Bilim Kahramanları Buluşuyor/FIRST LEGO League (FLL) 11. TÜRKİYE TURNUVALARI senin dünyan, senin sınıfın KOÇ EL KİTABI

Transkript

1 Bilim Kahramanları Buluşur/FIRST LEGO League (FLL) 11. TÜRKİYE TURNUVALARI senin dünan, senin sınıfın KOÇ EL KİTABI 1

2 İÇİNDEKİLER 1.0 FLL DEĞERLERİ, DUYARLI PROFESYONELLİK KOÇ OLARAK KABUL EDİYOR VE SÖZ VERİYORUM Kİ FLL SEZON TEMASI TAKIM KURMAK (KİŞİLER) ROLLER VE SORUMLULUKLAR HAZIRLIK, MALZEME, MEKANİK GÖREVLER VE PROJE TURNUVALAR ÖDÜLLER KUTLAMALAR TRİÖ ve ÖDP hazırlıları DEĞERLENDİRME FORMLARI 34 Önemli enililer: 2.0 Belenti önetimi bölümünü lütfen uun. Bilim Kahramaları Derneği ntları: KOÇ EL KİTABI birebir tercüme değildir. ABD için farlı tarihlerde azılmış lan dümanların birlite değerlendirilip, Türie için uarlanmış ve ülemizdei deneimlere göre şeillenmiş halidir. Rbti öğrenimi için azılmamıştır. Bu düman web sitesindei diğer dümanlarla birlite incelenmelidir. Bilgiler tamamlaıcıdır. Dümanlar arasında çelişi lursa, diğer dümanlar öncelilidir. Bazı nularda terar lduğunu görecesiniz. Bu terarlara, bulunduları erde uucu için anlamı lduğuna inandığımız için izin verdi. KOÇ EL KİTABI nı her sene geliştirme istiruz. Alınıza gelen gelişim nuları lursa, lütfen azın: fiir@bilimahramanlari.rg Teşeürler! 2

3 1.0 FLL DEĞERLERİ biz bir taımız, çlarımızın ve danışmanlarımızın rehberliğinde, çözüme ulaşma için işleri biz aparız, aradaşça reabet urallarına uarız, eşfettilerimiz, azanmatan daha önemlidir, deneimlerimizi başalarıla palaşırız, aptığımız her şede duarlı prfesnelli gösteririz ve eğleniriz. 1.1 DUYARLI PROFESYONELLİK duarlı prfesnelli terminljisini bilere tam lara tanımlamıruz. hepimiz için farlı bir anlamı labilir ve lmalı. anca, bazı ugun anlamlarını belirtebiliriz. duarlı tavırlar ve davranışlar azan-azan alaşımlardır, duarlı insanlar diğerlerine sagı duar ve bunu hareetlerile gösterir, prfesneller, özel bilgilere sahip lup, tplum tarafından bu bilgii srumlu şeilde ullanma üzere güvenilirler, dlaısıla duarlı prfesneller hem başalarına, hem de endilerine değerli atılarda bulunurlar, uzun dönemde, duarlı prfesnelli, haata anlam atmanın bir parçasıdır, eğer biri prfesnel lup, bilgisini duarlı bir tavırda ullanırsa, tplumda heres azanır, bu şeilde davranan biri hem tpluma atıda bulunur, ve hem de dürüst ve hassas davrandığını far edere endini daha ii hisseder; bu da az birşe değildir. 3

4 2.0 TAKIM KOÇU OLARAK KABUL EDİYOR VE SÖZ VERİYORUM Kİ Aşağıda çcuların rlleri, taım luşturma, iletişim ve aıtla ilgili alaşımlar haında bilgi bulacasınız. Döümanı uup anladıtan snra lütfen aşağıda listelenen FLL uralları ve değerlerine ugun davranacağınıza ve nları aşaıp, aşatacağınızı belirtme için imzalaın. Hatta ugunsa, bu safaı çalışma danıza asın. Etinliğin felsefesile ilgili: Çcular her şeden önce gelir. FLL, çcular bilim ve tenlji nularında şevle çalışıp, eğlensinler die var. Taımım, başladığı ve bitirdiği her şede bu uralı aşaaca. İşi çcular apaca. Bu nların öğrenme ve büümeleri için bir fırsat. Prgramlamaı, araştırmaı, çözüm üretimini, rbt çalışmalarını: tüm işleri çcular apacalar. Ben ve diğer büüler cevap bulmaa deste labilirleriz, anca cevabı vermeiz, çcular adına arar almaız. FIRST LEGO League in çcu merezli bir etinli lduğunu unutmaacağım. Haemler ve jüriler sadece çalışmaları çcular endileri apmışlarsa, ödül vereceler. Eğer çcuların görevlerini büülerin aptığı görüntüsü lursa, taımımın hiçbir azancı lmaz. Heecanımı, taımıma cesaret verme için ullanacağım. FLL snuç dalı değil, süreç dalı bir etinlitir. Çcuların gerçe azanımı turnuvaa adar lan süreçtir. Hiçbir zaman çcuları ödül azanmadıları için ermeeceğim. Sistemi şüphenin uzun dönemde çculara verebileceği zararı düşünere haem ve jüri değerlendirme sistemini, çcularla shbet sırasında, asla srgulamaacağım. Kaıtla ilgili lara aşağıdai maddeleri anlırum: Kaıt ha ve menfaatleri mevcut FLL taımı dışında taımla palaşılamaz. Taım aıt ücreti zrunludur ve geri ödenmez. Turnuvalarda atılımcı saısı sınırlıdır. Anca, erel turnuvalarda başarılı lan taımlar ulusal turnuvaa atılabilir. Ulusal turnuvaa atılamaan taımlara ücret iadesi apılmaz. İletişimle ilgili aşağıdai maddeleri anlırum: Bilim Kahramaları Derneği benimle/bizim taımla TAKIM BİLGİ FORMU nda belirttiğim e-pstam aracılığıla iletişim urar. FLL ile ilgili tüm dümanları uup, taımıma, taım danışmanlarına, gönüllülere, velilere vereceğim. Değişililer lursa, taım bilgilerimi e-psta aracılığıla güncelleeceğim. Benim e-psta adresim diğer FLL taımları ile de palaşılabilir. FLL ve ilgili tüm azışmalarımda taım numaramı belirtmei abul edirum. Taım urmala ilgili aşağıdai maddeleri anlırum: Biz, en az 4, en fazla 10 çcuğun atıldığı resmi bir FLL taımıız. Hepsi en fazla bir taımın üesi. Taımımın üelerinin dğum günleri 31 Aralı 2004 den önce, 01 Oca 1999 den snra laca. Her taımın, taım tplantılarına ardımcı lma ve taım üelerinin üreticiliğini denetleme için en az bir etişin taım çu lmalıdır. FLL değerlerile ilgili aşağıdai maddeleri anlırum: Çculara, danışmanlara, gönüllülere, taımımın tüm desteçilerine FLL değerleri haında bilgi verip, nların sözlerinde, elemlerinde, ve özlerinde bu değerleri aşamaları ve başalarına ilham lmaları için çalışacağım. Jüri değerlendirme sürecinde etişin müdahelesi: Turnuvada maçlar sırasında haemlere vea sunumlar esnasında jürilere apilan etişin müdahalesi lumsuz değerlendirilir. Bunu anlırum ve abul edirum. Belenti önetimi: Her taım endine göre ç çalışabilir. Eipte ç çalışmamız, diğer eiplerin az çalışması deme değildir. FLL de değerlendirme süreci tüm dünada sübjetiftir. Süreç içinde öğrenci, veli, ul idaresine ödül azanmala ilgili sani lacamış gibi bir izlenim verip, bu sürece atılan vea deste lan işilerin prgramlanmış bir mutsuzlu aşamalarına sebep lmaacağım. Belentileri öncelile çcular için en sağlılı laca şeilde öneteceğim. Bir FIRST LEGO League taımı adettirere, FLL değerleri, ural, süreçlerine ve standartlarına ugun hareet edeceğimi abul edirum. İmza: Bu frmu endiniz için salaın. 4

5 3.0 FLL SEZON TEMASI Tema Ağusts/Elül alarında tüm dünada genelde anı gün duurulur. Bu seznda temanın esin anağı eğitimin geleceğidir. Sezn bunca apılan çalışmanın 3 bölümü vardır: 1. rbt unu (tasarım, prgramlama) 2. araştırma prjesi (araştırma, eniliçi alaşım, palaşım, sunum) 3. FLL öz değerleri vea ısaca öz değerleri anlaıp, özümseip, nlara ugun davranımın azandırdıları. Rbt unu: taımlar belli görevler apaca tnm bir rbt tasarlar ve prgramlar; haemler rbt un alanında, rbt tasarım jürisi de jüri görüşmesi sırasında değerlendirir; Prje: taımlar temala ilgili bir srun tanımlaıp, araştırma apıp, çözüm üretip, palaşırlar; prje jürisi görüşmesi sırasında değerlendirir; Öz değerler: taımlar öz değerler jürisi görüşmesi sırasında değerlendirilir. Eipler Elül - Oca aları arasında birlite çalışıp, çları rehberliğinde hazırlanırlar. Bu süre urt dışında genellile 8-10 haftadır. Yerel ve ulusal turnuvalar ul tavimine göre Oca, Şubat, Mart alarında lur. Turnuvalar hala açıtır. Ulusal turnuvada belli ödülleri azanan taımların atılabileceği uluslararası turnuvalar Nisan, Maıs, Haziran alarında apılır. Sezn bunca ğun bir çalışma snunda çcular bilim ve tenljinin aşama lumlu atılarını daha ii anlar. Teni ve bilimsel alaşımların anında, atılımcı taım çalışması, araştırma, bein fırtınası, tartışma, rta çözüm, iletişim, sunum nularında aşam bu ullanıp, geliştirebileceleri beceriler elde ederler. Elinizdei düman özellile sezn başında alınıza gelebilece bazı srulara cevap verebilme için hazırlanmıştır. Genellile Eim - Kasım alarında 3 ilde apılan ç frmasn tplantıları hem deneimli, hem de il ez atılaca taım çu ve danışmanları için ç önemli bir etileşim ve öğrenim fırsatıdır. Lütfen atılmaa çalışın. 5

6 4.0 TAKIM KURMAK (KİŞİLER) 4.1 KOÇ Her taımın en az bir çu lur. İlgili veli, öğretmen, mühendis, üniversite öğrencisi, STK gönüllüleri dğru ç adaı labilir. Kç labilme özel bir deneim değil, öncelile sabır, niet ve taımla birlite öğrenim arzusu gereir. Siz cevapları vermez, ama taımın aşadığı süreci lalaştırırsınız. Çcuların sizin rehberliğinize, çizdiğiniz sınırlara, ürelendirmenize ve eğlenmee ihtiacı lur. FLL teması, rbt unu, prje, NXT vea EV3 prgramlaması ve LEGO rbt apımıla ilgili ana avramları anlamanız gereir. Bu zamanla lacatır. Mera etmein. Prgramlama, mühendisli, tema uzmanı gibi tamamlaıcı danışmanlarla çalışmanızı tavsie ederiz. Çcularla deneimlerini palaşabilece, özellile temala ilgili bilim deneimi lan uzmanlar da ç fadalı labilirler. Bir ardımcı ç, danışman vea velinin size zaman aırabilmesi ç değerlidir. Te başınıza almaın. Hatta farlı işiler taım etileşimi, tplantılara ev sahipliği apma, teni deste ve spnsr bulabilme ve büü ilgisi gereen her an deste lma gibi farlı nu ve zamanlarda atı verebilirler. Mümünse, tplantı zamanlamasını bu işilerin deste labileceleri gün ve saatlere ugun laca şeilde planlaın. 4.2 ÇOCUKLAR 9-16 aş arası en az 4, en fazla 10 çcu atılır. Her çcu en fazla 1 FLL eibine atılabilir. Daha fazla saıda çcu varsa ve atıda bulunma isterlerse, bu işiler: taım ismi, lgsu, arması, t-shirt ve pster tasarımı apabilir, taımın spnsr bulmasına deste labilir, büü çcular rehberli, üçü çcular amiglu apabililer, anca her ii grup da resmi taım listesinde er almazlar. Nt: Her öğrencinin evine, ailelerinden acil durum telefnlarını ve çcuların alerjileri lup lmadığı gibi sağlı nularıla ilgili bilgi isteen ntlar gönderin. Bu bilgileri adedin/salaın, turnuvaa mutlaa getirin. YAŞ FARKLILIKLARINA DİKKAT Taım üelerinin gelişimine ve aş farlarına bağlı lara ç ii farlı gelişim aşaması görebilir. Genel lara çlar ve aıl hcaları şunları apmalı: 11 aş ve altı taım üeleri için her zaman srunları ve açılamaları görsel lara vea elle tutulur örneler üzerinden gösterin, öğrencilere unu ve görevleri önetere ve deneere anlamaları için zaman tanıın. Bu aş grubu sut düşünemeebilir ve birden ç ullanımı lan nesneleri avramata zrlanabilir. Bu aş grubu bitmiş bir çözümü haal edemeebilir, parçalarla namaları ve farlı lasılıları denemeleri gereir. 11 aşından büü taım üeleri için sıradışı fiirleri cesaretlendirme için rtam hazırlaın. Yaşça büü taım üelerine fiirleri vea bir snrai adımı taımın geri alanına açılama gibi liderli fırsatları tanıın. Bu aş grubu sut düşünebildiği için bir srunun snucuna da düşünere ulaşabilir. Bu beceriden, srun çözeren bilimsel düşüncei ullanmaı, hiptez urmaı ve snuca varmadan önce veri tplamaı cesaretlendirere, fadalanabilirsiniz. 4.3 AKIL HOCALARI Öncelili lara gençlerle birlite öğrenmeten zev alan işiler lurlar. Aıl hcası araren, lütfen bu işilerin taımınızın aş grubuna ugunluğu nusuna diat edin. Bu işilerle görüşüp, FLL değerlerini ve duarlı prfesnelli avramlarını dğru anladılarını ve taıma örne lacalarından emin lun. Onlara gereli bilgii verin i: bilgilerini çcuların anlaabileceği dile atarsınlar, taım hedefleri, zamanlaması ve tplantı tavimine uum sağlasınlar, 6

7 taımın aradığı cevapları bulmasına rehberli etsinler, taım dinamilerini idare edebilsinler; heresin atısını tadir edip, ürelendirsinler. Olası aıl hcaları ve atıları: mühendis: rbt tasarımı vea prjenin bitmesi için gereli labilece beceriler haında bilgi verir, FLL mezunu: çun taıma rehberli etmesine deste lur, srunları giderebilir, bilim insanı: tema nusunda uzman biri gerçe aşam örneleri verip, prje nusunda deste labilir (var lan çözümlerden bahsedip, bilgi anaları nusunda enilerini önerebilir,) grafi sanatçısı: taım lgsu, t-shirt ü, sunum nularında deste labilir, marangz: masa apımı nusunda deste lur, azılımcı: azılım prensipleri haında nuşabilir; taımın azdığı prgramların srunlarını giderme nusunda ardımcı labilir, pazarlama uzmanı: çculara pazarlamaı anlatıp, taıma araştırmalarını palaşım nusunda deste labilir, idari deste/finans bulabilece işi: taıma para azandıraca llar düşünür; aileleri ve çcuları, düşünme-planlama-gerçeleştirme süreçlerine dahil eder, görsel mecra uzmanı - FLL seznu bunca taım düşüncelerinin, faalietlerinin, hatalarının ve başarılarının defter, ftğraf, çizim, vide vea herhangi bir frmatta adını apar, belgesini tutar; sezn süresince bu çalışmalar taımın arar verme süreçlerinde bilgileri rganize etmesine ardımcı lur; turnuvalar sırasında ise bunlar taımın deneimlerini jürie sunma için müemmel bir l lur; sezn snunda bu belgeler hem taım fertlerinin öz güvenleri için, hem de diğer öğrencilere ilham verebileceği için önemlidir. 4.4 DESTEKÇİLER Desteçi bir srua ii düşünülmüş başa bir srula arşılı verebilir. Taım üelerini endi bilim bilgilerini ve mantılı snuç hiptezlerini ullanmaa öneltme için şu sruları ullanabilirsiniz: Eğer böle lsadı, ne lurdu? Pei snra.? Bunun etisi ne laca? 4.5 VELİLER Bugüne adar turnuvalara atılmış lan velilerden süreç ve deneimle ilgili ç lumlu hiaeler dinledi. Teni vea bilimsel bir işi varsa, veliler aıl hcası labilirler vea temala ilgili nuşmacı bulabilirler; bunların dışında spnsr bulabilirler; ljisti deste, tplantı desteği verebilirler; malzeme ve ana bulma nusunda deste labilirler; turnuvalarla ilgili ağıt işlerini apıp, seahat detalarını rganize edebilirler; taım luşturma etinlilerinde rl naabilirler; taım çalışıren iece ve içece sağlaabilirler; lası stresi düşürebilirler; velilerle sı sı iletişim içinde lun; taım blgu luşturup, heresin taım hiaesini, esilerini taip etmesini sağlaın; velilere FLL öz değerleri, duarlı prfesnelli avramı, ve FLL nin etişin müdahelesine alaşımından bahsedin. 4.6 GÖNÜLLÜLER Gönüllüler taımı işler halde tutmaa ardımcı lurlar. Bazı gönüllü örneleri ve taıma atıları şunlardır: aile - ulaşım, iece içece, finansal deste, marangz - un sahasının enarlarını ve/vea tercihe bağlı FLL masasını apma desteği. Türie nin farlı ntalarında, bazı STK lar farlı biçimlerde bu prjee deste lablirler. Deste lan bir STK bulursanız lütfen bize haber verin i, diğer taımlar da bu tip analardan zamanla fadalansın. 7

8 5.0 ROLLER ve SORUMLULUKLAR 5.1 KOÇ ROL ve SORUMLULUĞU - bu dümanın 2.0 bölümünü uun ve aşaın, - bıraın taım endi stilini geliştirsin ve utlasın, - taım endi işini endisi apsın, - firinizi empze ederseniz, devrimsel labilece bazı fiirlerin rtaa çımasını engelleebilirsiniz, - endi firini empze eden bir ç, danışman vea veli çcuların endilerini etersiz hissetmelerine de sebep labilir, - rbt tasarımını, prgramlamaı, çözüm üretimini, sunumu bıraın taım apsın, - siz bş mu duracasınız? haır: mesela, nları süreli eni denemeler apmaa ürelendirebilirsiniz, - farlı çlar farlı şeler apacatır, anca, başarılı ç: içeriği değil, süreci önetendir, - siz işlerin tamamlanmasını sağlaan lalaştırıcısınız, - bir srua, başa bir srula cevap verebilirsiniz; bu eni zihinsel apılar açacatır, - çcu güvenliği: çcular sizin ve taımdai diğer ardımcı ve danışmanların srumluluğu altında, size güvenirlar; bu nuda her zaman en büü özeni gösterin; mümünse, tüm taım fertlerini önemli gördüğünüz güvenli avramlarının turnuva öncesi üstünden geçip, lası rislerin en düşü seviede almasını sağlaın; (mesela, her zaman 2 işi bir arada lsunlar; tuvalete gideren, size vea ardımcılarınıza haber versinler; turnuvanın apıldığı binaı ter etmesinler, vs.) - taımınız için en ii lanı apın; heres atılsın, heres taımın bir parçası lduğunu hissetsin. 5.2 TAKIM ROL ve SORUMLULUĞU Taım rl ve srumlulularını tüm eiple tartışın. Artı sınırların dğru çizilmesi ç önemli. Genellile çcular ne apma istedilerini bilirler: prgramlama, tasarım, apım, araştırma, pazarlama, vs. İstediğini apamaan çcu lmamasına diat edin. Birlite taım lara çalışmanın öneminin hep altını çizin. Çcuları sınırlarını zrlamaları için ürelendirin ve heresin birden fazla iş apmasını sağlaın. Mümünse, rlleri değiştirip, farlı deneim fırsatları luşturun. Çcular zamanla gönüllüsü lmadıları bir işi bile seve seve apabilecelerini far edeceler. 5.3 OLASI TAKIM ve ALT-TAKIM ROLLERİ araştırma temala ilgili bilgi tpla; gerçe aşam srunlarını tanımla, var lan çözümleri listele; nuşmacı davet et; tplumsal palaşım aınınızda, tplumda im sizin aptığınız çalışmanın snuçlarından fadalanabilir bulun ve ilerde buldularınızı, çözümlerinizi nlarla palaşın; sunum prjede çözümünüzü jürie etili şeilde ve ısa zamanda anlatabileceğiniz bir sunum hazırlaın; rbt tasarımı ve apımı rbtunuzu nasıl apacağınız nusunda hemfiir lun; prgramlama rbtun nasıl prgramlanacağı nusunda hemfiir lun. strateji geliştirme ve analiz sahaı inceleip, görevleri nasıl apabileceğinize dair farlı senarlar üretin; ris, azanç analizi apın ve izleeceğiniz lla ilgili hemfiir lun; rbt piltları (2) turnuvada masa başında bulunması için en fazla 2 işie izin verilir; hazırlanın, denein, stres altında imin pilt lması daha dğru lur? prje önetimi heresin dalanmasını sağlaın, her firin duulduğundan emin lun; hemfiir lun ve heresin plana umasını sağlaın; alite ntrl bağımsız denelerle rbtun nasıl iileştirlebileceğini eşfedin; geliştirme için telif apın; pazarlama lg, t-shirt, afiş tasarlaın; basın bülteni hazırlaın ve erel basın, çevre ullar, STK larla palaşıp, FLL deneimi haında farındalı luşturun; velilere, spnsrlara, ve deste veren urumlara haftalı lara faaliet ve gelişim rapru gönderin; belgeleme fiir, elem, başarısızlı, ve başarılarınızın sezn bunca adını tutun ve istendiğinde gösterebilece numda lun; bu turnuvalarda jürii ve ziaretçileri etileme için ç la bir öntemdir; spnsr bulma nasıl para bulurum die düşünün; diğer veli ve çculardan fiir alın; taım ruhu taımınızın, ailenizin, aradaşlarınızın turnuvada nasıl endileri labileceğini düşünün; haal gücünüzü ve lumlu alaşımınızı gösteren t-shirt tasarlaın, şarı azın, bara, pster, afiş apın; 8

9 5.4 İLK DEFA KOÇ OLANLAR İÇİN 10 PÜF NOKTASI 1. ii bir ç labilmeniz için illai mühendis lmanız geremir, 2. il tplantıdan itibaren taım çalışmasıla şeillenen, heresin hemfiir lup, sahipleneceği urallarınız lsun, 3. hem çcular, hem de veliler işi çcuların apacağını bilsin, 4. endi firinizi empze etmei unutun; nasıl srular srara, çculara en ii rehberli edebileceğinizi düşünün, 5. te başınıza almaın; deste alın, 6. finansman bulun, 7. seznun başında buluşmalarınıza atılımla ilgili taım tüm fertlerinin sözünü alın, 8. velileri deste labileceleri rllere dahil edin; hatta, rlleri zaman zaman değiştirmelerini sağlaın i, taımın gelişimini aşaıp, deneimi sahiplensinler. 9. zamanı ii ullanın; turnuva ve apılaca işler tavimini hemen hazırlaın, palaşın ve hep göz önünde lmasını sağlaın, 10. taımın eğlenceli vait geçirmesini sağlaın; bu şeilde çcular anlı hüsranlarla, zaman stresile daha ii baş edebilirler; öğrenimin, eşfetmenin eğlencesini far etmiş bir taımın ç ve velileri üstünde çcuların işini apma için daha az bası lacatır. 9

10 6.0 HAZIRLIK, MALZEME, MEKANİK 6.1 HAZIRLIK hazırlı sırasında internet erişimi lan bilgisaar temin edin - bugün ullanılmata lan bilgisaarların çğu buna ugundur; arıca taımınızın atıldığı her turnuvaa bir bilgisaar getirmeniz gereebilir; prje jürisi değerlendirmesi sırasında ullanılaca bilgisaarın özellilerini turnuva öncesi web sitesinde bulacasınız; eğer bir ul taımısanız, sağlaacaları lalıları, güvenliği ve öğretmen iletişimini nuşma için ul idaresile görüşün; taımın bütün ula arar sağlaacağı gerçeğinden bahsedin; tplanaca bir mean bulun; turnuva masasını aptırın, meana erleştirin, sahanızı urun - sahaı erleştirme için düz/pürüzsüz tabanı lan bir da ullanılın; saha urulum detaları için lütfen SAHA KURULUM.pdf dsasını incelein; sahaı farlı zamanlarda ullanara, biraç taım da palaşabilir; tema setini temin edin ve urun; eğer sa, rbt seti ve azılımı temin edin; web sitesi üzerinden aıt aptırın; buluşma tavimine arar verin - turnuva öncesi hafta snu dahil lma üzere haftada bir vea ii defa iişer saatli tplantılar öneriruz; eni taımların esilere göre buluşma ihtiaçları daha fazla labilir; gerçeçi, tatillere baramlara özen gösteren buluşma tavimi luşturun ve tavimin taımdai heresin elinde lduğundan emin lun; bilin i, farlı ihtiaç ve etileşimler üzünden ç lara siz daha fazla zaman harcama zrunda alabilirsiniz; masrafların nasıl arşılanacağını belirlein; eğer mümünse, para sağlama için spnsr bulun; spnsrları taım tplantılarına davet edin; aıl hcaları ve uzmanların taım ziaretlerini prgramlaın; süreci taip edin - FLL de işin çğunluğunu apma 3-4 hafta alabilir anca, zamanla ilgili her hangi bir sıışma geresiz strese sebep labilir; süreci ii taip edin; taım tam istediğiniz gibi hazırlanmamış da lsa turnuvaa gidin; ne lursa lsun turnuvaa gelme taımınız için ç değerli bir deneim lacatır; taım hedeflerini çıarın - süreç içinde neleri öğreneceğinizin listesini apın; FLL nin gerçe hedeflerinin asla madala vea upa azanma lmadığını unutmaın; sezn snunda dönüp: - bilim ve tenljinin ne adar eğlenceli ve fadalı lduğunu öğrendi, - apmaı düşündüğümüz bir şei aptı, - heresin düşüncesini dinleip, sagı gösterdi, - tpluma atımız ldu, - geçen seneden daha ii aptı, - zamanı ullanmaı öğrendi, srunları aşmaı öğrendi, fiirleri iletmei öğrendi, - araştırmanın srunu daha ii anlamamızı ve daha anlamlı çözüm üretiren atısını öğrendi, - eğlendi....listesinden bir açını bile diebilirsanız, ne mutlu size! 6.2 ÖĞRENMEYE BAŞLIYORUM taım urma egzersizleri apın; bu nuda başarılı lma teni becerilerden daha önemli labilir; rbtu istediğiniz gibi hareet ettirmenin temel fatörlerini öğrenin; rbt ve bilgisaarın çalışmasını test edin; basit bir prgram azın, rbta ülein, denein; rbtu taımınızın istediği öne dğru ürütme için basit prgramlar ullanın; rbtunuza sensörler elein ve nları prgramlamaı denein, sensörleri prgramlama haında daha ç bilgi edinme için aşağıdailer gibi üçü taım egzersizleri denein: öne git, bir duvara çarp ve dur, üç sanie ileri git, 90 derece dön ve snra 25 cm ilerle, beaz bir üze üzerinde bir siah çizgii taip et. 10

11 basit meani prensipleri çculara öğretin vea öğretmesi için birini bulun (çarlılar ve çarlı ranları, çapraz bağlantıları apma, rbtu parçalanmaaca şeilde birleştirme özellileri gibi) rbtun bir sensörden diğerine nasıl geçeceğini öğrenin. 6.3 BAŞLANGIÇ TOPLANTISINDA VEYA HEMEN SONRA Taımınıza en ii bilgi ve liderliği sağlama için aşağıdai rganizasn, planlama ve eğitim fiirlerine başvurun. Turnuvadan bir taım lara eif alın! turnuva urallarının (KURALLAR.pdf) bir pasını alın; nu heresin dönüp baabileceği bir ere un; tema setindei görev mdellerinin apım talimatlarını internet sitemizde bulacasınız; web sitesindei SAHA KURULUM.pdf dsası masanın apımı ve mdellerin erleşim bilgilerini verir; ileride ullanma üzere lütfen salaın; görev mdellerini hazırlamış lduğunuz saha zemini üzerine diatlice, urallara ugun lara erleştirin, prje dsalarını basın ve uun; bein fırtınası apmaa ve senin dünan, senin sınıfın prjesi üzerinde çalışmaa başlaın, rbtun görevleri çözebilmesi üzerinde çalışın, bir taım ismi seçin, Bir taım t-shirt ü vea lgsu tasarlaın. 6.4 DONANIM ve YAZILIM ROBOT SETİ ve SENSÖRLER FLL de ullanılan standart rbt seti MINDSTORMS NXT vea EV3 tür. LEGO MINDSTORMS Educatin NXT seti prgramlanabilir LEGO tuğlasını, bilgisaardan prgram ülemee araan ablu, örne rbtlar için önergeleri, 3 mtr, sensörleri, ve dişli, as, teerle, iriş, bağlaıcılar dahil lma üzere 437 LEGO parçası içerir. LEGO MINDSTORMS Educatin EV3 setinin içinde ise 541 parça mevcuttur NXT/EV3 bir mir denetleicidir. Bilgisaarın lavesi, mnitörü, faresi vardır ve genel ullanım için apılmış bir cihazdır: un naabilir, dsa salaabilirsiniz. Diğer taraftan mir denetleici belli bir işe adanmış eletrni bir cihazdır. Mesela, mirdalga fırın bir mir denetleicidir. Rbtunuz her istediğiniz apamaabilir, ama ne apmaa prgramlarsanız, nu apar. Denetleici, azıp ülediğiniz prgramlar saesinde rbtun tnm işler apmasına izin verir: mtrları ntrl eder, çevresini algılar, ve verilen emirleri erine getirir, ama düşünemez. Özellile, 8-9 aşında öğrenciler rbtun istedileri şei apmadığını söleebilirler ama NXT/EV3, sensörlerinden algıladığı çevresel duruma ve prgramına göre hareet eder. FLL de izin verilen sensör şunlardır: rtasn, dunma, ışı, ultrasni, ren, jirspp. Rtasn (dönüş) sensörü ve iç süreölçer prgramlama açısından sensördürler anca sensör adeti sınırlamasını etilemezler. NXT/EV3 için tasarlanmış başa sensörler de vardır, anca bu sensörler FLL de ullanılamazlar. Sensörlerin beceri ve zaafietlerinin anlaşılması için mümünse rta bir görev ullanın. Mesela, dunma sensörü anca bir ere dunduğunda far eder. Işı sensörüle erdei bir çizgii izleere bir ere varma dunmadan da mümündür ama da ne zaman duracağını bilemeebilir. Eğer ultrasni sensör ullanılırsa, rbt bir şelere dunmadan gidebilir, anca neree gideceğini tam bilemeebilir. Anı şeilde iç süreölçeri ullanara mesafe alma istenirse, pilden analanan vlta/hız değişilileri üzünden istenilenden uzun mesafe vea ısa mesafe gidebilir. Rtasn sensörü ullanılırsa, cihaz telerlelerin aç ere döndüğünü far edip, na göre durabilir, ama ine de nerede durduğunu tam bilemez. Her sensörün bir beceri sınırı vardır. Bunları eşfedin. Birlite ullanmaı vea bazen hiç sensör ullanmadan, farlı metdlarla görevi apabileceğinizi de bilin. 11

12 Dunma sensörü Sensörler arasında en basit lanıdır. NXT/EV3 e taılır. Denetleicie sensörün üstündei düğmenin basıldığı haberini verir. Mesela, rbtun bir duvara dunup vea başa bir nesnee dunup, geri dönmesini sağlaabilirsiniz. İleri seviede taımlar dunma sensörünü ullanıp, farlı bir prgram çalıştırabilirler. Rtasn sensörü NXT/EV3 mtrlarının içinde bulunur. Sensör asın aç defa döndüğünü hesaplar. Eğer rbtun as/teerle mbinasnunun her dönüşünde ne mesafe gittiğini bilirsanız, zaman rbtunuzu belli bir mesafei gitmesi için prgramlaabilirsiniz. Arıca farlı teerlelerin farlı öne dönüşleri saesinde rbtun dönüşünü sağlaabilirsiniz, vea elentilerin ne adar hareet etmiş ldularını anlaabilirsiniz. Rbt belli bir mesafei gideren denetleicinin üstündei LCD erana view mdundan baara rbtun aç adet dönüş aptığını (rtasn,) ve aç derece dönmüş lduğunu uabilirsiniz. NXT-G azılımında Mtr Mve (hareet) detalarında sağ/sl dönüşlere izin veren bir sürgü bulunur. Bu umuşa bir a çizmee de, bir mtrun çalıştırılıp, vea bir mtr ileri gideren, diğerinin geri gitmesine de izin verir. Farlı dönüşlerle ilgili dene apıp, avantaj ve dezavantajlarını öğrenebilirisiniz. Işı sensörü NXT e taılır. Eğer ışı sensörüne aından baarsanız, içinde ii adet üçü ampul görürsünüz. Aslında bir tanesi ışı veren ampul, diğeri de ölçen ampuldur. Ölçüm birim arasıdır ve ışığın geri ansımasıla rantılıdır. Ku bir üze ç alça bir sevie, açı renli bir üze, vea sensörü bir ampula tutma üse bir sevie lara unur. Saha zemini üzerinde rbtun u bir çizgii taip etmesi ç değerli labilir. Çizgi taip etme istirsanız, ışı sensörünü saha zemini üzerine tam di baaca şeilde erleştirin. Yazılım, farlı ansıma sevielerine göre rbtu ntrl eder. Mesela, rbtun ışı sensörü u görüren, sadece sl mtrunu çalıştırıp, açı ren görüren sadece sağ mtru çalıştırırsanız, zaman mtr siah alın bir çizginin sağ enarını taip edecetir. Saha zeminindei siah çizgii taip ederen en ii snucu alma için ışı sensörünün saha zemininden en fazla 50 uruş alınlığı adar bir mesafede ve her zaman rbtun gölgesinde lmasını sağlaın. Çevreden gelen ışıtan runan bir ışı sensörü daha güvenilir şeilde çalışır. Işı sensörü ullanan her taımın çevreden gelen ışıla ilgili srunu labilir. Çizgi izleen rbt bazen ç ii, bazen de anlış snuç verebilir. Farlı dalarda, hatta farlı turnuva masalarında ışı uma snuçları farlı labilir. Anca, bu üzden ışı sensörü ullanmamazlı etmein. İi taımlar sensörlerini alibre etmenin, vea farlılılarla başa çımanın llarını eşfederler. Ultrasni sensörü NXT/EV3 e taılır. Göze benzese de, aslında ses dalgaları ullanıp, nesneleri far eder vea mesafe ölçere rbtun görmesine izin verir. Yani anıı ullanır. Bu teni unuslar ve arasalar tarafından da nesnelere erişme vea nlardan açınma için ullanılmatadır. Ses dalgası gönderilir ve ultrasni sensörü dalganın ansııp, geri gelincee adar i zamanı ölçer. Bu da bir nesnenin görülmesini, dunmadan durulmasını, vea na belli bir mesafede durabilmei sağlar. Unutmaın i, ultrasni sensörü tarafından görülme için nesnelerin en az belli bir büülüte lmaları gereir. 12

13 İç süreölçer Denetleicinin içinde bir saat vardır ve taımlar bazen bu saati sensör gibi ullanırlar. Başarılı ullanım nadir lur. Mesela, dielim i 5 sanie çalış ve dur mutu ugulursunuz. Eğer teerle bir gün diğerine göre daha sııgevşe dönürsa, vea pil güç sevieleri farlısa, bu alaşımın snuçları tam güvenilir lamaz. Zamana göre aarlanmış dönüşlerde sıça srun aşanabilir. Süreölçere daalı çözümler hızlı bir çözüm gibi gözüebilir, anca sensör ullanımı adar güvenilir değildir. Deneimli taımlar ne deme istediğimizi hemen avraacatır. Ren Sensörü NXT e taılır. Işı sensörüne benzer. 2 erine eşil, ırmızı, mavi ışı veren 3 ampül vardır. Sensör siah, lacivert, eşil, sarı, ırmızı, beaz ren salası içinde seçilen başlangıç ve sn ren seçimlerinin içinde(inside range) vea dışında(utside range) lmasına göre arar verir. EV3 Ren Sensörü EV3 e taılır. Tplamda 7 farlı ren ve artı lara ren lmama durumunu (bşlu) algılar. EV3 Jirsp Sensörü EV3 setlerinin içinden çıan rjinal LEGO ürünü sensördür. Prgramlandığı zaman rbtun önünü ve/vea eğimini algılamasını sağlar YAZILIM Açı mimarlı örneği lara NXT birç azılımla uumludur. NXT-G azılımı Natinal Instruments firması tarafından geliştirilmiştir. NXT-G, görsel anlamı lan inların sıraa dizilip, rbtu ntrl edebilece prgramı rtaa çıaran azılımdır. Yazılımı Tenta dan ( temin edebilirsiniz. Çlu ullanıcı-ul lisanslarıla ilgili de Tenta la görüşebilirsiniz; tel: EV3 Yazılım Prgramlama mantığı NXT-G ile anı lsada ullanıcı araüzü tamamen değiştirilmiştir. Daha gelişmiş rbtlar inşa etmenizi sağlaan örne ılavuzlar mevcuttur. Yazılım üzerinden ders içeriği (ılavuzlar, görevler, resimler, rbtlar eleme) hazırlaıp öğrencilerinizle palaşabilirsiniz. Öğrenci ve öğretmenler için farlı ii urulumu mevcuttur. 6.5 MEKANİK Nesne manipülasnu (taşınması) FLL rbtu hem er değiştirme, hem de saha zeminindei farlı nesneleri hareet ettirme zrundadır. Bu elem, özellile eni taımlar için, FLL seznunun en zr tarafı labilir. Başlangıçta taım şöle derse şaşırmaın: nesnei alacağız, hızla şuraa götürüp, bıraacağız Anca, il bir aç başarısız denemeden snra taım gerçele üzleşme zrunda alır. Bu tip görevlerde başarı için ciddi bein fırtınası, deneme-anılma, sabır gereir. Her görev, rbtu farlı hareet ettirme becerileri geretirir. Kaldırma, bırama, bşaltma, itme, çeme.. gibi. Te çeşit çözüm, tüm görevler için eterli lmaacatır. Kurallara göre taımlar NXT ile beraber anca 3, EV3 ile beraber anca 4 mtr ullanabilirler. NXT er değiştirme için taım 2 mtr ullanırsa, nesneleri hareete ettirme/görevleri erine getirme için gerie 1 mtr alır. Pei taım nasıl lurda te mtrla farlı nesneleri hareet ettirip, çözüm üretebilir derseniz, şöle çözümlerden bahsedebiliriz: 1. taımınız her görevi çözme zrunda değildir. Basit bir strateji, az saıda üse puanlı görevi daha üse lasılıla çözme ve üzde 20 başarıla çözülebilen görevlerden vazgeçmetir. Bu durum basit lasılı hesaplarının ve un terisi urallarının öğrenilmesi için bir fırsattır. Strateji önemlidir: her nesne hareeti için mtr ullanımına gere tur. Bazı çözümler için basit meani tasarımlar eterlidir: fare apanını vea her hangi bir tetileme sistemi saesinde çalışan cihaz düşünün. 13

14 2. nesne taşınması için bir aç tane özel tasarlanmış çözüm düşünün i bunların hepsi 3ncü mtru farlı zamanlarda ullansın; 3. rbtu üsteen değiştirin; (arşılaşma rnmetresi siz üste değişili aparen durdurulmaz; ne apacasanız, çabu apın.) En önemli srun taım fertlerinin hareet ettirici çözümler açısından deneimli lmamasıdır. Bu nuda şunları apabilirsiniz: LEGO MINDSTROMS la ilgili itaplarda bazı tasarımlar bulabilirsiniz, erel bir baie gidip: frlift, ri, gibi aletlerin nasıl işledilerine baabilirsiniz, Bunlara benzer ilham verebilece başa cihazlara (vinçler, damperli amn, epçe, vs.) baabilirsiniz. Mümünse, bunların ftğraflarını taım tplantısına götürün, bein fırtınası sırasında anlamı labilir. Taım meanizmalarla ilgili araştırmasını apıp da, bein fırtınası aptıtan snra, seçilen fiirlerin prttipini apabilir. Hemen müemmel bir mdel luşturmaa almaın. Prttipten öğrendileriniz alaşımınızın değişimine sebep labilir. Bu aşamaları döümante ederse hem sn tasarımda hangi aşamalardan geçere sna ulaştığımızı öğreniriz, hem de ileride bir snra i turnuvalar adına ne öğrendim dediğimiz çıarımları aparen elimizde uvvetli bir anağımız lur. Rbtumuzun prttip aşamasındai tasarımından itibaren rbtun ağırlığını, butlarını, ağırlı merezini, aç parçadan luştuğunu, parçalarını/malzemelerini tanıma bilgi sahibi lma ve daanılılığı (üçü bazı deneler geliştirebilirsiniz: ( örne: ne adar üseliten düşerse dağılır, tamir edilemez hale gelir) gibi ana öğelerini bilmemiz gerelidir. Bu bilgiler bize aptığımız tasarım haında herhangi bir değişili geretiğinde il incelenmesi gereen altın anahtarları sunarlar. Taımı alt-taımlara bölüp, alt-taımların anı anda farlı çözümler üstünde çalışmasını denein. Reabet ve öğrenim etili dürtüler labilir. Ağır, büü elentiler rbtu avaşlatıp, pili zrlaabilir, ve öngüdümü daha az terarlanabilir ve daha az öngörülebilir hale getirebilir. LEGO tuğlaları erine aslardan luşan uzun, üse elentiler tasarlamaı tercih edin. Unutmaın i, elentileri sahada bıraabilirsiniz (anca, bıramala ilgili ceza puanı labilir; bu nuda lütfen KURALLAR.pdf dsasını diatlice uun.) Onların rbtunuza taılı lara üsse dönmesi şart değildir. Taımınızı basit çözümler bulabilme nusunda sıı çalışmaa ürelendirin. Basit çözümlerin turnuvada daha tutarlı çalışmasını beleebilirisiniz. Rbtumuzu sn aşamasına getirditen snra unutmamamız gereen bir diğer altın ural ise meani tasarımın ambalajlanmasıdır. Müemmel çalışan bir rbt tasarlamış labilirsiniz, anca nu turnuvaa/maça adar muhafaza edemezseniz, bütün emeğiniz zian labilir. O üzden ambalajlama/paetleme başlığı bizi turnuvaa/maça ulaşıncaa adar ve maç sırasında sahada luşabilece ötü durumlardan ruma için önlemlidir. Bu gibi önlemleri önceden düşünüp tasarımımıza elediğimizde mutlaa bir adım önde luruz. 6.6 BLUETOOTH NXT i prgramlaan bilgisaarların Bluetth araüzü lması bir avantajdır. USB ablsunu süreli taıp, çıarma erine, rbtu her prgramlaıp, denediğinizde, prgram ülemesi Bluetth saesinde ablsuz lara gerçeleşir. Tabi bunu ullanma için bilgisaarın bir de Bluetth araüzününe ihtiacı vardır. Bu dnanım diz üstü bilgisaarlarda genellile standart lara bulunur. Masaüstü bilgisaarlarınsa, dnanım ihtiacı vardır. Ne azı i, her Bluetth cihazı ve sürücüsü anı değildir. Satın almadan önce alacağınız ürünün NXT ile çalışıp, çalışmadığını dğrulaın. Bu bile çalışacağının garantisi lmaabilir. Kullandığınız Windws cihaz sürücülerile uumlu lmaabilir, ve cihazla gelen sürücüü ülemeniz gereebilir. Rbtunuza hazırlı aşamasında Bluetth ile prgram üleebilirsiniz, anca turnuvalarda Bluetth ullanılmaz. 6.7 NXT YEDEK PİL Eğer NXT rbt setini Tenta dan aldısanız, zaten şarj edilebilir bir pili var demetir. Peraende ürünlerde set içerisinde şarj edilebilir pil tur. 14

15 6.8 İYİ BİR ROBOTUN TEMEL ÖZELLİKLERİ bütünlü: çalışıren elentileri düşmez/arılmaz. dğrulu: düz gidebilir, ve tam çalışır. işlevselli: apması gereeni lması geretiği gibi apar, vea gereirse üçü çaplı tparlamalarla eniden apabilir. terar edebilirli: anı şeleri terar-terar apabilir. eniden tam üretebilme (reprducibilit): ergnmi: eterlili: hareeti iinci ez tam anı şeilde apabilme. la idare edilebilir. sürtünme vea ağırlıtan dlaı pil gücünü harcamaz. 15

16 7.0 GÖREVLER ve PROJE 7.1 GÖREVLER Rbt ununa dğru hazırlanabilme için lütfen aşağıdai dsaları ( web sitesinde) ç diatli uun: a. SAHA KURULUM.pdf size, saha zemininin ve görev mdellerinin nasıl erleştirilmesi nusunda detalı bilgi sağlar (görev mdellerinin apım talimatlarını internet sitemizde bulacasınız,) b. GÖREVLER.pdf c. KURALLAR.pdf, d. ROBOT OYUNU GÜNCELLEMELERİ.pdf (eni sru ve cevaplar, eni vea esi bilgiler sezn bunca ilan edilir; bu safaı zaman zaman ntrl etmei unutmaın.) 7.2 PROJE Prjee ii hazırlanabilme için lütfen aşağıdai dsaları ( web sitesinde) ç diatli uun: a. PROJE.pdf, b. KAYNAKLAR.pdf, c. UZMANINA SORUN.pdf, d. SÖZLÜK.pdf, e. PROJE-SSS.pdf Prje için ararlı labilece web sitelerinin adreslerini KAYNAKLAR.pdf dsasında bulabilirsiniz. Prje adımları (özet:) 1. gerçe aşamda arşılaşılan srunları tanımlaın* 2. araştırıp, uzmanlarla görüşüp, varlan çözümleri listelein, bulgularınız üzerine eniliçi bir çözüm önerin* (bir eip lara hemfiir lduğunuzdan emin lun; araştırmalarınızdan bulgularınızdan ve önerinizden emin lun) 3. araştırma snuçları ve çözümünüzü palaşın* (bu eibinizin başarını da teşvi etmesini sağlaacatır; FLL bu nua ç değer ve önem verir) 4. çeici bir sunum hazırlaın, 5. B planınız lsun: bilgisarda gösterme istediğiniz sunumun var lan dnanım ve azılımla uumlu lmaması lasılığını öngörüp, bu durumda ullanılaca farlı bir sunum hazırlaın. *ıldızla işaretli adımlar lmadan prje ödülü almanız zrdur. 16

17 8.0 TURNUVALAR 8.1 GENEL Türie dei turnuvalar erel ve ulusal turnuva lara iie arılır. Arıca, OIC (Asa), OEC (Avrupa), Wrld Festival (Ameria) lara 3 tip uluslararası turnuva vardır. Yerel turnuvalar Bilim Kahramaları Derneği vea erel turnuva rtaları tarafından FLL nin uluslararası urallarına göre düzenlenir. Hangi ödülleri alan taımların ulusal turnuvaa atılabileceği nusu erel turnuva öncesi web sitesinde belirtilir. Ulusal turnuva Bilim Kahramaları Derneği tarafından FLL uluslararası urallarına ugun lara düzenlenir. Ödül alan taımların hangi uluslararası turnuvaa atılabileceği turnuva öncesi belirtilir. Arıca, atılım haı edinen taımın bir üst turnuvaa atılmaması durumunda, erlerine hangi taımların atılabileceği de belirtilir. Uluslararası turnuvalara atılım haı Bilim Kahramaları Derneği tarafından FLL urallarına göre verilir. Verilen sadece atılım haıdır. Katılımla ilgili her türlü (idari ve finansal dahil lma üzere) srumlulu atılan taımındır. 8.2 BAŞVURU Her taım endi başvuru sürecini önetir, bu üzden nasıl başvurmanız geretiğine arar verme için sitesindei SEZON DOSYALARI bölümüne baın. Bazı etinliler için sınırlı apasite lduğundan, başvuru apmış lmanız abul edilmenizi garanti etmez. Kaıt ücretini ödeip, tema setini alıp, TAKIM BİLGİ FORMU nu esisiz tamamlaara başvurunuzu apın. Başvuru süresi bittiğinde, abul edilen taımlar etinliğe ev sahipliği apan erel turnuva rtağı vea Bilim Kahramaları Derneği tarafından bilgilendirilecetir. Bilim Kahramaları Derneği ve çlar arasında e-grup lula etileşim sezn snuna adar sürecetir. 8.3 TURNUVA ÖNCESİ HAZIRLIK turnuvaa hazırlanma için mümünse hafta snları da dahil lma üzere tplantılar düzenlein, taım ve etinli bilgilerini ve ul gazetesinde, ilan panlarında, ve erel gazetede aınlaın, prva lara rbtunuzu çalıştırın ve sunumunuzu apın; bunları aparen zaman sınırlamalarına diat edin; seirci davet edin ve fiirlerini alıp, size dğru gelirsa, sunumunuzu değiştirin. 8.4 TURNUVA GÜNÜ YAKLAŞIRKEN turnuva bilgileri için adresine terar girin, ÖNEMLİ: etişin müdahelesi ile ilgili bölümü terar uun, etinliğin başlangıç-bitiş tarihleri, saatleri, par erleri, getirilmesi gereenler, ve eme, sunum dası dnanım ve azılım bilgileri gibi nularla ile ilgili bilgileri web sitesinde incelein, bütün öğrencilerden tam lara dldurulmuş AİLE ONAY FORMLARINI tplaın, çcuların sağlı sigrta bilgileri, sigrta erişim numarası, pliçe numarası, veli telefn numaraları, adresleri elinizde bulunsun, varsa, çcuların almata lduğu ilaç ve alerjilerini bilin. 17

18 8.5 TURNUVA GÜNÜ turnuva günü adınızı aptırın, JÜRİ TAKIM TANITIM FORMU nu verin (4 pa,) AİLE ONAY FORMU nu verin. Bu frmları web sitesinde bulabilirsiniz. FIRST LEGO League seznu heecanı turnuva günlerinde zirvee çıar. Turnuvaları erel turnuva rtaları, Bilim Kahramanları Derneği, ve gönüllüler planlar, önetir, ve ürütür. Bu etinliler taım üelerine biraraa gelere başarıları utlama fırsatını verir. Turnuvalar heecanlıdır, renlidir ve enerji dludur! Turnuvalarda imleri görebiliriz die srarsanız: VIP nular, spnsrlar, meda mensupları; çlar, duarlı ve neşeli öğrenciler; jüriler ve siah beaz çizgili gömlelerile haemler. Buradan güzel hatıralarınız, ve endi ürettilerinizle arılırsınız: t-shirt, afiş, dstlular, çözümler, alışanlılar, vs. Taımların bu süre içinde çeşitli alanlarda gösterdiği başarıları değerlendirilir, ve en üse nur FLL ve FIRST ün gerçe amaçlarını en ii sergileen taıma verilece lan Şampinlu Ödülü ile belirlenir. Arıca, turnuvaa giren her atılımcıa, taımının atılımını, bu teni lculutan duduğu heecanı ve bir bire lara taım deneimini anımsatma, ve bu süreçtei bağlılığını utlama için, bir FLL madalası verilir. Taımın srumlu bir büü tarafından denetim ve gözetim altında lması başarılı bir turnuva için ç önemlidir. Çcuları turnuva gününden önce eşleştirin. Eşler birbirinden srumlu lup, nerede lduğun bilsinler. Herese (aileler ve desteçiler dahil lma üzere) FLL öz değerlerine ugun davranmaları geretiğini hatırlatın. Tıbbi müdahele gereen bir durum lursa, lütfen en ısa zamanda turnuva rganizasn mitesinden birine durmu bildirin. Her turnuvada acil durumlarda müdahele edebilece ambulans ve il ardım persneli bulunur. Her öğrencie lan ihtiacı vurgulaın, bölece her öğrenci taım aradaşlarından, diğer taımlardan, etişinlerden ve ziaretçilerden sagı görür. Taımlar, turnuva prgramına göre, aıt aptırmaa ve prati apmaa eteri adar zamanlarının alması için, erenden turnuva alanında lmaa teşvi edilirler. Turnuvaların çğu hala açıtır. Veli, ardeş, spnsr, aradaşların hepsinin turnuva atılmaa teşvi etmenizi tavsie ederiz TURNUVA GÜNÜ İÇİN 10 ÖNEMLİ PÜF NOKTASI 1. şevle, heecanla gelin: turnuvalar muhteşem lur, 2. üse ses ve uzun bir güne zihinen hazır lun; sıı bir öğle emeğiniz ve geretiğinde alabileceğiniz hafif ieceler lsun; bl sıvı tüetin; birç işi bunu günün heecanınna endini aptırıp, unutur; 3. asabi lmaın; haemler de, jüri üeleri de gönüllü lara çalışan, gerçeten ç sempati, cana aın insanlar, 4. taımın sezn bunca öğrendiği şeleri gün bunca ullanın; eğer işler dilediğinizden daha lumsuz gitse bile. FLL, taım çalışmasını bu üzden öne çıarttır: hangi srunla arşılarırsa, arşılaşsın, taım birli lur; unutmaın jüriler her durumda sizi gözlemlir labilir; 5. jüri görüşmelerinden önce eğlenceli mlalar vermee diat edin; sizi birleştirip, neşeli bir duruma getirebilece bir şarınız, taım unu, vea şiiriniz labilir; 6. turnuva öncesi ç ii uuun; 7. jüri tplantılarında söleme istedilerinizi taım lara vea tee te sesli vea sessiz üstünden geçin, 8. her jüri görüşmesine hazırlı için bir ntrl listeniz lsun; görüşmee gitmeden önce, üstünden ısaca geçin i, birşe unuttuğunuzu far edere pit alanına şma zrunda almaın; 9. pit alanında diğer taımlarla tanışmaa ve nların prje ve rbtunu tanıma için zaman aırın, garet gösterin; sizin ürelendirmenize ihtiaçları labilir; 10. lütfen eğlenin; bu adar çalıştınız, aptılarınızla gurur duabilirsiniz 18

19 8.5.2 YETİŞKİN MÜDAHELESİ Bilim Kahramanları Derneği lara etişinlerin de FLL haında bu adar heecan dumalarını anlıruz. Anca, etişinler etinliğin çcular için var lduğunun önemini gözden açırmamalı. cjüri, ödüllendiriren en ç çalışmaı apan, prgramlama ve araştırma süreçleri de dahil lma üzere, işi çcuların tamamladığı bariz lan taımlara ödül verir. FIRST LEGO League etişinlerden taımlarının herhangi bir apım, prgramlama vea araştırmasına atılmatan açınmalarını rica eder. Eğer bir etişinin heecanı, cesaretlendirme ve dugusal deste sınırlarını aşarsa, böle bir durum ters eti apara, taımın puan abetmesine l açabilir TURNUVA KONTROL LİSTESİ rbtunuz, her öğrenci için AİLE ONAY FORMU, parça çantanız/utunuz, prgramlama jürilerine gösterme için prgramınızın bir pası (isteğe bağlı,) prje sunumunuz için gereli labilece materaller, AC adaptörü ile birlite dizüstü bilgisaarlarınız, taım geresinimleriniz, pit masanız için bir bara/afiş, işisel eşalar (şapalar, eldivenler, ceetler, nt defterleri, vs.) için bir salama utusu, çcuların tıbbi bilgilerinin bir pası (an grubu, almata lduğu ilaçlar, vs.) PROGRAM AKIŞI Taım, günün prgramını genellile aıt sırasında vea hemen snrasında alır. Turnuvaı taip edebilme için prgrama bağlı alma ç önemlidir. Genellie üç rbt unu turu vardır. Prgramda her turun ve jüri görüşmesinin zaman-er bilgisi bulunur. Taımınızın prgramına ç diat edin. Çünü bir turu vea jüri tplantısını açırma puan abına l açabilir. Önemli prgram değişilileri gün bunca taım alanlarında duurulacatır. Bütün taımlar bu duuruları dinlemeli ve prgramlarını na göre aarlamalıdır. Bir turnuva gününün nasıl lacağı ile ilgili fiir edinme için bu bölümün snundai örne turnuva prgramı aışına baabilirsiniz. SEYİRCİLER Seirciler için arı bir turma alanı ve arı bir giriş labilir. turnuva srumlusunun ararına bağlı lara bazen taımları jüri alanlarında seredebilir. Seircilerin pit alanına girmesi güvenli açışından asatır. Lütfen heecanlı velilere, dstlara sölein, bunu denemesinler bile. ROBOT OYUN ALANI Taımlar her biri 2,5 daialı üç tur tamamlar. Oun sahasında anı anda ii taımın rbtları görev apar. Lütfen her görev sırasında sadece 2 taım üesinin (pilt lara) masada durabileceğini hatırlaın. Bu ii üe her görev için değişebilir, ve acil durumlarda 1 ardımcı pilt müdahale etme üzere masa başına gelebilir. Gün bunca jüri taımları pit ve rbt un alanında gözlemleecetir. ROBOTU TAŞIMAK Biri rbtunu düşürece ve parçaların etrafa saçılmasını seredece. Turnuva süresince rbtunuzu taşıma için artn bir utu, bir mbil garaj ullanmaa garet edin. Rbtumuzun meani tasarım asamasında ana öğeler dediğimiz başlıları diate alara apacağımız bir taşıma artnu/ambalajı/paeti bu ısımda bize ç ardımcı lacatır. Eğer düşerse parçaları tplama ve rbtunuzu eniden mnte etme için şansınız daha üse lur. Taım ruhunuzu gösterme için mbil garajınızı baabilirsiniz! 19

20 PİT ALANI Pit alanının planlanmış bir düzeni vardır ve taımların hareet edebilmesi için eterli alana sahip lmalıdır. Bu alanda alıştırma masaları, ve her taım için bir masa ile priz bulunur. Masanızın size aırılan masa lduğuna emin lun. Pit masasında, taımlar bilgisaarlarını çalıştırabilir, rbtları vea prgramları üzerinde sn daia değişililerini apabilir, araştırmalarını, psterlerini, lglarını ve seir defterlerini sergileebilir, ve jürie sunum apabilirler. Taım sıralamaları ve puanları gün içinde pit alanlarında vea sahnede duurulur. Genellile, alıştırma masalarını ullanma için bir sıraa girme gereir. Taımların masaları ullanma zamanları belli bir süre ile sınırlıdır. Turnuva srumluları pitlerin ne zaman açılacağını ve apanacağını, ve imin pite girebileceğini belirler. Genellile güvenli açısından ziaretçilerin pit alanına girmesine izin verilmez. Turnuva srumluları her taımın ihtiacını arşılaabilme için, taımlardan prgrama umalarını ister. PİT MASALARI Her taım gün içindei adresini belirleen, endileri için arılmış erin numarasını alır. Her taımın ullanabileceği bir masa ve etrafında bir aç sandale vardır. Pit alanı gönüllüleri vea jüriler dlaşıren taımları tanıma için masa numaralarına başvururlar. Yerinizi değiştirmein çünü bu işiler taımınızı başa erde aramaz. Lütfen masaları tasarlanmış erlerinden natmaın çünü nlar pit içinde hareeti sağlaaca şeilde erleştirilmiştir. Alanınızı taım ruhunuzu ve FLL bilginizi gösterece şeilde dere edin. ELEKTRONİK CİHAZLAR Turnuva srumluları sizde rad vea benzeri eletrili aletleri getirmemenizi isteebilir. Sahaa getirilen her türlü eletrili aletin te srumlusu taım çudur. Turnuva srumluları bu aletlerin güvenliği ile ilgili hiçbir srumlulu abul etmez. Hiçbir eletrni cihaz diğer taımı rahatsız edemez, ederse, apatılır. SAKLAMA KUTULARI Bütün taımlar, şapalar, eldivenler, ceetler gibi özel eşaları için bir salama utusu getirmelidir. Gelebilece zararları en aza indirgeme ve alandai hareetin güvenliğini sağlama için pit alanında bu utuu masanızın anında tutun. UZATMA KABLOSU/GÜÇ ŞERİDİ Her taım anında aarlı alın bir uzatma ablsu ve güç şeridi getirmelidir. Turnuva öneticileri her masaa eletri ve ii aleti tama için fiş sağlar. Taımlar fazladan ihtiaç duduları güç çıışlarından endileri srumludur. (Nt: Eğer uzatma ablları pit alanının geretirdiği güvenli standartlarına umursa, taımların nları ullanmasına izin verilmez.) SIRA Taımlar annsları diatlice dinlemelidir. Taımlar maçlarını beleme için sıra lma alanına çağırılırlar. Sıra lma alanı arşılaşma zamanı gelen taımların sıraa dizilmesi için tasarlanmış bir alandır. Sıra çağrılarını dinlemeleri ve taımı prgramda tutmaları için ii işii görevlendirin. Bir maçı açırma puan abına l açabilir. AÇILIŞ TÖRENİ Genellile açılış töreni öncesinde taımların aıt, hazırlı, ve alıştırma sahalarında zaman için alaşı bir saatleri vardır. Yalaşı arım saat süren açılış töreni günün havasını belirler. Jüriler ve özel nular tanıtılır, turnuva bilgileri ve puanlama sistemi açılanır. Tören bittiğinde, hemen rbt unu turlarına vea jüri görüşmelerine başlamaan taımlar, pit alanlarına dönüp sıralarını belerler. ÖDÜL TÖRENİ Taımlar Ödül Töreni için rbt un alanına dönerler. Ödüller ve madalalar verilir, ve taımlar gün bu gösterdiği çabalardan dlaı tebri edilirler. Gün sna ereren utlama, müzi, ve dugusallı seviesi artar. 20

21 8.5.5 TİPİK TURNUVA GÜNÜ AKIŞI 08:00-09:00 Taım adı Bina girişinde Genellile, taımınız FIRST LEGO League turnuvasına geldiğinde, pit alanı masa numarasını ve günlü prgramınızı alma için il önce adınızı aptırmalısınız. 08:00-09:00 Taım erleşmesi Pit alanı Pit masasını güne hazırlama için biraz zaman aırmalısınız. Burası sizin ana üssünüz laca. Kişisel eşalarınızı masanın altına un, bir flama asın ve diğer taımlara da verebileceğiniz brşürler hazırlaın. 09:00-09:15 Kç tplantısı Kç-Haem tplantı dası Kçlar turnuva aışı ve uralların sn lara üstünden geçme üzere tplantıa atılırlar. Bu sırada öğrencilerinizi bıraabileceğiniz bir ardımcınız lduğundan emin lun. 09:30-10:00 Açılış töreni Rbt un alanı Taımınız ve ardımcılarınızla birlite açılış törenine atılın. 10:15-10:30 Öz değerler jürisi Öz değerler jürisi dası Taımınızın prgramı, FLL öz değerlerini özümseme ve aşama geçirme nusunda değerlendirilmesi için aarlanmıştır. Taımınızla birlite bu daa gidin. Çcular nasıl birlite çalıştıları, srunları nasıl çözdüleri, ve çları ve aıl hcaları ile lan ilişileri haındai srulara hazırlılı lmalıdırlar. 10:50-10:55 1nci tur arşılaşmalar Rbt un alanı Dielim i taımınız 10:50 de arşılaşaca: taımınızın biraç daia öncesinden çalışmaa hazır rbtula birlite sıra alanında lmasına özen gösterin. Bazı turnuvalarda gün aışı adar ii gider i, her şe biraz eren biter. Turnuvanın biraz eren vea geç ilerlemesi halinde mutlaa gelişmeleri taip eden bir ardımcınızın lsun. 11:10-11:15 2nci tur arşılaşmalar Rbt un alanı Sıra gene sizde! Rbtunuzla birlite rbt un alanındai erinizi alın. 11:45-12:00 Rbt Tasarım jürisi Rbt Tasarım jürisi dası Şimdi sıra jürinin tasarımınızı nasıl seçtiğiniz ve prgramları nasıl azdığınız ile ilgili srularını cevaplamata. Taımdai heresin apım ve prgramlama aşamaları haında eterli bilgi sahibi lduğundan emin lun. Jürie girmeden önce bir süre bu srulara cevaplar verere geçirirse, fadalı labilir. Lütfen jürinin bu sırada cevapları etişinlerden değil, çculardan alma istediğini alınızda bulundurun. 12: Öğle emeği Kafetera Lütfen dinlenme ve enerji tplama için biraz zaman aırın. Katılım öncesi çcular için turnuvada eme lup, lmaacağını öğrenin ve na göre hazırlılı lun. 12:45-13:00 Prje jürisi Prje jürisi dası Prjenizi jürie sunma zamanı! Çalışmanızı sunma için alaşı 5 daianız vardır ve snra jüri size nun haında srular srar. 13:20-13:25 3ncü tur arşılaşmalar Rbt un alanı Rbtunuzu bir ez daha deneme için sahaa geri dönme zamanı! Kefinize baın! 14:00-15:00 Çere, arı, ve final arşılaşmaları Rbt un alanı 3 turda en üse puanı alan 8 taım sadece bir tane alana adar terar arşılaşmaa davet edilir. Eğer taımınız il 8 de değilse bile seretme ç eğlencelidir. Bu zamanı turup rahatlama ve diğer taımları seretme için ullanın. Vea rbtunuzu bu tur arşılaşmalarına hazırlaın! 14:00-15:45 Geri çağırma / sn değerlendirme Jüri değerlendirme dası Taımlar farlı jüri eipleri tarafından değerlendirildiği için, jüriler her eibin en ii taımlarını birlite görüp, sağlılı arar verme için terar değerlendirme isteebilirler. Geri çağrılma taımınız için lumlu bir göstergedir. Bu tplantılar snunda jüri ödül dağıtımı nusunda sn ararlarını verir. 15:00-15:45 Taımların tparlanması Pit alanı Şimdi pit alanınızı temizleme, rbtunuzu aldırma ve eve dönüş için hazırlanma zamanı. Ama henüz gitmein 16:00-17:00 Kapanış ve ödül töreni Rbt unu alanı Kapanış törenini açırmaın! Kapanış töreni turnuva gününün ve alar öncesinin ağır çalışmalarını üzerinizden atma ve utlama apma için müemmel bir zamandır. Bl tezahurat ve müzi laca, etrafınızdai heresi tebri etme için hazırlanın. Heres alışı haedir! İi i geldiniz. 21

22 8.5.6 DEĞERLENDİRME Karşılaşma turlarında elde edilen puanlara e lara her taım endi rbt tasarımına, FLL öz değerlerine uumuna, taım çalışmasına, araştırma, prgramlama, apım becerilerine ve stratejisine göre puanlandırılır. Jüri görüşmelerinde taımlara srular srulur; değerlendirmelerde FLL deneimlerini değişi açılardan anlatmaları ve örne gösterebilmeleri belenir. Jürie göre önemli diğer nular: FLL nin ardındai bilimsel bilgi, taım ruhu, sprtmenli ve aıl hcalarının taım üzerindei etileridir. Jürinin dalandığı nu taım elemanları ve öğrendilerini, deneimlerini ifade edebilme eteneleri üzerindedir. Jüri, taımları prgramlanmış görüşmelerde lduğu adar, pit ve rbt un alanlarındai shbet ve gözlemleri sırasında da değerlendirir. Jürileri özel tasarlanmış FLL jüri gömlelerinden vea aa artlarından aırt edebilirsiniz. Taım üeleri jürinin pit alanında anlarına gelebileceğini bilmeli ve hazırlılı lmalıdırlar. Bu resmi lmaan görüşmeler jürie daha önce dumadıları hiaeleri dinleme ve özel eteneleri eşfetme için daha resmi jüri görüşmelerinde elde edemedileri fırsatı verir. Bu süreç çcuları sııştırıp, daraltma için değildir. Kç çcuları jüri görüşmelerinde rahat lmaları için cesaretlendirmelidir. Jüri, görüşme sürecinin bazı çculara ç sııntı verebileceğinin farındadır. Bu deneimin taımın endini gösterme şansı lduğunu hatırlama önemlidir. Daha öncei bölümde belirtildiği gibi, çun görevi lalı sağlamatır; değerlendirme sürecine etişin müdalesi asatır. Taımın sruları anıtlamadai vea bir etişinin ardımı lmadan rbtta aarlamalar apmadai etersizliği jüri için anıtlar luşturaca ve değerlendirmei lumsuz etileecetir. Taımlar jüri ile belirlenmiş zaman aralılarında görüşürler. Taımlara pitten jüri alanına geliş süresi tanınır. Tüm taımlara belirlenmiş jüri randevularından beş daia önce gelmelerini öneririz. Her jüri görüşmesinin arasında mlalar lacatır, bölece taımlar bir snrai buluşma ntalarına gitme için ve juri de bir öncei jüri görüşmesini değerlendirme için zaman bulacatır. Her jüri dasının dışında prgramın gerisinde alınıp, alınmadığını ntrl eden jüri asistanları bulunur. Jüri görüşmelerinde zaman ullanımı şu şeilde lacatır: Lütfen zaman ullanımı aşmamaa özen gösterin. Hatalı zaman ullanımı hem size, hem başa taımlara, hem de turnuvanın aışına zarar verebilir. Teni değerlendirme Rbt tasarım jürisi dalarında apılır. Her dada turnuva masası ve un sahası bulunur. Her taım rbtunu ve prgramının bir pasını getirir. Her taım izlediği stratejii, tasarımı, ve prgram sürecini jüri ile palaşır. Alanda teni dnanım desteği lmaabilir. Bu sebeple buna ugun lara planlama apınız. Eğer taımınızın bilgisaar ullanması gereirse, pili ii durumda lan bir dizüstü bilgisaar getirin. Bunlara e lara, jüri rbtun etenelerini 22

23 daha ii değerlendirme için taımları pitte ziaret etmei ve/vea arşılaşmaı seretmei seçebilir. Lütfen Rbt Tasarim İdari Özeti ısmını uun ve ugun şeilde hazırlanın. Prje değerlendirme Prje jürisi dalarında apılır. Turnuva srumluları taımlar için belirli bir hazırlı süresi ve sunum zamanı belirleecelerdir. Genellile taımların sunumları için beş (5) daiaları lacatır. Jüri vea bir asistan taımlara sunumda alan sürei hatırlatır. Hatırlatma sn 2 daia vea sn 1 daia şelinde lur. Jürinin elinde, alan sn bir daiaı belirtme için bir sinal lacatır. Sunumun belirlenen zaman sınırları içinde lmasına özen gösterin. Asi tadirde sru-cevap için eterli süre almaabilir. Jüri alanındai teni deste sınırlı labilir bu nedenle planınızı na göre apın. Eğer taımınız MS PwerPint sunumu apacasa, dizüstü bilgisaarının şarjının ii durumda lduğundan emin lun. Lütfen tepegöz ve diğer sunum araçlarının ullanılabilir lup, lmadığını turnuva günü, turnuva srumlularına danışın. Olan, gereen dnanım ve azılım bilgileri turnuva öncesi web sitesinde lacatır. FLL öz değerlerinin değerlendirmesi Öz değerler jürisi bu değerlendirme için taımların pit alanı masalarına gelir vea arı dalarında apılır. Görüşmeler planlıdır. Taımlar, jürilerle taımın apısı haında nuşurlar. Jüri çun ve danışmanların sezn bunca taımdai rl ve etilerini de srgulaabilir; çcuların FLL deneimlerile ilgili açı uçlu srular da srabilirler. Lütfen jürile palaşma için, desteleici bilgi ve malzeme getirin. Lütfen Öz Değerler Psteri ısmını uun ve ugun şeilde hazırlanın. Rbt tasarım, Prje ve Öz değerler jürileri, değerlendirmelerini bitirmeden arşılaşmaları seredip, taımları sn lara görme için pit alanına gelebilirler. Geri Çağırma Turnuvalara atılan taım saısına göre taım değerlendirmeleri farlı jüri eipleri tarafından apılabilir. Farlı jürinin endi görmedileri taımı değerlendirmeleri zr lduğundan, her eibin en ii taımılarını, bu sefer birlite değerlendirirler. Geri çağırmanın lup, lmaacağına, vea açar taım için labileceğine dair sn ararı turnuva srumlusu verir. Eleme Turları Çğu turnuvanın Rbt Perfrmans Ödülü nü vermeden önce eleme turları lur. Olup, lmaacağı turnuva srumlusunun ararıdır. Sn Değerlendirme Tplantısı / Şampinlu Ödülü Geri çağırmalar bittiten ve jüri eipileri endi nularında taım sıralamasını aptıtan snra sn değerlendirme tplantısı apılır. Bu tplantıda rbt unu snuçlarına da baılır. Taımlar rbt, prje, ve FLL değerlerine ugunlu açılarından değerlendirilir. Her 3 nunun da ağırlığı anıdır. Aşağıda bu nuu açılaan bir grafi bulacasınız. Anca, her 3 nuda en öne çıan taım Şampin lara seçilir. Ödül ararları sadece jüri ve/vea haemlerin görüşlerine göre verilir. Turnuva srumluları arara arışmazlar (Aslan Kç, En gönüllü gönüllü ödülleri bu uralın dışındadır.) Jüri değerlendirme frmlarını bu dümanın snunda bulabilirsiniz. Ödül Dağılımı Jüri ödülleri labildiğince adil dağıtır. Çğu etinlite, hiçbir taım iiden fazla büü ödül almaz. Amaç ürelendirmetir. Terar hatırlatıruz: FLL etinliği süreç dalıdır, ve gerçeten (zamanla emin lursunuz) taımın azancı turnuva gününe adar apılan çalışmaların/deneimlerin tplamıdır. Turnuvalar da bu işin baharatı lur. 23

24 9.0 ÖDÜLLER Kç El Kitabının bu bölümünde bütün ödüllerin detalı bir açılamasını, ve ödül riter tabllarını (rubrileri) bulacasınız. Ödül alma istirsanız, lütfen riterlerden ararlanın ve na göre hazırlanın. Bu tabllar değerlendirme için l göstericidir ve taımınıza başarıa dğru giden lda dönem bunca sahip lmaları gereen becerileri sağlaaca bir harita görevi görür. 9.1 ÖDÜL KATEGORİLERİ / ÜST TURNUVAYA GEÇİŞ KRİTERLERİ FLL ödülleri, Rbt Tasarım, Prje, FLL Öz Değerlerine ugun davranış, ve teşvi/tadir ödülleri lma üzere dört ana ategriden luşur. Bir taımın FLL turnuvasında azanabileceği en prestijli ödül lan şampinlu upasını alaca taımı belirleme için jüri, taımların Rbt Tasarım, Prje, ve FLL öz değerlerine ugun davranış riterlerini gözönüne alacalardır. Bir üst turnuvaa geçebilme için taımların mavi, ırmızı, ve sarı bölümlerin hepsinde varlı göstermesi gereir. Ödül alan, anca her ategride varlı göstermeen taım erine, ödül almaan faat dengeli varlı gösteren taım üst turnuvaa seçilebilir. Aşağıda ödül listesini ve şampinlu lunda ağırlılarını gösteren bir tabl bulacasınız: 9.2 ÖDÜL LİSTESİ arar verenler ödül ismi Haemler + Tüm jüri 1 Şampinlu ödülü Haemler 2 Rbt perfrmans 1ncili ödülü Prje 3 Araştırma ödülü Öz değerler 4 İlham verici taım ödülü Rbt Tasarım 5 Meani tasarım ödülü Rbt perfrmans Haemler 6 2ncili ödülü Prje 7 Yeniliçi çözüm ödülü Öz değerler 8 Taım çalışması ödülü Strateji ve eniliçili Rbt Tasarım 9 ödülü Prje 10 Sunum ödülü Duarlı prfesnelli Öz değerler 11 ödülü Rbt Tasarım 12 Prgramlama ödülü Tüm jüri 13 Herşee rağmen ödülü Tüm jüri 14 Yüselen ıldız ödülü FLL Türie Platfrmu + 15 Aslan Kç ödülü FLL Türie Platfrmu 16 En gönüllü gönüllü ödülü 24

25 9.3 ÖDÜLLER, ŞAMPİYONLUK YOLUNDA AĞIRLIKLARI, KRİTERLERİ 25

26 Turnuvaa atılan taım saısına göre FLL Operasnel Ortağı (Bilim Kahramaları Derneği) ödül saısını değiştirebilir. Turnuva sırasında her çcu deneimlerinin hatırası lara bir FLL Madalası alırlar. Ödüllerin dağılımı, bir taıma ii (2) ödülden fazla lmaaca şeilde, mümün lduğunca eşit apılır. Bu sene ullanılan prje, öz değerler, rbt tasarım riterlerini içeren değerlendirme frmlarını ete bulacasınız. Lütfen nlardan fadalanın. Sağlam bir rbt tasarlama için ustaca ve örne laca ategrilerine diat edin; taım ruhunuzu gösterin, ve bu saede sezndan ç daha fazla eif alın. Bu dümanı bir l haritası lara ullanın: taımınızın ve sizin nerde durduğunuzu ve müemmel snuçlar alma için daha ne adar ilerlemeniz geretiğini bulun. Bu harita varacağınız ere ulaşmanız için size bazı öneriler verecetir, faat haritada lmaan eni vea daha estirme lların da sizi anı ere çıaracağını unutmaın. Vait alırsa, jüri asistanları, taımların değerlendime frmlarının özeti lan, taım geri bildirim frmunu dldurur. Geri bildirim frmu aşağıda gösterilmiştir. 26

27 9.4 ŞAMPİYONLUK ÖDÜLÜ Şampinlu ödülü bir taımın azanabileceği en prestijli ödüldür. Şampinlu ödülü, sezn teması ve FLL değerleri nularındai en başarılı taımı ilan eder. Bu ödül çcuların sagı, cesaret, ve duarlı bir prfesnelli gösteriren, başalarına bilimin, tenljinin ve mühendisliğin apabileceleri nusunda nasıl ilham verdilerini, nları nasıl mtive ettilerini ölçer. Kazanan taım FIRST LEGO League prgramı için değerli bir mdel lma nuruna sahip lur. Şampinlu ödülü için düşünülen taım uarıdai frmdai bütün ödül ategrilerinde üse perfrmans gösteren taımdır. Şampin laca taımın seçimine tüm jüri ve haemler birlite arar verir. Çğunlula Şampinlu ödülü alan taım, diğer ategrilerden ödül almaz. Rbt perfrmans ödülü bu ısıtlama dışındadır. Şampinlu için apılan değerlendirmede ağırlılar şöledir: Teni ödüller ategrisi: Rbt perfrmans (haem) 16% Rbt tasarım (jüri) 17,3% Prje ödülleri ategrisi: Prje (jüri) 33,3% FLL öz değerleri ödülleri ategrisi: FLL öz değerlerine ugun çalışma 33,3% (jüri) Tplam 100% 9.5 TEKNİK ÖDÜLLER ROBOT OYUNU ÖDÜLLERİ FLL bu ödülü turnuvadai rbt un alanında en ii puanı alan taıma vea taımlara verir. En ii sru apan il 2 vea 3 taım bu ödülü alabilir. Puanlar nusunda sn söz haemlerindir ROBOT TASARIM ÖDÜLLERİ Kazanan bir tasarım, rbtu tasarlaan, inşa edenler, ve prgramlaanları öne çıaran üç unsur üzerinden belirlenir. Rbt Tasarım ödülleri 3 arı bölüme aırır: - Meani tasarım ödülü - FLL bu ödülü sağlam meani prensiplerini en ii anlaan, ugulaan, en daanılı, tutarlı ve güvenilir rbtu üreten taıma verir. Kriterler: Yaptığı tasarımı gerçeten tanıan; apısal bütünlü anıtlanmış; reabet şartlarında daanılı; zaman ve parçalar enmi ullanılır; tamir edip, değiştirme la; meanizmanın astedilen görevleri aparen hız, güç, ve dğrulu açılarından becerili. - Prgramlama ödülü - FLL bu ödülü prgramı aliteli, etin, prgram saesinde gerçeten tnm ve öngüdümü tutarlı taıma verir. Kriterler: Kastedilen amaca ugun prgramlama; tutarlı snuçlar alır; prgramlama mdüler, ptimize, ve anlaşılır; rbt hareetlerinin ve aptılarının astedildiği gibi meani ve sensör geri beslemesile lması (pilt müdahlesine ve zamanlamala ntrle en az geresinim duulması.) - Strateji ve eniliçili ödülü - FLL bu ödülü eniliçi tasarım apma eteneğini, görevini çözeren tamamlaıcı, özgün bir stratejii en ii şeilde rtaa an taıma verir. Kriterler: İileştirme döngülerini geliştirme ve atarabilme becerisi (alternatifler düşünülmüş, daraltılmış, denemiş, ve tasarım geliştirilmiş;) taımın un stratejisi net lara belirlenmiş ve tarif edilir; eni, özgün, ve belenmeen özelliler haal edilmiş ve ugulanmış (tasarım, prgramlama, strateji, ugulama); ve bunlar hedeflenen görevlerin başarılmasını lalaştırmış. Ödül ararlarını rbt tasarım jürisi verir. Örne rbt tasarım sruları: 1. Neden bu tasarım? 2. Rbtunuz aç parçadan luşur? Ağırlığı nedir? Ağırlı merezi? Butları? Kullanılan parçalar? 3. Bu rbt aç farlı görevi erine getirebilir? 4. Rbtun sağlam, birarada durabileceğinden emin lma için neler aptınız? 5. Rbtunuzun başına birşe gelse herhangi bir B planı denilebilece çözümünüz var mı? 6. Neden ullandığınız teerle biçimini (palet lasti vea nrmal teerle) ullanmaa arar verdiniz? 27

28 7. Rbtunuzun neden hızlı/rta/avaş gittiğini açılaınız? 8. Rbtun düz gitmesini sağlama için ne denediniz? 9. Ne tür sensörler mnte ettiniz? Neden? 10. Favri prgramlama teniğiniz nedir? Neden? 11. İl tasarımla sn tasarımınız arasındai farlar nelerdir? 12. İl başta çılgınca lara düşündüğünüz fiirleri uguladığınız ldu mu? 13. Sizin rbtunuzu özel apan nedir? 9.6 PROJE ÖDÜLLERİ Turnuva gününde, her taımın prjesini jürie sunma için alaşı beş daiası vardır. Prje sunumunu apma için seç, ciddi sunum, ve gösteri gibi sınırsız lanalar ve üreten llar vardır. Jüri arıca taımların birden fazla üesinin, vea bütün üelerinin prje sunumuna atılmasına da diat eder. Jüri taımın aşağıda belirtilenleri nasıl gerçeleştirdiğine diat eder: srunu her açıdan anlama, açı, ve net bir taslağını çıarma, araştırmalarını önetece sruu açıça tanımlama, eğer srun çözülemedise lası etilerini gösterme, taım lara sunumla haemlerin diatini çeme, çözümlerde eniliçi llar gösterme. FLL, Prje ödülü'nü araştırma alitesi, eniliçi çözümleri, ve sunum alitesi açısından sezn temasının içerdiği çeşitli bilim disiplini anlaışlarını ve nuları en ii ansıtan taıma verir. Prje ödülleri 3 arı bölüme aırır: - Araştırma ödülü - FLL bu ödülü srunu en ii tanımlamış, detalı bilgi anaları incelemiş, sağlam analiz apmış, uzmanlarla etileşim içinde var lan çözümleri en ii taramış lan taıma verir. Kriterler: Srun net lara tanımlanmış; bilgi ana ve tipleri bahsedilmiş (itap, dergi, web sitesi, rapr, vs., ve ilgili uzmanlar;) taım araştırma ve analizinin derinliği; çözüm ve teriler nusunda apılan çalışmanın genişliği. - Yeniliçi çözüm ödülü- FLL bu ödülü çözümde eniliçiliği, lası ugulamaları, ve taım lara çözüm ürettiğini gösteren taıma verir. Kriterler: Telif edilen çözüm net anlatılmış; taım çözümünün aşamı lalaştırma iileştirme derecesi (varlan çözümleri geliştirere, varlan fiirlerin eni ugulamalarını bulara, srunu tamamen özgün şeilde çözere;) ugulama için farlı öğelerin düşünülmüş lması (maliet, üretim lalığı, vs.) - Sunum ödülü FLL bu ödülü aliteli çözüm ve palaşımı, haal gücüle geliştirilmiş ilham verici sunum haline getiren taıma verir. Kriterler: Sunum rganizasnu ii, mesaj atarılır; sunumu geliştirme ve atarma için haal gücü ullanılmış; taımın sunumu başalarıla palaşmış lma derecesi. Ödül ararlarını prje jürisi verir. Örne prje değerlendirme sruları 1. Srunu tanımlamanıza en ardımcı lan bilgi nedi? 2. Taımınız prje için neden bu srunu seçti? 3. Bu srun neden bu adar önemli? 4. Sunduğunuz veriler bu srula nasıl ilişili? 5. Çelişen veriler srunu ve çözümünüzü nasıl etiledi? 6. Verileri nasıl analiz ettiniz? 7. Bütün veriler snucunuzu ve çözümünüzü desteledi mi? 8. Çözümünüz nasıl palaştınız? 9. Taımınız neden bu sunuş öntemini seçti? 10. Sunumunuzun en önemli ntası sizce nedi? 9.7 FLL ÖZ DEĞERLERİNE UYGUNLUK ÖDÜLLERİ FIRST LEGO League'nde başarılı labilme için taım çalışması gerelidir ve bu her taım için başarıa giden anahtardır. FLL bu ödülü lağanüstü heecan ve ruhu, ve sıradışı dstluğu en ii şeilde gösteren, ve endi taım 28

29 aradaşlarına en sagılı, diğer taımlar için de en desteleici ve cesaret verici lan taıma verir. FLL bu sene FLL değerlerine ugunlu ödülünü 3 arı bölüme aırır: - İlham verici - FLL bu ödülü taımın sentez becerisi en ii lan taıma verir. FLL deneimine dengeli alaşım (rbt, prje, FLL değerleri); amaç sadece ödül azanma değil. Kriterler: Taım imliğinin eğlence ve şevle ifade edilmesi; FLL değer ve becerilerinin FLL dışında ugulanmış lması; günlü aşamlarından örneler. - Taım çalışması - FLL bu ödülü en girişien, etin, verimli taıma verir. Kriterler: Srun çözebilme ve arar verebilme süreçleri taımın hedeflerine erişmesini sağlır; analar taım başarılarına göre ullanılmış (zaman önetimi, rl dağılımı, srumlulular;) taımın başarısında srumluluğu ele alışı ve çun önlendirmesi. - Duarlı prfesnelli - FLL bu ödülü duarlı prfesnelliği anlaıp, aşaan, aradaşça reabet edebilen, diğerlerini örne lara bu aşam tarzına davet edebilen, endine ve herese sagılı taıma verir. Kriterler: Tüm taım fertlerinin fiir + becerilerinin tadiri ve dengeli atılımı sağlanmış; özellile, srun ve anlaşmazlıları çözeren, taım fertleri elem ve sölemlerinde mert, duarlı, ve diğerlerini değerli hissettiren şeilde; taım hem dstça reabet edir, hem de diğerlerile işbirliği içinde. Ödül ararlarını Öz değerler jürisi verir. 9.8 JÜRİ ÖZEL ÖDÜLLERİ (teşvi amaçlı) Herşee rağmen ödülü Ne lursa lsun hiç vazgeçmezse, inanılmaz engellerin üstesinden gelebiliriz. Bu ödül, en ötü durumda bile endini geliştirebilen, uum sağlaabilen, ve bu durumun üstesinden gelmei başarara sagı duulaca bir perfrmans gösteren taıma verilir. Ödül ararını tüm jüri birlite verir Yüselen Yıldız ödülü Ç ii taımlar varlan bir ödülün riterlerine tam lara umaabilir, anca gene de teşvi ve tanınmaı haedirlar. Bazı taımların endilerini özgün bir şeilde diğerlerinden aıran bir hiaeleri vardır. Bu ödül jürilere endileri için standart bir ödül lmaan faat göz dlduran taımı teşvi etme özgürlüğünü verir. Ve eğer bu bir de genç bir taımsa, taım üselen ıldız labilir. Ödül ararını tüm jüri birlite verir. 9.9 ÖZEL TAKDİR ÖDÜLLERİ Aslan Kç ödülü Taım başarısının arasında önemli ölçüde ç/aıl hcaları ve nlarla aın ilişi vardır. Bu ödül, taımının jüri ile lan görüşmesinde ve turnuvanın her anında bilgeliği, ön göstericiliği, sabrı ve bağlılığıla öne çıan ça vea aıl hcasına verilir. Ödül ararını haemler ve turnuva srumluları birlite verir En gönüllü gönüllü ödülü Gönüllülerimizin gösterdiği bağlılı ve heecan FLL nin başarısının ansımasıdır. Bu ödül, Bilim Kahramaları Derneği tarafından ön göstericiliği ve çalışmaları ile çcuların haatın en lumlu etileen, örne lan turnuva gönüllüsüne verilir. Ödül ararını Bilim Kahramaları Derneği verir. Turnuvalarda bu ödüllerin dışında özel ödüller de labilir. 29

30 10.0 KUTLAMALAR Lütfen taımın her ferdine, ve eibin hazırlanmasına deste lan heresin atısı için alenen teşeür edin. Her taım ferdile birebir tplantı apara (fiirsel, elemsel, alaşımsal) atısının öneminin altını çizin, örne verin. Sezn snunda her öğrenci, diğer taım aradaşlarının atısını listelesin; endileri haında azılanları bir diplma gibi hazırlaıp, sunun. FLL değerlerini ve hangi taım ferdinin bunun en ii örneği lmuş lduğunu srun. Çculara arıca nasıl bir mesle haal ettilerini, bu prgramın lası etisini srun. Taım lara utlama apın. Taım çözümünü, sezn sırasında çeilmiş ftğraf ve filimlerden luşmuş bir gösteri hazırlaın ve taım fertlerinin değer verdiği işileri davet edin. Bu davet sırasında sezn diplmalarını verin. Oulunuzu bu çcuların utlandığı bir tören apmaa ina edin. Te te vea taım lara taım fertlerinin özgüvenini inşa edebilece ne apabilirseniz apın. Bunlar bir çun ilerie dönü iz bırama adına beli de apacağı en önemli atılar. Bu çcular da bir gün iş aradaşlarına, eiplerine, vea çcuların anı şeilde davranacalar, unutmaın! Spnsr, aıl hcası, gönüllü, ve desteçilere alenen, heresin rtasında teşeür edin. Taımınızın bu işilere verebileceği ftğraflı bir sertifia labilir, hepinizin imzaladığı bir metup labilir. Snunda unutmadan ç lara endi sırtınızı sıvazlaıp, herşe için endinize teşeür edin. Zaman aırdınız, önem verdiniz, özen gösterdiniz, ürelendirdiniz, lalaştırıcı ldunuz, dğru enerjilerin bir araa gelmesini sağladınız, geretiğinde aradaş ldunuz, rehber ldunuz, dinlediniz, geretiğinde teselli ettiniz. Siz lmasadınız, bu llar ürünemezdi, taım bu ntaa gelemezdi. Size ne adar teşeür edilse azdır ELLERİNİZE SAĞLIK!! 30

31 11.0 Rbt Tasarım İdari Özeti ve Öz Değerler Psteri 11.1 ROBOT TASARIMI İDARİ ÖZETİ (RTİÖ) Turnuvada rbt tasarım jürilerine, rbtunuz ve uguladığınız tasarım süreçleri haında hızlı bir şeilde bilgi verme için ısa bir sunum apmanız gereir. Bu bölüm bu sunuma hazırlanıren size deste lma için hazırlandı. "İdari özet," genelde mühendisler tarafından bir ürünün vea prjenin ana fatörlerini vurgulama için ullanılır. Başa bir deişle, RTİÖ'nin amacı rbt tasarım jürilerine rbtunuzu ve apabilecelerini ana hatlarıla gösterme ve jürilerle palaşacağınız en önemli bilgileri önceden gözden geçirmenize ardımcı lmadır. Bu sunumun jürilerin taımınızı daha tutarlı değerlendirmesine ve daha fadalı geri bildirimde bulunmasına imanı sağlaacağını düşünüruz. Taımınız bu sunuma hazırlanma için ne adar süre harcaacağı nusunda serbest. Anca, gerçeçi baılırsa, sunumu geliştirme ve hazırlanma için sadece biraç saat eterli lmalı. Lütfen aşırı zaman harcamaın. Taımınız hazırladılarınızı rbt tasarımı jürisi değerlendirmesinin başında sunacatır. Deneme çalışması da dahil lma üzere, RTİÖ sunumu 4 (dört) daiadan fazla lmamalıdır. Rbt tasarım sunumunuzdan snra, jüri taımınıza srular önlendirece. Jürilere sunumun azılı halini sunmanıza gere tur. Temel hatlar: RTİÖ şu fatörleri içermelidir: rbt unsurları, tasarım detaları, ve ısa bir deneme çalışması. Rbt unsurları: Jürilere ısaca rbtunuz haında bilgi verin, örneğin sensör saısı ve tipleri, güç atarım detaları, parça saıları, ve elenti saıları gibi. Arıca jüri aç prgram lduğunu ve her prgramın ullandığı hafıza büülüğünü de bilme isteecelerdir. Tasarım detaları: 1. Eğlence: Rbtunuzun en eğlenceli, en ilginç, vea sizi en ç zrlamış lan ısımlarını tanıtın. Eğer rbtunuzun bir ismi varsa, bu ismi im, neden seçti? Eğer taımınızın bu nuda ilginç bir hiaesi varsa lütfen bunu palaşmatan çeinmein. 2. Strateji: Rbtun çözeceği görevleri seçeren ve çözeren ullandığınız strateji ve sebepleri palaşın. Rbtunuz, seçtiğiniz bu görevleri erine getirmede ne derece başarılı lduğu haında bilgi verin. Jüriler favri görevinizi ve bunun sebeplerini duma isteecelerdir. 3. Tasarım süreci: Taımınızın rbtu nasıl tasarladığını ve zamanla tasarımı geliştirme için nasıl bir süreç ullandığınızı anlatın. Kısaca, farlı taım üelerinin tasarıma nasıl atıda bulunduğunu ve çıan fiirleri nasıl birleştirdiğinizi palaşın. 4. Meani tasarım: Jürilere rbtunuzun temel apısını, rbtunuzun daanılılığını nasıl sağladığınızı, tamiri la vea elenti eleip, çıarmaa nasıl ugun hale getirdiğinizi açılaın. Rbtun nasıl hareet ettiğini, görevleri çözme vea tamamlama için hangi elenti ve meanizmaları ullandığını açılaın. 31

32 Rbtun maçlara adar taşınması, muhafaza edilmesi, ambalajlanması için ne çözümler uguladınız açılaın. 5. Prgramlama: İstirarlı snuçlar alabilme için rbtunuzu nasıl prgramladığınızı anlatın. Prgramlarınızın nasıl düzenlediniz ve nasıl belgelediniz, anlatın. Arıca, prgramlarınız sahada bulunan rbtun erini bilme (ve sağlamasını apma) için sensör ullanırsa, bundan bahsedin. 6. Yenililer: Rbt tasarımınızın özel, farlı, vea aıllıca lduğunu düşündüğünüz özellilerini belirtin. Deneme çalışması: Seçeceğiniz bir vea biraç görevi erine getirmesi için jürilere rbtunuzun işleişini gösterin. Lütfen rbtunuzun tüm aptığı görevleri göstermein i jürinin taımınıza sru sraca vati lsun Öz Değerler Psteri hazırlığı Öz değerler jürisinin taımınızı tanıması ve taımınızın sezn sürecinde aşadılarının ısa hiaesini hızla algılaabilmesi için her taımdan basit bir Öz değerler psteri hazırlamalarını rica ediruz. Psterde vurgulanaca lan başlıları jürilerin değerlendirmeleri sırasında en ç zrlandığı nulardan seçti. Psterin amacı jüri değerlendime sürecinin en başında, taımınızın güçlü anlarını en ii şeilde sunabilmenizi sağlamatır. Bu saede jürilerin tüm taımları en tutarlı şeilde değerlendirmesinin ve fadalı geri bildirim verebilmesinin mümün lacağını düşünüruz. Psteri hazırlaren önerge sınırları içinde dilediğiniz gibi özgün lmata, haal gücünüzü göstermede serbestsiniz. Öze değerler psteri sunumu 2 (ii) daiadan fazla lmamalıdır. Önemli önergeler aşağıda listelenmiştir: 1. Psterin hazırlanması süresi: Taımınız psteri hazırlaren ne adar zaman ullanacağını belirlemete serbesttir. Anca, başından snuna psterin hazırlanması süreci çğu taım için biraç saat lmalıdır. Bu pster, prje sunumunuzla anı ölçete, vea nun bir uzantısı DEĞİLDİR. Unutmaın i jüriler, süslü grafilerden daha ç taımınızın hiaesile ilgilenirler. 2. Psterin bölümleri: Pster içeriği aşağıdai örneğe ugun lmalıdır. Psterin butları, özellile seahat şulları düşünüldüğünde, aşağıda gözüenden üçü labilir. Anca, tplam büülüğü aşağıda gösterilen ölçülerden daha büü lmamalıdır. Pster rul haline taşınmış labilir vea sunum dasında birleştirilebilir. 32

33 3. Belirlenen alanlar: Psterin üzerinde belirli bilgilerin bulunması gereen dört alan vardır. Pster üzerinde bulunan, işinizin önemli ısmını luşturaca EN ÖNEMLİ alanlar şunlardır: a. Psterin eşif alanında, sezn sürecininde taımınızın ödül azanmaa değil, eşfetmee dalanara neler far ettiğinin örnelerini veriniz. Jürilere FLL nin her üç ısmını (öz değerler, prje ve rbt unu) nasıl dengelediğinizi anlatın. b. içselleştirme ve ullanım alanında, FLL seznunda saesinde öğrendilerinizi (öz değerler ve diğer nuları,) FLL dışında durumlara nasıl uguladığınızdan örneler verin. Jürilere eni öğrendiğiniz fiir, beceri, ve eteneleri günlü haatınızda nasıl ullandığınızı anlatın. c. içerme alanında, taımınızda heresin fiirinin nasıl dinlendiğini ve değerlendirildiğini, her bir üee nasıl değer verilen bir üe lduğunun hissettirildiğini anlatın. Jürilerle, birlite nasıl çalıştığınızı ve taım çalışması saesinde te başınıza apamaacağınız neleri başarmış lduğunuzu palaşın. d. aradaşça reabet alanında, reabet/işbirliği dengesine nasıl alaştığınızı anlatın. Pster bilgilerinizde diğer taımlara nasıl ardım ettiğinize ve/vea ardım aldığınıza er verin. Jürilere, stresli labilece bir FLL turnuvası deneimine hazırlanıren taım içinde birbirinize ve eğer örneği varsa, diğer taımlarla nasıl deste lduğunuzu anlatın. 4. Orta bölüm: Psterin rtasındai alan, diğer öz değerler haında jürilerle palaşma istediğiniz, taımınızın vurgulama istediği deneimler için. Öreneğin taım ruhu, sagı, ve taım çalışması ile ilgili örneler palaşabilirsiniz. Taımınızın süreç bunca nasıl eğlendiği haında, vea bilim, tenlji, mühendisli ve matemati nularının far etmiş lduğunuz, size değerli gelen taraflarını başa taımlarla nasıl palaşmış lduğunuz haında örneler verebilirsiniz. 33