Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Engelli Bireylere Yönelik Politika ve Uygulamaları. 19 Ekim 2016

Transkript

1 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Engelli Bireylere Yönelik Politika ve Uygulamaları 19 Ekim 2016

2 ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Engelliliğin önlenmesi ile engellilerin eğitimi, istihdamı, rehabilitasyonu, ayrımcılığa uğramadan insan haklarından yararlanarak toplumsal hayata katılmaları ve diğer konularda ulusal düzeyde politika ve stratejilerin belirlenmesi... uygulanmasını izlemek ve değerlendirmek.

3 İstihdam ve Sosyal Güvenlik Dairesi Başkanlığı Mesleki Eğitim ve Rehabilitasyon Birimi

4 KORUMALI İŞYERLERİ

5 KORUMALI İŞYERİ: İş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilere mesleki rehabilitasyon sağlamak ve istihdam oluşturmak amacıyla Devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen ve çalışma ortamı özel olarak düzenlenen işyerini, ifade eder (5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun)

6 KORUMALI İŞYERLERİ NEDEN GEREKLİDİR? İş sahibi olabilmek engellilerin toplumda yer edinmelerini sağlayan önemli bir koşuldur. Ülkemizde engellilerin istihdamında kotaceza-teşvik yöntemleri uygulanmakta, yeni istihdam teknikleri üzerinde çalışmalar yetersiz kalmaktadır.

7 KORUMALI İŞYERLERİ NEDEN GEREKLİDİR? Korumalı istihdam ile ülkemizde ihmal edilen ve dünyada pek çok ülkede başarılı bir şekilde uygulanan bir yöntem ele alınmıştır. Korumalı işyeri; engelliye normal çalışma ortamındaki yarışma ve başarısız olma riski olmadan çalışma fırsatı vermektedir.

8 KORUMALI İŞYERLERİ NEDEN GEREKLİDİR? Zihinsel yetersizliği bulunan bireylerin rekabetçi bir şekilde istihdam edilme olasılıkları daha düşük, ayrıştırılmış ortamlarda istihdam edilme olasılıkları daha yüksektir. (WHO 2011)

9 KORUMALI İŞYERLERİNİN AMAÇLARI 1.İş sağlamaktır. 2.İşe yerleştirmektir. 3.Hizmet ve mal üretimidir. 4.Mali performanstır. (karlılıktır) 5.Üretim bir çıktı değildir. Üretim acil bir hedeften ziyade çalışan engelli bireyin kendini gerçekleştirmesinin bir sonucudur.

10 ELEŞTİRİLER? Engellileri toplumdan soyutluyor,, Korumalı işyerleri dünyada terk ediliyor,,

11 KORUMALI İŞYERİNDE KİMLER ÇALIŞABİLİR? 1- Engelli en az sekiz bireyin çalıştığı işyerinin işvereni, korumalı işyeri statüsünün kazanılması için ASP İl Müdürlüğüne başvuruda bulunur. 2-Korumalı işyerlerinde çalışacak engelli bireylerin sayısının toplam işçi sayısına oranı yüzde yetmiş beşten az olamaz

12 KORUMALI İŞYERİNDE KİMLER ÇALIŞABİLİR? (1) işyeri yöneticisi ile mesleki ve teknik eğitim alanında yükseköğrenim görmüş veya usta öğreticilik yeterliliğini haiz eğitici personel istihdamı zorunludur. (2) İşyeri yöneticisi, birden fazla korumalı işyerinin yöneticisi olamaz. Ancak, nitelikleri haiz olmak kaydıyla, aynı iş yerinde eğitici personel görevini yürütebilir. (3) İhtiyaç duyulabilecek diğer personel

13 DENETİM Korumalı işyerleri, Yönetmelikte belirlenen hususlarla sınırlı olmak ve diğer mevzuatın denetime ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yılda en az bir kez ASP İl Müd. tarafından, gerekli görüldüğü hallerde ASP Bakanlığı denetim elemanlarınca denetlenir.

14 KORUMALI İŞYERLERİNİN KURULUŞU Komisyon: İllerde Valilik bünyesinde, ASP. İl Müdürlüğü, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü temsilcilerinden oluşan, sekretaryası ASP İl Müdürlüğü tarafından yürütülen komisyon. (KORUMALI İŞYERLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK )

15 KORUMALI İŞYERLERİNDE ÇALIŞAN ENGELLİLERİN ÜCRETLERİNE KARŞILIK İŞVERENE YAPILACAK ÖDEME HAKKINDA YÖNETMELİK 30 Nisan 2016 CUMARTESİ tarihli Resmi Gazete

16 Korumalı işyerinde çalışan engelliler için ödenecek ücretlerin tutarı Korumalı işyerlerinde engellilere a) Korumalı işyerlerinde çalışan her engelli için 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (%70 ve Üzeri Engelli Aylığı) gereğince ödenen aylık tutarı kadarı, 2016 yılı için 489,88TL

17 b) 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesi kapsamındaki illerde kurulmuş bulunan korumalı işyerlerinde çalışan her engelli için ilaveten (a) bendi ile belirlenen tutarın yüzde yirmisi, 2016 yılı için 97.8TL

18 c) Korumalı işyeri statüsü almak için ilgili mevzuatla çalıştırılması zorunlu olan sayıdan daha fazla engelli çalıştıran işyerlerinde, zorunlu sayının üstünde çalıştırılan her engelli için ilaveten (a) bendi ile belirlenen tutarın yüzde yirmisi, 2016 yılı için 97.8TL Bakanlık tarafından işverene ödenir.

19 DESTEKLİ İSTİHDAM Destekli istihdam en yalın haliyle engelli bireylerin açık işgücü piyasasında gelir getirici bir iş bulma ve o işte kalıcı olma konusunda onları destekleyen bir yöntem olarak tanımlanmaktadır.

20 Burada kilit kelime «destek» olup bu destekler engelli bireyin desteklenmesini içerdiği gibi işverenin de desteklenmesini içermektedir. Destekli istihdamın perspektifi, bireyin yapamadıklarına değil yeteneklerine ve yapabildiklerine odaklanmaktır.

21 Batı Avrupa ülkelerinde on yıllık deneyimlerden ve zihinsel engelli bireylerin istihdamında elde edilen başarılardan sonra artan bir şekilde bu yöntemi genel istihdam politika ve uygulamalarına dahil edilmekte ve tüm engel grupları için kullanılan bir yöntem olarak uygulanması benimsenmektedir.

22 İşe Katıl Hayata Atıl Projesi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Garanti Bankası işbirliği ile yürütülen İşe Katıl Hayata Atıl Projesi engelli bireylerin engeli ne olursa olsun açık işgücü piyasasında herkesle bir arada çalışması için geliştirilen bir proje olup modelleme çalışması olarak uygulanmaktadır.

23 İşe Katıl Hayata Atıl Projesi 19 Haziran 2014 tarihinde 5 ilde 60 iş koçunun yetiştirilmesi ve 300 engelli bireyin işe yerleştirilmesi hedefi ile yola çıkan bir projedir. Bu sistemde 1 iş koçu 6 ay boyunca 5 engelli birey ile çalışır ve işyerine tam adaptasyonu ve oryantasyonunu sağlar.

24 İŞ KOÇLUĞU NEDİR İş koçu; engelli bireylere iş bulur. Engelli bireyin işe başlamasıyla iş koçu da onunla birlikte işe gider, gerekiyorsa ona işi öğretir, bir süre onunla uygulama yapar. İşverene de engelli hakkında ve onu nasıl daha verimli çalıştırabileceğine yönelik bilgiler verir.

25 İşe alışmasının ardından ise engelli birey tek başına çalışmaya başlar. Bundan sonraki süreçte ise iş koçu dışarıdan destek olur. İşveren ile engelli çalışan arasında oluşabilecek sorunlara yönelik çözümler üretir. İşvereni, çalışanları ve engelli bireyin ailesini bilgilendirir.

26 KİMLER İŞ KOÇU OLABİLİR? Projede yer alan koçların tamamı daha öncesinden İş ve Meslek Danışmanlığı (İMD) sertifikası olan üniversite mezunlarıdır. Danışmanlar içeriğinde; engel, engelli bireyler, engel grupları, psikoloji ve davranış bilimi, beceri öğretimi, iş analizi, hukuk ve uygulamanın olduğu 70 saatlik bir koçluk eğitimi almaktadır.

27 PROJE EKİBİ Proje Yürütücüsü olan Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü den Doç.Dr. Necdet KARASU başkanlığındaki akademisyen ve uzmanlar ilgili konularda farklı eğitim programında yer almışlardır.

28 -Engelliler rekabete dayalı iş piyasasında diplomalı, sertifikalı veya benzeri eğitim programlarını bitirerek gelmiyorlar. -Eğitim sertifikası olan işler için de çekirdekten yetişme ya da işbaşında öğrenme durumu ile öğrenilerek devam ediliyor. -Bu da yeterlikler ve standartlar ile ilgili soru işaretleri oluşturuyor. Piyasa karşılığı iş performansıyla ilgili şüpheli yaklaşım.

29 -Engel gruplarını tanımlayıcı karakteristikleri ile bireysel farklılıklar uyuşmamaktadır. -Kişiler iş sahibi olmayı sadece yeterlikleri temelinde değil, sahip olabildikleri özellikler temelinde ele alıyorlar, o nedenle engel grubuna uygun görünmese de farklı işleri deneyebiliyorlar