MALİYET BEDELİ I-MADDE METNİ:

Transkript

1 I-MADDE METNİ: MALİYET BEDELİ Madde 262 -Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder. İlgili tebliğler : 163,176,238,270 GVK.GT:187 II-AÇIKLAMA VE YORUM: A-MALİYET BEDELİ ÖLÇÜSÜNÜN KANUNİ TARİFİ VE MAHİYETİ : Vergi Usul Kanununda, maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemeler ile bunlara müteferri bütün giderlerin toplamı, olarak tarif edilmiştir. (Md:262) Bu tarifteki maliyet bedelinin aşağıdaki unsurlardan oluştuğu görülmektedir. 1-İktisadi Kıymetin İktisap Edilmesi İçin Yapılan Giderler: Maliyet bedeli, bir iktisadi kıymetin iktisap edilmesi (satın alınması) için yapılan ödemelerle buna bağlı olarak yapılan her türlü giderleriın toplamıdır. Bir iktisadi kıymetin iktisap edilmesi bunun mülkiyetinin elde edilmesiyle olur. Bu esasa göre, menkul, gayrimenkul mallarla, alacakların ve hakların mülkiyetinin elde edilmesi için yapılan her türlü ödemeler ve giderlerin toplamı maliyet bedelini vücuda getirir. Bu bedel, malın satın alma bedel ile, ödenen dellaliye ve komisyonlar, taşıma ve sigorta gibi çeşitli giderlerin toplamıdır. 1 İktisadi kıymetin iktisap edilmesi, satın alma, imal veya ithalat yoluyla yapılır.bu kıymetlerin maliyet bedelerine nelerin gireceği aşağıda açıklanmıştır. a-yurt İçinden Satın Alınan Emteanın Maliyetine Giren Giderler: V.U.K nun 274.ncü maddesinde, satınalınan ve imal edilen emteanın maliyet bedeliyle döğerleneceği hükme bağlanmıştır. Yurt içinden satın alınan ilk madde ve malzemenin yarı mamullerin ve ticari malların maliyet değerini oluşturan unsurlar şunlardır: 2 aa-alış bedeli: Satın alınan emteanın fatura bedelidir. Üretimde kullanılacak veya satmak amacıyla alınan ilk madde ve malzeme ve ticari mallar için yapılacak harcamaların en önemlisi emtanın fatura tutarıdır. bb-nakliye giderleri: Satın alınan emteann işletmeye getirilinceya kadar yapılan taşıma için ödenen giderlerdir. Bu giderlere yükleme ve hammaliye giderleri de dahildir. cc-sigorta giderleri: Emtanın nakliyesi sırasında, nakliyede meydana gelebilecek, zararları, (kaza, çalınma, bozulma v.s gibi) karşılamak amacıyla yaptırılan sigorta ile ilgili ödemelerin tutarı malın maliyetine giren giderlerden olup maliyete eklenmesi gerekir. dd-finansman giderleri: Vergi Usul Kanununun 274. maddesinde, satın alınan veya imal edilen emtianın maliyet bedeli ile değerleneceği hükme bağlanmıştır. 1 Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü yayınları No:4 Vergi Usul Kanunu ve İzahları Ankara-1949 baskısı, sh YMM. Bünyümin ÖZTÜRK ün Dönemsonu Envanter ve Değerleme İşlemleri Maliye ve Hukuk Yayınları Kasım 2006, 4.Baskı

2 2 Aynı Kanunun 262. maddesinde ise, "Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri. bilumum giderlerin toplamını ifade eder" hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm uyarınca, giderin maliyet bedeline intikal ettirilebilmesi için iktisadi bir kıymetin edinilmesi veya değerinin artırılması için yapılan ödemeler ile bunlara benzer ek diğer giderlerden olması gerekmektedir. Bu itibarla, emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Stokta kalan emtia ile ilgili olarak daha sonra ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır. İşletmelerin finansman temini maksadıyla bankalardan veya benzeri kredi müesseselerinden aldıkları krediler için ödedikleri faiz ve komisyon giderlerinden dönem sonu stoklarına pay vermeleri zorunlu bulunmamaktadır. Buna göre mükellefler söz konusu ödemelerini doğrudan gider olarak kaydedebilecekleri gibi, diledikleri takdirde stokta bulunan emtiaya isabet eden kısmı maliyete dahil edebileceklerdir. (238 no.lu VUK. genel tebliği) ee-depolama giderleri: Satın alınan emtea ile ilgili olarak işletmeye gelinceye kadar muhtelif yerlerde ve zamanlarda deplama giderleri ile malların deolarada veya albarlarda istiflenme giderleri için yapılan giderler maliyete dahil edilmesi gereken giderlerdir. İşletmeye malın gelmesinden sonra yapılan depolama ve istifleme giderleri ise maliyet unsuru olmayıp, gider unsuru olarak değerlendirilir. ff- Alış komisyonları: Emteanın satın alınması sırasında, alıma aracılık yapan kişilere ödenen komisyon giderlerinin de maliyet dahil edilmesi gereken giderlerdendir. gg- Satın alma şube giderleri: Uygulamada genel olarak satın alma bölümünün giderlerinin büyük tutarlara ulaşmadığı veya belirli fatura ve üretim partilerinin maliyetlerinin ayrı ayrı hesaplanmadığı durumlarda bu giderlerin sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi gerekmektedir. Çünkü, satın alma bölümünü işinin sadece bir tek malın satın alınması ile ilgili olmayıp birden işle ilgili satın alma işlemi yaptığından bu bölümün masraflarının sonuç hesaplarına aktarılması sdaha doğru bir uygulamadır. b-yurt Dışından Satın Alınan Malların Maliyetine Giren Giderler: Yurt dışından satın alınan malların maliyetine giren giderler aşağıda açıklanmıştır. aa-mal alış bedeli: Yurt dışından da satın alınmış olsa da ithal edilen malların en önemli maliyeti alış bedelidir. Alış bedeli, malın döviz cinsinden tutarının döviz kurunun Türk lirası değeri ile çarpımı sonucu ortaya çıkan değerdir. Malın akreditifli olarat ithal edilmesi durumunda akreditifle ilgili giderlerin de maliye intikal ettrilmesi gerekir. bb-nakliye giderleri: Yurt içinden satın alınan mal gibi yurt dışından satın alınan mala ait nakliye giderler de maliyete dtahil edilmesi gereken giderlerdir. Bu giderler, malın işletmeye gelinceye kadar yapılan giderleridir. Taşıma sigortası, yükleme ve boşaltma giderleri de maliye girmesi gereken giderlerdendir. cc-depolama giderleri: Yurt dışından satın alınan malın işletmeye intikal edinceye kadar yapılan depolama giderleri, depolama masrafları ve malın depoda beklemesi karşılığı ödenen kiralama bedelleri malın maliyetine dahil edilmesi gereken giderlerdir.

3 3 dd-gümrük vergileri ve Damga Vergisi: Yurt dışından satınalınan malın ithalinde ödenen, gümrük ergileri ile damga vergisinin ve harçların da malın maliyetine dahil edilmesi gerekir. Ancak ithalde ödenen katma değer vergisi malın malıyetine dahil edilmez,. Çünkü katma değer vergisi zatan indirim konusu yapıldığı için malın üzerinde kalmamaktadır. ee-alışla ilgili finansman giderleri: Emteanın ithali için alınan akreditif kredilerine ait akreditif kapatılıncaya kadar tahakkuk edenfaiz giderlerinin de malın maliyetine dahil edilmesi gerekir. ff-komisyonlar ve diğer giderler: Yurt dışından satın alınan malların ithali sırasında, gümrük komisyoncularına ödenen komisyon bedelleri ve diğer giderlerin de maliyete dahil edilmesi gerekir. gg-kur farkları: Vergi Usul Kanununun 274. maddesinde, satın alınan veya imal edilen emtianın maliyet bedeli ile değerleneceği hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun 262. maddesinde ise, "Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder" hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm uyarınca, giderin maliyet bedeline intikal ettirilebilmesi için iktisadi bir kıymetin edinilmesi veya değerinin artırılması için yapılan ödemeler ile bunlara benzer ek diğer giderlerden olması gerekmektedir. Bu itibarla, emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Stokta kalan emtia ile ilgili olarak daha sonra ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır. (238 no.lu VUK. genel tebliği.) Lehe tahakkuk ettirilen kur farlarının ise maliyet bedelinden düşülmesi veya sonradan gelmesi haliinde gelir yazılması gerekir. c-kredi Faiz Giderleri: İşletmelerin finansman temini maksadıyla bankalardan veya benzeri kredi müesseselerinden aldıkları krediler için ödedikleri faiz ve komisyon giderlerinden dönem sonu stoklarına pay vermeleri zorunlu bulunmamaktadır. Buna göre mükellefler söz konusu ödemelerini doğrudan gider olarak kaydedebilecekleri gibi, diledikleri takdirde stokta bulunan emtiaya isabet eden kısmı maliyete dahil edebileceklerdir. (238 no.lu VUK. genel tebliği) d-vade Farklarının Durumu: Vade farkları doğrudan satın alınan malla ilgili olup malın maliyetine dahil edilmesi gereken giderlerdendir. Ancak, vade farklarının malın maliyetine intikal ettirilmesi, malın satın alındığı dönemin sonuna kadar kadar yapılması gerekir. İktisap tarihi döneminde sonra ödenen vade farklarının ise, tıpkı 163 no.lu tebliğde, döviz kredisi kullanılarak yurt dışından sabit kıymet ithal edilmesi sırasında veya sonradan bu kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi dolayısıyla ortaya çıkan kur farklarından sabit kıymetin iktisap edildiği dönem sonuna kadar olanların, kıymetin maliyetine eklenmesi zorunlu bulunmakta; aynı kıymetlerle ilgili söz konusu dönemden sonra ortaya çıkan kur farklarının ise, ait oldukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilerek amortisman konusu yapılması, mümkün bulunmaktadır. hükmü uyarınca, vade farklarının da malın satın alındığı dönemin sonuna kadar maliyet bedeline intikal ettirilmesi, bu dönemden sonra meydane gelen vade farklarının ise gider yazılması gerekmektedir.

4 4 e-prim ve iskontolar: Yıl içinde yapılan toplam alış veya satışa göre verilen iskonto veya primler, mallar satıldıktan veya alındıktan sonra tahakkuk ettirildiği için, malın maliyeti ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Bu türk kıymetler, yıl sonunda veya tahakkuk ettirildiği tarihte gelir hesaplarına intikal ettirilir. 2-İktisadi Kıymetin Değerinin Arttırılması İçin Yapılan Ödemeler: Bundan başka bir iktisadi kıymetin değerinin arttırılması için yapılan ödemeler ve buna bağlı giderler de maliyet bedeline katılır. Bu giderleriın maliyet bedeline katılabilmesi için iktisadı kıymetin değerinin devamlı olarak artması gerekir. Bir binaya ilave kat yapılması veya iç bölmelerin genişletilmesi, bir geminin süratinin çoğaltılması gibi değer artmasını gerektiren sebeplerle yapılan ödemeler ve giderler, bu kabildendir. İktisadi kıymetin değerinin devamlı olarak artmasını gerektirmiyen giderler maliyet bedeliıne katılmaz. Bunlar boyama, temizleme, ufak tamirler gibi bakım ve onarım giderleridir. İlgili hesap döneminin zararları arasına geçirilirler. 3-Müteferri (ilgili, ilişik, bağlantılı) Olarak Yapılan Giderler: Müteferri bağlantılı ilgili anlamında bir kelime olup, Müteferri giderler, iktisadi kıymetin satınalınması ve değerinin arttırılmasına bağlı olarak yapılan giderleri kapsar, yani iktisadi kıymetin hem satınalması hemde değerinin arttırılması sırasında yapılan giderleri içine alır. Örneğin, iktisadi kıymetin satın alınmasından sonra ödenen faiz giderleri ile kur farkalarının müteferri gider olması nedeniyle, maliyete intikal ettirilmesi veya gider yazılması mükelleflerin tercihine bırakılmıştır. Maliyet bedeli ile değerlenecek olan iktisadi kıymetler aşağıdaki gibidir: a-gayrimenkuller, b-gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı, c-tesisat ve makinalar, d-gemiler ve diğer taşıtlar, e-gayrimaddi haklar, f-özel maliyet bedeli, g-demirbaş eşya, h-alet edevat, ı-emtia, i-zirai mahsuller ve hayvanlar. B-MALİYET BEDELİ İLE İLGİLİ ÖZELLİKLİ DURUMLAR: 1-Yatırımların Finansmanında Kullanılan Kredilere İlişkin Faiz Giderlerinin Sabit Kıymetin Maliyet Bedeline mi İntikal Ettirileceği Yoksa Doğrudan İlgili Yılın Giderleri Arasında Mı Gösterileceği: Yatırımların finansmanında kullanılan kredilerle ilgili faizlerden kuruluş dönemine ait olanların sabit kıymetle birlikte amortisman yoluyla itfa edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi gerekmekte; işletme dönemine ait olanların ise, ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması, gerekmektedir. (163 No.lu VUK.genel tebliği.) Yani yatırımın finansmanında kullanılan kredilerin faizleri yatırımlar tamamlanıcaya kadar, sabit kıymetin maliyetine eklenmek suretiyle amortismana tabi tutulması gerekmektedir. Yatırımların tamamlanmasından sonra tahakkuk eden kredi faizlerinin ise doğrudan gider yazılması veya maliyete eklenmesi konusunda mükelleflere tercih hakkı tanınmıştır. 2-Yurt Dışından Döviz Kredisiyle Sabit Kıymet İthal Edilmesi Nedeniyle Ortaya Çıkan Kur Farklarının, Sabit Kıymetin Maliyet Bedeline Mi İntikal Ettirileceği Yoksa Doğrudan İlgili Yılın Giderleri Arasında mı Gösterileceği Hususu: Döviz kredisi kullanılarak yurt dışından sabit kıymet ithal edilmesi sırasında veya sonradan bu kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi dolayısıyla ortaya çıkan kur farklarından, sabit kıymetin iktisap edildiği dönem sonuna kadar olanların, kıymetin maliyetine eklenmesi zorunlu bulunmakta; aynı kıymetlerle ilgili söz

5 5 konusu dönemden sonra ortaya çıkan kur farklarının ise, ait oldukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilerek amortisman konusu yapılması, mümkün bulunmaktadır. (163 No.lu VUK.genel tebliği) Kur farklarının maliyete eklenmesi veya gider kaydedilmesi, kredi faizlerinde olduğu gibi, sabit kıymetin iktisap edildiği dönemin sonuna kadar olanlarının maliyete eklenmesi zorunlu olmakta, ancak, iktisap döneminin sonundan sonra gelen kur farkları ise, doğrudangider şyazılabileceği gibi, maliyete de eklenebilecektir. Ve dolayısıyla amortismana tabi tutulabilecektir. 3-Teşvik Belgeli Yatırımlar Dolayısıyla Alınan Destekleme Primlerinin Hasılat Olarak Mı Kaydedileceği Yoksa Sabit Yatırımların Maliyet Bedelinden Mi İndirileceği Konusu: Bilintiiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262 nci maddesinde; "Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum toplamını ifade eder." hükmü yer almıştır. Bu madde ile iktisadi kıymetlerin maliyet bedellerin tespitinde, fiili maliyetin esas alınması öngörülmüştür. Dolayısıyla yatırımcı adına tahakkuk ettirilen destekleme primleri, sabit yatırımların maliyet bedelini azaltıcı bir unsur olduğundan, mükelleflerce bu primler, tahakkuk ettirildikleri tarihte gerçekleştirilmiş olan sabit yatırımların maliyet bedelinden indirilebilir. Bu durumda, sabit kıymetin maliyet bedeli; indirilen destekleme priminden sonraki miktar olacağından, bu usulü seçen mükellefler, sabit yatırımın toplam bedelinden, alınan primin düşülmesinden sonra kalan değeri sabit yatırımın değeri olarak aktiflerine kaydedecektir. Aktife kaydedilen bu değer üzerinden amortisman ayıracaklar ve bu değer üzerinden de yatırım indiriminden yararlanacaklardır. Ancak, isteyen mükellefler, tahakkuk eden destekleme primlerini, sabit yatırımların maliyet bedellerinden düşmeden doğrudan hasılat olarak da yazabilirler. Tahakkuk tarihi ise, söz konusu primlerin T.C. Merkez Bankasınca yatırımcı kuruluşa ödenebilir hale geldiği tarihdir. Diğer taraftan, teşvik belgeli yatırımlar, ihtisas kredileri ve gerçekleştirilen ihracat için tahakkuk eden destekleme primlerinin üç ay içinde ödenmemesi halinde, üç aylık sürenin bitiminden itibaren T.C. Merkez Bankasınca tahakkuk ettirilen faizlerin hasılat olarak yazılacağı tabiidir. (176 No.lu VUK. genel tebliği) 4-Stoklara Ait Kur Farklarının Maliyet veya Gider Olarak Değerlendiilmesi: Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Stokta kalan emtia ile ilgili olarak daha sonra ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır.(238 No.lu VUK. geneltebliği.) 5-Stoklara Ait Kredi Faizlerinin Maliyet veya Gider Olarak Değerlendirilmesi: İşletmelerin finansman temini maksadıyla bankalardan veya benzeri kredi müesseselerinden aldıkları krediler için ödedikleri faiz ve komisyon giderlerinden dönem sonu stoklarına pay vermeleri zorunlu bulunmamaktadır. Buna göre mükellefler söz konusu ödemelerini doğrudan gider olarak kaydedebilecekleri gibi, diledikleri takdirde stokta bulunan emtiaya isabet eden kısmı maliyete dahil edebileceklerdir. (238 No.lu VUK. geneltebliği.) 6-Şube İşyeri İçin Yapılan Harcamaların Geriye Dönük İndirim Konusu Yapılıp Yapılmayacağı: Yatırımların finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz giderlerinin amortismana tabi iktisadi kıymetin maliyet bedeline mi intikal ettirileceği yoksa doğrudan ilgili yılın giderleri arasında mı gösterileceği hususu 163 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde açıklanmıştır. Buna göre; yatırımların finansmanında kullanılan kredilerle ilgili faizlerden kuruluş dönemine ait olanların sabit kıymetle birlikte amortisman yoluyla itfa edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi gerekmekte; işletme

6 6 dönemine ait olanların ise ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılması ya da maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması mümkün bulunmaktadır. Bu itibarla, şube açılışı nedeniyle bankadan kredi kullanmak suretiyle yapılan harcamaların ve bu krediye ilişkin faiz ödemelerinin bu şube için yapıldığının belgelendirilmesi halinde yapılan harcamanın Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit edilecek niteliğine göre ticari kazancının tespitinde tahakkuk ettiği tarihte doğrudan gider olarak veya amortisman yoluyla itfası suretiyle indirim konusu yapılması mümkündür. Diğer taraftan maliyet gideri olarak kabul edilen veya gider olarak kurum kazancından indirilmesi kabul edilen harcamaların katma değer vergisinin de KDVK. 29.ncu maddesi uyarınca indirim olarak kabul edilmesi gerekir. Konu ile ilgili Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı nın 06/06/2013 tarih ve [ /VUK-1- ]-825 sayılı özelgesinde de aynı görüş ifade edilmiştir. 7-Geçici İthalat İle Kesin İthalat Tarihleri Arasında Geçen Süre İçin KDV Açısından Talep Edilen Gecikme Faizinin İndirim Konusu Yapılıp Yapılmayacağı İle Malın Maliyetine İlave Edilip Edilmeyeceği: 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı belirtilmiş, maddenin ikinci fıkrasıyla da safî kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ise bu Kanuna göre hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizinin kazancın tespitinde indirilmesinin kabul edilmeyeceği belirtilmiştir. Bu hükümlere göre, söz konusu gecikme faizinin Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin (d) bendine göre kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. Katma Değer Vergisi Kanunu nun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasında, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV'den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV ile ithal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen KDV'nin indirilebileceği, belirtilmiştir. Ödenen gecikma faizi, ödenen katma değer vergisi olmadığından, gecikme faizinin hesaplanan katma değer vergisinden indirilmesi mümkün değildir. Çünkü, hesaplanan katma değer vergisinden, sadece ödenen veya borçlanılan katma değer vergisi indirilebilir. Kaldıki, gecikme faizi yukarıda KVK.da belirtildiği gibi, matrahtan indirimi kabul edilmeyen bir gider olduğu için, gecikme faizi için hesaplanan katma değer vergisi olsa bile KDVK.nun 30/d maddesi uyarınca indirimi kabul edilmez. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262 nci maddesinde hüküm altına alındığı üzere, maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder. Ancak, Kurumlar vergisi açısından gider olarakkabul edilmeyen gecikme faizinin malın maliyetine ilave edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığıistanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 04/03/2013tarih ve [ /VUK-1- ]-314 sayılı özelgesinde de aynı görüş belirtilmiştir. 8- Serbest Meslek Erbabının Kredi Kullanarak Aldığı ve Home-Ofis Olarak Kullandığı Gayrimenkul İçin Ödediği Faizlerin Gider Kaydı: Konuyla ilgili olarak 163 ve 334 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin iktisabında kullanılan krediler nedeniyle ödenen faizlerin iktisadi kıymetin maliyet bedeline

7 7 eklenecek kısmı ile doğrudan gider yazılacak kısmının tespitinde uygulanacak esaslar açıklanırken, iktisadi kıymetin aktifleştirme işleminin gerçekleştiği dönemin sonuna kadar oluşan kısmının maliyetle ilişkilendirilmesi, aktifleştirildikten sonraki döneme ilişkin olanların ise maliyet bedeline eklenilmesi veya doğrudan gider yazılması hususunda mükelleflerin serbest oldukları belirtilmiştir. Bu itibarla, serbest meslek faaliyetinde kullanılan gayrimenkulün iktisabı için kullanılan banka kredisi dolayısıyla ödenen faizlerin, gayrimenkulün aktife alındığı hesap dönemi sonuna kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi zorunlu olup, sonraki dönemlerde ödenen kredi faizlerinin ise maliyete intikal ettirilmesi veya doğrudan gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır. Buna göre, banka kredisi kullanarak iktisap edilen konutun home office olarak kullanılması nedeniyle, söz konusu konut için hesaplanacak amortismanların ve ödenecek faizlerin yarısının serbest meslek kazancından indirilmesi mümkün olup, kredi ile satın aldığınız konutun işyeri olarak kullanılmaması halinde ise söz konusu konuta ilişkin olarak hesaplanacak amortismanların ve ödenen faizlerin gider olarak indirilemeyeceği tabiidir. (Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının 02/01/2013 tarih ve [68-12/4]- 3 sayılı özelgesi.) 9-İşyeri Yaptırmak Üzere Satın Alınan Arsa İçin Ödenen Proje Harcı Ve Tapu Harcı Gibi Masrafların Giderleştirmesi İle Mevcut İşin Yürütülmesi İçin Kullanılan Kredilerin Kayıt Altına Alınması: İşyeri yaptırmak üzere satınalınan arsa için ödenen proje harcı vetapu harçlarının Gelir Vergisi Kanunun 40'ıncı maddesinin birinci fıkrasının altıncı bendine göre ticari kazancın tespitinde indirim yapılabilir. Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin iktisabında kullanılan krediler nedeniyle ödenen faizlerin iktisadi kıymetin maliyet bedeline eklenecek kısmı ile doğrudan gider yazılacak kısmının tespitinde değerleme hükümlerinin uygulanması ile ilgili olarak 163 ve 334 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde, aktifleştirme işleminin gerçekleştiği dönemin sonuna kadar oluşan kısmının maliyetle ilişkilendirilmesi, aktifleştirildikten sonraki döneme ilişkin olanların ise maliyet bedeline eklenilmesi veya doğrudan gider yazılması hususunda serbest oldukları hüküm altına alınmıştır. Buna göre, ticari faaliyetin yürütebilmesi için kullanılan kredilere ilişkin olarak ödenen faizlerden, mükellefce işyeri olarak kullanmak maksadıyla yaptırılan gayrimenkule isabet eden faiz giderlerinin, gayrimenkulün aktife girdiği hesap dönemi sonuna kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi, aktifleştirildiği hesap döneminden sonra tahakkuk eden kredi faizlerinin ise maliyete intikal ettirilmesi suretiyle amortismana tabi tutulması veya doğrudan gider olarak muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır. (Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı nın 20/09/2012 tarih ve [ ]-989 sayılı özelgesi.)