MAKİNA İMALAT SANAYİ SEKTÖR ARAŞTIRMASI ODA RAPORU

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MAKİNA İMALAT SANAYİ SEKTÖR ARAŞTIRMASI ODA RAPORU"

Bilge Nazlı
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 tmmob makina mühendisleri odası MAKİNA İMALAT SANAYİ SEKTÖR ARAŞTIRMASI ODA RAPORU Hazırlayan Yavuz BAYÜLKEN Mart 2010 Yayın No:... MMO/2010/532

2 tmmob makina mühendisleri odası Meşrutiyet Caddesi No: 19 Kat: Tel: (0 312) Faks: (0 312) e-posta: YAYIN NO: MMO/2010/532 ISBN: Bu yapıtın yayın hakkı Makina Mühendisleri Odası na aittir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez. MMO nun izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik vb. yollarla kopya edilip kullanılamaz. Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Mart 2010 / Ankara Baskı :...

3 İÇİNDEKİLER Sunuş 1. Giriş ve Araştırmanın Kapsamı Sektörün Tanımlanması ve Sınırların Belirlenmesi Mevcut Durum ve Sorunlar Sektörün Kurumsal ve Finansal Analizi Sektördeki Firmaların Sorunlarına Genel Bakış ve Sabit Sermaye Yatırımları Mevcut Kapasite ve Kullanım Oranları Sektörde Üretim Teknolojisi, Katma Değer Teknoloji İlişkileri, Kalite Maliyet Optimizasyonunda Teknolojinin Yeri Sektörde Teknolojinin Önemi, Uygulanan Teknolojiler Katma Değer Teknoloji İlişkileri Sabit Sermaye Yatırımları ve Teknoloji Kalite-Maliyet Optimizasyonunda Teknolojinin Yeri Sektörde Dış Ticaret Durumu Sektörün İthalatı, İmalat Sanayi ve Toplam İthalatlardaki Yeri Sektör İthalatının AB ye ve Diğer Ülke Gruplarına Dağılımı Sektör İhracatı ve İmalat Sanayi Toplam İhracat İçindeki Payı Sektör İhracatının AB ye ve Diğer Ülke Gruplarına Dağılımı Ürün Bazında İthalat ve AB Ülkeleriyle İlişkiler Ürün Bazında İhracat ve AB Ülkeleriyle İlişkiler Sektörde Dış Ticaret Dengesi Sektörde Pazar Olgusu ve Fiyatlar Sektörde Dağıtım Kurulları ve Pazarlama Olgusu Sektörde Fiyatların Oluşumu, Fiyat Oluşturan Faktörler ve Pazarlamadaki Önemi Sektörde Katma Değer ve Diğer Sektörler ile Kıyaslamalar Sektörde Diğer Sektörler ile Girdi-Çıktı İlişkileri

4 7. Sektörde İş Gücü ve Mühendisler Sanayi de ve Sektörde İş Gücü Hacmi, İş Gücü Niteliği ve Ücretler Sektördeki Mühendislerin Durumu, Ücretleri ve Mesleki Konumu Diğer Sektörler ile Ücret Kıyaslaması Sektörde Yabancı Sermaye Yatırımları Dünyada Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Türkiye de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Sektörde AR-GE ve İnovasyon Yeni Ürün ve Ürün Geliştirmede Ar-Ge nin Önemi Makina İmalat Sanayinde Ar-Ge ve Diğer Ülkeler ile Kıyaslanması Makina İmalatında Ar-Ge ve İnovasyon da Mühendislerin Rolü Ar-Ge de Teşvikler ve Fonlar Sektörün Rekabet Gücü, Dünyadaki Durumu Rekabet Gücünü Belirleyen Göstergeler Dünyada Makina İmalat Sektörü ve Karşılaştırma Sonuç, Kritik ve Öneriler Sektörle İlgili Sonuç Özetler Kritik ve Öneriler

5 SUNUS Küreselleşmenin özellikle ulusal sanayiler üzerinde önemli olumsuz etkileri ve yıkıcı sonuçlara yol açan tahribatları bulunmaktadır. Sanayide küçük ve orta boy işletmeler giderek tekelleşen büyük firmaların ve yabancı çok uluslu şirketlerin boyunduruğu altına girmektedir. Bu işletmeler fason üretimle dünya pazarlarına düşük kâr marjıyla çalışarak imalat yapmaktadır. Bazıları ise ulusal pazarda dahi başarıya ulaşmak şansına sahip olamamaktadır. Küresel rekabet, konvansiyonel üretimde küçük sanayi için yok olma rekabetine dönüşmüştür. Bu etkiler altında bulunan Türkiye makina imalat sanayii maalesef kararlı bir gelişme çizgisi göstermemiştir. Sanayi politikalarının olmaması, ekonomik krizler, tutarsız ihracat politikaları, yatırım malları ithalatında korumacılık faktörüne öncelik verilmemesi ve yatırımlarda sektöre öncelik tanınmaması bunun başlıca nedenleridir. Özellikle 1998 lerden sonra işçi başına katma değer, ücret başına katma değer düşmüş, istihdam kapasitesi azalmış, teknoloji düzeyinde önemli bir değişim olmamıştır. Ölçek sorunu hala önem taşımaktadır. Özgün ürün yaratabilmek ise sektörün hedeflerinin başında yer almaktadır. Makina imalat sanayi, sanayi sektörleri içinde yatırım malı üreten temel sektördür. Makina ekipman ve yedek parçalarının imal edildiği, mühendislik sanayileri denilen alt sektörlerin tamamını kapsar. Bu sektörün diğerlerinden farkı, her aşamada projelendirme, mühendislik ve AR-GE tasarımlarını öngörmesi ve gerçekleştirmesidir. Taleple birlikte tasarım ve proje çalışması yapılmakta çoğu kez bunu AR-GE ve üretim planlaması izlemektedir. Mühendisin gerçek anlamda mesleğini sürdürdüğü, özellikle makina mühendisi açısından özel önem taşıyan sanayi dalıdır. TMMOB Makina Mühendisleri Odası yıllardır ülke kaynaklarının halkımızın ve ülkemizin çıkarları doğrultusunda bilimsel esaslar çerçevesinde kullanımını, üretimin ve sanayileşmenin kalkınmada temel olduğunu savuna gelmiştir. Bu kapsamda oluşturduğu platformlarda konuyu gündeme getirerek tartışmaya, alternatif görüş ve öneriler ortaya koymaya çalışmaktadır. Sektörün irdelenmesine ilişkin TMMOB Sanayi Kongreleri, Makina Tasarım ve İmalat Teknolojisi Kongreleri gibi birçok etkinlik ve çalışma yürütmektedir. Meslek alanlarında bilimi, tekniği ve teknolojiyi izleyen, yorumlayan ve ülke çapında geliştirmeyi amaçlayan Odamız, geçmiş çalışmalarından taşıdığı bilgi ve deneyimiyle makina imalat sektörünü tüm derinliğiyle irdelemeye çalışmış, kamuoyunun ve ilgililerin kullanımına bu kitabı sunmuştur. Bu kitap; 2004 yılında yayınladığımız Makina İmalat Sanayi Sektör Araştırması çalışmasından hareketle mevcut verilerin

6 ve bilgilerin tamamen güncellenerek yeniden baskıya hazırlanmış halidir. Kitabın sektöre ve ilgililere yararlı olmasını diliyoruz. Kitabı hazırlayan ve Odamız yayınlarına kazandıran Sayın Yavuz BAYÜLKEN e ve emeği geçen herkese özverili çalışmalarından dolayı teşekkür ederiz. TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu

Benzer belgeler

KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ İŞLETMELERİ (KOBİ LER) ODA RAPORU

tmmob makina mühendisleri odası KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ İŞLETMELERİ (KOBİ LER) ODA RAPORU Hazırlayan Yavuz BAYÜLKEN Cahit KÜTÜKOĞLU Genişletilmiş Üçüncü Basım Mart 2010 Yayın No:...MMO/2010/531 tmmob