24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri

Transkript

1 24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri Mayıs 2018 Mediar Gazi Üni. Teknopark Gölbaşı / ANKARA bilgi@mediar.com.tr

2 İçindekiler I. Amaç, Evren, Örneklem ve Uygulanan Kotalar... 3 Amaç Evren Örneklem ve Uygulanan Kotalar II. Yanıtların Dağılımı... 4 Soru: 24 Haziran seçimlerinde hangi partiye oy vereceksiniz? Soru: 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı seçiminde hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? III. Karşılaştırmalı Analizler Kasım 2015 Genel Seçimleri ndeki Ak Parti-MHP oyları ile 16 Nisan 2017 Referandumu nda Evet oylarının dağılımı Ankete katılanların eğitim durumları ile siyasi parti tercihlerinin karşılaştırması Ankete katılanların eğitim durumları ile siyasi parti tercihlerinin karşılaştırması IV. Yorumlar

3 I. Amaç, Evren, Örneklem ve Uygulanan Kotalar Türkiye kamuoyunun 24 Haziran seçimlerine ilişkin tutumlarını saptamaya dönük bu araştırmada, 26 ilde %1.5 hata payı ile tespit edilen 4268 kişiyle yüz yüze görüşülmüştür. 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen referandum sonuçları, cinsiyet ve nüfusun kır kent dağılımı esas alınarak Mayıs 2018 tarihlerinde saha çalışması yürütülmüştür. Araştırmanın Amacı Bu araştırma, 24 Haziran 2018 tarihinde gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimlerine yönelik kamuoyu eğilimlerini açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırma Evreni Türkiye de seçmen dağılımı ve 16 Nisan 2017 referandum sonuçları gözetilerek belirlenen toplam nüfusu olan 26 ilde yaşayan, TÜİK 2017 verilerine göre 18 yaş ve üstündeki toplam seçmen araştırma evreni olarak belirlenmiştir. Örneklem ve Uygulanan Kotalar Bu araştırmada örneklem büyüklüğü %1.5 hata payı ile 4268 olarak hesaplanmış ve seçmen sayısı oranına göre illere dağıtılmıştır. Görüşmeler her bir ilde, kırsal ve kentsel alanların nüfusu ağırlığına göre yürütülmüş, kadın ve erkek olarak eşit sayıda (bölgede örneklem büyüklüğünün tek sayı olması halinde tesadüfi olarak bir cinsiyetten fazla görüşmeci alınmıştır) görüşmeci seçilmiştir. 3

4 II. Yanıtların Dağılımı Soru: 24 Haziran seçimlerinde hangi partiye oy vereceksiniz? 24 Haziran seçimlerinde hangi partiye oy vereceksiniz? (Kararsızlar dağıtıldıktan sonra) AKP MHP İyi Parti CHP HDP Saadet BBP VP 2,29% 0,71% 0,49% 11,39% 39,61% 22,61% 17,60% 5,31% 24 Haziran seçimlerinde hangi partiye oy vereceksiniz? Kararsızlar dağıtıldıktan sonra AKP MHP İyi Parti CHP HDP Saadet BBP VP Oran % 39,61 % 5,31 % 17,60 % 22,61 % 11,39 % 2,29 % 0,71 % 0,49 TOPLAM % 100 4

5 Soru: 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı seçiminde hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı seçiminde hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? (Kararsızlar dağıtıldıktan sonra) Recep Tayyip Erdoğan Muharrem İnce Meral Akşener Selahattin Demirtaş Temel Karamollaoğlu Doğu Perinçek 1,61% 0,60% 12,79% 19,31% 43,50% 22,20% 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı seçiminde hangi adaya oy vermeyi düşünüyorsunuz? Kararsızlar dağıtıldıktan sonra Recep Tayyip Erdoğan % 43,50 Muharrem İnce Meral Akşener Selahattin Demirtaş Temel Karamollaoğlu Doğu Perinçek Oran % 22,20 % 19,31 %12,79 % 1,61 % 0,60 TOPLAM % 100 5

6 III. Karşılaştırmalı Analizler 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri ndeki Ak Parti-MHP oyları ile 16 Nisan 2017 Referandumu nda Evet oylarının dağılımı (YSK verilerine göre) Ak Parti-MHP oyları ile Evet oylarının dağılımı 1 Kasım 2015 Ak Parti Oy Oranı 1 Kasım 2015 MHP Oy Oranı 1 Kasım 2015 Ak Parti MHP Oyları toplamı 16 Nisan 2017 Evet oyları Türkiye Geneli % 49,49 % 11,90 % 61,39 %51,40 - % 9,99 İstanbul % 48,72 % 8,59 % 57,31 % 48,60 - % 8,51 Ankara % 48,78 % 14,20 % 62,98 % 48,80 - %14,18 İzmir % 31,03 % 11,35 % 42,38 % 31,20 - % 11,18 Bursa % 53,95 % 12,37 % 66,32 % 53,20 - % 13,12 Antalya % 41,31 % 17,59 % 58,90 % 40,90 - % 18,00 Kocaeli % 56,50 % 11,24 % 67,74 % 56,70 - % 11,04 Fark 80 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri ndeki Ak Parti- MHP oyları ile 16 Nisan 2017 Referandumu nda Evet oylarının dağılımı Kasım Nisan Türkiye Geneli İstanbul Ankara İzmir Bursa Antalya Kocaeli 6

7 Ankete katılanların eğitim durumları ile siyasi parti tercihlerinin karşılaştırması Okur Yazar / İlkokul AKP MHP İyi Parti CHP HDP Saadet BBP VP Kararsız / Oy Yok Ortaokul Lise Lisans / Ön Lisans Lisansüstü Ankete katılanların eğitim durumları ile siyasi parti tercihlerinin karşılaştırması AKP MHP İyi Parti CHP HDP Saadet BBP VP Kararsız / Oy Yok Okur Yazar / İlkokul Ortaokul Lise Lisans / Ön Lisans Lisansüstü 7

8 Ankete katılanların yaş dağılımı ile siyasi parti tercihlerinin karşılaştırması AKP MHP İyi Parti CHP HDP Saadet BBP Vatan Kararsız / Oy Yok TOPLAM Ankete katılanların yaş dağılımı ile siyasi parti tercihlerinin karşılaştırması AKP MHP İyi Parti CHP HDP Saadet BBP Vatan Kararsız / Oy Yok

9 IV. Yorumlar Cumhur İttifakı liderleri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Devlet Bahçeli tarafından önerilen erken seçim kararı TBMM'de onaylandığı sırada gözlenen siyasal durum, iktidar blokunun örgüt ve seçmen profili bakımından seçimlere hazırlıklı olduğu buna karşın muhalefet içerisinde yer alan siyasi kuvvetlerin hazırlıksız yakalandığı idi. Mediar tarafından erken seçim kararının toplumda nasıl değerlendirildiğini saptamaya dönük Nisan tarihli araştırmada, 16 Nisan 2017 tarihli referandumda hayır oyu verenlerin (muhalefet seçmenlerinin) %98,39 oranında erken seçim kararını yanlış bulmasına karşılık, evet oyu verenlerin (iktidar seçmenlerinin) %72'sinin erken seçim kararını doğru bulduğu gözlenmişti. Bu dağılım o tarih itibariyle, iktidar ve muhalefet seçmenindeki ruh halinin bir göstergesi olarak yorumlanmalıdır. Seçimlerin yapılmasına bir ay kala muhalefetin hazırlıksızlığı, kendileri açısından telafi edilmiş gibi görünmektedir. Muhalefet cephesi ilk turda mümkün olan en geniş muhalefet seçmenini sandığa götürecek şekilde Cumhurbaşkanı adaylarını belirlemiştir. CHP-İyi Parti ve Saadet Partisi tarafından bir ittifak kurulmuş, HDP'de ise Selahattin Demirtaş'ın aday olması yoluyla kamuoyu ile ilişkilerinde en başarılı ismin etrafında bir kampanya yürütülmeye başlanmıştır. Muhalefetin bu girişimleri ve toplumda yaygın olarak gözlenen iktisadi kriz endişesi ile birlikte seçimlere bir ay kala, muhalefetin yükselmekte iktidar blokunun ise az da olsa destek kaybetmekte olduğu söylenebilir. 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri ile 16 Nisan 2017 Anayasa Referandumu sonuçları karşılaştırılarak incelendiğinde (Sayfa 8), bugün Cumhur ittifakını oluşturan AK Parti-MHP blokunun büyük şehirlerde ve toplumun daha yüksek eğitim alan kesimlerinde bir miktar destek kaybına uğradığı görülmektedir. Türkiye çapında %10 civarındaki bu kaybın henüz Cumhur İttifakı tarafından telafi edilemediği, bu kesimlerin iktidar blokundan uzaklaşma eğiliminin sürdüğü tespit edilmektedir. Bu veriler ışığında Cumhur İttifakı nın parlamento çoğunluğunu kaybetmesi ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması beklenmelidir. 9