Kan, kan ürünleri ve kanl vücut s v lar n n direkt. Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar. Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma:

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kan, kan ürünleri ve kanl vücut s v lar n n direkt. Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar. Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma:"

Transkript

1 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: Hastane İnfeksiyonları Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar Dr. Ayhan AKBULUT* * F rat Üniversitesi T p Fakültesi, nfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Elaz. Kan, kan ürünleri ve kanl vücut s v lar n n direkt temas ya da i ne ve sivri uçlu kesici aletler arac l ile sa l k çal flanlar na en az 20 farkl infeksiyon etkeni bulaflabilmektedir. Bu etkenler aras nda ilk s ray virüsler al rken, güncel olarak s kl kla hepatit B virüsü (HBV), hepatit C virüsü (HCV) ve Human Immunodeficiency Virus (HIV) ün bulafl gözlenmektedir. Ayr ca; hepatit A virüsü, hepatit E virüsü, hepatit D virüsü, sitomegalovirüs, Epstein-Barr virüs, parvovirüs B19 gibi virüsler nadir de olsa bulaflabilmektedir. Virüslerin haricinde; Treponema pallidum ve Brucella türleri gibi bakteriler, Toxoplasma gondii, Plasmodium türleri gibi parazitler de nadiren bulaflan infeksiyon ajanlar d r (1,2). Dünya çap nda yaklafl k 5.6 milyon sa l kla iliflkili ifllerde çal flan insan, kan ile bulaflan infeksiyonlar aç s ndan risk alt ndad r. Sa l k çal - flanlar aras nda kan ile bulaflan ajanlarla karfl - laflma olas l en yüksek olanlar; hemflireler, hekimler, difl hekimleri, yard mc sa l k personeli, temizlik personeli, polis, itfaiye personeli ve ilk yard m yapan kifliler fleklinde s ralanmaktad r. Yard mc sa l k personelleri aras nda ise laboratuvar, ameliyathane, acil ve yo un bak mda çal - flanlar ilk s ralar almaktad r (2). Her türlü koruyucu önlem al nmas na ra men mesleki temaslarla infeksiyon bulafl hala devam etmektedir. Bulaflma esas olarak perkütan ya da mukoza arac l yla olmaktad r. Perkütan yol; enjektör ya da di er sivri uçlu aletlerin batmas, kesici aletler ile derinin kesilmesi ve soyulmas, yan klar ve baflka bir nedenle derinin hasarlanmas sonucu bütünlü ün bozulmas ile olurken, göz, burun ve a zdaki mukoza üzerine kan s çramas sonucu mukozal yolla da al nmaktad r (3). Sa l k merkezlerinde kan ile bulaflan patojenlerin geçifl riskinin ölçümü; sürveyans verileri, kan ile temas s kl n ve önlenebilirli ini saptayan çal flmalar, hasta ve sa l k çal flanlar n n hastal k prevalanslar, infekte kan ile temastan sonra serokonversiyonu ölçen prospektif çal flmalar gibi çeflitli kaynaklardan elde edilen bilgilerle sa lan r. Çal flan n deneyimi ve yapt iflin türü, hasta ve patojenin tipi gibi faktörler, kan ile infeksiyon etkeni bulaflma riskini önemli ölçüde etkilemektedir. Kan Temas n n Epidemiyolojisi Bu konuda farkl çal flmalarda farkl sonuçlar bildirilmifltir. Radyoloji personelinin uygulad invaziv ifllemlerde kan ile temas oran %3.0 olarak belirtilirken, cerrahlar n yapt ifllemlerden sonra % olarak belirtilmifltir (4-6). Kesici aletle en az bir kez hasar oluflma oran ise % aras nda saptanm flt r (3). Bu sonuçlardaki farkl l k, 132

2 Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar Akbulut A. çal flma metodlar, yap lan ifllemler ve personelin ald önlemlerle iliflkili olarak de iflmektedir. Yap lan bir çal flmada; befl farkl cerrah n yapt 1382 operasyonun 99 unda perkütan temas gözlenmifltir. Bunlar n %73 ünün cerrahi dikifl konulmas s ras nda oldu u ve %10 ile en fazla kad n-do um doktorlar nda gözlendi i vurgulanm flt r (6). Yap lan di er bir çal flmada, 250 ml den daha fazla kan kaybeden hastaya acil müdahale eden ve bir saatten daha uzun süren operasyonlarda, kan ile temas n daha s k oldu u gözlenmifltir (7). Di er bir çal flmada ise, difl ile u raflan personele bulaflman n en fazla a z d fl kazalar ve protez uygulanmas s ras nda oldu u gözlenmifltir (8). Retrospektif bir çal flmada; 36 patoloji personelinin %56 s n n bir kesi ya da enjektör travmas na maruz kald saptanm flt r. Bu çal flmada 72 hasar n tan mland, her otopside bir deri hasar ve her 2629 cerrahi spesmene dokunmada bir travman n meydana geldi i gözlenmifltir (9). Mu la il merkezinde çal flan hemflirelerde yap - lan bir çal flmada; alt ay içinde 391 hemflireden %51.9 unun sivri uçlu bir aletle yaralanmaya maruz kald, bu temas n %80.4 ünün enjektörle meydana geldi i belirtilmifltir. Ayn çal flmada hemflirelerin %67.7 sinin kan ve vücut s v lar yla temas etti i, 28 (%7.1) hemflirenin gözüne, 25 (%6.4) hemflirenin elindeki yaraya, 5 (%1.3) hemflirenin de a z na kan s çrad bildirilmifltir (10). Akdeniz Üniversitesi T p Fakültesi hastanesi ö retim eleman, alt nc s n f ö rencisi ve hemflireden oluflan 759 sa l k çal flan n n %34.3 ünde perkütan kan temas, %28.6 s nda mukokütan kan temas oldu u saptanm flt r. Araflt rmaya kat lanlar n ancak %30.2 sinin kiflisel koruyucu önlemleri kulland gözlenmifltir (11). KAN ile BULAfiAN NFEKS YONLARIN TARANMASI ve TANISI Kan ile bafll ca HBV, HCV ve HIV bulaflmas nedeniyle, yaz da a rl kl olarak bu üç etken üzerinde durulacakt r. HIV Bulafl nda Tarama ve Tan HIV bulafl ndan sonra antikor geliflmesi ve bu antikorun saptanabilmesi için geçen süre ortalama 2.4 ayd r ve olgular n %95 inde 6 ay içinde antikor geliflmektedir (12). HIV antikoru bir kez pozitiflefltikten sonra genellikle ömür boyu pozitif olarak kalmaktad r. Alt aydan sonra HIV antikoru saptanamaz ise sonuç genellikle negatif olarak kabul edilir. Ancak, sa l k çal flanlar n n %5 inde mesleksel temastan 6 ay sonra HIV antikoru negatif olarak bulunurken, bu sonucun 12 ay içerisinde pozitifleflti i gözlenmifltir (13). HIV infeksiyonunda direkt virüs ölçümü [polymerase chain reaction (PCR) ile HIV RNA s - na bak lmas ] ile daha erken tan konabilir. Ancak, PCR sonuçlar n n yanl fl pozitif ve yanl fl negatiflikleri yan nda, test maliyetinin yüksekli i rutin kullan lmas n engellemektedir. HBV nfeksiyonu Taranmas ve Tan s Klinik ve laboratuvar bulgular n n de erlendirilmesi ile tan konulur. HBV antijen ve antikorlar ucuz ve kolay bir flekilde Enzyme Immuno-Assay (EIA) ile serolojik olarak taranabilmektedir. HBsAg semptomlar n bafllang c ndan önce bile saptanabilir. HBeAg pozitif bir kifli tipik olarak kan n n her ml sinde HBV partikülü tafl maktad r (14). HBV-DNA düzeyi rutin tan da kullan lmasa da kronik HBV infeksiyonu düflünülen olgularda PCR ile saptanmaktad r. HCV nfeksiyonu Taranmas ve Tan s Anti-HCV, virüsün vücuda giriflinden 5-6 ay, infeksiyonun bafllang c ndan ise 5-6 hafta sonra saptanabilir ve primer infeksiyondan sonra uzun süre yüksek kal r. Anti-HCV nin yorumu afla daki nedenlerden dolay s n rl d r: 1. Anti-HCV oluflumu uzun süre al r. 2. Akut, kronik ya da geçirilmifl infeksiyonun ayr m n yapt rmaz. 3. Anti-HCV nin saptanmas aktif HCV replikasyonunu göstermede yeterli de ildir. HCV RNA ise; virüs ile temastan sonraki biriki hafta içinde, Alanine Aminotransferase (ALT) yükselmeye bafllamas ndan ya da anti- HCV ortaya ç kmas ndan birkaç hafta önce, serum ya da plazmada saptanabilir. Kronik HCV li hastalarda HCV RNA seviyeleri k smen sabit kalabilir ya da 1 milyonun üzerinde dalgalanmalar gösterebilir. HCV-RNA seviyeleri ile transaminaz seviyelerindeki dalgalanmalar her zaman paralellik göstermemektedir (1). HASTALARDAN SA LIK ÇALIfiANLARINA BULAfi HIV n Mesleki Bulafl Riski Prospektif çal flmalarda; HIV ile infekte kan n perkütan yolla temas ndan sonra, HIV geçifl riskinin yaklafl k %0.3, mukoz membranlara temastan sonra ise %0.09 oldu u bildirilmifltir (15,16). Potansiyel infeksiyöz dokular ve kan d fl di er vü- Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: 2 133

3 Akbulut A. Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar cut s v lar n n temas ndan sonra geçifl riskinin oran konusunda yeterli veri yoktur. Aerosolize olmufl kan partiküllerinin solunum yolu ile al nmas yla HIV bulafl olabilece i düflünülmüflse de henüz bu konuya ait bir kan t bulunamam flt r (17). Vaka kontrol çal flmalar nda derinin hasar, temas edilen kan ve kandaki HIV oran n n yüksek oranlarda olmas geçifl oran n artt rsa da, birkaç çal flma perkütanöz geçiflin %0.3 oldu unu desteklemektedir. Eldiven ve zidovudin (ZDV) kullan m n n HIV geçiflini azaltt gözlenmifltir. Ayr ca konak defans mekanizmas n n da geçifli etkileyebilece i düflünülmektedir (18). Hastal k Kontrol ve Koruma Merkezi [Centers for Disease Control and Prevention (CDC)] taraf ndan 1978 y l ndan 1999 y l na kadar geçen sürede Amerika Birleflik Devletleri (ABD) nde 191 sa l k çal flan - n n mesleki olarak HIV ile infekte oldu u bildirilmifltir (19). HBV nin Mesleki Bulafl Riski HBV geçifl oran ; infeksiyöz partiküllerin konsantrasyonuna, geçen infeksiyöz materyalin miktar na ve bulafl yoluna (perkütanöz ya da mukoza) ba l d r. HBV kanda ve seröz s v larda yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Virüs, semen ve tükürükte serumdaki titrelerden 1000 ile kat daha düflük miktarda saptanm flt r (20). Di er vücut s v lar ise (idrar ve d flk gibi) kan ile kontamine olmad kça çok düflük miktarlarda HBV içerir. Sa l k çal flanlar na HBV geçifli, genellikle HBsAg pozitif kan içeren bir enjektör i nesinin vücuda batmas sonucu oluflur. 22 numaral bir i ne ile kazara batma s ras nda inoküle edilen kan n miktar yaklafl k olarak 1 µl dir (21). Bu hacim, 100 HBV infekte edici doz ile yeterli bir kan miktar d r. Yap lan çal flmalarda tek perkütan temasta HBV geçifl oran HBeAg pozitiflerde %30, HBeAg negatiflerde %6 olarak tespit edilmifltir (1-3). ABD deki sa l k çal flanlar n n genel önlemlere uymas ve afl lama çal flmalar ile y llar aras ndaki HBV bulafl m %95 oran nda azalm flt r (2). Ülkemizde sa l k çal flanlar aras nda HBsAg pozitifliklerinin % oldu u, HBV marker pozitifli inin ise ortalama %50 civar nda oldu u tespit edilmifltir (22). HCV nin Mesleki Bulafl Riski HCV, büyük oranda infeksiyöz kan ya da kan ürünlerinin transfüzyonu yoluyla bulafl r. Kazara i ne batmalar nda oldu u gibi perkütan temas yolu ile de HCV geçifli olabilece i belirtilmifltir (Tablo 1) (1-3). HCV ile infekte bir bireyin virüsü bulaflt rma riski; bulaflman n tipi, yaralanman n boyutu ve virüsün miktar ile iliflkilidir. Fakat infeksiyonun bulaflmas için gereken virüs miktar üzerine bir veri yoktur. Ne antikorun varl ne de HCV RNA n n varl infektivitenin direkt ölçüsü de ildir. Anti-HCV pozitif oldu u bilinen bir hastadan, i ne ya da kesici aletlerle temas sonucu anti-hcv serokonversiyon oran %1.8 dir (Tablo 1) (1-3). E er kayna n HCV RNA düzeyi taranarak bak l rsa bu oran %10 a ç kmaktad r (14). Yap lan bir çal flmada; serumda HCV RNA saptanan hastalar n tükürü ünde %32, semende %57, vajinal sekresyonunda %22 oran nda HCV RNA bulunmufltur (23). Sa l k merkezlerinde, mukoz membran ya da belirgin olmayan parenteral temas ile HCV nin geçifl oran tam olarak tan mlanmam flt r. Konjunktivaya kan s çramas nedeniyle HCV bulaflan iki vaka rapor edilmifltir (24). Pencere döneminde anti-hcv nin negatif olma olas l nedeniyle bulaflma riskinin 1/ olabilece i bildirilmifltir. Yap lan bir çal flmada HCV serokonversiyonundan önce 41 gün süren viremi dönemi olmaktad r. Bu süre HBV de gündür (25). ABD de yap lan bir çal flmada; acil t p teknisyenleri, yard mc sa l k personeli ve itfaiyeciler aras nda anti-hcv seroprevalans n n genel popülasyonla benzer oldu u tespit edilmifltir (26). Ülkemiz sa l k çal flanlar aras nda anti-hcv pozitiflik oranlar %0-2.9 aras nda saptanm flt r (22). Oranlardaki farkl l klar; çal flma yöntemine, sa l k çal flan n n ifl tipine ve kullan lan anti-hcv test yöntemine göre de iflmektedir. NFEKTE SA LIK ÇALIfiANLARINDAN HASTALARA BULAfi HIV n Geçifli 1990 y l nda bir difl hekiminin invaziv müdahale s ras nda hastas na HIV bulaflt rd belirtil- Tablo 1. nfekte Bir Kaynaktan Perkütanöz Temas Sonras Bulafl Riski (1-3). Etken Risk (%) HIV 0.31 Hepatit B virüs HBeAg pozitif HBeAg negatif 5-6 Hepatit C Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: 2

4 Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar Akbulut A. mifltir. Daha sonra yap lan epidemiyolojik çal flma ve moleküler genetik sekanslama ile befl hastan n daha infekte oldu u gösterilmifltir. Alt hastan n hiçbirinde HIV n bulaflmas için baflka risk faktörü bulunamam flt r. Her birinde tespit edilen virüsün, difl hekiminde tespit edilen suflla yak n gen sekans oldu u görülmüfltür (27). kinci olarak, Fransa da bir ortopedi doktorunun hastas na HIV bulaflt rd tespit edilmifltir (28). HBV nin Geçifli 1970 y l nda serolojik testlerin rutin kullan - ma giriflinden beri, invaziv ifllemler s ras nda HBV ile infekte sa l k çal flanlar ndan hastalara HBV nin geçifli hakk nda en az 46 rapor sunulmufltur (1). Geçifl riskini artt ran önemli bir faktör infektivitenin yüksek seviyesinin göstergesi olan HBeAg pozitifli idir y l nda HBeAg pozitif bir kardiyotorasik cerrah n 142 hastas ndan 19 (%13) una HBV yi bulaflt rd saptanm flt r (29). HCV nin Geçifli Dünya çap nda infekte sa l k çal flanlar ndan hastalara 3 HCV bulafl n n oldu u rapor edilmifltir (1) ve 1933 y llar nda spanya da befl hastaya kalp kapak replasman yap ld ktan sonra akut HCV infeksiyonu geçirdi i tespit edilmifltir. Araflt rma sonucu kalp cerrah n n kronik hepatit C hastas oldu u saptanm flt r. Ancak geçifl için sorumlu faktörler tan mlanamam flt r. ngiltere de kardiyotorasik operasyon sonras akut HCV infeksiyonu geliflen bir hastada infeksiyonun olas kayna n n ameliyat yapan cerrah oldu u düflünülmüfltür (30). Bu cerrah n invaziv giriflim uygulad di er 304 hastas n n 277 (%91) sinin retrospektif araflt r lmas nda baflka bir olguya rastlanmam flt r. Di er üçüncü vaka, ngiltere de bir kad n do um doktorundan bir hastas na HCV geçiflinin tespit edilmifl olmas d r (1). KAN ile MESLEKSEL TEMASIN ÖNLENMES 1995 y l nda CDC nin Hastane nfeksiyon Kontrol Önlemleri Dan flma Komitesi [Hospital Infection Control Practices Advisory Committee (HICPAC)] genel önlemlerin, tahmin edilen infeksiyon durumuna bakmaks z n hastanedeki tüm hastalar n bak m için kullan labilece ini bildirmifltir. Kan ve di er baz vücut s v lar (semen, vajinal sekresyonlar, amniyotik s v, serebrospinal s v, perikardiyal, peritoneal ve sinoviyal s v lar) ve hastalar n tüm dokular n n muhtemel infeksiyöz olarak kabul edilmesi gerekti i, bu s v lar n sa lam olmayan deri ve mukoz membranlara temas durumunda standart önlemlerin uygulanmas gerekti i vurguland (1,31,32). Öneriler: 1. Hasta ile temastan sonra ellerin y kanmas, 2. Eldiven, maske, önlük, gözlük kullan lmas, 3. Ucu sivri aletler ve onlar n konuldu u kaplara mümkün oldu u kadar az dokunulmas, 4. Temas kontrol planlar n n oluflturulmas ve gelifltirilmesi, 5. Teknolojik geliflmelerin h zla uygulanmas ve uygulamalar n kontrolü, 6. Sa l k birimlerinin y ll k denetimleri, 7. HBV afl s gibi temas sonras profilaksi uygulanmas. Ayr ca, operasyondan sonra ç plak elle operasyonda kullan lan materyallere dokunulmamas, ucu sivri aletlerin uygun koruyucu kaplara yerlefltirilmesi, çevre temizli i için tek kullan ml k havlular n kullan lmas, yenilecek ya da içilecek materyallerin kan ile kontamine olma ihtimali olan bölgelere b rak lmamas ve o bölgelerde yeme ve içmenin yap lmamas, kan ya da serum bulundurulan buzdolaplar na yiyecek ya da içecek konulmamas gibi genel uygulamalara dikkat edilmesi gerekti i belirtilmifltir. Sa l k çal flanlar n n koruyucu önlemleri kullanma oranlar n n araflt r ld bir çal flmada; %52 sinin eldiven kulland, %5 inin maske takt -, %3 ünün gömlek giydi i ve %2 sinin gözlük kulland tespit edilmifltir (33). ABD de önlem al nmadan önce %38.1 olan temas oran n n önlemler al nd ktan sonra %18.1 e düfltü ü bildirilmifltir (34). Enjektör i ne kaplar ile ilgili düzenlenme, kesici aletlerin uygun kullan m, etkili haberleflme ve sa l k çal flanlar n n e itimi sonucu Kaliforniya daki bir e itim hastanesinde sa l k çal flanlar aras nda i ne batmalar n n %60 oran nda azald gözlenmifltir (35). Jinekolojik operasyonlarda cerrahi i nelere yönelik CDC çal flmas nda; keskin olmayan dikifl i neleri ile perkütanöz injurilere rastlanmad, her 1000 e ri i ne kullan m nda %1.9 olan travma oran n n düz i ne ile %14.2 ye yükseldi i gözlenmifltir (36). Benzer flekilde sivri uçlu aletlerin kullan m ndaki de ifliklikler cerrahi olmayan ifllemlerdeki travmalar da önleyebilir. Pek çok perkütan inju- Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: 2 135

5 Akbulut A. Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar ri, i neli intravenöz kateter uygulamas sonucu olmaktad r. Filebotomi s ras nda kullan lan i nelerin düzeltilmesi ile injuriler belirgin olarak azalm flt r. nesiz intravenöz uygulamalarda perkütan injuri yaklafl k olarak % oran nda azalm fl, ayr ca kateter yeri infeksiyonlar, bakteremiler ve hastalar n bak m komplikasyonlar n n da daha az gözlendi i saptanm flt r (37,38). Sterilizasyon, Dezenfeksiyon ve Çevre liflkileri HIV dezenfektanlar n birço una hassast r. Kandaki HIV titreleri kuruluk ve zaman ile paralel olarak birkaç saat içinde %90-99 oran nda azalmaktad r (1,14). Çevresel yüzeylerden HIV n geçti ine dair bir kan t yoktur. HBV ise kurulu a, çevre s s na, basit deterjanlara ve alkole dirençlidir. Kan içinde alt ay kadar bulaflt r c olabilir. HCV için yap lan spesifik hayvan infektivite çal flmalar nda, HCV içeren serumun oda s s nda b rak lmas s ras nda, HCV nin h zla parçaland görülmüfltür (39). Ayr ca sa l k merkezlerindeki epidemiyolojik veriler de HCV ile çevre kontaminasyonunun önemli bir geçifl yolu olmad n desteklemektedir. Hasta bak m ekipmanlar için standart sterilizasyon ve dezenfeksiyon ifllemleri yeterli olmaktad r. MESLEK TEMASLARIN TEDAV S ve PROF LAKS S Sa l k çal flanlar n n meslek sa l n korumak için düzenli ve sürekli çal flacak komiteler kurulmas ve bu komitelerin düzenli olarak raporlar haz rlamas tavsiye edilmektedir (2). Bu raporlar ve de erlendirmeleri ile birlikte tavsiyeler, tedaviler, izleme yöntemleri ve her türlü yaz l protokoller gece ve hafta sonu çal flanlar da dahil herkesin görebilece i yerlere as lmal d r. Temas Raporlar Bu raporlarda sa l k çal flanlar n n e itimi, kan ile bulaflan patojen tan mlanmas, personelin tafl d riskler, bu tür temaslar önleme çal flmalar ve temas sonras neler yap laca n n belirtilmesi gerekir. Temas raporlar bir yandan çal flanlar n s rlar n n korunmas na özen gösterirken, di er yandan uzmanlar n kolayca anlayabilecekleri bir flekilde düzenlenmelidir. De erlendirme riski olarak, infeksiyon geçifl ihtimali yaklafl k bir de erle belirtilmelidir. Temas durumu güvenli bir kay t sistemi ile kaydedilerek veriler toplanmal d r. Temas n; tarihi, saati, tipi, miktar, materyalin tipi, kullan lan aletin tipi, temas n fliddeti ve yap lan ifllemler belirtilmelidir. Ayr ca kullan lan infeksiyon kontrol önlemlerinin tan m, kaynak kifli hakk nda bilgi, temas sonras düzenlemeler hakk ndaki detaylar, tavsiyeler ve izlem hakk ndaki demografik bilgiler not edilmelidir. Genel olarak temastan sonra ilk olarak yap lmas gerekenler (1,2,14,40): 1. E er gerekli ise ilk yard m mümkün oldu u kadar h zl yap lmal, 2. Sivri uçlu alet yaralanmalar ve di er cilt kesileri su ve sabunla y kanmal, 3. Temas edilen a z ve burun mukozas etkin bir flekilde bol ve temiz su ile y kanmal, 4. Gözler temiz su ve serum fizyolojik ya da steril göz temizleyicileri ile y kanmal, 5. Yara bak m için kullan lan antiseptiklerin kan ile bulaflan patojenlerin geçiflini azaltt na dair herhangi bir kan t yoksa da kullan mlar kontrendike de ildir, 6. Çamafl r suyu ya da di er yak c ajanlar lokal travma yapmas ndan dolay tavsiye edilmemelidir. HIV n Temas Sonras Kemoprofilaksisi HIV temaslar n n ço unda zidovudin (ZDV) ve lamuvidin olmak üzere iki ilaçla profilaksi yap l r (Tablo 2). Temas sonras profilaksi (TSP) de di er ilaçlara karfl bilinen ya da flüphelenilen direnç varsa ve bulaflma ihtimali yüksekse üçüncü bir ilaç düflünülmelidir. Bu ilaç genellikle bir proteaz inhibitörü olan indinavir (IDV) dir. TSP mümkün oldukça erken (1-2 saat içinde) bafllat lmal. Maksimum etki için TSP aral klar ve optimal süresi net olarak bilinmemektedir. Ancak, ZDV için verilen süre 4 hafta oldu undan, TSP e er tolere edilebilirse 4 hafta kadar verilmelidir. TSP de ilaç toksisitesi izlenmesi; tam kan say m, böbrek ve karaci er fonksiyon testleri hem bafllang ç hem de profilaksiden iki hafta sonra yap l r (1-3). Kemoprofilaksi baflar s zl ; ZDV ye dirençli veya sinsityum yapan HIV suflu temas, yüksek titrede ya da büyük miktarlarda bulafl, TSP de gecikme ya da profilaksinin k sa sürmesi, zay f hücresel immün cevap gibi durumlarda olmaktad r (41). HIV ile mesleki temas olan sa l k çal flanlar - na, temas sonras 6. hafta, 12. hafta ve 6. ayda EIA ile HIV antikor testleri yap larak takip edilir. 136 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: 2

6 Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar Akbulut A. Tablo 2. Temas Sonras HIV Profilaksisi*. Temas Kaynak Antiretroviral Antiretroviral flekli materyal profilaksi rejimler Perkütan Kan En yüksek risk Kuvvetle önerilir ZDV + LAM + IDV Artm fl risk Kuvvetle önerilir ZDV + LAM ± IDV Risk art fl yok Önerilir ZDV + LAM Görülebilir kan içeren vücut s v s veya Önerilir ZDV + LAM potansiyel risk tafl yan di er s v lar veya doku Di er vücut s v lar (örne in, idrar) Önerilmez Mukoz membran Kan Önerilir ZDV + LAM ± IDV Görülebilir kan içeren vücut s v s veya Önerilir ZDV ± LAM potansiyel risk tafl yan di er s v lar Di er vücut s v lar (örne in, idrar) Önerilmez Deri Riskli kan bulafl Önerilir ZDV + LAM ± IDV Görülebilir kan içeren vücut s v s veya Önerilir ZDV ± LAM potansiyel risk tafl yan di er s v lar Di er vücut s v lar (örne in, idrar) Önerilmez *1 nolu kaynaktan faydalan lm flt r. ZDV: Zidovudin 200 mg günde 3 kez, LAM: Lamivudin, 150 mg günde 2 kez; IDV: ndinavir 800 mg günde 3 kez (IDV yoksa, sakinavir kullan labilir, 600 mg günde 3 kez). Profilaksi 4 hafta verilir. En yüksek risk: Hem fazla miktarda kan (örne in; i ne ile genifl derin delik oluflmas, alette görülebilir kan olmas veya i nenin hastan n arter ya da venine uygulanm fl olmas ) ve yüksek titrede HIV içeren kaynak (örne in; ilerlemifl kazan lm fl immünyetmezlik sendromu (AIDS), primer HIV infeksiyonu, yüksek veya artan viral yük veya düflük CD4 say s ). Artm fl risk: Ya fazla miktarda kana temas ya da HIV miktar yüksek kana temas. Artmam fl risk: Ne fazla miktarda kanla ne de yüksek titrede HIV içeren kanla temas (örne in, asemptomatik HIV infeksiyonlu hastaya uygulanan i neye temas). Sa l k çal flanlar nda temas sonras infeksiyonu saptamak için direkt virüs ölçüm testleri (PCR ile HIV RNA) rutin olarak tavsiye edilmemektedir. Bir mesleki HIV temas ndan sonra kiflinin; klinik belirtilerinin izlenmesi, tavsiye ve takipleri amac yla adresi al n r. Gelecekte di er insanlara olas geçifli önlemek için, sa l k çal flanlar na güvenli ve etkili alternatifler sunulur. Bu sürede kiflinin cinsel iliflki, anne sütü verimi, kan ve organ ba fl ndan sak nmas gibi tavsiyelerde bulunulur (2). HBV nin Temas Sonras Profilaksisi Hepatit B immünglobulini ve HBV afl s ile TSP de yüksek oranda koruma sa lanmaktad r. ne batmas, derinin kesilmesi ya da mukozal infeksiyöz s v larla temasta HBV düflünülerek, temas kayna n n HBsAg durumu, temas eden personelin afl durumu ve afl ya cevab ö renilmelidir. deal olarak immünprofilaksi perkütanöz ya da mukozal temastan sonra mümkün olan en k sa zamanda bafllanmal d r. Temastan sonraki 7 günden sonra etkinli i tam olarak bilinmemektedir. Son y llarda yap lan çal flmalarda; sa l k çal - flanlar nda koruyucu düzeyin üzerinde anti-hbs seviyelerinin ortalama 11.8 y l devam etti i, bu pozitifli i 18 y la kadar koruyan sa l k çal flanlar n oldu u bildirilmifltir (42). Bu nedenle baz uzmanlar hepatit B afl s n n rutin tekrar dozunun gerekli olmad n dahi düflünmektedirler (43). HCV nin Temas Sonras Profilaksisi Ba fl klama uygulamalar dan flma komitesi (ACIP) hepatit C için TSP de IgG kullan m n n herhangi bir faydas n n olmad n belirtmifltir (44). Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: 2 137

7 Akbulut A. Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar Sa l k çal flanlar aras nda HCV de TSP için interferon-α gibi antiviral ajanlar da önerilmemektedir (45). HCV ye karfl etkili bir afl n n gelifltirilmesi çal flmalar, konakta HCV taraf ndan ortaya ç kar lan koruyucu immünitenin yoklu u ve HCV genomunun önemli oranda heterojenite göstermesi gibi zorluklara ra men devam etmektedir. CDC, anti-hcv pozitif kanla perkütan ya da mukozal temastan sonra serokonversiyon de erlendirmesinde afla daki süreçlerin takip edilebilece ini bildirmifltir (1,2,46): 1. Anti-HCV için kaynak tarama testleri yap l r. 2. Temas eden personelin anti-hcv ve ALT aktivite testleri 4-6 ay gibi aral klarla test edilir. 3. EIA ile pozitif olarak rapor edilen tüm anti- HCV sonuçlar destekleyici testlerle do rulanmal d r. 4. E er HCV infeksiyonu tan s n n daha erken konulmas istenirse, HCV RNA aranmas 4-6 haftada bir yap labilir. Sonuç olarak; Sa l k çal flanlar n n meslek sa l n korumak için düzenli ve sürekli çal flacak komiteler kurulmal d r. Bu komiteler; sa l k çal flanlar n n ve hastalar n korunmas için optimal t bbi bak m verecek gerekli bilgi, ekipman ve aletleri sa lamal d r. Mesleki olarak edinilen HIV, HBV ve HCV infeksiyonlar n n daha sistematik sürveyanslar yap larak, kanla temas n epidemiyolojik tan mlanmalar ortaya ç kar lmal d r. Ayr ca, TSP nin erken ve etkin bir flekilde yap lmas na özen gösterilmelidir. KAYNAKLAR 1. Beltrami EM, Williams IT, Shapiro CN, Chamberland ME. Risk and management of blood-borne infections in health care workers. Clinical Microbiology Reviews 2000;13: Moloughney BE. Transmission and postexposure management of bloodborne virus infections in the health care setting: Where are now? CMAJ 2001;165: Trim JC, Adams D, Elliot TS. Healthcare workers knowledge of inoculation injuries and glove use. Br J Nurs 2003;12: Hansen ME, Miller GL, Redman H, McIntire DD. Needle-stick injuries and blood contacts during invasive radiologic procedures: Frequency and risk factors. Am J Roentgenol 1993;160: Quebbeman EJ, Telford GL, Hubbard S, et al. Risk of blood contamination and injury to operating room personnel. Ann Surg 1991;214: Tokars JI, Bell DM, Culver DH, et al. Percutaneous injuries during surgical procedures. JAMA 1992; 267: Panlilio AL, Foy DR, Edwards JR, et al. Blood contacts during surgical procedures. JAMA 1991; 265: Cleveland JL, Lockwood SA, Gooch BF, et al. Percutaneous injuries in dentistry: An observational study. J Am Dent Assoc 1995;126: O Briain DS. Patterns of occupational hand injury in pathology: The interaction of blades, needles, and the dissector s digits. Arch Pathol Lab Med 1991;115: Baybek H, Aka F. Hemflirelerde hepatit B bulafl riski ve korunmaya yönelik standart önlemlerle ilgili bilgi-tutum araflt rmas. Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2003;7: Gökkoca FZ, Dönmez L. Akdeniz Üniversitesi T p Fakültesi Hastanesi nde çal flan sa l k personelinin kan ve kan ürünleriyle temas riski ve bu riskin baz de iflkenlerle iliflkisi. 3-8 Ekim 1999 Antalya 9. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve nfeksiyon Hastal klar Kongresi, Program ve Özet kitab, Busch MP, Satten GA. Time course of viremia and antibody seroconversion following human immunodeficiency virus exposure. Am J Med 1997; 102: Ciesielski C, Metler RP. Duration of time between exposure and seroconversion in healthcare workers with occupationally acquired infection with human immunodeficiency virus. Am J Med 1997;102: Usluer G. Viral hepatitler ve kan yolu ile bulaflan di er infeksiyonlar. Günayd n M, Esen fi, Saniç A, Leblebicio lu H (editörler). Sterilizasyon Dezenfeksiyon ve Hastane nfeksiyonlar, 2002: Bell DM. Occupational risk of human immunodeficiency virus infection in healthcare workers: An overview. Am J Med 1997;102: Ippolito G, Puro V, Carli GDe, the Italian Study Group on Occupational Risk of HIV Infection. The risk of occupational human immunodeficiency virus infections in health care workers. Arch Intern Med 1993;153: Bell DM. Human immunodeficiency virus transmission in health care settings: Risk and risk reduction. Am J Med 1991;91: Clerici M, Levin JM, Kessler HA, et al. HIV-specific T-helper activity in seronegative health care workers exposed to contaminated blood. JAMA 1994; 271: Centers for Disease Control and Prevention. HIV/AIDS surveillance report, Vol. 11. No: 1. Centers for Disease Control and Prevention, Atlanta, Ga. 20. Centers for Disease Control and Prevention. Lack of transmission of hepatitis B to humans after oral exposure to hepatitis B surface antigen-positive saliva. Morbid Mortal Weekly Rep 1978;27: Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: 2

8 Sa l k Personelinde nfeksiyon Riski ve Korunma: Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyonlar Akbulut A. 21. Napoli VM, McGowan JE. How much blood is in a needlestick? J Infect Dis 1987;155: M st k R, Bal k. Türkiye de viral hepatitlerin epidemiyolojik analizi. Tekeli E, Bal k (editörler). Viral Hepatit Karakter Color Afl., 2003: Tang Z, Yang D, Hao L, et al. Detection and significance of HCV RNA in saliva, seminal fluid and vaginal discharge in patients with hepatitis C. J Tongji Med Univ 1996;16: Satori M, Terra G La, Aglietta M, Manzin A, Navino C, Verzetti G. Transmission of hepatitis C via blood splash into conjunctiva. Scand J Infect Dis 1993;25: Bilgiç A, Özacar T. Hastane enfeksiyonu yönüyle viral hepatitler. Tekeli E, Bal k (editörler). Viral Hepatit Karakter Color Afl., 2003: Data SD, Armstrong GL, Roome AJ, Alter MJ. Blood exposures and hepatitis C virus infections among emergency responders. Arch Intern Med 2003;163: Ciesielski C, Marianos D, Ou C-Y, et al. Transmission of human immunodeficiency virus in a dental practice. Ann Intern Med 1992;116: Blanchard A, Ferris S, Chamaret S, Gue tard D, Montagnier L. Molecular evidence for nosocomial transmission of human immunodeficiency virus from a surgeon to one of his patients. J Virol 1998;72: Harpaz R, Von Seidlein L, Averhoff FM, et al. Transmission of hepatitis B virus to multiple patients from a surgeon without evidence of inadequate infection control. N Engl J Med 1996;334: Duckworth GJ, Heptonstall J, Aitken C. Transmission of hepatitis C virus from a surgeon to a patient. The Incident Control Team. Commun Dis Public Health 1999;2: Garner JS, and the Hospital Infection Control Practices Advisory Committee. Guideline for isolation precautions in hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol 1996;17: Trim JC. A review of needle-protective devices to prevent sharps injuries. Br J Nurs 2004;13:144, Beltrami EM, McArthur MA, McGeer A, et al. The nature and frequency of blood contacts among home healthcare workers. Infect Control Hosp Epidemiol 2000;21: Fahey BJ, Koziol DE, Banks SM, Henderson DK. Frequency of nonparenteral occupational exposures to blood and body fluids before and after universal precautions training. Am J Med 1991;90: Haiduven DJ, Demaio TM, Stevens DA. A five-year study of needlestick injuries: Significant reduction associated with communication, education, and convenient placement of sharps containers. Infect Control Hosp Epidemiol 1992;13: Centers for Disease Control and Prevention. Evaluation of blunt suture needles in preventing percutaneous injuries among health-care workers during gynecologic surgical procedures. New York City, March 1993-June Morbid Mortal Weekly Rep 1997;46: Gartner K. Impact of a needleless intravenous system in a university hospital. Am J Infect Control 1992;20: Terrell F, Williams B. Implementation of a customized needleless intravenous delivery system. J. Intraven Nurs 1993;16: Cuypers HTM, Bresters D, Winkel IN, et al. Storage conditions of blood samples and primer selection affect yield of cdna polymerase chain reaction products of hepatitis C virus. J Clin Microbiol 1992;30: Gerberding JL, Henderson DK. Management of occupational exposures to bloodborne pathogens: Hepatitis B virus, hepatitis C virus, and human immunodeficiency virus. Clin Infect Dis 1992;14: Centers for Disease Control and Prevention. Public Health Service guidelines for the management of health-care worker exposures to HIV and recommendations for postexposure prophylaxis. Morbid Mortal Weekly Rep 1998;47: Floreani A, Baldo V, Cristofoletti M, et al. Longterm persistence of anti-hbs after vaccination against HBV: An 18 year experience in health care workers. Vaccine 2004;22: Centers for Disease Control and Prevention. Recommendations for follow-up of health-care workers after occupational exposure to hepatitis C virus. Morbid Mortal Weekly Rep 1997;46: Alter MJ. Occupational exposure to hepatitis C virus: A dilemma. Infect Control Hosp Epidemiol 1994;15: Nakano Y, Kiyosawa K, Sodeyama T, et al. Acute hepatitis C transmitted by needlestick accident despite short duration interferon treatment. J Gastroenterol Hepatol 1995;10: Centers for Disease Control and Prevention. Recommendations for the prevention and control of hepatitis C virus (HCV) infection and HCV related chronic disease. Morbid Mortal Weekly Rep 1998;47:1-39. YAZIfiMA ADRES Prof. Dr. Ayhan AKBULUT F rat Üniversitesi T p Fakültesi nfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal ELAZI Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2004; 8: 2 139

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Hasan UÇMAK 1, Ömer Faruk KÖKO LU 1, Mustafa ÇEL K 2, Nuretdin KUZHAN 1, Remzi TOPRAK 1 1 Kahraman Marafl Sütçü mam Üniversitesi T p Fakültesi,

Detaylı

Difl hekimleri; kan veya kanla kontamine olmufl

Difl hekimleri; kan veya kanla kontamine olmufl DERLEME/REVIEW Difl Hekimli inde Yaralanma ve Yaralanma Sonras Önlemler Exposure and Postexposure Management in Dentistry Dr. lknur ESEN 1, Dt. Da han ERBAZ 1, Dt. Selma KÜÇÜKKEBAPÇI 1 1 SB Ankara 75.

Detaylı

Ege Üniversitesi T p Fakültesinde Çal flan Hekim, Hemflire, Teknisyen ve ntörnlerin Viral Hepatitler Konusunda Bilgi, Tutum ve Davran fllar

Ege Üniversitesi T p Fakültesinde Çal flan Hekim, Hemflire, Teknisyen ve ntörnlerin Viral Hepatitler Konusunda Bilgi, Tutum ve Davran fllar Ege Üniversitesi T p Fakültesinde Çal flan Hekim, Hemflire, Teknisyen ve ntörnlerin Viral Hepatitler Konusunda Bilgi, Tutum ve Davran fllar Meltem IfiIKGÖZ TAfiBAKAN, Tansu YAMAZHAN, Güray ARSU, Hüsnü

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

DELİCİ KESİCİ ALET YARALANMALARI VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

DELİCİ KESİCİ ALET YARALANMALARI VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER DELİCİ KESİCİ ALET YARALANMALARI VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER Hastanelerde Hastaneler enfeksiyon etkenleri bakımından zengin ortamlar Sağlık personeli kan yolu ile bulaşan hastalıklar açısından yüksek

Detaylı

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler

Viral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış Viral Hepatitler İnfeksiyöz Viral hepatitler A NANB E Enterik yolla geçen Dr. Ömer Şentürk Serum B D C F, G, TTV,? diğerleri Parenteral yolla geçen Hepatit Tipleri A B

Detaylı

Sa l k Personelinde Afl lama

Sa l k Personelinde Afl lama Prof. Dr. Gaye USLUER Eskiflehir Osmangazi Üniversitesi T p Fakültesi, nfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, ESK fieh R e-posta: gusluer@ogu.edu.tr S a l k personeli afl yla önlenebilir

Detaylı

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 T bbi At k Kontrolü P80-P82 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 P80 Son Dört Y ll k Kontamine Kesici Delici Alet Yaralanmalar Sürveyans Melek Meltem Göksel, Özgül Taflp nar, Fatma

Detaylı

SAIME OCAKÇI İLHAN DEMET VEYİSOĞLU HÜLYA HÜRMET ÖZAN ŞERIFE AKCAN ÇIĞDEM URUÇ GIZEM TOKÇA BAHAR MADRAN ÖNDER ERGÖNÜL

SAIME OCAKÇI İLHAN DEMET VEYİSOĞLU HÜLYA HÜRMET ÖZAN ŞERIFE AKCAN ÇIĞDEM URUÇ GIZEM TOKÇA BAHAR MADRAN ÖNDER ERGÖNÜL SAIME OCAKÇI İLHAN DEMET VEYİSOĞLU HÜLYA HÜRMET ÖZAN ŞERIFE AKCAN ÇIĞDEM URUÇ GIZEM TOKÇA BAHAR MADRAN ÖNDER ERGÖNÜL GİRİŞ Sağlık çalışanlarının yaralanması 1/3 Kirli Kesici Delici Alet yaralanmaları *Azap

Detaylı

Delici Kesici Alet Yaralanmalarının Bildirim Sıklığı Neyin Göstergesi? What Does High Incidence of Sharp Injury Reports Indicate?

Delici Kesici Alet Yaralanmalarının Bildirim Sıklığı Neyin Göstergesi? What Does High Incidence of Sharp Injury Reports Indicate? Özgün Araştırma / Original Article DOI: 10.4274/Haseki.1304 Delici Kesici Alet Yaralanmalarının Bildirim Sıklığı Neyin Göstergesi? What Does High Incidence of Sharp Injury Reports Indicate? Nagehan Didem

Detaylı

CDC Profilaksi Kılavuzu Dr. Fatma Sargın

CDC Profilaksi Kılavuzu Dr. Fatma Sargın CDC Profilaksi Kılavuzu Dr. Fatma Sargın İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Profilaksi Temas öncesi profilaksi Temas sonrası profilaksi Mesleki temas Mesleki olmayan

Detaylı

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde

Detaylı

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinde Temizlikten Sorumlu fiirket Elemanlar nda ve Sözleflmeli Hemflirelerde HBsAg ve Anti-HCV S kl n n Araflt r lmas #

Bir Üniversite Hastanesinde Temizlikten Sorumlu fiirket Elemanlar nda ve Sözleflmeli Hemflirelerde HBsAg ve Anti-HCV S kl n n Araflt r lmas # Bir Üniversite Hastanesinde Temizlikten Sorumlu fiirket Elemanlar nda ve Sözleflmeli Hemflirelerde HBsAg ve Anti-HCV S kl n n Araflt r lmas # Nuran SARI, Özgür GÜNAL, Murat D ZBAY, Kenan HIZEL, Firdevs

Detaylı

HepC Korunma. Alper ŞENER

HepC Korunma. Alper ŞENER HepC Korunma Alper ŞENER dr.alpersener@gmail.com Risk & HCV Yılda ortalama 5,6 milyon sağlık personeli risk altında (CDC)-tüm patojenler açısından Kan,kan ürünü ve insan kanından yapılan ürünler (faktörler)

Detaylı

PERSONEL YARALANMALARININ ÖNLENMESİ VE TAKİBİ. Uz.Dr. Sevinç AKKOYUN

PERSONEL YARALANMALARININ ÖNLENMESİ VE TAKİBİ. Uz.Dr. Sevinç AKKOYUN PERSONEL YARALANMALARININ ÖNLENMESİ VE TAKİBİ Uz.Dr. Sevinç AKKOYUN Sağlık Çalışanlarında İnfeksiyon Riski Kan yoluyla bulaşan hastalıklar Hepatit B, Hepatit C, HIV, Hepatit D Sağlık çalışanlarında majör

Detaylı

Ankara linde Hepatit B ve Hepatit C nfeksiyonu Seroprevalans

Ankara linde Hepatit B ve Hepatit C nfeksiyonu Seroprevalans Ankara linde Hepatit B ve Hepatit C nfeksiyonu Seroprevalans Birgül KAÇMAZ 1 1 Gazi Üniversitesi T p Fakültesi, Merkez Mikrobiyoloji Laboratuvar, ANKARA ÖZET Viral hepatitler gerek dünyada gerekse ülkemizde

Detaylı

Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık

Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık Doç. Dr. Onur POLAT Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık personeli gibi hastalardan bulaşabilecek

Detaylı

Sağlık Çalışanında Takip ve Tedavi Protokolü Nasıl Olmalıdır?

Sağlık Çalışanında Takip ve Tedavi Protokolü Nasıl Olmalıdır? Sağlık Çalışanında Takip ve Tedavi Protokolü Nasıl Olmalıdır? Yrd. Doç. Dr. Kaya Süer YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ AD Delici kesici aletler ile

Detaylı

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları ve Korunma Önlemleri

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları ve Korunma Önlemleri Kesici-Delici Alet Yaralanmaları ve Korunma Önlemleri Hmş. Pakize AYGÜN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakütesi, İSTANBUL Hastaneler, infeksiyon etkenleri bakımından zengin bir ortam oluştururlar.

Detaylı

Hepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.

Hepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla

Detaylı

Kan Yoluyla Bulaşan İnfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi

Kan Yoluyla Bulaşan İnfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi Kan Yoluyla Bulaşan İnfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi MSc.N. Duygu Gürsoy Muşovi İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi 1 2 Riskli Vücut Sıvıları-1 Kan Gözle görülür

Detaylı

Sa l k çal flanlar günlük çal flma ortam nda

Sa l k çal flanlar günlük çal flma ortam nda Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1997; 1: 83-90 Hastane İnfeksiyonları Sa l k Personeline Kan Yoluyla Bulaflan nfeksiyon Hastal klar ve Korunmak için Al nacak Önlemler Dr. Murat AKOVA* * Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

ÖZET. Anahtar Kelimeler: Hepatit B virus, izole anti-hbc, donör. Nobel Med 2009; 5(Suppl 1): 17-21

ÖZET. Anahtar Kelimeler: Hepatit B virus, izole anti-hbc, donör. Nobel Med 2009; 5(Suppl 1): 17-21 Doç. Dr. Selçuk Kaya 1, 2, Dr. Hasan Kesbiç 1, Yrd. Doç. Dr. Güçhan Alano lu 2, Doç. Dr. Buket Cicio lu Ar do an 1, Yrd. Doç. Dr. Emel Sesli Çetin 1, Dr. Tekin Tafl 1, Doç. Dr. Mustafa Demirci 1 1 Süleyman

Detaylı

Kontamine kesici/delici t bbi aletler hem sa l k. Kontamine Kesici ve Delici T bbi Aletlerle Bulaflan nfeksiyonlar ve Önlemler

Kontamine kesici/delici t bbi aletler hem sa l k. Kontamine Kesici ve Delici T bbi Aletlerle Bulaflan nfeksiyonlar ve Önlemler Hastane nfeksiyonlar Dergisi 1999; 3: 235-239 Hastane İnfeksiyonları Kontamine Kesici ve Delici T bbi Aletlerle Bulaflan nfeksiyonlar ve Önlemler Dr. Baflak DOKUZO UZ* * Ankara Numune E itim ve Araflt

Detaylı

KAN YOLUYLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR

KAN YOLUYLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR KAN YOLUYLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR Prof. Dr. Oğuz KARABAY BU sunularda UHESA sunularından yararlanmıştır. UHESA ya ve eğitmenlerine teşekkürü borç biliriz. 1 Sunum Özeti BU derste verilmek İstenenler!!!

Detaylı

Hemflirelerde Hepatit B Bulafl Riski ve Korunmaya Yönelik Standart Önlemlerle lgili Bilgi-Tutum Araflt rmas

Hemflirelerde Hepatit B Bulafl Riski ve Korunmaya Yönelik Standart Önlemlerle lgili Bilgi-Tutum Araflt rmas Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2003; 7: 201-207 Hastane İnfeksiyonları Hemflirelerde Hepatit B Bulafl Riski ve Korunmaya Yönelik Standart Önlemlerle lgili Bilgi-Tutum Araflt rmas Hülya BAYBEK*, Hmfl. Filiz

Detaylı

Hekim, Hekim Adaylar, Hemflire ve Laboratuvar Teknisyenlerinin Hepatit B ile lgili Risk Alg lamalar

Hekim, Hekim Adaylar, Hemflire ve Laboratuvar Teknisyenlerinin Hepatit B ile lgili Risk Alg lamalar Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2000; 4: 112-118 Hekim, Hekim Adaylar, Hemflire ve Laboratuvar Teknisyenlerinin Hepatit B ile lgili Risk Alg lamalar Dr. Fevziye ÇET NKAYA*, Dr. Melis NAÇAR*, Dr. Demet ÜNALAN*,

Detaylı

Sa l k Çal flanlar nda HBV ve HCV Bulafl Riskli Temaslar n ncelenmesi ve Maliyet Analizi #

Sa l k Çal flanlar nda HBV ve HCV Bulafl Riskli Temaslar n ncelenmesi ve Maliyet Analizi # Sa l k Çal flanlar nda HBV ve HCV Bulafl Riskli Temaslar n ncelenmesi ve Maliyet Analizi # Mustafa YILDIRIM 1, rfan fiencan 1, Davut ÖZDEM R 1, Zeynep YILMAZ 1, Abdülkadir KÜÇÜKBAYRAK 1, Selma ÇAKIR 1

Detaylı

DELİCİ KESİCİ ALET YARALANMASI

DELİCİ KESİCİ ALET YARALANMASI DELİCİ KESİCİ ALET YARALANMASI Hemşireler, hastabakıcılar ve labaratuvar personeli en yüksek risk grupları olarak görülmektedir. Yaralanmalarda ilk sırayı, enjektör iğnesinin kapağının işlem sonrasında

Detaylı

TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN

TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA Dr. Kemalettin ÖZDEN Bulaş yolları Deri ve mukozal yol: İnfekte kene veya sinek gibi vektörlerin ısırmasıyla veya infekte hayvan dokuları, hayvan çıkartılarıyla (idrar, dışkı

Detaylı

Pratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri

Pratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri ÖZGÜN ARAfiTIRMA Pratisyen hekimlerin hepatit B ve hepatit C hakk ndaki bilgi düzeyleri Knowledge levels of general practitioners employed in Mersin province about hepatitis B and hepatitis C Erdinç NAYIR

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Hatay Bölgesindeki Kan Donörlerinde HBV, HCV, HIV ve VDRL Seropozitifli i

Hatay Bölgesindeki Kan Donörlerinde HBV, HCV, HIV ve VDRL Seropozitifli i Hatay Bölgesindeki Kan Donörlerinde HBV, HCV, HIV ve VDRL Seropozitifli i Sabahattin OCAK 1, Nizami DURAN 2, Lütfü SAVAfi 1, Yusuf ÖNLEN 1, M. Ali D BEK 3 1 Mustafa Kemal Üniversitesi T p Fakültesi, nfeksiyon

Detaylı

Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi

Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi Sağlık Çalış ışanlarında Enfeksiyon Riski Kan yoluyla bulaşan hastalıklar Sağlık çalış ışanlarında majör bulaş kaynağı kanla

Detaylı

Eyvah iğne battı! Ne yapmalıyım? Acil Uzm. Dr. Esra Kadıoğlu Giresun Üniversitesi Prof. Dr. İlhami Özdemir Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Eyvah iğne battı! Ne yapmalıyım? Acil Uzm. Dr. Esra Kadıoğlu Giresun Üniversitesi Prof. Dr. İlhami Özdemir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Eyvah iğne battı! Ne yapmalıyım? Acil Uzm. Dr. Esra Kadıoğlu Giresun Üniversitesi Prof. Dr. İlhami Özdemir Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1 Eyvah iğne battı, ne yapmalıyım? 2 İş Kazası İş kazalarını %98

Detaylı

Viral Hepatitler ve Kan Yoluyla Bulaflan Di er nfeksiyonlar

Viral Hepatitler ve Kan Yoluyla Bulaflan Di er nfeksiyonlar 028 Usluer 3/1/02 10:01 Page 1 STER L ZASYON DEZENFEKS YON VE HASTANE NFEKS YONLARI Viral Hepatitler ve Kan Yoluyla Bulaflan Di er nfeksiyonlar Prof. Dr. Gaye Usluer Osman Gazi Üniversitesi T p Fakültesi,

Detaylı

ÖZET. Anahtar Kelimeler: HCV-HBV koinfeksiyonu, viral interferans Nobel Med 2010; 6(3): 34-38. Bulgular: De erlendirmeye al nan olgulardan 13'ü

ÖZET. Anahtar Kelimeler: HCV-HBV koinfeksiyonu, viral interferans Nobel Med 2010; 6(3): 34-38. Bulgular: De erlendirmeye al nan olgulardan 13'ü ÖZET Amaç: HCV-HBV koinfeksiyonlu olgularda viral replikasyon durumunun kesitsel de erlendirmesi ve koinfeksiyonlu olgularla kronik HBV infeksiyonlu olgular n HBV replikasyonu aç s ndan karfl laflt r lmas.

Detaylı

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri:

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: HEPATİT C TESTLERİ Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: * Anti HCV ve * HCV RNA PCR dır. Bu testler hepatit C hastası olup olmadığınızı, hepatit C taşıyıp taşımadığınızı, kronik hepatit

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane

Detaylı

De iflik Serolojik Belirleyicilere Sahip Hastalarda HBV-DNA n n De erlendirilmesi

De iflik Serolojik Belirleyicilere Sahip Hastalarda HBV-DNA n n De erlendirilmesi De iflik Serolojik Belirleyicilere Sahip Hastalarda HBV-DNA n n De erlendirilmesi Hüseyin GÜDÜCÜO LU 1, Hamza BOZKURT 1, Görkem YAMAN 1, Nihat KUTLUAY 1, Mustafa BERKTAfi 1 1 Yüzüncü Y l Üniversitesi T

Detaylı

Belge No: Yayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: Güncelleme No: Sayfa No: EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 1/5 GÜNCELLEME BİLGİLERİ

Belge No: Yayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: Güncelleme No: Sayfa No: EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 1/5 GÜNCELLEME BİLGİLERİ EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 1/5 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama - 0 - EKÖ/YÖN 20 19.08.2009-1 2/5 1. AMAÇ Bu yönergenin amacı; çalışanların iş kazası sonucu yaralanmalarında bildirimin

Detaylı

Sağlık Çalışanlarının Sağlığı: Kan ve Vücut Sıvıları ile Bulaşan İnfeksiyonlar Hepatit C

Sağlık Çalışanlarının Sağlığı: Kan ve Vücut Sıvıları ile Bulaşan İnfeksiyonlar Hepatit C Sağlık Çalışanlarının Sağlığı: Kan ve Vücut Sıvıları ile Bulaşan İnfeksiyonlar Hepatit C 1 Uz. Dr. Ali ASAN Mustafakemalpaşa Devlet Hastanesi İnfeksiyon hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Kan

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Özgür Günal Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Yrd.Doç.Dr. Özgür Günal Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Yrd.Doç.Dr. Özgür Günal Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD HÇ, 28 yş, E, Memur 2010 yılı ocak ayında kan bağışı sırasında sarılık olduğu söyleniyor. Başvuru sırasında bazen halsizlik ve

Detaylı

Difl Hekimli inde Hepatit B, Hepatit C ve HIV nfeksiyonlar n n Önemi

Difl Hekimli inde Hepatit B, Hepatit C ve HIV nfeksiyonlar n n Önemi DERLEME/REVIEW Difl Hekimli inde Hepatit B, Hepatit C ve HIV nfeksiyonlar n n Önemi The Importance of Hepatitis B, Hepatitis C, and HIV Infections in Dentistry Dr. Güven KÜLEKÇ 1 1 stanbul Üniversitesi

Detaylı

Özel Konakta Viral Hepatitler: «Gebelik» Dr. Berivan Tunca Kızıltepe Devlet Hastanesi

Özel Konakta Viral Hepatitler: «Gebelik» Dr. Berivan Tunca Kızıltepe Devlet Hastanesi Özel Konakta Viral Hepatitler: «Gebelik» Dr. Berivan Tunca Kızıltepe Devlet Hastanesi 1 Gebelik & HBV Gebeler ve HBV infeksiyonu birkaç biçimde karşımıza çıkıyor; Kr. HBV infeksiyonlu kadın hamile kalabilir

Detaylı

D fi HEK ML FAKÜLTES NDE KAN KAYNAKLI PATOJEN TESTLER N N YAPILMASI LE LG L ANKET ÇALIfiMASI

D fi HEK ML FAKÜLTES NDE KAN KAYNAKLI PATOJEN TESTLER N N YAPILMASI LE LG L ANKET ÇALIfiMASI D fi HEK ML FAKÜLTES NDE KAN KAYNAKLI PATOJEN TESTLER N N YAPILMASI LE LG L ANKET ÇALIfiMASI A QUESTIONNARIE STUDY ABOUT BLOOD BORN PATOJEN TESTS APPLICATION IN A DENTAL FACULTY Ceyda KOCABAY* Volkan AKAR*

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

PERSONEL YARALANMALARI İZLEM TALİMATI

PERSONEL YARALANMALARI İZLEM TALİMATI Hazırlayan Kontrol eden Onaylayan Enfeksiyon Kontrol Komitesi Kalite Yönetim Direktörü Hastane Yöneticisi 1.AMAÇ Hasta kanı ve/veya diğer vücut sıvıları ile parenteral veya mukoza yoluyla temas eden sağlık

Detaylı

Cerrahi Alan Enfeksiyonu Önleme Talimatı

Cerrahi Alan Enfeksiyonu Önleme Talimatı 1. AMAÇ Cerrahi alan enfeksiyonlarının (CAE) önlenmesidir. 2. KAPSAM Ameliyat sürecinde hastaya sağlık hizmeti sunan tüm birimleri ve bireyleri kapsar. 3. GENEL ESASLAR Cerrahi alan enfeksiyonları; cerrahi

Detaylı

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI

TLERDE SEROLOJİK/MOLEK HANGİ İNCELEME?) SAPTANMASI * VİRAL V HEPATİTLERDE TLERDE SEROLOJİK/MOLEK K/MOLEKÜLER LER TESTLER (NE ZAMANHANG HANGİ İNCELEME?) *VİRAL HEPATİTLERDE TLERDE İLAÇ DİRENCİNİN SAPTANMASI *DİAL ALİZ Z HASTALARININ HEPATİT T AÇISINDAN

Detaylı

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma) .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil

Detaylı

Hepatit C Bilgilendirme Toplantısı. Doç.Dr. Özgür Günal

Hepatit C Bilgilendirme Toplantısı. Doç.Dr. Özgür Günal Hepatit C Bilgilendirme Toplantısı Doç.Dr. Özgür Günal Hepatit C Epidemiyoloji: Dünya genelinde yaklaşık 150-200 milyon kronik hepatit C hastası Her yıl yaklaşık 3-4 milyon yeni olgu Her yıl 350 bin den

Detaylı

Hepatit B Hasta Takibi Nasıl Yapılmalı?

Hepatit B Hasta Takibi Nasıl Yapılmalı? Hepatit B Hasta Takibi Nasıl Yapılmalı? Yrd. Doç. Dr. Kaya Süer Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Sunum Planı Giriş HBsAg Pozitifliği Kronik Hepatit

Detaylı

PERSONEL YARALANMALARI İZLEM TALİMATI

PERSONEL YARALANMALARI İZLEM TALİMATI Sayfa No 1 / 5 Hazırlayan İnceleyen Onaylayan Enfeksiyon Kontrol Komitesi Kalite Yönetim Temsilcisi Başhekim 1.AMAÇ Hasta kanı ve/veya diğer vücut sıvıları ile parenteral veya mukoza yoluyla temas eden

Detaylı

Korunma Yolları (Üniversal Önlemler)

Korunma Yolları (Üniversal Önlemler) Doç. Dr. Onur POLAT Korunma Yolları (Üniversal Önlemler) İlk kez 1987 yılında ABD de hastalık kontrol merkezleri (CDC) tarafından HIV bulaşmasını önlemek amacıyla önerilen yöntemler Üniversal Önlemler

Detaylı

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk

Detaylı

Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit B Reaktivasyonu Ayrımı. Dr. Şafak Kaya SBÜ Gazi Yaşargil SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit B Reaktivasyonu Ayrımı. Dr. Şafak Kaya SBÜ Gazi Yaşargil SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Akut Hepatit B ve Kronik Hepatit B Reaktivasyonu Ayrımı Dr. Şafak Kaya SBÜ Gazi Yaşargil SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji HBV Neden Önemli? Dünyada yaklaşık 400 milyon kişi HBV ile

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

Ankara Bölgesinde Sa l kl Bireylerde HAV, HBV, HCV Seropozitifli inin Yafl ve Cinsiyete Göre Da l m

Ankara Bölgesinde Sa l kl Bireylerde HAV, HBV, HCV Seropozitifli inin Yafl ve Cinsiyete Göre Da l m HAV, HBV, HCV Seropozitifli inin Yafl ve Cinsiyete Göre Da l m Halil KURT 1, smet BATTAL 2, Osman MEM KO LU 1, Ayflegül YEfi LKAYA 1, Emin TEKEL 1 1 Ankara Üniversitesi T p Fakültesi, Klinik Bakteriyoloji

Detaylı

Sağlık Çalışanlarının HIV Enfeksiyonundan Korunması ve Kontrolü

Sağlık Çalışanlarının HIV Enfeksiyonundan Korunması ve Kontrolü Sağlık Çalışanlarının HIV Enfeksiyonundan Korunması ve Kontrolü Dr. Deniz Gökengin Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Riskli temas Perkütan yaralanma

Detaylı

Hemflire ve Yard mc Sa l k Personelinde Hepatit B ve C Seroprevalans

Hemflire ve Yard mc Sa l k Personelinde Hepatit B ve C Seroprevalans Türk Aile Hek Derg 2007; 11(3): 115-119 Araflt rma Research Article Hemflire ve Yard mc Sa l k Personelinde Hepatit B ve C Seroprevalans PREVALENCE OF HEPATITIS B AND C IN HEALTH CARE WORKERS Özgür Erdem

Detaylı

HIV/AIDS HASTALI INDA SON GEL fimeler

HIV/AIDS HASTALI INDA SON GEL fimeler /AIDS HASTALI INDA SON GEL fimeler Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) /AIDS hastal sadece eriflkinleri de il, bebek, çocuk, genç, yafll demeden rk, cinsiyet,

Detaylı

Gebelerde Anti HIV Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Gebelerde Anti HIV Sonuçlarının Değerlendirilmesi Gebelerde Anti HIV Sonuçlarının Değerlendirilmesi Ayşe İNCİ Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji DOĞUM SAYILARI 2011 : 1 241 412 2012 : 1

Detaylı

Gebelerde HBSAg, Anti-HBS ve Anti-HCV S kl

Gebelerde HBSAg, Anti-HBS ve Anti-HCV S kl Perinatoloji Dergisi 211;19(2):71-75 e-adres: http://www.perinataldergi.com/211195 doi:1.2399/prn.11.195 Gebelerde HBSAg, Anti-HBS ve Anti-HCV S kl Ebru nci Coflkun, Burcu Dinçgez, Refika Genç Koyucu,

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

Akut Hepatit C: Bir Olgu Sunumu. Uz.Dr.Sevil Sapmaz Karabağ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Manisa

Akut Hepatit C: Bir Olgu Sunumu. Uz.Dr.Sevil Sapmaz Karabağ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Manisa Akut Hepatit C: Bir Olgu Sunumu Uz.Dr.Sevil Sapmaz Karabağ İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Manisa Olgu 24 yaşında erkek hasta 6. sınıf tıp öğrencisi Ortopedi polikliniğine başvurmuş Rutin

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

Hemodiyaliz Hastalar nda HBsAg, Anti-HBs, Anti-HBc Total, Anti-HBc IgM, Anti-HCV ve Anti-HAV IgG S kl #

Hemodiyaliz Hastalar nda HBsAg, Anti-HBs, Anti-HBc Total, Anti-HBc IgM, Anti-HCV ve Anti-HAV IgG S kl # Hemodiyaliz Hastalar nda HBsAg, Anti-HBs, Anti-HBc Total, Anti-HBc IgM, Anti-HCV ve Anti-HAV IgG S kl # Ayten KADANALI 1, Suna P R MO LU 2, Kemalettin ÖZDEN 1 1 Atatürk Üniversitesi T p Fakültesi, Klinik

Detaylı

Diş Hekimliği İnfeksiyon Kontrol Yönergesi Neden Yenilendi?

Diş Hekimliği İnfeksiyon Kontrol Yönergesi Neden Yenilendi? Diş Hekimliği İnfeksiyon Kontrol Yönergesi Neden Yenilendi? Prof. Dr. Rahime M. NOHUTCU Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı, ANKARA Diş hekimliği ile ilgili infeksiyon

Detaylı

Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri

Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri Sağlık kuruluşları hizmet, eğitim, araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü kompleks yapılardır. Bu nedenle, sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları

Detaylı

1. AMAÇ : Hastanenin tüm bölümlerini kapsayan enfeksiyonların önlenmesini sağlamak ve enfeksiyon kontrol programını sağlamak.

1. AMAÇ : Hastanenin tüm bölümlerini kapsayan enfeksiyonların önlenmesini sağlamak ve enfeksiyon kontrol programını sağlamak. Ü VE 1. AMAÇ : Hastanenin tüm bölümlerini kapsayan enfeksiyonların önlenmesini sağlamak ve enfeksiyon kontrol programını sağlamak. 2. KAPSAM : Özel Yalova Hastanesi tüm bölümlerini ve tüm çalışanlarını

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

Gebelikte Viral Enfeksiyonlar

Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Prof. Dr. Sabahattin ALTUNYURT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji BD 2016 İzmir Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Gebelikte geçirilen

Detaylı

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,

Detaylı

Hastane nfeksiyonlar n n Sürveyans ve Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II

Hastane nfeksiyonlar n n Sürveyans ve Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2002; 6: 107-124 Hastane İnfeksiyonları Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II [National Nosocomial Infection Surveillance System (NNIS)] Dr. Gül Ruhsar

Detaylı

Difl Hekimli inde Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon

Difl Hekimli inde Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon 009 Kulekci 24/12/01 17:29 Page 1 STER L ZASYON DEZENFEKS YON VE HASTANE NFEKS YONLARI Difl Hekimli inde Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Prof. Dr. Güven Külekçi stanbul Üniversitesi Difl Hekimli i Fakültesi,

Detaylı

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Eriflkin ve Çocukta Tüberküloz Sempozyumu 30 Nisan 1999, stanbul, s. 9-13 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli

Detaylı

Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma Ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi EKK KAYA SÜER

Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma Ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi EKK KAYA SÜER Kan Yoluyla Bulaşan Enfeksiyonlardan Korunma Ve Riskli Yaralanmaların İzlenmesi EKK KAYA SÜER Sağlık Çalışanlarında İnfeksiyon Riski: Kan yoluyla bulaşan hastalıklar Hepatit B, Hepatit C, HIV, Hepatit

Detaylı

HASTA GÜVENLİĞİNDE ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Dr. Nazan ÇALBAYRAM

HASTA GÜVENLİĞİNDE ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Dr. Nazan ÇALBAYRAM HASTA GÜVENLİĞİNDE ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ Dr. Nazan ÇALBAYRAM Bir hastanenin yapmaması gereken tek şey mikrop saçmaktır. Florence Nightingale (1820-1910) Hastane Enfeksiyonları

Detaylı

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları ve Korunma önlemleri

Kesici-Delici Alet Yaralanmaları ve Korunma önlemleri KesiciDelici Alet Yaralanmaları ve Korunma önlemleri Pakize AYGÜN İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi KIRIM KONGO BULAŞTI! Kan alırken virüs kapan hemşire öldü MUSTAFA DEMİRER Çorum DHA Kene tarafından ısırılan

Detaylı

Sa l k Yüksekokulu ve Sa l k Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Ö rencilerinin Viral Hepatitler Hakk nda Bilgi Düzeylerinin Araflt r lmas #

Sa l k Yüksekokulu ve Sa l k Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Ö rencilerinin Viral Hepatitler Hakk nda Bilgi Düzeylerinin Araflt r lmas # Sa l k Yüksekokulu ve Sa l k Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Ö rencilerinin Viral Hepatitler Hakk nda Bilgi Düzeylerinin Araflt r lmas # Turan GÜNDÜZ 1,Merih GÜRAY 1, Hakan BAYDUR 2 1 Celal Bayar Üniversitesi,

Detaylı

Yılları Arasında Sağlık Çalışanlarımızda Meydana Gelen Perkütan Yaralanmaların Değerlendirilmesi

Yılları Arasında Sağlık Çalışanlarımızda Meydana Gelen Perkütan Yaralanmaların Değerlendirilmesi flora K L İ N İ K Ç A L I Ş M A/ R E S E A R C H A R T I C L E 2008-2013 Yılları Arasında Sağlık Çalışanlarımızda Meydana Gelen Perkütan Yaralanmaların Değerlendirilmesi Evaluation of Percutaneous Injuries

Detaylı

Adolesan Yafl Grubu Erkek Ö rencilerde Hepatit B Seroepidemiyolojisi ve liflkili Risk Faktörleri

Adolesan Yafl Grubu Erkek Ö rencilerde Hepatit B Seroepidemiyolojisi ve liflkili Risk Faktörleri Adolesan Yafl Grubu Erkek Ö rencilerde Hepatit B Seroepidemiyolojisi ve liflkili Risk Faktörleri Özgen KÖSEO LU 1, Nurdo du BAYRAKTAR GÜNGÖR 2, Özge DARKA 1, Ayfer GÜNALP 1 1 Hacettepe Üniversitesi T p

Detaylı

Mersin Üniversitesi T p Fakültesi Hastanesi Sa l k Personelinde HAV, HBV, HCV Seroprevalans ve Hepatit B Afl lamas

Mersin Üniversitesi T p Fakültesi Hastanesi Sa l k Personelinde HAV, HBV, HCV Seroprevalans ve Hepatit B Afl lamas Mersin Üniversitesi T p Fakültesi Hastanesi Sa l k Personelinde HAV, HBV, HCV Seroprevalans ve Hepatit B Afl lamas Gülden ERSÖZ 1, Elif fiah N 1, Özlem KANDEM R 1, Öner KURT 2, Nuran DEL AL O LU 3, Ali

Detaylı

Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr.

Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr. Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr. Hayri Polat 5 1 S. B. stanbul E itim ve Araflt rma Hastanesi ç Hastal klar

Detaylı

Temas Sonrası Profilaksi: Ne zaman? Ne ile? Dr Meltem Arzu YETKİN

Temas Sonrası Profilaksi: Ne zaman? Ne ile? Dr Meltem Arzu YETKİN Temas Sonrası Profilaksi: Ne zaman? Ne ile? Dr Meltem Arzu YETKİN Temas Sonrası Profilaksi (TSP) HIV de TSP gerekli midir? HIV de TSP neden gereklidir? TSP karar verirken dikkat edilmesi gerekenler kaynak

Detaylı

Güvenli Enjeksiyon Donanımı. Dr. Süda TEKİN KORUK Koç Üniversitesi Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü

Güvenli Enjeksiyon Donanımı. Dr. Süda TEKİN KORUK Koç Üniversitesi Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Güvenli Enjeksiyon Donanımı Dr. Süda TEKİN KORUK Koç Üniversitesi Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Meslek şehitlerimizin anısına saygıyla... Sağlık çalışanları etkileyen

Detaylı

TRANSFÜZYONLA BULAŞAN HASTALIKLAR TARAMA TESTİYAPILANLAR: HEPATİTLER VE HIV

TRANSFÜZYONLA BULAŞAN HASTALIKLAR TARAMA TESTİYAPILANLAR: HEPATİTLER VE HIV TRANSFÜZYONLA BULAŞAN HASTALIKLAR TARAMA TESTİYAPILANLAR: HEPATİTLER VE HIV Doç. Dr. Mustafa GÜL Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Sunum Planı Transfüzyonla

Detaylı

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta

Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller. Dr. Dilara İnan Isparta Prediktör Testler ve Sıradışı Serolojik Profiller Dr. Dilara İnan 04.06.2016 Isparta Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) HBV yüzeyinde bulunan bir proteindir; RIA veya EIA ile saptanır Akut ve kronik HBV

Detaylı

Hepatit Hastalığı Gebelikten Etkilenir mi?

Hepatit Hastalığı Gebelikten Etkilenir mi? GEBELİKTE HEPATİT Gebelik ve hepatit Gebelik ve hepatit iki ayrı durumu anlatır. Birincisi gebelik sırasında ortaya çıkan akut hepatit tablosu, ikincisi ise kronik hepatit hastasının gebe kalmasıdır. Her

Detaylı

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya

IV. KLİMUD Kongresi, Kasım 2017, Antalya IV. KLİMUD Kongresi, 08-12 Kasım 2017, Antalya 1 HCV Tanısında Cut off/ Sinyal (S/CO)/TV) Değerlerinin Tanısal Geçerliliklerinin Değerlendirilmesi TÜLİN DEMİR¹, DİLARA YILDIRAN¹, SELÇUK KILIǹ, SELÇUK

Detaylı

Yatakl Tedavi Kurumlar Enfeksiyon Kontrol Yönetmeli i

Yatakl Tedavi Kurumlar Enfeksiyon Kontrol Yönetmeli i Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2005; 9: 123-128 Hastane İnfeksiyonları Yatakl Tedavi Kurumlar Enfeksiyon Kontrol Yönetmeli i http://rega.basbakanlik.gov.tr/* * Bu yönetmelik T.C. Resmî Gazete 11 A ustos

Detaylı

Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu

Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu Tedavi hedefleri HIV e bağlı morbidite ve mortaliteyi azaltmak Viral yükü maksimal ve en uzun süreli şekilde bastırmak. İmmun

Detaylı

Hastane infeksiyonlar (sa l k hizmetine ba l. Kalite Göstergesi Olarak Hastane nfeksiyonlar. Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2001; 5: 169-171

Hastane infeksiyonlar (sa l k hizmetine ba l. Kalite Göstergesi Olarak Hastane nfeksiyonlar. Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2001; 5: 169-171 Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2001; 5: 169-171 Hastane İnfeksiyonları Kalite Göstergesi Olarak Hastane nfeksiyonlar Dr. H. Erdal AKALIN* * Pfizer laçlar Afi, stanbul. Hastane infeksiyonlar (sa l k hizmetine

Detaylı

Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Diyarbakır, Türkiye

Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Diyarbakır, Türkiye Hastanemiz Sağlık Çalışanlarında Kesici Delici Alet Yaralanmalarının Değerlendirilmesi Evaluation Of Sharp Objects Injuries in The Health Care Personnel Working in The Diyarbakır Gazi Yaşargil Training

Detaylı