GLOBAL REKABET, KOBİ LER VE GİRİŞİMCİLİK

Transkript

1 GLOBAL REKABET, KOBİ LER VE GİRİŞİMCİLİK

2 GLOBALİZASYON, KÜRESELEŞME, MONDALİZASYON Küreselleşme süreci durmadan vites büyütüyor İletişim ve Ulaşım her geçen gün daha hızlanıyor, her şey daha da küreselleşiyor

3 Ülkelerden ziyade eyaletler, bölgeler ve şehirler ön plana çıkıyor (Citymarketing) NGO (STK) lar artıyor yılında 76; 2000 de 44 bin, 2015 de 100 bine yaklaşıyor. ABD de mühendislik öğrenimi gören Çin li öğrencilerin sayısı Amerikalılardan daha fazla İşletmeler arasında birleşme ve satın almalar artıyor, ölçekler büyüyor. Az sayıda çok büyük global şirketler ortaya çıkıyor.(kobi lerde ve mikro işletmelerde katma değer payı %30-31 ve %7-8) Tüm dünyada insanların yaşam tarzı, davranışları ve tüketim kalıpları birbirine benziyor (Glokalizasyon).

4 GLOBALİZASYON BİR TERCİH Mİ, YOKSA YILDIR İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ ve DAHA YIL SÜRECEĞE BENZEYEN BİR SÜREÇ Mİ? Dijital devrimden sonra endüstri 4.0 devrimine mi giriliyor? DAHA SONRA NE OLACAK? Bilmiyoruz! Türkiye nin en büyük gücü: İlişkilerimizi BATI ile geliştirdikçe DOĞU nun tercihi, DOĞU ile geliştirdikçe BATI nın vazgeçilmezi olmak

5 S a n D i e g o GLOBAL ÇELİŞKİ

6 T i j u a n a GLOBAL ÇELİŞKİ

7 S a n D i e g o GLOBAL ÇELİŞKİ

8 T i j u a n a GLOBAL ÇELİŞKİ

9 S a n D i e g o v e T i j u a n a A r a s ı n d a T ü n e l GLOBAL ÇELİŞKİ

10 S a n D i e g o v e T i j u a n a A r a s ı n d a T ü n e l GLOBAL ÇELİŞKİ

11 BİR ANKET ÇALIŞMASININ SONUÇLARI (GLOBALİZASYONDA: «YA İNSANLAR!» ) Dünya Çapında Bir Anket Yapılmış ve Sadece Bir Soru Sorulmuş: Lütfen dünyanın geri kalan kısmındaki yiyecek eksikliğine bir çözüm ile ilgili kişisel görüşünüzü dürüstçe belirtiniz

12 BİR ANKET ÇALIŞMASININ SONUÇLARI Anket Büyük Bir Başarısızlıkla Sonuçlanmış Çünkü; 1. Afrika daki İnsanlar YİYECEK Kelimesinin ne anlama geldiğini bilmiyorlar, yine 2. Batı Avrupa da insanlar EKSİKLİK Kelimesinin 3. Doğu Avrupa da İnsanlar KİŞİSEL GÖRÜŞ ün 4. Orta Doğu da İnsanlar ÇÖZÜM ün 5. Güney Amerika da İnsanlar LÜTFEN Kelimesinin 6. Bazı Ülkelerde İnsanlar DÜRÜSTLÜK Kelimesinin 7. Amerika daki İnsanlar DÜNYANIN GERİ KALAN KISMI nın Ne Anlama Geldiğini Bilmiyorlar!

13 Acaba -Daha adaletli, eşitlikçi, özgür ve dayanışmacı Bir global dünya nasıl kurulur? Ne yapmalı? -Can Yücel ve Tevfik Fikret şiirleri -M. Kemal Atatürk -Globalizasyon rüzgarına karşı duvar mı yel değermeni mi? -Çin den gelen gemiler Globalizasyon=Değişim? (Değişimin sınırı: Kızım, tanıyamadım ) Neleri değiştirmemeliyiz: (Etiğin altın kuralı)

14 NEREYE GİDİYORUZ? (BİZİM DE DEDEMİZ VAR) 14

15 1999 yılında dünya GSYH sı (cari fiyatlarla) 32,5 trilyon USD idi yılında bu tutar 73,6 trilyon USD ye yükseldi Sayı GSYH Payı (%) İhracat Payı (%) Nüfus Payı (%) Toplam Ekonomi Gelişmiş Ekonomiler 28 57,4 63,7 15,5 Yükselen ve Gelişen Ekonomiler ,6 36,3 84,5 Türkiye 0,9 0,6 1, Sayı GSYH Payı (%) İhracat Payı (%) Nüfus Payı (%) Toplam Ekonomi Gelişmiş Ekonomiler 39 42,4 63,4 14,6 Yükselen ve Gelişen Ekonomiler ,6 36,6 85,4 Türkiye 1 1 1,1 Kaynak; IMF, World Economic Outlook October 2000 ve October

16 NEREYE GİDİYORUZ? (DEVAM) Dijital devrimden Endüstri 4.0 a doğru (Nesnelerin interneti ve makinaların iletişimi) ABD, AB, Japonya ve diğer gelişmiş ülkelerin arkasında hızını arttıran diğer ülkeler: G. Kore, Çin, Tayvan vd... Güney Amerika, Endonezya, Hindistan, Vietnam, Afrika, vd... Unutma: «HERKESİN DEDESİ VAR!» 16

17 GLOBAL EKONOMİDE EN ÇOK DUYULAN KAVRAMLAR Data, bilgi Yenilik, inovasyon, katma değer Teknoloji ve girişimcilik Büyüme, İhracat, Stratejik Planlama Sürdürülebilirlik ve Çevre Yaratıcılık, Farklılaşma, Uzlaşma, Cesaret Şeffaflık, Hesap verebilirlik, İyi Yönetişim Adalet, Paylaşma Özgürlük, Demokrasi, Serbest Piyasa Ekonomisi 17

18 REKABET SENARYOLARI 1. Aslan Avcıları 2. Otomotiv Sanayi 3. Aslan/Ceylan Yarışı (alın teri) İster KOBİ, ister BOBİ ol! Daha hızlı koşmalısın 4. Kedilerin Rekabeti (akıl teri) Olabildiğince bilgilen: Asıl katma değer burada En önemli rekabet gücü: BİLGİ, BİLGİ, BİLGİ! Anket çalışması para mı istersin, bilgi mi istersin? SONUÇ: Sübvansiyon değil Enformasyon!+ Para mı, bilgi mi? (Yumurtacı Murat + Köpekbalığı Örnekleri)

19 GLOBALİZASYONUN EKONOMİK BOYUTU GLOBAL REKABET = NE YAPMALI? Arz Niagara Şelalesi, Talep Musluk Olunca Ya bir yol açacağız Ya bir yol bulacağız Ya da yoldan çekileceğiz Kartacalı Komutan Hanibal Dünyamızda ne ürün kıtlığı, ne para kıtlığı var! Talep ve istihdam kıtlığı var Sadece işletmeler değil, şehirler ve ülkeler de rekabet ediyor.

20 Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(1) 1 Mark lık domates Dünya Golf Pazarı:100 Milyar $ İspanya: 6 Milyar $ Türkiye: 160 Milyon $ Seracılık (İhracat) İspanya: 12 Milyar $ Türkiye: 0,5/0,6 Milyar $ Şarap İhracatı Fransa: 8,2 Milyar $ İtalya: 5,3 Milyar $ İspanya: 2,5 Milyar $ Şili: 1,5 Milyar $ Türkiye: 0,07 Milyar $ Fındık:3 Milyar $ 10 Milyar $ Üzüm Üretimde dünya 6.sıyız (Yılda 4-5 Milyon ton yaş üzüm) Bunun %50 si sofralık (Kilo Fiyatı 1,5-2,5 TL arası) Sadece %2 si şaraplık (Fiyatı 50 Kuruş ile 1,5 TL arası) Şarap olunca fiyatı? Geri kalanı pekmez, şıra, pestil ve diğerleri 20

21 Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(2) Tarım Ürünleri İhracatı: Hollanda: 120 Milyar $ (İthalat 60 Milyar, İhracat 120 Milyar) Türkiye: Milyar $ Turizm Geliri (2012 Yılı) Mikanos: 1 Milyar $ Köyceğiz/Dalyan(52) + Fethiye/Göcek(210) + Gökova(32) =0,294 Milyar $ PAZARLAMA, ürünü tanıtmaktır SATIŞ, bu tanıtımı sonlandırmaktır TAHSİLAT, satış bedeli tahsil edebilmektir MÜŞTERİYE «2» DEDİRTME! 21

22 PAZARLAMA İşletmeciliğin Ana Fonksiyonu: Pazarlama Peter Druckers: «Değer yaratan işletmecilik fonksiyonları, sadece pazarlama ve inovasyondur, gerisi maliyet yaratır.» Pazarlamanın odak noktası: Müşteri Müşteri: Girişimcinin barutu Önemli olan: Bizim değil müşterinin ürünü nasıl gördüğü (Henry Ford) Önemli olan fiyat değil ürün 22

23 ÜRÜN HAYAT EĞRİSİ: Çarşamba yı Sel Aldı CİRO Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN

24 UZUN DÖNEM BAŞARININ ŞARTI: İNOVASYONDA SÜREKLİLİK CİRO Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN Antoine De Saint-Exupery, Küçük Prens: p(«önemli Olan Büyümek Değil ki! Büyürken unuttuklarımız!») UNUTMA: Hem dayanmasını, hem yenilenmeyi, hem de terk etmeyi bileceğiz

25 İŞBİRLİĞİ VE ORTAKLIK Uzlaşma ve diyalog Sıkılmış Yumrukla El Sıkılmaz (Güven) Gandi Ortaklık işbirliği anlaşmasını yazılı, noter tasdikli yapmayı unutma! (Çaresiz kalınca ortak arıyoruz, çare bulunca ortaklığı sonlandırıyoruz: Kurallar gerek) (Önce kavga et, sonra sefasını sür. Tersini yapma!) Başarılı işbirliği örnekleri (STFA: Sezai Türkeş ve Fevzi Akkaya ve ALARKO: Üzeyir Garih, İshak Alaton) KOBİ lerden çok BOBİ ler işbirliği/ortaklık yapıyor (Mittal+Arcelor) 25

26 İŞBİRLİĞİ VE ORTAKLIK (Dvm.) Uzlaşma ve diyalog Sıkılmış Yumrukla El Sıkılmaz (Güven) Gandi Hatta ülkeler yapıyor (TTIP, TPP + ÇİNMANYA) Türkiye de mikro işletmeler (Toplam işletmelerin %95 i: GSMH ya katkısı %10, İstihdama %40) Küçük Olsun Benim Olsun değil, Büyük Olsun İkimizin-Üçümüzün Olsun (4 ortaklı şirket) (Ama Hepimizin Olmasın, ZİRA HERKESİN OLAN KİMSENİNDİR, SAHİPSİZDİR!) 26

27 ÖLÇEK EKONOMİSİ, SİNERJİ, SİMBİYOZA Ölçek Ekonomisi: Kapasiteyi büyüt, birim maliyeti düşür, katma değeri arttır Almanya da makina sektörü: 6000 işletme ve 400 milyar $ katma değer Türkiye de makina sektörü: işletme 40 milyar $ katma değer Sinerjik Etki: Farklılığın uyumu (1+1>2) Uyumsuz Farklılık: Negatif Sinerji (1+1<2) Simbiyotik Etki: Birbirlerine hayat vererek birlikte yaşama (Ağaç kakan kuşu): Tedarik Zinciri ve Katma Değer Zinciri 27

28 GÜVEN İşin Hilesi Dürüstlüktür Sani Konukoğlu Güven sağlamanın olmazsa olmaz şartları: -Etik (Şövalyelik kahramanlığa.. ) -HUKUK DEVLETİ (Yasa devleti değil hukuk devleti); Hukuk ve Güven -Etkin Yargı Sistemi (Hukuka dayalı etkin ve etkili bir yargı sistemi) Şeffaflık Hesap Verebilirlik Uluslararası sıralamada Danimarka hep önde gidiyor. Türkiye Avrupa ülkeleri arasında sondan sıralarda İngiltere den bir güven örneği

29 İLETİŞİM İletişimin Olmazsa Olmaz Şartları Konuşmasını bil Dinlemesini bil, dinlediğini belli et Susmasını bil (Bir ağız İki kulak) Söz ola kese savaşı, Söz ola bitire başı Söz ola ağulu aşı, Yağ ile bal ede bir söz Yunus Emre İletişimin Gerekleri: Tebessüm (Gülümsemenin maliyeti yoktur) Sükut İletişimde BEN yok, BİZ var Etkin ve sürdürülebilir bir ilişki ağı Ayrı görüşte olduklarınla tartışırsın, aynı görüşte olduklarınla sohbet edersin

30 İletişimde Muhakkak Yapılması Gerekenler: Mutlu iken Söz verme! Üzgün ve kederli iken cevap verme! Öfkeli iken karar verme! Eleştirmekle geçirdiğin zamanın 2 katını övmeye ayır! YANLIŞ İLETİŞİM = Satılmış Rektör!, Ağrı nerede?

31 İLETİŞİMDE ETKİNLİĞİ SAĞLAMANIN ŞARTLARI (BİZİM DEĞİL MÜŞTERİNİN NASIL ANLADIĞI ÖNEMLİ): 1. GÖSTERDİM! Gördü anlamına gelmez 2. SÖYLEDİM! Duydu anlamına gelmez 3. DUYDU! Doğru anladı anlamına gelmez 4. ANLADI! Hakverdi anlamına gelmez 5. HAK VERDİ! İnandı anlamına gelmez 6. İNANDI! Uyguladı anlamına gelmez 31

32 BÜYÜME SÜRECİNDE TUZAKLAR Fakiri Kuru İnadı, Memuru Süslü Avradı, Zengini Şımarık Evladı Batırır Büyüme tutkunu ve iktidar hırsını zapt-ı rapt altında tut Kendini iyi tanı («Kendini bil», Sokrates), aşırı güven duygusu, aç gözlülük Nakit dengeni sakın ihmal etme ( 3 Top ve 5 Top )

33 NESİL DEĞİŞTİRMEDE SÜREKLİLİK Bir İşletmeyi Dede Kurar, Baba Büyütür, Oğul Tutar, Torun Sanat Tarihi Okur! 100/200 Yıllık İşletmelerimiz Başka yerde şubemiz yoktur! Aile İşletmeleri ve Kurumsallaşma 33

34 GİRİŞİMCİ BABAYA ÖĞÜTLER Çocuklarına en iyi kanatları tak, ama bırak kendileri uçsun Yahudi terbiyesi Çocuklarınıza güvenin, hata yapmalarına izin verin. ÇOCUĞUNUZU SİZE BENZEYEN BİRİ OLARAK DEĞİL, KENDİNİZİ GELECEKTEKİ BÜYÜK BİR İŞ ADAMININ BABASI GİBİ GÖRÜN Akşam sofralarında ailece beraber olun. Aile içi sohbetlerde, çocuklarınızın yanında işle ilgili yüreklendirici ve teşvik edici güzel şeyler anlatın. Asla işinizden şikayet etmeyin.

35 İşinizle ilgili iyi gelişmeleri çocuğunuzla paylaşın. Çocuğunuz işinizi zevkli ve onurlu bir meşgale olarak algılamalıdır. Bu ona geleceğinin hayalini kurma imkanı verecektir. Çocuğunuzun kendi çabasıyla kazandığı ilk para, miktarı ne olursa olsun, sevinç ve övgü ile kutlanılacak bir olay olarak değerlendirilmelidir. (Patron ve Baba şapkası, ASO dan bir hikaye: Hanımlar Suçlu! ) 35

36 NİTELİKLİ PERSONEL Pahalı Personel Yoktur, Pahalıya Gelen Personel Vardır! Bilançoda görülmeyen Bilgi Toplumu nun en değerli üretim faktörü: AKIL TERİ Napolyon: Sezar ın ve Hannibal ın askerleri H. Ford, H. Fuchs En iyi elemanlarımızı sorun çözmede mi yoksa fırsatları değerlendirmede ve farklılık yaratmada mı kullanalım. Personel seçerken çokça bilgi ve deneyim kıstası kullanılır. Ama işten çıkarırken tutum ve davranışı yüzünden çıkarırız.

37 KADINLARIMIZ NEREDE? Bilgi toplumunun global ekonomisinde KADIN GİRİŞİMCİLİK VE ÇALIŞAN KADINLARIMIZ (KRAL ARTHUR Hikayesi) 37

38 KOBİ / BANKA İLİŞKİLERİ 1994, 2001 ve 2008 krizlerinden çok şey öğrendik (ve hep de öğrenmeye devam edeceğiz. Türkiye, «geleceği olan bir ülke», Lord Curzone) KOBİ / Bankacı Fıkrası KOBİ lerin kredilerdeki payı Özsermaye mi, Borçlanma mı? Nominal faiz ve Reel faiz, en düşük faiz tahsil edilemeyen faizdir Yavru Deve örneği ve çaresi

39 KOBİ / BANKA İLİŞKİLERİ (Dvm.) Borç Yiğidin Kamçısıdır Yağmur, Güneş, Şemsiye ve Kar Güneşli hava, Karlı hava ve Açıkgözlerin ilkesi Konkordato İflas: Dante nin İlahi Komedyası nda cehennem kapısındaki tabela: Bütün umutlarınız kapıda bırakın (Girişimci = Umudunu kaybetmeyen insan) TEB İlkesi

40 AR-GE VE İNOVASYON Harcama AR-GE Bilgi (Knowledge) Bilgi TEKNOLOJİ (MÜHENDİSLİK) (Know-How) Teknoloji (Mühendislik) İNOVASYON Katma Değer İNOVASYON ve İMOVASYON (imitasyon + inovasyon) + Ghandi İnovasyonu: 1 Cent e bir dakikalık telefon konuşması, 30 $ a katarakt ameliyatı, 3-4 bin $ a araba + «milyonerler için değil, milyonlar için moda» veya inovasyon 40

41 AR-GE VE İNOVASYON (Dvm.) Teknogirişimcilik (AR-GE ci ve Girişimci: V.Koç / B.Nahum Örneği) Alın Teri ve Akıl Teri (Kum, cam, pentium III çipi) AR-GE, AR-sızGE! Hem AR-GE ve hem de Girişimciliğin= İnovasyonun olmazsa olmaz şartı: Nitelikli insan (Pisa araştırma sonuçları) 41

42 İNOVASYONDA KATMA DEĞER İki Fiyat Stratejisi 1.Fiyat= Maliyet + Kar 2. KAR= FİYAT - MALİYET 42

43 İNOVASYON VE FİRMALARIN PİYASA DEĞERİ Apple (1976 da kuruldu) 620 milyar $ (Elindeki Nakit Milyar $) Google (1998 de kuruldu) 250 milyar $ (Elindeki Nakit 73.1 Milyar $) Microsoft (1975 de kuruldu) 250 milyar $ (Elindeki Nakit Milyar $) (Son birkaç yılda piyasa değeri 200 milyar $ eridi) TESLA, sadece 10 yıldır araç üretiyor. 35 bin araç satışı ile 30 milyar $ piyasa değeri GM yılda 10 milyon araç üretiyor piyasa değeri 65 milyar $ Siemens (1987 de kuruldu) 100 milyar $ (Halen 190 ülkede 500 bin personelle faaliyet gösteriyor) H. Von Pierer (1997 Avrupa Kalite Vakfı Ödülü) Nokia (30 milyar $) ve Samsung (300 milyar $), Kodak, Grundig 43

44 FİKİR ÖZGÜRLÜĞÜ, HOŞGÖRÜ (TAHAMMÜL DEĞİL), MERAK VE İNOVASYON Fikir Özgürlüğü, Risk, Cesaret (Rodin in Düşünen Adam Heykeli : İnovasyon için delilik gerekli mi?) Von KARAJAN : İşin sırrı yönetmemen gereken zamanları bilmek! Yasaklar ve Zihinsel Zincirler (İşaret Parmağı) Alternatifler sadece sana sunulanlar değildir. (Kova,bardak ve fincan) Aquio Moritha Herkes Mersin e giderken Tersine gidebilmek (K.Kolomb) İnovasyon fıkraları (Er Robinovic, Karyola, Uluslararası genetikte inovasyon yarışması) Ülkemizde Fikir Özgürlüğü 44

45 FARKINDALIĞINIZI ÖLÇEBİLİRSİNİZ (BİR FARKINDALIK DENEMESİ)

46 Danimarka Rize İnek

47 TÜRKİYE TABLOSU 1. Ortalama yaş=29-30 (Avrupa dan 15 Yaş Daha Genç) 2. Nüfusun %70 i 30 Yaşın Altında yaş arası milyon yaş arası milyon Kadın nüfus milyon 3. İlköğretimde Milyon, Yüksek Öğretimde 4-5 Milyon Öğrencimiz Var İŞTE ALTINTOPUMUZ

48 BİR TESPİT Türkiye İmkanlarının Üstünde, Ama Potansiyelinin Altında Yaşayan Bir Ülkedir Atilla Karaosmanoğlu İmkanların üstünde yaşama = Cari açık, enflasyon, v.d Potansiyelin altında yaşama= Maddi israf (İsveç), İnsan israfı (İdil Biret, Orhan Pamuk, Aziz Sancar)

49 HEDEF KOYMAYI, PLANLAMAYI, VİZYON ve MİSYONUNU İHMAL ETME Ama aslolan eylemdir, elde edilen sonuçtur Topa vurmadan gol atamazsınız Planlamayanı planlarlar Planlama bakmak değil, görebilmektir İki affedilmez hata: 1. Planlayıp eyleme geçememek (Moskova da araba galerisi 2. Planlamadan eyleme geçmek (Bazen gerekebilir: improvizasyon) 49

50 EYLEM SÜRECİNDE Azimli ol Sebat et ve çok çalış İşini sev ve kendini olabildiğince niteliklendir Ve eylem sürecinde en önemlisi: BAŞARACAĞINA İNAN! (Bambu ağacı) 50

51 FİKİR (HAYAL) Batı Kültüründe Hayal: Gerçekleştirmeye yönelik ve yaratıcı Doğu Kültüründe Hayal: Keyif verici ve gerçeklerden kaçma vesilesi VİZYON (Amaçlar) RÜYA (Yatağa gir, gözlerini kapat ve uyu) STRATEJİ (Yol Haritası) HEDEFLER Fikir odur ki, bir yol açsın Yol odur ki, seni gerçeğe ulaştırsın Hedef odur ki, (EYLEME) (STRATEJİ) (HEDEFLERE) dönüşebilsin EYLEM SONUÇ AMA SONUÇ OLARAK MUHAKKAK EKONOMİK DEĞERLER YARATILABİLSİN HEM DE OLABİLDİĞİNCE YÜKSEK KATMA DEĞERLİ

52 BİRAZ DA ŞANSIMIZA GÜVENELİM isa, musa (ManiSA, FatSA) Unutma: Postacı kapıyı sadece 2 kere çalmaz. Görebilenler için postacı hep kapımızdadır, yeter ki hazır ol! Kendi SWOT unu kendin yap. Aynaya bakmayı ihmal etme! Eleştiriye açık ol! (A. Moritha): İnsanlar aynı görüşte olmayanlarla münakaşa, aynı görüşte olanlarla sohbet ederler. İş hayatında birinciler önemli Kulağı duymayan hanım! Hayat biraz da BİLARDO ve TAVLA oynamaya mı benziyor? SON SÖZ: Bir Hint Deyişi

53 TEŞEKKÜRLER...