SMMM YETERLİLİK MESLEK HUKUKU FUAT HOCA

Transkript

1 SMMM YETERLİLİK MESLEK HUKUKU FUAT HOCA

2 MESLEK MENSUBU OLMANIN ŞARTLARI 3568 SAYILI SMMM ve YMM KANUNU Bu Kanunun amacı, işletmelerde faaliyetlerin ve işlemlerin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde denetlemeye, değerlendir-meye tabi tutarak gerçek durumu ilgililerin ve resmî mercilerin istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak ve yüksek meslekî standartları gerçekleştirmek üzere, Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik meslekleri ve hizmetleri ile Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler ve Yeminli Malî Müşavirler Odaları, Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler ve Yeminli Malî Müşavirler Odaları Birliğinin kurulmasına, teşkilat, faaliyet ve denetimlerine, organlarının seçimlerine dair esasları düzenlemektir. Bu Kanun hükümlerine göre Meslek icrasına hak kazananlara Serbest Muhasebeci Malî Müşavir, Yeminli Malî Müşavir denir. Meslek Unvanlarının Haksız Kullanılması Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından bu unvan veya kavramlara karışacak veya onlara benzer her türlü unvan, ibare veya remizlerin kullanılması yasaktır. Odalar, bu durumu öğrendiklerinde Cumhuriyet Savcılığına bildirmek mecburiyetindedirler. Cumhuriyet Savcılığınca tahkikatın sonucu, odaya ve ilgililere bildirilir. Yabancı SMMM'ler Karşılıklılık şartı ile serbest muhasebeci malî müşavir unvanı altında Türkiye'de de yapmalarına Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanın onayı ile izin verilebilir. Meslek Mensubu Olabilmenin Genel Şartları (a) T.C. vatandaşı olmak (Yabancı SMMM'ler hakkındaki hüküm saklıdır). (b) Kamu haklarından mahrum bulunmamak (c) Medenî hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak (d) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak (e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak (f) Meslek şeref ve haysiyetine uymayan durumları bulunmamak SMMM nin Özel Şartları YMM nin Özel Şartları (a) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya denkliği Yükseköğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yükseköğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak veya diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olmakla beraber bu fıkrada belirtilen bilim dallarından lisansüstü seviyesinde diploma almış olmak (b) En az üç yıl staj yapmış olmak (c) Serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavını kazanmış olmak. Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisini almış ve mesleki yeterlilik sınavında başarılı olduktan sonra yeminli mali müşavirlik sınavını vermiş olanlarda, serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavını kazanmış olma şartı aranmaz (d) Serbest muhasebeci malî müşavirlik ruhsatını almış olmak 1. Defter Tutma 2. Müşavirlik 3. Denetim (a) En az 10 yıl serbest muhasebeci malî müşavirlik yapmış olmak (b) Yeminli malî müşavirlik sınavını vermiş olmak (c) Yeminli malî müşavir ruhsatını almış olmak, şartları aranır. (d) Yeminli malî müşavirlik mesleğine kabul edilenler, görevlerine fiilen başlamadan önce, Asliye Ticaret Mahkemesinde yemin ederler SMMM nin Görev Ve Yetkileri YMM nin Görev ve Yetkileri NOT: Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler tasdik yapamazlar 1. Müşavirlik 2. Denetim 3. Tasdik NOT: Yeminli malî müşavirler muhasebe ile ilgili defter tutamazlar, muhasebe bürosu açamazlar ve ortak olamazlar 1

3 ODALARIN KURULUŞU VE ORGANLARI Odalar, Nitelikleri Ve Faaliyet Sınırı 1. Meslek mensuplarının ihtiyaçlarını karşılamak 2. Meslek mensuplarının faaliyetlerini kolaylaştırmak 3. Bu mesleklerin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak 4. Meslek mensuplarının birbirleriyle ve iş sahipleriyle olan ilişkilerinde; dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadıyla kurulan, tüzelkişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır Odalar, kuruluş amaçlan dışında faaliyette bulunamazlar. Serbest muhasebeci malî müşavirler ve yeminli malî müşavirlerin odaları ayrı ayrı kurulur. Odaların Gelirleri Odaya giriş ücreti Yıllık üye aidatları Yardım ve bağışlar Mesleki eğitime yönelik kurs ve staj ücretleri Diğer çeşitli gelirler Not: Meslek mensuplarından kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar ile mesleği fiilen icra etmeyenler, odaya giriş ücreti ve yıllık üye aidatlarını % 50 indirimli olarak öderler yılı sonu itibariyle ülkemizde 71 il ve 6 ilçe olmak üzere 77 adet SMMM odası ve 8 adet YMM odası bulunmaktadır. Odaların Kuruluşu Geçici Olarak Görevden Alma Odaların Faaliyetine Son Verme Milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç Amaçları dışında faaliyet gösteren işlenmesi veya suçun devamını odaların sorumlu organlarının görevlerine önlemenin yahut yakalamanın son verilmesine ve yerlerine yenilerinin gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca seçilmesine, Maliye Bakanlığının veya varsa, odalar, vali tarafından faaliyetten bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, o yerdeki Asliye men edilebilir. Faaliyetten men kararı, yirmi dört saat içinde görevli hâkimin Hukuk Mahkemesince basit usule göre onayına sunulur. Hâkim kararını kırk yargılama yapılarak karar verilir ve dava sekiz saat içinde açıklar, aksi halde, bu en geç üç ay içinde sonuçlandırılır. idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkar. En az 250 meslek mensubu bulunan il ve ilçelerde bir oda kurulur. (Büyükşehir belediye sınırları içinde kalan ilçeler hariç) İl veya ilçenin adıyla kurulur SMMM ve YMM odaları ayrı ayrı kurulur İlçede oda kurulması için 100 meslek mensubunun yazılı başvurusu aranır. Yeterli sayıda meslek mensubu bulunmayan ve oda kurulamayan yerlerin en yakın odaya bağlanmasına Türmob karar verir ve Maliye Bakanlığına bildirir Odalar; kuruluşlarını Birlik Yönetim Kurulu aracılığıyla Maliye Bakanlığına bildirip tüzelkişilik kazanırlar. Odalara üye olmayan meslek mensupları meslekî faaliyette bulunamazlar. Faydalı Bilgiler Görevlerine son verilen organların yerine en geç bir ay içerisinde yenileri seçilir. Yeni seçilenler eskilerin süresini tamamlarlar. NOT: Göreve son verme ve görevden uzaklaştırma hükümleri oda genel kurulu hakkında uygulanmaz Odaların Organları Genel Kurul Yönetim Kurulu Disiplin Kurulu Denetleme Kurulu Odanın en yüksek organı olup Üye Sayısı Asil Yedek Üye Sayısı Asil Yedek Üye Sayısı Asil Yedek odaya kayıtlı bütün meslek 1000 altı ye kadar 3 1 Bakılmaksızın 3 1 mensuplarının katılmasıyla den fazla meydana gelir üstü Görev Süreleri yıl için seçilirler 3 yıl için seçilirler 3 yıl için seçilirler Serbest veya bağlı çalışanlar Serbest veya bağlı Serbest veya bağlı Üyelerin Seçimi --- arasından genel kurul çalışanlar arasından genel çalışanlar arasından genel tarafından seçilir. kurul tarafından seçilir. kurul tarafından seçilir. Kıdem Durumu yıl kıdem olması şarttır. Üye sayısı yüzün altında ise kıdem şartı aranmaz 3 yıl kıdem olması şarttır. Üye sayısı yüzün altında ise kıdem şartı aranmaz 3 yıl kıdem olması şarttır. Üye sayısı yüzün altında ise kıdem şartı aranmaz Olağan Toplantı 3 yılda bir kez Mayıs ayında Ayda bir defa toplanır Oda başkanının talebi veya Olağandışı Üyelerin 1/5 inin talebiyle üyelerden en az 2 sinin talebi Toplantı 15 gün içinde ile toplanır. Çoğunluk Karar Salt çoğunluk ile toplanır. İlkinde sağlanamazsa ikincisinde çoğunluk aranmaz. Yönetim, Disiplin, Denetleme kurulu asıl üyelerinin 2 katından aşağı olamaz. Hazır bulunanların salt çoğunluğu ile alınır. Ek bilgiler --- Salt çoğunluk ile toplanır. İlkinde sağlanamazsa ikincisinde çoğunluk aranmaz Üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. 2 seçim dönemi başkan olanlar 2 seçim geçmedikçe kurul üyesi olamaz. En az 3 kişinin hazır bulunması ile toplanır. Üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Disiplin kurulu kararlarına karşı 30 gün içinde birliğe başvurulmalıdır

4 TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ (TÜRMOB ) Faydalı Bilgiler BİRLİĞİN ORGANLARI YMM YMM Asil Yedek Sayısı Sayısı Birliğin Organları Genel Kurul Yönetim Kurulu Disiplin Kurulu Denetleme Kurulu Her oda üye sayısına bağlı olmaksızın seçeceği 3 üye ile Asil Yedek YMM Sayısı Asil Yedek birlikte üye sayısının 75 te 1 i oranındaki üyeyi birlik genel kuruluna temsilci olarak seçer tanesi tanesi tanesi Serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlere ait bütün Odaların katılacağı Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği kurulur. Birlik, tüzelkişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur. Birliğin merkezi Ankara'dadır. Birlik kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamaz. Birliğin Gelirleri: Birliğe dâhil odaların gelirlerinden alınacak paylar Birliğe ait mal varlığından sağlanan gelirler Ruhsatname ücretleri Genel hükümler çerçevesinde elde edilen bağış ve yardımlardan meydana gelir. Görev Süreleri Üyelerin Seçimi Kıdem Durumu Olağan Toplantı Olağandışı Toplantı Toplantı Gündemi Çoğunluk 3 yıl için seçilirler 3 yıl için seçilirler 3 yıl için seçilirler 3 yıl için seçilirler Oda genel kurulları tarafından seçilen temsilcilerden oluşur. 3 yılda bir kez Eylül ayında toplanır. Yönetim kurulu başkanı veya denetleme kurulu gerekli görürse toplantı çağrısı yapabilir. Üyelerin beşte birinin yazılı talebi ile de toplantı çağrısı yapılır. Yer ve zaman en az 20 gün önce tirajı 100 binin üzerinde olan bir gazetede duyurulur ve delegelere mektup ile çağrı yapılır.. Daha önce ilan edilen gündem görüşülür. Temsilcilerin Beşte ikisinin imzası ile teklif edilen konular gündeme ilave edilir. Bununla beraber toplantıda hazır bulunanların beşte birinin imzası ile de gündeme yeni madde teklif edilebilir. Salt çoğunluk ile toplanır. İlkinde sağlanamazsa ikincisinde çoğunluk aranmaz. Yönetim, Disiplin, Denetleme kurulu asıl üyelerinin 2 katından aşağı olamaz. Karar Hazır bulunanların salt çoğunluğu ile alınır. Ek bilgiler Birlik genel kurulu tarafından seçilir. Birlik genel kurulu tarafından seçilir. Birlik genel kurulu tarafından seçilir. 3 yıllık kıdem şarttır. 3 yıllık kıdem şarttır. 3 yıllık kıdem şarttır. Oda başkanının talebi veya üyelerden en az 2 sinin talebi ile toplanır Salt çoğunluk ile toplanır. İlkinde sağlanamazsa ikincisinde çoğunluk aranmaz Üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. (a) Birliğin hukuki temsilcisi başkandır. (b) Başkanın YMM olması şarttır. (c) 2 seçim dönemi başkan olanlar 2 seçim geçmedikçe kurul üyesi olamaz. Salt çoğunluk ile toplanır. Üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. İtirazın reddine ilişkin kararları Maliye Bakanlığının onayı ile kesinleşir. Birliğe ait işlem ve hesapları denetlemek Yönetim kurulu toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. 3

5 BİRLİK VE ODA KURALLARININ GÖREVLERİ Birlik ve Oda Kurullarının Görevleri Görevler Birlik Genel Kurulu Oda Genel Kurulu Üyelik Seçimleri (a) Oda Yönetim Kurulu üyeleri (a) Birlik Yönetim Kurulu üyeleri (b) Oda Disiplin Kurulu üyeleri (b) Birlik Disiplin Kurulu üyeleri (c) Oda Denetleme Kurulu üyeleri (c) Birlik Denetleme Kurulu üyelerinin seçimi (d) Birlik genel kurulunda temsil edilecek üyelerinin seçimi Mesleki Kararlar Uyulması mecburi mesleki kararları almak Meslek mensuplarınca uyulması zorunlu meslekî kararlar alınması konusunda Birliğe tekliflerde bulunmak. Bütçe Birlik bütçe ve kesin hesabını görüşerek karara bağlamak, odalardan Yıllık bütçeyi ve kesin hesapları tasdik etmek. Yönetim Kurulu Teklifleri Satın Alma Disiplin Kararı Giriş Ücretleri ve Aidatlar Diğer Kararlar alınacak pay miktarını tespit etmek Birlik Yönetim Kurulunca hazırlanacak yönetmelik ve raporları incelemek ve onaylamak. Birlik için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek Yönetim Kurulunu ibra etmek, sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturmasına karar vermek Odalar arasında işbirliği kurmak ve bunların gelişmelerini sağlayıcı lüzumlu tedbir ve kararları almak Yönetim Kurulunca yapılacak teklifleri incelemek ve karara bağlamak. Yönetim kurulunun çalışma raporunu incelemek ve kabul etmek Oda için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek. Yönetim Kurulunu ibra etmek, gerektiğinde sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturmasına karar vermek. Odaya yazılacak adayların giriş ücretlerini ve odaya yazılı üyelerin yıllık aidatlarını tespit etmek ve bunların ödeneceği tarihleri belirlemek. Odaların amaçlarının gerçekleştirilmesi için gereken karar ve tedbirleri almak Birlik Yönetim Kurulu Oda Yönetim Kurulu 1 Genel kurul kararlarını yerine getirmek Oda genel kuruluna çalışmaları hakkında rapor vermek ve genel kurul kararlarını yerine getirmek Birlik adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunlar üzerinde Oda adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunlar üzerinde her 2 her türlü aynî hak tesis etmek, kaldırmak; bu konularda Yönetim Kurulu Başkanı veya bir Yönetim Kurulu üyesine yetki vermek türlü ayni hak tesis etmek, kaldırmak gibi konularda Yönetim Kurulu Başkanına veya bir Yönetim Kurulu üyesine yetki vermek 3 Bütçeyi yapmak ve uygulamak Odanın bütçe teklifini düzenlemek ve bunu Genel Kurulun onayına sunmak 4 Odalarca önerilen giriş ücreti ve yıllık üye aidatları ile mesleki eğitime yönelik kurs ve staj ücretlerini Maliye Bakanlığının tasdikine sunmak -- 5 Odaların görüşlerini almak suretiyle hazırlayacağı asgarî ücret tarifelerini Maliye Bakanlığının tasdikine sunmak -- 6 Mesleki ruhsatları vermek -- 7 Birlik adına kanunla tanınan yetkiler dairesinde iktisap ve yüklenmelerde bulunmak -- 8 Bu Kanun hükümlerine göre yapılması gereken sınavları yapmak -- Birlik Disiplin Kurulu Oda Disiplin Kurulu Oda Yönetim Kurulunun disiplin soruşturması açılması kararı üzerine üyeler hakkında Birlik Disiplin Kurulu, Oda Disiplin kurullarının kararlarına karşı yapılacak itirazları disiplin soruşturması yaparak disiplinle ilgili kararları ve cezaları vermek ve Kanunla incelemek ve bu konularda gerekli kararları vermekle görevlidir. Birlik Disiplin verilen diğer yetkileri kullanmaktır. Oda Disiplin Kurulunun kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Birlik Disiplin Kuruluna itiraz Kurulunun itirazların reddine ait kararları Maliye Bakanlığının tasdiki ile kesinleşir. edilebilir. Birlik Denetleme Kurulu Oda Denetleme Kurulu Denetleme Kurulu, Birliğin işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel Kurula rapor vermekle görevlidir. Denetçiler Birlik Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler, ancak oy kullanamazlar Denetleme Kurulu, Odanın işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel Kurula rapor vermekle görevlidir 4

6 STAJ YÖNETMELİĞİ Stajın Hedefleri Stajın İlkeleri 1. İlgili mevzuatı ve uygulamayı doğru ve etkili bir biçimde öğretmek ve mesleki bilgileri geliştirmek 2. Yabancı dil ve bilgisayar eğitimine imkân sağlamak. 3. Meslekte standartlaşmayı temin etmektir. Mesleğin gerektirdiği ahlaki nitelikler ve meslek bilincini yerleştirmek stajla ilgili bir hedeftir. 1. ve denetiminde staj yapılan meslek mensubunun mesleki faaliyetlerini aksatmayacak bir staj ile yanında staj yapılan meslek mensubunun tezkiyesinin olumlu olması gerekir. Stajın amacı, mesleki disiplin, bilgi, deneyim ve yeterliliğe sahip meslek mensubu yetiştirmektir. 2. Aday meslek mensuplarının kendilerini yetiştirmelerine imkân sağlayacak ve yanında veya gözetim uygulaması esastır. 3. Stajın tamamlanabilmesi için aday meslek mensubunun ara dönem ve staj bitirme değerlendirmeleri 4. Stajlar, serbest muhasebeci mali müşavirler ve serbest muhasebeciler için ayrı ayrı düzenlenir ve yürütülür. 5. Staj, TESMER tarafından hazırlanan program çerçevesinde fiilen tamamlanır. SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK STAJ YÖNETMELİĞİ Bu Yönetmeliğin amacı, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik stajı yapacak aday meslek mensuplarının yetiştirilmeleri ve mesleğe hazırlanmaları için tabi tutulacakları stajın usul ve esaslarını düzenlemektir. Staj Süresi, Başvuru ve Başlama Dönemleri Staj Süresinden Sayılan Haller Stajın İptali Staj Süresi 3 yıl Başvuru Dönemleri Nisan Ağustos Aralık a) Kanunları uyarınca vergi incelemesine yetkili olanların, bu yetkiyi Başlatma Dönemi Mayıs Eylül Ocak aldıktan sonra kamu hizmetinde geçen süreleri b) Hazine Müsteşarlığı Hazine Kontrolörleri Kurulunda denetim Stajla İlgili Diğer Bilgiler yetkisine sahip olarak çalışan denetim elemanlarının bu hizmetlerde geçen süreleri 1. Stajın başlatılabilmesi için staja giriş sınavından 60 puan almak şarttır. c) Bankacılık Kanunu uyarınca banka denetimine yetkili olanların bu 2. Sınavda başarı sağlayan adaylar ilk başvuru hizmetlerde geçen süreleri döneminden başlamak üzere 3 yıl içinde stajını d) Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca Sermaye Piyasası Kurulunda başlatmak zorundadırlar. denetime yetkili olarak çalışanların bu hizmetlerde geçen süreler 3. Staj, mücbir sebepler ve yurt dışı eğitim ile yurt e) Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu uzmanlarının bu kurulda dışı çalışma dışında kesintisiz olarak yapılır. geçen hizmet süreleri Stajın yapıldığı işyerinin kapanması, askerlik f) Başbakanlık Teftiş Kurulunda görev yapan denetim yetkisine sonrası staja başlama, nakil, işten çıkma ya da sahip Başbakanlık müfettişlerinin bu hizmetlerde geçen süreleri çıkarılma gibi durumlar nedeniyle staja toplamda g) Maliye Bakanlığı Bütçe Kontrolörleri, Muhasebat Kontrolörleri ve en fazla bir yıl ara verilebilir. Milli Emlak Kontrolörlerinin bu hizmetlerde geçen süreleri 4. Resmi tatil ve izinler ile birlikte tesmer tarafından h) Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre ticaret şirketleri nezdinde yapılan eğitimler stajdan sayılır. denetim yetkisine sahip olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 5. Birlik tarafından uygun görülen programlara göre müfettişleri ve kontrolörlerinin denetim hizmetlerinde geçen 6 ayı aşmamak üzere yabancı dil veya 3 ayı süreleri aşmamak üzere bilgisayar eğitiminde geçen i) Vergi yargısında görev yapan hâkimlerin bu görevlerde geçen süreler (her iki programın stajdan sayılan süreleri süreleri toplamı 6 ayı geçemez.), j) Kamu kuruluşlarının veya bilanço esasında defter tutan özel 6. Tezli yüksek lisansın 1 yılı (Bundan yararlananlar kuruluşların muhasebe birimlerinde birinci derece imza yetkisini 5 maddeden yararlanamaz.) haiz, muhasebenin fiilen sevk ve idare edilmesinden veya mali 7. Doktora süresinin 18 ayı stajdan sayılır.(bundan denetiminden sorumlu bulunanların bu hizmetlerde geçen süreleri yararlananlar 5 ve 6. Maddelerden yararlanamaz.) k) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu 8. Stajın bitimi ile beraber adayın en geç 1 yıl içinde yönetimi ve siyasal bilimler dallarında eğitim veren fakülte ve SMMM bitirme sınavlarına girmesi gerekir. yüksekokullarda öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak çalışanların bu görevlerde geçen hizmet süreleri 9. Yanında staj yapılan meslek mensubunun tezkiye notu olarak 100 üzerinden 80 puan vermesi gerekir. Not: Uzman yardımcılarının çalıştıkları süreler stajdan sayılmaz. (a) Aday meslek mensubu olmanın şartlarını kaybedenler. (b) TESMER tarafından ilan edilen eğitim programlarına katılmayanlar. (c) Başvuru sırasında verilen belgeleri doğru olmayanlar veya bu belgelerinde tahrifat yapıldığı anlaşılanlar. (d) Yapılan denetimlerde 1 yılda 3 defa mücbir sebep olmaksızın staj mahallinde bulunmaması nedeniyle stajı iptal edilmiş olanlar. (e) Meslekle bağdaşmayan davranışları tespit edilenler. (f) Ara değerlendirme sınavlarında başarılı olmayanlar. Not: Oda Yönetim Kurullarının bu konulardaki kararları 7 gün içinde aday meslek mensubuna ve yanında son olarak staj yapılan meslek mensubuna tebliğ edilir. Bu kararlara tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Birlik nezdinde itiraz edilebilir. Birliğin 60 gün içinde vereceği karar kesindir. 5

7 SINAV YÖNETMELİĞİ SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAV YÖNETMELİĞİ Bu Yönetmelikle; yeminli mali müşavirlik ve serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavları ile ilgili sınav komisyonunun çalışma, sınavların hazırlanma, yapılma ve değerlendirme usul ve esasları ile sınavlara ilişkin diğer hususlar düzenlenmiştir. Sınavların Yapılması Sınav Zamanları Sınav Belgelerinin Saklanması Sonuçlara İtiraz SMMM ve YMM sınavları birlik tarafından yapılır. Sınav listelerinde yer almayanlar ve sınav giriş belgesi olmayanlar sınava giremezler. Sınavlarda kopya çekenler ve verenler hakkında tutanak düzenlenerek ilgilinin sınavı geçersiz sayılır ve bu kişiler sınav mahallinden çıkarılır. Bunlar, sınavlara 1 yıl süreyle alınmazlar. Birlik, YMM ve SMMM sınavlarını yılda 3 kez yapar. Sınav günleri ve yerleri, sınav gününden en az 1 av önce Resmi Gazete' de yayımlanmak ve Odaların ilan tahtalarına asılmak suretiyle ilan edilir. Başarılı olanların belgeleri, ilgililerin Birlik meslek kütüğündeki dosyasında saklanır. Başarısız olanlarla ilgili sınav belgeleri ise Birlikçe 3 yıl süre ile saklanır. İtirazlar, sonuçların Odalarda ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde bir dilekçe ile Birliğe yapılır. Bu itirazlar, Birlikçe en geç 30 gün içinde incelenip karara bağlanır ve sonuç itiraz edene yazılı olarak bildirilir. SMMM Sınav Komisyonu YMM Sınav Komisyonu Kurum Teklif Seçilen Bilirkişi Kurum Teklif Seçilen Bilirkişi Maliye Maliye YÖK YÖK Türmob Türmob Sınav komisyonu üye sayısı 7 kişi Sınav komisyonu üye sayısı 7 kişi İtiraz halinde bilirkişi sayısı 3 kişi İtiraz halinde bilirkişi sayısı 3 kişi Kim tarafından yapılır Türmob Kim tarafından yapılır Türmob Komisyon üyelerinin tecrübesi 15 yıllık deneyim Komisyon üyelerinin tecrübesi 15 yıllık deneyim SMMM Sınavı SMMM Sınav Konuları YMM Sınavı YMM Sınav Konuları Yapılış şekli Yazılı (1) Finansal Muhasebe Yapılış şekli Yazılı (1) İleri Düzeyde Finansal Muhasebe Ders Başarı notu 50 puan (2) Mali Tablolar Analizi Ders Başarı notu 50 puan (2) Finansal Yönetim Genel başarı ortalaması 60 puan (3) Maliyet Muhasebesi Genel başarı ortalaması 65 puan (3) Yönetim Muhasebesi Yıllık Düzenlenme Sayısı 3 kez (4) Muhasebe Denetimi Yıllık Düzenlenme Sayısı 3 kez (4) Denetim ve Meslek Hukuku Tamamlanma Süresi 3 yıl (5) Vergi Mevzuatı ve Uyg. Tamamlanma Süresi 2 yıl (5) Revizyon Bekleme süresi 6 ay (6) Temel Hukuk Bekleme süresi 6 ay (6) Vergi Tekniği (7) Meslek Hukuku (7) Gelir Üzerinden Alınan Vergiler (8) SPK Mevzuatı (8) Harcama ve Servet Üz. Alınan Vergiler (9) Staj yapılan kurumdan alınan tezkiye notu (9) Dış Ticaret ve Kambiyo Mevzuatı (10) Sermaye Piyasası Mevzuatı 6

8 ÇALIŞMA USÜL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Genel Mesleki Standartlar SMMM Çalışma Konuları YMM Çalışma Konuları (a) Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince (a) Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali defterlerini tutmak, malî tablolar ve beyannameleri ile diğer belgelerini mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu (1) Meslek Unvanı İle düzenlemek ve benzeri işlerini yapmak, konularda müşavirliklerini yapmak, Yeterlilik İlkesi (b) Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, muhasebe (b) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak inceleme, (2) Mesleki Eğitim ve Bilgi sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali tahlil, denetim yapmak, malî tablo ve beyannamelerle ilgili konularda (3) Dürüstlük, Güvenilirlik Ve mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, Tarafsızlık konularda müşavirliklerini yapmak, bilirkişilik, değerleme, derecelendirme ve benzeri işleri yapmak, (4) Sır Saklama (c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, (c) Mali tabloların ve beyannamelerin mevzuat hükümleri, muhasebe (5) Sorumluluk tahlil, denetim yapmak, malî tablo ve beyannamelerle ilgili konularda prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların (6) Bağımsızlık yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, denetim standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim (7) Haksız Rekabet bilirkişilik, değerleme, derecelendirme ve benzeri işleri yapmak. standartlarına göre incelendiğini tasdik etmek, (d) İlgili mevzuatın öngördüğü işler ile resmî mercilerce belirlenecek işleri yapmak. (d) İlgili mevzuatın öngördüğü işler ile resmî mercilerce belirlenecek işleri yapmak. Başvuru Büro Edinme Tabela Asma Kimlik Belgelesi Alma (a) Her meslek mensubu meslekî faaliyetine başlamadan önce bağlı Meslek mensuplarınca tabela asılması ihtiyaridir. Meslek mensuplarına, bağlı Ruhsat almış olan olduğu oda bilgisinde iş yeri açmak zorundadır. Tabela asılması halinde; oldukları odalar tarafından meslek mensupları; (b) Açılan işyerleri bağımsız büro şeklinde olup, başka bir serbest (a) Tabelalarda; oda ve Birlik amblemi, meslek kimlik belgesi verilir. İşyerinin bağımsız olarak tek meslek faaliyeti veya ticarethane ile iç içe olamaz. unvanı ile ad ve soyadı, ortaklık bürosu unvanı, başka bir odaya nakli hâlinde başına veya ortaklık (c) Meslekî faaliyetler aynı zamanda ev olarak kullanılan şirket ise şirket unvanı varsa akademik unvanı, yeni kimlik belgesi verilir ve veyahut şirket kurarak ikametgâhlarda yürütülemez. büronun adresi, telefon numarası, internet eskisi iptal edilir. mesleki faaliyette (d) Bir meslek mensubunun birden fazla bürosu olamaz. adresi ile elektronik posta adresi yer alabilir. bulunmak istedikleri (e) Birlikte çalışan meslek mensupları da ayrı büro edinemezler. Tabelada bu Yönetmelikte belirlenenlerin Meslek unvanından başka takdirde; çalışanlar (f) Ortaklık bürosu veya şirket kurulması hâlinde de işyeri açılması dışında unvan, deyim, yabancı dillerde yazılmış nüfus cüzdanında belirtilen listesine kayıt olmak mecburidir. ifadeler ile sair şekiller, işaret, resim, fotoğraf ve bilgiler ile iş ve ikamet üzere işyerlerinin (g) Meslekî faaliyette bulunmayan meslek mensupları ikametgâhlarının benzerlerine yer verilemez. adreslerini içeren bu kimlik bağlı olduğu ilgili bulunduğu bölgenin odasına kaydolurlar. (b) Aynı büroda birlikte çalışma halinde, birlikte belgesi oda başkanı odaya başvururlar. (h) Meslek mensuplarının Türk Ticaret Kanununa göre bir meslek çalışan meslek mensuplarının ad ve tarafından imzalanır ve şirketi kurmaları hâlinde, şirket, kayıtlı olduğu odanın bulunduğu ilin soyadlarının, ortaklık şeklinde çalışılması mühürlenir. sınırları içinde şube ve irtibat bürosu açamaz. durumunda ise ortaklık unvanının tabelada yer (i) Bir şirketin bir başka ilde şube açabilmesi, o ildeki ilgili meslek alması zorunludur. Kimlik belgeleri, tek tip olarak odasının çalışanlar listesine kayıtlı, şirketi temsil ve ilzama yetkili bir (c) Tabela, büronun bulunduğu binanın giriş Birlik tarafından bastırılır ve ortak görevlendirmesi hâlinde mümkündür. kapısının yanına, giriş holü veya koridoruna ya odalara dağıtılır. (j) İşyerini veya ikamet adresini değiştiren meslek mensupları ile da büro giriş kapılarının yanına asılabilir. Bina bunların kurdukları ortaklık büroları ve şirketler, on beş gün içinde cephelerine, büro balkonu ve pencerelerine İstifa ve diğer sebeplerle yeni adreslerini bağlı oldukları odalara bildirmek zorundadırlar. birden fazla tabela asılamaz, benzeri yazılar meslekten ayrılanlar, kimlik (k) Büro edinen meslek mensupları odaya kayıt olduktan itibaren üç ay yazılamaz, ışıklı tabela kullanılamaz. belgelerini iptal edilmek içinde Büro Tescil Belgesi almak zorundadırlar. (d) Tabelaların mavi zemin üzerine beyaz yazılı üzere odaya teslim eder (l) Büro Tescil Belgeleri iki yılda bir vize ettirilir. olması ve bunlarda Birlik adına tescilli Mm logosunun kullanılması zorunludur. 7

9 ÇALIŞMA USÜL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Bildirim Mecburiyeti Bildirim Zorunluluğu Çalıştırılacak Kişiler İş Kabulü Meslek mensupları, hizmet verdikleri müşterilerle düzenleyecekleri sözleşmelerin bilgilerini, Birliğin belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde bağlı oldukları odalara iletmek zorundadırlar. Meslek mensupları; yalnız mesleki faaliyetlerini yapabilmek için gerekli olan yardımcı elemanları çalıştırabilirler. Yetkili mercilerce bu mesleği yapmaları yasaklananları, yanlarında çalıştıramazlar. (a) Meslek mensubu, gerek duyması hâlinde, kendisine gelen müşterinin kim olduğunu önceki meslek mensubundan sorup öğrenerek, gerekli görüşmeleri yaptıktan sonra işi kabul eder. (b) Meslek mensupları getirilen iş teklifini gerekçe göstermeden reddedebilirler, red kararı iş sahibine gecikmeden bildirilir. (c) İki meslek mensubu tarafından reddedilen iş sahibi ilgili odaya müracaat eder. Oda kendisine meslek mensubu belirler. (d) Mesleki bürolarda bağımlı çalışmakta iken bu görevlerinden ayrılan meslek mensupları işten çıkış tarihinden itibaren, stajını tamamlayarak mesleği yapmaya hak kazanan meslek mensuplarının ise meslek ruhsatlarını aldıkları tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe, ayrıldıkları yahut yanında staj yaptıkları meslek mensuplarının rızası olmadan onların müşterilerine hizmet veremezler. (e) İş kabulü ve reddi ile ilgili uygulama esasları, Birlik tarafından bir mecburi meslek kararı ile belirlenir. Sözleşme Yapılması Aşağıdaki çalışma konularında sözleşme yapılması zorunludur. (a) Defter tutmak, (b) Süreklilik arz eden müşavirlik hizmetinde, (c) İnceleme, tahlil ve denetim yapmak ve bunlarla ilgili, rapor ve benzerlerini düzenlemek, (d) Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik işlemleri Sözleşmedeki Asgari Bilgiler (a) Tarafların açık adresleri, vergi daireleri ve vergi daireleri sicil numaraları, (b) Yapılacak işlerin amacı, kapsamı, (c) Tarafların karşılıklı sorumluluk ve yükümlülükleri, (d) Ücret tutarı ve ödeme şekli, (e) Sözleşme yeri, tarihi ve süresi Sözleşmenin Feshi (a) Taraflar haklı nedenlerle veya karşılıklı rızaları ile aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilirler. Bu takdirde alınmış olan defter ve belgeler bir ay içinde devir teslim tutanağı düzenlenmek suretiyle sahiplerine geri verilir. Devir teslim gerçekleşmediği takdirde durum meslek mensubu tarafından odaya bildirilir. (b) Tarafların tazminat hakları genel hukuk kurallarına tabidir. (c) Ücretin ödenmemesi ve meslek mensubuna tevdi edilen belgelerin sağlıklı ve güvenilir olmaması fesih de meslek mensubunun haklı gerekçesidir. Defter ve Belgelerin Saklanması ve İadesi Meslek mensupları kendilerine tevdi edilen defter ve belgeleri işlerinin gerektirdiği süre içinde iyi niyetle muhafaza etmek ve işin bitiminde iade etmek zorundadırlar. Şu kadar ki, defter ve belgelerin geri alınması, sahibine yazı ile bildirilmiş olduğu hallerde saklama mükellefiyeti bildirme tarihinden itibaren bir ay içinde sona erer. İşin bitiminden itibaren bir ay içinde sahipleri tarafından alınmayan defter ve belgeler bir yazı ile ilgililerin bağlı olduğu vergi dairesine teslim edilir. Ortaklık Bürosu veya Şirket Kurarak Mesleki Faaliyette Bulunma Birden çok meslek mensubu, ortaklık bürosu veya şirket kurarak mesleki faaliyette bulunabilirler. (a) Meslek mensuplarının bu büro veya şirketlerde sürdürdükleri faaliyetler ticari faaliyet sayılmaz. (b) Ortaklık bürosu veya şirket ancak aynı unvana sahip meslek mensupları arasında kurulabilir. (c) Kanunda belirtilen kendi faaliyet konuları dışında başka işlerle uğraşamazlar. (d) Şirket veya ortaklık bürosu, mesleğin icrasına taalluk eden işlerde ancak ortak veya ortaklar tarafından temsil edilebilir. (e) Varislere intikal eden hisselerin en geç bir yıl içinde tasfiye edilmeleri gerekir. Bu müddet içinde mirasçılar meslek mensubu sayılmaz ve mesleki faaliyette bulunamazlar. (f) Ortaklık bürosu veya şirketlerde yapılan işlerden doğacak cezai sorumluluk işi yapan meslek mensubuna aittir. (g) Ortaklık bürosu veya şirketlerin unvanında meslek unvanının açık şekilde kullanılması zorunludur. (h) Ortaklık bürosu veya şirketlerin unvanlarında yabancı isim ve unvanlar kullanılmaz. (i) Kanunen yetkili kuruluşlardan yetki almış bağımsız denetim kuruluşları, mesleki unvandan sonra gelmek kaydıyla, şirket unvanlarında bağımsız denetim ibaresini kullanabilirler. (j) Çalışanlar listesine kayıtlı olmayan veya farklı odanın çalışanlar listesine kayıtlı olan meslek mensupları ortaklık bürosu kuramazlar. Ortaklık büroları şube açamazlar. 8

10 ÇALIŞMA USÜL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Çalışanlar Listesinden Silinme Çalışanlar Listesinden Silinmeye İtiraz Listeye Yeniden Yazılma Çalışanlar Listesinden Silinmeyi Gerektiren Haller (1) Meslek mensubunun, meslekî faaliyette bulunmayacağını yazılı olarak bildirmesi veya çalışma bürosunu kapatmış olması ya da bu durumun oda tarafından tespit edilmiş olması. (2) Çalışma bürosunu oda bölgesi dışına nakletmiş bulunması. (3) Kanun'a göre meslekten çıkarmayı gerektiren cezalara çarptırılması. (4) Meslek mensubu olmak için Kanun'un aradığı şartların sonradan kaybedilmiş olması. (5) Ruhsatnamenin verildiği tarihte, verilmemesini gerekli kılan sebeplerin varlığının sonradan tespit edilmiş olması. Meslek mensubu kendi talebi doğrultusunda alınan çalışanlar listesinden silme kararı dışındaki kararlara karşı kararın tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde Birliğe itirazda bulunabilir. Birlik, bu itirazı onbeş gün içinde karara bağlar. Birliğin kararına karşı itiraz mercii Bakandır. İtiraz süresi, Birlik kararının ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren onbeş gündür. Bakanın vereceği karar nihaidir. Çalışanlar listesinden silinmeyi gerektiren hallerin sona erdiğini ispat eden meslek mensubu, ilgili belgelerle birlikte başvurması halinde oda yönetim kurulu kararı ile listeye yeniden yazılır. Karar başvuru sahibine yazılı olarak tebliğ edilir. YMM lere İlişkin Hükümler Tasdike İlişkin Esaslar Tasdik Edemeyeceği İşler YMM Mührünün Şekli ve Temini YMM lerin Sorumluluğu Yeminli malî müşavirlerin tasdik edecekleri belgeler, tasdik konuları ile tasdike ilişkin usul ve esaslar, gerçek ve tüzel kişilerin mükellefiyet şekilleri, iş kolları ve ciroları, döviz kazandırıcı işlemleri, ithalat ve ihracatları, yatırım miktarları ve nevileri ile belgelerin ibraz edileceği merciler esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir. Yeminli mali müşavirler kendisinin, eşinin (boşanmış dahi olsa) usul ve füruundan birinin ve 3 üncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve sıhri hısımlarının veya bunların yönetici oldukları veya yönetimde görev alarak ortak oldukları firmaların işlerine bakamazlar. Yukarıda sayılan yakınlıktaki akrabaları olan serbest muhasebeci mali müşavirlerin baktığı işleri tasdik edemezler. Yeminli malî müşavirler tasdik işlerinde mühür kullanırlar. Mühürler çalışma izni olan yeminli malî müşavirlere Birlik tarafından verilir. Mühürler iç içe iki daireden müteşekkil olup; en üste "T.C." rumuzu, ay ve yıldız ile 1923 tarihini ve Yeminli Malî Müşavir ibaresini ve mühür numarasını taşır. Meslekten ayrılanlar veya herhangi bir nedenle yeminli malî müşavir sıfatını kaybedenler, mühürlerini ayrılma veya yapılacak tebligat tarihinden itibaren on gün içinde Birliğe iade etmek zorundadırlar. Vefat hâlinde, aynı yükümlülük yasal mirasçıları tarafından yerine getirilir. Bu takdirde iade süresi, yapılacak tebligat tarihinden itibaren bir aydır. Yeminli mali müşavirler, ilgili Kanunlar, yönetmelikler ve tebliğlere göre yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını raporda açıkça belirtirler. 9

11 Faydalı Bilgiler Etik Komitesinin görevi; bu Yönetmelikle ilgili değişiklik önerileri ile yorum, sirküler ve benzeri konularda çalışmalar yaparak Yönetim Kuruluna sunmaktır. ETİK İLKELER HAKKINDA YÖNETMELİK Etik Komitesi Etik Komitesi Oluşumu Toplantı Temel Etik İlkeler En az En Fazla Süresi Olağan Toplantı Olağandışı Toplantı 7 üye 11 üye 2 yıllık Yılda 6 kez toplanır. Birlik Yönetim Kurulu ve Komite başkanının talebi ile toplanır. (a) Dürüstlük (b) Tarafsızlık (c) Meslekî Yeterlilik ve Özen (d) Gizlilik (e) Meslekî Davranış (a) Dürüstlük (b) Tarafsızlık Meslek Mensubu - Doğru ve güvenilir olma - Adil davranma - Açık sözlü olmalıdır. Meslek mensuplarına, yanlı olma, çıkar çatışması veya üçüncü kişilerin uygunsuz biçimdeki baskı ve etkileri nedeniyle meslekî kararlarından ödün vermeme sorumluluğunu yüklemektedir. Meslek mensupları tarafsızlıklarını olumsuz yönde etkileyebilecek durumlara maruz kalabilir. Bu tür durum ve baskıları tanımlamak veya öngörmek her zaman olası değildir. Dolayısıyla, meslek mensuplarının tarafsızlıklarını etkileyebilecek ortam ve ilişkilerden kaçınmaları gereklidir. (c) Mesleki Yeterlilik ve Özen Meslekî yeterlilik iki aşamada ele alınabilir: 1. Meslekî yeterliliğin elde edilmesi: Meslekî yeterliliğin elde edilmesi, Kanun da belirtilen mesleğe giriş şartlarının sağlanmasını gerektirmektedir. 2. Meslekî yeterliliğin korunması: meslekî konuların, meslek hayatıyla ilgili ulusal ve uluslararası gelişmelerin sürekli olarak izlenmesini ve anlaşılmasını gerekli kılar. (d) Gizlilik (Mesleki Davranış) Meslek mensubuna müşterisi ya da işveren ile ilgili edindiği bilgilerin gizliliğini koruma sorumluluğu yüklemektedir; 1. Yasal veya meslekî bir açıklama zorunluluğu ya da yetkisi olmadıkça veya yetkili makam bilgiyi açıklama yetkisi vermedikçe meslekî ilişkisi sonucu elde edilmiş bilgiyi müşteri veya işveren dışındaki kişilere açıklamaması, 2. Meslekî ilişkisi sonucu elde edilen gizli bilgiyi kişisel çıkar uğruna ya da üçüncü kişilerin yararına kullanmaması ya da kullanıyor izlenimi bırakmaması gerekmektedir. 3. Meslek mensubunun gizlilik sorumluluğu müşteri ya da işveren ile ilişkisi sona erdiği zaman bile devam eder. 4. Meslek mensubu, kendi kontrolü altında çalışan elemanların ve danışmanlık veya tavsiye hizmeti aldığı diğer meslek mensuplarının veya üçüncü kişilerin gizlilik ilkesinin gereklerine saygı göstermelerini sağlamakla yükümlüdür. Meslek mensubunun aşağıda belirtilen koşulların varlığı durumunda, sahip olduğu gizli bilgileri açıklaması gerekli veya uygun olabilir: 1. Kanun veya müşteri ya da işveren izni ile yapılan açıklama, 2. Kanun gereği açıklama istenilmesi. 3. Kanunun yasaklanmadığı hallerde, meslekî bir görev ya da hak dâhilinde açıklama yapmak. Gizli bir bilgiyi açıklama kararı verecek bir meslek mensubunun aşağıdaki noktaları dikkate alması gereklidir: 1. Bir bilginin müşterinin veya işverenin onayı dâhilinde açıklanması durumunda ilgili tüm tarafların (üçüncü kişi ve gruplar da dâhil olmak üzere) çıkarlarının zarar görüp görmeyeceği, 2. Açıklanacak bilgilerin tamamının uygun ve doğrulanmış bilgiler olup olmadığı (koşullar gereği meslek mensubu tamamlanmamış veya doğrulanmamış bilgilere sahip ise açıklamanın kapsamı hakkında meslekî yargısını kullanmalıdır). 3. Bilginin kime ve hangi yöntemle verileceği (meslek mensubunun, bilginin verileceği grubun ya da kişinin doğru grup veya kişi olduğu konusunda tatmin olması gereklidir). Meslek mensubu kendisinin ve işinin tanıtımını yaparken mesleğe zarar vermemelidir. Meslek mensubu; (a) Dürüst ve güvenilir olmalı; (b) Sunduğu hizmetler, sahip olduğu özellik ve iş tecrübeleri ile ilgili abartılı iddialarda bulunmamalı; (c) Diğer meslek mensuplarına yönelik doğrulanmamış karşılaştırmalar ve küçültücü göndermeler (atıflar) yapmamalıdır. 10

12 Tehditler Tehditler Tehditlere Karşı Önlemler MESLEK HUKUKU ETİK İLKELER HAKKINDA YÖNETMELİK (a) Kişisel Çıkar Tehditleri: Meslek mensubunun kendisinin veya yakın ailesinden bir üyenin finansal veya diğer çıkarları sonucu ortaya çıkabilecek tehditlerdir. (b) Yeniden Değerlendirme Tehditleri: Daha önceden alınmış bir kararın o karardan sorumlu meslek mensubu tarafından yeniden değerlendirilmesi nedeniyle oluşan tehditlerdir. (c) Taraf Tutma Tehditleri: Meslek mensubunun bir durum ya da fikri, tarafsızlığını tehlikeye düşürecek bir noktaya taşıması sonucu oluşan tehditlerdir. (d) Yakınlık Tehditleri: Üçüncü kişilerle kurulan yakın ilişkiler sonucu, meslek mensubunun bu kişilerin çıkarlarına uygun olacak şekilde davranması sonucu ortaya çıkabilecek tehditlerdir. (e) Yıldırma Amaçlı Tehditler: Meslek mensubunun gerçek veya hissedilen tehditler nedeniyle tarafsız davranmaktan kaçınmaya zorlanması (yıldırılması) sonucu ortaya çıkabilecek tehditlerdir. 1. üçüncü bir kurum tarafından dış kontrolden geçirilmesi. Mevzuat ile oluşturulabilecek önlemler: Bu önlemlere verilebilecek örnekler aşağıda belirtilmiştir: a) Mesleğe giriş için gerekli eğitim, meslekî eğitim (staj) ve tecrübe gereksinimleri, b) Sürekli meslekî gelişim gereksinimleri, c) Kurumsal yönetim gereksinimleri, d) Meslekî standartlar, e) Meslekî veya düzenleyici izleme ve disiplin prosedürleri, f) Meslek mensubu tarafından üretilen rapor, sonuç, iletişim ve bilgilerin yasal yetkili 2. İş çevresinden sağlanacak önlemler. Kişisel Çıkar Tehdidi Tekrar Değerlendirme Tehdidi Taraf Tutma Tehdidi (a) Müşterisinden finansal çıkarı olması veya müşteri ile ortak bir finansal çıkarı paylaşması, (b) Tek bir müşteriden alınacak toplam ücrete aşırı bağlılık. (c) Müşteri ile yakın iş ilişkisi kurmak. (d) Müşteriyi kaybetme olasılığını dikkate alma. (e) Müşteri tarafından istihdam edilme olasılığı. (f) Güvence sağlama sözleşmesi ile ilgili şarta bağlı ücretler. (g) Güvence sağlama müşterisinden veya yöneticilerden borç alınması ya da güvence sağlama müşterisine borç verilmesi. (a) Bağımsız çalışan meslek mensubunun yaptığı bir işin tekrar değerlendirilmesi sırasında önemli bir hatanın tespit edilmesi. (b) Bir finansal sistemin tasarım ve uygulamasına katıldıktan sonra sistemin işleyişi hakkında rapor verilmesi, (c) Bir sözleşmenin esas konusu olan kayıtların üretilmesinde kullanılan ilk verilerin bağımsız çalışan meslek mensubu tarafından hazırlamış olması. (d) Güvence sağlama sözleşmesi ekibinin bir üyesinin daha önceden o müşterinin çalışanı olması. (e) Güvence sağlama sözleşmesi ekibinin bir üyesinin halen veya yakın geçmişte müşteri tarafından sözleşmenin esas konusu üzerinde doğrudan ve önemli bir etki yaratabilecek bir pozisyonda istihdam edilmiş olması. (f) Bir müşteriye güvence sağlama sözleşmesinin esas konusunu doğrudan etkileyen bir hizmet sunulması. (a) Borsaya kote olan finansal tablo denetimi müşterisinin kurucu hisse senedini almak. (b) Üçüncü taraflarla ilgili hukuki itilaf ve anlaşmazlıklarda güvence sağlama sözleşme müşterisi adına taraf olmak. Yakınlık Tehdidi (a) Sözleşme ekibinin bir üyesinin, müşteri işletmenin bir yöneticisi veya memuru ile yakın veya birinci derece ailevi ilişkiye sahip olması. (b) Sözleşme ekibinin bir üyesinin, müşteri işletme ile yapılan sözleşmenin esas konusu üzerinde doğrudan ve önemli etki yapabilecek bir çalışanı ile yakın ya da birinci derece ailevi ilişkisinin olması. (c) Firmanın eski bir ortağının, müşterinin yöneticisi veya sözleşme konusu üzerinde direkt ve önemli bir etki yapabilecek çalışanı olması. (d) Değeri önemsiz olanlar hariç, bir müşteriden hediye veya ayrıcalıklı hizmet alınması, (e) Üst düzey personel ile güvence sağlama müşterisi arasında uzun süreli arkadaşlık ilişkisinin olması. Yıldırma Tehdidi (a) Müşteri sözleşmesi ile ilgili olarak azledilme veya görevi başkasına verme ile tehdit edilmek. (b) Daha düşük ücret ödenmesi için sunulan hizmetin kapsamının uygunsuz bir biçimde azaltılması yönünde baskıya maruz kalmak. 11

13 DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ 3568 SAYILI SMMM ve YMM KANUNU DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ İlgili Oda yönetim kurulu, ivedi durumlar hariç olmak üzere, ihbar, şikâyet veya istem konusunun bildirilmesinden itibaren en peç 2 ay İçinde ihbar, şikâyet veya istem konusunu incelemek zorundadır. Yönetim kurulu bu madde gereğince yapmış olduğu soruşturma ve kovuşturmayı ihbar, şikâyet veya istek tarihinden itibaren en geç 6 ay İçinde sonuçlandırır. Genel kurulların istediği soruşturmaları ilgili disiplin kurulu yapar. İlgili oda yönetim kurulunun disiplin kovuşturma açılmasına karar vermesi halinde, kovuşturma dosyası derhal disiplin kuruluna gönderilir. İlgili disiplin kurulu; hakkında disiplin cezası istenilen meslek mensubunun savunmasını aldıktan veya savunma için verilen süre bittikten sonra incelemesini evrak üzerinde yapar. Şu kadar ki, meslek mensubunun istemi veya disiplin kurulunun uygun görmesi halinde inceleme duruşmalı olarak yapılır. Duruşma gün ve saati en az 15 gün önce ilgiliye bildirilir. İlgilinin çağrıya uymaması halinde duruşmanın gıyabında yapılacağı belirtilir. Duruşma gizli olur. Oda disiplin kurulu incelemeyi ivedilikle ve her hâlde kararın kendisine geliş tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde sonuçlandırmak zorundadır. Oda disiplin kurulunun kararlarına karşı ilgililer bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgili oda aracılığı ile veya doğrudan Birlik Disiplin Kuruluna itiraz edebilirler. Birlik Disiplin Kuruluna 30 gün içinde itiraz edilmeyen ilgili Oda Disiplin Kurulu kararları, itiraz süresinin geçirilmesi ile kendiliğinden kesinleşir ve gereği ilgili Oda tarafından derhâl yerine getirilir. Birlik Disiplin Kurulunun itirazların reddine ait kararlan, Maliye Bakanlığının onayı ile kesinleşir. İlgililer bu kararlara karşı, kararların iş veya ikametgâh adreslerine bildirim tarihinden itibaren idarî yargıya başvurabilirler. Disiplin Cezaları (a) Uyarma: Meslek mensubuna ve aday meslek mensubuna, mesleğin yürütülmesinde daha dikkatli davranması gerektiğinin yazıyla bildirilmesidir (b) Kınama: Meslek mensubuna ve aday meslek mensubuna, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. (c) Geçici Olarak Faaliyetten Alıkoyma: Mesleki sıfatı saklı kalmak koşuluyla 6 avdan az, 1 yıldan fazla olmamak üzere, mesleki faaliyetten alıkoymadır. (d) Yeminli Sıfatını Kaldırma: Yeminli Mali Müşavirin yeminli sıfatının kaldırılması ve mührünün geri alınmasıdır. (e) Meslekten Çıkarma: Meslek mensubunun ruhsatnamesinin geri alınarak bir daha mesleği yürütmesine izin verilmemesidir. Yasaklar Meslekle Bağdaşan Haller 1. Meslekle Ve Meslek Onuru İle Bağdaşmayan Haller Yanında çalıştırdığı kişilere karşı uygunsuz davranışlarda bulunmak Aşırı içki ve kumar düşkünlüğü ile tanınmak İlgili mevzuat gereğince meslektaşlarına, müşterilerine ve kanunlara göre bilgi vermek zorunda olduğu kişi ve kuruluşlara bilgi vermemek veya kasten yanıltıcı bilgi vermek Kanunlara göre yapılması yasak olan işlerden herhangi birini yapmak. Meslekî etik ve meslekî bağımsızlık kurallarını ihlal etmek. 2. Ticari Faaliyette Bulunamama Türk Ticaret Kanununa göre (tacir) veya (esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamazlar. Meslek mensupları kendi mesleki faaliyetleri dışında serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar. Ticari mümessillik Ticari vekillik Acentelik yapamazlar. Adi ve kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirketlerde komandite ortak olamazlar. Limited ve anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeliği ve başkanlığı görevlerinde bulunamazlar. 3. Hizmet Akdi ve Çalışamama Serbest muhasebeciler, serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzel kişilere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile çalışamazlar. 4. Reklam Yasağı Meslek mensupları; iş elde etmek için, açık ve kapalı dolaylı veya dolaysız yöntemlerle reklamlarını yapamazlar ve yaptıramazlar. 5. En Az Ücretin Altında İş Kabul Edememe Asgari ücretin altında iş kabulü yasak olup, bunun üzerindeki ücret, meslek mensubu ile iş sahipleri arasında serbestçe belirlenebilir. (a) Bilirkişilik, tasfiye memurluğu, hayri ve ilmi kuruluşların yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulunmak (b) Limited ve anonim şirketlerde ortak, komandit şirketlerde komanditer ortak olmak veya murakıplık yapmak (c) Meslek mensuplarının, üyesi oldukları ve kurumlar vergisinden muaf olan yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri ve yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları üyelikleri görevlerinde bulunmak (d) Kadrolu olarak çalışmamak şartıyla öğretim ve eğitim amacı ile ders vermek (e) Devamlılık arz etmemek kaydı ile gazete ve dergilerde yazı ve makale yazmak (f) Her türlü yazılı ve görsel sanat ve edebiyat faaliyetinde bulunmak 12

14 DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ Disiplin Yönetmeliği Uyarma Cezası Kınama Cezası Müşteri işlerine kayıtsız kalınması, sözleşme hükümlerine aykırı davranılması 3 yıllık bir dönem içinde uyarma cezası gerektiren herhangi bir eylemin yinelenmesi Müşteri sözleşmesinin feshi halinde defter ve belgelerin 30 Sahip olunmayan unvanların kullanılması gün içinde teslim edilmemesi Genelge ve yönergelere aykırı olarak meslek disiplinini bozucu hareketlerde bulunulması Oda aidat borcunun en az iki kez yazıyla istenilmesi halinde haklı gerekçe olmaksızın ödenmemesi Müşteri bildirim listelerinin tam ve doğru olarak odaya verilmemesi Mevzuata aykırı tabela kullanılması Reklam yasağına uyulmaması Yeminli mali müşavirlerce, kendisinin, eşinin (boşanmış dahi olsa) usul ve füruundan birinin ve üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının veya bunların ortak veya yönetiminde oldukları firmaların işlerine bakılması veyahut bu yakınlıktaki akrabalarından olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin baktığı işlerin, tasdik edilmesi Yeminli Mali Müşavirlerce, kendi defterleri hariç, defter tutulması, muhasebe bürosu açılması veya ortak olunması Başka bir meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan müşterilere, bilerek iş önerilmesi ve diğer meslek mensubu hakkında olumsuz yorumlarda bulunulması Adres değişikliğinin süresinde ödenmemesi Çalışanlar listesine kaydolmadan unvan kullanarak, mesleki faaliyette bulunulması Mesleğin vakar ve onuruna aykırı davranışlarda bulunulması Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce; çalışanlar kütüğüne kayıt olmadan birden fazla beyanname imzalanması Yetkili kurullarca istenen bilgi ve belgelerin verilmemesi Yazılı hizmet sözleşmesi yapmadan iş kabul edilmesi Meslek mensuplarınca, sahte veya içeriği itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği resmi kurum ve kuruluşlarca saptanan iş Mesleğin yürütülmesi esnasında görevi ile ilgisi olmayan sahiplerinin (zorunlu olarak oda tarafından görevlendirmeler hariç), odalar ve Birlik tarafından ilanından sonra defterlerinin konularda çıkar çatışmalarına taraf olunması tutulması ve işlerinin görülmesi Aday meslek mensubuna, mesleğin onuru ile bağdaşmayan işler yaptırılması veya izin verilmesi Diğer meslek mensubunun çalışanlarını her türlü vasıtayla müşteri ve iş bilgilerinin ele geçirmeye yöneltmesi Sosyal Sorumluluk ilkesine aykırı davranması Meslek mensuplarınca, asgari ücret tarifesinde yer alan ücretlerin altında iş kabul edilmesi Ücret Yönetmeliğine aykırı davrandığı için işi geri verilmiş ve oda ve Birlikçe ismi ilan olunmuş iş sahiplerinin (zorunlu olarak oda tarafından görevlendirmeler hariç) işlerinin kabul edilmesi Meslek mensuplarınca, kasıt olmaksızın gerekli özen ve titizlik yeterince gösterilmeden; yasal düzenlemelere ve ilan olunmuş norm ve standartlara aykırı olarak beyanname ve bildirimlerin imzalanması, denetlenmesi ve tasdik edilmesi Büro Tescil Belgesi alınmaması, süresinde vize ettirilmemesi Birlik Genel Kurulunca belirlenen "büro standartları"na uyulmaması, açılan işyerlerinin bağımsız büro şeklinde olmaması, başka bir serbest meslek faaliyeti veya ticari faaliyet ile iç içe olması, ev olarak kullanılan ikametgâhların aynı zamanda büro olarak kullanılması, bir meslek mensubunun (ortaklık durumu hariç) birden fazla bürosunun olması Mesleki bürolarda bağımlı çalışmakta iken bu görevlerinden ayrılan meslek mensuplarının işten çıkış tarihinden itibaren, stajını tamamlayarak mesleği yapmaya hak kazanan meslek mensuplarının ise meslek ruhsatlarını aldıkları tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe, ayrıldıkları yahut yanında staj yaptıkları meslek mensuplarının rızası olmadan onların müşterilerine hizmet vermeleri Meslek mensubunun, kendisi, hizmetleri ve faaliyetleri hakkında gerçekdışı veya yanıltıcı açıklamalarda bulunması Üçüncü kişilere ücret ya da herhangi bir çıkar sağlanması veya vaat edilmesi sureti ile iş alınması Mevzuat hükümlerinin emredici kurallarına aykırı davranmak sureti ile rekabette avantaj yaratılması Diğer meslek mensubu hakkında, ilgili kuruluşlara asılsız ihbar veya şikâyette bulunulması Bir diğer meslek mensubunun çalışanlarına ve vekillerine onları işlerini yerine getirirken yükümlülüklerine aykırı davranmaya yöneltebilecek çıkarlar sağlayarak veya önererek doğrudan veya dolaylı olarak menfaat sağlaması 13