Avrupa İslam Üniversitesi İSLAM ARAŞTIRMALARI. Journal of Islamic Research

Transkript

1 Avrupa İslam Üniversitesi İSLAM ARAŞTIRMALARI Journal of Islamic Research البحوث االسالمية Yıl 4 Sayı 1 Mayıs 2011

2 Almanya da İslam Dersi-III -Erlangen Modeli- Ortaöğretimde (Hauptschule) İslam Dersi Prof. Dr. Halit ÜNAL Sınıf TOPLUMDA YAŞAMAK Kendisi ve başkaları için sorumluluk üstlenmek Başkalarına Yardım Etmek > Bizzat Yardım için imkanlar > Müslüman toplumun muhtaçlara verdiği hediyelere örnek olarak Zekat ve Kurban > Mahalli Yardım Organizasyonları > Uluslararası Yardım Organizasyonları Yardım kabul etmek > Kendi çaresizliğiyle uğraşmak Minnettarlık ve nankörlük Derste Müzakere, proje çalışması Çevremizde hangi insanlar yardıma muhtaçtır, biz nasıl yardım edebiliriz Yardım organizasyonlarını yerinde ve uzmanlarına sorarak tanımak Uluslararası yardım organizasyonları ve onların çeşitli sembolleri (Kızılhaç ve Kızılay gibi) Ciddi ve gayriciddi yardım organizasyonları nasıl ayırt edilebilir? Kamu yararına çalıştığının maliye tarafından tasdik edilmiş olması ve bağış mührü Bir yardım organizasyonu hakkında röportaj. Öğrenciler için bir proje organizasyonu. Mesela ev ödevine yardım. Vaftiz babalığı vb. Bütün okul için projeye öncülük yapmak, global düşünmek, yerel uygulamak. Mesela bir kriz bölgesinde yıkılan okullara yardım için geniş kapsamlı bir eşya toplama faaliyeti. (kermes ve pazar) Şahsi feragat (fedakarlık) ile ihtiyaç sahiplerine yardım etmek. İlgilenme ve teselli yoluyla yardım Kur an dan derinlemesine metin çalışması: Kur an 64: İhtiyaç içinde olduğumda kime başvurmalıyım? (Mesela Ebeveyn, akraba, arkadaşlar, öğretmenler, öğrenciler) Okulla ilgili problemlerde yardım kabul etmek Yıl 4 Sayı 1 Mayıs

3 Metin kolajı: Kim bana hangi problemlerde yardımcı olabilir? Tecrübe aktarımları: Bana nasıl yardım edildi, ben nasıl reaksiyon gösterdim? Okul içi ve okul dışı istişare merkezlerini ziyaret Kendine yardım için yol; Şahsi sorumluluk: Hz. Muhammed buyurdu ki: İçinizden birisi bir ip alır, yakacak odun toplar ve bağlayarak pazarda satarsa Allah onun onurunu korur. Bu, onun dilenmesinden ve insanların ona bir şey verip vermemelerinden daha hayırlıdır. (Hadis, Buhari, Cami ) Azınlık halinde Toplum > Bütün insanların eşitliği konusunda Anayasanın ve Bayern eyalet yasasının ifadeleri Dini azınlıkların görevleri, hak ve talepleri Grafikle gösterimler: Dünyada, Almanya da ve kendi yurtlarında Müslümanlar Müslüman organizasyonların kuruluşları tarafından ziyaret Öğretmen ve öğrenciler için bir harita oluşturma: islami organizasyonlar, o mahaldeki dini cemaat Proje: İslami bir bayramı okulun Hıristiyan çoğunluğuyla birlikte kutlama. Müslüman azınlık olarak Hıristiyan çoğunluğun bir bayramına iştirak. Tabela : Avrupa da azınlıklar İnternet araştırması: Almanya da dini azınlıklar: Durum, zorluklar ve talepler. Tartışma: Dini azınlıklar imtiyaz isteyebilirler mi? Mesela dini bir emir olarak kurban kesmek ve Almanya da hayvan koruma kanunu Delilli bir metin planı yapmak: Azınlık ve çoğunluk Her iki tarafın güvensizliği ve bunun bertaraf edilmesi için imkanlar Müslüman ve Hıristiyanların bir buluşma yerini ziyaret yahut törene katılma 162 Yıl 4 Sayı 1 Mayıs 2011

4 7.2 İMAN Allah ın Kitaplarına iman > Kutsal Kitaplara İman > Kur an da zikredilen dört kutsal Kitap Tevrat التوراة - Psalmen الزبور - İncil االنجيل - Kur an القران > Kur an la doğru münasebet İncil kavramının açıklaması (İbranice İncil/Eski Ahid, Yeni Ahid) İncil ve Kur an arasındaki paralellikleri (mesela Yunus ve Yusuf peygamberlerde) göstermek Küçük sergi, Serbest çalışma malzemeleri, Kitap takdimi Bir sayfa güzel yazı yazmak Araştırma, Kur an la makul bir münasebet konusunda bir imamla röportaj: o Beden temizliği ve dini temizlik o İyi niyet o Dikkatli uygulama Ubeyde el-maliki Hz. Muhammed in şöyle söylediğini işittiğin rivayet ediyor: Ey Kur an halkı! Kur an ı baş yastığı olarak kullanmayın, gecegündüz onu iyi bir şekilde okuyun, onu öğretin, onunla iftihar edin, konuları üzerinde derin düşünün. Onunla başarıya ulaşmayı isteyin. Fakat Kur an vasıtasıyla menfaat elde etmeye çalışmayın. Onun kendisinde yeteri kadar menfaat vardır. (Hadis; Koleksiyon Mişkat) Kur an ın (mesela meşhur 30. Cüzünü) ezbere bilen cemaat üyelerini davet etmek. Dinin yazısız/kitapsız nakli yolu (mesela yerli kültürlerde) Rivayetin bugün de önemli rolü (lafız ve mana sıhhati) Mecaz dili, Ritüel, Sema ve sembol Yıl 4 Sayı 1 Mayıs

5 7.3 DİNİ HAYAT Oruç Orucun manası (Kur an 2: ) > Nefis ıslahının yolu > Af, sabr otokontrol ve iyi davranış alıştırması > Yoksullara desteği teşvik > Allah a yaklaşma arayışı > Temel kurallar > Farz, nafile yahut haram oruç > Ramazan da oruç: Kur an okumak, camiye gitmek, gece ibadeti ve sadaka gibi ameller (زكاة الفطر ( sadakası > Fitre/:Fıtır Öğrenciler oruçla ilgili, mesela ailedeki, kendi tecrübelerini anlatıyorlar. Temsil ve tartışma ortamı yaratmak: Überflussgesellschaft ta orucun rolü ve diyetle oruç arasındaki fark konusunda tartışma. Ebu Hüreyre Hz. Muhammed (sav.)in şöyle söylediğini işittiğini haber veriyor: Bir kimse kötü söz ve işi terk etmezse Allah o kimsenin yemeyi içmeyi terk etmesine önem vermez. (Hadis Buhari) Ebu Hüreyre Hz. Muhammed (sav.)in şöyle söylediğini işittiğini haber veriyor: Kim Ramazan da inanarak ve ahirette mükafaatını göreceğini ümid ederek oruç tutarsa geçmiş günahları bağışlanır. Kim Ramazan da inanarak ve ahirette mükafaatını göreceğini ümid ederek geceleri ibadet ederse geçmiş günahları bağışlanır. (Hadis- Buhari) Diğer dinlerde oruç > Yahudilikte oruç > Hıristiyanlıkta oruç Diğer dinlerde oruç emirleri ve zamanları Fastenopfern in manası Sınıf için farklı dinlerin bayramlarını gösteren bir duvar takviminin hazırlanması İslami Takvim İnternet araştırması Farklı dinlerin farklı takvimleri. Mesela Hristiyanlıkta, Yahudilikte. Güneş takvimi, ay takvimi, Karışık formda takvimler (solar-lunare takvim) Takvim reformları ve sebepleri (Juliyen, Gregoryen) Artık yıl 164 Yıl 4 Sayı 1 Mayıs 2011

6 İslam Yılının özel gün ve geceleri: Cuma, Ramazan ın son on günü, Kadir gecesi (Leyletü l-kadr), Bayram günleri, Hac Almanya da Cami Yapımı > Almanya da cami yapımının tarihçesi > Bir cami yapımında uyulması gereken kural ve gelenekler > Camilerin kültürel çevrelerine anlamlı uyumu Almanya da camilerin çeşitliliği o Almanya da 18. Yüzyılda cami yapımına başlanması o Bir cami ziyareti o Dökumentasyon: Aktüel bir cami yapı projesi o Tartışma: Bir caminin minaresi olması gerekli mi? Diğer Avrupa ülkelerinde cami yapım 7.4 İSLAM TARİHİ VE COĞRAFYASI Büyük Halifeler Emeviler > İndus tan İspanya ya/endülüs e kadar İslam Cihan Devletinin kuruluşu Bölüm 7.4 altındaki konular bütünlük içinde çeşitli şekillerde işlenebilir. Mesela dersleri ve öğrenim gruplarını aşan bir proje çerçevesinde temel yetki ve sorumluluk eğitimine özel bir ilgi göstererek. (Kaynak bulmak, bir araştırma planlamak ve gerçekleştirmek, bir impulsreferat vermek, konuları eğlenceli veya dökumenter sunmak, grafik yahut resimlerle canlandırmak ) Muaviye nin saltanatının tahkimi, başşehir olarak Şam, resmi yönetim dili olarak Arap dili, Sefer yollarının güvenliği, muhteşem camilerin yapılması Şam daki büyük camilerin resimlerle Anlatılması Bir taslak haritanın İmparatorluğun yayıldığı bütün yerler ve önemli şehirlerle doldurulması Yıl 4 Sayı 1 Mayıs

7 Abbasiler > Siyasi hakimiyetleri dönemi > Bağdat ve Kurtuba da hükümet merkezleri (M.S. 750)yılında Abbas ın iktidarı ele geçirmesine sebep olan gerginlikler ve kavgala, son emevi Abdurrahman ın İspanya ya kaçışı, Kurtuba da halifeliğin kuruluşu İslam kültür mahallerinin gelişmesi > İslamın Yayılışı > İslam ın kültürel başarısı > Batı Hristiyanlığıyla karşılaşma Bağdat ta Halife Harun er-reşid (MS ) örneğinde olduğu gibi siyasi iktidarın yayılması Fethedilen bölgelerdeki mevcut kültürün korunması ve geliştirilmesi Haçlı Seferleri Dönemi > İstila, çarpışma, Kültür alışverişi Papa II. Urban idaresinde Haçlı düşüncesinin doğuşu (Kutsal mekanları ziyaret fikri, Şövalyelik, kutsal mezarların kafirler in elinden kurtarılması) Kudüs ün MS yılında zor yoluyla ve kanlı bir şekilde ele geçirilmesi, Haçlı devletlerinin ortaya çıkışı, Salahaddin in geri alması (MS.1187/88) Savaşlara rağmen Salahaddin ve Kral Friedrich Barbarossa nın birbirlerini takdir etmesi. Salahaddin Avrupa literatüründe de Yahudi ve Hristiyanlarla yapılan görüşmede bilge kral olarak nitelendirilmiştir. (Lessing, Nathan der Weise) İslam ve Hıristiyanlıkta Farklı Tarih Tasvirleri Avrupalılarla Müslümanların karşılaşması konusunda çağdaş rivayet ve nakillere dayanarak yapılmış resim 166 Yıl 4 Sayı 1 Mayıs 2011

8 7.5 KUR AN VE HADİS ) القٮران (el-qur an: Kur an Kur an ın ana konuları Kur an da ana konular: (توحيد) > Sadece tek bir Allah vardır > İyi ve kötü ameller > Hesap gününde Allah huzurundaki sorumluluk Kur an la derinlemesine metin çalışması o 87. Surenin tamamı- Allah ile insan arasındaki ilişkinin tabiatı o Kur an ayetleri 37: 1-74 yahut 55 veya 78. Surelerin tamamı- Kur an nasıl bir edebi tasvirle ahireti tarif etmiştir. o Kur an ayeti 3:18- Allah ın birliği (krş. Bölüm 5.2) Diğer dinler: Hayat, Ölüm ve ondan sonraki zaman Başka konuşma vesileleri: Adalet ve bağış acının manası ve önemi, insanın yeteneği ve sorumluluğu konusunda sorular. Kur an ı orijinalinden öğrenmek 101 ve 103. Surelerin tamamı Arapça ve Almanca metinler dinlemek, okumak ve konuşmak; İnternette Kur an hakkında araştırma yapmak (öğretmenlerin yönetiminde) Teypten Kur anın farklı kıraat tarzlarını tanımak ve farkları kavramak (الحديث: el-hadis ) Hadis Sünnetin temeli olarak Peygamber Sözleri (Krş. Müfredat, Bölüm 9.5) > Konularına göre düzenlenmiş hadisler belli hadis mecmualarından okunabilir. > Hz. Muhammed in mutad bazı fiilleri hadis mecmuaları yoluyla Müslüman hayat kültürünün değişmez parçası haline gelmiştir. Farklı hayat tarzları ve Adetler Ezberlemek: Ezberlenen ayetlerin faydasını, bereketini ve güzelliğini yaşamak Araştırma: Almanca da modern Hadis-Koleksiyonları, diğer dillerde büyük klasik Hadis Koleksiyonları Kişisel çevrede müslümanın hayat kültürüne ait unsurları tanımak: Beslenme- yahut giyinme alışkanlıkları, uyuşturucu maddeden uzak durmak, ayakkabılarla evlere girmemek. Kur an, Sünnet ve Ahlak: Örtünme emirleri, giyinme gelenekleri o Müslüman hayat kültürünün çeşitliliği o Önyargı ve standartlaştırma tehlikesi Yıl 4 Sayı 1 Mayıs

9 Hadis mecmualarının ortaya çıkışı Seçilmiş Hadis-Koleksiyoncuları ile ilgili Araştırma (İnternet yardımıyla) Mesela Buhari ve Hadis toplama kuralları Dökumanlar ve sonuçların takdimi 7.6 PEYGAMBERLER Allah ın Peygamberleri insanları: > Kendi hayatında iyi ve makul hedeflere yönelmeye > Bütün insanlara saygı göstermeye > Sorumlu davranmaya ve > Kendi kendine öğrenmeye çağırır: Metin çalışması: önemli bir Kur an kıssasının tarihle ilgisi üzerinde derinleşmek Hz. Muhammed ve İbn Ümmi Mektum un kıssası (Kur an Sure 80:1-10): Allah Hz. Peygamber e arkadaşlarıyla olan münasebetlerindeki görevini hatırlatıyor. Düşünme/ Sınıfta Tartışma/Araştırma o Ben her zaman bir işi niçin yaptığımın farkında mıyım? o Nerede kendimi etki altında hissediyorum, nerede işimi kendim belirliyorum. o Yakın ve uzak gelecek için hangi planlarım var, benim için ne önemlidir? o Uzun emellerle somut niyetler arasını ayırmak o Hayat ne ölçüde planlanabilir? o Ne gibi hayat planlarına sahibiz? o Kader var mıdır? (Krş.Müfredat, Sınıf 10.2) 168 Yıl 4 Sayı 1 Mayıs 2011

10 Allah rahmet ve affı kendine taahhüt etti. > Allah ın elçileri insanları Allah tan af dilemeye çağırdı. > Hz. Muhammed, Allah ın huzurunda günahı itiraf etmeyi, verilen zararları tazmin etmeyi ve kötü bir işten sonra iyi Bir iş yapmayı tavsiye etti. Hz. Muhammed, herkese kendi arkadaş çevresini dikkatli seçmesini tavsiye etti. Metin çalışması Allah ın rahmeti ve affı: Kur an mesela: 6:12-13, 6:54-55, 40:7-9 Af ve başkalarına karşı hoşgörü konusunda Sünnetten örnekler. Derinleşme/ Gözlem görevi: Benim arkadaşlarım özellikle benim diğer arkadaşlarıma ne yapıyor? Onların güçlü ve zayıf tarafları ne, benimki ne? Arkadaşlarımdan nasıl etkilenirim? Kendi yolunda gitmek > Eğitim ihtilafları > Sosyal ihtilaf senaryoları konteksinde Öngörü Hz. Muhammed kendi geçimini dürüst çalışarak kazanmaya, teri kurumadan işçilere ücretlerini vermeye çağırır. İhtilaf halinde islami çalışma ahlakı ve sosyal ahlak Mesela aşağıdaki durumlarda: o İşsizlik o Belirsiz ikamet statüsü o Aile ve geleneksel rol anlayışı 7.7 DİĞER DİNLER Hıristiyanlık Hz. İsa nın Hayatı ve Tesiri Hz. İsa ın Hayatı Hz. İsa hakkında rivayette bulunan kaynaklar, Hz. İsa nın yaşadığı zaman ve çevre. Yıl 4 Sayı 1 Mayıs

11 Öğretmen anlatımı: Havarilerin görevlendirilmesi ve gönderilmesi. Mucize, mesela kötürüm birisinin iyileştirilmesi Şifaya kavuşturulan birisi, bir seyirci ve diğer hastalardan birisinin rivayeti Hz. İsa toplumda zayıf ve aşağılanmış kişilerle dayanışma içinde bulundu (gümrük memuru, fahişe kadın) Onun provokatif durumuna karşı reaksiyonlar. Toplumumuzda zayıf ve aşağılanmış olan kimdir? Bu insanlarla biz nasıl görüşüyoruz? Böyle insanları etrafına toplamış bir Kurtarıcı ya biz nasıl reaksiyon gösterirdik. Hıristiyanlık inancında Hz. İsa nın Önemi: Christus/Messias, Heiland, Tanrının oğlu olarak Hz. İsa Yeni Ahid in temel tebliği olarak ölüm ve dirilmenin önemi ve anlamı Oster bayramının Hıristiyanlar için önemini öğrenmek Tek tanrılı Dinlerde Hz. İsa Hıristiyan mezheplerinin Anahatları Müslümanlar için Hz. İsa bir peygamberdir. Hıristiyanlar O na Tanrının oğlu olarak saygı gösterirler. Kur an ve İncil den Hz. İsa hakkında seçilmiş parçalar İslam Dersinde diğer dini cemaat din dersi öğretmenlerinin Hıristiyan ve Müslüman öğrencilerin aktüel bir konu (mesela bir ihtilafın çözümü hakkında) ortak projesini ele almaları Hıristiyan mezhepleri- Seçilmiş mezhepler hakkında derinlemesine incelemeler Doğuş tarihleri, yapıları, öğretideki farklılıkları o Katolik Kiliseleri o Protestan Kiliseleri o Ortodoks Kiliseleri o Diğerleri 170 Yıl 4 Sayı 1 Mayıs 2011