İLKYARDIM. Can Özoğlu

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İLKYARDIM. Can Özoğlu"

Özgür Babaoğlu
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İLKYARDIM Can Özoğlu

2 İLKYARDIM NEDİR? Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın yapılan ilaçsız uygulamalardır.

3 İLKYARDIMIN ÖNCELİKLİ AMACI NEDİR? Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak, Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek, İyileştirmeyi kolaylaştırmak ilk yardımın öncelikli amaçlarıdır.

4 İLKYARDIMIN ABC Sİ Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir: Airway: Havayolu açıklığının kontrol edilmesi Breathing: Solunumun değerlendirilmesi (Bak-Dinle-Hisset) Circulation: Dolaşımın sağlanması

5 BAŞ GERI ÇENE YUKARI POZISYONU

6 VÜCUTTA NABIZ ALINAN YERLER Nabız: Kalp atımlarının atardamara yaptığı basınca nabız denir. Normal nabız, yetişkin bir kişide, dinlenme halinde dakikada dür. Nabız alınabilen yerler: Şah Damarı: Âdem elmasının her iki yanı Kol Damarı: Kolun iç yüzü, dirseğin üstü Ön-Kol Damarı: Bileğin iç yüzü, başparmağın üst hizası Bacak Damarı: Ayak sırtının ortasında

7 TEMEL YAŞAM DESTEĞİ (CPR) Hayat kurtarmak amacı ile hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra solunumu durmuş ve hiçbir yaşam belirtisi görülmeyen kişiye, yapay solunum ile akciğerlerine oksijen gitmesini; dış kalp masajı ile de kalpten kan pompalanmasını sağlamak üzere yapılan ilaçsız müdahalelerdir.

8 SOLUNUM YOLU TIKANIKLIĞI Kısmi Tıkanma: Hasta öksürür, konuşabilir, nefes alabilir. Bu durumda hastaya dokunulmaz, öksürmeye teşvik edilir. Tam Tıkanma: Hasta nefes alamaz, acı çeker, ellerini boynuna götürür, konuşamaz, rengi morarmıştır. Bu durumda hastaya Heimlich Manevrası uygulanır.

HEİMLİCH MANEVRASI Hasta ayakta ya da oturur pozisyonda olabilir. Hastanın yanında veya arkasında durulur. Bir elle göğsü desteklenerek öne eğilmesi sağlanır.

9 HEİMLİCH MANEVRASI Hasta ayakta ya da oturur pozisyonda olabilir. Hastanın yanında veya arkasında durulur. Bir elle göğsü desteklenerek öne eğilmesi sağlanır. Diğer elin topuğu ile hızla 5 kez sırtına (kürek kemikleri arasına) süpürür tarzda vurulur. Tıkanıklığın açılıp açılmadığına bakılır, açıldıysa işlem durdurulur. Tıkanıklık açılmadıysa Heimlich Manevrası yapılır. Hastanın arkasından sarılarak gövdesi kavranır. Bir elin baş parmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak konur. Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır. Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır. Bu hareket 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanır.

10 ŞOK Çeşitli nedenlerle özellikle dolaşım sisteminin yetersizliği sonucu vücudun her yerine yeterli kan akışının sağlanamaması nedeniyle sistemlerdeki çalışmanın azalmasıdır. Bu olaydan pek çok organ etkilenir; ancak öncelikle beyin etkilenecektir.

11 ŞOK BELİRTİLERİ Kan basıncında düşme Hızlı ve zayıf nabız Hızlı ve yüzeysel solunum Ciltte soğukluk, solukluk ve nemlilik Baş dönmesi, Dudak çevresinde solukluk ya da morarma Susuzluk hissi Bilinç seviyesinde azalma Endişe, huzursuzluk

ŞOKTA YAPILMASI GEREKENLER Şok pozisyonu verilir. Hasta sırtüstü yere yatırılır. Bacakları 30cm kadar yukarı kaldırılır. Hasta üzeri örtülerek sıcak tutulur.

12 ŞOKTA YAPILMASI GEREKENLER Şok pozisyonu verilir. Hasta sırtüstü yere yatırılır. Bacakları 30cm kadar yukarı kaldırılır. Hasta üzeri örtülerek sıcak tutulur. Hastanın mümkün olduğunca temiz hava soluması sağlanır Varsa kanama hemen durdurulur. Hızlı bir şekilde sağlık kuruluşuna sevk edilir. Belli aralıklarla yaşam bulguları kontrol edilir.

13 KANAMA Kanamada Yapılacak Şeyler: Kanayan bölge kalp hizasının üstünde tutulur. Sargı bezi ile basınç uygulanır. Bazı atardamarlara belli bölgelerde basınç uygulayarak beslediği bölgeye kan akışı azaltılır.

14 TURNİKE Damarın deri ile kemik arasına sıkıştırılmasını amaçlayan bir tekniktir. Her şey yapılmasına rağmen kanama durmuyorsa veya uzuv kopması varsa son çare olarak turnike uygulanır. Turnike uygulandığı bölgeye kan akışını tamamen keser. Bu sebeple fazla uygulanması sonucu doku harabiyeti ve uzvun tamamen kaybına yol açabilir.

15 KIRIK, ÇIKIK VE BURKULMALAR Kemik bütünlüğünün bozulma durumudur. İki çeşittir. Kapalı kırık: travmanın etkisiyle kırılan kemik deri altında kalmıştır ve dışa açılmamıştır. Açık kırık: kemik deriyi parçalayıp dışa açılmıştır ve enfeksiyon riski taşır. Belirtileri: Darbe alan bölgenin ağrıması Bölgede şişlik oluşması Deri altında gerçekleşen kanama nedeniyle ekimoz oluşması Bölgede oluşan şekil bozukluğu

16 KIRIKTA YAPILMASI GEREKENLER Varsa kırık bölgesine yakın aksesuarlar ödem oluşmaması çıkarılmalıdır.(saat, bilezik vs) Kırık şüphesi olan bölgeye ani hareketlerden kaçınılmalıdır. Kırık olan eklemin alt ve üstüne sopa veya tahta gibi sert bir malzeme yardımıyla sabit tutulması sağlanır. Açık kırık oluşmuşsa yara temiz bir bezle kapatılmalı mikrop kapması engellenmelidir. Kırık olan bölgede deri rengi ve ısısı sık sık kontrol edilir. Mümkün olan en kısa sürede hastaneye gidilmeli ve uzmanlardan yardım alınmalıdır.

17 ÇIKIK VE BURKULMALAR Çıkık: Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Kendiliğinden normal konumuna dönemez. Belirtileri: Yoğun ağrı Şişlik ve kızarıklık İşlev kaybı Burkulma: Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır. Zorlamalar sonucu oluşur.

18 YAPILMASI GEREKENLER Çıkık: Eklem aynen bulunduğu şekilde tespit edilir. Çıkık yerine oturtulmaya çalışılmaz. Hastaya/yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez. Bölgede nabız, deri rengi ve ısı kontrol edilir. Tıbbi yardım istenir (112). Burkulma: Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklem tespit edilir. Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılır. Erken dönemde soğuk uygulama yapılır. Hareket ettirilmez. Tıbbi yardım istenir (112).

19 YANIKLAR Yanık: Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasıdır. l. Derece Yanık: Deride kızarıklık, ağrı, yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 48 saatte iyileşir. ll. Derece Yanık: Deride içi su dolu kabarcıklar (bül) vardır. Ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesi ile kendi kendine iyileşir. lll. Derece Yanık: Derinin tüm tabakaları etkilenmiştir. Özellikle de kaslar, sinirler ve damarlar üzerinde etkisi görülür. Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı yoktur.

20 YANIKLARDA İLKYARDIM Kişi yanıyorsa koşması engellenir. Üzerine battaniye örtülerek yerde yuvarlanması sağlanır. Müdahale etmeden eller yıkanır veya eldiven giyilir.(enfeksiyon riski) Su dolu kabarcıklar(bül) oluşmuş ise patlatılmaz. Yanık üzerine yoğurt diş macunu pudra vs. sürülmez. Deri soyulmaz. Hafif yanıklarda yanmış bölge 10 dakika su altında tutulmalıdır. Yanık üzeri steril gazlı bezle örtülür. Bilinç yerindeyse ağızdan sıvı verilerek sıvı kaybı önlenir.

21 SICAK ÇARPMASI Yüksek derece ısı ve nem nedeniyle vücut ısısının ayarlanamaması sonucu ortaya çıkan tabloya sıcak çarpması adı verilir. Belirtileri: Adale krampları, yorgunluk, baş dönmesi, davranış bozukluğu, sinirlilik, solgun ve sıcak deri, bol terleme (daha sonra azalır),mide krampları, hayal görme, hızlı nabızdır. Yapılması gerekenler: Hasta serin ve havadar bir yere alınır. Giysiler çıkarılır. Sırtüstü yatırılarak, kol ve bacaklar yükseltilir. Bulantısı yoksa ve bilinci açıksa su ve tuz kaybını gidermek için sukarbonat-tuz karışımı ya da soda içirilir.

22 HİPOTERMİ Vücut sıcaklığının 35 C altına düşmesiyle oluşan rahatsızlıktır. Vücut sıcaklığı 25 C nin altına indiğinde ölüm gerçekleşir. Yapılması Gerekenler: Kazazedenin ıslak kıyafetleri çıkarılır. Kuru yünlü giysiler giydirilir ve battaniye ile örtülür. Kademeli ısıtma önemli!! Sıcak şekerli içecekler içirilir. (Bilinç yerindeyse) Alkol ve sigara içirilmez.

23 SU İÇERİSİNDE HİPOTERMİDEN KORUNMA Su içerisinde gereksiz hareket yapılmamalı! Kara yakın değilse yüzülmemeli. Kasıklar ve koltuk altları kapatılır. Baş ve boyun suyun dışında kalır.(ısı kaybı bölgeleri)

24 SUDA BOĞULMA Boğulmakta olan kişiyi taşımanız gerekiyorsa ve boyun yaralanmasından şüphelenmiyorsanız başı gövdesine göre aşağıda kalacak şekilde taşıyın. Bu şekilde, kişinin kusması durumunda akciğerlerini koruma altına almış olursunuz. Boğulmakta olan kişinin yanına ulaşmışsanız ancak sudan çıkaramıyorsanız solunumunu kontrol edin. Solunum yoksa derhal suni solunuma başlayın. Solunumun durduğu durumlarda dahi kalp atımının devam edebileceğini aklınızda bulundurun. Sudan çıkarılan kişiyi sırt üstü yatırarak hava yollarını, solunumunu ve kan dolaşımını kontrol edin. Gerekliyse temel yaşam desteği basamaklarını uygulayın. Kazazedenin üzerindeki ıslak kıyafetleri çıkarın, üzerini kuru ve sıcak örtülerle örtün.

25 YARALILARIN TAŞINMASI

26 TEKNEDE KARŞILAŞILABİLECEK DURUMLAR 1. Deniz Tutması:Tekne içi yerine güvertede bulunulmalı ve ufka bakılmalı.kapalı ve havasız ortamlardan uzak durulmalı. Buzlu suyu küçük yudumlarla içmek faydalı olabilir. 2. Bumba Çarpması

BUMBA ÇARPMASI Kafaya alınan darbe sonucu kemiklerde şekil bozukluğu göz altında-kulak arkasında morarma burun veya kulaktan kan veya sarımsı-pembe sıvı(beyin omurilik sıvısı)

27 BUMBA ÇARPMASI Kafaya alınan darbe sonucu kemiklerde şekil bozukluğu göz altında-kulak arkasında morarma burun veya kulaktan kan veya sarımsı-pembe sıvı(beyin omurilik sıvısı) gelmesi(akması engellenmez çünkü geriye baskı yapıp yaşamsal fonksiyonların baskılanmasına yol açabilir.), gözbebeklerinde eşitsizlik Varsa aklımıza kafatası kırığı gelmelidir.

28 YARDIM ÇAĞIRMA Sahil Güvenlik Komutanlığı (Alo 158) 24 saat sağlık hizmeti veren Telesağlık hizmeti 114 Ulusal Zehir Danışma Merkezi Karaya ulaşılabiliyorsa Kanaldan Pan Pan Medical anonsu

29 DINLEDIĞINIZ IÇIN TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

SOLUNUM YOLU TIKANIKLIĞI VE BOĞULMALARDA İLK YARDIM

SOLUNUM YOLU TIKANIKLIĞI VE BOĞULMALARDA İLK YARDIM AMAÇ Solunum yolu tıkanması ve boğulmada ilk yardım konularında bilgi, tutum ve beceri kazandırmak. HEDEFLER-1 Solunum yolu tıkanıklığının tanımını söyleyebilme,