ISLETME SERMAYESİ İHTİYACININ HESAPLANMASI

Transkript

1 ISLETME SERMAYESİ İHTİYACININ HESAPLANMASI 1

2 İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanmasında Kullanılan Yöntemler Faaliyet Devri Katsayısına Göre Günlük Masraf Tutarına Göre Schmallenbach Formülüyle Rasyo Yoluyla Faaliyet Aşamaları Yöntemine Göre Satış Hacmine Oranlanmasıyla Mellerowicz Formülüyle Nakit Bütçesi Yardımıyla Proforma Bilanço Yoluyla Satışların Yüzdesi Yöntemiyle Düzenlenmesi Günlük Satış Yöntemiyle Regrasyon ve Kolerasyon Yöntemiyle 2

3 1.Faaliyet Devri Katsayısına Göre Hesaplanması 3

4 Faaliyet Devri Katsayısına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması F.Arıkan A.Ş. nin TL olan yıllık satış hacmine ilişkin maliyet ve işletmenin faaliyetine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir; Maliyet Unsurları (Tutar) Hammadde ve Malzeme 150,000 İşcilik Gideri 50,000 Genel Üretim Gideri 75,000 Amortisman Gideri 30,000 Finansman Giderleri 25,000 Genel Yönetim ve Satış Gideri 50,000 İşletme Faaliyetine İlişkin Bilgiler ( Gün) Hammadde ve Malzeme Bekleme Süresi 20 İmalatda Geçen Süre 10 Mamüllerin Stokta Kalma Süresi 10 Satışlarda Müşterilere Tanınan Vade 30 Kasa ve Bankadaki Nakitlerin Ortalama Günlük Ödemelerini Karşılayacağı Süre 10 Yılda Çalışılan Gün Sayısı 365 Satıcıların Tanıdığı Vade 35 4

5 Faaliyet Devri Katsayısına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Satış Tutarı 500,000 Hammadde ve Malzeme 150,000 İşçilik Gideri 50,000 Genel Üretim Gideri 75,000 Amortisman Gideri 30,000 Finansman Giderleri 25,000 Üretim Maliyeti 330,000 Genel Yönetim ve Satış Gideri 50,000 Toplam Maliyet 380,000 Kar 120,000 1.Faaliyet Devri Süresinin Bulunması Hammadde ve Malzeme Bekleme Süresi 20 İmalatda Geçen Süre 10 Mamullerin Stokta Kalma Süresi 10 Satışlarda Müşterilere Tanınan Vade 30 Kasa ve Bankadaki Nakitlerin Ortalama Günlük Ödemelerini Karşılayacağı Süre 10 Faaliyet Devri Süresi 80 5

6 Faaliyet Devri Katsayısına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması 2.Faaliyet Devir Katsayısının Bulunması Yılda Çalışan Gün Sayısı 365 Faaliyet Devri Süresi 80 Faaliyet Devir Katsayısı Yaklaşık Brüt İşletme Sermayesinin Bulunması Toplam Maliyet 380,000 Faaliyet Devir Katsayısı Brüt İşletme Sermayesi 83,288 6

7 Faaliyet Devri Katsayısına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması 4.Günlük Ortalama Masrafın Bulunması Toplam Maliyet 380,000 Yıllık Gün Sayısı 365 Günlük Ortalama Harcama 1,041 5.Stokta Bekleme Süresinin Bulunması Hammadde ve Malzeme Bekleme Süresi 20 İmalatta Geçen Süre 10 Mammüllerin Stokta Kalma Süresi 10 Stokta Bekleme Süresi İ.S. Unsurlarına Ayrımı G. Ort. Harcama Bekleme Süresi İhtiyaç Tutarı Stoklar 1, ,644 Alacaklar 1, ,233 Nakitler 1, ,411 Yaklaşık Brüt İşletme Sermayesi İhtiyacı 83,288 7

8 Faaliyet Devri Katsayısına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Amortisman Düzeltmesi; 7. Düzeltilmiş Brüt İşletme Sermayesinin Bulunması Amortisman Hariç Toplam Maliyet 350,000 Faaliyet Devir Katsayısı Brüt İşletme Sermayesi 76,712 8

9 Günlük Masraf Tutarına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması (Doğrudan) 9

10 Günlük Masraf Tutarına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması 1.Hammadde ve Malzeme Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün Sayısı Günlük Harcama Hammadde ve Malz. Gideri 150, Hammadde ve Malzeme Aşamasının Günlük Harcaması Yarı Mamul Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün S. Yükleme Oranı Günlük Harcama Hammadde ve Malzeme 150, % İşcilik Gideri 50, % Genel Üretim Gideri 75, % Finansman Giderleri 25, % Yarı Mamul Aşamasının Günlük Harcaması

11 Günlük Masraf Tutarına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması 3. Mamul Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün S. Yükleme Oranı Günlük Harcama Hammadde ve Malzeme 150, % İşcilik Gideri 50, % Genel Üretim Gideri 75, % Finansman Giderleri 25, % Mamul Aşamasının Günlük Harcaması Alacaklar Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün Sayısı Günlük Harcama Toplam Maliyet (Amortismanlar Hariç) 350, Alacaklar Aşamasının Günlük Harcaması

12 Günlük Masraf Tutarına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Faaliyet Aşaması Günlük Harcama Faaliyet Devir S. İşl. Ser. İhtiyacı 1.Hammadde Aşaması ,219 2.Yarı Mamul Aşaması ,849 3.Mamul Aşaması ,219 4.Alacaklar Aşaması ,767 5.Kasa ve Bankadaki Para ,589 Düzeltilmiş Brüt İşletme Sermayesi İhtiyacı 61,644 12

13 Günlük Masraf Tutarına Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Yararlanılan Kısa Vadeli Krediler Günlük Harcama Tanınan Vade Kredi Tutarı Hammadde ve Malzeme ,384 Düzeltilmiş Net İşletme Sermayesi İhtiyacı = 61,644-14,384 = 47,260 olarak bulunur 13

14 3.Schmallenbach Formülüne Göre Hesaplanması 14

15 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması 15

16 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Soruda Hazır Verilen Değişkenler 3. Satış Tutarı (Hs) 500,000 4.Yıllık Genel Giderler (Gg) 50,000 5.Satıcıların Tanıdığı Vade (V1) 35 6.Müşterilere Tanınan Vade (V2) 30 7.Ort. Ham. Ve Mal. Tutarı (M) 150,000 1.Brüt Kar Marjının Tespiti Satış Tutarı 500,000 Toplam Üretim Maliyeti (Amortisman Hariç) 300,000 Brüt Kar 200,000 Brüt Kar Marjı 40% 16

17 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması 2.Ortalama Stok Tutarının Tespiti Günlük Faaliyet Harcama Devir S. İşl. Ser. İhtiyacı Hammadde ve Malzeme ,219 Yarı Mamuller ,849 Mamuller ,219 Ortalama Stok Tutarı 23,288 Stoklar için gerekli fon miktarı 23,288 TL dir. Amortismanlar daha sonra düzeltme yapmamak için dikkate alınmadı. Bu işlemler Günlük Masraf yönteminde yapılmıştı. Hatırlatmak için tekrar verilirse; 17

18 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Hammadde ve Malzeme Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün Sayısı Günlük Harcama Hammadde ve Malz. Gideri 150, Hammadde ve Malzeme Aşamasının Günlük Harcaması Yarı Mamul Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün S. Yükleme Oranı Günlük Harcama Hammadde ve Malzeme 150, % İşcilik Gideri 50, % Genel Üretim Gideri 75, % Finansman Giderleri 25, % Yarı Mamul Aşamasının Günlük Harcaması

19 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Mamul Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün S. Yükleme Oranı Günlük Harcama Hammadde ve Malzeme 150, % İşcilik Gideri 50, % Genel Üretim Gideri 75, % Finansman Giderleri 25, % Mamul Aşamasının Günlük Harcaması Ortalama Stok Tutarının Tespiti Günlük Faaliyet Harcama Devir S. İşl. Ser. İhtiyacı Hammadde ve Malzeme ,219 Yarı Mamuller ,849 Mamuller ,219 Ortalama Stok Tutarı 23,288 19

20 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Yaklaşık Düzeltilmiş Net İşletme Sermayesi İhtiyacı = 37,

21 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması Formule dikkat edilirse, işletmenin Kasa ve Bankada bulundurması gereken nakit tutarınını dikkate almamaktadır. Bu sebepten dolayı asgari kasa ve bankadaki nakit tutarının tespit edilmesi gerekir. Aynı işlem günlük masraf yönteminde de yapılmıştır. Hatırlatılırsa; Kasa ve Banka Aşamasının Hesaplanması Toplam Maliyet Yıldaki Gün Sayısı Günlük Harcama Toplam Maliyet (Amortismanlar Hariç) 350, Kasa ve Banka Aşamasının Günlük Harcaması Faaliyet Aşaması Günlük Harcama Faaliyet Devir S. İşl. Ser. İhtiyacı Kasa ve Bankadaki Para ,589 21

22 Schmallenbach Formülüne Göre İşletme Sermayesi İhtiyacının Hesaplanması 8.Eklenecek Asgari Kasa ve Banka Tutarı 9,589 9.Net İşletme Sermaye İhtiyacının Tespiti Tutar Yaklaşık Düzeltilmiş Net İşletme Sermayesi 37, Eklenecek Kasa ve Banka Tutarı 9, Düzeltilmiş Net İşletme Sermaye İhtiyacı 47,

23 23 Finansal Tablolar Analiz Teknikleri Dikey Analiz Yatay Analiz Analiz İşletmenin geçmiş verilerinden faydalanarak, geleceğe yönelik karar verme sürecidir. Oran Analizi Trend Analizi

24 24 Oran Analizi Hesap ve hesap gruplarındaki matematiksel ilişkilerden yararlanmak suretiyle hesaplanmaktadır. Likidite Oranları Rasyo yöntemiyle, firmanın faaliyet göstereceği endüstri dalının standart oranlarından ve benzeri firmaların ortalamalarından yararlanılır. Mali Yapı Oranları Çalışma Durumu Oranları Mevcut işletmelerde performans değerlendirilmesi amacıyla kullandığı gibi yeni kurulacak bir işletmenin finansman ihtiyacının hesaplanmasında da yararlanabilir. Karlılık Oranları

25 Oran Analizi Karlılık Oranları Kar Marjları Varlıkların Getirisi Aktif Karlılığı Özkaynak Getirisi Brüt Kar Marjı Özkaynak Karlılığı Hisse Başına Kazanç Faaliyet Kar Marjı Hisse Başına Kar Net Kar Marjı Kullanım Alanları Performans Ölçümü Net Kar Sermaye Piyasalarında Ortak Ölçü Prim Ölçüsü İlgili Kalem İlgili Kar Satışlar 25

26 Özkaynak, Varlıkların Getirileri ve HBK Yorumu Hisse Başına Kazanç = Dönem Net Karı (Zararı) Hisse Senedi Sayısı 26

27 Kar Marjlarının Yorumlanması A İşletmesi Satışlar 120,000 Brüt Kar 36,000 Faaliyet Karı 24,000 Net Kar 12,000 İlgili Kar Satışlar A B C Brüt Kar Marjı %30 %25 %5 Faaliyet Kar Marjı %20 %10 -%5 Net Kar Marjı %10 %10 %10 27

28 Oran Analizi Likidite Oranları İşletme Likiditesi Varlıkların Likiditesi Cari Oran 01 Piyasa Likiditesi Asit-Test Oranı 02 Nakit Oranı 03 28

29 BİST de İşlem Sırası Kapanan Şirketler Hisse Adı Tek. Lik. Kay. Ger. Lik. Kay. Ard. Zarar Küm. Za METAS BERDN ARAT GORBN SOKSA PRTAS CBSBO POLYL + + SIFAS + + ABANA + + FACF + IKTFN + AKTAS SABAH MEDYA SAPAZ KOYTS İflas ve Tasifye UZEL UKIM TUMTK BYSAN LIOYS RAKSE RKSEV KOTKS UNTAR EMSAN EMPAS GOLDS MEGES 29

30 Likidite Oranlarının Hesaplanması Aktif Pasif Dönen Varlıklar 100,000 Kısa Vadeli Y.K. 20,000 -Kasa 5,000 -Alacak 5,000 Uzun Vadeli Y.K. 40,000 -Stok 90,000 Duran Varlıklar 60,000 Özsermaye 100,000 Aktif Toplamı 160,000 Pasif Toplamı 160,000 30

31 Likidite Oranlarının Hesaplanması Aktif Pasif Dönen Varlıklar 100,000 Kısa Vadeli Y.K. 20,000 -Kasa 0 -Alacak 80,000 Uzun Vadeli Y.K. 40,000 -Stok 20,000 Duran Varlıklar 60,000 Özsermaye 100,000 Aktif Toplamı 160,000 Pasif Toplamı 160,000 31

32 Oran Analizi Mali Yapı Oranları Finansal Kaldıraç Oranı Toplam Yabancı Kaynak Aktif Toplam Finansman Oranı Özkaynak Toplam Yabancı Kaynak Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Toplam Yabancı Kaynak 32

33 Borç ve Özsermaye Dengesi Borçlanmanın Avantajları-Dezavantajları Ucuzdur Vergi Etkisi Disiplin Edici Disiplin Edici İflasa İlişkin Maliyetler 33

34 Risk-Likidite-Karlılık Likiditenin artması için işletme, devamlı sermaye yoluyla finansmanı tercih edeceği için likidite arttıkça karlılık azalacaktır Karlılık Likiditenin artması, borç ödeme kolaylığını beraberinde getirdiği için iflas riskini azaltacaktır. 34

35 Oran Analizi Çalışma Durumu Oranları Devir Hızları Devir Süresi Devir Süresi = 360 Devir Hızı Alacak Devir Hızı Stok Devir Hızı Borç Devir Hızı Alacak Devir Süresi Stok Devir Süresi Borç Ödeme Süresi Satışlar Ort. Alacak Satılan Malın Maliyeti Ort. Stok 360 Stok D. H. Satılan Malın Maliyeti Ort. Stok 360 Alacak D. H. 360 Borç D. H.

36 6. Rasyo Yoluyla ile Hesaplanması

37 6. Rasyo Yoluyla ile Hesaplanması Hesap ve hesap gruplarındaki matematiksel ilişkilerden yararlanmak suretiyle hesaplanmaktadır. Özellikle yeni kurulmuş bir firmanın finansman ihtiyacının hesaplanmasında rasyolardan faydalanmaktadır. Rasyo yöntemiyle, firmanın faaliyet göstereceği endüstri dalının standart oranlarından ve benzeri firmaların ortalamalarından yararlanılır.

38 6. Rasyo Yoluyla ile Hesaplanması Satışlarının 600,000 TL olacağı tahmin edilen bir firmanın, faaliyet göstereceği endüstrideki standart oranlardan işletme sermayesi ile ilgili olanlar aşağıda olduğu gibidir; Kasa Devir Hızı: 30 Alacak Devir Hızı: 15 Stok Devir Hızı: 4 Cari Oran: 3 Bu bilgilere göre işletmenin brüt ve net işletme sermayesi bulunursa;

39 6. Rasyo Yoluyla ile Hesaplanması Kasa = 600,000 / 30 =20,000 TL Alacak = 600,000/15= 4,000 TL Stok Devir Hızı = 600,000 /4 = 150,000 TL Brüt İşletme Sermayesi = 174,000 TL olarak bulunur. Cari oran 3 eşit olduğuna göre; Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar = 174,000 / 3 = 58,000 TL olup Net İşletme Sermayesi = 174,000 58,000 = 116,000 TL olacaktır.

40 TCMB Sektör Bilançoları Uygulama 40

41 41

42 42

43 43