KANUN NUMARISI : 3308 TARİHİ : 19/06/1986 ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER :1702,6764 SAYILI KANUNLAR

Transkript

1 KANUN NUMARISI : 3308 TARİHİ : 19/06/1986 ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER :1702,6764 SAYILI KANUNLAR

2 Bu Kanunun amacı; çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda, yükseköğretim kurumlarında ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları düzenlemektir.

3 Aday çırak: çıraklığa başlama yaşını doldurmamış ve çıraklık döneminden önce kendisine işyeri ortamı tanıtılan, sanat ve mesleğinin ön bilgileri verilen kişiyi; Çırak: çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişiyi;

4 Öğrenci: işletmelerde, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında örgün eğitim görenleri; Kalfa: bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bu meslekle ilgili iş ve işlemleri ustanın gözetimi altında kabul edilebilir standartlarda yapabilen kişiyi; Usta: bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen; düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen; üretimle ilgili pratik hesaplamaları yapabilen kişiyi;

5 Usta öğretici: ustalık yeterliğini kazanmış; aday çırak, çırak, kalfa ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişiyi; İşletmelerde Mesleki Eğitim : mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin beceri eğitimlerini işletmelerde, teorik eğitimlerini ise mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen eğitim birimlerinde yaptıkları eğitim uygulamalarını;

6 En az ortaokul veya imam-hatip ortaokulu mezunu olmak. Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak. Ancak, on dokuz yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.

7 Ağır, tehlikeli veya özellik arz eden mesleklere alınacak çırakların öğrenim ve yaş durumu ilgili kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir. (30. MEK kararı ile çırak ağır ve tehlikeli mesleklerle ilgili işyerlerinde bulunabilir) Aday çırak ve çırak; öğrenci statüsünde olup, öğrencilik haklarından yararlanır. Bunlar işyerinde çalışan işçi sayısına dâhil edilmezler.

8 Aday çırak ve çıraklar, mesleğin özelliğine göre haftada sekiz saatten az olmamak üzere genel ve mesleki eğitim görürler. Bu eğitime katılmaları için aday çırak ve çırak öğrencilere ücretli izin verilir. Mevsime göre özellik arz eden mesleklerde teorik ve pratik eğitim belirli aylarda bloklaştırılmış olarak yapılabilir.

9 Aday çırak ve çıraklar, pratik eğitimlerini işyerlerinde, işyerindeki eksik kalan pratik eğitimleri ile teorik eğitimlerini mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya Bakanlıkça uygun görülen işyerlerinin eğitim birimlerinde yapar. Teorik ve pratik eğitim birbirlerini tamamlayacak şekilde planlanır ve yürütülür. Çıraklık eğitimi 12 yıllık mecburi eğitim kapsamındadır. Çıraklık süresi dört yıldır. Bu eğitimin 11. sınıf sonunda yapılan sınavların sonucunda başarılı olanlara kalfalık belgesi düzenlenir. 12.sınıfın sonunda yapılan sınavların sonucunda başarılı olanlara ustalık belgesi düzenlenir. Ustalık belgesi almış olanlar;mesleki Eğitim Merkezinde alınamayan teorik dersler Açık Liseden alınarak tamamlanması halinde Kişinin eğitim aldığı meslek/dalı üzerinden meslek lisesi diploması düzenlenir. Pratik eğitim, hazırlanmış eğitim programlarına göre, işyerinin ve mesleğin özelliklerine uygun olarak usta öğreticinin gözetiminde yapılır

10 Bu Kanun kapsamında bulunan il ve mesleklerde faaliyet gösteren iş yerleri, Bakanlıkça tespit edilecek illerde ve meslek dallarında ondokuz yaşından gün almamış kişileri çıraklık sözleşmesi yapmadan çalıştıramazlar. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının örgün eğitim programlarından mezun olanlar ve kalfalık belgesi sahipleri bu hükmün dışında tutulur. İşyeri sahibi, aday çırağı ve çırağı çalıştırmaya başlamadan önce bunların velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi ile yazılı çıraklık sözleşmesi yapmak zorundadır. Çıraklık sözleşmesi; çırağın sözleşme süresi içinde reşit olması halinde, çırağın rızasıyla, işyeri sahibinin değişmesi halinde yeni işyeri sahibi aynı mesleği sürdürüyorsa ve rızasıyla devam eder, aynı mesleği sürdürmüyorsa sözleşme feshedilir. Fesih halinde çırağın önceki çalışmaları geçerli olup; yeni yapacağı çıraklık sözleşmesi ile çıraklık statüsünü devam ettirerek çıraklık süresini ve eğitimini tamamlar.

11 Bu Kanun kapsamında bulunan il ve mesleklerde faaliyet gösteren iş yerleri, Bakanlıkça tespit edilecek illerde ve meslek dallarında ondokuz yaşından gün almamış kişileri çıraklık sözleşmesi yapmadan çalıştıramazlar. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının örgün eğitim programlarından mezun olanlar ve kalfalık belgesi sahipleri bu hükmün dışında tutulur. İşyeri sahibi, aday çırağı ve çırağı çalıştırmaya başlamadan önce bunların velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi ile yazılı çıraklık sözleşmesi yapmak zorundadır. Çıraklık sözleşmesi; çırağın sözleşme süresi içinde reşit olması halinde, çırağın rızasıyla, işyeri sahibinin değişmesi halinde yeni işyeri sahibi aynı mesleği sürdürüyorsa ve rızasıyla devam eder, aynı mesleği sürdürmüyorsa sözleşme feshedilir. Fesih halinde çırağın önceki çalışmaları geçerli olup; yeni yapacağı çıraklık sözleşmesi ile çıraklık statüsünü devam ettirerek çıraklık süresini ve eğitimini tamamlar.

12

13

14

15

16

17

18

19 Çıraklar eğitimleri süresince iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sigortalıdır. SGK primleri kayıtlı olduğu Mesleki Eğitim Merkezi tarafından ödenir. ÖNEMLİ; Çırak iş yerinde kaza geçirmesi halinde en geç üç gün içinde kaza tutanağı düzenleyerek SGK ya bildirmek zorundadır. Bu bildirim yapılmaması halinde cezai işlemlerle karşılaşılacağı unutulmamalıdır. Kaza tutanağını bir sureti Mesleki Eğitim Merkezine yazılı dilekçe ekinde verilmesi gerekmektedir.

20 6764 Sayılı Kanun gereği çırak veya öğrenci çalıştıran işyeri sahiplerine devlet katkısı ödenmektedir. Devlet katkısının ödenmesi Bakanlar Kurulu kararı ile uzatıla bilir. 20 kişiden fazla çalışanı bulunan işyerine: Asgari ücretin %30 un 1/3 tutarında 20 kişiden az çalışanı bulunan işyerine : Asgari ücretin %30 un 2/3 tutarında devlet katkısı ödenir. Örnek 1404x30/100=421,2TL 421x1/3=140 TL 1/3 karşılığı 140 TL, 2/3 Karşılığı 280 TL dir.

21 Kalfalık belgesi Ustalık belgesi İşyeri açma belgesi Usta öğreticilik belgesi

22

23

24 Kalfalık-Ustalık belgesi alabilmek için; 1. İlköğretim veya ortaokul mezunları; Mesleki Eğitim Merkezine kayıt olmaları halinde 4 yıl mesleki eğitim alırlar. Haftanın bir veya iki günü teorik eğitim için Meslek Eğitim Merkezine,haftanın diğer günleri işyerinde beceri eğitimine devam ederler. Teorik eğitim 36 hafta,beceri eğitimi on iki aydır.(kanuni izin dahil) Dört yıllık eğitimin üçüncü (11. Sınıf) sonunda merkez tarafından yapılan beceri sınavlarında başarılı olanlar KALFALIK BELGESİ, dördüncü yılın sonunda, merkez tarafından yapılan beceri sınavlarında başarılı olanlar USTALIK BELGESİ alırlar. Ustalık belgesi almış olanlar İstemeleri halinde, merkezden alamadıkları teorik dersleri Açık Liseden tamamlayarak eğitimini aldıkları alan/dal üzerinden MESLEK LİSESİ DİPLOMASI da alabilirler

25 Deklik başvuru şartları: 1. İlköğretim veya ortaokul mezunu olmak yaşını doldurmuş olmak. 3. Meslek dalı üzerinden SGK kaydı bulunmak ve prim ödemesi yapmış olmak (18 yaşı öncesi SGK kaydı ve ödenmiş primler geçerli sayılmaz) Yukarıdaki şartları taşıyanlar Ek-1 formu ile mesleki eğitim merkezine müracaat etmeleri halında, mesleki eğitim merkezi tarafından yapılan kalfalık sınavlarına girerek başarılı olanlara KALFALIK BELGESİ verilir.

26 Meslek/dal üzerinden beş yıllık SGK pirim ödemesi yapmış olanlar. Ek-1 formu ile mesleki eğitim merkezine müracaat etmiş olanları halinde ; Kalfalık belgesi olanlar, ustalık sınavlarına alınırlar. Başarılı olanlara Ustalık Belgesi verilir. Kalfalık belgesi olmayanlar, önce kalfalık sınavlarına alınırlar.başarılı olanlara kalfalık belgesi verilir. İstemeleri halinde sonraki sınav dönemi öncesi müracaatta bulunmaları halinde ustalık sınavlarına alınırlar. Başarılı olanlara ustalık belgesi verilir.

27 Kalfalık ve ustalık için denklik müracaatları yıl boyunca mesleki eğitim merkezlerine yapıla bilir. Ancak Ocak ve mayıs ayları sınav hazırlığı yapılan aylar olduğundan bu aylarda müracaatı bulunanlar bir sonraki sınav döneminde sınava alınırlar. Sınav dönemleri şubat ve haziran aylarıdır

28 MYK nın yetkilendirdiği kurumlardan alınmış üçüncü seviye yeterlilik belgesi sahipleri Ek-1 formu ile meslek eğitim merkezlerine müracaat etmeleri halında kalfalık sınavlarına alınırlar başarılı olanlara kalfalık belgesi verilir. MYK nın yetkilendirdiği kurumlardan alınmış dördüncü seviye yeterlilik belgesi sahipleri Ek-1 formu ile meslek eğitim merkezlerine müracaat etmeleri halında ustalık sınavlarına alınırlar başarılı olanlara ustalık belgesi verilir.

29 Fiili askerlik veya mahkümiyet sırasında,mesleki eğitim kapsamında bulunan bir meslek/dalında kurs almış olanlar,öğrenim kazanımlarını Ek1 formu ile beyan edenler kalfalık sınavlarına alınırlar. Sınavlardan başarılı olanlara kalfalık belgesi verilir. Üçüncü seviye yaygın eğitim kursu bitirme belgesi olanlar veya kurs süresi olarak bu belgeye denk bir süre yaygın eğitim kurs almış olanlar, Ek1 formu ile müracaat etmeleri halinde kalfalık beceri sınavına alınırlar. Başarılı olanlara kalfalık belgesi verilir. Yaygın eğitim kurumlarından dördüncü seviye kurs belgesi almış olanlar Ek1 formu ile müracaat etmeleri halinde ustalık beceri sınavına alınırlar. Başarılı olanlara ustalık belgesi verilir. Mesleki açık lise yüz yüze eğitimi tamladığını belgeleyenler, Ek1 formu ile müracaat etmelere halinde kalfalık beceri sınavına alınırlar.başarılı olmaları halinde kalfalık belgesi verilir.

30 Öğretim yılı ve öncesi Meslek Lisesi Mezunu olanlar,ek-4 formu ile mesleki eğitim merkezine müracaat etmeleri halinde; diplomalarında yazılı mesleği ile ilgili olan (mesleki eğitim kapsamındaki meslek/dal olmak şartı ile) meslek/dallardan birinden bir defaya mahsus ustalık belgesi doğrudan verilir.

31 Birinci sınıf elektrik tesisatçılık yetki belgesi olanlar ile öğretim yılı ve öncesi ikinci sınıf elektrik tesisatçılığı yetki belgesi olanlara doğrudan ustalık belgesi düzenlenir Öğretim yılı sonrası ikinci sınıf elektrik tesisatçılığı yetki belgesi almış olanlar ustalık beceri kursuna alınırlar. Başarılı olanlara ustalık belgesi verilir. Üçüncü sınıf elektrik tesisatçılığı yetki belgesi almış olanlara doğrudan kalfalık belgesi verilir.

32 Ustalık belgesi almış olanlar ile mesleki eğitim kapsamında bulunan meslek/dallarından birinden iki veya dört yıllık mesleki eğitim almış olanlar, mesleki eğitim merkezlerinde açılan 40 saatlik kursa devam ederler. Kurs sonunda yapılan sınavda başarılı olanlara usta öğreticilik belgesi verilir.

33

34 Çıraklık ve meslek eğitim ilkeleri (4 Ders saati) İş kalitesi ve maliyet ilişkisi (4 Ders saati) Eğitimde iletişim ve iletişim araçları (4 Ders saati) İş güvenliği (4 Ders saati) Eğitim psikolojisi (3 Ders saati) Atölye ve meslek dersleri öğretim metotları (8 Ders saati) Eğitimde ölçme değerlendirme (3 Ders saati) Meslek analizi ve öğretim programı hazırlama (8 Ders saati) Sınav ve deerlendirme (2 Ders saati) Toplam 40 ders saati

35 Teşekkür ederiz ERZURUM MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ