GAZALTI KAYNAÐI. 2. Baský. Prof. Dr. Ý. Barlas ERYÜREK. Ý.T.Ü. Makina Fakültesi Makina Malzemesi ve Ýmalat Teknolojisi Anabilim Dalý Baþkaný

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GAZALTI KAYNAÐI. 2. Baský. Prof. Dr. Ý. Barlas ERYÜREK. Ý.T.Ü. Makina Fakültesi Makina Malzemesi ve Ýmalat Teknolojisi Anabilim Dalý Baþkaný"

Transkript

1 GAZALTI KAYNAÐI 2. Baský Prof. Dr. Ý. Barlas ERYÜREK Ý.T.Ü. Makina Fakültesi Makina Malzemesi ve Ýmalat Teknolojisi Anabilim Dalý Baþkaný

2 Gazaltý Kaynaðý Prof. Dr. Ý. Barlas ERYÜREK Ý.T.Ü. Makina Fakültesi Makina Malzemesi ve Ýmalat Teknolojisi Anabilim Dalý Baþkaný Mart, 2003

3 Copyright Ó 2003 Türkçe çevirinin tüm yayýn haklarý Kaynak Tekniði Sanayi ve Ticaret A.Þ.'ye aittir. Yazýlý izin alýnmadan ve kaynak gösterilmeden kýsmen veya tamamen alýntý yapýlamaz, hiçbir þekilde kopya edilemez, çoðaltýlamaz ve yayýnlanamaz adet basýlmýþtýr. Kaynak Tekniði Sanayi ve Ticaret A.Þ. Yakacýkaltý, Ankara Asfaltý Üzeri, Yanyol, Mermer Sokak, No: Kartal / ÝSTANBUL Tel : (0216) pbx Faks : (0216) Ankara Bölge Satýþ Bürosu Ostim Sanayii Sitesi Ahi Evran Caddesi, No: Ostim / ANKARA Tel : (0312) pbx Faks : (0312) Adana Bölge Satýþ Bürosu Kýzýlay Caddesi, Karasoku Mahallesi 6. Sokak, Baykan Ýþhaný, No: 9/E ADANA Tel : (0322) Faks : (0322) Ýstanbul Bölge Satýþ Bürosu Rauf Orbay Caddesi Evliya Çelebi Mahallesi, No: 3/C Ýçmeler, Tuzla / ÝSTANBUL Tel : (0216) Faks : (0216) Ýzmir Bölge Satýþ Bürosu Mersinli Mahallesi,1. Sanayii Sitesi Sokak, No: ÝZMÝR Tel : (0232) Faks : (0232)

4 ÖNSÖZ Bu kitap Gazaltý (MIG/MAG) Kaynaðý'nýn çalýþma prensibini, kaynak deðiþkenlerinin seçim ilkelerini ve kaynak hatalarýný ve bunlarýn önlenmesi için alýnacak tedbirleri açýklamak amacýyla hazýrlanmýþtýr. Gazaltý kaynaðý makinalarý geleneksel kaynak yöntemlerinde kullanýlanlara oranla daha karmaþýk olmakla birlikte, geleneksel yöntemleri bilen ve uygulayan bir kaynakçý için öðrenilmesi ve uygulanmasý kýsa sürede mümkün olan bir yöntemdir. Bu nedenle kitap konuyla ilgilenen mühendislere bilgi vermek amacýnýn yanýnda gazaltý kaynakçýsý olarak yetiþtirilecek elemanlarýn eðitiminde de kullanýlmak üzere hazýrlanmýþtýr. Ancak, böyle bir eðitime baþlayan kaynakçýnýn elektrik ark kaynaðý konusunda deneyim sahibi olmasýnda yarar vardýr. Gazaltý kaynaðý birçok uygulamada, özellikle kendinden gaz korumalý elektrodlarýn geliþmesiyle, elektrik ark kaynaðýnýn giderek yerini almaktadýr. Yöntemin otomatik kaynaða ve robot kaynaðýna uygun olmasý, seri üretimde yaygýn bir kullaným alaný bulmasýný saðlamýþtýr. Otomotiv endüstrisinde birçok yerde direnç kaynaðýnýn yerine de kullanýlmaktadýr. Bu da konunun önemini büyük ölçüde arttýrmaktadýr. Kitabýn yazýlmasý sýrasýnda en az düzeyde hata yapýlmasý ve kolay anlaþýlmasý için çaba harcanmýþtýr. Gözden kaçan hatalar ve eklenmesi gereken yeni konularla ilgili eleþtiriler ikinci baský için memnuniyetle beklenmektedir. Kitap, Kaynak Tekniði Sanayii ve Ticaret A.Þ. (ASKAYNAK) Genel Müdürü Sayýn B. Ýlkay Bayram'ýn isabetli bir kararý ile hazýrlanmýþtýr. Kendisine teþekkür ederim. Kitabýn yazýmýnda yardýmlarý dokunan Sayýn Hacer Ayanoðlu'na ve kitabýn yazým, þekil hazýrlama ve montaj iþlerinde büyük yardýmlarý olan Makina Yük. Mühendisi Sayýn Can Odabaþ'a ayrý ayrý teþekkürü bir borç bilirim. Kitabýn okuyucuya yaralý olmasý dileðiyle... Gümüþsuyu, 17/02/1998 i

5 Prof. Dr. Ý. Barlas ERYÜREK 1969 yýlýnda Ý.T.Ü. Makina Fakültesinden Makina Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu ve 1972 yýlýnda Ý.T.Ü.'ne asistan olarak girdi yýlýnda "Elektrik Direnç Nokta Kaynaðý" konulu teziyle doktor ünvaný aldý yýllarý arasýnda Londra Imperial College'de "Kýrýlma" konusunda araþtýrmalar yaptý. 1982'de Doçent, 1989'da Profesör ünvanýný aldý. Ý.T.Ü.'de ve çeþitli üniversitelerde, Malzeme, Ýmal Usulleri, Kaynak, Kýrýlma ve Hasar Analizi konularýnda dersler ve endüstride ýsýl iþlemler, kýrýlma ve kaynak konularýnda konferans ve seminerler verdi. Kýrka yakýn makale ve bildirisi ve çeþitli konularda altý kitabý bulunan Prof. Dr. Ý. Barlas ERYÜREK halen Ý.T.Ü. Makina Fakültesi Makina Malzemesi ve Ýmalat Teknolojisi Anabilim Dalý Baþkaný ve Ý.T.Ü. Makina Ýmalatý Bilim ve Teknolojisi Uygulama Araþtýrma Merkezi Müdürüdür. iii

6 ÝÇÝNDEKÝLER ÖNSÖZ Prof. Dr. Ý. Barlas Eryürek'in Biyografisi 1. GÝRÝÞ 1.1. Yöntemin Tanýmý ve Tarihçesi 1.2. Yöntemin Üstünlükleri 1.3. Yöntemin Sýnýrlamalarý 2. GAZALTI KAYNAÐININ ÖZELLÝKLERÝ 2.1. Çalýþma Prensibi 2.2. Damla Ýletim Mekanizmalarý Kýsa Devre Ýletim (Kýsa Ark) Ýri Damla Ýletimi (Uzun Ark) Sprey Ýletimi 2.3. Kaynak Deðiþkenleri Kaynak Akýmý Kutuplama Ark Gerilimi Kaynak Hýzý Serbest Elektrod Uzunluðu Elektrod Açýlarý Kaynak Pozisyonlarý Elektrod (tel) Çapý Koruyucu Gazlar 3. DONANIM 3.1. Kaynak Torcu 3.2. Elektrod Besleme Ünitesi 3.3. Kaynak Kontrolü 3.4. Güç Üniteleri Gerilim Eðim Endüktans 3.5. Koruyucu Gaz Regülatörleri 3.6. Elektrod Menbaý 4. KAYNAK SIRASINDA TÜKETÝLEN MALZEMELER 4.1. Elektrodlar 4.2. Koruyucu Gazlar Koruyucu Soy Gazlar Argon ve Helyum Karýþýmý Argon ve Helyuma Oksijen ve Karbondioksit Ýlavesi Karbondioksit Koruyucu Gaz Seçimi i iii

7 5. UYGULAMALAR 5.1. Alaþýmsýz ve Düþük Alaþýmlý Çeliklerin Kaynaðý Kýsa Devre Ýletimle Kaynak Sprey Ýletimle Kaynak Elektrod (tel) Besleme Hýzlarý Ark Gerilimi Kýsa Devre Ýletimle Kaynakta Kullanýlan Koruyucu Gaz ve Gaz Karýþýmlarý Sprey Ýletimle Kaynakta Kullanýlan Koruyucu Gaz Karýþýmlarý Öntavlama ve Pasolararasý Sýcaklýk 5.2. Paslanmaz Çeliklerin Kaynaðý Sprey Ýletim Kýsa Devre Ýletim Darbeli Ýletim 5.3. Alüminyum ve Alüminyum Alaþýmlarýnýn Kaynaðý 6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.1. Özlü Elektrodlarla Kaynak Özlü Elektrodlarýn Sýnýflandýrýlmasý Kaynak Deðiþkenleri 6.2. Nokta Kaynaðý 6.3. Dar Aralýk Kaynaðý 7. KAYNAKTA ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER ve KAYNAK HATALARI 7.1. Kaynakta Ortaya Çýkan Problemler Hidrojen Gevrekleþmesi Oksijen ve Azotla Kirlenme Esas Metalin Kirliliði Yetersiz Erime 7.2. Kaynak Hatalarý 7.3. Aksaklýklarýn Giderilmesi LÝTERATÜR

8 1. GÝRÝÞ 1.1. YÖNTEMÝN TANITIMI ve TARÝHÇESÝ Bu yöntemde kaynak için gerekli ýsý, sürekli beslenen ve eriyen bir tel elektrodla kaynak banyosu arasýnda oluþturulan ark yoluyla ve elektroddan geçen kaynak akýmýnýn elektrodda oluþturduðu direnç ýsýtmasý yoluyla üretilir. Elektrod çýplak bir tel olup, bir elektrod besleme tertibatýyla kaynak bölgesine sabit bir hýzla sevkedilir. Çýplak elektrod, kaynak banyosu, ark ve esas metalin kaynak bögesine komþu bölgeleri, atmosfer kirlenmesine karþý, dýþarýdan saðlanan ve bölgeye bir gaz memesinden iletilen uygun bir gaz veya gaz karýþýmý tarafýndan korunur. Eriyen elektrodla gazaltý kaynaðý fikri 1920 lerde ortaya atýlmýþ olmakla birlikte, ticari anlamda ancak 1948 den itibaren kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Önceleri yöntem soy gaz korumasý altýnda yüksek akým yoðunluklarýnda ince elektrodlarla gerçekleþtirilen bir kaynak yöntemi olarak benimsenmiþ ve temelde aluminyumun kaynaðýna kullanýlmýþtýr. Eriyen metal elektrod ve soy gaz kullanýlmýsý nedeniyle yönteme MIG (Metal Inert Gas) kaynaðý adý verilmiþtir. Yöntemde daha sonra düþük akým yoðunluklarýyla ve darbeli akýmla çalýþma, daha deðiþik metallere uygulama ve koruyucu gaz olarak aktif gazlarýn (CO 2) ve gaz karýþýmlarýnýn kullanýlmasý gibi geliþmeler meydana gelmiþtir. Bu geliþmeler, aktif koruyucu gazýn kullanýldýðý yönteme MAG (Metal Active Gas) kaynaðý adýnýn verilmesine neden olmuþtur. Bu ad ayýrýmý sadece yöntemin adýný belirtmek isteyenlerde sýkýntý yaratmýþ ve bu nedenle çeþitli ülkeler yöntemi belirtmek amacýyla deðiþik adlar kullanmaya baþlamýþtýr. Örneðin, Amerika'da yönteme Gaz Metal Ark Kaynaðý (GMAW), Ýngiltere'de ve Almanya'da MIG/MAG kaynaðý adý verilmektedir. Ülkemizde ise, Eriyen Elektrodla Gazaltý ve MIG/MAG kaynaðý adlarý kullanýlmaktadýr. 1

9 Bu kitapta Eriyen Elektrodla Gazaltý Kaynaðý ný belirtmek amacýyla sadece GAZALTI KAYNAÐI terimi kullanýlacaktýr. Diðer taraftan hem yabancý hem de yerli literatürde dolgu malzemesinin þeklini belirtmek amacýyla TEL, fonksiyonunu belirtmek amacýyla ELEKTROD terimleri kullanýlmaktadýr. Bazý hallerde her ikisini de belirtmek amacýyla TEL ELEKTROD terimine de rastlanmaktadýr. Bu kitapta gazaltý kaynaðýnda kullanýlan tel þeklindeki elektrodlarý belirtmek amacýyla sadece ELEKTROD terimi kullanýlacaktýr. Bu yöntemle ilgili diðer bir geliþme de elektrodda meydana gelmiþtir. Dolu tel yerine içi metal tozu ile doldurulmuþ tüpten oluþturulmuþ "özlü elektrodlar" geliþtirilmiþtir. Böylece, örtülü elektrodlardaki örtünün bazý görevlerini özün, çekirdek telinin görevini de özü saran çelik tüpün görmesi saðlanmýþtýr. Konuyla ilgili ek bilgi BÖLÜM6 da verilmiþtir. Gazaltý kaynaðýnda, ilerde görüleceði gibi, ark boyu kaynak makinasý tarafýndan kontrol edilir. Kaynakçýdan beklenen, gaz memesini kaynak banyosu üzerinde sabit bir yükseklikte tutarak (genellikle 20 mm) belirli bir hýzda hareket ettirmesidir. Ark boyunun kaynak makinasý tarafýndan kontrol edilmesi nedeniyle bu yönteme "yarý otomatik" kaynak yöntemi adý verilmiþtir. Otomatik kaynak yönteminde yukarýda açýklanana ek olarak gaz memesi de iþparçasý üzerinde belirli bir hýzda otomatik olarak hareket eder. Bu durumda kaynakçýnýn kaynak iþlemine fiili bir katkýsý yoktur. Alaþýmsýz çelikler, yüksek mukavemetli düþük alaþýmlý çelikler, paslanmaz çelikler, aluminyum, bakýr, titanyum ve nikel alaþýmlarý gibi ticari açýdan önemli tüm metaller uygun koruyucu gaz, elektrod ve kaynak deðiþkenleri seçmek þartýyla, bu yöntemle kaynak edilebilirler YÖNTEMÝN ÜSTÜNLÜKLERÝ Yöntemin yaygýn olarak kullanýlma nedeni, doðal olarak saðladýðý üstünlüklerden kaynaklanmaktadýr. Bu üstünlükler aþaðýda sýralanmýþtýr: a) Ticari metal ve alaþýmlarýn tümünün kaynaðýnda kullanýlabilen yegane eriyen elektrodla kaynak yöntemidir. b) Elektrik ark kaynaðýnda karþýlaþýlan sýnýrlý uzunlukta elektrod kullanma problemini ortadan kaldýrmýþtýr. c) Kaynak her pozisyonda yapýlabilir. Bu tozaltý kaynaðýnda mümkün deðildir. d) Metal yýðma hýzý elektrik ark kaynaðýna nazaran oldukça yüksektir. e) Sürekli elektrod beslenmesi ve yüksek metal yýðma hýzý nedeniyle, kaynak hýzlarý elektrik ark kaynaðýna nazaran yüksektir. 2

10 f) Elektrod beslenmesinin sürekli olmasý nedeniyle hiç durmadan uzun kaynak dikiþleri çekilebilir. g) Sprey iletim kullanýldýðýnda, elektrik ark kaynaðýna nazaran daha derin nüfuziyet elde edilir. Böylece içköþe kaynaklarýnda ayný mukavemeti saðlayan daha küçük kaynak dikiþi çekmek mümkün olur. h) Yoðun bir cürufun mevcut olmayýþý nedeniyle pasolar arasý temizlik için sarfedilen zaman çok azdýr. Bu üstünlükleri yöntemi yüksek üretime ve otomatik kaynak uygulamalarýna özellikle uygun hale getirilmiþtir YÖNTEMÝN SINIRLAMALARI Diðer kaynak yöntemlerinde olduðu gibi gazaltý kaynaðýnýn kullanýlmasýný zorlaþtýran bazý sýnýrlamalar da mevcuttur. Bu sýnýrlamalar aþaðýda sýralanmýþtýr : a) Kaynak donanýmý, elektrik ark kaynaðýna nazaran, daha karmaþýk, daha pahalý ve bir yerden baþka bir yere taþýnmasý daha zordur. b) Kaynak torcunun elektrik ark kaynaðý pensesinden daha büyük olmasý nedeniyle ve kaynak metalinin koruyucu gazla etkin bir þekilde korunmasý amacýyla torcun baðlantýya 10 ila 19 mm. arasýnda deðiþen yakýn bir mesafeden tutulmasý gerektiði için, bu yöntemin ulaþýlmasý güç olan yerlerde kullanýlmasý pek mümkün deðildir. c) Kaynak arký koruyucu gazý bulunduðu yerden uzaklaþtýran hava akýmlarýndan korunmalýdýr. Bu nedenle, kaynak alanýnýn etrafý hava akýmýna karþý muhafaza altýna alýnmadýkça, yöntemin açýk alanlarda kullanýlmasý mümkün deðildir. d) Göreceli olarak yüksek þiddete ýsý yayýlmasý ve ark yoðunluðu nedeniyle, kaynakçýlar bu yöntemi kullanmaktan kaçýnmaktadýr. 3

11 4

12 2. GAZALTI KAYNAÐININ ÖZELLÝKLERÝ 2.1. ÇALIÞMA PRENSÝBÝ Bu yöntemle dýþarýdan saðlanan gazla korunan ve otomatik olarak sürekli beslenen ve eriyen elektrod kullanýlýr (Þekil1). Akým Kablosu Tel Elektrod Koruyucu Gaz Giriþi Kaynak Yönü Katýlaþmýþ Kaynak Metali Ark Tel Klavuzu ve Temas Tüpü Gaz Memesi Koruyucu Gaz Ýþ Parçasý Erimiþ Kaynak Metali Þekil1. Gazaltý Kaynaðýnýn Prensibi Kaynakçý tarafýndan ilk ayarlar yapýldýktan sonra arkýn elektriksel karakteristiðinin kendi kendine ayarýný otomatik olarak kaynak makinasý saðlar. Bu nedenle yarý otomatik kaynakta kaynakçýnýn gerçekleþtirdiði elle kontroller, kaynak hýzý, doðrultusu ve torcun pozisyonundan ibarettir. Uygun donaným seçilip, uygun ayarlar yapýldýðýnda ark boyu ve akým þiddeti (elektrod 5

13 besleme hýzý) kaynak makinasý tarafýndan otomatik olarak sabit deðerde tutulur. Gazaltý kaynaðý için gerekli donaným Þekil2 de gösterilmiþtir. Ýþparçasý kablosu Torca soðutma suyu giriþi ƒ Torçtan su geliþi Torç tetiði devresi Torca koruyucu gaz gidiþi Kablo grubu Silindirden gelen koruyucu gaz ˆ Kaynak kontaktörünün kontrolü Güç kablosu Š Primer güç giriþi Kaynak Torcu Elektrod Besleme Ünitesi GÜÇ ÜNÝTESÝ Elektrod Makarasý Koruyucu Gaz Regülatörü Koruyucu Gaz Tüpü Su Sirkülatörü (isteðe baðlý) Ýþ Parçasý Þekil2. Gazaltý Kaynak Donanýmý Kaynak donanýmý 4 temel gruptan oluþmuþtur : a) Kaynak torcu ve kablo grubu b) Elektrod besleme ünitesi c) Güç ünitesi d) Koruyucu gaz ünitesi Torc ve kablo grubu üç görevi yerine getirir. Koruyucu gazý ark bölgesine taþýr, elektrodu temas tüpüne iletir ve güç ünitesinden gelen akým kablosunu temas tüpüne iletir. Kaynak torcunun tetiðine basýldýðý zaman, iþparçasýna ayný anda gaz, güç ve elektrod iletilir ve bir ark oluþur. Ark boyunun kendi kendisini ayarlamasýný saðlamak için tel besleme ünitesi ile güç ünitesi arasýnda iliþki saðlayan iki türlü çözüm mevcuttur. Bunlardan en fazla bilinenin de sabit gerilimli bir güç ünitesi (yatay gerilimakým karakteristiði saðlayan güç ünitesi) ile sabit hýzlý elektrod besleme ünitesi kullanmaktýr. Ýkinci çözüm ise azalan bir gerilimakým karakteristiði saðlar ve elektrod besleme ünitesinin besleme hýzý ark gerilimi yoluyla kontrol edilir. Sabit gerilim / sabit besleme hýzý çözümünde torcun pozisyonundaki deðiþme kaynak akýmýnda deðiþmeye neden olur. Kaynak akýmýndaki deðiþme ise derhal serbest elektrod uzunluðunu deðiþtirerek (elektrod erime hýzý deðiþtiðinden) ark boyunun sabit kalmasýný saðlar. Torcu iþ parçasýndan uzaklaþtýrma nedeniyle serbest elektrod 6

14 uzunluðunda meydana gelen artma kaynak akýmýnda azalmaya neden olarak elektrodda direnç ýsýtmasýnýn da ayný deðerde kalmasýný saðlar. Diðer çözümde ise, ark geriliminde meydana gelen deðiþmeler elektrod besleme sisteminin kontrol devrelerini yeniden ayarlar ve bu sayede elektrod besleme hýzý uygun bir þekilde deðiþtirilir DAMLA ÝLETÝM MEKANÝZMALARI Gazaltý kaynaðýnda metal damlalar elektroddan iþ parçasýna üç temel iletim mekanizmasýyla geçer : a) Kýsa devre iletimi (kýsa ark) b) Ýri damla iletimi (uzun ark) c) Sprey iletimi Damla iletim tipi çok sayýda faktör tarafýndan etkilenir. Bunlar içinde en etkili olanlar þunlardýr : a) Kaynak akýmýnýn tipi ve þiddeti b) Elektrod çapý c) Elektrodun bileþimi d) Serbest elektrod uzunluðu e) Koruyucu gaz Kýsa devre iletim (kýsa ark) Kýsa devre iletimi, gazaltý kaynaðýndaki en düþük kaynak akýmý aralýðýnda ve en küçük elektrod çaplarýnda gerçekleþtirilir. Bu tip bir iletim ince kesitlerin birleþtirilmesi için, pozisyon kaynaðý için ve büyük kök açýklýklarýný birleþtirmeye uygun olan küçük ve hýzla katýlaþan bir kaynak banyosu oluþturmak için kullanýlýr. Metal, elektroddan iþ parçasýna, sadece elektrod kaynak banyosu ile temas halinde olduðu sýrada iletilir. Ark aralýðý boyunca herhangi bir metal iletimi olmaz. Elektrod iþ parçasýna saniyede 20 ila 200 kez temas eder. Metal iletiminin düzeni ve bu sýradaki gerilim ve akým deðeri Þekil3 te gösterilmiþtir. Elektrod kaynak banyosuna temas edince, kaynak akýmý artar (Þekil3 deki A, B, C, D). Tel ucundaki erimiþ damla D ve E safhasýnda daralarak telden iþparçasýna geçer ve E ve F'de gösterildiði gibi ark yeniden oluþur. Akýmýn artma hýzý elektrodu ýsýtmaya ve metal iletimi saðlamaya yetecek kadar yüksek, ancak metal damlasýnýn þiddetli ayýrmasýnýn neden olacaðý sýçramayý en az düzeyde tutacak kadar düþük olmalýdýr. Akýmýn artma hýzý güç ünitesindeki "Endüktans ýn ayarlanmasý ile kontrol edilir. En uygun endüktans ayarý hem 7

15 kaynak devresinin elektrik direncine hem de elektrodun erime sýcaklýðýna baðlýdýr. Ark oluþtuktan sonra elektrod yeni bir kýsa devre oluþturmak üzere ileri doðru beslenirken elektrodun ucu erir (Þekil3H). Akým Zaman Ark Periyodu Gerilim Tutuþma Kýsa Devre Sönme Tutuþma Sönme A B C D E F G H I Þekil3. Kýsa Devre Metal Ýletimi Elektrod ucundaki erimiþ metal damlasýnýn esas metale temasýný önlemek amacýyla güç ünitesinin açýk devre gerilimi düþük tutulur. Arký sürdürmek için gerekli enerjinin bir kýsmý kýsa devre sýrasýnda endüktörde depo edilen enerjiden saðlanýr. Metal iletiminin kýsa devre sýrasýnda oluþmasýna raðmen koruyucu gazýn cinsinin erimiþ metalin yüzey gerilimi üzerinde önemli derecede etkisi vardýr. Koruyucu gaz bileþiminin deðiþmesi damla çapýný ve kýsa devre süresini ciddi biçimde etkiler. Buna ilave olarak, koruyucu gazýn tipi arkýn çalýþma karakteristiðini ve esas metale nufuziyeti etkiler. Karbondioksit soy gazlarla kýyaslandýðýnda, genellikle daha fazla sýçrama oluþturur. Ancak CO daha derin nüfuziyet de saðlar (Alaþýmsýz ve düþük alaþýmlý çeliklerin 2 kaynaðýnda). Nufuziyetle sýçrama arasýnda iyi bir denge oluþturmak için genellikle CO ve argon karýþýmý kullanýlýr. Argona helyum ilavesi demirdýþý 2 metallerde nüfuziyeti arttýrýr Ýri damla iletimi (uzun ark) Doðru akým elektrod pozitif kutuplamada kaynak akýmý göreceli olarak düþük ise koruyucu gazýn cinsine baðlý olmaksýzýn iri damla iletimi meydana gelir. Ancak CO2 ve helyumla bu tip iletim tüm kullanýlabilen kaynak akým deðerlerinde oluþur. Ýri damla iletiminin en önemli özelliði damla çapýnýn elektrod çapýndan daha büyük oluþudur. Ýri damla yerçekimi etkisiyle kolaylýkla hareket eder. Bu nedenle iri damla iletimi baþarýlý bir biçimde ancak 8

16 oluk pozisyonunda gerçekleþir. Kýsa devre damla iletiminde kullanýlan akýmlardan biraz daha yüksek akým deðerlerinde, tam asal gaz korumasý altýnda eksenel olarak yönlenmiþ iri damla iletimi elde edilebilir. Eðer ark boyu çok kýsa (düþük gerilim) ise tel ucunda büyüyen damla iþ parçasýna temas edip aþýrý ýsýnabilir ve parçalanarak aþýrý sýçramaya neden olabilir. Bu nedenle ark, damla kaynak banyosuna deðmeden önce elektroddan ayrýlma imkaný bulacak kadar uzun olmalýdýr. Ancak daha yüksek gerilim kullanarak yapýlan kaynaklarýn yetersiz erime, yetersiz nüfuziyet ve aþýrý dikiþ taþmasý nedeniyle reddedilme olasýlýðý yüksektir. Bu ise iri damla iletiminin kullanýmýný büyük ölçüde sýnýrlar. Kaynak akýmý kýsa devre iletimi için kullanýlan akým aralýðýndan oldukça yüksekse, karbondioksitle koruma tesadüfi þekilde yönlenmiþ iri damla iletimine neden olur. Eksenel iletim hareketinden sapmaya, kaynak akýmýnýn oluþturduðu ve erimiþ elektrod ucuna etki eden elektromanyetik kuvvetler neden olur. (Þekil4) Bu kuvvetlerin en önemlileri elektromanyetik büzme kuvveti (P) ile anod reaksiyon kuvveti (R) dir. Gaz Memesi P Elektrod R a b Þekil4. Eksenel Olmayan Ýri Damla Ýletimi Büzme kuvvetinin þiddeti kaynak akýmýna ve elektrod çapýna baðlý olup bu kuvvet elektrod ucundaki erimiþ damlanýn telden ayrýlmasýndan sorumludur. CO2 ile koruma yapýldýðýnda kaynak akýmý erimiþ damla vasýtasýyla iletilir ve bu nedenle elektrodun ucu ark plazmasý tarafýndan sarýlmaz. Yüksek hýzlý 9

17 fotoðraf tekniði ile alýnan görüntüler arkýn erimiþ damla yüzeyinden iþ parçasýna doðru hareket ettiðini göstermektedir. Bunun nedeni R kuvvetinin damlayý destekleme, yani damlanýn elektroddan ayrýlmasýný önleme eðilimidir. Erimiþ damlanýn elektroddan ayrýlmasý bu nedenle ya iþ parçasýna temas edip kýsa devre yapýncaya kadar büyümesi sonucu (Þekil4b) veya yerçekimi kuvvetlerinin etkisi nedeniyle ayrýlacak kadar büyümesi sonucu (Þekil4a) oluþur. Bunun nedeni P'nin hiç bir zaman yalnýz baþýna R den daha etkin hale gelmemesidir. Þekil4a'da gösterildiði gibi damlanýn parçalanma olmaksýzýn elektroddan ayrýlýp kaynak banyosuna iletilmesi mümkündür. Ancak oluþma olasýlýðý çok daha yüksek olan iletim Þekli4b de gösterilmiþtir. Burada damla kýsa devre yapmakta ve parçalanmaktadýr. Bu nedenle sýçrama çok þiddetlidir ve bu olay CO korumasýnýn birçok ticari uygulamada kullanýlmasýný engeller. 2 Herþeye raðmen CO yumuþak çeliklerin kaynaðýnda en çok kullanýlan 2 koruyucu gazdýr. Bunun nedeni arký gömerek sýçrama probleminin önemli ölçüde azaltýlmasýdýr. Bu þekilde ark atmosferi gaz ve demir buharýnýn karýþýmýndan meydana gelir ve hemen hemen sprey tipi bir iletim oluþur. Ark kuvvetleri sýçramanýn çoðunu içinde tutan çökmüþ bir boþluk yaratmaya yeterlidir. Bu teknik daha yüksek akýmlar gerektirir ve bu nedenle derin bir nufuziyet oluþur. Ancak kaynak hýzý dikkatle kontrol edilmedikçe, zayýf ýslatma etkisi aþýrý kaynak dikiþi taþmasýna neden olur Sprey iletimi Argonca zengin gaz korumasýnda kararlý, sýçramasýz "eksenel sprey" tipi bir iletim elde etmek mümkündür (Þekil5). Elektrod Temas Tüpü Gaz Memesi Koruyucu Gaz Ýþ Parçasý Þekil 5. Eksenel Sprey Ýletim 10

18 Bunun için elektrod pozitif kutupta doðru akým kullanýlmasý ve akým þiddetinin geçiþ akýmý adý verilen kritik bir deðerinin üzerinde olmasý gerekir (Þekil6). Bu akýmýn altýnda iletim daha önce açýklanan iri damla iletimi yoluyla olur ve damla iletiminin hýzý saniyede birkaç damladýr. Geçiþ akýmýnýn üzerindeki deðerlerde ise iletim, küçük çaplý (elektrod çapýndan daha küçük çapa sahip) damlalarýn oluþumu ve bunlarýn saniyede yüzlerce damla iletim hýzýnda ayrýlmasýyla oluþur. Bunlar ark aralýðý boyunca eksenel olarak hýzlanýrlar. Damla iletim hýzý ile akým arasýndaki iliþki Þekil6 da gösterilmiþtir. 300 Ýletim Hýzý (damla sayýsý/saniye) Ýletilen Metal Hacmi Geçiþ Akýmý Ýletim Hýzý Ýletilen Hacim (mm³/saniye) Akým Þekil6. Damla Ýletim Hýzýnýn ve Damla Hacminin Kaynak Akýmýyla Deðiþimi (çelik elektrod) 0 Sývý metalin yüzey gerilimine baðlý olan metal "geçiþ akýmý" elektrod çapýyla ve bir dereceye kadar da serbest elektrod uzunluðu ile ters orantýlý olarak deðiþir. Elektrodun erime sýcaklýðý ve koruyucu gazýn bileþimi de geçiþ akýmýný etkiler. Bazý önemli elektrod metallerinin "Geçiþ Akýmlarý" Tablo1 de verilmiþtir. Sprey damla iletimi kuvvetle yönlenmiþ damlalar demetinden ibaret olup damlalar ark kuvvetleri tarafýndan ivmelendirilerek yerçekimi etkisini yenen hýzlara ulaþýrlar. Bu nedenle belirli þartlar altýnda yöntem her pozisyonda kullanýlýr. Damlalarýn çapý ark boyundan daha küçük olduðu için kýsa devre meydana gelmez ve bu nedenle de sýçrama, tamamen yok olmasa bile ihmal edilecek mertebeye düþer. 11

19 Tablo1. Çeþitli Elektrod Ýçin Ýri Damla dan Sprey e "Geçiþ Akýmlarý ELEKTROD TÝPÝ ELEKTROD ÇAPI KORUYUCU GAZ MÝNÝMUM SPREY ARK AKIMI (mm) (geçiþ) (A) Yumuþak Çelik Yumuþak Çelik Yumuþak Çelik Yumuþak Çelik % 98 Ar + % 2 O 2 % 98 Ar + % 2 O 2 % 98 Ar + % 2 O 2 % 98 Ar + % 2 O Paslanmaz Çelik Paslanmaz Çelik Paslanmaz Çelik Alüminyum Alüminyum Alüminyum % 98 Ar + % 2 O 2 % 98 Ar + % 2 O 2 % 98 Ar + % 2 O 2 Argon Argon Argon Deokside Bakýr Deokside Bakýr Deokside Bakýr Argon Argon Argon Silisyum Bronzu Silisyum Bronzu Silisyum Bronzu Argon Argon Argon Sprey damla iletiminin diðer bir özelliði oluþturduðu "parmak" þeklindeki nüfuziyettir. Parmak derin olabilmekle birlikte,manyetik alanlardan etkilendiðinden onun kaynak nüfuziyet profilinin merkezinde yer almasýný saðlayacak þekilde kontrol edilmesi gerekir. Argon korumasýnýn asal karakteri nedeniyle sprey damla iletimi hemen hemen tüm alaþýmlarda kullanýlabilir. Ancak sprey ark oluþturmak için gerekli akým deðerleri yüksek olduðundan bu yöntemin ince saçlara uygulanmasý zor olabilir. Ortaya çýkan ark kuvvetleri ince saçlarý kaynak edecekleri yerde keserler. Ayný zamanda bu yönteme özgü olan yüksek yýðma hýzlarý düþey ve tavan pozisyonlarýnda yüzey gerilimi ile taþýnamayacak büyüklükte kaynak banyosu oluþturur. Sprey ark iletiminin iþ parçasý kalýnlýðý ve kaynak pozisyonu ile ilgili bu sýnýrlamalarý özel olarak tasarlanmýþ güç üniteleri sayesinde büyük ölçüde ortadan kaldýrýlmýþtýr. Bu makinalar hassas bir þekilde kontrol edilen dalga formlarý ve frekanslarý oluþturarak "darbeli"akým üretmektedir. Þekil7 de gösterildiði gibi makina iki farklý akým seviyesi saðlamaktadýr. 12

20 Darbe Akýmý 3 Sprey Ýletimi Akým Bölgesi Darbe Geçiþ Akýmý Ýri Damla Ýletimi Akým Bölgesi Akým (A) 1 Temel Akým Zaman Þekil7. Darbeli Sprey Ark Kaynaðý Akýmýnýn Karakteri Bunlardan biri sabit þiddette olup, elektrod ucunda damla oluþturacak kadar yüksek bir enerji vermeden arkýn sürdürülmesini saðlar. Diðeri ise buna eklenen darbe akýmý olup, þiddeti sprey iletim için gerekli "geçiþ" akýmýndan büyüktür. Bu darbe sýrasýnda bir veya daha fazla sayýda damla oluþarak kaynak banyosuna iletilir. Darbelerin saniyedeki sayýsý ve þiddeti arkýn enerji seviyelerini ve bu nedenle de elektrodun erime hýzýný kontrol eder. Ortalama ark enerjisinin ve elektrod erime hýzýnýn azalmasý sayesinde darbeli akýmla sprey iletim tüm saç metallerin birleþtirilmesinde ve kalýn metallerin tüm pozisyonlardaki kaynaðýnda rahatlýkla kullanýlabilir KAYNAK DEÐÝÞKENLERÝ Kaynak nufuziyetini, dikiþ geometrisini ve genel kaynak kalitesini etkileyen kaynak deðiþkenleri aþaðýda verilmiþtir : a) Kaynak akýmý (elektrod besleme hýzý) b) Kutuplama c) Ark gerilimi (ark boyu) d) Kaynak hýzý e) Serbest elektrod uzunluðu f) Elektrod açýlarý g) Kaynak pozisyonu h) Elektrod çapý i) Koruyucu gazýn bileþimi ve debisi Yeterli kaliteye sahip kaynak dikiþleri elde edebilmek için bu deðiþkenlerin etkilerini iyi bir þekilde anlamak ve bunlarý kontrol etmek gerekir. Bu 13

21 deðiþkenler birbirinden baðýmsýz deðildir. Birinin deðiþtirimesi, arzu edilen sonucu elde edebilmek için diðerlerinin veya birkaçýnýn deðiþtirilmesini gerektirir. Herbir uygulamada en uygun ayarlarý seçmek için önemli ölçüde yetenek ve tecrübe gerekir. Kaynak deðiþkenlerinin en uygun deðerleri aþaðýdaki faktörler gözönüne alýnarak seçilir. a) Esas metalin tipi b) Elektrod bileþimi c) Kaynak pozisyonu d) Kaynak baðlantýsýnýn kalitesi ile ilgili istekler Buna göre her uygulama için en uygun sonuçlarý veren tek bir deðiþken topluluðu yoktur Kaynak akýmý Diðer tüm deðiþkenler sabit tutulduðunda kaynak akýmýnýn þiddeti elektrod besleme hýzý veya erime hýzý ile doðrusal olmayan bir þekilde deðiþir. Elektrod besleme hýzý deðiþtirildiðinde sabit gerilimli güç ünitesi kullanýlýyorsa kaynak akýmý da benzer þekilde deðiþir. Kaynak akýmý ile elektrod besleme hýzý arasýndaki bu iliþki çelik elektrodlar için Þeki 8 de gösterilmiþtir mm 0.6 mm Çelik Tel Elektrod Pozitif Argon + % 2 O 2 Elektrod Besleme Hýzý (m/dak) Ýri Damla 0.8 mm 0.9 mm 1.1 mm 1.6 mm 1.3 mm Sprey Geçiþ Akýmý Akým (A) 14 Þekil8. Alaþýmsýz Çelik Elektrodlar Ýçin Kaynak Akýmlarý Ýle Elektrod Besleme Hýzlarý Arasýndaki Ýliþki

22 Herbir elektrod çapý için düþük akým deðerlerinde eðriler yaklaþýk olarak doðrusaldýr. Ancak daha yüksek akým deðerli üzerinde özellikle küçük elektrod çaplarýnda eðriler doðrusallýktan sapar ve kaynak akýmý arttýkça bu sapma daha da artar. Bu deðiþim serbest elektrod uzunluðunda oluþan direnç ýsýtmasýna baðlanmaktadýr. Tel besleme hýzý ile kaynak akýmý arasýndaki bu iliþki elektrodun kimyasal bileþiminden de etkilenir. Bu etki Þekil8, 9 ve 10 da sýrasýyla alaþýmsýz çelik, alüminyum ve paslanmaz çelik elektrodlar için verilen eðriler kýyaslanarak görülebilir mm Alüminyum Tel Elektrod Pozitif Argon mm Tel Besleme Hýzý (m/dak) Ýri Damla Sprey 0.8 mm 1.2 mm 1.6 mm Geçiþ Akýmý 2.4 mm Akým (A) Þekil9. ER4043 Alüminyum Elektrodlar Ýçin Kaynak Akýmlarý ile Elektrod Besleme Hýzlarý Arasýndaki Ýliþki Eðrilerin farký konumlarda ve eðimlerde olmasýnýn nedeni metallerin erime sýcaklýklarýnýn ve elektrik dirençlerinin farklýlýðýndan kaynaklanmaktadýr. Serbest elektrod uzunluðu da bu iliþkiyi etkiler. 15

23 20 Elektrod Besleme Hýzý (m/dak) mm m m. 1.2 mm. 1.6 m m Akým, DCEP (A) Þekil Serisi Paslanmaz Çelik Elektrodlar Ýçin Kaynak Akýmlarý ile Elektrod Beslem Hýzlarý Arasýndaki Ýliþki Diðer tüm deðiþkenler sabitken kaynak akýmýnda (elektrod besleme hýzýnda) artma aþaðýdaki sonuçlarý doðurur : a) Kaynak nüfuziyet derinliðinde ve geniþliðinde artma b) Yýðma hýzýnda artma c) Kaynak dikiþinin boyutlarýnda artma Darbeli sprey kaynaðýnda sprey tipi metal iletimini saðlamak için ortalama þiddeti "geçiþ" akýmýndan daha düþük deðerlerde kaynak akýmýna neden olan akým darbeleri kullanýlýr. Ark kuvveti ve yýðma hýzý akýma kuvvetle olarak baðlý olduðundan geçiþ akýmý üzerindeki akým deðerlerinde düþey ve tavan posizyonlarýnda çalýþ ma, ark kuvvetlerini kontrol edilemez hale getirir. Darbe akýmý ile ortalama akýmý düþürülerek hem ark kuvvetleri ve hem de yýðma hýzý azaltýlýr ve böylece kaynaðýn tüm pozisyonlarda ve ince saçlarda yapýlmasý mümkün olur. Dolu elektrodlarda, darbeli akým kullanmanýn diðer bir avantajý daha büyük çapta elektrodlarýn (yani 1,6 mm.) kulanýlabilmesidir. Bu durumda yýðma hýzlarý ince elektrodlardakinden pek farklý olmamakla birlikte, yýðýlan birim metal baþýna maliyetin daha düþük olmasý bir kazanç saðlar. Azalan sýçrama kayýplarý nedeniyle yýðma veriminde de bir artýþ oluþur. Özlü elektrodlarda darbeli akým, 16

24 dolu elektrodlara kýyasla, serbest elektrod uzunluðu ve gerilimdeki deðiþmelerden daha az etkilenen bir ark oluþturur. Bu nedenle iþlem kaynakçýnýn kaynak sýrasýnda oluþturduðu deðiþmelere daha toleranslýdýr. Darbeli akým, sýçramanýn zaten düþük olduðu bir operasyonda sýçramayý daha da düþük bir düzeye indirir Kutuplama Kutuplama terimi kaynak torcunun bir doðru akým ünitesinin kutuplarýna elektriksel olarak baðlanmasýný tanýmlamak için kullanýlýr. Torcun güç kablosu, ünitenin pozitif kutbuna baðlanacak olursa, bu kutuplamayý doðru akým elektrod pozitif kutuplama (DAEP) veya ters kutuplama adý verilir. Torç negatif kutba baðlanacak olursa kutuplamaya doðru akým negatif kutuplama (DAEN) veya düz kutuplama adý verilir. Eriyen elektrodla gazaltý kaynaðý uygulamalarýnýn büyük bir çoðunluðunda doðru akým elektrod pozitif kutuplama kullanýlýr. Bunun nedeni bu kutuplamanýn geniþ bir kaynak akým aralýðýnda kararlý bir ark, yumuþak bir metal iletimi, göreceli olarak daha az sýçrama, iyi bir kaynak dikiþi özelliði ve daha fazla nüfuziyet oluþturmasýdýr. Doðru akým elektrod negatif kutuplama ise nadiren kullanýlýr. Bunun nedeni eksenel sprey iletimin ticari olarak pek kabul görmemiþ bazý deðiþiklikler yapmadan gerçekleþmemesidir. Doðru akým elektrod negatif kutuplamanýn yüksek erime hýzlarý oluþturmak gibi olumlu bir yaný olmakla birlikte damla iletim tipi iri damlalý iletim olduðundan bu olumlu tarafýndan yararlanmak mümkün deðildir. Çeliklerde, iletimi argona % 5 oranýnda O 2 katarak (oksidasyon kayýplarýný telafi etmek için elektroda özel alaþýmlar katmak gerekir) veya elektrodu termoiyonik yaparak (elektrodun maliyetini arttýrýr) iyileþtirme saðlanabilir. Her iki halde de yýðma hýzlarý azalýr ve kutup deðiþtirmenin saðladýðý üstünlük ortadan kalkmýþ olur. Bununla birlikte, doðru akým elektrod negatif kutuplama, yüksek yýðma hýzýna ve daha düþük nüfuziyete sahip olmasý nedeniyle, yüzey doldurma iþlemlerinde uygulama alaný bulmuþtur. Gazaltý kaynaðýnda alternatif akým kullanýlmasý genellike baþarýsýz sonuçlar vermiþtir. Alternatif akýmda akým sýfýrdan geçerken arkýn sönme eðilimi göstermesi ark kararsýzlýðýna neden olmaktadýr. Bu problemin üstesinden gelmek için elektrod yüzeylerine uygulanan özel iþlemler geliþtirilmiþ olmakla birlikte bunlarýn uygulanma maliyetleri elektrodlarý pahalý hale getirmektedir Ark gerilimi (ark boyu) Ark gerilimi ve ark boyu genellikle birbirlerinin yerine kullanýlan terimlerdir. Ancak bunlarýn aralarýnda bir iliþki olmakla birlikte farklý þeyler olduklarýný belirtmekte yarar vardýr. Gazaltý kaynaðýnda ark boyu dikkatle kontrol edilmesi gereken bir kritik deðiþkendir. Örneðin, argon korumasý altýndaki sprey ark 17

25 tipinde çok kýsa ark, zaman zaman kýsa devreye maruz kalýr. Bu kýsa devreler basýnç deðiþmeleri oluþturarak ark sütununun içine havanýn pompalanmasýna neden olur. Bu olay havadan absorbe edilen oksijen ve azot nedeniyle gevrekliðe ve gözenekliliðe neden olur. Eðer ark çok uzun ise gezinme eðilimi gösterir ve hem nüfuziyeti hem de dikiþ profilini etkiler. Uzun bir ark ayný zamanda gaz korumasýný da bozar. Karbondioksit korumalý gömülü ark halinde, uzun bir ark hem gözenekliliðe hem de aþýrý sýçramaya neden olur. Ark çok kýsa ise, elektrodun ucu kaynak banyosuyla kýsa devre yaparak kararsýzlýða neden olur. Ark boyu baðýmsýz bir deðiþkendir. Ancak ark gerilimi hem diðer birçok deðiþkenlere hem de ark boyuna baðlý olarak deðiþir. Ark geriliminin ark boyu dýþýnda baðlý olduðu deðiþkenler þunlardýr; elektrodun bileþimi ve çapý, koruyucu gazýn cinsi, kaynak tekniði ve kaynak kablosunun uzunluðu. Ark gerilimi, serbest elektrod uzunluðu boyunca gerilim düþümünü de içermekle birlikte fiziksel ark boyunu elektriksel bir terimle yaklaþýk olarak belirtmede ve ayarlamada kullanýlan bir vasýtasýdýr (Þekil11). Meme Temas Tüpü Meme Ýþ Parçasý Uzaklýðý Serbest Elektrod Uzunluðu Temas Tüpü Ýþ Parçasý Uzaklýðý Ýþ Parçasý Ark Boyu Þekil11. Gazaltý Kaynaðýnda Kullanýlan Terimlerin Açýklanmasý Diðer bütün deðiþkenler sabit tutulduðunda, ark gerilimi doðrudan ark boyuna baðlýdýr. Üzerinde durulan ve kontrol edilmesi gereken deðiþken ark boyu olmakla birlikte, ark geriliminin kontrol edilmesi çok daha kolaydýr. Bu nedenle ve kaynak iþlemlerinde ark geriliminin belirtilmesi doðal bir gereklilik olduðundan ark uzunluðunun ayarý, ark gerilimi kontrol edilerek yapýlýr. Ark gerilimi ayarlarý malzemeye, koruyucu gaza ve damla iletim tipine baðlý olarak deðiþir. 18

26 Tipik ark gerilimi deðerleri Tablo2'de verilmiþtir. En uygun ark karakteristiði ve en iyi dikiþ görüntüsü oluþturan ark gerilimi ayarý için deneme pasolarý çekmek gereklidir. En uygun ark gerilimi metal kalýnlýðý, baðlantý tipi, kaynak pozisyonu, tel çapý, koruyucu gazýn bileþimi ve kaynaðýn tipi gibi çeþitli faktörlere baðlý olduðundan, bu tür denemeler gereklidir. Ark geriliminin bu en uygun deðerden daha yüksek olmasý, kaynak dikiþinin düzleþmesine ve erime bölgesinin geniþliðinin artmasýna neden olur. Aþýrý yükseklikteki ark gerilimleri ise, gözenekliliðe, sýçramaya ve yanma oluðuna neden olur. Gerilimin azalmasý ise, daha dar ve daha yüksek kaynak dikiþine ve daha derin nüfuziyete neden olur. Aþýrý derecede düþük gerilim ise, elektrodun iþ parçasýna yapýþmasýna neden olur. Tablo2. Çeþitli Metaller Ýçin Ark Gerilimleri (V)* METAL Argon Sprey ** ve Ýri Damla Ýletim (1.6 mm çapýnda elektrod) Helyum % 25 Ar % 75 He ArO 2 (% 11,5 O 2) Kýsa Devre Ýletim (0.8 mm çapýnda elektrod) ArO % 75 Ar Argon 2 CO 2 (% 11,5 O 2) % 25 CO CO 2 2 Alüminyum Magnezyum Alaþýmsýz Çelik Düþük Alaþýmlý Çelik Paslanmaz Çelik Nikel NikelBakýr Alaþýmý NikelKromDemir Ala Bakýr BakýrNikel Alaþýmý Silisyum Bronzu Alüminyum Bronzu Fosfor Bronzu *) +/ % 10 sýnýrlar içindedir. Düþük gerilimler, düþük akýmlarla birlikte ince malzemelerde, yüksek gerilimler yüksek akýmlarla birlikte kalýn malzemelerde kullanýlýr. **) Darbeli sprey iletimde ark gerilimi kullanýlan akým aralýðýna baðlý olarak, 1828 V arasýndadýr Kaynak hýzý Kaynak hýzý, arkýn kaynak birleþtirmesi boyunca ilerleme hýzýdýr. Diðer bütün þartlar sabit tutulduðunda, orta deðerdeki kaynak hýzlarýnda kaynak nüfuziyeti en fazladýr (Þekil12). Kaynak hýzý azaldýðýnda, birim kaynak uzunluðunda yýðýlan kaynak metali miktarý artar. Bu iliþki aþaðýdaki eþitlikle verilebilir : 4 2 G = 7, h. g. d. ( V / V ) (kg/m) e k 19

27 Burada G bir metre kaynak dikiþi baþýna kg olarak yýðýlan kaynak metali, h sýçrama kayýplarýný gözönüne alan yýðma verimi, g (gr/cm³) elektrod malzemesinin yoðunluðu, d (mm) elektrod çapý, Ve (m/dak) elektrod besleme hýzý, Vk (m/dak) kaynak hýzýdýr. Kaynak Hýzý Çok Yüksek Uygun Kaynak Hýzý Kaynak Hýzý Çok Yavaþ 6 mm. Elektrod Banyonun Çok Önünde Elektrod Banyoda Doðru Pozisyonda Elektrod Banyonun Çok Arkasýnda Þekil12. Kaynak Hýzýnýn Kaynak Dikiþine Etkisi Çok düþük kaynak hýzlarýnda, kaynak arký esas metal yerine erimiþ kaynak banyosu üzerinde yanar ve bu nedenle nüfuziyet azalýr. Bu sýrada geniþ bir kaynak dikiþi de oluþur. Kaynak hýzý arttýrýlýrsa ark esas metale daha doðrudan etki ettiðinden, birim kaynak dikiþi uzunluðu baþýna, arktan esas metale iletilen ýsýl enerji önce artar. Kaynak hýzýnýn daha da arttýrýlmasý, birim kaynak dikiþi uzunluðu baþýna, esas metale daha az ýsý enerjisi verilmesi sonucunu doðurur. Bu nedenle, artan kaynak hýzýyla esas metalin erimesi önce artar ve daha sonra azalýr. Kaynak hýzý daha da arttýrýlacak olursa, ark tarafýndan eritilen yolu doldurmaya yetmeyecek miktarda dolgu metali yýðýlmasý olduðundan kaynak dikiþinin kenarlarýnda yanma oluklarý meydana gelir Serbest elektrod uzunluðu Serbest elektrod uzunluðu þekil 11'de gösterildiði gibi, elektrod ucu ile temas tüpü ucu arasýndaki mesafedir. Serbest elektrod uzunluðunun artmasý elektrik direncinde artmaya neden olur. Direncin artmasý direnç ýsýtmasýnýn artmasýna, bu da elektrod sýcaklýðýnýn yükselmesine neden olur. Elektrod sýcaklýðýnýn yükselmesi ise erime hýzýnda küçük bir artmaya neden olur. Bundan daha önemlisi, artmýþ elektrik direnci temas tüpü ile iþ parçasý arasýnda daha büyük gerilim düþüþüne neden olur. Bu güç ünitesi tarafýndan algýlanarak akýmý azaltma yoluyla dengelenir. Bu elektrod erime hýzýný derhal azaltarak elektrodun fiziksel ark boyunu kýsaltmasýna neden olur. Böylece, kaynak makinasýnda gerilim arttýrýlmadýkça, dolgu metali dar ve yüksek bir kaynak dikiþi yýðar. Arzu edilen serbest elektrod uzunluðu genellikle kýsa devre metal iletimi için 613 mm. diðer tip metal iletimleri için, 1325 mm. arasýndadýr. 20

28 Elektrod açýlarý Diðer tüm ark kaynaðý yöntemlerinde olduðu gibi, kaynak elektrodunun kaynak baðlantýsýna göre açýlarý kaynak dikiþi þeklini ve nüfuziyetini etkiler. Elektrod açýlarý dikiþ þekil ve nüfuziyetini, ark gerilimi ve kaynak hýzýnýn etkisinden daha büyük ölçüde etkiler. Elektrod açýlarýný tanýmlayabilmek için iki düzlemin tanýmýný yapmak gerekir. Bunlar, çalýþma düzlemi ve hareket düzlemidir (Þekil13.a). Çalýþma Düzlemi Çalýþma Açýsý Sola Kaynakta Hareket Açýsý Hareket Düzlemi Sað a Kaynakta Hrkt aee Açýsý Kaynak Yönü Kaynak Ekseni Çalýþma Düzlemi Çalýþma Açýsý Hareket Düzlemi Sola Kaynakta Hareket Açýsý S aða Kaynakta Hareke t Açýsý Kayn ak Yönü Kaynak Ekseni Çalýþ ma Düzlemi Çalýþma Açýsý Hareket Düzlemi Saða Kaynakta a k Yönü Kayn Hareket Açýs ý Sola Kayn akta Harek et Aç ýsý Es ken Eksen Þekil13a. Hareket ve Çalýþma Düzlemleri ve Elektrod Açýlarý Kaynak (hareket) doðrultusuna dik olan düzleme "çalýþma düzlemi", kaynak doðrultusu ile elektroddan geçen düzleme de "hareket düzlemi" adý verilir. Bu düzlemler gözönüne alýnarak elektrod açýlarý þu þekilde tanýmlanýr : 21

29 a) Hareket düzlemi içinde elektrod ekseniyle hareket (kaynak) doðrultusuna dik doðrultu arasýndaki açý, hareket açýsýdýr. b) Çalýþma düzlemi içinde elektrod ekseniyle en yakýn iþ parçasý yüzeyi arasýndaki açý, çalýþma açýsýdýr. Elektrodun ucu kaynak yönünün aksi yönüne doðru yönlenmiþse, bu teknik saða kaynak, elektrod ucu kaynak doðrultusuna doðru yönlenmiþse bu teknik sola kaynak olarak adlandýrýlýr. Elektrod açýlarý ve bunlarýn dikiþ þekline ve nüfuziyete etkileri Þekil13.b'de gösterilmiþtir. Kaynak Yönü Sola Kaynak Torç Dik Konumda Saða Kaynak Þekil13b. Elektrod Açýsýnýn ve KaynakTekniðinin Etkileri Bütün diðer þartlar deðiþtirilmeden, hareket açýsý sýfýrdan itibaren sola kaynak tekniðine doðru arttýrýlacak olursa, nüfuziyet artar ve kaynak dikiþi geniþ ve düz hale dönüþür. En yüksek nüfuziyet saða kaynak tekniði ile hareket açýsý 25 iken meydana gelir. Saða kaynak tekniði, ayný zamanda daha dýþbükey ve daha dar bir dikiþ, daha kararlý bir ark ve iþparçasý üzerinde daha az sýçrama meydana getirir. Tüm pozisyonlarda, erimiþ kaynak banyosunun daha iyi kontrol edilmesi ve korunmasý için normal olarak kullanýlan elektrod açýsý 5 ila 15 derece arasýnda deðiþen hareket açýsýdýr. 22

30 Alüminyum gibi bazý metallerde sola kaynak tekniði tercih edilmektedir. Bu teknik erimiþ kaynak metali önünde temizlik etkisi oluþturur. Bu ise ýslatmayý iyileþtirir ve esas metalin oksidasyonunu azaltýr. Yatay pozisyonda iç köþe kaynaðý yaparken elektrod Þekil14 de gösterildiði gibi düþey parçayla 45 çalýþma açýsý yapacak þekilde tutulmalýdýr Þekil14. Ýçköþe Kaynaklarý Ýçin Normal Çalýþma Açýsý Kaynak pozisyonlarý Sprey tipi kaynaklarýn çoðu oluk ve yatay pozisyonlarda gerçekleþtirilir. Buna karþýlýk, düþük enerji seviyelerindeki darbeli ve kýsa devre iletimli kaynaklar tüm pozisyonlarda kullanýlabilir. Oluk pozisyonunda sprey metal iletimi ile gerçekleþtirilen iç köþe kaynaklarý, yatay pozisyonda gerçekleþtirilen benzer birleþtirmelere nazaran daha üniform olup, farklý ayak uzunluklarýna ve içbükey dikiþ profiline sahip olmalarý daha düþük olasýlýkta ve yanma oluðuna eðilimleri daha azdýr. Düþey ve tavan pozisyonlarýnda yerçekiminin kaynak metali üzerindeki çekme etkisini yenebilmek için küçük çaplý elektrodlarla ya kýsa devre metal iletimli veya darbeli sprey iletimli kaynak yapmak gerekir. 1,1 mm. ve daha küçük çaplý elektrodlar zor pozisyonlarýn kaynaðý için tercih edilir. Düþük ýsý girdisinin kullanýlmasý zor pozisyonlarýn kaynaðý için çok uygundur. Bu þekilde erimiþ banyonun hýzla katýlaþmasý saðlanýr. Düþey pozisyondaki ince saçlarýn kaynaðýnda genellikle yukarýdan aþaðýya kaynak tercih edilmelidir. Kaynak oluk pozisyonunda yapýlýrken, kaynak ekseninin yatay düzleme göre eðimli hale getirilmesi dikiþ þeklini, nüfuziyeti ve kaynak hýzýný etkiler. Oluk pozisyonundaki çevresel kaynaklarda iþparçasý kaynak torcunun altýnda döner ve bu eðim, kaynak torcunu tepe ölü merkezden itibaren iki taraftan birine doðru hareket ettirmek suretiyle elde edilir. Doðrusal baðlantýlarda, parça oluk pozisyonunda iken aþýrý dikiþ taþmasý oluþturabilecek kaynak þartlarýnda, kaynak eksenini yatayla 15 açý yapacak þekilde yerleþtirerek ve aþaðý doðru 23

31 kaynak yaparak dikiþ taþmasý azaltýlabilir. Ayný zamanda, aþaðý doðru kaynak yaparken kaynak hýzý da arttýrýlabilir. Bu þartlarda nüfuziyet daha azdýr ve bu, metal saçlarýn kaynaðýnda yararlý bir husustur. Aþaðý doðru kaynak Þekil15a da görüldüðü gibi, dikiþ profilini ve nüfuziyeti etkiler. Bu pozisyonda kaynak banyosu elektroda doðru akma eðilimi gösterir ve özellikle yüzeyde esas metalin öntavlanmasýna neden olur. Bu ise düzensiz bir erime bölgesi oluþturur. Eðim açýsý arttýkça kaynak dikiþinin orta yüzeyi çöker, nüfuziyet azalýr ve dikiþ geniþliði artar. Aþaðý doðru kaynak tekniði, temizleme etkisinin kaybolmasý ve yetersiz gaz korumasý nedeniyle alüminyumun kaynaðý için tavsiye edilmez. Yukarý doðru kaynak tekniði ise Þekil15b de görüldüðü gibi, dikiþ profilini ve dikiþ yüzeyini etkiler. Yerçekimi kuvveti kaynak banyosunun geriye doðru akmasýna ve elektrodun arkasýnda kalmasýna neden olur. Kaynaðýn kenarlarý merkeze doðru akan metal kaybýna maruz kalýr. Eðim açýsý artarsa dikiþ taþmasý ve nüfuziyet artar, dikiþ geniþliði azalýr. Etkiler aþaðý doðru kaynakta rastlananlarýn tamamen tersidir. Daha yüksek kaynak akýmlarý kullanýldýðýnda, uygulanabilecek en büyük eðim açýsýnýn deðeri de azalýr Elektrod (tel) çapý Elektrod çapý kaynak dikiþinin þekil ve boyutlarýný etkiler. Büyük çaplý elektrodlar ayný metal iletim tipi için ince elektodlara nazaran daha yüksek deðerde minimum akým gerektirir. Daha yüksek akýmlar ise, ilave elektrod erimesi ve daha büyük ve akýþkan kaynak banyolarý oluþturur. Yüksek akýmlar ayný zamanda daha yüksek yýðma hýzýna ve daha fazla nüfuziyete neden olur. Ancak düþey ve tavan pozisyonundaki kaynaklar küçük çaplý elektrodlarla daha düþük akýmlar kullanýlarak gerçekleþtirilir. (a) Aþaðý Doðru Kaynak (b) Yukarý Doðru Kaynak Þekil15. Ýþparçasý Eðiminin Kaynak Dikiþinin Þekline Etkisi Koruyucu gaz Çeþitli gazlarýn özellikleri ve bunlarýn arkýn karakteristiðine ve kaynak kalitesine etkileri detaylý alarak BÖLÜM4 de açýklanmýþtýr. 24

32 3. DONANIM Daha öncede belirtildiði gibi gazaltý kaynak yöntemi yarý otomatik veya otomatik olarak kullanýlabilir. Her iki halde de yöntemin temel elemanlarý aþaðýdaki gibidir : a) Kaynak torcu (hava veya su soðutmalý) b) Elektrod (tel) besleme ünitesi c) Kaynak kontrolu d) Kaynak güç ünitesi e) Kontrollü koruyucu gaz iletimi f) Bir elektrod menbaý g) Baðlantý kablolarý ve hortumlarý h) Su sirkülasyon sistemi (su soðutmalý torçlarda) Yarý otomatik ve otomatik kaynaktaki temel elemanlar Þekil2 ve Þekil16'da gösterilmiþtir.. Kontrol Kablosu Koruyucu Gaz Ýletimi Kontrol Ünitesi Hareket Çubuðu Gaz Silindiri Güç Ünitesi Güç Kablosu Elektrod Besleme Ünitesi Soðutma Suyu Giriþi Ýþ Parçasý Kablosu Þekil16. Otomatik Kaynak Makinasý 25

33 3.1. KAYNAK TORCU Kaynak torcu elektrodu ve koruyucu gazý kaynak bölgesine sevketmek ve elektrik gücünü elektroda iletmek için kullanýlýr. Yüksek üretim iþlerinde yüksek akýmla çalýþan aðýr iþ torçlarýndan baþlayýp, zor pozisyon kaynaðýnda kullanýlan düþük akýmla çalýþan hafif iþ torçlarýna kadar deðiþen geniþ bir aralýkta çeþitli torçlar üretilmektedir. Ark sýcaklýðýndan etkilenen torcun sürekli bir þekilde soðutulmasý gerekir. Düþük akým þiddetlerinde koruyucu gaz akýmý bu soðutmayý yeterli bir þekilde gerçekleþtirir. Kalýn çaplý elektrodlarýn, diðer bir deðiþle 250 A'den daha yüksek akým þiddetlerinin kullanýlmasý halinde gaz soðutmasý yeterli düzeyde olmaz. Bu nedenle 250 A'in üstündeki kaynak iþlemlerinde su soðutmasý kesinlikle gereklidir. Kaynak torcunun temel elemanlarý þunlardýr: a) Temas tüpü b) Gaz memesi c) Elektrod klavuz hortumu ve gömleði d) Gaz hortumu e) Su hortumu f) Elektrik kablosu g) Tetik Bu elemanlar Þekil17 de gösterilmiþtir. Elektrod Elektrod Klavuz Gömleði Koruyucu Gaz Yolu Su Hattý Giriþi Su Odasý Temas Tüpü Gaz Memesi Güç Bloðu Kontrol Tetiði Güç Kablosu / Dönen Su Þekil17. Kaynak Torcunun Temel Elemanlarý Temas tüpü bakýr veya bakýr alaþýmýndan yapýlmýþ olup, elektrik akýmýný elektroda iletmek ve elektrodu iþparçasýna doðru yönlendirmek için kullanýlýr. Temas tüpü bir elektrik kablosu vasýtasýyla güç ünitesine elektriksel olarak irtibatlandýrýlmýþtýr. Temas tüpünün iç cidarý çok önemlidir. Elektrod bu tüp içinde kolaylýkla hareket edebilmeli ve tüple çok iyi bir elektriksel temas 26

34 saðlamalýdýr. Her torçla birlikte verilen kullanma talimatý, her elektrod malzemesi ve çapý için en uygun temas tüpü boyutlarýný listeler halinde belirtir. Temas tüpünün delik çapý kullanýlan elektrod çapýndan genellikle 0,13 ila 0,25 mm daha büyüktür. Alüminyum için daha büyük delik çaplarý gerekir. Temas tüpünün deliði periyodik þekilde kontrol edilmeli ve aþýrý aþýnma nedeniyle geniþlemiþse deðiþtirilmelidir. Eðer bu þekilde kullanýlacak olursa kötü bir elektriksel temasa ve kararsýz bir ark karakteristiðine neden olur. Temas tüpü torça itina ile yerleþtirilmeli ve koruyu gaz memesine merkezlenmelidir. Temas tüpünün gaz memesinin ucuna göre pozisyonu kullanýlan metal iletim tipine baðlý olarak deðiþir. Kýsa devre iletimi için tüp, gaz memesinin ucundan dýþarýya doðru çýkýktýr. Sprey tipi iletimde ise tüpün ucu, gaz memesinin ucundan yaklaþýk 3 mm. içerdedir. Gaz memesi düzgün akan gaz sütununu kaynak bölgesine sevkeder. Düzgün gaz akýþý erimiþ kaynak metalinin atmosfer kirlenmesine karþý korunmasýnda çok önemli bir faktördür. Farklý meme boyutlarý mevcut olup bunun seçimi sözkonusu olan uygulamaya göre yapýlýr. Örneðin, büyük kaynak banyolarýna neden olan, bir baþka deyiþle korunmasý gereken alaný arttýran, yüksek akýmlarýn kullanýldýðý uygulamalarda büyük meme, düþük akýmla çalýþýldýðýnda ve kýsa devre iletimle kaynak yapýldýðýnda küçük meme kullanýlýr. Elektrod klavuz hortumu ve klavuz gömleði elektrod besleme motorundaki beseleme makaralarýna yakýn bir desteðe baðlanmýþtýr. Hortum ve gömlek elektrodu destekler ve korur ve besleme makaralarýndan torca ve temas tüpü ne doðru yönlendirir. Ýyi bir ark kararlýlýðý saðlamak için elektrod beslemesinin kesintisiz olarak gerçekleþtirilmesi gerekir. Elektrodun dolaþmasý ve bükülmesi engellenmelidir. Elektrod uygun bir þekilde desteklenmediði takdirde, besleme makaralarý ile temas tüpü arasýnda herhangi bir yerde sýkýþma eðilimi gösterir. Gömlek, klavuz hortumunun ayrýlmaz bir parçasý olabileceði gibi, ayrý bir parça da olabilir. Her iki halde de gömlek malzemesi ve bunun iç çapý önemlidir. Düzgün bir elektrod beslemesi saðlýyabilmesi için temiz ve iyi bir durumda olmasý gerektiðinden gömlek periyodik bakýmdan geçirilmelidir. Çelik ve bakýr gibi sert elektrod malzemeleri kullanýldýðýnda helisel çelik gömlekler tavsiye edilir. Alüminyum ve maðnezyum gibi yumuþak elektrod malzemelerinde plastik gömlek kullanýlmalýdýr. Klavuz hortumlarýn dýþ yüzeyleri çelikle takviye edilmekle birlikte, bu hortumlarýn aþýrý bir þekilde eðilmelerine ve kývrýlmalarýna müsaade 27

35 edilmemelidir. Kaynak ünitesiyle birlikte verilen kullanma talimatýnda, her elektrod malzemesi ve çapý için tavsiye edilen klavuz hortumu ve gömleði bir liste halinde belirtilir. Diðer aksesuarlar ise, koruyucu gazý, soðutma suyunu ve elektrik akýmýný torca iletmek için kullanýlan gaz hortumu, su hortumu ve elektrik kablosudur. Bu hortum ve kablolar ya doðrudan ilgili menbaa veya menbaý kontrol eden kontrol sistemine baðlýdýr. Normal torçlar elektrodu genellikle 3.7 m. uzaklýktan klavuz hortumu yoluyla torca iten elektrod besleyicileri kullanýr. Torç içine yerleþtirilmiþ küçük elektrod besleme mekanizmasýnýn da mevcut olduðu diðer tip torçlar da kullanýlmaktadýr. Bu sistem elektrodu daha uzak mesafedeki bir kaynaktan çeker ve kaynakta elektrodu ayný anda iten bir elektrod itme mekanizmasý da mevcut olabilir. Bu tip torçlar, itme iþleminin elektrodda bükülmeye neden olabileceði küçük çaplý veya yumuþak (örneðin alüminyum) elektrodlarýn beslenmesinde yararlýdýr. Diðer bir torç tipinde ise, elektrod besleme mekanizmasý ve elektrod makarasý torcun içine yerleþtirilmiþtir ELEKTROD BESLEME ÜNÝTESÝ Elektrod besleme ünitesi (tel besleyici) bir elektrik motoru, elektrod makaralarý ve elektrod doðrultusunu ve basýncý ayarlayan aksesuarlardan meydana gelmiþtir. Elektrod besleme motoru genellikle doðru akýmla çalýþýr. Elektrodu torç yoluyla iþparçasýna doðru iter. Motor hýzýný geniþ bir aralýkta deðiþtiren bir kontrol devresinin mevcut olmasý gerekir. Sabit hýzlý elektrod besleyicileri normal olarak sabit gerilimli güç üniteleri ile birlikte kullanýlýrlar. Bunlar, gerekli devreler eklendiði takdirde sabit akýmlý güç ünitelerinde de kullanýlabilir. Sabit akýmlý güç ünitesi kullanýldýðýnda, bir otomatik gerilim algýlama kontrolu gereklidir. Bu kontrol ark gerilimindeki deðiþmelereri algýlar ve ark boyunu sabit tutmak için elektrod besleme hýzýný deðiþtirir. Deðiþken hýzlý elektrod besleme tertibatý ve sabit akýmlý güç ünitesinden meydana gelen bu sistem, besleme hýzlarýnýn düþük olduðu büyük çaplý elektrodlarda (1.6 mm. den büyük) kullanýlabilir. Yüksek besleme hýzlarýnda, motor hýzýnýn ayarý arkýn kararlýlýðýný saðlamaya yetecek kadar hýzlý bir þekilde yapýlamaz. Beseleme motoru elektrod besleme makaralarýný tahrik eder. Bu makaralar, elektrod menbaýndan elektrodu çekme ve kaynak torcu içinde itme yoluyla elektroda kuvvet iletir. 28

3. DONANIM. Yarý otomatik ve otomatik kaynaktaki temel elemanlar Þekil-2 ve Þekil-16'da gösterilmiþtir.. Þekil-16. Otomatik Kaynak Makinasý

3. DONANIM. Yarý otomatik ve otomatik kaynaktaki temel elemanlar Þekil-2 ve Þekil-16'da gösterilmiþtir.. Þekil-16. Otomatik Kaynak Makinasý 3. DONANIM Daha öncede belirtildiði gibi gazaltý kaynak yöntemi yarý otomatik veya otomatik olarak kullanýlabilir. Her iki halde de yöntemin temel elemanlarý aþaðýdaki gibidir : a) Kaynak torcu (hava veya

Detaylı

4. KAYNAK SIRASINDA TÜKETÝLEN MALZEMELER

4. KAYNAK SIRASINDA TÜKETÝLEN MALZEMELER 4. KAYNAK SIRASINDA TÜKETÝLEN MALZEMELER Aþýnan ve deðiþtirilmesi gereken eletrod klavuz hortumunun gömleði ve temas tüpü gibi kaynak makinasý elemanlarýna ek olarak iþlem sýrasýnda tüketilen maddeler

Detaylı

6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.1. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK

6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.1. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK 6. ÖZEL UYGULAMALAR 6.. ÖZLÜ ELEKTRODLARLA KAYNAK Örtülü elektrodlarýn tersine, gazaltý kaynak tellerindeki alaþým elemanlarý sadece bu tellerin üretiminde baþlangýç malzemesi olarak kullanýlan ingotlarýn

Detaylı

Lincoln Electric. Örtülü Elektrod Kaynaðý

Lincoln Electric. Örtülü Elektrod Kaynaðý Lincoln Electric Örtülü Elektrod Kaynaðý Örtülü elektrod ark (MMA) Kaynak yöntemi Örtülü Elektrod Ark Kaynaðý (MMA Manual Metal Arc) Örtülü elektrodlarla gerçekleþtirilen ark kaynaðý yöntemi (MMA), metallerin

Detaylı

7. KAYNAKTA ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER ve KAYNAK HATALARI

7. KAYNAKTA ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER ve KAYNAK HATALARI 7. KAYNAKTA ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLER ve KAYNAK HATALARI Gaz kaynaðýnda ortaya çýkan problemler ve kaynak hatalarý diðer kaynak yöntemlerindekilere oldukça benzer olup konuyla ilgili açýklamalar aþaðýda

Detaylı

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ SUNUSUNA. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ SUNUSUNA. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi MIG-MAG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ SUNUSUNA K ayna K K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /29 KAYNAĞIN GELİŞİM TARİHÇESİ Prof. Dr. Hüseyin

Detaylı

Lincoln Electric. TIG Kaynaðý

Lincoln Electric. TIG Kaynaðý Lincoln Electric Kaynaðý Gaz tungsten ark () Kaynak yöntemi Gaz Tungsten Ark Kaynaðý ( Tungsten Inert Gas) kaynak yönteminde ergimeyen tungsten elektrod ile kaynak edilen parça arasýnda elektrik arký oluþur.

Detaylı

Modüler Proses Sistemleri

Modüler Proses Sistemleri Ürünler ve Hizmetlerimiz 2011 Modüler Proses Makineleri Modüler Proses Sistemleri Proses Ekipmanlarý Süt alým tanklarý Süt alým degazörleri Akýþ transfer paneli Vana tarlasý Özel adaptör Tesisat malzemeleri

Detaylı

3AH Vakum Devre-Kesicileri: Uygun Çözümler

3AH Vakum Devre-Kesicileri: Uygun Çözümler 3AH Vakum Devre-Kesicileri: Uygun Çözümler Beþ tipin saðladýðý üç büyük avantaj: Uyumlu, güçlü, ekonomik Devre-kesicileri günümüzde, trafolarýn, enerji nakil hatlarýnýn, kablolarýn, kondansatörlerin, reaktör

Detaylı

0.2-200m3/saat AISI 304-316

0.2-200m3/saat AISI 304-316 RD Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip hava kilidleri her türlü proseste çalýþacak rotor ve gövde seçeneklerine sahiptir.aisi304-aisi316baþtaolmaküzerekimya,maden,gýda...gibi

Detaylı

ULTRASONÝK SEVÝYE ÖLÇER ULM-53 Açýk veya kapalý tanklarda, çukurlarda, açýk kanal vb. yerlerde, sývýlarýn (kirli olsa bile), partikül ve yapýþkan ürünlerin sürekli seviye ölçümünde kullanýlýr. Ölçüm aralýðý

Detaylı

240 Serisi Motorlu Kontrol Vanasý Tip 3241/3374 Glob Vana Tip 3241 Motorlu Kontrol Vanasý Tip 3244/3374 Üç Yollu Vana Tip 3244

240 Serisi Motorlu Kontrol Vanasý Tip 3241/3374 Glob Vana Tip 3241 Motorlu Kontrol Vanasý Tip 3244/3374 Üç Yollu Vana Tip 3244 240 Serisi Motorlu Kontrol Vanasý Tip 3241/3374 Glob Vana Tip 3241 Motorlu Kontrol Vanasý Tip 3244/3374 Üç Yollu Vana Tip 3244 Uygulama Çok yönlü kullanýlan kontrol vanalarý,tek oturtmalý glob veya üç

Detaylı

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAKNAĞINDA ARK TÜRLERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi.

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAKNAĞINDA ARK TÜRLERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi. MIG-MAG GAZALTI KAYNAKNAĞINDA ARK TÜRLERİ K ayna K K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /47 ELEKTRİK ARKI NASIL OLUŞUR MIG-MAG gazaltı

Detaylı

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAK PARAMETRELERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi. Teknolojisi

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTI KAYNAK PARAMETRELERİ. K ayna K. Sakarya Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi. Teknolojisi. Teknolojisi MIG-MAG GAZALTI KAYNAK PARAMETRELERİ K ayna K K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27 KAYNAK PARAMETRELERİ VE SEÇİMİ Kaynak dikişinin

Detaylı

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta Mikro Dozaj Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip mikro dozaj sistemleri ile Kimya,Maden,Gýda... gibi sektörlerde kullanýlan hafif, orta ve aðýr hizmet tipi modellerimizle Türk

Detaylı

A Sýnýfý Yüksek verimli deðiþken hýzlý sirkülatörler. EA Serisi (Ecocirc Otomatik)

A Sýnýfý Yüksek verimli deðiþken hýzlý sirkülatörler. EA Serisi (Ecocirc Otomatik) A Sýnýfý Yüksek verimli deðiþken hýzlý sirkülatörler EA Serisi (Ecocirc Otomatik) KULLANIM ALANLARI KONUTSAL. UYGULAMALAR Isýtma ve iklimlendirme sistemlerinde su sirkülasyonu. Mevcut sistemlerin yenilenmesi

Detaylı

Termik Röleler ÝÇÝNDEKÝLER Özellikler Karakteristik Eðriler Teknik Tablo Sipariþ Kodlarý Teknik Resimler EN TS EN IEC Ra

Termik Röleler ÝÇÝNDEKÝLER Özellikler Karakteristik Eðriler Teknik Tablo Sipariþ Kodlarý Teknik Resimler EN TS EN IEC Ra TERMÝK RÖLELER www.federal.com.tr Termik Röleler ÝÇÝNDEKÝLER Özellikler Karakteristik Eðriler Teknik Tablo Sipariþ Kodlarý Teknik Resimler EN 60947-4-1 TS EN 60947-4-1 IEC 60947-4-1 Rak m : 2000 m (max)

Detaylı

Kullaným Isýtma, havalandýrma ve klima tekniði için glob kontrol vanalarý.

Kullaným Isýtma, havalandýrma ve klima tekniði için glob kontrol vanalarý. Motorlu Kontrol Vanalarý Tip 1/584, 14/584, 14-4 Pnömatik Kontrol Vanalarý Tip 1/780-1 ve 1/780- Tek Oturtmalý Glob Vanalar Tip 1 ve 14 Kullaným Isýtma, havalandýrma ve klima tekniði için glob kontrol

Detaylı

HPL Laminar Akýþ Ünitesi

HPL Laminar Akýþ Ünitesi HPL Laminar Akýþ Ünitesi H P L Lam i na r Aký þ Ünitesi Taným Ameliyathane tipi Laminar Akýþ Üniteleri, ameliyathane masasý ve üstünde istenen laminar akýþý saðlamak ve bu laminar akýþ sayesinde bulunduklarý

Detaylı

CTA Silindirik Difüzör

CTA Silindirik Difüzör TA TA Taným TA tipi nozullar duvar, tavan uygulamalarý için tasarlanmýþ olan silindirik tipte nozullardýr. Daðýtýcý sistemlerde kullanýlýrlar. Görüntü bütünlüðü açýsýndan toplayýcý olarak da kullanýlabilirler.

Detaylı

Ballorex Venturi. Çift Regülatörlü Vana

Ballorex Venturi. Çift Regülatörlü Vana Ballorex Venturi Çift Regülatörlü Vana Isýtma ve soðutma sistemlerinin balanslanmasý Precision made easy Ballorex Venturi ýsýtma ve soðutma sistemlerini balanslamasýný saðlayan olan yeni jenerasyon çift

Detaylı

1. Güç Kaynağı (Kaynak Makinesi)

1. Güç Kaynağı (Kaynak Makinesi) Sürekli tel ile koruyucu atmosfer altında yapılan gazaltı kaynağı M.I.G (metal inter gaz), M.A.G (metal aktif gaz) veya G.M.A.W (gaz metal ark kaynağı) olarak tanımlanır. Sürekli tel ile gazaltı kaynağında,

Detaylı

Metapan Metal Panel CLIP-IN TAVANLAR

Metapan Metal Panel CLIP-IN TAVANLAR Metapan Metal Panel CLIP-IN TAVANLAR Clip-In (gizli) tip taþýyýcý sistemlerde taþýyýcý sistem görünür deðildir. Sistem, ana taþýyýcýlar, bunlara dik açýyla kenetlenen clip-in profilleri ile tüm kenarlardan

Detaylı

Yüksek hýzda Alüminyum Ýþleme

Yüksek hýzda Alüminyum Ýþleme Nr : 168JDTR Yüksek hýzda Alüminyum Ýþleme PRO Özellikler Güçlü baðlama sistemi: Yüksek hýzlarda dahi güvenli plaket baðlama sistemi. Plaketlerdeki parlak yüzey: Mükemmel talaþ akýþý saðlar ve sývaþmayý

Detaylı

K U L L A N I C I E L K Ý T A B I

K U L L A N I C I E L K Ý T A B I K U L L A N I C I E L K Ý T A B I Kesme Hızı Kesme hýzý fonksiyonlarý: Kalýnlýk ve kesilecek olan madde Akým ayarýnýn deðeri Akým ayarý kesilmiþ kenarlarýn kalitesini etkiler. Kesimin geometrik

Detaylı

Mad Q Kullaným Kýlavuzu

Mad Q Kullaným Kýlavuzu Mad Q Kullaným Kýlavuzu . Kod No: A.2.3.14 Kitap Baský Tarihi: 281206 Revizyon No: 281206 Mad Q Kullaným Kýlavuzu . Ýçindekiler Gösterge ve Çalýþtýrma Cihazlarý Kontrol Ünitesi... 5 Kontrol Seviyesi Çalýþtýrma

Detaylı

Montaj. Duvara montaj. Tavana montaj. U Plakalý (cam pencere) Açýsal Plakalý Civatalý (cam pencere)

Montaj. Duvara montaj. Tavana montaj. U Plakalý (cam pencere) Açýsal Plakalý Civatalý (cam pencere) Genel Özellikler Hava perdeleri yüksek debili ve ince formlu hava akýmý saðlamak amacýyla üretilmiþlerdir. Kullanýlýþ amacý birbirinden farklý sýcaklýk deðerlerine sahip iki ortamý hareket serbestisi saðlayacak

Detaylı

GAZALTI KAYNAK YÖNTEMLERİ GİRİŞ ve DONANIMLARI

GAZALTI KAYNAK YÖNTEMLERİ GİRİŞ ve DONANIMLARI GAZALTI KAYNAK YÖNTEMLERİ GİRİŞ ve DONANIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü SAKARYA MIG-MAG KAYNAĞI 2 MIG-MAG KAYNAĞI 3 4

Detaylı

Motor kademeleri ile otomasyon seviyeleri arasýnda akýllý baðlantý Akýllý Baðlantý Siemens tarafýndan geliþtirilen SIMOCODE-DP iþlemcilerin prozeslerinin hatasýz çalýþmasýný saðlamak için gerekli tüm temel

Detaylı

PLAZMA KESME YÖNTEMÝNÝN TEMELLERÝ

PLAZMA KESME YÖNTEMÝNÝN TEMELLERÝ PLAZMA KESME YÖNTEMÝNÝN TEMELLERÝ Hazýrlayanlar: Can Odabaþ - Erkan Yegen - Fýrat Albayrak Tamir-bakým iþleriniz için ara sýra bir kesme takýmýna mý ihtiyaç duyuyorsunuz? Yakýn bir zamanda daha yüksek

Detaylı

CPC 2 Taným CPC tipi swirl difüzörler tavan uygulamalarý için tasarlanmýþtýr. Daðýtýcý ve toplayýcý sistemlerde kullanýlýr. Özellikler CPC Tipi ler ay

CPC 2 Taným CPC tipi swirl difüzörler tavan uygulamalarý için tasarlanmýþtýr. Daðýtýcý ve toplayýcý sistemlerde kullanýlýr. Özellikler CPC Tipi ler ay C 16.0 TR.00 CPC H A V A K O N T R O L S i S T E M L E R i CPC 2 Taným CPC tipi swirl difüzörler tavan uygulamalarý için tasarlanmýþtýr. Daðýtýcý ve toplayýcý sistemlerde kullanýlýr. Özellikler CPC Tipi

Detaylı

Brain Q RSC/2 Termostat

Brain Q RSC/2 Termostat Brain Q RSC/2 Termostat Kullaným Kýlavuzu . Kod No: A.2.3.15 Kitap Baský Tarihi: 071206 Revizyon No: 071206 Brain Q RSC/2 Termostat 06 Kullaným Kýlavuzu . Ýçindekiler Kontrol Seviyesi Gösterge ve Çalýþtýrma

Detaylı

1. I. Bir cismin sýcaklýðý artýrýlýrsa direnci azalýr.

1. I. Bir cismin sýcaklýðý artýrýlýrsa direnci azalýr. 1. Fizik ile ilgili, I. Atomlar maddenin en küçük parçacýklarýdýr. Cisimler hýzlandýrýldýðýnda hýzlarý ses hýzýný geçemez. I Newton, yaþadýðý dönemin en ünlü bilim insanýydý. yargýlarýndan hangileri bilimsel

Detaylı

LAZER-ARK HÝBRÝT KAYNAK YÖNTEMÝ

LAZER-ARK HÝBRÝT KAYNAK YÖNTEMÝ LAZER-ARK HÝBRÝT KAYNAK YÖNTEMÝ Hakan YAVUZ *, Gürel ÇAM ** GÝRÝÞ Lazer kaynaðý yüksek kaynak hýzý, düþük distorsiyon ve otomasyona çok uygun olma özellikleri dolayýsýyla yapý çeliklerinin kaynak iþlemlerinde

Detaylı

ROUV SERÝSÝ AÞIRI VE DÜÞÜK GERÝLÝM RÖLELERÝ

ROUV SERÝSÝ AÞIRI VE DÜÞÜK GERÝLÝM RÖLELERÝ ROUV SERÝSÝ AÞIRI VE DÜÞÜK GERÝLÝM RÖLELERÝ ROUV Serisi aþýrý e düþük gerilim röleleri ORTA GERÝLÝM e YÜKSEK GERÝLÝM elektrik þebekelerinde kullanýlmak üzere tasarlanmýþtýr. Micro controller teknolojisi

Detaylı

DOÐRUNUN ANALÝTÝÐÝ - I

DOÐRUNUN ANALÝTÝÐÝ - I YGS-LYS GEOMETRÝ Konu Anlatýmý DOÐRUNUN ANALÝTÝÐÝ - I ANALÝTÝK DÜZLEM Baþlangýç noktasýnda birbirine dik olan iki sayý doðrusunun oluþturduðu sisteme dik koordinat sistemi, bu doðrularýn belirttiði düzleme

Detaylı

Ballorex Vario. Çift Regülatörlü Vana. Precision made easy

Ballorex Vario. Çift Regülatörlü Vana. Precision made easy Ballorex Vario Çift Regülatörlü Vana Precision made easy Isýtma ve soðutma sistemlerinde etkili balanslama Precision made easy Ballorex Vario, ýsýtma ve soðutma sistemlerinin balanslanmasý için kullanýlan

Detaylı

PID Kontrol Formu. Oransal Bant. Proses Deðeri Zaman

PID Kontrol Formu. Oransal Bant. Proses Deðeri Zaman PID Kontrol Formu PID kontrol formu endüstride sýkça kullanýlan bir proses kontrol yöntemidir. PID kontrol algoritmasýnýn çalýþma fonksiyonu, kontrol edilen prosesten belirli aralýklarla geri besleme almak

Detaylı

7215 7300-02/2006 TR(TR) Kullanýcý için. Kullanma talimatý. ModuLink 250 RF - Modülasyonlu kalorifer Kablosuz Oda Kumandasý C 5. am pm 10:41.

7215 7300-02/2006 TR(TR) Kullanýcý için. Kullanma talimatý. ModuLink 250 RF - Modülasyonlu kalorifer Kablosuz Oda Kumandasý C 5. am pm 10:41. 7215 73-2/26 TR(TR) Kullanýcý için Kullanma talimatý ModuLink 25 RF - Modülasyonlu kalorifer Kablosuz Oda Kumandasý off on C 5 off 2 on pm 1:41 24 Volt V Lütfen cihazý kullanmaya baþladan önce dikkatle

Detaylı

IG-MAG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ SUNUSUNA. aynak. K aynak. nolojisi. Teknolojisi HOŞGELDİNİZ

IG-MAG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ SUNUSUNA. aynak. K aynak. nolojisi. Teknolojisi HOŞGELDİNİZ IG-MAG GAZALTI KAYNAK TEKNİĞİ SUNUSUNA aynak K aynak nolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ 1 AYNAĞIN GELİŞİM TARİHÇESİ 2 AYNAĞIN GELİŞİM TARİHÇESİ azaltı kaynak yöntemi fikrinin ilk çıktığı yıl: 1920 azaltı

Detaylı

Ne-Ka. Grouptechnic ... /... / 2008. Sayýn Makina Üreticisi,

Ne-Ka. Grouptechnic ... /... / 2008. Sayýn Makina Üreticisi, ... /... / 2008 Sayýn Makina Üreticisi, Firmamýz Bursa'da 1986 yýlýnda kurulmuþtur. 2003 yýlýndan beri PVC makineleri sektörüne yönelik çözümler üretmektedir. Geniþ bir ürün yelpazesine sahip olan firmamýz,

Detaylı

Kullanım kılavuzunuz ZANUSSI ZKF661LX

Kullanım kılavuzunuz ZANUSSI ZKF661LX Bu kullanım kılavuzunda önerileri okuyabilir, teknik kılavuz veya ZANUSSI ZKF661LX için kurulum kılavuzu. Bu kılavuzdaki ZANUSSI ZKF661LX tüm sorularınızı (bilgi, özellikler, güvenlik danışma, boyut, aksesuarlar,

Detaylı

olarak çalýºmasýdýr. AC sinyal altýnda transistörler özellikle çalýºacaklarý frekansa göre de farklýlýklar göstermektedir.

olarak çalýºmasýdýr. AC sinyal altýnda transistörler özellikle çalýºacaklarý frekansa göre de farklýlýklar göstermektedir. Transistorlu Yükselteçler Elektronik Transistorlu AC yükselteçler iki gurupta incelenir. Birincisi; transistorlu devreye uygulanan sinyal çok küçükse örneðin 1mV, 0.01mV gibi ise (örneðin, ses frekans

Detaylı

CPD Taným CPD tipi swirl difüzörler tavan uygulamalarý için tasarlanmýþtýr. Daðýtýcý ve toplayýcý sistemlerde kullanýlýr. Özellikler CPD Tipi lerde ka

CPD Taným CPD tipi swirl difüzörler tavan uygulamalarý için tasarlanmýþtýr. Daðýtýcý ve toplayýcý sistemlerde kullanýlýr. Özellikler CPD Tipi lerde ka C 16.04 TR.00 CPD A V A K O N T R O L S i S T E M L E R i CPD Taným CPD tipi swirl difüzörler tavan uygulamalarý için tasarlanmýþtýr. Daðýtýcý ve toplayýcý sistemlerde kullanýlýr. Özellikler CPD Tipi lerde

Detaylı

MA 302 (2 Giriþli) UHF SMATV VHFIII MA 303 (3 Giriþli) UHF-1 UHF-2 VHFIII MA 404 (4 Giriþli) 39 / B-I UHF-1 UHF-2 VHFIII MA 465 (5 Giriþli) DVB-T UHF-

MA 302 (2 Giriþli) UHF SMATV VHFIII MA 303 (3 Giriþli) UHF-1 UHF-2 VHFIII MA 404 (4 Giriþli) 39 / B-I UHF-1 UHF-2 VHFIII MA 465 (5 Giriþli) DVB-T UHF- Ortak Anten Daðýtým Santrallarý MA Serisi Ortak Anten Daðýtým Santrallarý 38 38 MA 302 40 MA 303 41 MA 404 42 MA 465 43 MA 302 (2 Giriþli) UHF SMATV VHFIII MA 303 (3 Giriþli) UHF-1 UHF-2 VHFIII MA 404

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 Kanguru Matematik Türkiye 07 4 puanlýk sorular. Bir dörtgenin köþegenleri, dörtgeni dört üçgene ayýrmaktadýr. Her üçgenin alaný bir asal sayý ile gösterildiðine göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi bu dörtgenin

Detaylı

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI Çelik yapılarda kullanılan birleşim araçları; 1. Bulon ( cıvata) 2. Kaynak 3. Perçin Öğr. Gör. Mustafa EFİLOĞLU 1 KAYNAKLAR Aynı yada benzer alaşımlı metallerin yüksek

Detaylı

MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ

MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ MIG-MAG GAZALTI KAYNAĞINDA KAYNAK PAMETRELERİ VE SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Kaynak

Detaylı

EQ Kapasitif Seviye Transmitterleri, endüstride yaygýn kullanýlan, kapasite ölçüm yöntemini kullanýr. Elektrod çubuðu ile tank duvarý arasýnda prosesi oluþturan malzeme nedeniyle deðiþen kapasiteyi ölçerek

Detaylı

Depo Modüllerin Montajý Öncelikle depolarýmýzý nerelere koyabileceðimizi iyi bilmemiz gerekir.depolarýmýzý kesinlikle binalarýmýzda statik açýdan uygun olamayan yerlere koymamalýyýz. Çatýlar ve balkonlarla

Detaylı

Ortak Anten Daðýtým Santrallarý

Ortak Anten Daðýtým Santrallarý Ortak Anten Daðýtým Santrallarý MA Serisi Ortak Anten Daðýtým Santrallarý MA 302 2 MA 303 3 MA 404 4 MA 465 5 Blok Diyagramlar 6 Örnek Uygulamalar 7 MA 302 2 Giriþli 2 Tanýtým MA302 Serisi Ortak Anten

Detaylı

EÞÝTSÝZLÝKLER. I. ve II. Dereceden Bir Bilinmeyenli Eþitsizlik. Polinomlarýn Çarpýmý ve Bölümü Bulunan Eþitsizlik

EÞÝTSÝZLÝKLER. I. ve II. Dereceden Bir Bilinmeyenli Eþitsizlik. Polinomlarýn Çarpýmý ve Bölümü Bulunan Eþitsizlik l l l EÞÝTSÝZLÝKLER I. ve II. Dereceden Bir Bilinmeyenli Eþitsizlik Polinomlarýn Çarpýmý ve Bölümü Bulunan Eþitsizlik Çift ve Tek Katlý Kök, Üslü ve Mutlak Deðerlik Eþitsizlik l Alýþtýrma 1 l Eþitsizlik

Detaylı

ECAM KAPASÝTÝF SEVÝYE SENSÖRÜ

ECAM KAPASÝTÝF SEVÝYE SENSÖRÜ seviye sensörü iletken sývýlarda, iletken olmayan sývýlar seviyenin kontrolü amacýyla kullanýlan kapasitif seviye sensörüdür. Ürün sensör üzerine gelince bir kapasite deðiþimi yaratmakta ve bu deðiþim

Detaylı

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip proses filtreleri ile, siklonlar, seperatörler çalýþma koþullarýna göre anti nem,anti

Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip proses filtreleri ile, siklonlar, seperatörler çalýþma koþullarýna göre anti nem,anti Filtre Firmamýz mühendisliðinde imalatýný yaptýðýmýz endüstriyel tip proses filtreleri ile, siklonlar, seperatörler çalýþma koþullarýna göre anti nem,anti statik seçenekleri, 1-200m2 temizleme alaný ve

Detaylı

ELQ Kapasitif Seviye Transmitterleri, endüstride yaygýn kullanýlan, kapasite ölçüm yöntemini kullanýr. Elektrod çubuðu ile tank duvarý arasýnda prosesi oluþturan malzeme nedeniyle deðiþen kapasiteyi ölçerek

Detaylı

FBE Kelebek Tip Dairesel Yangýn Damperi

FBE Kelebek Tip Dairesel Yangýn Damperi Taným tipi yangýn damperleri, ateþ ve dumanýn diðer bölümlere yayýlmasýný engellemek için havalandýrma sistemlerindeki dairesel kanallarda kullanýlmak üzere tasarlanmýþlardýr. Özellikler Ateþe dayaným

Detaylı

EMKO CÝHAZLARINDA KULLANILAN ISI SENSÖRLERÝ

EMKO CÝHAZLARINDA KULLANILAN ISI SENSÖRLERÝ EMKO CÝHAZLARINDA KULLANILAN ISI SENSÖRLERÝ Ortamdaki ýsý deðiþimini algýlamamýza yarayan cihazlara ýsý veya sýcaklýk sensörleri diyoruz.emko ELEKTRONÝK tarafýndan üretilen ýsý sensörleri, kullanýlan alan

Detaylı

Set Makina Tic. Ltd. Þti.

Set Makina Tic. Ltd. Þti. En Ýyisi - The Best Set Makina Tic. Ltd. Þti. Ývedik Organize Sanayi Bölgesi 27. Cadde No: 60 TR-06370 Ostim Ankara TÜRKÝYE Tel: +90 (312) 395 34 00 (pbx) Þirket GSM: +90 (533) 772 06 26-27 - 28 Fax: +90

Detaylı

CKA Taným CKA endüstriyel difüzör, büyük hacimlerin hava ile ýsýtýlmasý ve soðutulmasý iþlemleri sýrasýnda, gerekli olan farklý atýþ karakteristikleri

CKA Taným CKA endüstriyel difüzör, büyük hacimlerin hava ile ýsýtýlmasý ve soðutulmasý iþlemleri sýrasýnda, gerekli olan farklý atýþ karakteristikleri C 11.01 TR.00 CKA H A V A K O N T R O L S i S T E M L E R i CKA Taným CKA endüstriyel difüzör, büyük hacimlerin hava ile ýsýtýlmasý ve soðutulmasý iþlemleri sýrasýnda, gerekli olan farklý atýþ karakteristiklerini

Detaylı

Kullaným kýlavuzu. Oda kumandasý RC. Genel. Oda sýcaklýðýnýn (manuel olarak) ayarlanmasý. Otomatik düþük gece ayarýnýn baþlatýlmasý

Kullaným kýlavuzu. Oda kumandasý RC. Genel. Oda sýcaklýðýnýn (manuel olarak) ayarlanmasý. Otomatik düþük gece ayarýnýn baþlatýlmasý 7206 2000 07/00 Özenle saklayýn! Kullaným kýlavuzu Oda kumandasý RC Genel RC, bir sýcaklýk kontrol ve kumanda paneli olup, gösterge ve kontrol donanýmý aþaðýda verildiði gibidir. Sýcaklýk ayar düðmesi,

Detaylı

Oda Termostatý RAA 20 / AC. Montaj ve Kullaným Kýlavuzu

Oda Termostatý RAA 20 / AC. Montaj ve Kullaným Kýlavuzu Oda Termostatý RAA 20 / AC Montaj ve Kullaným Kýlavuzu Alarko Carrier Eðitim ve Dokümantasyon Merkezi Haziran 2008 Oda Termotatý RAA 20 / AC Kullaným Kýlavuzu ÝÇÝNDEKÝLER GARANTÝ ve SERVÝS GÝRÝÞ Kullaným

Detaylı

PLASTÝK ENJEKSÝYON VE ÝNÞAAT MALZEMELERÝ SAN. TÝC. Hakkýmýzda KAMÝ GRUP 2007 yýlýnda Ýstanbul Topçularda, Sn. Baþak Kami tarafýndan kurulmuþtur. 2007 yýlýndan bu yana geliþimciliði ilke edinen firmamýz,

Detaylı

Metapan Metal Panel DOGRUSAL TAVANLAR

Metapan Metal Panel DOGRUSAL TAVANLAR Metapan Metal Panel DOGRUSAL TAVANLAR Asma tavan çözümleri arasýnda fonksiyonel ve esnek bir alternatif olarak yer alan lineer tavan, hem iç mekan hem de dýþ mekan kullanýmýna uygun özellikleriyle, uzun

Detaylı

OTOMATÝK O-RÝNG TAKMA. A.Turan GÜNEÞ. Makina Mühendisi

OTOMATÝK O-RÝNG TAKMA. A.Turan GÜNEÞ. Makina Mühendisi OTOMATÝK O-RÝNG TAKMA A.Turan GÜNEÞ Makina Mühendisi Giriþ Uzun süreli ve çok sayýda yapýmý gereken montaj iþlerinin otomatik yapýlmasý maliyet avantajlarý saðlayabilir. Örnek olarak aþaðýda basit bir

Detaylı

Teknik Özellikleri : Ölçülecek Malzeme. Çýkýþ. Hassasiyet Linearite Kapasite Ölçü Sahasý Min. Di-Elektrik Sabiti Baðlantý Malzemesi

Teknik Özellikleri : Ölçülecek Malzeme. Çýkýþ. Hassasiyet Linearite Kapasite Ölçü Sahasý Min. Di-Elektrik Sabiti Baðlantý Malzemesi ECAPm seviye transmitterleri, iletken sývýlarda, iletken olmayan sývýlarda, katý partiküllü ve toz malzemelerde, yapýþkan ve asit/bazik sývýlarda seviyenin ölçülmesi amacýyla kullanýlan kapasitif seviye

Detaylı

Ýçindekiler. Vortex metre VTX2, yeni nesil Sayfa 3. Ölçüm tekniði Sayfa 3. Uygulamalar Sayfa 4. Tasarým Sayfa 5. Ölçüm aralýðý tablosu Sayfa 5

Ýçindekiler. Vortex metre VTX2, yeni nesil Sayfa 3. Ölçüm tekniði Sayfa 3. Uygulamalar Sayfa 4. Tasarým Sayfa 5. Ölçüm aralýðý tablosu Sayfa 5 Vortex Metre Ýçindekiler Vortex metre VTX2, yeni nesil Sayfa 3 Ölçüm tekniði Sayfa 3 Uygulamalar Sayfa 4 Tasarým Sayfa 5 Ölçüm aralýðý tablosu Sayfa 5 Teknik özellikler Sayfa 6 Vortex metre profili Sayfa

Detaylı

Piezoelektik ve Aktif Paratonerler Yýldýrým deþarjýndan ve zararlarýndan korunmak için R p h CEB h(m) Rp (m) Np

Piezoelektik ve Aktif Paratonerler Yýldýrým deþarjýndan ve zararlarýndan korunmak için R p h CEB h(m) Rp (m) Np Aktif Paratoner Test Cihazý Forend aktif paratonerleri, Forend L.C. test cihazýyla kolaylýkla test edilebilir. Nasýl kullanýlýr? Test cihazý paratonerlerde hata veya arýza olup olmadýðýný, üzerindeki kýrmýzý-yeþil

Detaylı

MIG/MAG Kaynağında Kaynak Ekipmanları

MIG/MAG Kaynağında Kaynak Ekipmanları MIG/MAG Kaynak Yöntemi MIG/MAG Kaynağında Kaynak Ekipmanları Doç.Dr. Murat VURAL İ.T.Ü. Makina Fakültesi vuralmu@itu.edu.tr Küçük çaplı, sürekli bir dolu tel, tel besleme ünitesi tarafından, torç içinden

Detaylı

Madde ve Isý. Maddeyi oluþturan taneciklerin hareketleri ýsý alýþ-veriþinden etkilenir. Aþaðýda yapýlan deneyler bu etkiyi göstermektedir.

Madde ve Isý. Maddeyi oluþturan taneciklerin hareketleri ýsý alýþ-veriþinden etkilenir. Aþaðýda yapýlan deneyler bu etkiyi göstermektedir. Maddeler tanecikli yapýdadýrlar. Bu tanecikler görülmeyecek kadar küçüktür. Fakat maddeyi oluþturan tüm taneciklerin hareketli olduðunu görmüþtük. Aþaðýda katý, sývý ve gaz hâllerinde bulunan maddelerin

Detaylı

KULLANIM ALANLARI. Sýcak su yeniden sirkülasyonu. Brülör besleme. TEKNÝK ÖZELLÝKLER

KULLANIM ALANLARI. Sýcak su yeniden sirkülasyonu. Brülör besleme. TEKNÝK ÖZELLÝKLER Sýcak suyun yeniden sirkülasyonu için yüksek etkili sirkülatörler KULLANIM ALANLARI KONUTSAL. UYGULAMALAR Sýcak su yeniden sirkülasyonu. Brülör besleme. EB (V) Serisi TEKNÝK ÖZELLÝKLER POMPA Debi: 1 m

Detaylı

TIG Kaynak Makineleri

TIG Kaynak Makineleri Lincoln Electric Precision TIG 275 / TIG 375 SINIFININ EN GELÝÞMÝÞ PROFESYONEL TÝP TIG KAYNAK MAKÝNESÝ TIG Kaynak Makineleri KUSURSUZ ARK BAÞLANGICI KARARLI ve ODAKLANMIÞ ARK HASSAS KRATER DOLGUSU Precision

Detaylı

Geometriye Y olculuk. E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme E E E E E. Çevremizdeki Geometri. Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim

Geometriye Y olculuk. E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme E E E E E. Çevremizdeki Geometri. Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim Matematik 1. Fasikül ÜNÝTE 1 Geometriye Yolculuk ... ÜNÝTE 1 Geometriye Y olculuk Çevremizdeki Geometri E Kare, Dikdörtgen ve Üçgen E Açýlar E Açýlarý Ölçme Geometrik Þekilleri Ýnceleyelim E E E E E Üçgenler

Detaylı

MIG-MAG GAZALTI KAYNAK ELEKTROTLARI. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi HOŞGELDİNİZ. Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27

MIG-MAG GAZALTI KAYNAK ELEKTROTLARI. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi HOŞGELDİNİZ. Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27 K ayna K MIG-MAG GAZALTI KAYNAK ELEKTROTLARI K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27 KAYNAK ELEKTROTLARI 1- MASİF MIG-MAG GAZALTI

Detaylı

Multi Grooving Tools. Çok Amaçlý Kanal Açma Takýmlarý. M.G.T. Özellikler. No: 96-7-JD-TR

Multi Grooving Tools. Çok Amaçlý Kanal Açma Takýmlarý. M.G.T. Özellikler. No: 96-7-JD-TR No: 96JDTR Multi Grooving Tools MGT Çok Amaçlý Kanal Açma Takýmlarý M.G.T. Özellikler 1. W þeklindeki benzersiz sýkýþtýrma formu mükemmel bir kavrama saðlar. 2. M.G.T uçlar iç çap operasyonlarda da dýþ

Detaylı

YENÝ TAKMA UÇLU MATKAPLAR

YENÝ TAKMA UÇLU MATKAPLAR YENÝ TAKMA UÇLU MATKAPLAR No: 1-3-JD-TR 4 X D þimdi s tokla larým ý zda (B KZ.S.SON SAYFA) BSP-& BNP- Dr ill Özellik ler Mükemmel talaþ kaldýrma Hassas yüzey kalitesi Pozisyon deðiþimi ile 4 köþe kullanýlabilir

Detaylı

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. (6.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. (6.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-205 Üretim Yöntemleri I Gazaltı Kaynağı ğı, Tozaltı Kaynağı Direnç Kaynağı (6.Hafta) Kubilay Aslantaş Gazaltı Ark Kaynağı Kaynak bölgesinin bir koruyucu gaz yardımıyla korunduğu kaynak yöntemler gurubudur.

Detaylı

Kalite Güvence Sistemi Belgesi.... Sulamada dünya markasý.

Kalite Güvence Sistemi Belgesi.... Sulamada dünya markasý. Kalite Güvence Sistemi Belgesi... Sulamada dünya markasý. Filtreler Plastik Filtreler Çeþitli filtre tipleri. Çok çeþitli filtrasyon dereceleri (mesh). Aþýnmaya karþý dayanýklýlýk Kolay bakým : filtre

Detaylı

verter Dört mevsim daha konforlu, ekonomik ve uzun ömürlü tesisler için.. verter A member of the Uygulama Teorisi: Benzeþim Kurallarý: Debi Basýnç Güç Q 1 Q 2 = n 1 n 2 H 1 n 1 = H 2 ( n2 P 1 n 1 = P 2

Detaylı

TRANSFER. 1. Daðýtma öncesi,transferin dýþýný buharlý temizleyici veya temizlik çözeltisi ile boydan boya temizleyin.

TRANSFER. 1. Daðýtma öncesi,transferin dýþýný buharlý temizleyici veya temizlik çözeltisi ile boydan boya temizleyin. ... J3-1 ÖNLEM... J3-1 TRANSFER ELEMANININ DAÐITILMASI... J3-2 ÖN TAHRÝK DÝÞLÝ ELEMANININ DAÐITILMASI/ TOPLANMASI... J3-4 TRANSFER ÇIKIÞ MÝLÝ ELEMANININ DAÐITILMASI TOPLANMASI... J3-5 TRANSFER ELEMANININ

Detaylı

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ

BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ BAZI KAYNAK PARAMETRELERİNİN SIÇRAMA KAYIPLARINA ETKİSİ ÖZET CO 2 kaynağında tel çapının, gaz debisinin ve serbest tel boyunun sıçrama kayıpları üzerindeki etkisi incelenmiştir. MIG kaynağının 1948 de

Detaylı

FEN BÝLÝMLERÝ. TEOG-2 DE % 100 isabet

FEN BÝLÝMLERÝ. TEOG-2 DE % 100 isabet TEOG-2 DE % 1 isabet 1. Geyik Aslan Ot Fare ýlan Atmaca Doðal bir ekosistemde enerji aktarýmý þekildeki gibi gösterilmiþtir. Buna göre, aþaðýdaki açýklamalardan hangisi yanlýþtýr? Aslan ile yýlan 2. dereceden

Detaylı

DÜNYANIN GELECEÐÝ ÝÇÝN ÇEVREYE VE ÇOCUKLARA SAHÝP ÇIKALIM ÇEVRE TEÞVÝK ÖDÜLÜ 2007 Hakkýmýzda Þafak Makina Yedek Parça San. & Tic. A.Þ. 1955 yýlýnda Sayýn Fethi ÇATALAY tarafýndan Ýstanbul da kurulmuþtur.

Detaylı

Ballorex Dynamic. Basýnç Baðýmsýz Kontrol Vanasý. Precision made easy

Ballorex Dynamic. Basýnç Baðýmsýz Kontrol Vanasý. Precision made easy Ballorex Dynamic Basýnç Baðýmsýz Kontrol Vanasý Precision made easy Dinamik balanslama ile toplam debi kontrolü Precision made easy Ballorex Dynamic yeni nesil basýnçtan baðýmsýz balans ve kontrol vanasýdýr.

Detaylı

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTINDA KAYNAĞINADA KULLANILAN KAYNAK AĞIZLARI VE HAZIRLANMASI. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi

HOŞGELDİNİZ MIG-MAG GAZALTINDA KAYNAĞINADA KULLANILAN KAYNAK AĞIZLARI VE HAZIRLANMASI. K ayna K. Teknolojisi. Teknolojisi MIGMAG GAZALTINDA KAYNAĞINADA KULLANILAN KAYNAK AĞIZLARI VE HAZIRLANMASI K ayna K K ayna K Teknolojisi Teknolojisi HOŞGELDİNİZ Doç. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı 1 /27 KAYNAK AĞZI

Detaylı

Bütün talepleri karþýlýyacak en optimal ürünler: Seramik döþemesi için ARDEX.

Bütün talepleri karþýlýyacak en optimal ürünler: Seramik döþemesi için ARDEX. Bütün talepleri karþýlýyacak en optimal ürünler: Seramik döþemesi için ARDEX. Sorunlar yok: Sadece çözümler var! Yüksek kalitedeki özel-yapý malzemeleri ile ilgili ARDEX ilk adresinizdir. Ürün yelpazesi

Detaylı

BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK

BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ Ders Adý Bölüm Sýnav DAF No. MATEMATÝK TS YGSH YGS 04 DERSHANELERÝ Konu TEMEL KAVRAMLAR - III Ders anlatým föyleri öðrenci tarafýndan dersten sonra tekrar

Detaylı

Matematik ve Türkçe Örnek Soru Çözümleri Matematik Testi Örnek Soru Çözümleri 1 Aþaðýdaki saatlerden hangisinin akrep ve yelkovaný bir dar açý oluþturur? ) ) ) ) 11 12 1 11 12 1 11 12 1 10 2 10 2 10 2

Detaylı

OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP

OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP OTOMATÝK BETON BLOK ÜRETÝM TESÝSÝ NHP 520 Profesyonellik detaylarda gizli... Kolay ve pratik kalýp deðiþimi için tasarlanmýþ açýlýr makina gövdesi, kalýp deðiþtirme için gereken zamaný kýsaltmaktadýr.

Detaylı

QUALSTIKPLUS KULLANIM KLAVUZU

QUALSTIKPLUS KULLANIM KLAVUZU QUALSTIKPLUS KULLANIM KLAVUZU QualstikPlus Live-Line Power Qual i ty Survey Meter Model 8-061 XT Plus Model 8-062Plus Ýçerik Tablosu Sayfa Ýþlem Teorisi 2 Özellikler 3 Güvenlik Önlemleri 4 Ýþlem Direktifleri

Detaylı

Rezistans termometreler endüstride hassas sýcaklýk ölçümü istenilen yerlerde kullanýlmaktadýr. Ýletkenin elektriksel direncinin sýcaklýða baðlý olarak deðiþim temeline dayanýr. Ýletken olarak emaye, cam

Detaylı

Brain Q RSC/2 Termostat

Brain Q RSC/2 Termostat Brain Q RSC/2 Termostat Kullaným Kýlavuzu . Kod No: A.2.3.15 Kitap Baský Tarihi: 121206 Revizyon No: 121206 Brain Q RSC/2 Termostat 06 Kullaným Kýlavuzu . Ýçindekiler Kontrol Seviyesi Gösterge ve Çalýþtýrma

Detaylı

Kalite Güvence Sistemi Belgesi.... Sulamada dünya markasý.

Kalite Güvence Sistemi Belgesi.... Sulamada dünya markasý. Kalite Güvence Sistemi Belgesi... Sulamada dünya markasý. Borular Sulama Borularý & Spagetti Borular Aþýndýrýcý sývýlara karþý yüksek derecede dayanýklýdýr. Güneþin UV ýþýnlarýna karþý dayanýklý ve esnektir.

Detaylı

LAMINAR FLOW PAKET TÝP HÝJYENÝK KLÝMA DIN 1946 KISIM 4 (Klima Sistemlerinin Vazifeleri) Havadaki mikrop seviyesinin sýnýrlandýrlasý Odalar arasýndaki gerekli hava akýmýnýn saðlanmasý Havadaki narkoz gazlarýnýn

Detaylı

ECASm KAPASÝTÝF SEVÝYE ÞALTERÝ

ECASm KAPASÝTÝF SEVÝYE ÞALTERÝ seviye þalteri iletken sývýlarda, iletken olmayan sývýlarda, katý partiküllü ve toz malzemelerde seviyenin kontrolü amacýyla kullanýlan kapasitif seviye sensörüdür. Ürün sensör üzerine gelince bir kapasite

Detaylı

KOMPARATÖR SAATLERÝ, HASSAS ÝÇ VE DIÞ ÇAP ÖLÇÜM SÝSTEMLERÝ, MANYETÝK STANDLAR

KOMPARATÖR SAATLERÝ, HASSAS ÝÇ VE DIÞ ÇAP ÖLÇÜM SÝSTEMLERÝ, MANYETÝK STANDLAR KOMPARATÖR SAATLERÝ, HASSAS ÝÇ VE DIÞ ÇAP ÖLÇÜM SÝSTEMLERÝ, MANYETÝK STANDLAR KOMPARATÖRLER HAKKINDA Komparatör saatleri parçalarýn yükseklik ve derinlik ölçümlerinde, komparatör takýmlarý ile iç çap ölçümlerinde,

Detaylı

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını

ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını ELEKTROD NEDİR? Kaynak işlemi sırasında ; Üzerinden kaynak akımının geçmesini sağlayan, İş parçasına bakan ucu ile iş parçası arasında kaynak arkını oluşturan, Gerektiğinde ergiyerek kaynak ağzını dolduran

Detaylı

GAZALTI TIG KAYNAĞI A. GİRİŞ

GAZALTI TIG KAYNAĞI A. GİRİŞ A. GİRİŞ Soy gaz koruması altında ergimeyen tungsten elektrot ile yapılan ark kaynak yöntemi ( TIG veya GTAW olarak adlandırılır ) kaynak için gerekli ergime ısısının ana malzeme ile ergimeyen elektrot

Detaylı

Bölüm 6: Lojik Denklemlerin Sadeleþtirilmesi

Bölüm 6: Lojik Denklemlerin Sadeleþtirilmesi ölüm : Lojik Denklemlerin Sadeleþtirilmesi. Giriþ: Karnough (karno) haritalarý 9 yýlýnda M. Karnough tarafýndan dijital devrelerde kullanýlmak üzere ortaya konmuþtur. u yöntemle dijital devreleri en az

Detaylı

Uygulanan akım şiddeti, ark gerilimi koruyucu gaz türü ve elektrod metaline bağlı olarak bu işlem saniyede 20 ilâ 200 kere tekrarlanır.

Uygulanan akım şiddeti, ark gerilimi koruyucu gaz türü ve elektrod metaline bağlı olarak bu işlem saniyede 20 ilâ 200 kere tekrarlanır. ARK TİPLERİ KISA ARK Kısa ark yöntemi ince elektrodlarla (0.6 ilâ 1.2 mm) kısa ark boyu yani düşük ark gerilimi ve düşük akım şiddeti ile kaynak yapıldığında karşılaşılan bir ark türüdür. Burada ark oluşunca

Detaylı

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM 7. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? 2 1 1 2 A) B) C) D) 3 2 3

Detaylı