2020 Sonrası Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek İhtiyaçları ve Mekanizma Önerileri

Transkript

1 2020 Sonrası Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek İhtiyaçları ve Mekanizma Önerileri Elektrik Üreticileri Derneği Mart 2018

2 Türkiye Elektriksel Kurulu Gücü Güncel Durum Yenilenebilir Enerjide Kurulu Güç Hedefleri ve Gerçekleşme Durumu 2017 Yıl Sonu İtibariyle Kaynak Bazında Kurulu Güç ve Elektrik Üretimi (EPDK) Kurulu Güç 2017 Yılı Üretimi Yakıt Cinsi GW % TWh % Termik (İthal) % % Hidrolik % % Termik (Yerli) % % Rüzgar 6.5 8% % Güneş 3.0 4% 3.1 1% Jeotermal 1.1 1% 6.2 2% Biyokütle 0.5 1% 2.4 1% Toplam % % 2

3 Milli Enerji Politikasında Yenilenebilir Enerjinin Yeri Milli Enerji ve Maden Politikası: Arz Güvenliği Öngörülebilir Piyasa Yerlileştirme Üretim sektörünü büyütme İstihdam artışı Ar-Ge ve inovasyonda gelişim Marka değeri yüksek yerli ürünler Hidrolik Rüzgar Güneş Jeotermal Biyokütle Toplam MW 2018 Yılı Nihai YEK Listesi e Adet Yerli Destekten Faydalanan MW e Adet Yılı Nihai YEK Listesi 708 santralden 457 si yerli ekipman desteğinden faydalanma hakkına sahip (ilk 5 sene) 457 santralden sadece 127 si yerli ekipman desteği almakta (28%) 3

4 kr/kwh USDcent/kWh USDcent/kWh Güncel Elektrik Piyasası Durumu Son 4 yılda $/MWh seviyesinde seyreden piyasa fiyatları ile yenilenebilir yatırımların hayata geçmesi mümkün görünmemektedir Elektrik Fiyatları Gelişimi Elektrik Fiyatları ve YEKDEM Karşılaştırması PTF - kr/kwh Trendline (kr/kwh) PTF - USDcent/kWh Trendline (USDcent/kWh) Cetvel I Hidrolik / Rüzgar Cetvel I Güneş / Biyokütle Cetvel I Jeotermal PTF - USDcent/kWh 4

5 Kaynak Türü Bazında Bekleyen Kapasiteler MW e Hidro Rüzgar Güneş Jeotermal Biyokütle Toplam Önlisans Lisans Lisans - İşletme Lisans - İnşaat Bekleyen Kapasite* % 22 % 39 % 79 % 34 % 34 % 24 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Verilen Önlisans ve Lisanslar (EPDK tarihinde yapılan sorgu) Tabloda belirtilen rüzgar kapasitelerinin bir kısmı birim kwh elektrik başına Türk Lirası cinsinden tekliflerle yarışılarak kazanılan kapasitelerdir. Güneş kapasiteleri MW başına Türk Lirası cinsinden katkı payı içeren tekliflerle yarışılarak kazanılan kapasitelerdir. Jeotermal sahalar MTA tarafından ihale edilmekte olup jeotermal kaynak işletme ruhsatları en yüksek teklif veren firmalarca edinilmektedir. Bu kapsamda 2009 dan elektrik fiyatının Türk Lirası bazında düzenli olarak artmaya devam ettiği bir piyasada, anılan projeler 5346 sayılı Kanun daki sabit fiyat alım garantisinden yararlandıkları durumda yine de EPDK tarafından dağıtılan toplam yenilenebilir enerji kaynağına ilişkin yaklaşık 46 GW kapasitedeki üretim lisansının % 24 ü hala ülke ekonomisine kazandırılamamıştır Yine 2017 içerisinde yarışması yapılan MW rüzgar kapasitesinin büyük bir kısmının eksi dolar fiyat ile ihale edildiği düşünüldüğünde, piyasa fiyatının dolar bazında ciddi bir artış göstermemesi durumunda bu projelerin hayata geçmeleri mümkün görünmemektir * Bekleyen kapasite, inşaat aşamasında olan lisanslı santrallerin toplam lisans güçlerinin EPDK tarafından verilmiş toplam lisans gücüne oranlanmasıyla elde edilmiştir. Önlisanslar bu hesabın dışında bırakılmıştır. 5

6 Metodolojik Yaklaşım Birçok ülkede hala yenilenebilir kaynaklı yatırım türleri için farklı teşvik türlerinin geçerli olduğu düşünüldüğünde ülkemizde sürdürülebilir yenilenebilir enerji kapasite artışının sağlanabilmesi için desteklerin devamı şarttır. Ancak üretim teknolojileri, birim yatırım/operasyon maliyetleri ve üretim potansiyelleri değerlendirildiğinde her kaynak türü için teşvik/destek ihtiyacı farklılık göstermektedir. Bu nedenle bu çalışmada farklı kaynak türleri için; bu kaynak türlerinin ekonomiye katkılarını, destek ihtiyaçlarını ve hayata geçirilebilmeleri için önerilen teşvik mekanizmalarının detaylarını kaynak bazlı olarak sunmaktayız. Raporda önerilen teşvik rakamı hesaplanırken farklı kaynak türlerindeki yatırımların sabit ve değişken üretim maliyetini karşılayacak ve ilk 10 senede sadece kredi geri ödemesini gerçekleştirmesini sağlayacak bedeller hesaplanmış ve yıllık MWh üretime bölünerek birim destekleme fiyatı hesaplanmıştır. Başka bir deyişle yapılan hesaplamalarda özsermaye geri ödemesi ve özsermaye maliyeti dikkate alınmamıştır. Önerilen alım garantilerine ek olarak her kaynak türü için aşağıdaki teşviklerin de sağlanması/devamı önerilmektedir 6446 sayılı Kanun un Geçici 4 üncü Maddesi ile tanımlanan damga vergisi, iletim sistemi sistem kullanım bedeli, arazi indirimi gibi desteklerin, KDV ve Gümrük vergisi istisnalarının devamı önerilmektedir. 6

7 Önerilen Destek Mekanizması Rüzgar (kara) Ekonomiye Katkıları Neden Desteklenmeli? İstihdam ve GSYH ya olumlu katkısı vardır. Çevreci, en temiz yenilenebilir kaynağıdır. Doğalgaz ve kömür ithalatının önüne geçerek cari açığı azaltmaktadır. Yerli üretime önemli katkı sağlar. Öngörülebilir bir rüzgar kapasitesi artışı durumunda, yerlileşme artar. Mevcut LCOE, şu anki piyasa fiyatının üzerindedir. Özellikle eksi teklif ile alınan rüzgar kapasitesinin hayata geçirilmesi zor görülmektedir. Yüksek üretim belirsizliği vardır. Bu sebeple değişken piyasa fiyatı ile finansman bulmak zordur. Ancak öngörülebilir ve düzenli bir yerli talep ile güçlü bir türbin sanayisi geliştirilebilir (Örn: Almanya, Çin) Yerli malı rüzgar ekipmanı ile katma değeri yüksek bir ihracat sanayisi geliştirilebilir 7

8 Önerilen Destek Mekanizması Rüzgar (kara) Önerilen Mekanizma Mevcut yerli katkı ve oranları ve süreleri artırılarak finansmana baz bir sabit gelir sağlanmalıdır. Destekleme fiyatı olan 50,1 $/MWh sabit elektrik fiyatının yerli ekipman kullanımına destek şeklinde (belirli bir yerlilik oranını sağlayan tüm projelere) ve finansman süreleri düşünüldüğünde 10 yıl süre ile verilmesi önerilmektedir. Teşvik ödemesi, piyasa fiyatının üzerine ek bir prim ödemesi olarak yapılabilir (feed-inpremium) Pil depolama tesisleri kullanımına ilave teşvik verilebilir. Mevcut 6446 Kanun ile tanımlanan teşvikler ile KDV ve gümrük istisnalarının devam ettirilmesi önerilmektedir. $/MWh 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Operasyonel Maliyet Anapara Ödemesi RES - Destekleme Bedeli Minimum Geri Ödeme Bedeli; 50,1 26,2 10,4 13,5 Faiz Ödemesi Minimum Geri Ödeme Bedeli 8

9 Önerilen Destek Mekanizması - Güneş Ekonomiye Katkıları Neden Desteklenmeli? İstihdam ve GSYH ya olumlu katkısı vardır. Doğalgaz ve kömür ithalatının önüne geçerek cari açığı azaltmaktadır. Bir GES için kullanılacak tüm ekipman yerli olarak üretilebilir. Karbon azaltıcı sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır. Mevcut LCOE, şu anki piyasa fiyatının üzerindedir. Elektrik fiyatında Dolar bazında bir artış veya teknolojide ciddi bir ucuzlama olmadığı sürece yatırımlar sürdürülebilir olmayacaktır. İlk yatırım maliyeti yüksektir, değişken piyasa fiyatı ile proje finansmanı sağlamak zordur. Hem iç hem komşu ve çevre ülkelerdeki pazarlar göz önüne alındığında, yerlileştirme hedefinde büyük adımlar atılabilir, ihracat sağlanabilir. YEKAlar için kurulan fabrikaların varlığını sürdürebilmesi için öngörülebilir büyümenin olacağı bir pazar yaratılmalıdır. 9

10 Önerilen Destek Mekanizması - Güneş Önerilen Mekanizma Mevcut yerli katkı ve oranları ve süreleri artırılarak finansmana baz bir sabit gelir sağlanmalıdır. Mevcut yatırım bedelleri dikkate alındığında 71,2 $/MWh sabit elektrik fiyatının belirli bir yerlilik oranını sağlayan tüm projelere finansman süreleri de düşünülerek 10 yıl süre ile verilmesi önerilmektedir. Bu sayede piyasa elektrik fiyatı bu değerin üzerinde dahi olsa bu sabit gelir garantisi hem bankalara finansman için baz bir gelir garantisi olacak hem de yatırımcıyı yerli ekipman kullanımına teşvik ederek yerli sanayi gelişimine destek olunacaktır. Teşvik ödemesi, piyasa fiyatının üzerine ek bir prim ödemesi olarak yapılabilir (feed-in-premium). Ekipman teknolojilerindeki gelişim düşünüldüğünde GES ler için dinamik bir destekleme mekanizması da anlamlı görünmektedir. Bu doğrultuda destekleme fiyatı: $/MWh 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 GES - Destekleme Bedeli Minimum Geri Ödeme Bedeli; 71,2 40,6 16,0 14,5 Destekleme Fiyatı t = 14, , 063 Yatırım Bedeli t 1 Mevcut 6446 Kanun ile tanımlanan teşvikler ile KDV ve gümrük istisnalarının devam ettirilmesi önerilmektedir. Operasyonel Maliyet Anapara Ödemesi Faiz Ödemesi Minimum Geri Ödeme Bedeli Destekleme Fiyatı t : t yılında devreye girecek GES santralleri için 10 yıl boyunca geçerli olacak dolar bazında Destekleme Fiyatıdır. Yatırım Bedeli t-1 : t-1 yılında devreye giren GES santralleri için USD/MW bazında hesaplanan ortalama yatırım bedelini ifade etmektedir. 10

11 Önerilen Destek Mekanizması Rezervuarlı HES Ekonomiye Katkıları İstihdam ve GSYH ya olumlu etkisi vardır. Puant talepte üretim yapılarak sistemin arz güvenliğinin sağlanması ve aşırı fiyat dalgalanmalarının piyasa üzerinden önlenmesi sağlanabilir. Hızlı yük alma ve yük atma kabiliyeti ile şebeke yöneticisinin ihtiyaç duyduğu frekans esnekliğinin sağlanması mümkündür; Doğal batarya hizmeti sağlar. Yatırım maliyetinin %60-70 ini oluşturan inşaat maliyeti ile yerli ve yerel ekonomiye en yüksek desteği veren yenilenebilir kaynak türüdür. Yaklaşık 4-5 seneyi bulan yatırım süresi boyunca en yüksek istihdam katkısı (200 MW lık bir projede kişilik istihdam) sağlar. Coğrafi dağılım olarak Türkiye nin az gelişmiş Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde bölgesel kalkınma olanağı sağlar. 80 yılı aşan varlık ömrü ve katma değeri yüksek üretim olanağı ile uzun yıllar cari açığı azaltıcı etki sağlar. Neden Desteklenmeli? Türkiye nin ekonomik HES potansiyeli göz önüne alındığında projelendirilmiş yaklaşık 2-3 GW dolayında rezervuarlı HES projesi olup, bu projeler çoğunlukla hem inşaat hem de güvenlik anlamında zor olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde yer almaktadır. Kategorik olarak rezervuarlı HES projeleri, yüksek ilk yatırım maliyetleri), uzun yatırım süreleri, proje büyüklükleri (min MW), inşaata ilişkin barındırdığı uygulama riskleri ve hidrolojiden kaynaklanan düzensiz bir gelir yapısına sahiptir. Buna karşılık sundukları esnek üretim kabiliyetleri ve doğal depolama olanaklarıyla hem şebeke işletmecisi, hem de piyasa işletmecisi için şebeke kalitesinin sağlanması ve fiyat dalgalanmalarının minimum düzeyde tutulması alanlarında tam bir emniyet sübabı görevi görmektedirler. Yatırım süreleri çok daha kısa kaynak dalgalanmaları sınırlı olan güneş ve rüzgar projelerinde bile piyasa fiyatı ile finansmanın yapılamadığı günümüzde; hem yatırım maliyetlerinin yüksekliğinin, hem de yatırım sürelerinin uzunluğunun finansman açısından risk teşkil ettiği bu projelerin herhangi bir destek mekanizması olmadan finanse edilebilmesi ve hayata geçirilmesi mümkün görünmemektedir. Hem şebeke işletmecisi hem de piyasa işletmecisi tarafından kritik öneme haiz rezervuarlı HES lerin desteklenmesi; özellikle artan RES ve GES kapasitesinin şebekeyi zorlayıcı dengesizliklerinin sönümlenmesi açısından elzemdir. 11

12 Önerilen Destek Mekanizması Rezervuarlı HES Önerilen Mekanizma Projeler bölgesel bazda incelenerek stratejik projeler olarak değerlendirilmelidir. (Özellikle Doğu Güneydoğu Anadolu bölgeleri) Finansmana baz bir sabit gelir sağlanmalıdır. 82,7 $/MWh destekleme fiyatı olarak belirlenmeli, 10 sene süreli belli bir yerlilik oranını sağlayan tüm projelere yerli katkı da verilmelidir. Teşvik ödemesi, TEİAŞ tarafından ayrılacak bütçe ile kapasite mekanizmasına benzer bir yöntem ile şebekeye sunulan her birim elektrik için gün öncesi piyasa fiyatı ile destekleme fiyatı arasındaki farkın kapasite destekleme ödemeleri olarak gerçekleştirilmesi şeklinde yapılabilir Mevcut 6446 Kanun ile tanımlanan teşvikler ile KDV ve gümrük istisnalarının devam ettirilmesi önerilmektedir. $/MWh 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Operasyonel Maliyet Anapara Ödemesi HES - Destekleme Bedeli Minimum Geri Ödeme Bedeli; 82,7 52,2 20,6 9,9 Faiz Ödemesi Minimum Geri Ödeme Bedeli 12

13 Önerilen Destek Mekanizması - Jeotermal Ekonomiye Katkıları İstihdam ve GSYH ya olumlu etkisi vardır. Kömür ve doğalgaz santralleri gibi baz yük çalışabilirler. Yaklaşık 70% oranında yerli ekipman kullanılarak yatırımı yapılabilen JES Santrallerinin istihdam artışına ve cari açığın kapanmasına ve GSYH ya önemli katkısı vardır. Doğalgaz ithalatının önüne geçilmesi cari açığı azaltmaktadır. Baz yük santrali olmasından dolayı diğer yenilenebilir kaynak santralleri gibi şebeke bozucu etkisi yoktur Arz güvenliğine katkısı büyüktür. Neden Desteklenmeli? Petrol ve doğalgaz gibi en pahalı ve riskli yatırımlar kategorisindedir ve ekonomik değeri olan yeraltı sıcak akışkan rezervuarı bulunana kadar yeterli finansman desteği bulamayan projelerdir. Henüz keşfedilmemiş sahaların da araştırılarak, fiiliyata geçmemiş JES potansiyelimizin üretime katkı sunar hale getirilmesi ve kazanılmış rekabetçi gücün sürdürülebilmesi açısından JES lere sağlanan desteğin devamı elzemdir. Önceden m derinliğinde jeotermal kaynağa erişilebilirken, artık m derinliklerde kaynağa ulaşılabilmektedir. Dolayısıyla yatırım maliyetleri artmaktadır. Yüksek iç tüketim ile birlikte kuyu temizleme işlemleri ile dinamik rezervuar yönetimi işletme giderlerini yükseltmektedir. Yüksek entalpi farkından dolayı yatırım bedellerin tahmin edilenin üzerinde gerçekleşme riski bulunmaktadır. MTA Ruhsat satın alma bedellerinin yüksek olması yatırım fizibilitelerini olumsuz etkilemektedir. Birim yatırım bedelleri yıllar içerisinde artış gösterecektir. Bu durum kuyu açma maliyetlerinde de aynı şekildedir. Reenjeksiyon riskinden dolayı üretimin yani gelirlerin azalma riski 13 vardır

14 Önerilen Destek Mekanizması - Jeotermal Önerilen Mekanizma Sondaj yatırımları ayrı bir proje olarak değerlendirilerek KDV, ÖTV ve gümrük istisnası sağlanmalıdır. Jeotermal kaynak araştırma fonu ve sigorta uygulamaları hayata geçirilebilir. Fransa, Almanya, İsviçre gibi ülkelerin de içinde bulunduğu 15 ülkede sabit satın alım garantisi uygulaması devam etmektedir. Finansmana baz bir sabit gelir sağlanmalıdır. 104,2 $/MWh destekleme fiyatı olarak belirlenmeli, 10 sene süreli belli bir yerlilik oranını sağlayan tüm projelere yerli katkı da verilmelidir. Teşvik ödemesi, piyasa fiyatının üzerine ek bir prim ödemesi olarak yapılabilir (feed-in-premium). Yerli aksam katkıları mevcut haliyle korunarak; eşanjör, trafo ve ısı değiştiricileri de listeye eklenmelidir. Jeotermal santrallerin iç tüketim ihtiyaçları için; hibrit tesis kurulumu veya dışarıdan elektrik tedariği gibi seçeneklere yer verilmelidir. $/MWh 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 JES - Destekleme Bedeli Operasyonel Maliyet Anapara Ödemesi Minimum Geri Ödeme Bedeli; 104,2 60,5 23,9 19,8 Faiz Ödemesi Minimum Geri Ödeme Bedeli KDV ve Gümrük vergisi istisnalarının devamı önerilmektedir. 14

15 Önerilen Destek Mekanizması Biyokütle/Biyogaz Ekonomiye Katkıları İstihdam ve GSYH ya olumlu etkisi vardır. Biyokütle ve biyogaz santralleri enerji üretimi tesislerinden ziyade temelde birer Atık Yönetimi sistemleridir ve bu doğrultuda desteklenmeleri gerekir. Biyokütle ile doğada çözünmesi uzun süren, bir süre sonra toksik ve kanserojen hale gelen ve depolanması için geniş alanlar gerektiren atıklar; ısı, elektrik, kompost, gübre gibi birbirinden farklı ikincil yan ürünler ile yeniden ekosisteme kazandırılabilmektedir. Atıkların değerlendirilmesi ve ekonomiye kazandırılması sağlanmaktadır. Belediyelerin atık bertarafı maliyetlerini düşürmektedir. AB ye uyum sürecine katkısı büyüktür. Milli Tarım için yerli ve organik kaynak oluşturur. Diğer kaynak türleri gibi arz güvenliğine katkısı büyüktür. Enerjide dışa bağımlığımızı ve enerji ithalini azaltılmaya ve baz yük santral görevi üstleneceği için sistem güvenliğine katkı sağlamaktadır. Kimyasal gübreye olan ihtiyacı ve ithalini azaltacaktır. Doğalgaz ithalatının önüne geçerek cari açığı azaltmaktadır. Neden Desteklenmeli? Yatırım maliyetleri yüksektir. Türkiye, 2023 yılı için kendisine belirlediği hedefin çok daha üstünde potansiyele sahiptir. Ekipman kullanımında yerlileşmenin önü açıktır. Biyokütle santrallerinin işletme giderleri çok yüksektir. Mevcut piyasa fiyatı ile işletme giderleri dahi karşılanamamaktadır. Sadece elektrik üretimi olarak değil, atık yönetimi açısından değerlendirildiğinde çevreye olan katkısı diğer yenilenebilir enerji kaynaklarına göre daha yüksektir. Farklı endüstrilerin atıklarını değerlendirerek, o endüstrilerin daha fizibıl hale gelerek yaşamalarını sağlamaktadır. 15

16 Önerilen Destek Mekanizması Biyokütle/Biyogaz Önerilen Mekanizma Bu tesislere atık yönetimi tesisleri gözüyle bakılmalı ve bu santrallere verilen teşviğin kaynağıyla ilgili olarak çöp bertarafı için ayrılan bütçeler değerlendirilmelidir. (Belediyeler vs.) Bu tesisler ile ilgili kapasite tahsisi ihalelerinde belediyelere verilen yüksek gelir/kar payları projeleri hayata geçemez hale getirmektedir. Hem sağlıklı atık bertarafı hem de bu tesislere güvenilir yakıt sağlanabilmesi için belediyelerin atık toplama yöntemlerine düzenlemeler getirilmelidir. Biyogaz ve biyokütle tesisleri yatırım maliyetleri atık türüne ve kompost üretim tesisi yatırımına göre farklılık göstermek ile beraber; tesislerin gelirleri de türlerine göre; elektrik satışı, katı-sıvı gübre satışı, ambalaj satışı ve atık bertarafı olarak farklılık göstermektedir. Raporumuzda farklı tesisler için ihtiyaç duyulan destek mekanizmaları incelenirken tüm bu faktörler ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Belediyelere ilgili tesislerin yatırım hakkının elde edilebilmesi sırasında ödenen kar payları ise hesaplamalara dahil edilmemiştir. 16

17 Önerilen Destek Mekanizması Biyogaz (Tarımsal Atık) Önerilen Mekanizma Tarımsal atık ile çalışılan ve kompost üretimi yapan bir biyogaz santralinin ilk 10 sene sadece işletme giderleri ile kredi geri ödemesini karşılayabilmek için ihtiyacı olan minimum elektrik fiyatı 75,6 $/MWh tir. Bu tesisin herhangi bir gübre/kompost geliri olmadığı düşünülürse bu bedel 122,3 $/MWh tir. Bu maliyetlerde özsermaye maliyeti, ilk 10 sene özsermaye geri ödemesi ve yatırmcının karı dikkate alınmamıştır. Teşvik ödemesi, piyasa fiyatının üzerine ek bir prim ödemesi olarak yapılabilir (feed-inpremium). 10 sene süreli belli bir yerlilik oranını sağlayan tüm projelere yerli katkı da verilmelidir. Biyogaz - Destekleme Bedeli (tarımsal atık) $/MWh 160,0 122,3 120,0 80,0 75,6 40,0 0,0 Kompostsuz Kompostlu 17

18 Önerilen Destek Mekanizması Biyogaz (Kentsel Atık) Önerilen Mekanizma Kentsel atık ile çalışan biyogaz tesislerinde ayrıca atık ayrıştırma sistemi kurulması gerektiğinde ilk yatırım maliyetleri artmaktadır. Kentsel atıkla çalışılan ve kompost üretimi yapan bir biyogaz santralinin ilk 10 sene sadece işletme giderleri ile kredi geri ödemesini karşılayabilmek için ihtiyacı olan minimum elektrik fiyatı 159,7 $/MWh tir. Bu tesisin herhangi bir gübre/kompost geliri olmadığı düşünülürse bu bedel 190,7 $/MWh tir Bu maliyetlerde özsermaye maliyeti, ilk 10 sene özsermaye geri ödemesi ve yatırmcının karı dikkate alınmamıştır. Teşvik ödemesi, piyasa fiyatının üzerine ek bir prim ödemesi olarak yapılabilir (feed-inpremium). 10 sene süreli belli bir yerlilik oranını sağlayan tüm projelere yerli katkı da verilmelidir. Biyogaz - Destekleme Bedeli (kentsel atık) $/MWh 240,0 200,0 190,7 159,7 160,0 120,0 80,0 40,0 0,0 Kompostsuz Kompostlu 18

19 Önerilen Destek Mekanizması Biyokütle Önerilen Mekanizma Kurulacak bir biyokütle tesisinin ilk 10 sene sadece işletme giderleri ve kredi geri ödemesini karşılayabilmek için ihtiyacı olan minimum elektrik fiyatı 119,9 $/MWh tir. Bu maliyetlerde özsermaye maliyeti, ilk 10 sene özsermaye geri ödemesi ve yatırmcının karı dikkate alınmamıştır. Teşvik ödemesi, piyasa fiyatının üzerine ek bir prim ödemesi olarak yapılabilir (feed-in-premium). 10 sene süreli belli bir yerlilik oranını sağlayan tüm projelere yerli katkı da verilmelidir. Bununla beraber işletme giderleri biyogaz tesisleri için 76,6 $/MWh, biyokütle tesisleri için ise 69,2 $/MWh tir. Bu nedenle, bu tesislerin atık yönetimi ve elektrik üretimi faaliyetlerinin 10. Yıldan sonra sürdürebilmeleri için 10. seneden itibaren saatlik piyasa takas fiyatı (PTF) ile işletme giderleri arasındaki fark, işletim giderlerini karşılayacak şekilde destek olarak verilmeye devam etmelidir. $/MWh 130,0 110,0 90,0 70,0 50,0 30,0 10,0-10,0 Operasyonel Maliyet Anapara Ödemesi Biyokütle - Destekleme Bedeli Minimum Geri Ödeme Bedeli; 119,9 36,4 14,4 69,2 Faiz Ödemesi Minimum Geri Ödeme Bedeli 19

20 Önerilen Destek Mekanizması Diğer Yukarıda detaylandırılan yenilenebilir kaynak türleri dışında, aşağıda listelenen teknolojilerin de teşvik kapsamına alınmasında yarar görülmektedir. Ancak bu teknolojilerin maliyet analizlerine yönelik ek çalışmalar yapılması gerektiğinden mekanizma önerileri yapılmamıştır. Pompaj Depolamalı Hidroelektrik Santraller Hibrit Santraller Dalga Enerjisi Santralleri Kıyı (Offshore) Rüzgar Santralleri Kanal Tipi Hidroelektrik Santraller 20

21 Farklı Kaynak Türleri İçin Birim Üretim Maliyet Hesapları Detayları 21