euro'luk ikinci kredi anlaşmasına ilişkin troykanın taleplerini kabul ederek Başbakan'a troyka ile ek emeklilik maaşlarını müzakere etmesi için yetki verdi. Varılan bu anlaşma Yunan basınına 'ölüm kontratı' başlıklarıyla taşındı. Avrupa Birliği ile IMF den gelecek 130 milyar Euro luk ikinci mali yardım paketi, Yunan Parlamentosu na ise 12 Şubat ta geldi. Kanun tasarısının oylandığı saatlerde, Atina yeniden yangın yerine döndü. Sendikaların çağrısıyla 10 binlerce kişi gündüz saatlerinden itibaren meydanları doldurdu. Oylamanın sürdüğü gece saatlerinde ise protestocular ortalığı ateşe verdi. Cadde üzerinde park halindeki araçlar ve etraftaki binaların yanı sıra banka şubeleri ve çok sayıda mağaza molotof kokteylli saldırıya uğradı. 50 ye yakın bina yanarken 68 i polis 100 kişi yaralandı. Gecenin sonunda ise Yunan Parlamentosu, polis kordonu altında AB ve IMF'nin 130 milyar Euro'luk para karşılığında istediği acı reçeteyi onayladı. Yasanın getirdiği önlemler arasında asgari ücretin düşürülmesinden kamuda 150 bin işçi çıkarılmasına, kamu kurumlarının satılmasından kışlaların kapatılmasına kadar birçok önlem yer alıyor. Sert ekonomik önlemler içeren anlaşma Yunan siyasetinde de derin yaralar açtı. Tedbirler 199 evet oyuyla kabul edilirken, PA- SOK'tan 22, Yeni Demokrasi'den ise 21 milletvekili önlemlere hayır deyince, jet hızıyla partilerinin parlamento gruplarından ihraç edildi. Ayrıca Laos partisinden iki milletvekili ise önlemlere 'evet' deyince onlar da partilerinden ihraç edildi. Dolayısıyla önlemlerin kabul edildiği gece bir anda bağımsız kalan milletvekili sayısı 45 oldu. Eski bağımsızlarla birlikte bu rakam 52'ye çıktı ve parlamentodaki 3 üncü büyük güç haline geldi. Bu oylamanın ardından 14 Şubat a gelindiğinde Yunanistan ı dikkatle takip eden Avrupa ya uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's ten darbe geldi. Moody's, İtalya, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Malta nın notunu bi- ATİNA YI KURTARIRKEN KİME, HANGİ GÖREV DÜŞTÜ? ÖZEL YATIRIMCILAR: Özel yatırımcılar, ellerinde bulunan Yunan devlet tahvillerinin nominal değerinde daha yüksek oranda zarar etmeyi kabul etti. Ekim ayında nominal değer üzerinden yüzde 50 zararı kabul eden yatırımcılar, yüzde 53.5 kayba da karşı çıkmadı. Yunanistan'ın özel yatırımcıların elinde bulunan borcu bu sayede 107 milyar Euro azalacak. Özel yatırımcılar ayrıca, ellerindeki Yunan tahvilleri ile takas edilecek yeni 30 yıllık tahvillerde daha önceden mutabık kaldıklarından farklı kupon ödemelerini kabul ettiler. Yeni tahvillerin kuponları şu yapıda olacak: Şubat 2012 ile Şubat 2015 arasında yüzde 2, sonraki beş yıl yüzde 3, Şubat 2020 ile Şubat 2042 arasındaki dönemde ise yüzde 4.3. Önümüzdeki 30 yılda tahvillerin ağırlıklı kupon oranı ortalaması yüzde 3.65 olacak. EURO ÜLKELERİ: Yunanistan için hazırlanan ilk yardım paketi kapsamında 2010 yılının Mayıs ayında bu ülkeye ikili krediler aracılığı ile yardımda bulunan Euro Bölgesi devletleri, bu kredilerin maliyetlerini 150 baz puan indirmeyi kabul etti. Bu sayede Yunanistan'ın borç/gsyh oranı yüzde 2.8 puan düşecek. MERKEZ BANKALARI: Euro ülkesinin ulusal merkez bankasının yatırım portföyünde Yunan tahvili bulunuyorsa, söz konusu ülke bu tahvillerden sağlanacak geliri 2020 yılına kadar Yunanistan'a yardım için kullanacak. Yunanistan'ın borç yükü bu sayede 2020 yılına kadar yüzde 1.8 puan daha azalacak. YUNANİSTAN: Atina yönetimi borçlarını geri ödeyeceğini açıkça göstermek için bir sonraki üç aylık dönemin borç ödemelerini, ödemeleri tahsil eden kurumun ayrı bir hesabına aktaracak. Yunanistan ayrıca borç geri ödemelerine öncelik verilmesine yönelik bir düzenlemeyi iki ay içinde yürürlüğe sokacak. AB VE IMF: Avrupa Komisyonu, IMF ve Avrupa Merkez Bankası görevlilerinden oluşan troyka heyeti, Yunanistan mali yardım paketi kapsamında talep edilen reformları hayata geçirdiğinden emin olmak için daimi olarak Atina'da bulunacak. Sayı: Mart