SANAYİ TOPLUMU NDAN BİLGİ TOPLUMU NA HOMO ECONOMİCUS TAN HOMO TECHNOLOGİCUS A. Güney NAİR

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SANAYİ TOPLUMU NDAN BİLGİ TOPLUMU NA HOMO ECONOMİCUS TAN HOMO TECHNOLOGİCUS A. Güney NAİR"

Transkript

1 SOSYOLOJİ DERNEĞİ SANAYİ TOPLUMU NDAN BİLGİ TOPLUMU NA HOMO ECONOMİCUS TAN HOMO TECHNOLOGİCUS A Güney NAİR VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Ekim 2009, Toplumsal Dönüşümler ve Sosyolojik Yaklaşımlar, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.

2 Güney NAİR SANAYİ TOPLUMU NDAN BİLGİ TOPLUMU NA HOMO ECONOMİCUS TAN HOMO TECHNOLOGİCUS A Güney NAİR 1 Öz Bilginin doğası ve teknolojik alanda yaşanan köklü değişim, günümüz toplumsal yapılarını derinden etkilemektedir. Bireyler arası ilişkilerden, toplumsal kurumlara kadar her alanda yaşanan değişim, Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na geçişin örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilgisayar teknolojilerindeki ilerlemeler insanın tanımını da değiştirmeye başlamış, sanayi toplumlarının homo economicus olarak adlandırılan insan tipinin yerini yazarın 1996 yılından bu yana adlandırdığı biçimi ile Homo Technologicus almaya başlamıştır. Makalemiz bu değişim sürecini tarihsel dönüşümü içerisinde ele alıp değerlendirmektedir. Anahtar Kelimeler: Bilgi toplumu, Sanayi Toplumu, Ekonomik insan, Teknolojik insan, Homo Technologicus, Homo Economicus Abstract The nature of information and changes in technology affect the structure of societies much. The transformation process in any fields, from individual relations to social relations, is seen as an example of transformation from industrial society to information society. The improvements in computer technology has changed the definitions of human being, so the term homo economicus, which was once named for human type by industrial societies, was replaced and the term Homo Technologicus has been used instead since The present study deals with this transformation process with its historical transformation and analyzes in detail. Keywords: Information society, economical human beings, technological human beings, Homo Tehnologicus, Homo Economicus 1 Arş. Gör. Cumhuriyet Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Sivas 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 309

3 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a Giriş Antropoloji bilimi yeryüzündeki ilk hominidlerin (iki ayak üstünde dik yürüyebilen insansılar) 2-3 milyon yıl önce yaşadığını ve modern insanın 1/3 beyine sahip olduğunu, homo nun gelişirken diğer hominidlerin yok olduğunu, 1.5 milyon yıl önce yaşayan homo erectus un ise ateş yaktığını, avlandığını, barınaklarda yaşadığını, 1000 ml lik bir beyine sahip olduğunu savlamaktadır. Modern insanın genlerine kaynaklık eden Cro-Magnon insanı ise yıllık bir geçmişte karşımıza çıkarken homo sapiens sapiens yıldır yeryüzündedir. Yeryüzündeki tüm canlılar, insan hariç yaşama donanımlı gelirken, insan sinir sistemi en gelişmiş canlı olarak kendi donanımını kendi sağlamak zorundadır. İnsan, her zaman yaşamını güvence altına almanın, fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamanın, kendinden yana daha iyi olduğuna inandığını elde etmenin ve onu korumanın mücadelesini vermiştir. Bu mücadele sürekli bir öğrenme, bilme, bilgisini koruma - kollama ve depolayarak yeni kuşaklara aktarma biçiminde şekillenmiştir. Bu biyolojik ve kültürel evrim konumuz açısından insanın sosyo-ekonomik yaşamını nasıl etkilemiştir sorusuna baktığımızda geçmişte iki büyük dönüşümün köklü farklılaşmalara yol açtığı realitesiyle karşılaşırız. Eski Taş, Yontma Taş ya da üretim öncesi olarak da adlandırdığımız Paleolitik Dönemi bir kenara bırakacak olursak bu dönüşümlerden ilki Neolitik devrimdir yıl önce insanların kemik ve taştan daha kullanışlı aletler yaptığı, kilden kaplar yapıp ateşte pişirdiği, hayvanların evcilleştirildiği, tarım üretiminin, ticaretin başladığı, toprağın işlenmesiyle birbirine yakın ailelerin bir arada oturduğu dolayısıyla ilk köylerin ortaya çıktığı bir dönemdir. Neolitik devrim ile birlikte toplumlar üretimi bilen üretimi bilmeyen ; göçebe yerleşik ; toplayıcı avcı topluluk tarım toplumu gibi kavram çiftleriyle sınıflandırılabilecek şekilde birbirlerinden farklılaşmışlardır (Erol, 2002:1). Tarım, toprağa bağlılık ve küçük yerleşimler karmaşıklaşan insan ilişkilerini beraberinde getirirken, varlık-mülkiyet Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

4 Güney NAİR zenginlik-iktidar gibi kavramları sosyal yaşama sokmuş, ilkel toplum tanımının yerini Tarım Toplumu tanımı almıştır. İkinci büyük dönüşüm ve yapısal farklılaşma ise Sanayi Devrimi ile karşımıza çıkar. Cansız enerji kaynaklarının fabrika örgütlenmesi aracılığıyla üretime transferi (Gıddens, 1999:180) olarak tanımlayabileceğimiz sanayileşme, toplumları o derece etkilemiştir ki gelişmişlik düzeyi sınıflamasında belirleyici ölçüt sanayi yatırımları ve sanayileşme olmuştur. Kendinden önceki ve sonraki toplumsal yapılar arasında derin farklılaşmalar yaratan sanayileşme Geleneksel Toplum Modern Toplum, Tarım Toplumu Sanayi Toplumu gibi net ayrıştırmaları beraberinde getirmiştir. James Watt ın 1765 te buhar makinesini bulması ve bunun enerji kaynağı olarak kullanılması teknolojik açıdan, Adam Smith in 1776 daki Milletlerin Serveti adlı eseri ekonomi bilimi açısından, 1789 Fransız Devrimi politik gelişmeler açısından belirleyici dönüm noktaları ve tarihler oldu (Erkan, 1994:3). 18. yüzyılın ortalarında İngiltere`de başlayan ve kısa sürede başarıya ulaşan ekonomik değişim, sonrasında gelişen tüm ekonomik olaylar üzerinde belirleyici olmuş, dünyanın ekonomik gelişimi ve dolayısıyla beraberinde birçok sosyal değişme, bu süreçten etkilenmiştir. Bugün 21. yüzyıla dönük değerlendirmeler yaparken, kullandığımız Bilgi Toplumu kavramının temel dinamiği de sanayi devrimi sonrasında şekillenen sanayi toplumlarıdır. Bir başka ifadeyle, sanayi toplumunun kurum ve kurallarını yaşamayan bir toplumun, gerçekleşmekte olduğunu varsaydığımız bilgi toplumunun kurum ve kurallarına ulaşması mümkün değildir. Yani tarım toplumu kimliğinden bilgi toplumu kimliğine bir sıçrama hiçbir toplum için olası görülmemektedir. Kuşkusuz tüm toplumlar dinamik bir yapıdır ve sürekli bir değişme halindedir. Toplumsal Değişmenin Yönü Değişme kesintisizdir ve yaşamın tüm katmanlarında görülen bir süreklilik taşır. Ekonomistlerin; büyüme, sanayileşme, kalkınma gibi kavramlarla ele aldığı değişme konusu, siyaset bilimciler tarafından bağımsızlık, laiklik, çağdaşlaşma, uluslaşma vb. kavramlarla açıklanır. Sosyoloji bilimi açısından, toplumsal yapı üzerinde bir durumdan bir başka duruma geçişe yö- 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 311

5 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a nelik tüm farklılaşmaların açıklanmasında toplumsal değişme kavramı anahtar rol oynar ve gelişme, evrim, devrim, kentleşme, sanayileşme, tarım toplumu, sanayi toplumu vb. kavramlar çerçevesinde geniş bir literatür içinde değerlendirilir. Benimsenen, özümsenen yeni değerler, kuşkusuz her toplumu değişmek zorunda bırakır. Toplumsal ilişkiler ve bunları belirleyen kurumların değişmesi bunu zorunlu kılar. Bireyin toplum içindeki yerini, toplumsal kümeleri, toplumsal sınıfları, ekonomik - toplumsal ve siyasal kurumları, nüfusu, yerleşme düzenini, bilgi ve uygulayımbilim (=teknoloji) düzeyi ile gelenekler, görenekler ve inançları, başka deyişle davranış kalıplarını, kısaca ekini ve bütün bunlar arasındaki karşılıklı ilişkileri, bütün bu öğelerdeki değişmeleri (Ozankaya, 1982:7) açıklama çabasındaki Sosyoloji biliminin, bugün değişimi algılama ve adlandırma sorumluluğu her zamankinden daha önemli bir görev olarak karşısında durmaktadır. Toplumsal yapıları derinden etkileyen değişmelerin hiçbiri nedenleri ve sonuçlarıyla ondalık takvimle açıklanabilecek, sınırları çizilebilecek türden değildir. Son derece iyimser bir bakışla kökenlerini yıl önceye götürdüğümüz homo sapiens sapiens i baz alırsak, insan toprağı işleme bilgisine ulaşabilmek için 35 bin yıl emek harcamış ve Neolitik Devrim i gerçekleştirebilmiş, sonrasında yeni bir dönüşüme kadar 8-10 bin yıl bilgi üretip, depolaması gerekmiştir. Sanayi devriminden sadece yıllık süre sonrasında yeni bir dönüşüm, yeni bir devrim olarak tanımlayabileceği bilgi birikiminin tartışmaları yapılmaktadır ki bu sürede insanlık o kadar büyük bilgi birikimine ulaşmıştır ki, son yüzyılda ağır yıkımlara neden olan iki büyük savaş ve sayısız büyük sorunun etkilerini kolayca bertaraf edebilmiştir.. Burada bir önemli teorik sorun daha karşımıza çıkmaktadır ki oda bu değişim ve dönüşümün modernleşme teorisi ile açıklanıp açıklanamayacağı sorunudur. Acaba evrimsel bir süreç mi, yoksa devrimsel bir süreç mi yaşanmaktadır? Bu gün yeni toplum tanımları öngörülürken ele alınan toplumsal yapılar, modernleşme teorisyenlerinin, sanayileşme ölçütüyle değerlendirdikleri genelde zengin kuzey batı toplumlarıdır. Sanayileşmiş toplumlar diğerleri için modeldirler ve tüm toplumlar bu süreci yaşamalıdır yaklaşımı ne derece doğrudur? Sana Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

6 Güney NAİR yi devriminin temellerinin atıldığı İngiltere de bu gelişim süreci iki yüzyılı bulmuştur. Fransa için de aynı ifade kullanılabilir. Günümüzde hızlandırılmış gelişmelerden söz edilmekte, bunun yanında gelişme sürecine daha geç giren ülkelerin eskilere oranla çoğu kez daha hızlı bir şekilde geliştikleri görülmektedir. ABD buna güzel bir örnektir. Gelişme sürecine İngiltere ve Fransa dan daha sonra girdiği halde bugün, her iki ülkeden de ileri bir gelişme düzeyine erişmiştir (Mailet, 1983:36). Yine bu noktada Çin Halk Cumhuriyeti nin ortaya koyduğu performans gözden uzak tutulmamalıdır. Tabii, üstte vurguladığımız üzere hiçbir toplumun tarım toplumundan bilgi toplumuna sıçrama yapamayacağını göz ardı etmeden.. ABD, Japonya, İngiltere, Almanya, Fransa, Kanada vb. gibi çeşitli toplumların yapılarında gözlemlenen değişimin, hızla bilgi toplumunun kurum ve kurallarına doğru şekillendiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Öyleyse gelişmiş, sanayileşmiş, ileri, modern toplumlar olarak tanımlanan ve model olarak sunulan bu toplumsal yapıların kırılma süreci, diğer toplumlar için ne ifade edecektir? Wallerstein toplumsal değişimin büyüklüğünü en iyi kısa zaman dilimlerinde yapılacak ölçümler yakalar (2003:134) demektedir. İçinde bulunduğumuz döneme yönelik bu görüşü destekleyen en net saptamalardan biri doğan çocukların dedelerinin dünyasını algılayamayacaklarını belirten Drucker e aittir. O na göre 21. yüzyılın ilk çeyreğini tamamlamadan bu köklü değişimin izlerini görebileceğiz yılları değişimin sonuçlarını net olarak tanımlayacağımız yıllar olacaktır (Drucker, 1994:26). Bununla beraber, değişimi en zor tanımlayanların onu yaşayanlar olduğu gerçeği de sosyoloji biliminde kavram kargaşasına kaynaklık etmektedir. Kuşkusuz insanlığın köklü bir dönüşüm sürecinden geçtiği konusunda bilim ve düşün insanları hemfikirdir. Günümüzde toplumsal değişmeyi zorlayan esas güç teknolojik değişmelerdir. Nüfus artışı, yönetim biçimlerindeki değişmeler ve teknolojik buluşlar değişmeyi zorunlu hale getirmiştir (Sağ,1991:6). Teknolojik ilerleme, kendisine bir son nokta koymamıştır, bu değişmenin dinamik görünümüne de aykırıdır. Dolayısıyla ilerleyen zaman içinde daha köklü, 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 313

7 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a belki bugün anlayamayacağımız ve tanımını yapamayacağımız ama kuşkusuz temellerini bugünden alan yeni yeni teknolojik gelişmelere hazır olmalıyız. Maddi kültür olarak yorumladığımız teknoloji, aynı zamanda toplumların kültürünü de değiştirmekte, (yeni değerler, ölçütler, normlar vb.) diğer yandan ise ekonomik refah koşullarını yaratmaya çalışarak toplumları etkisi altına almaktadır. Bu noktada Erol `a göre (1997:139), teknolojinin optimum bir sermaye- işgücü birleşimi olarak düşünülmesi kadar toplumun sosyal, kültürel ve psikolojik varlığını da kapsayan bir olgu olarak düşünülmesi gerekir. Yeni toplum tanımlarının gündeme geldiği, 21. yüzyılın bu ilk dönemlerinde teknolojik gelişmenin özel ve önemli bir yeri olduğu ve hatta bu teknolojinin bilgi teknolojisi olarak açıklanabileceği üzerine farklı yaklaşımlar vardır. Bilenlerin, dolayısıyla bilgi nin yükselen değer olduğu yeni bir yüzyılda, ekonomiden siyasete kadar tüm toplumsal alanlarda bilginin özel bir öneminin olacağını belirtmek kehanet sayılmaz. Teknik gelişme uzun süre yavaş bir evrimsel süreç izlemesine karşın, hızı ve kapsamı özellikle 19. yüzyıl sonrası giderek büyümüş, evrim sürecinin hiçbir aşamasında kesinti yaşamamıştır. İnsanın doğaya karşı verdiği mücadelenin ürünü olarak ortaya çıkan teknoloji, sanayi devriminin yarattığı ortam sonrasında büyük ivme kazanmış, yirminci yüzyıla Uzay Çağı dedirten gelişmeler gözlenmiştir. Kuşkusuz insanlık tarihinde matbaanın bulunmasının çok önemli bir yeri vardır, ancak Gütenberg ilk baskı makinesi olarak kabul ettiğimiz hareketli tipografı icat ettikten 400 yıl sonra bile, basım alanında neredeyse hiçbir değişiklik gözlenmemişti. Taki buhar makinesi gelinceye kadar. Bilgi nin değişimi Geride bıraktığımız yüzyılı özellikle batılı toplumlar Sanayi Toplumu tanımlaması içinde geçirdiler. Egemen gücün ekonomi olduğu ve fabrika yapılarında şekillendiği bu yüzyılın son dönemi, bilgi nin beceriyi simgeleyen tarihsel kimliğinden kurtulup, bilgi ye uygulanır hale gelmesi ve bilginin bir sermaye aracı olmasıyla nitelik değiştirmeye başladı. Bu niteliksel değişim, teknolojik bilginin artan önemi, bilgisayar kullanımının başta eğitim olmak üze Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

8 Güney NAİR re tüm toplumsal alanlara yayılması dönüşümün tanımlanmasını zorunlu hale getirmiştir (Nair, 2002:328). İnsan ve çevresi arasında anlama, algılama ve tanımlamaya dayalı ilişkiyi bilgi olarak açıklayabiliriz. Neyi bilip neyi bilemeyeceğimiz konusu her zaman felsefi tartışma konuları arasında yer alsa da insan; daima bilme arzusunda olmuştur. Her toplumsal yapı, yaşadığı dönemin bilgisine paralel bir yapılanmayı meydana getirmiştir. Toplumlarda mevcut bilginin yaşam biçimine, algılama ve yorumlamaya uygun olduğu görülür (Freyer, 1963:98). İlk ateşi bulup, onu kullanmayı başaran insan ile uzaya ilk yolculuğu tasarlayıp gerçekleştiren insanların bilgi doğası birbirinden o kadar uzaktır ki; ateşi ilk kullanan insan için elde ettiği alev, bilinmezliklerin çözülmeye başlamasında bir araçtır. Yüzyılımızın insanı içinse alevin tüm bilgileri mevcuttur ve bunlar gündelik yaşamın sıradanlığı içindedir. Bu noktada bilginin değişmesinin yanı sıra hızla artışını da vurgulamak gerekir. Toprağın işlenmeye başlanması, düşüncelerin sembollerle ifade edilmesini başlatan ilk yazılar, matbaanın bulunması, sanayi devrimi ve makineleşme, bilimsel araştırma yöntemleri, telekominikasyon alanındaki devrim, bilgi işlem ve bilgisayar teknolojisindeki ilerlemeler; bilginin gelişmesi bakımından en önemli dönüm noktaları arasında sayılabilir (Fındıkçı, 1996:45). Sanayi Devrimi ve buna bağlı ortaya çıkan sanayi toplumlarının işlediği bilgi günümüzdeki tek anlamlı varlıktır. Geleneksel üretim faktörleri yani toprak (doğal kaynaklar) emek, sermaye ortadan kalkmış değildir. Ama artık onlar ikinci plana düşmüştür. Elde edilebilir şeylerdir onlar. Yeter ki bilgi olsun. Bu yeni anlamdaki bilgi de işe yarayan bilgidir, sosyal ve ekonomik sonuçlar getirebilecek bilgidir. (Drucker; 1994:66) Aletlere, ürünlere, süreçlere uygulanmaktan çıkıp; varolmak yerine yapmaya uygulanan şey haline gelen bilgi artık bir sermaye aracı olmaya başlamış bu noktada kamusallığı tartışılır olmuştur. Çünkü, bilginin kamusallıktan çıkması, onun paylaşımının önünde ciddi sorunlar oluşmasına neden olmaktadır. Bu demektir ki üretilmesi için işgücü kullanılır, yatırım yapılır, bir maliyeti vardır, pazarlanabilir (Tekeli, 2002:31). Dolayısıyla ne kadarının kamuoyu ile paylaşılıp ne kadarının paylaşılmayacağı onu elinde tutanların insiyatifinde olacaktır. Başka bir deyişle, bilginin bir kamu 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 315

9 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a malı olma niteliğiyle özel mülkiyet nesnesi olma niteliği arasında bir gerilim vardır (Buğra, 2002:94). Bilgi artık satılmak üzere üretilmekte ve değer ölçeğinde tüketilmektedir. Bilgi ekonomik rekabetin bir parçası olmuştur ve bu rekabete ulusların yanı sıra çokuluslu şirketler, bilimsel kuruluşlar, üniversiteler vb. ortak durumdadır. Günümüzde insanlar teknolojik gelişmelerin sağladıkları imkanlarla, yaşamlarını geçmişe göre çok daha yüksek bir etkinlik düzeyinde sürdürmek olanağına sahiptir. Bu gelişmelerin toplumun örgütlenmesinde, üretimin nitelik değiştirmesinde ve yaşam kalıplarımızın yeniden tanımlanmasında çok önemli sonuçları olmakta ve bunların sonucunda da bilginin anlamı, işlevi ve yorumlanışı değişmektedir (Tekeli, 2002:16). Bu değişme ise karşımıza büyük bir bilgisayar ağı, yaygın bilgisayar kullanımı ve robot teknolojisini çıkarmıştır. Bilişim teknolojisi günümüzde toplum yaşamının hemen hemen tüm katmanlarında varlığını hissettirir hale gelmiştir. Kökeni bilgisayara uzanan bu süreç, bir politik devrimden çok bir teknolojik akım olarak düşünülmelidir. Zira, bilgisayarların toplum ve endüstrideki eğitim açığının kapatılmasında çok büyük rolü olmakta, bilim ve teknolojinin gelişmesi yönünden de önemli düzeyde katkıları bulunmaktadır (Tekeli, 1994:51). Özellikle batılı toplumlarda bilgisayarların üstlendiği bu görev eğitim kurumlarından aile yaşamına, iletişim araçlarından fabrika teknolojilerine kadar bir çok alanda etkindir. Nasıl ki, sanayi toplumuna geçişin motoru olma işlevini buharlı makineler üstlenmiş ise; bilgi toplumuna geçişi de bilişim teknolojisinin temelindeki bilgisayarlar gerçekleştirmiştir (Erkan,1994:73). Bilgi kavramı hızla artan sınırsız bir sonsuzluk olarak karşımızda durmakta ve özellikle 21. yüzyılın bu ilk diliminde devasa gelişmelerle, insanlığın yarınlarına yön vermektedir. Bugün için atom ve molekül ölçeğinde, milimetrenin milyonda biri büyüklüğündeki yapılara inmeyi anlatan nanoteknoloji kavramı ve bu alana yapılan yatırımlar, yirmi yıl önce bir düş gibi algılanırken bugün insanlığın gündelik yaşamını kökten değiştirecek bir teknoloji olarak yanımızdadır. Bilginin doğasında yaşanan bu değişim ve değişimin ürünleri, kuşkusuz toplumsal yapıları doğrudan etkilemektedir. Günümüzün küreselleşen dünyasında yeni bir ilişki ağları mekanı oluşmaktadır. Oda sibermekandır. Günümüzün sibermekanı (cyberspace) küresel, diji Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

10 Güney NAİR tal ağlarla değişik ülkelerden, kültürlerden, dillerden, değişik yaşlardan, değişik mesleklerden insanların iletişimini ve nakledilen bilginin işlenmesini sağlayan teknolojiyi birleştiren yeni bir insan ve teknoloji ortamıdır. Bu ortam coğrafik sınırlarla kesilmiyor, anonim olarak kurulan ilişkilere dayanıyor, bilgi akışını sağlıyor ama kayda geçmiyor, ani ve düzensiz olarak erişilebilen bir bilgi sağlıyor (Tekeli, 2002:27-28). Yaşanan yapısal değişmeler, bu araştırmanın konusu olan ve temelde bilginin doğasında yaşanan o akıl almaz değişimin var olduğu, Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na nasıl bir kırılma yaşandığını gösteren değişimi bize anlatacaktır. Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Devrim olarak tanımlanan ve İngiltere de dokuma sanayinde başlayan değişme süreci, tıpkı Fransız Devrimi nde olduğu gibi geniş bir coğrafyada kısa sürede etkisini göstermiştir. Sanayi Devrimi, küçük zanaat, tezgah ve atölye üretiminin yerine, yeni teknik, buluş ve makinelerle donatılmış fabrika üretiminin geçmesidir (Talas, 1981:29). Bir başka ifadeyle ekonomik anlamda sermaye nakit ve taşınabilir görünümden makine sistemleriyle seri üretimin esas alındığı işletmeler haline dönmeye başlamış, buhardan güç alan makineler rüzgar, su, hayvan ve insan enerjisinin yerini almıştır. Makinelerin giderek artan üretimi büyük toplumsal değişmelere zemin hazırlamış, demografik hareketler sonucu kentleşme ve kentleşme sorunları yaşanmaya başlamış, toplumsal yaşamda işçi ve işveren sınıflarının belirginleşmesi emek ve sermaye arasındaki ilişki ve çelişkileri 19 ve 20. yüzyılların en temel sorunları haline getirmiştir lerde ilk dokuma atölyeleri ile temellerinin atıldığını varsaydığımız sanayi devrimi, demir çelik, ulaştırma, kimya ve elektrik sanayindeki buluşların ardından 1880 lerde benzin motorlarının insan yaşamına kazandırılmasıyla olgunlaşmaya başlamıştır. Ardından tüm dünyayı sarmış, kapitalist sosyalist veya karma, hangi ekonomik sistemden söz edersek edelim, temel amaç toplumların sosyal refah seviyelerinin yükseltilmesi olmuştur. Özellikle yirminci yüzyılın ikinci yarısı, tarım toplumundan sanayi toplumuna doğru hızla kopuşu simgeler. Bu değişim süreci ekonomi ile birlikte tüm sosyal kurumları doğrudan etkileyen ve yeniden şekillendiren bir süreçtir. 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 317

11 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a Sanayi toplumlarında, bilim ve teknoloji de dinamik unsurlardır. Bugün Bilgi Toplumu tartışmalarının temelinde en önemli göstergeler olarak kabul edilen bilimsel ve teknolojik gelişimler, sanayi toplumlarının da tetikleyici unsurları olarak karşımıza çıkmıştır. Üretilen mallar ve üretim tekniklerindeki değişimin temel kaynağı olan bilim ve teknoloji, iş, nitelik ve sorumluluk kavramlarında farklılaşmalar yaratmıştır. Geleneksel toplumlarda gözlendiğinin aksine iş ve meslek sınıflaması ve uzmanlaşmaları sanayi toplumlarında çok daha belirginleşmiş, teknik ve uzmanlaşmanın doğal sonucu olarak da büyük örgütler toplumsal yaşamda ortaya çıkmıştır. Kuşkusuz 20. yüzyıl, yeni yüzyıla yanıtının bulunması gereken önemli evrensel sorular miras bırakmıştır. Bu soruların belki de en önemlisi hızlı değişim sürecinin tüm dünya toplumlarında aynı doğrusallıkta olup olmayacağıdır. Bununla birlikte değişim sürecinin dünya toplumlarında aynı hızda gerçekleşmediği de ortadadır. Öyleyse, son büyük değişim sürecinin dünya toplumlarında nasıl bir tanımlama ve sınıflama oluşturacağı da, bilimin ayrı araştırma konusudur. 21. yüzyılın kendi dinamikleri içinde yanıt bulması gereken sorularda vardır kuşkusuz. Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçildiğini varsaydığımız kriterler nasıl tanımlanmalıdır ve bu tanımlama içine hangi temel göstergeler dahil edilmelidir? Yirminci yüzyılda gelişmiş, gelişmekte olan ve üçüncü dünya ülkeleri olarak sınıfladığımız dünya toplumlarının, yeni yüzyılda aralarındaki mesafeyi kapama olanakları nelerdir? Bu ve benzeri birçok soru önümüzdeki onlu yıllarda yanıtlarını bulacaktır. Toplumsal anlamda tarihimizin en seri, hızlı ve köklü değişim sürecini yaşıyoruz. Geçmiş yüzyıllarda yaşananların aksine geniş bir alanda ve kısa sürede gerçekleşen değişimlerle yüzleşiyoruz. Bu süreç, bilginin egemen olduğu bir toplumsal yaşama doğru şekillenmektedir. Yeni bir servet kazanma sisteminin ortaya çıkması eski güç sisteminin yapısındaki her direği yerle bir etti. Sonunda aile hayatını, iş hayatını, politikayı, ulus-devleti, küresel gücün yapısını değiştirmeyi başardı. Geleceğin kontrolünü kazanmak için mücadele edenler şiddeti, serveti ve bilgiyi kullandılar. Bugünde buna benzer ama çok hızlı bir uygulama başlamış bulunmaktadır, bizler insanlık tarihinin gelmiş, geçmiş en büyük güç dengeleri değişiminin eşiğinde Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

12 Güney NAİR bulunmaktayız (Toffler, 1992:26). İçinde bulunduğumuz yıllara varıldığında teknolojik anlamda ve bilginin doğasında, o derece akıl almaz ilerlemeler sağlanmıştır ki, bu hızlı değişim toplumsal yapıları doğrudan ve derinden etkilemektedir. Francis Fukuyama nın 90 lı yıllarda büyük tartışmalara yol açan ve liberal demokrasiyi yorumladığı The End of History? (Tarihin Sonu) başlıklı çalışmasındaki görüşleri çoktan rafa kalkmıştır. Bu değişim ve dönüşümü açıklama çabaları ise çok çeşitli kavramları karşımıza çıkarmaktadır. Gerçekleşmekte olan bu değişim sürecini, Amitai Etzioni modern- sonrası çağ, George Lichtheim burjuva-sonrası toplum, Herman Kahn ekonomi-sonrası toplum, Murray Bookhichn kıtlık-sonrası toplum, Kenneth Boulding uygarlık-sonrası toplum ve Daniel Bell`de yalnızca Sanayi-sonrası Toplum olarak nitelemektedir (Nair, 2001:329). Bu gün yeni dünya düzeni kavramlaştırması çerçevesinde sürdürülen bir yığın tartışmanın iki ekseni, bir dönemin kapanmakta olduğu tezleri ile yeni bir toplumsal yapının gerçekleştiği tezleri üzerinedir. Devamında vurgulayacağımız üzere bir düşün grubu bu değişim ve dönüşüm sürecinin devam ettiği tezleri üzerinden hareket ederken diğer bir düşün grubu sürecin tamamlandığına vurgu yapmaktadır.. Örneğin Postmodernlik, Postmodernizm, Tarihin sonu, Sanayi Sonrası Toplumu, Kapitalist Ötesi Toplum, Sanayi Ötesi Dönüşüm, Modern Çağın Sonu vs. Kavramların ortak yönü bir dönemin kapanmak üzere olduğunu vurgulamalarıdır. Bu konular üzerindeki tartışmaların bazıları, özelliklede maddi ürünlerin üretimine dayalı bir sistemden bilgiyi merkez alan bir diğerine doğru ilerlediğimizi ileri sürenler, temel olarak kuramsal değişimler üzerinde yoğunlaşırlar. Bununla birlikte, daha yaygın olarak, söz konusu tartışmalar geniş ölçüde felsefe ve epistomoloji konuları üzerinde odaklaşırlar (Giddens,1994:10). Bir dönemin kapanmak üzere olduğunu vurgulayan tezlerin temel sayıltılarından birisi Bilgi Toplumu, Tüketim Toplumu ya da Enformasyon Toplumu gibi bir toplumsal yapıdan henüz söz edilemeyeceğidir. Bunun yanısıra ikinci bir temel sayıltı, değişimin hızının farkında olunduğu fakat bu değişimin tüm kurum ve kurallarla gerçekleşmiş olmadığıdır. Gelecekteki toplumun nasıl bir şey olacağı, hatta bazılarının umduğu gibi bir bil- 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 319

13 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a gi toplumu olup olmayacağı bile gelişmiş ülkelerin bu geçiş dönemine, kapitalist-ötesi döneme gösterecekleri tepkilere bağlıdır (Drucker,1994:29). Bell ve Tourine sanayi- sonrası toplum tezini ortaya atarken batı toplumlarındaki düzenin dönüşüm içerisinde olduğunu dile getirmektedirler. Naisbitt ve Aburdene ise 1990`lı yıllarla başlayan sürenin dünya ekonomisinde bir refah döneminin başlangıcına adım atılmasına olanak sağladığını ve tüm dünyanın tek bir ekonomiye dönüşmesine doğru soluk kesici bir hızla ilerlediğimizi vurguluyorlar. Albert ve Hahnel Katılımcı Ekonomi kavramının etrafında katılımcı örgütlenme ile katılımcı ekonomiyi bağdaştırarak, birçok teknolojinin artık kapitalist olmaktan çok katılımcı yollarla işlediğini belirterek bu büyük değişimi özetlemektedirler. Sanayi-ötesi ekonomilerin geleneksel sanayi toplumlarının ekonomik düzenleriyle bir mukayesesi yapıldığında; sanayi sektörünün yerine hizmetler sektöründe örgütlülüğün ve beyaz yakalı işçilerin etkinliklerinin mavi işçilere nazaran giderek arttığı, küresel sürece bağlı yeni pazar anlayışlarının egemen olduğu, karmaşık ihtiyaçların tatminine dönük bir eğilimin benimsendiği görülmektedir. Bu adlandırma ve yorumlama arzusu sadece ekonomik kavramlar ve gelişmeler paralelinde değildir. 20 yüzyılın son çeyreği, modern postmodern (Postmodernizm içinde de çok farklı bakış açıları vardır. Örn:, geç kapitalizmin kültürel mantığı - Jameson, taklitler ve hipergerçeklik dönemi - Baudrillard, gelişmiş toplumlarda bilginin durumu - Lyotard, masumiyet çağının sonu - Eco) ulus devlet- mega devlet, yerel küresel tartışmalarının da hız kazandığı ve farklı yorumların ortaya atıldığı bir dönemi içerir. Yeni bir toplumsal yapının şekillendiği yönündeki yaklaşımlar genelde Bilgi Toplumu, Tüketim Toplumu, Enformasyon Toplumu gibi tanımlamaların altında gerçekleşmektedir. Sanayi Toplumunun ötesinde özellikle gelişen teknolojiye, bilgi birikimine ve kitle ileti Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

14 Güney NAİR şiminde ortaya çıkan gelişmelere paralel olarak, toplumsal yapıda köklü değişiklikler yaşandığı ve bu değişimin de ancak yeni kavramlarla açıklanabileceği ileri sürülmektedir. Marc Uri Porat, Amerika Birleşik Devletlerinin bir bilgi toplumu kimliğine sahip olduğunu dile getirdiği eserinde şöyle diyor: 1967`de ABD sosyal hasılasının %25`i bilgiiletişim mal ve hizmetlerinin üretim, işleme ve dağıtımından kaynaklanıyordu `te çalışanların yaklaşık yarısı bilgi işçisi olarak adlandırılabilirdi. Bunlar toplam işgücü gelirinin %53`ünün üzerinde bir pay almaktadırlar (1978:29). Bugün için toplumsal yapılarının Bilgi Toplumu na dönüştüğü yorumlarının yapıldığı toplumlar sanayi toplumunun kurum ve kurallarını geçen yüzyılda olgunlaştırmışlardır. Aslında şu istatistiki veriler dört öncü ulusun 20. yüzyılda sektörel farklılaşmasını net olarak gözler önüne sermektedir. Tablo 1: Dört Gelişmiş Ülkede İşgücünün Sektörel Dağılımı Sektör/Ülke Tarım Sektörü İngiltere A.B.D Almanya Japonya Sanayi Sektörü İngiltere A.B.D Almanya Japonya Hizmet Sektörü İngiltere A.B.D Almanya Japonya Bilgi Sektörü İngiltere A.B.D Almanya Japonya Kaynak: Çoban (1997:43) 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 321

15 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a Bilgi toplumu kavramının babaları olarak bilinen Fritz Machlup ve Daniel Bell gibi düşünürler, bilginin ekonomik süreçler içinde edindiği belirleyici konumdan söz ederken genellikle iki amprik gözlemden yola çıkıyorlar. Bunlardan birincisi bilgi üretimine ayrılan kaynakların gayrı safi milli hasıla içindeki payı ve bu payın zaman içindeki artışı. İkincisi ise istihdamın yapısı içinde bilgi üreticilerinin kol işçilerine göre giderek artan ağırlığı. Alain Touraine nin son kitabında, otuz yıl önce kullandığı sanayi sonrası toplum kavramının yerine bilgi toplumu kavramının kullanılmasının daha anlamlı olduğunu yazması da, böyle bir çerçeve içinde yer alıyor (Buğra, 2002:85-86). Günümüzde yaşanan köklü değişim, sanayi toplumu tanımından belirgin bir kırılma yaşamıştır ve bu kırılma yeni oluşumun temellerini atmaktadır. Bu temeller, yakın tarihimizin Bilgi Toplumu tanımı çerçevesinde ele alacağı değişme sürecini anlatmaktadır. Değişim sürecinin en belirleyici iki ögesi iletişim ve bilişim sektöründe yaşanan hızlı gelişmeler olmuştur. İletişim, bilişim döneminde teknoloji sayesinde bilgi üretimi önem kazanmıştır. Sanayi toplumunun maddi ürünü yerini artık bilgi üretimine bırakmıştır (Kocacık, 2003:176). Sanayi toplumundan, bilgi toplumuna doğru gerçekleştiğini varsaydığımız bu değişim sürecinin nasıl şekillenmekte olduğunu aşağıdaki tablo ortaya koymaktadır. (Akt. Kocacık, 2003:177). Bilgi toplumunun özellikleri şöyle sıralanabilir (Dura, 1990:44-45); 1. Bilgi toplumunun gelişme dinamiğini bilgisayar teknolojisi yönlendirir. Bu toplumun simgesi, bilgisayara dayalı, enformasyon şebekeleriyle veri bankalarından oluşan kamusal alt-yapıdır. 2. Bilgi toplumunda önde gelen sektörler, dördüncü bir sektör olarak entelektüel sektörler dir. 3. Bilgi toplumunda sosyo-ekonomik sistem, alt-yapısının üstünlüğü ile kendini gösteren gönüllü bir sivil toplum dan oluşur Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

16 Güney NAİR SANAYİ TOPLUMU Buhar Makinesi Maddi Üretim Fiziksel Emek Fiziksel Sermaye Fabrikalarda Üretim Yeni Pazarlar için kolonilere yönelme İmalat Sanayinin ön planda olduğu tarım, sanayi ve hizmetler şeklinde üçlü endüstriyel yapı İşbölümü, üretim, tüketimin ayrılması (meta ekonomi) Arz ve Talebe dayalı Fiyat Mekanizması İşletmeler önemli Özel mülkiyet rekabet ve kar artışı ön planda Merkeziyetçilik Sınıflı Toplum Parlamenter Demokrasi İşçi Hareketleri İşsizlik, Savaş, Faşizm Kitlesel Tüketim Toplumu Maddi değerlerle psikolojik ihtiyaçların tatmini Bireysel özgürlük ve Hümanizma Düşüncesi BİLGİ TOPLUMU Bilgisayar Bilgi Üretimi Zihinsel Emek Beşeri Sermaye Veri Bankaları ve Bilgi Ağlarına bağlı üretim Ulusal sınırları ortadan kaldırma Bilgi endüstrisi Müşterek üretim ve kullanımda paylaşım (sinerjik ekonomi) Gelecekteki amaçların gerçekleşmesi için bilgi kullanımı Gönüllü topluluklar önemli Müşterek katılım ve sosyal yarar ön planda Çok merkezlilik Çok merkezli Fonksiyonel Toplum Katılımcı Demokrasi Sivil Hareketler Gelecek Şokları, kişisel terör ve sorunları Kitlesel Bilgi Toplumu Amaca yönelik gelecekteki başarı ihtiyacının tatmini Toplumsal Katılım ve Küreselleşme 4. Bilgi toplumu, sanayi toplumunun aksine, çok merkezlidir. 5. Bilgi toplumunun siyasal sistemi katılımcı demokrasi dir. 6. Bilgi toplumu; büyük miktarda dayanıklı tüketim malı üretip tüketen sanayi toplumunun aksine, yüksek seviyede, kitlesel bilgi üreten bir toplumdur. 7. Sanayi toplumunda temel değerler maddi ihtiyaçların tatminine dayanır. Buna karşılık bilgi toplumunda temel değerler amaçlara ulaşmanın verdiği tatmin den kaynaklanır. 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 323

17 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a Kanaatimce, günümüzde bilgi toplumunu tüm kurum ve kurallarıyla yaşayan bir toplumun varlığı tartışma konusudur. Ancak bu aşamanın özellikle batılı toplumlarda gerçekleşme sürecinde olduğunun altını bir kez daha çizmek gerekir. Bilgi Toplumu, bilgi üretimi ve iletiminin yaygınlaştığı, bilginin temel sermaye, ana güç olduğu ve bilgi işi ile uğraşanların çoğunlukta olduğu, öğrenmenin hayatın bir parçası haline geldiği bir toplumsal yaşam biçimi olarak tanımlanabilir (Fındıkçı, 1996:26). Bilgi toplumunun genel özelliklerinin neler olacağına dönük değerlendirmeler de artık belirginleşmeye başlamıştır. Fındıkçı`nın (1996: 48-49) 16 maddede verdiği genel özellikleri özetlemek gerekirse, 1960`lı yıllardan itibaren gerçekleşen Bilgi Devriminin sonuçları yaşanmaya başlanmıştır. Bu süreçte bilgi en önemli kaynaktır. Toplumsal yaşamın en önemli özellikleri, hızlı bilgi artışı, hızlı değişme ve hızlı gelişmedir. Bilgi toplumunda toplumsal değerlerin ve dini inançların azalmanın aksine artacağı belirlenebilir. Bu süreçte yeni iş alanlarının başında bilgi üretimi, depolanması ve bilgi pazarlaması gelmektedir. İş dünyasında bilgi çalışanlarının giderek artışı söz konusudur ve bilgideki artış seçiciliği gündeme getirmektedir. Yüksek teknoloji hem yaşanılan yerküre hem de dünya dışında olup bitenlere ilgiyi arttıracaktır. Siyaset büyük ölçüde bilgiye dayalı olacaktır. Eğitim ve öğretimde süreklilik yerleşerek, öğrenmeyi öğrenmek ve bireysel öğrenme eğitim sürecinin temeli olacaktır. Bireysel ve toplumsal iş yaşamında geleneksellik, ilkelerden ödün vermeme yerine, sürekli yeniden yapılanma, düzenleme ve dinamizm egemen olacaktır. İnsana yatırım artacak, insan unsuru önem kazanacak, bilgi üreten yeni sistemlere yönelecek ve çok fonksiyonlu, gelişmiş bilgisayarlar her türlü olanaklarıyla insanlar arası iletişimi, bilgi üretimini kolaylaştıracaktır. Homo Economicus tan Homo Technologicus a Sanayi toplumlarının bireyleri Homo Economicus (Ekonomik insan) olarak adlandırılmıştır. Ekonomik insan tabiriyle, bütün davranış ve düşünüşlerini iktisadi menfaatlerine göre düzenleyen bir insan tipi kastedilmektedir. Bu insan tipi, hayatı sadece üretmek ve tüketmek fiillerinden ibaret gören, bunun dışında hiçbir ahlaki değer kaygısı taşımayan bir insan tipidir (Sezal; 1991:66). Hizmetler sektörü içinde 21. yüzyıl bilgi toplumlarının bireyi beyaz yakalı işçi olarak adlandırılmaktadır. Homo digitalis (Nutku; 2000:18) bu süreçte bir başka öngörüsel adlandırma olarak karşımıza çıkmaktadır Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

18 Güney NAİR Yaşanan değişim ve Bilgi Toplumu süreci kuşkusuz bu insan tipinin şekillenmesine neden olacaktır. Nasıl ki, Sanayi Toplumu nun kurum ve kuralları üzerinde Bilgi Toplumu nun kurum ve kuralları şekillenecekse, Homo Economicus un üzerinde de Homo Technologicus (Teknolojik İnsan) şekillenecektir. Belirleyici gücün teknoloji olacağı 21. yüzyılın insanını ekonomik insan olarak adlandırmak olanaksızdır. 20. yüzyılın ekonomik insanı, bilginin işlevlerindeki değişmeye paralel olarak 21. yüzyılda nitelik değiştirecektir. İnsanı yeni tanımı teknolojik bilginin içinde gizlidir, Teknolojik insan.. (Nair, 1997:30). 21. yüzyılın insan tipi, öncelikle bilen, bilmek zorunda olduğunun bilincinde olan ve her ortamda bu konuda kendini geliştirmeyi zorunlu hisseden bir insan tipi olacaktır. Bilginin gelişimine paralel kendini geliştirmek zorunda olan insan, bilgi mücadelesinde başkalarıyla değil, yaşadığı toplum için kendisiyle yarışacaktır. Bununla birlikte kendini çağcıl koşullara yeterli duruma getirmek zorunda olan insan eğitime her zamankinden çok önem verecektir. Eğitim ve öğretim okul sıralarının dışına çıkıp, evlere, araçlara, doğaya taşınacaktır. Çünkü insan, güncel yaşamının her aşamasında kendini eğitme ve öğrenme olanaklarına sahip olabilecektir. Bireyin anlamı ve önemi artacak, birey gelişen ben-merkezciliği ile tüm toplumsal isteklerini bilinçli bir şekilde ortaya koyacak ve yaşadığı toplumdan yine bu bağlamda talepte bulunacaktır. Sosyo-ekonomik anlamda yeni insan tipinin özel girişimciliği, yaratıcılığı, sorgulayıcılığı ve bilinçli tercihi ön planda tutacağı güçlü bir savdır. Günümüz demokratik yapılarının sosyal adalet kavramının küçülmüş devletlerin bünyesinden, küresel organizasyonların işleyiş yapılarına yansıyıp, yerleşeceği ve haklarının bilincinde olan insanların ellerinde kullanacağı da göz ardı edilmemelidir. Ekonomik yaşama robot teknolojisinin müdahalesi, üretimde bireyin azalan katılımı, çalışma sürelerinin azalmasını gündeme getirecektir ki, bu durum bireylerin kendilerine daha fazla zaman ayırması ve hatta tüm eleştirilere rağmen daha fazla sosyalleşmesi anlamına gelebilir. Homo Technologicus, iletişime açık, üretken, kendini tanıyan, haklarının savunucusu, eğitimli, bilge, özel girişimciliği destekleyen, baskı rejimlerine karşı onurlu, sosyal adaletten yana, sorgulayıcı, araştıran, yenilikçi, oto kontrol sahibi, gerçekçi, akılcı, teknoloji egemen, 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 325

19 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a ben merkezci, kas gücünü satan mavi gömleklinin aksine beyin bilgisini satan beyaz yakalı vb. özellikler taşıyan insan tipi olarak karşımıza çıkacaktır. Bir başka ifadeyle onlar profesyonel birey, profesyonel üretici, profesyonel donanımcıdırlar, profesyonel izleyici ve yorumlayıcıdırlar ve bu durumun bilincindedirler. Bilgisayar teknolojilerine hükmeden ve onları yönlendiren, kullanan bu insan tipi, 1997 yılından bu yana vurguladığım üzere, Teknolojik İnsan (Homo Technologicus) olarak adlandırılabilir (Nair; 2001:333). Sonuç: Sonuç olarak, köklü bir değişimden geçtiğimiz bu süreçte, algılama ve anlama kaygılarımızın yanında, açıklama sorumluluklarımızın da olduğunun altını çizmeliyiz. Bilimin, geleceğe dönük çıkarımlarda bulunma özelliği bize bu noktada önemli sorumluluklar yüklemektedir. Gelişmekte olan bir toplumsal yapı içerisinden bakıldığında değişimi kolayca anlamak ve açıklamak kuşkusuz zordur. Varsayımlarımız sanayileşme sürecini tamamlamış ulusların yeni şekillenmelerine dönüktür ki, bu noktada en önemli yardımcımız kuşkusuz kitle iletişimindeki gelişmelerin bizlere sağladığı olanaklar, bilimin hızlı gelişimi ve bilgisayar teknolojilerinin sağladığı yardımlardır. Dünya artık küçük bir mahalle olarak algılanabilir. Bir yandan yükselen güçlerin emperyalist tutumları, diğer yanda insanın doğasında yaşadığı yabancılaşma kaygısı, değişimin açıklanmasına dönük yetersizlikler topyekün sorunsal alanlar olarak karşımızda durmaktadır. Bunlar başlı başına birer araştırma konusu olarak toplumbilimin önündedir Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

20 Güney NAİR KAYNAKÇA BUĞRA, Ayşe 2002 Uluslararası Bilgi Toplumunda Bilginin Ekonomi Politiği, Bilgi Toplumuna Geçiş, Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları. ÇOBAN, Hasan 1997 Bilgi Toplumuna Planlı Geçiş, İstanbul: İnkılap Kitabevi. DURA, Cihan 1990 Bilgi Toplumu, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. DRUCKER, P. F Kapitalist Ötesi Toplum, (Çev: B. Çorakçı), İstanbul: İnkılap Kitapevi. EKİN, Nusret 1976 Endüstri İlişkileri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları ERKAN, Hüsnü 1994 Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2. Baskı. EROL, Metin 1997 Bir Üretim Faktörü Olarak Girişimcinin Ekonomik Gelişme Üzerindeki Etkilerinin Sosyal-Kültürel Boyutu, Sivas, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. EROL, Metin 2002 Sanayileşme ve Ekonomik Gelişmenin Sosyolojisi, Ankara: Nobel Yayınları. FINDIKÇI, İlhami 1996 Bilgi Toplumunda Yöneticilerde Kendini Geliştirme, İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları. FREYER, Hans 1963 Sosyolojiye Giriş, (Çev: N. Abadan), Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. GİDDENS, Anthony 1994 Modernliğin Sonuçları, (Çev:E. Kuşdil), İstanbul: Ayrıntı Yayınları. GIDDENS, Anthony 1999 İleri Toplumların Sınıf Yapısı, İstanbul: Birey Yayınları. KOCACIK, Faruk 2003 Toplumbilim Ders Notları, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları No:92, 3. Baskı. 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı 327

21 Sanayi Toplumu ndan Bilgi Toplumu na Homo Economicus tan Homo Technologicus a MAİLLET, Jean 1983, 18. Yüzyıldan Bugüne İktisadi Olayların Evrimi, (Çev: E. Tokdemir), İstanbul: Remzi Kitabevi. NAİR, Güney 1997 Değişim, 21. Yüzyıl ve Homo Technologicus Bilişim Kültürü Dergisi, Yaz-Güz, Sayı:67, Ankara: Türkiye Bilişim Derneği Yayınları. NAİR, Güney 2001 Bilginin Değişen Anlamı ve Kavram Tartışmaları, İktisadi İdari Bilimler Dergisi, Cilt:2- Sayı:1, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları. NAİR, Güney 2008 Sosyolojik Açıdan Bilgi Toplumu ve Türkiye, İstanbul: Gündoğan Yayınları. NUTKU, Uluğ 2001 Geleceğin Sırtındaki Geçmiş, İstanbul: Bilim ve Ütopya Dergisi, Sayı:79. OZANKAYA, Özer 1982 Toplumbilime Giriş, Ankara: S Yayınları, 4. Baskı. PORAT, Marc 1978 Uri Emergence of An Information Economy, Economıc Impact, N:24-4 SAĞ, Vahap 1991 Toplumsal Değişme ve Eğitim, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:14, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları. SEZAL, İhsan 1991 Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar, Ankara: Akçağ Yayınları. TALAS, Cahit 1981 Toplumsal Politikaya Giriş, Ankara: S Yayınları. TEKELİ, Hasan 1996 Bilgi Çağı, İstanbul: Simavi Yayınları. TEKELİ, İlhan 2002 Bilgi Toplumuna Geçerken Farklılaşan Bilgiye İlişkin Kavram Alanı Üzerinde Bazı Saptamalar, Bilgi Toplumuna Geçiş, Ankara: TÜBA Yayınları. TOFFLER, Alvin 1992 Yeni Güçler Yeni Şoklar, (Çev:B. Çorapçı), İstanbul: Altın Kitaplar. WALLERSTEİN, Immanuel 2003 Bildiğimiz Dünyanın Sonu, (Çev:T. Birkan), İstanbul: Metis Yayınları Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı

Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri

Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri Bilgi toplumunda aktif nüfus içinde tarım ve sanayinin payı azalmakta, hizmetler sektörünün payı artmakta ve bilgili, nitelikli insana gereksinim duyulmaktadır. 16.12.2015

Detaylı

ÜNİTE:1. Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2. Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3. Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2. Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3. Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2 Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3 Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4 Zygmunt Bauman: Modernlik ve Postmodernlik ÜNİTE:5 Tüketim Toplumu, Simülasyon

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ T.C. Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi vturker@marmara.edu.tr 2.DERS İnsan Kaynakları Yönetiminin günümüz organizasyonları için önemi 21. YÜZYILDA REKABETİN DİNAMİKLERİ KÜRESELLEŞME

Detaylı

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni GSO-TOBB-TEPAV Girişimcilik Merkezinin Açılışı Kredi Garanti Fonu Gaziantep Şubesi nin Açılışı Proje Değerlendirme ve Eğitim Merkezi nin Açılışı Dünya Bankası Gaziantep Bilgi Merkezi Açılışı 23 Temmuz

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ T.C. Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi vturker@marmara.edu.tr 2.DERS İnsan Kaynakları Yönetiminin günümüz organizasyonları için önemi 21. YÜZYILDA REKABETİN DİNAMİKLERİ KÜRESELLEŞME

Detaylı

KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK?

KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? Dünyada mal ve hizmet hareketlerinin uluslararası dolaşımına ve üretimin uluslararasılaşmasına imkan veren düzenlemeler (Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası

Detaylı

Sosyoloji. Konular ve Sorunlar

Sosyoloji. Konular ve Sorunlar Sosyoloji Konular ve Sorunlar Ontoloji (Varlık) Felsefe Aksiyoloji (Değer) Epistemoloji (Bilgi) 2 Felsefe Aksiyoloji (Değer) Etik Estetik Hukuk Felsefesi 3 Bilim (Olgular) Deney Gözlem Felsefe Düşünme

Detaylı

İçindekiler. Değişim. Toplumsal Değişim. Değişim Eğitim ilişkisi. Çok kültürlülük. Çok kültürlü eğitim. Çok kültürlü eğitim ilkeleri

İçindekiler. Değişim. Toplumsal Değişim. Değişim Eğitim ilişkisi. Çok kültürlülük. Çok kültürlü eğitim. Çok kültürlü eğitim ilkeleri İçindekiler Değişim Toplumsal Değişim Değişim Eğitim ilişkisi Çok kültürlülük Çok kültürlü eğitim Çok kültürlü eğitim ilkeleri Değişim Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde; bir zaman dilimi içindeki değişikliklerin

Detaylı

EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç. Dr. Adnan BOYACI

EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç. Dr. Adnan BOYACI EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR 2017 Doç. Dr. Adnan BOYACI Neden Eğitimin Sosyal Temelleri Eklektik bir alan olarak Eğitim Yönetimi Büyük sosyal bilimler teorisi Eğitim yönetiminin beslendiği

Detaylı

1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi

1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi SOSYOLOJİ (TOPLUM BİLİMİ) 1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi Sosyoloji (Toplum Bilimi) Toplumsal grupları, örgütlenmeleri, kurumları, kurumlar arası ilişkileri,

Detaylı

Ana fikir: Oyun ile duygularımızı ve düşüncelerimizi farklı şekilde ifade edebiliriz.

Ana fikir: Oyun ile duygularımızı ve düşüncelerimizi farklı şekilde ifade edebiliriz. 2018-2019 Eğitim- Öğretim Yılı Özel Ümraniye Gökkuşağı İlkokulu Sorgulama Programı Kim Olduğumuz Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal

Detaylı

CAL 2302 ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ. 8. Hafta: Endüstri Sonrası Toplum ve Çağdaş Teoriler

CAL 2302 ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ. 8. Hafta: Endüstri Sonrası Toplum ve Çağdaş Teoriler CAL 2302 ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ 8. Hafta: Endüstri Sonrası Toplum ve Çağdaş Teoriler UYARI Bu bir dinleyici notudur ve lütfen ders notu olarak değerlendirmeyiniz. Bu slaytlar ilgili ders kitabındaki, 43

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 1 Ekonomik düzen nedir? Ekonomik düzen, toplumların çeşitli gereksinimlerini karşılamak üzere yaptıkları

Detaylı

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci

Detaylı

1. Hafta: Giriş ve İletişim, Teknoloji ve Toplum İlişkisine Dair Temel Yaklaşımlar

1. Hafta: Giriş ve İletişim, Teknoloji ve Toplum İlişkisine Dair Temel Yaklaşımlar İletişim Teknolojileri ve Toplum Dersin Adı İletişim Teknolojileri ve Toplum Düzeyi Lisans Öğretim Elemanı Doçent Dr. Funda Başaran Özdemir Dersin Amaçları Teknolojik gelişmenin getirdiği, başta internet

Detaylı

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2 Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3 Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 Aile ve Toplumsal Gruplar ÜNİTE:5 1 Küreselleşme ve Ekonomi

Detaylı

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur.

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur. Fabrika Sistemi Üretimde işbölümünün ortaya çıkması sonucunda, üretim parçalara ayrılmış, üretim sürecinin farklı aşamalarında farklı zanaatkarların (işçilerin) yer almaları, üretimde aletlerin yerine

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

İktisat Tarihi II. 1. Hafta

İktisat Tarihi II. 1. Hafta İktisat Tarihi II 1. Hafta İktisat tarihinin görevi ekonomilerin performanslarında ve yapılarında zaman içinde meydana gelen değişiklikleri açıklamaktır. Tarih Öncesi Çağların Bölümlenmesi Taş Çağı Bakır

Detaylı

Ekonomi II. 24.Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma. Doç.Dr.Tufan BAL

Ekonomi II. 24.Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma. Doç.Dr.Tufan BAL Ekonomi II 24.Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 24.Ekonomik Büyüme ve Kalkınma

Detaylı

EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ. 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL

EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ. 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ EĞİTİM VE EKONOMİ İNSAN SERMAYESİ KURAMI EĞİTİM VE EKONOMİK BÜYÜME EĞİTİM

Detaylı

6. Uluslararası Sosyal Güvenlik Sempozyumu İzmir de Başladı

6. Uluslararası Sosyal Güvenlik Sempozyumu İzmir de Başladı 6. Uluslararası Sosyal Güvenlik Sempozyumu İzmir de Başladı Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) ve Uluslararası Sosyal Güvenlik Teşkilatı(ISSA) işbirliği ile Stratejik İnsan Kaynakları Politikaları ve İyi Yönetişim

Detaylı

ELEKTRONİK TİCARET KISA ÖZET KOLAYAOF

ELEKTRONİK TİCARET KISA ÖZET KOLAYAOF ELEKTRONİK TİCARET KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- Bilgi Ekonomisi

Detaylı

ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

ÇALIŞMA EKONOMİSİ II ÇALIŞMA EKONOMİSİ II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ.

Detaylı

Sanayi kuruluşlarının ayrımı

Sanayi kuruluşlarının ayrımı SANAYİ Sanayi kentin yapısını birincil ölçüde değiştiren, işgücü ve hizmet yaratan tarımsal üretimden farklı bir üretim organizasyon, ulusal ve uluslar arası ekonominin buluştuğu bir güç olarak tanımlanabilir

Detaylı

BİLGİ NİN DEĞİŞEN ANLAMI VE KAVRAM TARTIŞMALARI

BİLGİ NİN DEĞİŞEN ANLAMI VE KAVRAM TARTIŞMALARI Doç.Dr. Feramuz AYDOĞAN ın Anısına 329 BİLGİ NİN DEĞİŞEN ANLAMI VE KAVRAM TARTIŞMALARI Güney NAİR Cumhuriyet Üniversitesi,Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Özet Çağdaş toplumlarda bilginin yapısı

Detaylı

R KARLILIK VE SÜRDÜRÜLEB

R KARLILIK VE SÜRDÜRÜLEB ÜRETİMDE İNOVASYON BİLAL AKAY Üretim ve Planlama Direktörü 1 İleri teknolojik gelişme ve otomasyon, yeni niteliklere ve yüksek düzeyde eğitim almış insan gücüne eğilimi artıyor. Mevcut iş gücü içinde bu

Detaylı

BURSA DA İLK 250 ŞİRKET VE İSTİHDAM

BURSA DA İLK 250 ŞİRKET VE İSTİHDAM BURSA DA İLK 250 ŞİRKET VE İSTİHDAM Prof. Dr. Yusuf ALPER 1. GENEL OLARAK İSTİHDAM Ekonomik faaliyetin toplumsal açıdan en önemli ve anlamlı sonuçlarından birini, yarattığı istihdam kapasitesi oluşturur.

Detaylı

İşletmecilik ve Ekonomi İşletmecilik ve Hukuk İşletmecilik ve Matematik / İstatistik İşletmecilik ve Davranış Bilimleri

İşletmecilik ve Ekonomi İşletmecilik ve Hukuk İşletmecilik ve Matematik / İstatistik İşletmecilik ve Davranış Bilimleri İşletmeciliğin Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi İşletmecilik ve Ekonomi İşletmecilik ve Hukuk İşletmecilik ve Matematik / İstatistik İşletmecilik ve Davranış Bilimleri İşletme Çevresi Çevre; genel anlamıyla

Detaylı

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) İKY Gelişimi İKY Amaçları İKY Kapsamı İKY Özellikleri SYS BANKASI ÖRNEĞİ 1995 yılında kurulmuş bir

Detaylı

Editörler Prof. Dr. Zahir Kızmaz / Prof. Dr. Hayati Beşirli DEĞİŞİM SOSYOLOJİSİ

Editörler Prof. Dr. Zahir Kızmaz / Prof. Dr. Hayati Beşirli DEĞİŞİM SOSYOLOJİSİ Editörler Prof. Dr. Zahir Kızmaz / Prof. Dr. Hayati Beşirli DEĞİŞİM SOSYOLOJİSİ Yazarlar Prof.Dr. Hayati Beşirli Prof.Dr. Zahir Kızmaz Doç.Dr. Beyhan Zabun Doç.Dr. Celalettin Yanık Doç.Dr. İbrahim Akkaş

Detaylı

İktisat Tarihi II. I. Hafta

İktisat Tarihi II. I. Hafta İktisat Tarihi II I. Hafta Tarih Öncesi Çağların Bölümlenmesi Taş Çağı Bakır Çağı Tunç veya Bronz Çağı Tarihsel gelişim türün sürdürülmesi ve çoğalmasına katkıda bulunma ölçütüne göre de yargılanabilir.

Detaylı

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU Doç.Dr.Tufan BAL GİRİŞ Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulan, o tarihten bu güne kadar ekonomik ve sosyal yapısını değiştirme anlayışı içinde gelişmesini sürdüren ve gelişmekte

Detaylı

Bilgi Toplumunda Sürekli Eğitim ve Yenilikçi Eğitimci Eğitimi

Bilgi Toplumunda Sürekli Eğitim ve Yenilikçi Eğitimci Eğitimi Bilgi Toplumunda Sürekli Eğitim ve Yenilikçi Eğitimci Eğitimi Bilgi toplumunda, bilgi ve iletişim teknolojilerinin yarattığı hız ve etkileşim ağı içinde, rekabet ve kalite anlayışının değiştiği bir kültür

Detaylı

3. Global SATELLITE SHOW HALİÇ KONGRE MERKEZİ STK, Kurum ve Kuruluşlarımızın Değerli Başkan ve Temsilcileri,

3. Global SATELLITE SHOW HALİÇ KONGRE MERKEZİ STK, Kurum ve Kuruluşlarımızın Değerli Başkan ve Temsilcileri, 3. Global SATELLITE SHOW HALİÇ KONGRE MERKEZİ 9.11.2017 Sayın Bakanım, STK, Kurum ve Kuruluşlarımızın Değerli Başkan ve Temsilcileri, 1 İş Dünyamızın Değerli Temsilcileri, Kıymetli Basın Mensupları, Global

Detaylı

TÜSİAD Gençlik Platformu

TÜSİAD Gençlik Platformu TÜSİAD Gençlik TÜSİAD Gençlik TÜSİAD Gençlik TÜSİAD Gençlik üniversite gençliği ile iş dünyasını sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme hedefi etrafında bir araya getiren ve Türkiye nin geleceğini şekillendiren

Detaylı

CAL 2302 ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ. 9. Hafta: Post-Endüstriyel Toplumlarda Emek

CAL 2302 ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ. 9. Hafta: Post-Endüstriyel Toplumlarda Emek CAL 2302 ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ 9. Hafta: Post-Endüstriyel Toplumlarda Emek UYARI Bu bir dinleyici notudur ve lütfen ders notu olarak değerlendirmeyiniz. Bu slaytlar ilgili ders kitabındaki, 173-220arası

Detaylı

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Medya Ekonomisi Kavram ve Gelişimi Ünite 1 Medya ve İletişim Önlisans Programı MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Nurhayat YOLOĞLU 1 Ünite 1 MEDYA EKONOMİSİ KAVRAM VE GELİŞİMİ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır.

YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. YÖNETİŞİM NEDİR? Yönetişim en basit ve en kısa tanımıyla; resmî ve özel kuruluşlarda idari, ekonomik, politik otoritenin ortak kullanımıdır. Ortak yönetim- birlikte yönetmek anlamına gelir ve içinde yönetimden

Detaylı

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I İŞLETME BİRİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR ÖRGÜT KAVRAMI: Örgüt bir grup insanın faaliyetlerini bilinçli bir şekilde, ortak

Detaylı

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri

Detaylı

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

Detaylı

DR. Caner Ekizceleroğlu

DR. Caner Ekizceleroğlu DR. Caner Ekizceleroğlu Ticaret Üretilen mal ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığı son kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan alım satım faaliyetlerinin tümü olarak tanımlayabiliriz. Dış Ticaret BİR

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM ENDÜSTRİ DEVRİMİ, SOSYAL SORUN VE SOSYAL POLİTİKA İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM SOSYAL POLİTİKA BİLİMİNİN KONUSU, KAPSAMI VE TEMEL YAKLAŞIMI

İKİNCİ BÖLÜM ENDÜSTRİ DEVRİMİ, SOSYAL SORUN VE SOSYAL POLİTİKA İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM SOSYAL POLİTİKA BİLİMİNİN KONUSU, KAPSAMI VE TEMEL YAKLAŞIMI İKİNCİ BÖLÜM İÇİNDEKİLER Sayfa No ÖNSÖZ GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYAL POLİTİKA BİLİMİNİN KONUSU, KAPSAMI VE TEMEL YAKLAŞIMI I. EKONOMİ, TOPLUM BİLİMİ VE SOSYAL POLİTİKA...7 A. EKONOMİ BİLİMİ...7 B. TOPLUM

Detaylı

KÜRESEL PAZARLAMA Pzl-402u

KÜRESEL PAZARLAMA Pzl-402u KÜRESEL PAZARLAMA Pzl-402u KISA ÖZET www.kolayaof.com DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 İÇİNDEKİLER Ünite 1: Küresel Pazarlama: Temel Kavramlar

Detaylı

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin

Detaylı

4 -Ortak normlar paylasan ve ortak amaçlar doğrultusunda birbirleriyle iletişim içinde büyüyen bireyler topluluğu? Cevap: Grup

4 -Ortak normlar paylasan ve ortak amaçlar doğrultusunda birbirleriyle iletişim içinde büyüyen bireyler topluluğu? Cevap: Grup 1- Çalışma ilişkilerinin ve endüstriyel demokrasinin başlangıcı kabul edilen tarih? Cevap: 1879 Fransız ihtilalı 2- Amerika da başlayan işçi işveren ilişkilerinde devletin müdahalesi zorunlu kılan ve kısa

Detaylı

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DORA KİTABEVİ, EYLÜL 2018, 302 SAYFA

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DORA KİTABEVİ, EYLÜL 2018, 302 SAYFA ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DORA KİTABEVİ, EYLÜL 2018, 302 SAYFA KİTABIN YAZARLARI Prof. Dr. AŞKIN KESER Lisans, yüksek lisans ve doktorasını Uludağ Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü nde

Detaylı

TEKNOLOJİ KULLANIMI. Teknoloji ile Değişen Çalışma Hayatı

TEKNOLOJİ KULLANIMI. Teknoloji ile Değişen Çalışma Hayatı TEKNOLOJİ KULLANIMI Birinci Bölüm : Teknoloji ile Değişen Çalışma Hayatı Hazırlayan ÖĞR. GÖR. Hamza CORUT İŞLEYİŞ AŞAMALARI Birinci Aşama: İçerik Sunumu İkinci Aşama: İçeriğin Anlatımı Üçüncü Aşama: Gelecek

Detaylı

BASIN DUYURUSU ENFLASYONDAKİ GELİŞMELER VE 2001 YILI NA BAKIŞ

BASIN DUYURUSU ENFLASYONDAKİ GELİŞMELER VE 2001 YILI NA BAKIŞ 5 Şubat 2001 BASIN DUYURUSU Sayı: 5 ENFLASYONDAKİ GELİŞMELER VE 2001 YILI NA BAKIŞ Gazi ERÇEL Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Şubat 2001 Ankara Çeyrek yüzyıldır uygulanan politika yanlışlıklarının

Detaylı

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine

Detaylı

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR III. Sınıf Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Risk Gruplarına Yönelik Sosyal Politikalar Dersi Notları-VI Doç. Dr. Şenay GÖKBAYRAK İçerik Engellilere

Detaylı

(09-11 Mayıs 2016, Ankara) Kıymetli İslam İşbirliği Teşkilatı Üye Ülkeleri Temsilcileri, Değerli Katılımcılar,

(09-11 Mayıs 2016, Ankara) Kıymetli İslam İşbirliği Teşkilatı Üye Ülkeleri Temsilcileri, Değerli Katılımcılar, SESRİC-GED İslam İşbirliği Teşkilatı Üye Ülkeleri Mesleki Eğitimin Modernizasyonu Projesi Hazırlama Amacı ile Yapılacak Çalıştay da Sayın Bakanımızın yapacağı konuşma (09-11 Mayıs 2016, Ankara) Kıymetli

Detaylı

İSTANBUL SANAYİ ODASI 12. SANAYİ KONGRESİ. 30 Nisan 2014

İSTANBUL SANAYİ ODASI 12. SANAYİ KONGRESİ. 30 Nisan 2014 İSTANBUL SANAYİ ODASI 12. SANAYİ KONGRESİ 30 Nisan 2014 15 MAYIS 2014 Geçmişten bugüne sadece sanayinin ve sanayicinin sorunlarına yönelik dar bir bakış açısına sahip olmayı asla uygun görmedik. Geçmiş,

Detaylı

Nüfus ve Kalkınma İlişkisi: Türkiye (TÜİK'in Yeni Nüfus Projeksiyonları Işığında)

Nüfus ve Kalkınma İlişkisi: Türkiye (TÜİK'in Yeni Nüfus Projeksiyonları Işığında) (TÜİK'in Yeni Nüfus Projeksiyonları Işığında) ESAGEV - Ekonomik ve Sosyal Düşünce Araştırma Geliştirme Vakfı www.esagev.org iletisim@esagev.org +90 (312) 750 00 00 Oğuzlar Mh. 1397. Sokak No: 11/1 Balgat,

Detaylı

ÖZEL EGEBERK ANAOKULU Sorgulama Programı. Kendimizi ifade etme yollarımız

ÖZEL EGEBERK ANAOKULU Sorgulama Programı. Kendimizi ifade etme yollarımız Disiplinlerüstü Temalar Kim Olduğumuz Bulunduğumuz mekan ve zaman Kendimizi ifade etme Kendimizi Gezegeni paylaşmak Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel,

Detaylı

KENT SOSYOLOJİSİ GİRİŞ PLANLAMA TEKNOLOJİ ORGANİZASYON. Kutsal Üçlü (Storper,1997)

KENT SOSYOLOJİSİ GİRİŞ PLANLAMA TEKNOLOJİ ORGANİZASYON. Kutsal Üçlü (Storper,1997) KENT SOSYOLOJİSİ GİRİŞ Ayşe e Nur ÖKTEN Yıldız z Teknik Üniversitesi PLANLAMA Kutsal Üçlü (Storper,1997) SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK TEKNOLOJİ ORGANİZASYON MEKAN 1 PLANLAMA Ekonomi Siyaset bilimi Sosyoloji Antropoloji

Detaylı

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI 3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri

Detaylı

Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?

Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Alvin Toffler in endüstrinin gelişmesi yaklaşımı Pazarlama nedir? Kullanımı neden önemlidir? Pazarlama olanaklarının kullanımı, eğitim ve geliştirme

Detaylı

TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI

TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 1. Ünite Toplumsal Yapıyı Açıklayan Kavram ve Kuramlar TOPLUMSAL YAPI KAVRAMI Toplum, insanları etkileyen gerçek ilişkiler

Detaylı

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ Eğitimin Ekonomik Temelleri Ekonomi kökeni Yunanca da ki oikia (ev) ve nomos (kural) kelimelerine dayanır. Ev yönetimi anlamına gelir. Ekonomi yerine, Arapça dan gelen iktisat

Detaylı

Eğitimin Ekonomik Temelleri

Eğitimin Ekonomik Temelleri Eğitimin Ekonomik Temelleri Ekonomi, doğadaki kıt kaynakların en verimli biçimde kullanılması artırılması inceleyen bir bilim dalıdır. İnsanlar var oluşlarının itibaren doğadaki kaynakları kullanarak yaşamlarını

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. HALİL MUTİOĞLU

Yrd.Doç.Dr. HALİL MUTİOĞLU Yrd.Doç.Dr. HALİL MUTİOĞLU Nazilli İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi Ve Kamu Yönetimi Bölümü Siyaset Ve Sosyal Bilimler Anabilim Dalı Eğitim Bilgileri 1989-1993 Doktora İstanbul Üniversitesi

Detaylı

(SSY -3014 ) Endüstri Sosyolojisi. 3. Hafta: Endüstri Toplumunun Gelişimi ve Endüstri Devrimi nin Toplumsal Sonuçları

(SSY -3014 ) Endüstri Sosyolojisi. 3. Hafta: Endüstri Toplumunun Gelişimi ve Endüstri Devrimi nin Toplumsal Sonuçları (SSY -3014 ) Endüstri Sosyolojisi 3. Hafta: Endüstri Toplumunun Gelişimi ve Endüstri Devrimi nin Toplumsal Sonuçları http://senolbasturk.weebly.com UYARI Bu bir dinleyici notudur ve lütfen ders notu olarak

Detaylı

TÜRKİYE DE MESLEKİ EĞİTİM

TÜRKİYE DE MESLEKİ EĞİTİM Uzman Melisa KORKMAZ TÜRKİYE DE MESLEKİ EĞİTİM Eğitimde Genel Görünüm Günümüz küresel rekabet ortamında bilgi ve bilgi teknolojileri giderek önem kazanmakta, ülkeler her geçen gün hızla gelişen teknoloji

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİYE GİRİŞ 1. Sosyoloji Nedir... 3 2. Sosyolojinin Tanımı ve Konusu... 6 3. Sosyolojinin Temel Kavramları... 9 4. Sosyolojinin Alt Dalları... 14

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 2. Hafta Ders Notları - 25/09/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

inşaat SEKTÖRÜ 2015 YILI ÖNGÖRÜLERİ

inşaat SEKTÖRÜ 2015 YILI ÖNGÖRÜLERİ 2014 EKİM SEKTÖREL inşaat SEKTÖRÜ 2015 YILI ÖNGÖRÜLERİ Nurel KILIÇ OECD verilerine göre, 2017 yılında Türkiye, Çin ve Hindistan dan sonra en yüksek büyüme oranına sahip üçüncü ülke olacaktır. Sabit fiyatlarla

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Sosyolojiye Giriş I SSG109 1 3+0 3 4

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Sosyolojiye Giriş I SSG109 1 3+0 3 4 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Sosyolojiye Giriş I SSG109 1 3+0 3 4 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Zorunlu Dersin

Detaylı

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ ENERJİ TÜKETİMİ

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ Enerji, modern kişisel yaşamın, üretim ve iletişim süreçlerinin en önemli aktörlerinden biri. Enerjinin tüketimi küresel düzeyde hızla artmaya devam ederken üç ana ihtiyaç baş gösteriyor:

Detaylı

TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET

TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1-Turizm Sosyolojisinin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Genel Çerçevesi

Detaylı

Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Temel Dinamikler

Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Temel Dinamikler Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Temel Dinamikler Yaşar Tonta Hacettepe Üniversitesi tonta@hacettepe.edu.tr yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/tonta.html 1 Plan Sanayi Toplumu - Bilgi Toplumu

Detaylı

İŞL 203U YENİLİK YÖNETİMİ

İŞL 203U YENİLİK YÖNETİMİ İŞL 203U YENİLİK YÖNETİMİ KISA ÖZET WWW.KOLAYAOF.COM 1 İÇİNDEKİLER ÜNİTE 1 : Temel Kavramlar..3 ÜNİTE 2:Yenilik Çeşitleri ve Yeniliğin Yayılması..4 ÜNİTE 3:Yeniliğin Teorik Altyapısı, Modern Anlayış ve

Detaylı

Toplumlar için bilginin önemi

Toplumlar için bilginin önemi Toplumlar için bilginin önemi İnsanlık tarihi günümüze kadar şu toplumsal aşamalardan geçmiştir: İlkel toplum Doğa, avlanma Tarım toplumu MÖ.800-1750 ler Toprak, basit iş bölümü Sanayi toplumu Makinalaşma

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ 7.A.1. Teknoloji ve Tasarım Öğreniyorum Burdur İl Koordinatörleri Teknoloji Nedir? Teknoloji, insanların gereksinimlerine(ihtiyaçlarına) uygun yardımcı araç ve aletlerin yapılması

Detaylı

SOSYAL BİLGİLER VE ÖĞRETİM PROGRAMI. Adnan ALTUN

SOSYAL BİLGİLER VE ÖĞRETİM PROGRAMI. Adnan ALTUN SOSYAL BİLGİLER VE ÖĞRETİM PROGRAMI Adnan ALTUN SOSYAL BİLGİLERİN TARİHİ GELİŞİMİ Sosyal Bilimler Kavramının Ortaya Çıkışı Sosyal Bilimlerin Genç Kuşaklara Öğretimi Tek disiplinli yaklaşım (Tarih, Coğrafya

Detaylı

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY İşletmelerin bir ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemini, "ekonomik" ve "sosyal" olmak üzere iki açıdan incelemek gerekir. İşletmelerin Ekonomik Açıdan Yeri ve

Detaylı

SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU

SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU İçindekiler DÜNYA ÜRETİMİ... 3 DÜNYA TİCARETİ... 4 TÜRKİYE DE İLAÇ ve ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ... 5 Türkiye de Sağlık Harcamaları... 5 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET... 6 İhracat... 7 İthalat...

Detaylı

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul.

Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul. KİTAP TANITIM VE DEĞERLENDİRMESİ Devrim ERTÜRK Araş. Gör., Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü. Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul. Beden konusu, Klasik

Detaylı

Toparlanmanın üçte biri tamam ama bir problemimiz var. Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti

Toparlanmanın üçte biri tamam ama bir problemimiz var. Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti Toparlanmanın üçte biri tamam ama bir problemimiz var Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti TEPAV Politika Notu Ocak 2011 Araştırmanın başlangıç noktası desendir. Edward Leamer İnsan, desen arayan

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ

DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ DAVRANIŞIN TANIMI Davranış Kavramı, öncelikle insan veya hayvanın tek tek veya toplu olarak gösterdiği faaliyetler olarak tanımlanabilir. En genel anlamda davranış, insanların

Detaylı

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İşletmeleri gruplandırırken genellikle 6 farklı ölçüt kullanılmaktadır. Bu ölçütler aşağıdaki şekilde sıralanabilir: 1. Üretilen mal ve hizmet çeşidine

Detaylı

BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI!

BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; kooperatiflerin sosyo-ekonomik kalkınmaya, özellikle yoksulluğun azaltılmasına, istihdam yaratılmasına ve sosyal bütünleşmeye olan

Detaylı

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin

Detaylı

İKTİSAT YÜKSEK LİSANS PROGRAM BİLGİLERİ

İKTİSAT YÜKSEK LİSANS PROGRAM BİLGİLERİ İKTİSAT YÜKSEK LİSANS PROGRAM BİLGİLERİ Genel Bilgiler Programın Amacı Kazanılan Derece Kazanılan Derecenin Seviyesi Kazanılan Derecenin Gerekleri ve Kurallar Kayıt Kabul Koşulları Önceki Öğrenmenin Tanınması

Detaylı

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER SPORDA STRATEJİK YÖNETİM Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 STRATEJİK YÖNETİMLE İLGİLİ KAVRAMLAR Stratejik Yönetimi Öne Çıkartan Gelişmeler İşletmenin Temel Yetenekleri Stratejik Yönetimin Gelişimi Stratejik Düşünme

Detaylı

1.Kameranın Toplumsal Tarihi. 2.Film ve Video Kameraları. 3.Video Sinyalinin Yapılandırılması. 4.Objektif. 5.Kamera Kulanım Özellikleri. 6.

1.Kameranın Toplumsal Tarihi. 2.Film ve Video Kameraları. 3.Video Sinyalinin Yapılandırılması. 4.Objektif. 5.Kamera Kulanım Özellikleri. 6. 1.Kameranın Toplumsal Tarihi 2.Film ve Video Kameraları 3.Video Sinyalinin Yapılandırılması 4.Objektif 5.Kamera Kulanım Özellikleri 6.Aydınlatma 1 7.Ses 8.Kurgu 0888 228 22 22 WWW.22KASİMYAYİNLARİ.COM

Detaylı

TARIMSAL İSTİHDAMA DAİR TEMEL VERİLER VE GÜNCEL EĞİLİMLER

TARIMSAL İSTİHDAMA DAİR TEMEL VERİLER VE GÜNCEL EĞİLİMLER TARIMSAL İSTİHDAMA DAİR TEMEL VERİLER VE GÜNCEL EĞİLİMLER Onur BAKIR MSG Dergisi Yayın Kurulu Üyesi Giriş Bu çalışmanın amacı, Türkiye de tarımsal istihdam alanında 1980 den bugüne yaşanan dönüşümü temel

Detaylı

GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ

GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Fethi SAYGIN Mart 2014 Kaynak :DESTATIS (Alman İstatistik Enstitüsü) GENEL DEĞERLENDİRME Ekonomi piyasalarındaki durgunluk ve sorunlara rağmen,

Detaylı

İKTİSADÎ DÜŞÜNCENİN EVRİMİ (Başlangıcından Neoklasiklere) (İktisada Giriş I dersi için yardımcı kısa notlar)

İKTİSADÎ DÜŞÜNCENİN EVRİMİ (Başlangıcından Neoklasiklere) (İktisada Giriş I dersi için yardımcı kısa notlar) İKTİSADÎ DÜŞÜNCENİN EVRİMİ (Başlangıcından Neoklasiklere) (İktisada Giriş I dersi için yardımcı kısa notlar) Merkantilizm: 15. ve 16. yüzyıllardaki coğrafî keşiflerde birlikte Avrupa ülkeleri dünyaya açılmaya

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: GERONTOLOJİ: YAŞLILIK BİLİMİ...1

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: GERONTOLOJİ: YAŞLILIK BİLİMİ...1 İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: GERONTOLOJİ: YAŞLILIK BİLİMİ...1 Yaşlılık ve Yaşlanma...7 Gerontoloji...11 Gerontoloji Tarihi...12 Diğer Bilim Dallarıyla Ortak Çalışmalar...16 Sosyal Gerontoloji...20 Sosyal Gerontoloji

Detaylı

Temel Kavramlar Bilgi :

Temel Kavramlar Bilgi : Temel Kavramlar Bilim, bilgi, bilmek, öğrenmek sadece insana özgü kavramlardır. Bilgi : 1- Bilgi, bilim sürecinin sonunda elde edilen bir üründür. Kişilerin öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile çaba

Detaylı

ANALİZ TÜRKIYE DE ILERI TEKNOLOJIYI KIMLER GELIŞTIRIYOR?

ANALİZ TÜRKIYE DE ILERI TEKNOLOJIYI KIMLER GELIŞTIRIYOR? ANALİZ TÜRKIYE DE ILERI TEKNOLOJIYI KIMLER GELIŞTIRIYOR? 72 Fotoğraflar: Dünya Gazetesi Fotoğraf Arşivi Türkiye nin ihtiyacı olan yeni büyüme stratejisi için ileri teknolojili sektörlerde rekabet gücünü

Detaylı

İkinci Öğretim. Küreselleşme ve Yoksulluk

İkinci Öğretim. Küreselleşme ve Yoksulluk İkinci Öğretim Küreselleşme ve Yoksulluk Küreselleşme, özellikle 1980 li yılların sonları ve 1990 lı yılların başlarından itibaren dünyada yaygın olarak kullanılan çok boyutlu bir kavramdır. Küreselleşmenin

Detaylı

DERS ÖĞRETİM PLANI. İktisat Tarihi. Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü. Seçmeli Doktora

DERS ÖĞRETİM PLANI. İktisat Tarihi. Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü. Seçmeli Doktora Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü DERS ÖĞRETİM PLANI Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi 8 Haftalık Ders Saati 3 Haftalık Uygulama Saati - Haftalık Laboratuar Saati - Dersin Verildiği Yıl Dersin Verildiği

Detaylı

Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL

Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Brezilya: Ülkeler arası gelir grubu sınıflandırmasına göre yüksek orta gelir grubunda yer almaktadır. 1960 ve 1970 lerdeki korumacı

Detaylı

İktisat Tarihi

İktisat Tarihi İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik

Detaylı