Destekleyicinin Sorumlulukları ve Kayıt Zorunluluğu

Transkript

1 Destekleyicinin Sorumlulukları ve Kayıt Zorunluluğu Nurşah (Ömeroğlu) Çetinkaya NER Medikal Araştırma Danışmanlık Yönetici Ortak Klinik Araştırmalar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

2 Destekleyici Bir klinik araştırmanın başlatılmasından, yürütülmesinden veya finanse edilmesinden sorumlu olan kişi, kurum veya kuruluş Protokol Veriler Anlaşmalar Standart Çalışma Yöntemleri (SOP) İzleme Yoklama Denetime Hazırlık

3 Klinik Araştırmalarda Kalite Süreci Kalite Güvencesi ve Kalite Kontrolünde Destekleyici Sorumluluğu Düzenleyici Otorite (Sağlık Bakanlığı, FDA, EMA vb) Destekleyici Denetim (Teftiş) Yoklama (Audit) İzleme (Monitorizasyon) Bazı ruhsatlandırma çalışmaları Tüm ruhsatlandırma çalışmaları Bazı merkezler Tüm çalışmalar ve merkezler 1,5-2 ayda bir

4 Tıbbi Danışmanlık Destekleyici, araştırmayla ilişkili soru veya sorunlara hemen cevap vermeye hazır ve uygun niteliklere sahip tıbbi personel ile çalışmalıdır. Gerekli olduğu takdirde, bu amaç doğrultusunda dışarıdan danışman(lar) alınabilir.

5 Araştırma Tasarımı Protokol ile Olgu Rapor Formları nın (ORF) tasarımı, analizlerin planlanması, ara raporların hazırlanması, çalışma sonu raporlarının hazırlanması için uygun nitelikte personelle çalışmalıdır (örn;biyoistatistikçi, farmakolog ve hekim gibi)

6 Araştırmanın Yönetimi, Verilerin İşlenmesi, Kayıtların Tutulması Veri işleme sırasında verilerin değiştirilmesi halinde, orijinal veriler ve gözlemler işlenen verilerle her zaman kıyaslanabilmelidir. Destekleyici, bildirilen verilerin her bir gönüllü için tanınmasını sağlayabilecek özelliklere sahip gönüllü kodu kullanmalıdır. Destekleyicinin araştırma ürününün klinik araştırmasını durdurması halinde) destekleyici, araştırmayla ilgili ve destekleyiciye ait bütün belgeleri araştırmanın resmi olarak sonlandırılmasından itibaren en az iki yıl boyunca veya ilgili mevzuata uygun olarak saklamalıdır. Verilerin herhangi bir şekilde devri, ilgili mevzuata göre Bakanlığa ve Etik Kurul'a bildirilmelidir.

7 Bağımsız Veri İzleme Komitesi (BVİK) BVİK oluşturabilir Güvenlilik verilerini ve klinik araştırmada kaydedilen ilerlemeyi belirli aralıklarla değerlendirmek ve destekleyiciye araştırmanın devam etmesi, değiştirilmesi veya sonlandırılması yönünde öneride bulunmak için BVİK için çalışma yöntemleri oluşturulmalıdır BVİK toplantılarının tutanakları saklamalıdır

8 Araştırmacı Seçimi Destekleyici, araştırmaya uygun katkıda bulabilecek araştırmacı seçmeli ve aşağıdaki konularda araştırmacının kendisi ile anlaşma yapmasını sağlamalıdır Araştırmayı İyi Klinik Uygulamalarına, ilgili mevzuata; destekleyicinin kabul ettiği, Etik Kurul'un olumlu görüş verdiği ve Bakanlığın onayladığı protokole uygun şekilde gerçekleştirmek Veri kaydetme/raporlama ile ilgili usullere uymak İzleme, denetim ve yoklamaya izin vermek Araştırmacı dosyalarında yer alması gereken belgeleri, destekleyicinin belgelere artık ihtiyaç duyulmadığını bildirdiği zamana kadar elinde bulundurmak

9 Gönüllüler ve Araştırmacıların Zararını Karşılama İlgili mevzuatın gerektirmesi durumunda destekleyici, yanlış uygulama veya ihmalden kaynaklanacak olaylar hariç, araştırmadan doğacak taleplere/ihtiyaçlara göre araştırmacı için sigorta yapmalı veya meydana gelecek zararı tazmin etmelidir (yasal ve mali sigorta kapsamlı). İlgili mevzuata uygun olarak, araştırmayla ilgili yaralanmalar için sağlanacak tedavilerin maliyeti destekleyicinin politika ve prosedürlerinde belirtilmiş olmalıdır. Araştırma gönüllülerine tazminat verildiğinde, tazminat yöntemi ve şekli ilgili mevzuata uygun olmalıdır.

10 Finansman Araştırmanın mali yönleri, destekleyici ve araştırmacı arasında yapılan bir anlaşmayla belgelenmelidir.

11 Bakanlığa Bildirim/Başvuru Destekleyici, klinik araştırmayı/araştırmaları başlatmadan önce inceleme, kabul ve/veya araştırmaya/araştırmalara başlama izni için gerekli olan bütün başvuruları Bakanlığa sunmalıdır. Yapılan bildirimlerin tümünde tarih olmalı ve protokolün tanınmasını sağlayacak kadar yeterli bilgi içermelidir.

12 Çok Merkezli Araştırmalarda Diğer Merkezlere Bildirim/Etik Kurula Başvuru Çok merkezli araştırmalarda araştırmanın koordinatörünün bulunduğu ildeki Etik Kurullardan birine, o ilde Etik Kurul yok ise en yakın ildeki Etik Kurula ilgili mevzuat gereğince başvurulmalıdır. Çok merkezli araştırmalarda araştırmanın yürütüldüğü merkezlere araştırmanın bu merkezlerde yapılacağına dair bir bildirim yapılmalıdır. Koordinatörün merkezindeki Etik Kurula başvuru zorunlu değil

13 Araştırma Ürünü/Ürünlerine İlişkin Bilgiler Araştırmaları planlarken, araştırma ürünü için klinik öncesi araştırmalardan ve/veya klinik araştırmalardan sağlanan verilerle yeterli güvenlilik ve etkililik verilerinin elde edildiğinden emin olmalıdır. Anlamlı yeni bilgiler temin edildikçe Araştırma Broşürü nü güncellemelidir. Destekleyici, araştırmacıya/araştırmacılara ve araştırma merkez(ler)ine araştırma ürününü/ürünlerini temin etmekle yükümlüdür Destekleyici, Etik Kurul onayı ve Bakanlık iznini almadan araştırma ürününü/ürünlerini araştırıcıya/araştırma merkezine kesinlikle tedarik etmemelidir

14 Araştırma Ürünü İyi İmalat Uygulamaları (İİU) kurallarına uygun olarak üretildiğinden, Varsa körlemeyi koruyacak şekilde kodlandırıldığından ve etiketlendirildiğinden, Nakliye ve saklanma esnasında kontaminasyonu ve bozulmasını engelleyecek şekilde ambalajlandığından emin olmalıdır Acil durumda ürünün tıbbi tanınmasını sağlayacak, ancak körlemenin kırılmasını engelleyecek bir yöntem geliştirmelidir 14 14

15 Kayıtlara Erişim Destekleyici, araştırmacının/araştırmacıların çalışmayla ilgili izleme, yoklama, Etik Kurul incelemesi, Bakanlık veya ilgili sağlık otoritelerinin denetimi ile ilgili kaynak verilerine/ belgelerine doğrudan erişim sağlandığının prokotolde veya diğer yazılı anlaşmada belirtildiğinden emin olmalıdır. Destekleyici, araştırmayla ilgili izleme, yoklama, Etik Kurul incelemesi ve denetim için kendi orijinal tıbbi kayıtlarına doğrudan erişim sağlanmasına bütün gönüllülerin yazılı olarak onay verdiğinden emin olmalıdır.

16 Advers İlaç Reaksiyonuna İlişkin Raporlama Destekleyici hem ciddi hem de beklenmedik bütün advers ilaç reaksiyonlarının ilgili araştırmacılara, gerektiğinde Etik Kurul'a ve Bakanlığa raporlanmasını hızlandırmalıdır. Bu tür hızlandırılmış raporlar ilgili mevzuata uygun olmalıdır. Destekleyici, ilgili mevzuatın gerektirdiği gibi bütün güvenlilik güncellemelerini ve periyodik raporları Bakanlığa sunmalıdır.

17 Uyumsuzluk Araştırmacının veya destekleyicinin personel(ler)inin protokole, SÇY'ne, İKU'na ve/veya ilgili mevzuata uymaması durumunda destekleyici, bu uyumsuzluğu gidermek için hemen önlem almalıdır. İzleme ve/veya yoklama sonucunda bir araştırmacının ciddi ve/veya sürekli şekilde uyumsuzluğu belirlenirse; destekleyici, araştırmacının araştırmaya katılımını sonlandırmalıdır. Araştırmacının katılımı uyumsuzluk nedeniyle sona eriyor ise destekleyici hemen Bakanlığı ve Etik Kurulu bilgilendirmelidir.

18 Araştırmanın Erken Sonlandırılması veya Askıya Alınması Bir araştırmanın erken sonlandırılması veya askıya alınması durumunda destekleyici, sonlandırma veya askıya alma konusunu ve sonlandırma veya askıya alma işleminin nedenlerini araştırmacılara ve Bakanlığa hemen bildirmelidir. Destekleyici veya araştırmacı, sona erme veya askıya alma işleminin nedenlerini, ilgili mevzuatın gerektirdiği gibi, Etik Kurul'a da hemen bildirmelidir.

19 Çok Merkezli Araştırmalar Çok merkezli araştırmalarda destekleyici, aşağıdakilerin gerçekleştiğinden emin olmalıdır: Araştırmanın Etik Kurul tarafından onaylanmış (gerekli durumlarda Bakanlıktan izin alınmış) olan araştırma protokolüne uygun olarak yürütülmesi Koordinatör araştırmacının/araştırmacıların ve diğer yardımcı araştırmacıların sorumluluklarının araştırma başlamadan önce belgelendirilmesi Tüm araştırmacılara, protokole uyulması hakkında ve klinik bulguların ve laboratuar bulgularının değerlendirilmesi hususunda konulan tekdüze standartlar dizisine uymaları ve ORF'lerini doldurmaları yönünde bilgi verilmiş olması Araştırmacılar arasındaki iletişimin sağlanması

20 Sözleşmeli Araştırma Kuruluşu (SAK) Araştırmayla ilgili görev ve işlevlerinin tamamını veya bir kısmını SAK a devredebilir. SAK seçimi destekleyici sorumluluğudur. Araştırma verilerinin doğruluğu ve kalitesine ilişkin nihai sorumluluk destekleyiciye aittir. SAK kalite güvencesi ve kalite kontrolü ile ilgili sistemleri uygulamalıdır Destekleyici sorumluluklarını devredemez; nihai sorumluluk destekleyicinindir!

21 Klinik Araştırmalarda Kayıt Zorunluluğu

22 Kronoloji ABD de FDA (Food and Drug Administration) tarafından yayınlanan Modernization Act ile ciddi ve hayati tehdit oluşturan durumlara yönelik klinik çalışmaların kamuya bildirim gerekliliği kabul edilmiştir clinicaltrials.gov kurulmuştur Mayıs AB üye devletleri için EudraCT veritabanı Eylül Tıbbi Dergi Editörleri Uluslararası Komitesi (The International Committee of Medical Journal Editors-ICMJE) klinik çalışmaları yayınlamak için çalışma öncesinde ya da en geç hasta alımı sırasında kamuya açık bir veritabanına kayıt zorunluluğu getirmiştir. Ocak Uluslararası İlaç Üreticileri ve Dernekleri Federasyonu (International Federation of Pharmaceutical Manufacturers & Associations- IFPMA) tarafından ilaç endüstrisinin klinik araştırma bilgilerinin kamuya açıklanmasını desteklediğini açıklamıştır. Ekim ABD Maine Eyaleti klinik çalışmaların kayıt altına alınması ile ilgili yeni bir yasa An Act Regarding Advertising by Drug Manufacturers and Disclosure of Clinical Trials yürürlüğe koymuştur

23 Kronoloji-devam Mayıs Tamamlanmış ve devam etmekte olan tüm klinik çalışmaların kayıtlarına tek bir noktadan ulaşımın sağlanması için WHO ICTRP International Clinical Trial Registry Platform u oluşturmuştur Ekim Seul de düzenlenen 59. Genel Toplantı da DSÖ Helsinki Bildirgesi ne eklenen 19. maddede hasta alımı başlamadan klinik çalışmaların kamuya açık bir veritabanında yayınlanması gerekliliği açıkça belirtilmiştir Ekim Brezilya Fortaleza da düzenlenen 64. Genel Toplantı da Helsinki Bildirgesi ndeki vurgu artırılmıştır. Mayıs / 2014 AB Klinik Araştırmalar Direktifinde şeffaflığı artırmak için başvuru dosyasında WHO ICTRP e üye olan bir kayıt sistemine giriş yapmış olmak koşulu getirilmiştir Haziran TC SB TİTCK Türkiye de kayıt zorunluluğu getirmiştir Kasım 2014 TC SB TİTCK Klinik Araştırmalar Portalı nı yayınlamıştır

25 Erişim Tarihi: 17 Kasım 2014

26 Clinicaltrials.gov Erişim Tarihi: 17 Kasım 2014

28 EUDRACT

30

31 Kronoloji ABD de FDA (Food and Drug Administration) tarafından yayınlanan Modernization Act ile ciddi ve hayati tehdit oluşturan durumlara yönelik klinik çalışmaların kamuya bildirim gerekliliği kabul edilmiştir clinicaltrials.gov kurulmuştur Mayıs AB üye devletleri için EudraCT veritabanı Eylül Tıbbi Dergi Editörleri Uluslararası Komitesi (The International Committee of Medical Journal Editors-ICMJE) klinik çalışmaları yayınlamak için çalışma öncesinde ya da en geç hasta alımı sırasında kamuya açık bir veritabanına kayıt zorunluluğu getirmiştir. Ocak Uluslararası İlaç Üreticileri ve Dernekleri Federasyonu (International Federation of Pharmaceutical Manufacturers & Associations- IFPMA) tarafından ilaç endüstrisinin klinik araştırma bilgilerinin kamuya açıklanmasını desteklediğini açıklamıştır te kapanıp WHO ICTRP ye yöneltildi. Ekim ABD Maine Eyaleti klinik çalışmaların kayıt altına alınması ile ilgili yeni bir yasa An Act Regarding Advertising by Drug Manufacturers and Disclosure of Clinical Trials yürürlüğe koymuştur

32

34 Kronoloji-devam Mayıs Tamamlanmış ve devam etmekte olan tüm klinik çalışmaların kayıtlarına tek bir noktadan ulaşımın sağlanması için WHO International Clinical Trial Registry Platform u oluşturmuştur Ekim Seul de düzenlenen 59. Genel Toplantı da DSÖ Helsinki Bildirgesi ne eklenen 19. maddede hasta alımı başlamadan klinik çalışmaların kamuya açık bir veritabanında yayınlanması gerekliliği açıkça belirtilmiştir Ekim Brezilya Fortaleza da düzenlenen 64. Genel Toplantı da Helsinki Bildirgesi ndeki vurgu artırılmıştır Mayıs / 2014 AB Klinik Araştırmalar Direktifinde şeffaflığı artırmak için başvuru dosyasında WHO ICTRP e üye olan bir kayıt sistemine giriş yapmış olmak koşulu getirilmiştir Haziran TC SB TİTCK Türkiye de kayıt zorunluluğu getirmiştir Kasım 2014 TC SB TİTCK Klinik Araştırmalar Portalı nı yayınlamıştır

35 Avusturalya Hollanda Brezilya Çin Kore Hindistan Küba AB Almanya İran Japonya Pan-Afrika Sri Lanka Tayland 6 dilde: Nurşah İngilizce, Çetinkaya/ Temel İKU Fransızca, Eğitimi_ Ege Üniversitesi Arapça, Tıp Fakültesi_23 Çince, Ocak 2015 Rusça, İspanyolca

36 Kronoloji-devam Mayıs WHO International Clinical Trial Registry Platform u oluşturmuştur Ekim Seul de düzenlenen 59. Genel Toplantı da DSÖ Helsinki Bildirgesi ne eklenen 19. maddede hasta alımı başlamadan klinik çalışmaların kamuya açık bir veritabanında yayınlanması gerekliliği açıkça belirtilmiştir Ekim Brezilya Fortaleza 64. Genel Toplantı da Helsinki Bildirgesi ndeki vurgu artırılmıştır Mayıs / 2014 AB Klinik Araştırmalar Direktifinde şeffaflığı artırmak için başvuru dosyasında WHO ICTRP e üye olan bir kayıt sistemine giriş yapmış olmak koşulu getirilmiştir Haziran TC SB TİTCK Türkiye de kayıt zorunluluğu getirmiştir Kasım 2014 TC SB TİTCK Klinik Araştırmalar Portalı nı yayınlamıştır

37 Helsinki Ekim 2013

39

41

42

43

44

45

46

47 Kronoloji-devam Mayıs Tamamlanmış ve devam etmekte olan tüm klinik çalışmaların kayıtlarına tek bir noktadan ulaşımın sağlanması için WHO ICTRP International Clinical Trial Registry Platform u oluşturmuştur Ekim Seul de düzenlenen 59. Genel Toplantı da DSÖ Helsinki Bildirgesi ne eklenen 19. maddede hasta alımı başlamadan klinik çalışmaların kamuya açık bir veritabanında yayınlanması gerekliliği açıkça belirtilmiştir Ekim Brezilya Fortaleza da düzenlenen 64. Genel Toplantı da Helsinki Bildirgesi ndeki vurgu artırılmıştır. Mayıs / 2014 AB Klinik Araştırmalar Direktifinde şeffaflığı artırmak için başvuru dosyasında WHO ICTRP e üye olan bir kayıt sistemine giriş yapmış olmak koşulu getirilmiştir Haziran TC SB TİTCK Türkiye de kayıt zorunluluğu getirmiştir Kasım 2014 TC SB TİTCK Klinik Araştırmalar Portalı nı yayınlamıştır