Meme Kanserinde Kemoterapi ve Hormon Tedavisi

Transkript

1 Meme Kanserinde Kemoterapi ve Hormon Tedavisi

2 Sunu planı Meme Kanserinde Tedavi Yöntemleri Kemoterapi Meme Kanserinde Kullanılan Kemoterapi Ajanları Kemoterapinin Yan Etkileri Meme Kanserinde Hormon Tedavisi Hormonoterapi

3 Meme Kanserinde Tedavi Yöntemleri Cerrahi Radyoterapi Tıbbi Tedavi Kemoterapi Hormonal Tedavi Hedefe Yönelik Tedaviler * j0i67k1j0i10k1.0.VJmRNQxXF6s#imgdii=K9sQfsXGywk0aM:&imgrc=4pWorae25EkIxM:

4 Kemoterapi 3 * *

5 Hücrenin biyokimyasal sürecini değiştirerek doğrudan ya da dolaylı olarak hücrenin çoğalmasını engellemek, genellikle hücrelere zarar vermeden anormal hücreleri yok etmek, tümör gelişimini baskılamak ya da ağrı/obstrüksiyon gibi belirtileri kontrol altına almak amacı ile kanserin tedavisinde cerrahi ve radyoterapi ile birlikte ya da tek başına kullanılan tedavi yöntemidir. =hz7masmhhzogsm%3a

6 Meme Kanserinde Kullanılan Kemoterapi Ajanları AC (antrasiklin-siklofosfamid) Dosetaxel Paklitaxel ADJUVAN Kapesitabin, 5FU Sisplatin Karboplatin Gemsitebin Vinorelbin Eribulin Ixabepilon Pegile-doxorubisin Nab-paklitaxel Vs.

7 İLAC ÇALIŞMA MEKANİZMASI ANTRASİKLİNLER DNA RNA sentezi inhib. ANTİMİKROTÜBÜLER hücre bölünmesi mitozis SPESİFİK İLAÇ Doxorubicin Epirubicin Paclitaxel Docetaxel Proteın-bound Paclitaxel ( Abraxane ) EN SIK GÖRÜLEN YAN ETKİLER -Miyelosupresyon -Kardiyak Toksisite ( Geri Dönüşümsüz ) -Stomatit -Alopesi -Miyelosupresyon -Periferal Nöropati -Alopesı -Miyalji -Asteni -Tırnak Değişikliği ALKİLLEYİCİ AJANLAR DNA zincirini kıran Cyclophosphamıde -Hemorajik Sistit -Miyelosupresyon -Bulantı -Kusma 5

8 Kemoterapinin Yan Etkileri ANEMİ Halsizlik Taşikardi Nefes darlığı Baş dönmesi NÖTROPENİ Enfeksiyon Yüksek Ateş Mukozit-Stomatit TROMBOSİTOPENİ Kanama Peteşi Ekimoz

9 Kemoterapinin Yan Etkileri j c.1.64.img j35i39k1j0i67k1j0i24k1j0i10i24k1.0.1vStLux0M7E#imgrc=JUhyQ4-zdIqtMM: Tat Değişikliği Ağıziçi Yaralar ve Boğaz Ağrısı Bulantı ve Kusma Diyare Konstipasyon

10 Kemoterapinin Yan Etkileri RİSK FAKTÖRLERİ Daha önce kemoterapi almak Kadın olmak 50 yaşından genç olmak Kür sayısı Anksiyete Alkol kullanım öyküsü PROFLAKTİK İLAÇLAR Alprazolam / Xanax Aprepitant / Emend Dekzametazon / Dekort Granisetron / Kytril Lorazepam/ Ativan Metoklopramid /Metpamid Ondansetron / Zofran BULANTI KUSMA TİPLERİ 1-Akut bulantı kusma ilk 24 saat içinde 2-Gecikmiş bulantı kusma 24 saat ile 5. günler 3-Öğrenilmiş veya beklentisel bulantı kusma *

11 Kemoterapinin Yan Etkileri Aşırı sert ve sıcak yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Yumuşak veya sulu gıdalar tercih edilmelidir. Alkol ve sigara kulanılmamalıdır. Diş ipi stomatit iyileşene kadar kullanılmamalıdır. Ülserasyon geçene kadar diş fırçası yerine gazlı bez ya da süngerli aplikatör kullanılmalıdır. ORAL KAVİTE DEĞERLENDİRME Ses Yutma Dudaklar Dil Tükrük Mukoz membran Diş etleri Dişler veya protez değerlendirilmelidir.

12 Kemoterapinin Yan Etkileri Antineoplatiklerin bazıları diyare yapabilir. Bu konuda dikkatli olunmalıdır. Hastanın barsak alıskanlıkları sorgulanmalı ve eğitim verilmelidir. Ajana göre ilaç önerileri bulunmaktadır. Örn. Capacitabin, irinotekan gibi ajanlar diyare yapabilir. Sıvı ve elektrolit dengesi sağlanmalı hastanın diyeti düzenlenmelidir. İshaliniz çok sık ve uzun sürüyor ise doktorunuza bilgi vermelisiniz. Doktorunuzun önerdiği ilaçları kullanmalısınız.

13 Kemoterapinin Yan Etkileri Tedavi öncesi ve sonrası iyice dinlenmeli ve dinlenme dönemleri hasta ile birlikte planlanmalı. İyi ve dengeli beslenmesi sağlanmalı. Sıvı tüketimine önem verilmeli. Günlük aktivitelerin yorgunluk derecelerine göre ayarlanması sağlanmalı

14 Kemoterapinin Yan Etkileri Vücudun farklı bölgelerinde uyuşma, karıncalanma, yanma veya güçsüz hissetme olabilir. Bu genellikle, el veya ayaklarda başlar. Buna "periferik nöropati." denir Özellikle Taksan grubu ilaçların uygulanmasında doz ayarlanmasını veya ilaç değişikliği yapılmasını gerektirir. B vitamini takviyesi yapılmalıdır. Evde mutfak ve banyoda güvenlik önlemleri alınmalıdır. Rahat ayakkabılar giyilmelidir. * *

15 Kemoterapinin Yan Etkileri LiResqbvTQ#imgrc=VcN4f61nwaFAeM: Toksik ilaçların kalp kasına zarar vermesine denir. Bu ilaçlar Doxorubicine Cyclophosphamide Transtuzumab Lapatinib Kadiyak toksisite nasıl teşhis edilir? Fizik Muayene EKG EKO Kan Testleri Kadiyak toksisite nasıl tedavi edilir? Diüretiker ACE inhibitörler Beta-blokerler Dijital kalp ilaçlari

16 Meme Kanserinde Hormon Tedavisi (Hormonoterapi) Hormonlar vücutta doğal olarak üretilen proteinler veya ihtiyaca göre dışarıdan verilen kimyasal maddelerdir. Üretim sonrası, bu moleküller dolaşıma girip endokrin sinyaller yoluyla doku ve organların davranışını kontrol ederler. Vücudun doğal yollardan ürettiği hormonun hücreye bağlanmasını ve kanser hücrelerinin büyümesini engeller.

17 ER: östrojen hormon reseptörü PR: progesteron hormon reseptörü Her-2: epidermal büyüme faktörü reseptörü

18 Cerrahi rezeksiyon sonrası meme kanseri evre I-III ER/PR + HER-2/neu + ER/PR - HER-2/neu - Kemoterapi Hormonoterapi Hedefe Yönelik Tedavi Kemoterapi

19

20 Tamoxifen Aromataz İnhibitörü İlaçlar Anostrozole (Arimidex) Letrozole (Femara) Exemestane (Aromasin) Fulvestrant (Faslodex) LHRH Agonisti ( Zoladex, Lucrin)

21 Hormonoterapi Aromataz inhibitörleri, hormon-reseptörü pozitif meme kanserli hastalarda tedavide kullanılan ajanlardandır. Femara Arimidex Aromasin

22 Hormonoterapi Aromataz inhibitörleri, postmenopozal östrojenin büyük bölümünü oluşturan ve androjenin östrojene dönüşmesini sağlayan aromataz adlı enzimi durdurmakta ve böylece östrojen miktarını azaltmaktadır. Bu da kan dolaşımında daha az östrojen olması ve daha az kanser hücresi çoğalması anlamına gelmektedir.

23 Hormonoterapi Anti-estrojen tedaviyi takiben progrese olan hormon reseptör + postmenapozal meme kanseri hastalarında kullanılır. Kullanımı: 1x250 mg /Ay 2x250 mg / AY IM Yolla uygulanır PLT düşük hastaya dikkat!!! img o8linjipds8#imgrc=mhwjl1fesyikjm:

24 Hormonoterapi Zoladex 3.6 MG 21 Günde Bir Zoladex 10.8 MG 84 Günde Bir Premenopozal ER-PR + Meme Ca Hastalarında * * 26

25 Hormonoterapi Kemik metastazı olan hastalarda; -Patolojik kırıkları önlemek -Spinal Kord basısını önlemek -Hiperkalsemiyi önlemek -Metastazı önlemek için 4 veya 6 hafta ara ile uygulanır. Erken evre Premenopoz hastalarda; -Osteoporoz gelişimini önlemek -Hastalığın geri gelme riskini azaltmak için 6 ay ara ile toplam 4 doz uygulanır. Kemik metastazı olsun olmasın premenopoz ve postmenopoz hastalarda hastaliğın prognozuna olumlu katkıları olduğu bilinmektedir.

26 Hormonoterapi -Grip benzeri semptomları ve kemik ağrısı gibi yan etkileri olabilir. -Kötü böbrek fonksiyonu olan hastalarda bu ilaçlar dikkatli kullanılmalıdır. -Bifosfonatlar kullanılmadan önce hastaların Kreatinin ve Ca İyonize seviyelerinin bakılmış olması gerekir.

27 KAYNAKLAR 1. Baykara O. Kanser Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2016; 5(3): Kıyıcı A, Artaç M, Çiçekler H, Eren Ö, Mehmetoğlu İ, Börüban C. Aromataz inhibitörü tedavisinin meme kanserli hastalarda serum total siyalik asit düzeylerine etkisi. Selçuk Tıp Derg 2010; 26(2): Erişim Tarihi: Barth V, Barth A. Soru ve Cevaplarla Meme Kanseri. Çeviren: Saadet Özkal, İstanbul: Optimistik Yayım Dağıtım, Topuz E, Aydıner A, Dinçer M. Meme Kanseri. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti., 2003: Alican F. Meme Kanseri. İstanbul, Kişisel Baskı. 1981;

28