BÖLGESEL GÖSTERGELER TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 2010

Transkript

1 TÜİK BÖLGESEL GÖSTERGELER TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 2010 ISSN TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

2 TÜİK BÖLGESEL GÖSTERGELER TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 2010

3 İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu Tel: Faks: Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi Tel: Faks: Yayın içeriğine yönelik sorularınız için TÜİK Hatay Bölge Müdürlüğü Tel: Faks: İnternet E-posta Yayın No 3553 ISSN Türkiye İstatistik Kurumu Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: Çankaya-ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Tel: * Faks: Temmuz 2011 MTB: Adet II ISBN

4 Önsöz ÖNSÖZ Türkiye statistik Kurumu, ülkemizin ekonomik, sosyal, demografik ve kültürel yapısı ile ilgili sayım ve ara tırmalardan elde etti i bilgileri, ba ta kamu kurum ve kurulu ları ve ara tırmacılar olmak üzere kamuoyunun kullanımına sunmaktadır. Yayınlar, tutarlılık, zamanlılık, effaflık ve gizlilik ilkeleri çerçevesinde kaliteli veri üretimi ve hizmet sunumu ilkelerine göre hazırlanmaktadır. Dünyada ve ülkemizde istatistiki bilgiye duyulan ihtiyacın her geçen gün artmasına paralel olarak, üretilen istatistiklerin iyile tirilmesi, geli tirilmesi, bölgesel istatistiklerin toplanması, bölgelerin sosyoekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birli i Bölgesel statistik Sistemi ne uygun kar ıla tırılabilir istatistiki veri tabanı olu turulması amacıyla, ülke genelinde statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması ( BBS) tanımlanmı, bu kapsamda Kurumumuzun Bölge Te kilatları nın güçlendirilmesi ve daha fonksiyonel hale getirilmesi için gereken altyapı kurulmu tur. Yerel düzeyde kalkınma projeleri üretildikçe, veriye olan talep de artacaktır. Bu yayında yer alan bölgesel veriler BBS ye göre sınıflandırılmı tır. Bölgesel düzeyde ayrıntılı verilerin üretilmesi, kayıtlara dayalı verilerin geli tirilmesine ba lıdır. Ulusal kayıt sisteminin güncel olarak sürdürülmesi için TÜ K tarafından yürütülen faaliyetler devam etmektedir. Bölgesel düzeyde veri talebinin yüksekli i göz önünde bulundurularak hazırlanan bu yayın, de i ik zamanlarda yayınlanan resmi istatistikler bir araya getirilerek, her a amadaki karar alıcı ve kullanıcılara kolaylık ve zaman tasarrufu sa layacaktır. Bu yayın, aynı zamanda bölge yöneticilerinin verdikleri hizmetteki geli meleri ve eksiklikleri tespit etmek amacıyla, üretilen verileri göstergelere dönü türerek karar almada kolaylık sa layacak, BBS ye göre Hatay, Kahramanmara ve Osmaniye illerini kapsayan 2. düzeyde TR63 bölgesi bilgilerini içermektedir. Ayrıca yayında, kullanıcıların kar ıla tırma yapabilmelerini sa lamak üzere TR631 (Hatay), TR632 (Kahramanmara ) ve TR633 (Osmaniye) 3. düzeyde bölge birimleri olan illerin göstergelerine de yer verilmektedir. Yayının tüm kullanıcılara kolaylık sa lamasını ve faydalı olmasını dilerim. A. Ömer TOPRAK Başkan V. III

5 İçindekiler Ç NDEK LER Sayfa Önsöz çindekiler Simge ve Kısaltmalar Açıklama Genel Bilgiler III V VI VII IX 1. Temel Göstergeler 1 2. Nüfus ve Sosyal Yapı 29 Nüfus E ilimleri ve Demografi 37 Sa lık 55 E itim 57 Kültür 62 Adalet 66 Seçim 72 Çevre 74 gücü 78 Gelir Da ılımı 81 Tüketim Harcamaları Ekonomik Yapı 83 Milli Gelir 89 Dı Ticaret 90 Fiyat ve Endeksler 92 statistikleri 93 Enerji 95 n aat 96 Ula tırma 98 Tarım 101 Turizm 111 Ek 1. Veri Kaynakları lgili bilgilere ula mak için 114 V

6 Simge ve Kısaltmalar Simge ve Kısaltmalar... Bilgi elde edilememi tir. - Bilgi yoktur. * 5429 sayılı Kanun gere i gizlilik ilkesine göre istatistiki birim sayısı üçten az oldu u için birimlere ili kin bilgiler verilememi tir. 0 Kullanılan birimin yarısından azdır. TL Türk Lirası YTL Yeni Türk Lirası $ ABD Doları GSKD Gayri Safi Katma De er BBS statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması TÜFE Tüketici Fiyatları Endeksi TÜ K Türkiye statistik Kurumu % 20 lik gelir grubu Toplam hane gelirleri küçükten büyü e do ru sıralanarak, hanehalkı sayıları 5 e it parçaya bölünmek suretiyle gelir grupları olu turulmu tur. ISIC, Rev.3 Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması 2008/ de ba layan ve 2009 da biten sezon yılı VI

7 Açıklama AÇKLAMA 1. Giri Bölgesel düzeyde kullanıcı talebi dikkate alınarak seçilen belirli de i ken ve göstergelerden olu an bu yayın kullanıcıların bölgesel veriye daha kolay ula abilmesi amacıyla hazırlanmı tır. Ayrıca grafiklerle verinin daha kolay anla ılabilmesi amaçlanmı tır. 2. Kapsam Yayın, 2000 yılından ba layarak mevcut en son yıl verilerini içermekte, TR63 2. düzey bölgesi (Hatay, Kahramanmara, Osmaniye) ile TR631 (Hatay), TR632 (Kahramanmara ) ve TR633 (Osmaniye) 3. düzey illerinin yanında, BBS 2. düzey (26 Bölge), BBS 3. düzey (81 il) göstergelerini kapsamaktadır. 3. Veri Kaynakları Yayında sunulan verilerin önemli bir kısmı Türkiye statistik Kurumu nun çalı maları ya da ilgili kurumlarla yapılan i birli i ile elde edilmi tir. Bir bölümü ise ilgili kurumların yayınlarından oldu u gibi alınmı tır. Yayının ilk kısmında bu verilerden yararlanılarak göstergeler hesaplanmı tır. Veri Güncelleme : Bu yayında yer alan verilerin son güncelleme tarihi 21/03/2011 dir.. Sınıflamalar statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması Bölgesel istatistiklerin toplanması, geli tirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birli i Bölgesel statistik Sistemi ne uygun, kar ıla tırılabilir istatistiki veri tabanı olu turulması amacıyla ülke çapında statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması tanımlanmı tır. statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması nda iller 3. düzey olarak tanımlanmı ; ekonomik, sosyal ve co rafi yönden benzerlik gösteren kom u iller ise bölgesel kalkınma planları ve nüfus büyüklükleri de dikkate alınarak 1. düzey ve 2. düzey olarak gruplandırılmak suretiyle hiyerar ik statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması yapılmı tır. Buna göre: 1. düzey: 2. Düzey Bölge Birimlerinin gruplandırılması sonucu tanımlanmı olup, 12 adettir. 2. düzey: 3. düzeydeki kom u illerin gruplandırılması sonucu tanımlanmı olup, 26 adettir. 3. düzey: l düzeyinde 81 adet statistiki Bölge Birimi yer almaktadır. Her il bir statistiki Bölge Birimi ni tanımlamaktadır. Sınıflandırmaya ili kin ayrıntılı bilgi statistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması tablosunda verilmektedir. VII

8 Açıklama statistiki Bölge Birimleri Sınıflaması ( BBS) 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey TR1 stanbul TR10 stanbul TR100 stanbul TR Batı TR1 (Zonguldak, TR11 Zonguldak TR2 Batı TR21 ( Tekirda, TR211 Tekirda Karadeniz Karabük, TR12 Karabük Marmara Edirne, TR212 Edirne Bartın) TR13 Bartın Kırklareli ) TR213 Kırklareli TR2 (Kastamonu, TR21 Kastamonu TR22 (Balıkesir, TR221 Balıkesir Çankırı, TR22 Çankırı Çanakkale ) TR222 Çanakkale Sinop) TR23 Sinop TR3 Ege TR31 ( zmir) TR310 zmir TR3 (Samsun, TR31 Samsun TR32 (Aydın, TR321 Aydın Tokat, TR32 Tokat Denizli, TR322 Denizli Çorum, TR33 Çorum Mu la) TR323 Mu la Amasya) TR3 Amasya TR33 (Manisa, TR331 Manisa TR Do u TR0 (Trabzon TR01 Trabzon Afyonkarahisar, TR332 Afyonkarahisar Karadeniz Ordu, TR02 Ordu Kütahya, TR333 Kütahya Giresun, TR03 Giresun U ak) TR33 U ak Rize, TR0 Rize TR Do u TR1 (Bursa, TR11 Bursa Artvin, TR0 Artvin Marmara Eski ehir, TR12 Eski ehir Gümü hane) TR06 Gümü hane Bilecik) TR13 Bilecik TRA Kuzeydo u TRA1 (Erzurum, TRA11 Erzurum TR2 (Kocaeli, TR21 Kocaeli Anadolu Erzincan, TRA12 Erzincan Sakarya, TR22 Sakarya Bayburt ) TRA13 Bayburt Düzce TR23 Düzce TRA2 (A rı, TRA21 A rı Bolu, TR2 Bolu Kars, TRA22 Kars Yalova) TR2 Yalova I dır, TRA23 I dır TR Batı TR1 (Ankara) TR10 Ankara Ardahan ) TRA2 Ardahan Anadolu TR2 (Konya, TR21 Konya TRB Ortado u TRB1 (Malatya, TRB11 Malatya Karaman) TR22 Karaman Anadolu Elazı, TRB12 Elazı TR6 Akdeniz TR61 (Antalya, TR611 Antalya Bingöl, TRB13 Bingöl Isparta, TR612 Isparta Tunceli ) TRB1 Tunceli Burdur) TR613 Burdur TRB2 (Van, TRB21 Van TR62 (Adana, TR621 Adana Mu, TRB22 Mu Mersin) TR622 Mersin Bitlis, TRB23 Bitlis TR63 (Hatay, TR631 Hatay Hakkari ) TRB2 Hakkari Kahramanmara TR632 Kahramanmara TRC Güneydo u TRC1 (Gaziantep, TRC11 Gaziantep Osmaniye) TR633 Osmaniye Anadolu Adıyaman, TRC12 Adıyaman TR Orta TR1 (Kırıkkale, TR11 Kırıkkale Kilis ) TRC13 Kilis Anadolu Aksaray, TR12 Aksaray TRC2 ( anlıurfa, TRC21 anlıurfa Ni de, TR13 Ni de Diyarbakır ) TRC22 Diyarbakır Nev ehir, TR1 Nev ehir TRC3 (Mardin, TRC31 Mardin Kır ehir) TR1 Kır ehir Batman, TRC32 Batman TR2 (Kayseri, TR21 Kayseri ırnak, TRC33 ırnak Sivas, TR22 Sivas Siirt) TRC3 Siirt Yozgat) TR23 Yozgat Top VIII

9 Genel Bilgiler GENEL B LG LER Bölge Hatay, Kahramanmara ve Osmaniye olmak üzere üç ilden olu maktadır. Akdeniz Bölgesinde yer alan bölge, km² lik yüzölçümü ile Türkiye yüzölçümünün % 3 üne denk gelmektedir. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (2010) verilerine göre bölgenin kilometrekareye 129 ki i olan nüfus yo unlu u, 96 olan ülke nüfus yo unlu unun üstündedir. Bölgenin Akdeniz yamaçlarında Akdeniz iklimi ve maki bitki toplulu u görülür. Yazları sıcak ve kurak, kı ları ılık ve ya ı lıdır. Da ların kuzey yamaçlarında ve göller yöresindeyse iklim karasalla ır. Bitki örtüsü de bozkırdır. Bu alanlarda yazları sıcak ve kurak, kı ları so uk ve kar ya ı lıdır. HATAY Tarihçesi Yakla ık olarak yıllık bir geçmi i olan Antakya'da ilk yerle imin tarihi M.Ö. 8000'e kadar uzanır. ehri skender'in ölümünden sonra imparatorlu unu payla an komutanlarından Seleukos kurmu tur. Daha sonra Part, Sasani, Bizans, Abbasi Toluno ulları, Aksitler, Hamdano ulları, Selçuklu, Haçlı ve Memluk egemenliklerine girmi tir. ehir Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Osmanlı egemenli ine geçmi tir. 1938'de ba ımsız Hatay Devleti kurulmu, 1939'da Hatay Türkiye Cumhuriyeti'ne ba lanmı tır. Co rafi Durumu Akdeniz in do u ucunda yer alan ve bir sınır ili olan Hatay, km² yüzölçüme sahiptir. l, do u ve güneyde Suriye, kuzeydo uda Gaziantep in slahiye ilçesi, kuzey ve kuzeybatıda Adana ve Osmaniye illeri, batıda da skenderun Körfezi ile çevrilidir. Kuzeyden güneybatıya do ru uzanan Nur Da ları (Amanos) ve Kel Da ile Suriye platoları arasında kalan ilin verimli topraklarına sahip olan Amik Ovası, batıda erit halinde uzanan bir kıyı ovasını olu turur. lin ba lıca akarsuları Asi, Karasu ve Afrin nehirleridir. Sulama amacıyla kullanılan iki adet baraj bulunmaktadır. Birisi Karasu üzerinde kurulmu olan Tahtaköprü Barajı, di eri ise Boh in Çayı üzerinde kurulmu olan Yarseli Barajı'dır. Hatay ili yazları sıcak ve kurak, kı ları ılık ve ya ı lı geçen Akdeniz iklim ku a ında bulunmaktadır. klimin iç kesimlere do ru gidildikçe sertle ti i görülmektedir. Ortalama yıllık ya ı miktarı ise mm. arasında de i mektedir. Ya ı iç kesimlerden kıyıya do ru gidildikçe azalmaktadır. Hatay ilinin tipik iklim özelliklerinden biri güneybatı yönünden esen hakim rüzgardır. Hatay ın do al bitki örtüsünü makiler ve ormanlar olu turur. lde do al örtüyü olu turan ormanlar, Amanos Da ları ile Kelda da yo unla maktadır. Amanos Da larının denize bakan yamaçlarında, makilik alanlardan sonra, 800 m den 1200 m ye kadar ardıç gibi ibreli a açlarla, me e, kayın, kızılcık, kavak, çınar ve tespih gibi yapraklı a açlardan olu an ormanlar bulunur m nin üzerinde ibreli a açlardan kızılçam, karaçam, sedir ve yer yer ardıçlardan olu an geni orman alanları vardır. Kelda ın Akdeniz e bakan kesimlerinde yakla ık 900 m ye kadar, maki türü a açlardan mersin ve defneler çok yaygındır. IX

10 Genel Bilgiler dari ve Sosyo - Ekonomik Durumu Hatay ilinin nüfusu, 2010 Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi sonuçlar na göre ki idir. Bu nüfusun u ehirlerde, si belde ve köylerde ya amaktad r. ehirde ya ayanlar n oran % 50, köyde ya ayanlar n oran % 50'dir. Yine ayn nüfus say m sonucuna göre, il merkezi nüfusu , ilin nüfus yo unlu u ise km² ba na 254 ki idir. Nüfus bak m ndan en büyük ilçeleri s ras yla Merkez, skenderun, Dörtyol ve Samanda d r. Yüzölçümü bak m ndan en büyük ilçesi Merkez, nüfus bak m ndan en küçük ilçesi Kumlu, yüzölçümü bak m ndan en küçük ilçesi Belen dir. Hatay daki ilçe say s 12, belediye say s 76 ve köy say s ise 362 dir. Mustafa Kemal Üniversitesi 1992 y l nda kurulmu tur. Hatay ili ehirle me oran, ki i ba na gayri safi yurtiçi has la ve sanayi i kolunda çal anlar n toplam istihdama oran bak m ndan Türkiye ortalamalar n n alt ndad r. Y ll k nüfus art h z, tar m kolunda çal anlar n toplam istihdama oran ise Türkiye ortalamas n n üstündedir. Hatay ilinin ekonomik hayat na hakim sektörler; ticaret, tar m, sanayi, ula t rma (nakliyecilik) ve in aat sanayidir. Hatay ilinden demir-çelik mamulleri, otomobil filtre imalat, tar m araç ve gereçleri imalat ve sat ile tar msal ürünlerden ba ta ya sebze ve meyve ile narenciye üretim ve ihracat yo un olarak yap lmaktad r. Hatay ta mac l k sektöründe stanbul dan sonra en fazla filoya sahip ikinci ildir. Sa l k turizmi aç s ndan Erzin içme ve kapl calar, Kumlu ilçesinde, K r khan Reyhanl karayolu üzerinde bulunan Hamamat kapl cas ve Merkez ilçede bulunan Ottoman kapl cas yerli ve yabanc çok say da turist çekmektedir. KAHRAMANMARA Tarihçesi Tekir Vadisi, Döngel Köyündeki ma aralarda yap lan ara t rmalarda ele geçen buluntular yörede insan yerle iminin Üst Paleolitik Ça da ba lad n ; Neolitik, Kalkolitik ve Eski Tunç Ça lar nda da sürdü ünü göstermektedir. ehri Hititler kurmu lard r. Daha sonra Asurlular, Persler, Romal lar, Bizansl lar, Araplar, Selçuklular, Memluklular, Dulkadiro ullar ve Osmanl lar ehre hakim olmu lard r. Dünyan n say l madalyal ehirlerinden biri olan Mara 'a Kurtulu Sava s ras nda halk n gösterdi i direni ten dolay 7 ubat 1973'ten itibaren TBMM taraf ndan Kahramanl k unvan verilerek ad Kahramanmara olarak de i tirilmi tir. Co rafi Durumu Kahramanmara ilinin yüzölçümü km² dir. lin kuzey kesimleri oldukça da l kt r. Yeryüzü ekilleri genellikle Güneydo u Toroslar n uzant lar olan da larla bunlar aras nda kalan çöküntü alanlar ndan olu maktad r. Arazi yüksekli i 350 metreden 3000 metreye kadar ç kan ilde geni ovalar vard r. Bunlar; Gavur, Mara, Göksun, A a Göksun, Af in, Elbistan, And r n, Mizmilli, X

11 Genel Bilgiler Narlı ve nekli Ovalarıdır. lin belli ba lı da ları ise; Nurhak, Binbo a, Engizek, Uludaz ve Ahırda ıdır. Ceyhan nehri ile Aksu, Bertiz, Erkenez, Göksu, Göksun, Hurman, Körsulu, Sarsap ve Sö ütlü çayları ba lıca akarsularıdır. Kahramanmara, iklim yönünden Akdeniz iklimi ku a ında yer alır. Akdeniz klimi'nin tam tanımına uymaktadır, kı ları ılık ve ya ı lı, yazları sıcak ve kuraktır metreyi a an yüksekliklere çıkıldı ında, kı ları so uk ve kar ya ı lı, yazları nispeten serin bir Akdeniz da ikliminin etkileri hissedilir. lin Do u Anadolu Bölgesine giren kesimlerine ula ıldı ında ise yaz ile kı arasındaki sıcaklık farkının fazla oldu u, ya ı ların ilkbahara do ru kaydı ı karasal iklim görülmektedir. Kahramanmara topraklarını örten bitki varlı ı, bölgeden farklı özellikler gösteren bir yapıya sahiptir. Kahramanmara 'ın kuzey ve kuzeydo u kısımları ç Anadolu iklimi hüküm sürdü ü için buralarda daha çok ekerpancarı, bu day ve bakliyat yeti ir. Halbuki güney ve güneybatı kısımları Do u Akdeniz Bölgesinde oldu u için bitki örtüsü maki toplulu u eklindedir. Kahramanmara ilinde toprakların yakla ık hektarlık kısmında tarım ürünleri ekimi yapılmaktadır. Bir kısım fundalık ve maki dı ındaki alanlardan ba ka hektarlık ormanlık saha vardır. Bu da, il alanının % 33,7'sini olu turmaktadır. dari ve Sosyo - Ekonomik Durumu Kahramanmara ilinin nüfusu, 2010 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre dır. Nüfusun i ehirlerde ya arken, i belde ve köylerde ya amaktadır. ehirde ya ayanların oranı % 61, köyde ya ayanların oranı % 39'dur. l merkezi nüfusu , ilin nüfus yo unlu u ise km² ba ına 73 ki idir. Nüfus bakımından en büyük ilçeleri sırasıyla Merkez, Elbistan, Af in, Pazarcık ve Türko lu dur. Nüfus bakımından en küçük ilçe ise Nurhak tır. Yüzölçümü bakımından en büyük ilçe Merkez, en küçük ilçe ise Ça layancerit tir. Kahramanmara taki ilçe sayısı 10, belediye sayısı 62 ve köy sayısı ise 477 dır. Kahramanmara Sütçü mam Üniversitesi 1992 yılında kurulmu tur. Kahramanmara ili ehirle me oranı, yıllık nüfus artı hızı, ki i ba ına gayri safi yurtiçi hasıla ve sanayi i kolunda çalı anların toplam istihdama oranı bakımından Türkiye ortalamalarının altındadır. Tarım kolunda çalı anların toplam istihdam oranı ise Türkiye ortalamasının üstündedir. Kahramanmara 'ın ekonomik yapısı, Cumhuriyet'ten 1980'li yıllara kadar genellikle tarım, hayvancılık ve küçük el sanatlarına dayalı olarak geli mi tir. Kahramanmara 'ta sanayile me, genel itibariyle tekstil sektörü alanında gerçekle mi tir. Bununla birlikte, geçmi ten gelen küçük el sanatlarından bakırcılık ve alüminyumculu un uzantısı olarak çelik mutfak e yaları sektörü de aynı sanayile me e iliminden payını oldukça önemli ölçüde almı tır. Sektör büyüklü ü açısından, tekstil sanayinden sonra ikinci sırada çelik e ya sanayi yer almaktadır. Kentin en önemli sektörlerinden biri olan toz ve pul bibercilik de sanayile meye paralel olarak geli me e ilimindedir. Kahramanmara 'ın ün kazanmasını sa layan dondurmacılık sektörü en hızlı geli en sektörler arasındadır. XI

12 Genel Bilgiler OSMAN YE Tarihçesi Kalkolitik ve ilk tunç ça larında Lelegler adlı kavmin hüküm sürdü ü topraklarda daha sonraları Büyük Hitit devleti, Asur, Roma, Bizans, Selçuklular ve nihayet Osmanlı mparatorlu u egemenli i altına girmi tir. Cumhuriyetin ilanı ile vilayet olmu, 1933 yılında tekrar ilçe olarak idari yapısını sürdürmü tür. 24 Ekim 1996 tarihinde eski hakkı iade edilmi ve Osmaniye il statüsüne kavu mu tur. Co rafi Durumu Osmaniye ili Akdeniz Bölgesi nin do usunda yer almaktadır. Do usunda Gaziantep, güneyinde Hatay, batısında Adana, kuzeyinde Kahramanmara illeri ile çevrilidir. lin yüzölçümü km 2 dir. Osmaniye do u ve güneydo usundaki Amanoslar ve batıdan kuzeye uzanan Toroslar ile çevrilidir. Osmaniye nin etrafını çeviren bazı da ve tepeler Düldül, Koyunmeleden, Daz tepe, Kösür, Büyük Kösür, Tozaklık, Hacıda ı, Honazin Gedi i, Haçbel ve Bo atepe dir. Kahramanmara topraklarında do an Ceyhan Nehri, Osmaniye topraklarından geçerek Akdeniz e ula ır. Ceyhan nehri ile birlikte Savrun, Sumbas, Hamus, Kesiksu, Karaçay ve Sabun çayları ilin akarsu kaynaklarıdır. Bu akarsuların üzerinde Aslanta, Berke, Kalecik ve Kesiksu barajları bulunmaktadır. Bu nehirler üzerinde kurulmu bulunan barajlarla Osmaniye nin verimli toprakları sulanmaktadır. klim, da lık ve ovalık alanlarda farklılık göstermekle birlikte, Akdeniz iklimi karakteristi indedir. Yazlar sıcak ve kurak, kı lar ılık ve ya ı lıdır. Ovalık alanlarda yazlar çok sıcak geçer. Akdeniz ikliminin hüküm sürdü ü Osmaniye de, yine Akdeniz bitkilerinin tamamına yakınını görmek mümkündür. Osmaniye ilinin tabii bitki örtüsü, ova tabanlarında kültür bitkileri, e ik sahalarda makiler, yüksek kısımlarda i ne yapraklı çam ormanları ile kaplıdır. dari ve Sosyo - Ekonomik Durumu Osmaniye ilinin nüfusu, 2010 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre dir. Nüfusun si ehirlerde ya arken, ü belde ve köylerde ya amaktadır. ehirde ya ayanların oranı % 72, köyde ya ayanların oranı % 28'dir. Yine aynı nüfus sayımı sonucuna göre, il merkezi nüfusu , ilin nüfus yo unlu u ise km² ba ına 153 ki idir. Nüfus bakımından en büyük ilçeleri sırasıyla Merkez, Kadirli ve Düziçi dir. Yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi Kadirli, nüfus ve yüzölçümü bakımından en küçük ilçesi Hasanbeyli dir. Osmaniye deki ilçe sayısı 7, belediye sayısı 16 ve köy sayısı ise 161 dir yılında Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi kurulmu tur. Osmaniye ili ehirle me oranı, ki i ba ına gayri safi yurtiçi hasıla ve sanayi i kolunda çalı anların toplam istihdama oranı bakımından Türkiye ortalamalarının altındadır. Yıllık nüfus artı hızı ve tarım kolunda çalı anların toplam istihdama oranı ise Türkiye ortalamasının üstündedir. Halk, geçimini öncelikle hayvancılık ve tarımdan sa lamaktadır. Tarım ürünlerinin ba lıcaları ise yerfıstı ı, portakal ve pamuktur. XII

13 Temel Göstergeler Sayfa Açıklama 2 Grafik 1.1 ehir-köy nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı, Nüfus yo unlu u, Toplam ya ba ımlılık oranı, Yıllık nüfus artı hızı, Ö retmen ba ına dü en ö renci sayısı (ilkö retim), 2010/' Yüz bin ki i ba ına dü en hastane yatak sayısı, Belediyelerde ki i ba ı temin edilen günlük su miktarı, Ki i ba ına toplam elektrik tüketimi, Ki i ba ına gayri safi katma de er, gücü göstergeleri, Çalı an sayılarının Türkiye toplamı içindeki payı, Maa ve ücretlerin Türkiye toplamı içindeki payı, Ki i ba ına bitkisel üretim de eri, Ki i ba ına canlı hayvanlar de eri, Ki i ba ına dı ticaret, TÜFE-Bir önceki yılın aynı ayına göre de i im oranı (%), Tablo 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları, BBS üçüncü düzey (81 il) gösterge ve sıralamaları,

14 Temel Göstergeler 1. TEMEL GÖSTERGELER Bu bölümde bölgedeki geli melere ait temel göstergeler BBS 2. düzey (26 bölge) ve BBS 3. düzey (81 il) ayrımında verilmi tir. Ki i ba ına göstergeler hesaplanırken her bir düzey için ilgili yıla ait Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçları kullanılmı tır. Tanım ve Kavramlar Nüfus artı hızı: Birbirini izleyen iki sayımın kesin sonuçlarına dayanılarak, do al artı ba ıntısının yardımı ile hesaplanmaktadır. Do al artı ba ıntısının gösterimi öyledir: P n =P o.e rn Bu ba ıntıdaki terimlerden: P n : iki ardıl sayımdan ikincisini, P o : iki ardıl sayımdan birincisini, e : (sabit sayı), n : iki sayım arasında bulunan zaman birimi sayısını, r : iki sayım arasında, zaman birimi içerisindeki nüfus artı hızını göstermektedir. Nüfus yo unlu u: Bir kilometrekareye dü en nüfustur. Nüfus yo unlu u hesaplanırken göl hariç yüzölçümü verileri kullanılmı tır. ehir nüfusu: l ve ilçe merkezleri belediye sınırları içindeki nüfustur. Köy nüfusu: Belde ve köylerdeki nüfustur. Ya : Ki inin bitirmi (tamamlamı ) oldu u ya tır. Cinsiyet oranı: Her 100 kadın için erkek sayısıdır. Toplam ya ba ımlılık oranı: ya grubundaki her 100 ki i için 0-14 ve 65 ve daha yukarı ya gruplarındaki ki i sayısıdır. (0-14 ya taki nüfus)+(65 ve daha yukarı ya grubundaki nüfus) Ba ımlılık Oranı= * 100 (15-64) ya taki nüfus oranıdır. gücüne katılma oranı: gücünün kurumsal olmayan çalı ma ça ındaki nüfus içindeki 2

15 Temel Göstergeler sizlik oranı: gücündeki her 100 ki i içinde i siz olanlarının sayısıdır. Bir ba ka deyi le, i siz hanehalkı nüfusunun i gücüne oranıdır. hracat: Bir ülkede yerle ik ki i ve kurumların di er ülkelere mal satmasıdır. thalat: Bir ülkede yerle ik ki i ve kurumların di er ülkelerden mal satın almasıdır. Bölgesel ki i ba ı gayri safi katma de er: Bölgesel gayrisafi katma de erin yıl ortası bölge nüfusuna bölünmesi ile elde edilen de erdir. Yerel birim: Co rafi olarak tanımlanan bir yerdeki mal ve hizmetlere ili kin faaliyetleri ya da bunların bir kısmını yürüten bir giri im ya da giri imin bir parçasıdır. Yerel birim giri imin; merkez, büro, ma aza, büfe, fabrika, atölye, maden oca ı, antiye, otel, lokanta, kafe, okul, hastane, depo gibi adresi co rafi olarak tanımlanabilen bir yerdeki yerle ik olan bölümüdür. Bu yerde ya da bu yerde ekonomik faaliyet tek ve aynı giri im için bir ya da daha çok ki inin tam gün ya da kısmi olarak çalı masıyla yürütülür. Giri im merkezinin bulundu u yer de bir yerel birimdir. Çalı anlar sayısı: Ücretle çalı anların yıllık ortalama sayısına i sahibi ve ortaklarla, ücretsiz çalı an aile fertlerinin ve çırakların yıllık ortalama sayısının eklenmesi ile bulunur. Maa ve ücretler: Hesap dönemi boyunca yapılan i kar ılı ında, bordroda sayılan (evde çalı anlar dahil) bütün ki ilere ödenebilir ayni veya nakdi toplam kar ılıklar olarak tanımlanır. Trafik kazası: Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karı tı ı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmı olan olaydır. Belediyelerde ki i ba ı temin edilen günlük su miktarı: Belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu ebekesi ile da ıtılmak üzere temin edilen günlük ortalama su miktarının, içme ve kullanma suyu ebekesine ba lı nüfusa oranıdır. lkö retim: 1997/`98 ö retim yılından önce ilkokullarda 5 yıllık zorunlu e itim uygulanmakta, 6-10 ya grubundaki çocukları kapsamakta idi tarihinde çıkan 4306 sayılı yasa ile 1997/`98 ö retim yılından itibaren 8 yıllık kesintisiz zorunlu ilkö retime geçilmi tir. Devlet okulları parasızdır. Bu okulları bitirenlere ilkö retim diploması verilmektedir. lkö retim 6-13 ya grubundaki çocukların e itimini kapsamaktadır. Halk kütüphaneleri: Kadın, erkek, her ya ta, her düzeyde ve her meslekten okuyucunun çe itli konularda hazırlanmı eserlerden ücretsiz ve serbestçe yararlanmasını sa layan, hizmet verdikleri bölgenin kültürel, sosyal ve teknik alanda kalkınmasına yardımcı kaynak olu turan kurumlardır. 3

16 Temel Göstergeler

17 Temel Göstergeler

18 Temel Göstergeler 6

19 Temel Göstergeler

20 Temel Göstergeler

21 Temel Göstergeler

22 Temel Göstergeler 10

23 Temel Göstergeler 11

24 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları (%) Sıra Sıra Sıra ( ) Sıra Sıra 76, ,9-15,88-101,0 - TR10 stanbul 99, , , ,8 14 TR21 Tekirda, Edirne, Kırklareli 67, ,5 25 6, ,0 6 TR22 Balıkesir, Çanakkale 58, , , ,9 7 TR31 zmir 91, , , ,1 11 TR32 Aydın, Denizli, Mu la 57, , , ,9 13 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak 63, , , ,1 3 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik 88, , , ,1 11 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 80, , , ,7 15 TR51 Ankara 97, , , ,5 20 TR52 Konya, Karaman 73, ,1 9 9, ,0 26 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 69, , , ,2 2 TR62 Adana, Mersin 83, ,5 15 8, ,1 22, ,1 1, ,1 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Kır ehir 62, ,5 12-5, ,2 24 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 75, , , ,9 9 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 51, ,4 21 8, ,1 18 TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop 55, ,5 8-3, ,3 23 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 64, ,7 14 0, ,4 21 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane 56, ,3 13-4, ,2 24 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 61, ,8 6 5, ,7 8 TRA2 A rı, Kars, I dır, Ardahan 46, ,4 4-1, ,2 1 TRB1 Malatya, Elazı, Bingöl, Tunceli 65, ,9 10-0, ,6 19 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari 48, ,1 2 5, ,8 4 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 80, ,3 5 21, ,6 16 TRC2 anlıurfa, Diyarbakır 63, ,5 3 20, ,3 17 TRC3 Mardin, Batman, ırnak, Siirt 63, ,5 1 7, ,2 10 Not. Nüfus yo unlu u için göl hariç alanlar kullanılmı tır. ehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı 2010 Nüfus yo unlu u 2010 Toplam ya ba ımlılık oranı 2010 Yıllık nüfus artı hızı Cinsiyet oranı

25 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları (devam) Binde Sıra Sıra Sıra Sıra TR10 stanbul 7, TR21 Tekirda, Edirne, Kırklareli 7, TR22 Balıkesir, Çanakkale 1, TR31 zmir 2, TR32 Aydın, Denizli, Mu la 1, TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak -5, TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik 5, TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 5, TR51 Ankara 10, TR52 Konya, Karaman -4, TR61 Antalya, Isparta, Burdur 8, TR62 Adana, Mersin -1, , TR71 Kırıkkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Kır ehir -13, TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat -5, TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın -8, TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop -9, TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya -12, TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane -9, TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt -10, TRA2 A rı, Kars, I dır, Ardahan -16, TRB1 Malatya, Elazı, Bingöl, Tunceli -7, TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari -10, TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis -1, TRC2 anlıurfa, Diyarbakır -4, TRC3 Mardin, Batman, ırnak, Siirt -5, Kaynak: (1) Milli E itim Bakanlı ı (2) Sa lık Bakanlı ı (3) Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlü ü Net göç hızı lkö retimde ö retmen ba ına ö renci sayısı (1) 2010/'11 Yüz bin ki i ba ına hastane yatak sayısı (2) 200 Bin ki i ba ına halk kütüphanelerinden yararlanma sayısı (3)

26 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları (devam) Belediyelerde ki i ba ı temin edilen günlük su miktarı 200 Ki i ba ına toplam elektrik tüketimi () 200 Bin ki i ba ına otomobil sayısı () 2010 Bir milyon nüfusta trafik kaza sayısı (6) 200 (litre/ ki i-gün) Sıra (kwh) Sıra Sıra Sıra TR10 stanbul TR21 Tekirda, Edirne, Kırklareli TR22 Balıkesir, Çanakkale TR31 zmir TR32 Aydın, Denizli, Mu la TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova TR51 Ankara TR52 Konya, Karaman TR61 Antalya, Isparta, Burdur TR62 Adana, Mersin TR71 Kırıkkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Kır ehir TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt TRA2 A rı, Kars, I dır, Ardahan TRB1 Malatya, Elazı, Bingöl, Tunceli TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis TRC2 anlıurfa, Diyarbakır TRC3 Mardin, Batman, ırnak, Siirt Kaynak: (4) Türkiye Elektrik Da ıtım Anonim irketi (5) Emniyet Genel Müdürlü ü (6) Emniyet Genel Müdürlü ü, Jandarma Genel Komutanlı ı 14

27 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları (devam) Ki i ba ına Gayri Safi Katma De er 200 sizlik oranı 2010 gücüne katılma oranı 2010 ($) Sıra (%) Sıra (%) Sıra ,9-48,8 - TR10 stanbul ,3 4 47,8 17 TR21 Tekirda, Edirne, Kırklareli , ,6 5 TR22 Balıkesir, Çanakkale , ,3 15 TR31 zmir ,1 3 50,1 13 TR32 Aydın, Denizli, Mu la , ,8 4 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak , ,2 16 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik , ,1 19 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,0 8 50,3 12 TR51 Ankara ,1 9 46,7 20 TR52 Konya, Karaman , ,5 9 TR61 Antalya, Isparta, Burdur , ,6 2 TR62 Adana, Mersin ,7 2 52, ,6 6,3 1 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Kır ehir , ,3 21 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat ,7 5 44,2 23 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın , ,2 8 TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop , ,3 3 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya , ,6 11 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane , ,2 1 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt , ,8 7 TRA2 A rı, Kars, I dır, Ardahan , ,9 10 TRB1 Malatya, Elazı, Bingöl, Tunceli , ,4 18 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari ,0 1 43,9 24 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis ,1 9 44,8 22 TRC2 anlıurfa, Diyarbakır ,1 7 33,5 26 TRC3 Mardin, Batman, ırnak, Siirt , ,

28 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları (devam) Sanayi ve hizmetler sektörü göstergeleri, 200 Yerel birim sayılarının Türkiye toplamı içindeki payı Çalı an sayılarının Türkiye toplamı içindeki payı Maa ve ücretlerin Türkiye toplamı içindeki payı Maddi mallara ili kin brüt yatırımların Türkiye toplamı içindeki payı (%) Sıra (%) Sıra (%) Sıra (%) Sıra TR10 stanbul 23,7 1 31,1 1 38,8 1 35,2 1 TR21 Tekirda, Edirne, Kırklareli 2,3 18 2,5 12 2,3 10 2,5 8 TR22 Balıkesir, Çanakkale 2,6 16 1,7 17 1,2 18 1,6 13 TR31 zmir 6,5 3 6,3 3 6,5 4 5,0 5 TR32 Aydın, Denizli, Mu la 4,9 5 4,0 7 2,8 8 2,1 10 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak 4,0 9 3,2 9 2,6 9 2,1 10 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik 5,0 4 6,3 3 7,0 3 6,9 4 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 4,2 8 5,1 5 6,5 4 9,1 3 TR51 Ankara 6,9 2 8,7 2 10,4 2 13,8 2 TR52 Konya, Karaman 3,0 13 2,6 10 1,6 13 1,4 14 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 4,5 7 4,1 6 2,9 6 3,6 6 TR62 Adana, Mersin 4,6 6 3,7 8 2,9 6 3,1 7 3,2 12 2, 13 1, 12 2, TR71 Kırıkkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Kır ehir 1,8 19 1,2 20 1,0 19 1,0 18 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 2,7 15 2,6 10 1,9 11 1,4 14 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 1,3 22 1,2 20 1,4 15 1,2 16 TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop 0,9 24 0,6 25 0,4 24 0,4 24 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 3,4 10 2,4 13 1,4 15 1,2 16 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane 3,3 11 2,3 15 1,5 14 1,0 18 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 0,9 24 0,7 24 0,5 23 0,4 24 TRA2 A rı, Kars, I dır, Ardahan 0,8 26 0,5 26 0,3 26 0,2 26 TRB1 Malatya, Elazı, Bingöl, Tunceli 1,7 20 1,3 19 0,9 21 0,6 22 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari 1,4 21 0,8 22 0,4 24 0,7 21 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 2,8 14 2,2 16 1,3 17 1,8 12 TRC2 anlıurfa, Diyarbakır 2,5 17 1,7 17 1,0 19 0,5 23 TRC3 Mardin, Batman, ırnak, Siirt 1,2 23 0,8 22 0,6 22 0,

29 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları (devam) Ki i ba ına bitkisel üretim de eri 200 Ki i ba ına canlı hayvanlar de eri 200 Ki i ba ına hayvansal ürünler de eri 200 (TL) Sıra (TL) Sıra (TL) Sıra TR10 stanbul TR21 Tekirda, Edirne, Kırklareli TR22 Balıkesir, Çanakkale TR31 zmir TR32 Aydın, Denizli, Mu la TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova TR51 Ankara TR52 Konya, Karaman TR61 Antalya, Isparta, Burdur TR62 Adana, Mersin TR71 Kırıkkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Kır ehir TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt TRA2 A rı, Kars, I dır, Ardahan TRB1 Malatya, Elazı, Bingöl, Tunceli TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis TRC2 anlıurfa, Diyarbakır TRC3 Mardin, Batman, ırnak, Siirt

30 Temel Göstergeler 1.1 BBS ikinci düzey (26 bölge) gösterge ve sıralamaları (devam) Ki i ba ına ithalat () 200 Ki i ba ına ihracat () 200 TÜFE - Bir önceki yılın aynı ayına göre de i im oranı (Aralık 2010/Aralık 200) ($) Sıra ($) Sıra (%) Sıra ,4 - TR10 stanbul ,4 26 TR21 Tekirda, Edirne, Kırklareli ,1 11 TR22 Balıkesir, Çanakkale ,6 8 TR31 zmir ,3 10 TR32 Aydın, Denizli, Mu la ,0 15 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, U ak ,7 5 TR41 Bursa, Eski ehir, Bilecik ,5 20 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,6 25 TR51 Ankara ,3 21 TR52 Konya, Karaman ,4 2 TR61 Antalya, Isparta, Burdur ,1 23 TR62 Adana, Mersin , ,1 11 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Kır ehir ,9 4 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat ,7 5 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın ,3 21 TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop ,6 8 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya ,6 19 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümü hane ,0 15 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt ,2 3 TRA2 A rı, Kars, I dır, Ardahan ,8 1 TRB1 Malatya, Elazı, Bingöl, Tunceli ,0 15 TRB2 Van, Mu, Bitlis, Hakkari ,1 11 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis ,8 18 TRC2 anlıurfa, Diyarbakır ,7 5 TRC3 Mardin, Batman, ırnak, Siirt ,9 24 Kaynak: (7) hracat ve ithalat verileri, firma vergi kimlik numaralarının ba lı oldu u ile göre olu turulmu tur. 18

31 Temel Göstergeler 1.2 BBS üçüncü düzey (1 il) gösterge ve sıralamaları ehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı 2010 Nüfus yo unlu u 2010 Toplam ya ba ımlılık oranı 2010 Yıllık nüfus artı hızı Cinsiyet oranı 2010 (%) Sıra Sıra Sıra ( ) Sıra Sıra 76, ,9-15,9-101,0 - TR100 stanbul 99, , , ,8 36 TR211 Tekirda 68, , , ,9 19 TR212 Edirne 67, , , ,1 33 TR213 Kırklareli 65, ,4 76-1, ,8 26 TR221 Balıkesir 60, , , ,9 35 TR222 Çanakkale 54, , , ,0 5 TR310 zmir 91, , , ,1 33 TR321 Aydın 59, , , ,2 42 TR322 Denizli 68, ,6 58 5, ,2 56 TR323 Mu la 42, , , ,7 21 TR331 Manisa 67, , , ,3 7 TR332 Afyonkarahisar 52, ,7 37-5, ,8 71 TR333 Kütahya 65, , , ,3 7 TR334 U ak 66, ,2 56 6, ,9 59 TR411 Bursa 88, , , ,6 48 TR412 Eski ehir 89, , , ,9 69 TR413 Bilecik 76, , , ,8 1 TR421 Kocaeli 93, , , ,1 29 TR422 Sakarya 74, , , ,0 43 TR423 Düzce 57, ,4 50 9, ,8 61 TR424 Bolu 62, ,6 54-1, ,6 74 TR425 Yalova 68, ,1 61 6, ,6 48 TR510 Ankara 97, , , ,4 51 TR521 Konya 73, , , ,9 69 TR522 Karaman 68, ,8 30 3, ,5 62 TR611 Antalya 70, , , ,6 27 TR612 Isparta 69, , , ,8 2 TR613 Burdur 61, , , ,6 16 TR621 Adana 88, , , ,2 56 TR622 Mersin 77, ,7 47 4, ,9 59 TR631 Hatay 0, , 2 22,0 1 10, 1 TR632 Kahramanmara 61, ,1 1, , 2 TR633 Osmaniye 2, ,0 2 1, ,6 0 TR711 Kırıkkale 84, , , ,2 56 TR712 Aksaray 60, ,0 25 1, ,1 66 TR713 Ni de 48, ,2 21-5, ,3 65 TR714 Nev ehir 54, ,7 37-6, ,1 78 TR715 Kır ehir 70, ,9 51-5, ,4 64 TR721 Kayseri 86, , , ,4 31 TR722 Sivas 67, , , ,6 16 Not. 1. Nüfus yo unlu u için göl hariç alanlar kullanılmı tır /12/2010 tarihi itibariyle Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden elde edilmi tir. 3. l, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatanda lık leri Genel Müdürlü ü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)nda yerle im yerlerine yönelik olarak yapılan; idari ba lılık, tüzel ki ilik ve isim de i iklikleri dikkate alınmı tır. 19

32 Temel Göstergeler 1.2 BBS üçüncü düzey (1 il) gösterge ve sıralamaları (devam) ehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı 2010 Nüfus yo unlu u 2010 Toplam ya ba ımlılık oranı 200 Yıllık nüfus artı hızı Cinsiyet oranı 2010 (%) Sıra Sıra Sıra ( ) Sıra Sıra TR723 Yozgat 56, , , ,8 47 TR811 Zonguldak 46, ,4 71-0, ,5 62 TR812 Karabük 77, , , ,0 5 TR813 Bartın 34, ,5 59-3, ,0 81 TR821 Kastamonu 54, ,3 33 3, ,1 66 TR822 Çankırı 61, , , ,4 51 TR823 Sinop 52, ,6 22 8, ,6 74 TR831 Samsun 65, ,2 45 2, ,0 68 TR832 Tokat 58, , , ,8 36 TR833 Çorum 66, ,8 30-9, ,8 71 TR834 Amasya 65, , , ,9 14 TR901 Trabzon 54, ,9 46-1, ,5 76 TR902 Ordu 56, ,5 32-6, ,3 53 TR903 Giresun 58, ,1 35-6, ,3 77 TR904 Rize 61, ,7 47 0, ,7 80 TR905 Artvin 54, ,6 42-5, ,9 45 TR906 Gümü hane 47, , , ,7 39 TRA11 Erzurum 63, ,0 18-6, ,0 43 TRA12 Erzincan 59, , , ,1 4 TRA13 Bayburt 50, ,5 23-4, ,7 21 TRA21 A rı 50, ,9 4 8, ,3 7 TRA22 Kars 40, , , ,4 11 TRA23 I dır 51, ,0 13 5, ,0 12 TRA24 Ardahan 32, , , ,0 12 TRB11 Malatya 64, ,2 34 5, ,3 53 TRB12 Elazı 72, ,2 43 3, ,1 78 TRB13 Bingöl 54, ,9 20-2, ,8 30 TRB14 Tunceli 62, , , ,8 3 TRB21 Van 52, ,7 7 12, ,2 25 TRB22 Mu 35, ,7 5 5, ,7 21 TRB23 Bitlis 51, ,8 9 0, ,8 15 TRB24 Hakkari 54, , , ,5 10 TRC11 Gaziantep 88, , , ,2 32 TRC12 Adıyaman 58, ,9 16 4, ,6 48 TRC13 Kilis 69, ,8 14 8, ,7 73 TRC21 anlıurfa 55, ,4 3 30,3 8 99,9 45 TRC22 Diyarbakır 71, ,6 11 9, ,8 36 TRC31 Mardin 57, ,8 8 9, ,3 53 TRC32 Batman 73, ,1 6 24, ,3 41 TRC33 ırnak 62, ,7 1-0, ,9 19 TRC34 Siirt 60, ,0 2-9, ,6 24 Not. 1. Nüfus yo unlu u için göl hariç alanlar kullanılmı tır /12/2010 tarihi itibariyle Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden elde edilmi tir. 3. l, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatanda lık leri Genel Müdürlü ü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)nda yerle im yerlerine yönelik olarak yapılan; idari ba lılık, tüzel ki ilik ve isim de i iklikleri dikkate alınmı tır. 20

33 Temel Göstergeler 1.2 BBS üçüncü düzey (1 il) gösterge ve sıralamaları (devam) Net göç hızı Binde Sıra Sıra Sıra Sıra TR100 stanbul 7, TR211 Tekirda 14, TR212 Edirne -2, TR213 Kırklareli 2, TR221 Balıkesir 1, TR222 Çanakkale 2, TR310 zmir 2, TR321 Aydın 0, TR322 Denizli -1, TR323 Mu la 7, TR331 Manisa -2, TR332 Afyonkarahisar -9, TR333 Kütahya -7, TR334 U ak -1, TR411 Bursa 5, TR412 Eski ehir 6, TR413 Bilecik 0, TR421 Kocaeli 9, TR422 Sakarya 1, TR423 Düzce 2, TR424 Bolu -0, TR425 Yalova -2, TR510 Ankara 10, TR521 Konya -4, TR522 Karaman -6, TR611 Antalya 12, TR612 Isparta -7, TR613 Burdur 2, TR621 Adana -2, TR622 Mersin -0, TR631 Hatay -2, TR632 Kahramanmara -, TR633 Osmaniye -0, TR711 Kırıkkale -24, TR712 Aksaray -8, TR713 Ni de -14, TR714 Nev ehir -11, TR715 Kır ehir -12, TR721 Kayseri 6, TR722 Sivas -12, Kaynak: (1) Milli E itim Bakanlı ı (2) Sa lık Bakanlı ı (3) Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlü ü lkö retimde ö retmen ba ına ö renci sayısı (1) 2010/'11 Yüz bin ki i ba ına hastane yatak sayısı (2) 200 Bin ki i ba ına halk kütüphanelerinden yararlanma sayısı (3)

34 Temel Göstergeler 1.2 BBS üçüncü düzey (1 il) gösterge ve sıralamaları (devam) Net göç hızı lkö retimde ö retmen ba ına ö renci sayısı (1) 2010/'11 Yüz bin ki i ba ına hastane yatak sayısı (2) Binde Sıra Sıra Sıra Sıra TR723 Yozgat -27, TR811 Zonguldak -12, TR812 Karabük 0, TR813 Bartın -5, TR821 Kastamonu -4, TR822 Çankırı -35, TR823 Sinop 5, TR831 Samsun -7, TR832 Tokat -24, TR833 Çorum -15, TR834 Amasya -5, TR901 Trabzon -9, TR902 Ordu -11, TR903 Giresun -7, TR904 Rize -5, TR905 Artvin -5, TR906 Gümü hane -9, TRA11 Erzurum -16, TRA12 Erzincan 8, TRA13 Bayburt -10, TRA21 A rı -14, TRA22 Kars -22, TRA23 I dır -9, TRA24 Ardahan -21, TRB11 Malatya -7, TRB12 Elazı -7, TRB13 Bingöl -7, TRB14 Tunceli 1, TRB21 Van -7, TRB22 Mu -14, TRB23 Bitlis -13, TRB24 Hakkari -12, TRC11 Gaziantep 2, TRC12 Adıyaman -10, TRC13 Kilis -6, TRC21 anlıurfa -3, TRC22 Diyarbakır -6, TRC31 Mardin -6, TRC32 Batman 1, TRC33 ırnak -4, TRC34 Siirt -16, Kaynak: (1) Milli E itim Bakanlı ı (2) Sa lık Bakanlı ı (3) Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlü ü 200 Bin ki i ba ına halk kütüphanelerinden yararlanan sayısı (3)

35 Temel Göstergeler 1.2 BBS üçüncü düzey (1 il) gösterge ve sıralamaları (devam) Belediyelerde ki i ba ı temin edilen günlük su miktarı 200 Ki i ba ına toplam elektrik tüketimi () 200 Bin ki i ba ına otomobil sayısı () (litre/ ki i-gün) Sıra (KWh) Sıra Sıra Sıra TR100 stanbul TR211 Tekirda TR212 Edirne TR213 Kırklareli TR221 Balıkesir TR222 Çanakkale TR310 zmir TR321 Aydın TR322 Denizli TR323 Mu la TR331 Manisa TR332 Afyonkarahisar TR333 Kütahya TR334 U ak TR411 Bursa TR412 Eski ehir TR413 Bilecik TR421 Kocaeli TR422 Sakarya TR423 Düzce TR424 Bolu TR425 Yalova TR510 Ankara TR521 Konya TR522 Karaman TR611 Antalya TR612 Isparta TR613 Burdur TR621 Adana TR622 Mersin TR631 Hatay TR632 Kahramanmara TR633 Osmaniye TR711 Kırıkkale TR712 Aksaray TR713 Ni de TR714 Nev ehir TR715 Kır ehir TR721 Kayseri TR722 Sivas Kaynak: (4) Türkiye Elektrik Da ıtım Anonim irketi (5) Emniyet Genel Müdürlü ü (6) Emniyet Genel Müdürlü ü, Jandarma Genel Komutanlı ı 2010 Bir milyon nüfusta trafik kaza sayısı (6)