Proses endüstrisi krizi bofla geçirmek istemiyorsa. Bütün sat fl kanallar n kapat rsan nas l sat fl yapacaks n

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Proses endüstrisi krizi bofla geçirmek istemiyorsa. Bütün sat fl kanallar n kapat rsan nas l sat fl yapacaks n"

Transkript

1

2

3

4 çindekiler 8 Kapak Kablosuz çal flmaya haz r m s n z? 4 Halefflan Sümen Proses endüstrisi krizi bofla geçirmek istemiyorsa 6 Endüstride letiflim / Recep Akbayrak Bütün sat fl kanallar n kapat rsan nas l sat fl yapacaks n 22 Endress+Hauser den içme suyu ve at k su semineri 22 Piomak dünyaya su yönetimi ni anlatacak yüzy l da projelerle yönetim masaya yat r lacak 32 Pazarlama Do ru hedefe kilitlenin baflar y skalamay n 8 Kapak / Kablosuz çal flmaya haz r m s n z? 9 Sapanca Gölü-Yuvac k Ar tma Tesisi aras terfi sisteminin Radyo Frekans (RF) veri haberleflmesi ile sistem otomasyonu 10 Emerson un Ak ll Kablosuz Çözümleri PlantWeb i önceden eriflilemeyen verilere ulaflt r yor 12 Do ru endüstriyel kablosuz a n seçilmesi 14 testo Saveris : Kolay, güvenli ve verimli ölçüm ve veri izleme 16 R-LOG GSM RTU 17 Endüstri lideri mobil iflgücü yönetimi ve karar destek sistemi Haber 18 Kontek yeni ürünleriyle yeni yolunda! 20 Honeywell Proses Çözümleri Bölümü nün yeni baflkan Norman Gilsdorf Eczac bafl Yap ya Metrans Makina dan e itim Röportaj 26 Bilko: SATEL ürünleri için bir mükemmellik merkezi 30 Metso enstrümantasyonda ar za bilmez ürünler sunuyor Pazarlama 32 Do ru hedefe kilitlenin baflar y skalamay n Teknik Makale 34 Su so utma çevrimlerinde kaçak tespiti 36 Ultraprobe - ultrasonik uygulamalar 38 Pnömatik tafl mada karfl lafl lan sorunlar ve çözüm yollar n n araflt r lmas Bölüm 3 40 SICK den yeni seviye ölçüm probu: LFT 42 Endress+Hauser ve Rockwell in birlikte gelifltirdikleri Cihaz Entegrasyon Arac iflletim masraflar n düflürüyor 42 Higen servo sistemler 46 Gelece in ölçüm teknolojisi - Radar Reklam ndeksi 4P OTOMASYON...19 ABB...Ön Kapak çi ASP OTOMASYON...29 BEST ENDÜSTR...41 B LKO B LG SAYAR...11 DAL...45 ENDRESS HAUSER...3 FESTO...1 HABERORTAK...44 HACH LANGE...15 DEAL MAK NA...25 STANBUL OTOMASYON...48 JUMO...5 KARYA ELEKTR K...37 KONTAK NOKTASI...35 KROHNE ENELSAN...Arka Kapak NEL ELEKTRON K...Arka Kapak çi ÖZSAMUR ELEKTRON K...23 SAFMAK...43 S SDOZ DOZLAMA...7 SMS TORK...28 SULTAN MAK NA...31 TESLA ÖLÇÜ KONTROL...21 MART AYI DERG LER Dergiler Y ll k Periyot S.T. Otomasyon 12 Say S.T. Proses Otomasyonu 6 Say S.T. Vinç ve Kald rma Üniteleri 6 Say S.T. Makina 12 Say S.T. Sac flleme Teknolojileri 6 Say S.T. Elektrik-Enerji 6 Say Derginin Ad : SEKTÖREL TANITIM PROSES OTOMASYONU Say : 2009/02 Mart 2009 Alternatif Yay nc l k Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. fiti. Ad na mtiyaz Sahibi: Recep Akbayrak Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul info@alternatifyayincilik.com / info@sektoreltanitim.com Genel Yay n Yönetmeni Halefflan Sümen Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gülcan Arzuhal Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Haber Merkezi Murat Tan k Reklam Grubu Eflref Y ld r m Gamze Tepe Vildan Ekren Ender Küçük Grafik Alternatif Grafik Atölyesi Bilgi fllem Dilek Y ld r m U ur Y lmaz Semin Ya yapan Ercan Arzuhal Yönetim Yeri Adresi: Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Tel.: Fax: Yay n Türü: Yerel, Süreli, ki Ayda Bir Yay mlan r Bask Has Matbaac l k 100. Y l Mah. MASS T Matbaac lar Sitesi 3. Cad. 199/A Ba c lar / stanbul Tel.:

5 3

6 halefflan sümen Proses endüstrisi krizi bofla geçirmek istemiyorsa Ü rün kalitesi konusunda sorunlar - n z var. Afl r taleple karfl karfl yas n z ve tesisinizin daha çok mal üretmesi gerekiyor. Maliyetleriniz çok yüksek, ancak gelirinizin bir k sm n tanklarda b rak yorsunuz. Spesifikasyonlara uygun üretim yapt - n za eminsiniz ama kan tlayam yorsunuz. Teslimatlar zaman nda yapmada zorlan yor, vaatlerinizi tutam yorsunuz. Küçük miktarlarda ve çok çeflitte mal üretmeniz gerekiyor, ama bir türlü bu esneklikte olam yorsunuz. Bu cümlelerden biri size uyuyorsa bir batch kontrol sistemine gereksinimiz var demektir. Bilindi i gibi imalat; otomobil, beyaz eflya endüstrileri gibi ürünlerin adetle imal edildi i kesikli imalat (discrete manufacturing) ve çimento, niflasta, cam gibi hacim veya kütle ile ölçüldü ü, hiç durmayan sürekli imalat (continuous manufacturing) ana gruplar nda yap l r. Ancak kimya, g da, ka t, ilaç ve kozmetik sektörlerinde her iki üretim türü birlikte bulundu undan yönetilmesi oldukça zordur. Üretimin bu kategorisine batch (y n) tipi denir. Batch üretim karfl laflt rma, dozajlama, harmanlama ve reaksiyon ifllemlerinden oluflur. Batch kontrol sistemleri bu üretim kategorisini iyi yönetmek amac yla gelifltirilmifl bir disiplindir. Dünyam z standartlar dönemini yafl yor. Her fleyin bir standard var, kalite yönetiminin, çevre yönetiminin, iflgören sa l n n, hatta yaflam biçiminin... Batch kontrol konusu da standardize edilmifl durumda. Merkezi ABD de olan Instrumentation, Systems and Automation Society k saca ISA, batch kontrol konusunda tüm dünyada kabul gören ve bu alanda çal flan herkese, kullan c lara ve çözüm sunuculara yol gösteren bir standard S88 ad yla 1995 y l nda yay nlam flt. Standard haz rlayan komite 1990 y l nda oluflturulmufl, çal flmalar n ilk bölümü 1995 y l nda yay nlanm flt. ABD de bile haz rlanmas dört y l süren bu standart proses endüstrisi firmalar için asl nda yönetim dan flmanl ve know-how içeriyor ve yaz m n girifl k sm nda belirtti im sorun türleri ile nas l bafl edilece ini ö retiyor. fiu s ralar kimsenin umurunda de il ama AB uyumu için öncelikle g da sektöründeki üretimin S95 standartlar nda yap lmas gerekiyor. S88 in ilk bölümü fiziksel tesisin model ve terminolojisini tan mlamakta, batch prosesin prosedürlerini ve reçetelerini aç klamakta. Standard n ikinci k sm veri yap lar ve k lavuzlar üzerine. Üçüncü k - s m ise genel reçeteler ile tesise özgü reçete modellerini içermekte. Her fley gibi bu standart da evrim içinde içinde ç kan standart eki içinde üretim kay tlar - n n nas l tutulaca ve yard mc ekipmanlar ile ba lant lar n nas l yap laca yer al yor. Yard mc ekipmanlardan anlafl lmas gereken ambalajlama ekipmanlar ile tesis kontrol sistemleri. S88 standard na uyan yerlerde sorunlardan kurtulman n ötesinde kalite çok daha tutarl hale gelmekte, durufllar azalmakta, gelen modülerlik sayesinde ek yat r mlar kolaylaflmakta, tesis, çal flanlar na duyulan ba ml l k azalmakta. Kriz döneminde kendilerini yenilemek isteyenler batch kontrol konusu ile ilgilenmeliler. yazar n tüm köfle yaz lar da 4

7 5

8 endüstride iletiflim recep akbayrak Bütün sat fl kanallar n kapat rsan nas l sat fl yapacaks n H ayatta en anlam veremedi im konulardan biri de kendi sorunlar n n çözümünü baflkalar ndan beklemektir. çinde bulundu umuz bu s k nt l günlerde hala birçok flirket yöneticisi risk yönetimi olarak masraflar k smay ve belirsiz bir süreye kadar beklemeyi tercih ediyor. Nas l ve ne zaman bitece i belli olmayan bir bekleyifl! Yani çözümü baflkalar ndan beklemek! Peki kim bu çözüm üretmesini bekledi imiz baflkalar? Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti mi? ABD Hükümeti mi? Yoksa AB Yönetimi mi? Kim çözecek birkaç ay dayanma gücü kalm fl olan sektör firmam z n sorununu? Sat fl yoksa, flirket de yok Ticaretin kanunu malum! Hizmet ya da ürünlerini mal etti in rakam n üzerinde bir bedelle satacaks n ki varl n sürsün. Bunun d fl nda bir ticaret modeli yok. Peki, masraflar k sma ad alt nda tüm pazarlama ve sat fl kanallar n kapat rsan nas l sat fl yapacaks n? Ne yaz k ki biz ülke olarak ticareti çok geç ö rendik. Güçlü firma olmay, stoklar - m zda var olan mallarla ya da sahip oldu umuz nakit param zla ölçtük. Pazarlama faaliyetlerinin getirisini ölçemedi imiz ve de keyifle sayamad m z için önemini kavray p gerekli yat r mlar yapamad k. Sadece ara s ra rakiplerimizin pazarlama faaliyetlerine karfl k skançl k refleksleriyle plans z programs z birkaç tan t m yapt k. Bundan da istedi imiz sonucu alamay nca so uduk ve komple vazgeçtik. fiimdi de tasarruf tedbiri ad na tüm sat fl ve pazarlama kanallar m z kapat yor ve flirketlerimizi intihara sürüklüyoruz. Yeni pazarlar var E er sektörümüzün gelece ini çok karamsar görüyorsak neden baflka pazarlarda gereken yap lanmay flimdiden yapm yoruz? Yar n çok geç olabilir! Örne in ran. Birçok sektör için global ekonomik krizden çok fazla etkilenmemifl bir pazar. Bu pazar baz firmalar m z keflfetti ve son birkaç ayd r istikrarla çal - fl yor. Ama burada da pazarlama faaliyetlerine gereken önemi veremezsek istedi imiz sonucu asla alamay z. Sat fl n gereklili i olan tan t m ve pazarlama faaliyetlerinden gücümüz nispetinde yararlanmad m z sürece asla kal c baflar y elde edemeyece iz. Pazarla ve sat Hangi sektör olursa olsun sat fla giden yol her zaman bellidir. 1) Tan n r bir marka olacaks n. 2) nsan iliflkilerine önem vereceksin 3) Hemen her pazarlama f rsat ndan yararlanacaks n. 4) Tüm bunlar da bir plan dahilinde yapacaks n. Gerekirse sektör de ifltirecek ama asla sat fla giden yolda pazarlama faaliyetlerinden vazgeçmeyeceksin... Bu sat rlara kat lmayanlar varsa önümüzdeki 8-10 aya dikkatle baks n! Bakal m ilk iflas edenler kimler olacak? Sayg lar mla. yazar n tüm köfle yaz lar da 6

9

10 kapak Kablosuz çal flmaya haz r m s n z? Endüstriyel bir tesiste kablosuz teknoloji yat r m, kablolama masraflar n n ötesinde çok daha önemli faydalar sa layacak bir altyap ya imkan tan yan stratejik bir seçimdir. Do ru kablosuz çözümler ve partnerlerle yap lacak yat r m; güvenli i art rman za, tesisinizi optimize etmenize yard mc olacakt r ancak unutulmamal d r ki kablosuz, tesiste konuflland r lmadan önce üzerinde durulmas gereken kompleks bir altyap oluflturma teknolojisidir. Biz de bu say m zda, kablosuz teknoloji yat r m na giriflecek flirketler için baflvuru k lavuzu niteli i tafl yacak bir kapak çal flmas haz rlad k. Deste ini esirgemeyen tüm sektör paydafllar na teflekkür ederek incelemelerinize sunuyoruz. 8

11 kapak Sapanca Gölü-Yuvac k Ar tma Tesisi aras terfi sisteminin Radyo Frekans (RF) veri haberleflmesi ile sistem otomasyonu Gürbüz Yüceba Sat fl Müdürü ABC Enser Otomasyon & Güvenlik Teknolojileri gurbuz.yucebag@abcenser.com.tr zmit, yo un olarak sanayi tesislerinin bulundu u, gayri safi milli has - lan n en yüksek oldu u illerimizden biridir y l nda yaflanan kurakl k sonucu yerleflim birimlerine ve endüstriyel tesislere su sa layan Yuvac k Baraj kurumufl, gerek konutlarda gerekse sanayide büyük s k nt yaflanm flt r. Bu s k nt lar n ortadan kald r lmas, Yuvac k Baraj na su temininin sa lanmas amac yla Sapanca Gölü k y s na büyük bir pompa istasyonu kurulmufltur. ABC Enser, su basan pompalara yol veren orta gerilim yol vericileri kurmufl, tüm tesisin otomasyonunu sa lam flt r. Proje kapsam nda boru hatt üzerinde olan vana istasyonlar ile ölçüm noktalar ile haberleflme de telsiz istasyonlar tesis edilerek sa lanm flt r. Kablosuz haberleflme sisteminin kurulmas, sistemin Hitachi PLC ve Movicon SCA- komple bir yap d r. Motorlara yol verilmesinde Soft Starter kullan m yla sistem elektrik ve mekanik darbelerden korunmufl, her bir motor için ileri seviye motor korumas sa lanm flt r. Oluflabilecek bütün ar - za ve alarmlar alman n yan s ra, olas ar - zalar hakk nda önceden haberdar olup önlem almak mümkün olmufltur. Ayr ca sistemde her motor için ayr kompanzasyon hücresi kullan lmas ile reaktif güç, izin verilen s n rlar n alt nda tutulmufl, sistemde gereksiz afl r enerji yüklenmelerinin önüne geçilmifltir. Her istasyonda seviye, bas nç, çal flma, ar za vb. veriler istasyonlarda bulunan Hitachi PLC ler taraf ndan toplanm fl, RF hatt üzerinden merkeze tafl nm flt r. Tafl nan bu veriler merkez istasyona kurulan Movicon SCADA sistemi ile izlenmifl ve sistem çal flmas bu geliflmifl yaz l m sayesinde DA ile otomasyonu gerçeklefltirilmifltir. stasyonlar aras veri aktar m nda kablosuz RF haberleflme kullan lm flt r. Bu seçimin tercih edilmesindeki en büyük etken mevcut arazi flartlar n n olumsuzlu u ve istasyonlar n birbirilerine olan uzakl d r. Bu sayede kurulum s ras nda oluflacak iflçilik ve kablo maliyetleri ortadan kald r lm fl, projenin uygulama süresi bir hayli k salm flt r. Kullan lan PLC ler, RF modemler ile entegre edilmifl, aradaki ba lant cihazlar üzerinde bulunan RS232 seri portlar ile sa lanm flt r. Sistem; Eski terfi, Yeni terfi, Seka yüksek depo, Balaban su deposu ve Thames water olmak üzere 5 ayr istasyon birimden oluflmaktad r. Yeni terfi istasyonunda bulunan pompalarda kullan lan orta gerilim motorlar na yol vermek için 5 adet 6.3 kv kw soft starter kullan lm flt r. Kullan lan soft starter lar motor kumanda panosu ve kompanzasyon panosunu içerisinde bar nd ran Ana girifl, yumuflak yolverici ve kompanzasyon panolar tek bir kumanda merkezinden kontrol edilmifltir. ABC Enser taraf ndan kurulan bu otomasyon sistemi, radyo modemler, PLC, SCA- DA, ultrasonik debimetreler, ultrasonik seviye sensörleri, bas nç transmiterleri, vana ve kumanda panolar ndan oluflan anahtar teslimi bir paket çözümdür. 9

12 kapak Emerson un Ak ll Kablosuz Çözümleri PlantWeb i önceden eriflilemeyen verilere ulaflt r yor Emerson Process Management, Avrupa üretim tesislerinde güvenilirli i ve iflletim performans n yeni bir düzeye tafl yacak olan 2.4 GHz tesis-içi Ak ll Kablosuz Çözümleri ni sundu. Emerson n 900 MHz Ak ll Kablosuz Çözümleri de halihaz rda Kuzey Amerika da sunuluyor. Daha önceden eriflilemeyen bilgilere eriflilmesiyle, Emerson n Ak ll Kablosuz network leri varl k optimizasyonu ve kestirimci bak m imkanlar n art rmakta; üreticilerin yüksek maliyetli beklenmeyen proses kesintileri ve durufllar n önlemeye yard mc olmakta; process ekipmanlar n n performanslar n ve ömürlerini optimize etmekte; ve üretimi maksimize etmektedir. Acil güvenlik durumlar na cevap gelifltirilebilir, emisyonlar azalt labilir. Emerson n Plantweb dijital tesis mimarisini geniflleten Ak ll Kablosuz çözümleri, sektörün ilk kendini-düzenleyen a teknolojisi ile daha önceden fiziki veya ekonomik olarak eriflilemeyen emsalsiz düzeylerde güvenilirli i sa lamaktad r. Son üç y l içinde birkaç Kuzey Amerikal ve Avrupal müflteriyle yap lan saha denemeleri, yüzde 99 un üzerinde a güvenilirli i ve kablolu eflde er cihazlara göre yüzde 90 a varan oranda düflük kurulum giderlerini göstermifltir. Emerson n Ak ll Kablosuz çözümleri yenilikçi kendini-düzenleyen a teknolojisi ve endüstri lideri kablosuz seçenekleri olan Rosemount ölçüm transmitterleri ve AMS Suite: Intelligent Device Manager kestirimci bak m yaz l m n birlefltirmekte, ve hepsi DeltaV ve Ovation otomasyon sistemlerine entegre olmaktad r. Kendini-düzenleyen a lar oldukça güvenilirdir; çünkü kablosuz cihazlar n alternatif haberleflme yollar olarak görev yapmalar na olanak vererek yedekleme (redundancy) sa lar, bu da saha network mesajlar n n yüzde 99 üzerindeki k sm n n hedefine ulaflmas n sa lar ki bunu gerçeklefltirmek günümüzün üretim tesislerindeki metal vadileri nde hiç de kolay bir görev de ildir. Emerson n teknolojisini kullanan a lar 5 ila cihaz aras nda ölçeklendirilebilmektedir. Emerson n Ak ll Kablosuz çözümlerinin kurulumu karmafl k saha çal flmas veya özel aletler gerektirmez. Çözümler SP100 kontrolünü ve ayn a üzerinde s n f 1 ve 5 aras uygulamalar n izlenmesini destekleyecek flekilde tasarlanm flt r, ve s n f 3 ve 5 aras müflteri kullan m için onaylanm flt r. Emerson n SmartPower teknolojisi uygulamaya göre 5 ila 15 y l aras nda pil ömrü sa lamaktad r. Emerson n kablosuz a lar - n n endüstriyel s n f güvenli i kapsaml saha denemeleri ve ba ms z güvenlik uzmanlar n n incelemeleri ile onaylanm flt r. Sa lam bir güvenlik yaklafl m nda flifreleme, belgeleme, do rulama, anti-parazit ve key management teknikleri kullan lmaktad r. KABLOSUZ ÖLÇÜM TEKNOLOJ S : KOLAY, GÜVEN L R VE EKONOM K Emerson Process Management baflkan John Berra, Üreticiler tesislerindeki süprizlerden nefret ederler, ve iflletmede gerçekten neler oldu unu bilebilmek için her bir varl k üzerinde gözleri ve kulaklar olmas n isterler diyor. fiu ana kadar, izlenmesi gereken tüm varl klara eriflmenin kolay, güvenilir ve ekonomik bir yolu yoktu. Üç y ll k müflteri saha denemelerimizi tamamlad k. Bu denemelerde, müflterilerin normalde fark edilmeyecek problemleri süratle ortaya ç kar p çözüm bulduklar - n gördük. Emerson n Ak ll Kablosuz çözümleri rafineriler, petrol ve gaz, kimya, ka t ve su/at ksu gibi çeflitli proses üretim sektörlerine uygulanabilir. Ek olarak, bu teknoloji petrol ve gaz kuyular, boruhatt istasyonlar ve üretim platformlar n n uzaktan izlenmesine de uygulanabilir. Emerson n global SmartStart kablosuz hizmet uzmanlar, müflterilerin Ak ll Kablosuz çözümlerinin tüm potansiyel menfaatlerini görmelerine yard mc olur. lk devreye al mda yard mc olurlar, sa lam haberleflmeyi sa layabilmek için tüm a de- erlendirmesini ve cihaz n seçilen ç k fl için (Modbus, OPC, Ethernet, vs.) ifllevselli inin do rulamas n yaparlar. ARC Tavsiye Grubu ndan bir analist olan Harry Forbes, Kablosuz ölçüm teknolojisi, kullan - c lar n tesislerinde neler oldu unu daha iyi görmelerini ve kontrol etmelerine yard mc olacak diyor. Kurulum giderlerindeki büyük tasarrufun yan nda, bu teknoloji kablolu ölçümlerle mümkün olmayan temel proses ve otomasyon geliflmelerine de yol açacak. Forbes, Bu da on y llard r proses otomasyonundaki en temel ilerlemedir, diye devam ediyor. ARC, yeni ve mevcut uygulamalarda kablosuz teknoloji için bast r lm fl bir talep oldu una inan - yor. Emerson n güçlü markas ve lider pazar konumu, kablosuz ölçüm ça n n geldi- ini tasdik ediyor. Emerson, endüstriyel izleme ve kontrol sistemlerinin ihtiyaçlar - n karfl layacak standartlar gelifltirebilmek için ekipman üreticileri, müflteriler ve HART Communications Foundation n Wireless HART çal flma grubu ve ISA SP- 100 ün de içinde bulundu u endüstri örgütleri ile beraber çal fl yor; bu da kablosuz sensor a teknolojisinin genifl çapta benimsenmesini sa l yor. Emerson, çal flmalar tamamland zaman endüstri standard na uygunluk için kolay bir yükseltme yolunu garanti ediyor. 10 devam 12. sayfada

13 11

14 kapak Do ru endüstriyel kablosuz a n seçilmesi Mevcut kontrol sisteminde ve ileri proses kontrol uygulamalar nda önceden ulafl lamayan verilerin kullan lmas Zafer Küsbeo lu Honeywell Saha Çözümleri Sat fl Müdürü zafer.kusbeoglu@honeywell.com Endüstri tesisinizde kablosuz teknoloji uygulama karar, kablolama masraflar n n ötesinde flirketiniz için önemli faydalar sa layacak olan bir altyap ya olanak tan yan stratejik bir seçimdir. Do ru karar güvenli i art rman za, tesisi optimize etmenize yard mc olacak ve uygunluk sa layacakt r. Kablosuz, endüstri tesislerinde genifl bir flekilde konuflland rmadan önce üzerinde durulmas gereken düflünceleri gerektiren kompleks bir altyap oluflturma teknolojisidir. Bu dokümanda, bu karar verirken dikkate alman z gereken sorular ana hatlar yla belirtilmektedir. OLASILIKLARI DÜfiÜNÜN Kablosuz teknoloji, tesisteki de erin kilidinin aç lmas ile, hareketli ve daha verimli bir iflgücünün devreye sokulmas için düflük maliyetli çözüm sa lar. Olas l klar sonsuzdur. Geleneksel cihazlar n ulaflamad yerlerde veri toplayan ve bilgili kararlar vermek için daha fazla gerçek zamanl veri sa layan sensörleri düflünün. Daha düflük kurulum maliyetleri taahhüdünü yerine getiren bir kablosuz a düflünün. Endüstriyel kullan c lar: nsanlar, tesisi ve çevreyi emniyetle koruyacak Tesis ve varl k güvenilirli ini iyilefltirecek Verimli çal flanlar ve proseslerle tesisleri mükemmele erifltirecek Endüstriyel ve çevresel standartlara uyan muhtelif tiplerde kablosuz çal flacak uygulamalar destekleyen, emniyetli ve güvenilir bir a beklemektedir Bu kablosuz çal flan çözümler afla daki uygulamalar arac l yla iflletimsel ve güvenlik faydalar sa layacakt r: nsanlar n, tesisin ve çevrenin emniyetle korunmas Tesis genelinde çal flan yerlerini izlemek ve emniyetli, prosedüre uygun operasyon gerçeklefltirilmesini sa lamak için gerçek zamanl bir yer saptama sistemi Emniyet duflu izlemesi Acil durumlara müdahale edenleri destekleyen bir altyap Kablosuz s z nt tespit ve onar m deste- i Mevcut kontrol ve emniyet sistemlerine entegrasyon Tesis ve varl k güvenilirli inin iyilefltirilmesi Tan koyucu cihaz sa l k de erlendirmeleri için ekipman ve saha cihazlar n n sürekli flekilde kablosuz izlenmesi Tafl nabilir iflçi cihaz iflletmeye al nmas ve otomatik saha operatör rauntlar na yap land r lmas ve internetteki veri, rapor ve k lavuzlara eriflim Bilgisayarl bak m yönetim sistemi, envanter yönetimi ve doküman yönetimi gibi ekipman sa l k yönetim görsellefltirilme Verimli çal flanlar ve proseslerle tesisleri mükemmele erifltirilmesi Masa üstü uygulamalar n ve kumanda odas ekranlar n el bilgisayarlar ndan iflleten mobil operatörler Tesiste gerçek ölçümleri tahmini de erlere karfl izleyen veya uzaktan kumanda amaçl girifl/ç k fl modülleri ve sensörler Tank enstrümantasyonunun üst modele geçirilmesi için sensörler Wi-Fi cihazlarla donat lm fl bütün saha iflçileri aras nda iletiflim kurulmas için Voiceover IP Borulama sistemlerinin bütünlü ünü sa lamak için sürekli kablosuz korozyon tespit Endüstriyel ve çevresel standartlara uyum Emisyon izleme S z nt tespit ve onar m deste i MEVCUT VE GELECEKTEK GÖRÜNÜM Geliflmekte olan pek çok teknolojide oldu- u gibi, günümüzün piyasas endüstriyel ifl ihtiyaçlar n taktik olarak çözebilecek, ancak gelece e ait ihtiyaçlar karfl lamayabilecek kablosuz çal flan çözümler sunmaktad r. De inilmesi gereken kilit uygulama problemlerine; birkaç ile binlerce aras ndaki çoklu cihaz tiplerinin iflletilmesi, parazitli radyo frekans ortamlar nda faaliyet göstermek, verileri güvenli flekilde ve gerek duyuldu unda göndermek, öngörülebilir enerji yönetimi ve sa lam güvenlik gelmektedir. Geliflme aktivitelerine ayak uydurulmas na yard mc olmak ve kullan - c lar n uygulamalar için en iyi çözümü bulmalar na yard mc olmak için baz kurulufllar aç k çözümler sunman n yan s ra öneriler veya standartlar da haz rlamaktad r. Örne in, 2005 y l n n bafllar nda kabul edilen Enstrümantasyon, Sistemler ve Otomasyon Derne i nin (ISA) SP100 inisiyatifi bir dizi standart, önerilen uygulama ve teknik belge tan mlanmas ve yay nlanmas arac l yla otomasyon ve kontrol ortam nda kablosuz sistemlerin uygulanmas için bir yol haritas yarat lmas ad na f rsat sunmaktad r. SP100 grubu tedarikçi, son kullan c ve Ar-Ge topluluklar n n temsilcilerini dengeli bir dizi yönerge oluflturmak için bir araya getirir. Geliflmekte olan standartlar kablosuz teknoloji seçimi yapmak için bir kriteri temsil etmektedir. Ancak, muhtelif çözümlerin mevcut olmas veya ufukta gözükmesi ile günümüzde kablosuz çal flt r lan uygulamalarla kullan labilecek faydalardan yararlanmaya bafllamak için bir f rsat mevcuttur. KABLOSUZA HAZIRLANMA Pek çok endüstriyel tesis hedefledikleri ih- 12

15 kapak tiyaçlar için zaten kablosuz a lar konuflland rmaktad r. Tesislerin gelece e haz rlanmas na yard mc olmak için, afla daki liste bu geliflmekte olan teknolojinin sa lam ifl sonuçlar na olanak sa lamak için sorulacak olan sorular ve görüflleri sunmaktad r. fllevsellik ve uygulamalar Kablosuz teknoloji ile kaç tane farkl fonksiyonun daha verimli oldu unu düflünün. Yönetmek ve idare etmek için çoklu kablosuz a kullanmak istiyor musunuz yoksa yaln zca bir stratejik a m istiyorsunuz? (Pek çok kullan c n n birden fazla amac vard r ancak yönetmek için yaln zca bir kablosuz a istemektedirler.) Baz basit kontrol uygulamalar n dikkate alacak m s n z? Saha iflçilerinizin el cihazlar ile verilere eriflimine ve tesisteki muhtelif sunucularla etkileflime girmesine imkan vermek istiyor musunuz? lk yard m ekiplerinin acil durumlarda kablosuz a n z kullanmas n istiyor musunuz? Öncelikle mevcut ve gelecekteki kablosuz ihtiyaçlar n z belirlemeniz ve bu ihtiyaçlar n za istinaden kablosuz a seçiminiz hakk nda stratejik bir karar vermeniz önemlidir. Çoklu-h z deste i Kumanda odas na baz uygulamalar için h zl ve di erleri için daha az h zl ulaflacak bilgi ihtiyac n z var m? Alarmlar n z n izleme bilgileri ile ayn h zda geriye iletilmesine gücünüz yetecek mi? Belirli proses ölçümleri için düflük h zl izleme ile birlikte yüksek h zl izleme yapacak m s n z? Güvenilirlik Operasyonlar n z kablosuz olarak gönderilen bilgiler olmadan ayakta kalabilir mi? Günümüzde pek ço u kalabilir ancak ileriye bakt kça ve kablosuzu gerçekten benimsedi inizde gelecekteki uygulamalar n z daha güvenilir bir a gerektirecektir. Ayr ca, pek çok kablosuz çözüm tesisiniz için s n rl bant geniflli i sa layan lisanss z Enstrüman, Bilimsel ve Medikal (ISM) frekans bantlar kullanmaktad r. Endüstriyel tesisinizde ISM bantlar n nas l kullanaca n za dair bir plan gelifltirdiniz mi? Bu düflünce tesislerin sa lam kablosuz operasyonlara imkân vermesine yard mc olacakt r. Mükemmel olmayan ISM bantlar azalt lm fl ölçeklenebilirlik ve güvenilirli e sebep olacak, zaten dolu olan bir tesisat borusu gibi, kablosuz kullan m - n z s n rland racakt r. Güvenlik Güvenlik kötü niyetlere karfl korunmak ve fikri mülkiyetinizi, kar n z ve elemanlar n z korumak için elzemdir. Ne tip güvenli e ihtiyac n z var? Ne kadar yeterli? Yaln zca bir güvenlik sistemine mi yoksa sistemlerine mi ihtiyac n z var? Bunlar endüstriyel kablosuz a n z stratejik olarak konuflland r rken dikkate al nacak önemli düflüncelerdir. Muhtemelen yaln zca bir kablosuz güvenlik yaklafl m na sahip olmak istenecektir. Bu durum size yönetmeniz için tek bir sistem verir ve günümüzdeki ve gelecekteki kablosuz kullan mlar - n zla eflleflecek en iyi mevcut çözümü seçmeniz için f rsat sa lar. Kablosuz çal flmaya haz r m s n z? Dikkate al nacak olan baz sorular: Saha iflçilerinizin el cihazlar ile verilere eriflimine ve tesisteki muhtelif sunucularla etkileflime girmesine imkân vermek istiyor musunuz? Operasyonlar n z kablosuz olarak getirilen bilgiler olmadan ayakta kalabilir mi? Yaln zca bir güvenlik sistemine mi yoksa sistemlerine mi ihtiyac n z var? Kablosuz cihazlar n z n ne kadar süreyle ba ms z enerji beslemesi yapmas n istiyorsunuz? A n z n flimdi ve gelecekte kaç tane cihaz kullanmas n istiyorsunuz? Kaç tane uygulama arayüzü kablosuz verilere ihtiyaç duyacak? Kendi kendine yeten ve öngörülebilir güç yönetimi Pek çok kullan c kablosuz tesisat düflündü ünde kablo olmamas n n iyi taraf n ve maliyet avantaj n anlamaktad r, ancak ayn zamanda tesis boyunca endüstriyel cihazlarda pek çok pil de- ifltirmek zorunda olman n dezavantaj n da düflünmeleri gerekmektedir. Cihaz güç yönetimi kablosuz a seçerken çok önemli bir noktad r. Kablosuz cihazlar n z n ne kadar süreyle kendi gücünü sa lamas n istiyorsunuz? Kablosuz cihazlar n z raporlama h - z ihtiyaçlar n z karfl layabilmek için monte edilecek ek ürünler gerektiriyor mu? Hangi seviyede bir öngörülebilir bak m program na ihtiyac n z var? Bu kompleks bir sorudur çünkü cevap güç kayna n, cihaz ihtiyaçlar n ve hangi s kl kla cihaz n iletiflim kurdu unu göz önüne almal d r. Pek çok kullan c en az üç y l süreyle ve en iyi ihtimalle cihaz n ömrü boyunca kendi gücünü sa layan bir cihaza gerek duyacakt r. Bu, kablosuz a seçerken makul bir taleptir. Ölçeklendirilebilirlik Gelecekteki büyümenin planlanmas ve kablosuz talepleriniz birkaç bin cihaz için oldu unda neyle karfl lafl laca n n düflünülmesi a n z seçerken göz önüne al nmal d r. A n z kaç tane cihaz kullanabilir? Bu, kablosuz a n z n ömrü için yeterli olacak m? A kapasitenizi aflarsan z ne olacak? A n z geniflleyebilecek mi? Pek çok kullan c çok s n rl kablosuz ihtiyaçla bafllar ancak kablosuz teknolojinin faydalar n görmeye bafllad kça ihtiyaçlar katlanarak artar. Yat r m koruma ve uygulama entegrasyonu Pek çok fabrika, tesis boyunca önceden çoklu uygulama arayüzleri ve kablosuz ürünler konuflland rm fl olman n faydas n görür. Bu ara yüzlere Modbus, OPC, HART, FOUNDATION Fieldbus, Profibus, Ethernet ve pek çok baflkalar dâhildir. Bunlar n kaç tanesi tesisinizde konuflland - r lm fl durumda? Genellikle, tesisler farkl departmanlar taraf ndan tahrik edilen çoklu uygulama arayüzleri içerir. Pek çok kullan c ayr ca mevcut uygulamalar kullanmak için kablosuz cihazlardan bilgi gelmesini ister. Stratejik bir kablosuz a seçerken kablosuz veriye gerek duyabilecek bütün mevcut uygulamalar n zla kolayca arayüzle ba lanma kabiliyetine sahip olmal - s n z. Bu çok önemlidir çünkü bu a tek bir departman de il tüm operasyona hizmet verecektir. Kablosuz a n z pek çok uygulama arayüzüne hizmet verebilecek mi? Bir sonraki seçiminiz mevcut kablosuz cihazlar n z destekleyecek mi? Seçimler Stratejik kablosuz a n z seçerken, ürün seçimlerine ihtiyaç duyacaks n z. Seçim f rsat n z ideal fiyatland rma alternatifleri ve s n f n n en iyisi ürünlere imkân sa lar. Bir standart gelifltirildi inde veya aç k çözüm getirildi inde, pek çok tedarikçi teknoloji spesifikasyonlar na uyar ve müflteriler için a da konuflland rd klar cihazlarda ve a da çal flt r labilecek uygulamalarda seçenekler sunar. Endüstriyel tesisinize kablosuz konuflland - r rken dikkate al nacak pek çok yön vard r. Bu altyap oluflturan teknolojinin konuflland r lmas stratejik bir karard r. Yukar da tart fl lan bütün hususlar tesisiniz için kapsaml bir kablosuz çözümde dikkate al n. Her bir alana tatmin edici flekilde de inmeyen endüstriyel kablosuz a lar kablosuz teknolojiyi uzun vadeli stratejik kullan m n za uymayabilir. Bu dokümanda tart fl lan ihtiyaçlar karfl layan tedarikçilerin aç k çözüm tekliflerini düflünün. Honeywell bu tedarikçilerden biri olup ihtiyaçlar günümüzde ve gelecekte karfl layan, endüstriyel kullan c lar için tasarlanm fl bir sistem sunmaya kendini adam flt r. Honeywell kablosuz çözümleri hakk nda daha fazla bilgi almak için sitesini ziyaret edebilirsiniz. 13

16 kapak testo Saveris : Kolay, güvenli, verimli ölçüm ve veri izleme testo Elektronik ve Test Ölçüm Cihazlar D fl Ticaret Ltd. fiti. infotesto@testo.com.tr testo Saveris ölçüm sistemi üretim proseslerinde ve ortamda s cakl k ve nem de erlerini ölçer, raporlar ve limit de- erler için alarm verir. G da üretimi, so uk zincir, kalite güvence, Ar-Ge uygulamalar n n yan s ra binalarda s cakl k veya nem ölçüm verilerinin raporlanmas ve de erli envanter, ilaç ve g da gibi s cakl k ve neme duyarl ürünlerin depolama koflullar n n izlenmesi için ideal bir sistemdir. S cakl k ve nem de erlerinin çok hassas ölçümü Radyo prob: Kablosuz kolay ba lant ve veri transferi Saveris ana unite ve problar aras nda iki yönlü veri iletiflimi ve prob haf zas sayesinde ölçüm verilerinin güvenli i Her uygulama için uygun farkl radyo prob ve ethernet prob alternatifleri Limit de erler afl ld nda PC ye ba l olmaks z n LED, röle ç k fl veya SMS ile alarm verme Özel testo Saveris yaz l m ile: - Kurulum esnas nda h zl ve kolay konfigürasyon ve otomatik ölçüm bafllatma - Alarm durumunda iste e ba l olarak e-posta veya ekranda pop-up mesaj ile uyar - Tüm alarm durumlar n n tablo format nda tarihçesi - Ölçüm verilerini kaydederek grafik veya tablo fleklinde görüntüleme - Belirlenen aral klarda otomatik olarak PDF raporlar oluflturma Saveris ana ünitede genifl veri haf zas (her ölçüm kanal için veri) GIDA MADDELE- R NDE SO UK Z NC R N ZLEN- MES Önceden belirlenen s cakl k de- erleri ile uyum, g da üretiminde kalite için belirleyici bir unsurdur ve yasal hijyen gereksinimlerine uygunluk aç s ndan önemlidir. Ayr ca süpermarketlerdeki ve di- er perakendecilerdeki so uk zincirin kesintisiz olarak izlenmesi de gereklidir. testo Saveris; üretim tesislerinde, so uk depolama ve dondurucu alanlar nda ortama ve ürüne ait s cakl k de erlerinin izlenmesi için otomatik bir sistemdir. Limit de erler afl ld zaman alarm verir. Ölçüm verileri ve oluflan alarmlar merkezi olarak bir veri taban nda saklan r ve istenildi i zaman bu bilgilere eriflilebilir. testo Saveris EN standard ile uyumludur. ÜRET M, KAL TE GÜVENCE VE DEPOLA- MA Endüstriyel tesislerde üretim, kalite güvence ve depolama aflamalar nda ürünlere ait çok fazla miktarda kalite verilerinin kay t alt na al nmas gereklidir. testo Saveris bu verilerin dökümantasyonunu otomatiklefltirir ve limit de erler afl ld nda alarm verir. Böylece ürünlerin ve proseslerin sabit bir kalite seviyesinde tutulmas güvence alt na al n r. testo Saveris üretim sektöründe, depolama alanlar nda, so utucularda ve havaland rma odalar nda iklimlendirme ve s cakl k de erlerinin izlenmesi ve raporlanmas için idealdir. testo Saveris radyo prob veya Ethernet prob seçenekleri tüm farkl ölçüm ihtiyaçlar na cevap verebilir. AR&GE, LABORATUVARLAR & HASTA- NELER Laboratuvarlar gibi araflt rma ve gelifltirme kurumlar, hassas ürünlerin ve makinalar n izlenmesi için ortama ve prosese ait verilerin kaydedilmesinden sorumludur. testo Saveris, ölçüm verilerinin merkezi bir flekilde raporlamas n sa lar. Böylece havaland rma odalar n n, so utucular n, kurutma odalar n n veya deney düzeneklerinin iklimlendirme ve proses verilerinin kolay ve güvenli bir flekilde izlenmesini garanti eder. testo Saveris in h zl ve kolay kurulum özelli i sayesinde, bu sistem k sa süreli ve uzun süreli kay t alma için uygundur. B NALARDA KL MLEND RME KOfiULLA- RININ ZLENMES Binalarda iklimlendirme koflullar n n izlenmesi ve sabit ortam koflullar n n sa lanmas, özellikle müzelerde ve arfliv odalar nda bulunan hassas, de erli ve pahal nesnelerin korunmas için çok önemlidir. testo Saveris tüm iklimlendirme koflullar - na ait verilerin merkezi olarak kay t alt na al nmas n otomatiklefltiren bir sistemdir. Limit de erler afl ld nda alarm verme özelli i ile testo Saveris, de erli envanteri istenmeyen s cakl k ve nem dalgalanmalar ndan korur. Radyo prob, kablo da n kl - ve karmaflas olmadan kolayl kla gerekli lokasyonlara tak labilir. 14 devam 16. sayfada

17

18 kapak R-LOG GSM RTU Mikrohost Sistem GSM modem tabanl RTU lar konusunda lider Remmon un yenilikçi ürünü R- LOG, modern bir RTU gereksinimi olan birçok farkl uygulamaya son derece basit ve her aç dan aya yere basan çözümler getiriyor. R-LOG genel amaçl, GSM-GPRS tabanl ve çok büyük veri kay t (data logger) kapasitesine sahip bir RTU dur. Veri göndermek/almak için SMS veya GPRS teknolojisini kullan r. 2MB l k dahili haf zas sayesinde çok büyük miktarlarda veriyi kaydedebilir (kaydedilecek kanal adedi ve kaydetme s kl na göre bir y ldan daha uzun süre kay t anlam na gelebilir). GPRS ile belirlenmifl olan veya bütün verileri ile istenen zamanda, istenen s kl kta veya belirlenen bir durum olufltu unda size gönderebilir, yani dünyan n neresinde olursan z olun, verileri takip edebilirsiniz. E er bu verileri sürekli ile almak istemez, istedi iniz zaman görmeyi tercih ederseniz, data-logger verilerinin bir Web Server a yönlendirilmesi sayesinde istedi- iniz zaman istedi iniz yerden login olarak görmeniz de mümkün. Tabi ki belirlemifl oldu unuz herhangi bir alarm durumunda an nda cep telefonunuza SMS mesaj gelmesi, önceki Remmon ürünlerinde oldu u gibi bir standart. Kolay kullan ml yaz l m sayesinde, R- LOG u yaz l mc olmayan bir kullan c bile rahatl kla programlayabilir, ayarlar n de- ifltirebilir; ister RS232 ile do rudan PC ye ba layarak, ister dünyan n öbür ucundan GSM modemi arac l yla. R-LOG UN TEMEL ÖZELL KLER R-COM un donan m altyap s na sahip olan R-LOG un özellikleri flöyledir: HW arayüzleri RS-232 : DB9 (male) Dahili haf za : 2MB Dijital girifl : 8 adet (5-24 VDC) 8 (dijital say c 100 Hz) Analog girifl : 2 ak m (0-20 ma) 2 voltaj (0-10 V) 2 direnç (PT-0100) Dijital ç k fl : 2 (röle, 5A) Protokoller PLC protokolleri : MODBUS ve yayg n PLC markalar n n tamam Fiziksel özellikler: Boyutlar : 10.6?6.3?9cm A rl k : 240gr GSM flebeke arayüzleri Teknoloji : GSM 850/1900 MHz EGSM 900/1800 MHz Protokoller : CSD, SMS, GPRS Modem : Sony Ericsson GR47 veya Telit 864 Elektriksel özellikler Voltaj : 12-24DC Ak m tüketimi : Sürekli 120 ma (@12V), Pik 200mA Çevresel Çal flma s cakl : -25 ile 55ºC Depolama s cakl : -40 ile 85ºC Çal flma nemi : %5 ile % 95 16

19 kapak Endüstri lideri mobil iflgücü yönetimi ve karar destek sistemi ÖZET Kablosuz (Mobile) cihazlar n her türlü veri uygulamas için geliflmesi ile mobil cihazlar kullanan yaz l m uygulamalar n n da çerçevesi geniflledi. Bu yaz - da Invensys firmas n n bir fl Birimi olan Wonderware in IntelaTrac Mobil flgücü ve Karar Destek Sistemi ni (Mobile WorkForce and Decision Support System) anlataca z. Wonderware IntelaTrac Sistemi iflletmeye göre kurgulanabilir bir yaz l m ve saha flartlar na uygun donan mlardan oluflmaktad r. Bu sistem Smartphone, PDA, dayan kl el bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar ve PC ler kullan larak sahada hareket eden personelin her an bilgiye ulaflmas n sa lamaktad r. ÜRET MDE KABLOSUZ (MOB LE) ÇÖZÜM flletmede mükemmeliyeti yakalaman n önemli noktalar ndan biri do ru bilginin do ru zamanda do ru yerde olabilmesidir. Genellikle üretim yap lan iflletmelerde yayg n bilgi kaynaklar ndan gelen bilgiler da n k noktalarda bulunurlar. Operatör ekranlar nda toplanan her türlü grafik ve detay teknik bilgiler operatörler ve yönetim taraf ndan süreci yönetmek için kullan l rlar. Halbuki operatörün en çok bilgiye ihtiyac olan anlar ekran bafl nda de il de sahada hareketli olarak dolaflt zamanlara rastlamaktad r. Bu zamanlarda gördü- ü olaylarla ilgili do ru yorumlar yapabilmesi için bilgiye ihtiyac vard r. Mobil çözümlerde hedef do ru ve en güncel bilgiyi operatörün önüne koyabilmektir. Do ru çözüm, hareket eden operatöre hareketli bir sistem getirmekten geçmektedir. Yaklafl k olarak iflletmelerdeki ekipmanlar n % 40 - % 60 otomatik de ildir, elle çal flmaktad r. flletmedeki bu bölümlerde yap lacak ifllerin optimizasyonu çal - flanlar n getirdi i çözümlerle oluflmaktad r. E er operatörler do ru bilgileri do ru zamanlarda elde ederlerse yapacaklar ifller maliyet düflürme yönünde olup merkezi karar destek sisteminin belirledi i politikalar gerçek hayata geçirecek yönde olur. Mükemmel iflletmenin hayata geçebilmesi için hem karar destek sisteminden operatöre hem de operatörden karar destek sistemine iki yönlü bilgi ak fl gerekmektedir. Böylece karar destek sistemi otomatik olmayan noktalardan gelen bilgileri güncelleyebilir ve operatörde merkezi sistemin bilgi ve kararlar n kolayl kla uygulayabilir. Birçok firmada hareketli personel önemli konularda yeterli bilgi sahibi olmadan karar vermek zorunda kalmaktad r. Özellikle sürece yak n personel, bir fleyler yolunda gitmiyor ise yükselen s cakl hissedebilir, süreçten gelen anormal sesleri duyabilir. Ne yaz k ki böyle durumlarda bile kifliler yaln zca kendi kiflisel deneyimleri ve ak llar ötesinde bir sistemden yard m alam yorlar. Halbuki kendilerinin tafl d bir mobil cihaz vas tas ile merkezi bir sistemden gelen verileri gördükleri ile birlefltirebilseler durumu düzeltici acil önlemleri almalar daha kolaylaflacak ve iflletmenin zaman, ifl güvenli i, malzeme kayb gibi konular nda pozitif bir noktada olmas sa lanabilecektir. Karar destek sistemi tavsiyelerini y llar boyu benzeri sistemler üzerinde çal flan personelin ortak ak l ve tecrübelerine dayand rmakta ve bunu o anda karar almak zorunda kalan personele aktarabilmektedir. Aksi halde bilginin eriflilebilir olmad - ortamlarda iflin bafl nda olan insana ba- ml l k, vardiya de iflimi s ras nda yaflanan kopukluklar, yeni elemanlar n do ru ve yeterince e itilememesi gibi sorunlar sürekli olarak kendilerini tekrarlamaya bafllayacakt r. Durum özellikle yeni süreç düzenlemeleri veya iyilefltirmelerinin yap ld ortamlarda ortaya ç kmaktad r. Süreci mevcut hali ile yöneten personel, iyilefltirmeler için gerekli bilgi ve verileri yönetim kadrosu ile ayn dili konuflmad klar için aktaramamaktad rlar. Halbuki baflar - s zl a neden olan uygulama yanl fllar n n nedenlerini görmek ve yüzlerce uygulamadan gelen tecrübeleri aktarmak günümüzdeki kablosuz teknolojileri kullanarak çok zor olmamaktad r. Bu yaz da verimlili i art rmak için Wonderware IntelaTrac Mobile Workforce and Decision Support System kullanarak yap labilecekleri özetleyece iz. KABLOSUZ YAfiAMAYA BAfiLAMANIN ZAMANI Smart Phone teknolojilerinin yayg nlaflmas ile e-posta, takvim, adres defteri gibi uygulamalar endüstride mobil çal flanlar n iflini kolaylaflt rmak amac ile kullan lmaya baflland. Mobil cihazlar sadece basit web taray c lar de illerdir. Etkili bilgisayarlar olarak adland rabilece imiz bu cihazlar kullanarak co rafi bilgilere ulaflabilmek, RFID ile otomatik veri okuyabilmek, di er veri ve videolar kullanabilmek, geçmifl süreç bilgilerine ve ad m ad m talimat verebilen yaz l m sistemlerine eriflebilmek mümkün olmaktad r. Tüm bu kabiliyetler mobil cihazlar kullanarak ekipman ar zalar n n ilk belirtilerinin izlenmesi, optimal olmayan çal flma koflullar n n saptanabilmesi ve böylece bu koflullar n ilerde yaratabilece i büyük problemlerin engellenmesini sa layabilir. Endüstri liderleri mobil teknolojinin karar destek sistemleri ile ortak çal flmas n n sonucunda ortaya ç kan modelin iflletmelerin optimum çal flmas için çok önemli oldu u ortaya ç km flt r. Mobil cihazlar ile sürecin içinde olan personele an nda iflini en iyi flekilde yapabilmesi için destek sunulabilmektedir. Özellikle petrol ve gaz endüstrilerinde, rafinerilerde, enerji santrallerinde Dr. Ays n Yeltekin EST Enerji ayeltekin@estenerji.com ve ka t endüstrisi gibi zor ve detayl süreçlerin yer ald iflletmelerde mobil uygulamalar n yaratt pozitif fark çok net olarak gözlemlenmektedir. Özellikle Bak m bölümlerinin kazanc inan lmaz gözükmektedir. flletme bak m giderlerinin üçte ikisinin baz kiflilerin yanl fl davran fllar sonucunda ortaya ç kt bilinmektedir. Bunun önlenebilmesi ciddi maliyet düflüfllerine sebep olmaktad r. Ayn zamanda bu yanl fl operasyonlar n yol açt lüzumsuz durufllar, verimlili i büyük ölçüde etkilemektedir. Bu yaklafl mla kritik kaynaklar n zamanlar - n boflalt p iflletmenin verimlili i art r labilmektedir. flletme verimlili inde elde edilen % 0.5 ila % 2 iki aras ndaki azalma veya bak m masraflar nda % 1 ila %5 aras ndaki düflüfl orta ölçekli bir iflletme için yüz milyon dolarlara varabilen mali boyutlar içermektedir. WONDERWARE IntelaTrac IntelaTrac ile afla daki fonksiyonlar gerçeklefltirilmektedir; Yer ve tan m bilgileri Kurallar ve prosedürler Olay tan mlama çerik bilgileri Ortak çal flma dokümanlar Yukar daki alanlarda toplanan bilgiler ve yarat lan dokümanlar mobil personeli süreç yönetimi mekanizmas n n bir parças haline getirmektedir. Böylelikle tüm sistem etkileflimli bir flekilde do ruyu bulmaya çal flmaktad r. Wonderware Mobil Çözümleri konusunda müflteri memnuniyetini sa layabilen tek firma olarak Gartner raporlar nda yer almaktad r. Bu konuda yirmi tane baflar l referans uygulamam z bulunmaktad r. Ayr ca müflterilerin %95 olan tekrar siparifl oran da sistemin baflar s n n bir örne i olarak gösterilebilir. 17

20 haber Kontek yeni ürünleriyle yeni yolunda! Motor H z Kontrol sistemleri pazar n n en büyük distribütörlerinden olan Kontek, Türkiye pazar na yepyeni dünya markalar n dahil etti. Bundan böyle Japon Fuji Electric ve sveçli Emotron firmas n n motor h z kontrol, soft starter ve otomasyon ürünlerini ülkemize getirecek olan Kontek firmas n n yetkilileri amaçlar n n müflterilerine, daha iyi performans/fiyat oran na sahip çözümler sunmak oldu unu belirttiler. Emotron yetkilisi ve Tolga Murat Özdemir Fuji ve Kontek yetkilileri bir arada K ontek, Türkiye pazar na yepyeni dünya markalar n dahil etti. 15 y ll k geçmiflinin çok büyük bir k sm nda Finlandiya sviçre orijinli ABB firmas n n Comp-AC diye adland r lan standart sürücülerini pazara ilk olarak sunan ve bu markan n gerek standart, gerekse mühendislik sürücüleri alan ndaki bilinirligini ve pazar pay n nerede ise; yüzde 0 dan yüzde lere kadar artmas nda çok büyük katk s olan KONTEK ürün gam n gelifltirdi. Bundan böyle Japon Fuji Electric ve sveçli Emotron firmas n n motor h z kontrol, soft starter ve otomasyon (PLC, HMI, AC Servo vb.) ürünlerini ülkemize getirecek olan Kontek firmas n n yetkilileri, de ifliklik konusunda önümüzdeki günlerde daha detayl aç klama yapacaklar n iletirken; baflta gelen amaçlar n n müflterilerine, daha iyi performans/fiyat oran na sahip çözümler sunmak oldu unu da belirtmekten kaç nmad lar. YEN V ZYON: DriveHome Kontek Genel Müdürü Tolga Murat Özdemir, yaln zca ürün portföyünü yenilemediklerini, buna ek olarak, Türkiye de kendi alan nda hep ilkleri gerçeklefltiren bir firma olarak yine bir ilk e imza att klar n ve bu yeni vizyonlar n DriveHome konsepti ile isimlendirdiklerini aç klad. Özdemir, tek marka ile her uygulama için her zaman en uygun çözümü üretemediklerini, baz sektörlerde ve uygulamalarda oldukça kuvvetli olan bir markan n bazen di er sektörlere uygun çözüm üretemedi ini, iflin ekonomik yönünün de özellikle son y llardaki geliflmelere bak ld nda birden çok marka ile çal flman n her yönden gerekli oldu unun aç k oldu unu ifade etti. Amaçlar n n müflterilerine, temsil ettikleri her markan n en iyi oldu u konuda, uygulaman n ihtiyac na göre ve her zaman oldu u gibi flimdi de; sadece ürün sa layan de il, çözüm sunan yaklafl m tarz ile hizmet vermek oldu unu söyledi. Bu yaklafl mlar n da; DriveHome ad ile tescil ettirdiklerini duyurdu. Yeni yaklafl ma göre; 40 aflk n mühendisi olan, toplam 100 kiflilik kadrosu ve yedi bölgedeki faaliyeti ile çok güçlü bir sat fl ve servis a n yöneten Kontek in sahip oldu u tüm markalar, DriveHome çat s alt nda, DriveHome Bayii ve SI, konsepti dahilinde çal flacak olan özenle ve ciddiyetle seçilmifl gerçek partnerleri ve Kontek güvencesi ile bar nd r lacak ve pek çok üretici/sat c firmadan daha zengin olan gerek global gerekse dedicated (O ifle özel) ürün çeflitleri her sektöre hizmet edecek. 18

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

Faaliyet Konular m z:

Faaliyet Konular m z: Faaliyet Konular m z: Is Transfer Bölümü Plakal Is Eflanjörleri Borulu ve Tubuler Eflanjörler Akümülasyon Tanklar Boylerler S v Transfer Bölümü Domestik Pompalar Hijyenik Pompalar Proses Pompalar Hijyenik

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*) TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel

Detaylı

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme 1.0. Girifl 1.1. Bu K lavuz Notunun amac ; Uluslararas De erleme Standartlar Komitesine (UDSK) üye tüm ülkelerde,

Detaylı

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bu formu, müflterilerinizden birinin yaflam boyu de erini hesaplamak için kullan n. Müflterinin ad : Temel formül: Yaflam boyunca müflterinin öngörülen

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

EVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan.

EVOK Güvenlik in hedefi daima bu kalite ve standartlarda hizmet sunmakt r. Hasan ERDEM R. Mustafa AL KOÇ. Yönetim Kurulu Baflkan. EVOK Güvenlik, ülkemizde büyük ihtiyaç duyulan güvenlik hizmetlerine kalite getirmek amac yla Mustafa Alikoç yönetiminde profesyonel bir ekip taraf ndan kurulmufltur. Güvenlik sektöründeki 10 y ll k bilgi,

Detaylı

B LG SAYAR DENET ML KONTROL KAPAS TEM Z

B LG SAYAR DENET ML KONTROL KAPAS TEM Z Sistem bir merkezde tek merkezi bilgisayar üzerinden kontrol edilebildi i gibi, karmafl k kontrol ifllemleri için birden fazla Elimko Endüstriyel Bilgisayar ile Da t lm fl Kontrol (Distributed Control)

Detaylı

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016 TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri 102 Hibrit Sistemlerle En Yüksek Verimlilik Hedefleniyor Derya Sakallıoğlu Yenilenebilir enerji kaynakları ile birlikte kullanılan kojenerasyon sistemleri, hibrit kojenerasyon

Detaylı

konacak bir veya daha fazla tek hat sayfas üzerinden sistemin daha kolay ve anlafl l r olarak izlenmesi

konacak bir veya daha fazla tek hat sayfas üzerinden sistemin daha kolay ve anlafl l r olarak izlenmesi kwh ve/veya kvar) 2- Enerji kalitesi / devaml l izleme ve kontrol otomasyonu a. Enerji izleme ve kontrol b. Kontrol Otomasyonu / yük atma otomasyonu Not: Tüm bunlar n yan nda, makine otomasyonu, proses

Detaylı

NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU

NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU 36 nsan Kaynaklar SMMMO Kurumsallaflma çal flmalar çerçevesinde; 2008 y l nda nsan Kaynaklar Birimi oluflturulmufltur. nsan Kaynaklar Biriminin

Detaylı

Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45)

Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45) SMMMO MEVZUAT SER S 5 Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45) Dr. A. Bumin DO RUSÖZ Marmara Üniversitesi Mali Hukuk Ö retim Üyesi stanbul, Nisan 2006 1

Detaylı

Kritik Altyapı Değerlendirmeleri

Kritik Altyapı Değerlendirmeleri Kritik Altyapı Değerlendirmeleri Kritik Altyapı Değerlendirmeleri Emerson Network Power uzmanlarınca sunulan profesyonel görüşler, altyapınızın hem bugün hem de gelecekte en iyi performansı sergilemesini

Detaylı

PowerLogic Sistem Güç Ölçüm Cihaz PM700 Serisi

PowerLogic Sistem Güç Ölçüm Cihaz PM700 Serisi Güç Yönetimi PowerLogic Sistem Güç Ölçüm Cihaz PM700 Serisi 2005 Müflteri Yard m Hatt 444 30 30 TR-Hotline@schneider-electric.com www.schneider-electric.com.tr Schneider Electric markas Fonksiyonlar ve

Detaylı

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen

Detaylı

Farkl alanlarda çal flmalar n sürdüren firmam z n bafll ca faaliyet alanlar ;

Farkl alanlarda çal flmalar n sürdüren firmam z n bafll ca faaliyet alanlar ; FARK n zolsun Bir DPAK Prestij Torbalar DPAK File Torbalar DPAK Bantl Torbalar Etiketler Etiketli Çuvallar Rulo Etiketler Üzüm Torbalar Sebze Torbalar Koliler Tüp File ve Extrude File çeflitleri Hakk m

Detaylı

Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar. www.gedikdokum.com

Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar. www.gedikdokum.com www.gedikdokum.com Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar Is tma sistemlerinin balanslanmas sayesinde tüm sisteme do ru zamanda, gerekli miktarda debi ve dolay s yla gereken s her koflulda sa lanabilir.

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas

Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas 1 Prof. Dr. Yunus Kishal Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi Tekdüzen Hesap Sistemi ve Çözümlü Muhasebe Problemleri 4. Bas Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Tebli leri

Detaylı

BAfiVURU FORMU. Lütfen Kat lmak stedi iniz Kategoriyi flaretleyiniz:

BAfiVURU FORMU. Lütfen Kat lmak stedi iniz Kategoriyi flaretleyiniz: AMPD ÖDÜLLER 2008 BAfiVURU FORMU AMPD 2008 Ödülleri Program nda yer almak için lütfen afla daki k sa formu doldurup AMPD Merkezi ne ulaflt r n z. Size daha detayl doküman ve kat l m formu gönderilecektir.

Detaylı

... müflterilerin ifllerini kendi iflimiz gibi görerek uzun ömürlü iliflkiler kurmak.

... müflterilerin ifllerini kendi iflimiz gibi görerek uzun ömürlü iliflkiler kurmak. EDSM Enerji kimdir? EDSM Enerji, Enerji Kaynaklar n n ve Enerjinin Kullan m nda Verimlili in Artt r lmas na liflkin Yönetmelik gere ince, binalara ve endüstriyel tesislere enerji yönetim planlama ve strateji

Detaylı

PRC 100 BOYAMA ROBOTU C.000 KULLANIM KLAVUZU

PRC 100 BOYAMA ROBOTU C.000 KULLANIM KLAVUZU PRC 100 BOYAMA ROBOTU C.000 KULLANIM KLAVUZU NOT PRC 100 KULLANIM KLAVUZU 12 2 11 NOT PROGRAM AYARLARI Ç NDEK LER POWER BUTON 1- Ç NDEK LER... 3 GÖSTERGE Power buton ON konumuna getirildi inde ekranda

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m 1.0 Girifl 1.1 Bu K lavuz Notu nun (KN) amac finansal raporlama için De erleme Raporu nu kullananlar ve haz rlayanlar Uluslararas

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır. Yazıyı PDF Yapan : Seyhan Tekelioğlu seyhan@hotmail.com http://www.seyhan.biz Topolojiler Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol

Detaylı

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER Erol LENGERL / Akis Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 473 474 2. Salon - Paralel Oturum VIII - Sistem ve Süreç Denetiminde Karfl lafl lan

Detaylı

Kablo Kanal Sistemleri

Kablo Kanal Sistemleri Schneider Electric Kablo Kanal Sistemleri Katalog Sistem kanalları Yapısal kablolamada uzman çözümler PKS Ultra Yeni tasar m ile daha estetik daha fazla kablo tafl ma kapasitesi (11x0) ve çevreye sayg

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

MESLEK ÖRGÜTLÜLÜ ÜMÜZDE 20 YILI GER DE BIRAKIRKEN

MESLEK ÖRGÜTLÜLÜ ÜMÜZDE 20 YILI GER DE BIRAKIRKEN MESLEK ÖRGÜTLÜLÜ ÜMÜZDE 20 YILI GER DE BIRAKIRKEN Yahya ARIKAN* Meslek yasam z n 20. y l n geride b rak rken,yeniliklerle dolu bir süreci yaflamaktay z. Toplumsal yaflamda ve meslek yaflam m zda sosyal

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

Türkçe PG191. LCD Monitör. H zl Bafllatma K lavuzu

Türkçe PG191. LCD Monitör. H zl Bafllatma K lavuzu PG191 LCD Monitör H zl Bafllatma K lavuzu Güvenlik Bilgisi Monitörü ayarlamadan önce, paket ile birlikte gönderilen tüm belgeleri dikkatlice okuyunuz. Yang n veya elektrik çarpmas riskini önlemek için,

Detaylı

elero SoloTel Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z!

elero SoloTel Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z! SoloTel elero Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z! elero GmbH Antriebstechnik Linsenhofer Str. 59 63 D-72660 Beuren info@elero.de www.elero.com 309400 Nr. 18 101.5401/0305 çerik Güvenlik

Detaylı

ABKR ABK 1036 GALVANİZ SİLO ISI KONTROLÖRÜ KULLANMA KILAVUZU

ABKR ABK 1036 GALVANİZ SİLO ISI KONTROLÖRÜ KULLANMA KILAVUZU ABKR ABK 1036 GALVANİZ SİLO ISI KONTROLÖRÜ KULLANMA KILAVUZU ÖNSÖZ 1989 yılında Bandırma'da 150m2 alanda kuruldu. 2 mühendis ve 2 elektrik teknisyeni ile yem fabrikaları elektrik panoları ve kablo tesisatları

Detaylı

Degisimi_Yonetmek 4/19/10 5:12 PM Page 1 De iflimi Yönetmek

Degisimi_Yonetmek 4/19/10 5:12 PM Page 1 De iflimi Yönetmek De iflimi Yönetmek Cep Yönderi Dizisi Cep Yönderi Dizisi yöneticilerin ifl yaflam nda her gün karfl laflt klar en yayg n meydan okumalara ivedi çözümler öneriyor. Dizi içinde yer alan her kitapta, güçlü

Detaylı

M NYATÜR DEVRE KES C LER

M NYATÜR DEVRE KES C LER Anahtarl Otomatik Sigortalar Ç NDEK LER FM A... A FM A... A Otomatik Sigortalar Özellikler Teknik Tablo Sipariş Kodları Eğriler Faz - Nötr Anahtarlı Otomatik Sigortalar Özellikler Teknik Tablo Sipariş

Detaylı

filetme 1 ÜN TE III filetme YÖNET M I. flletme fllevleri a. Yönetim b. Üretim c. Pazarlama ç. Muhasebe d. Finansman e.

filetme 1 ÜN TE III filetme YÖNET M I. flletme fllevleri a. Yönetim b. Üretim c. Pazarlama ç. Muhasebe d. Finansman e. ÜN TE III I. flletme fllevleri a. Yönetim b. Üretim c. Pazarlama ç. Muhasebe d. Finansman e. Personel Yönetimi filetme YÖNET M BU BÖLÜMÜN AMAÇLARI Bu üniteye çal flt n zda; BU ÜN TEYE NEDEN ÇALIfiMALIYIZ?

Detaylı

3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR

3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR 3. SALON PARALEL OTURUM XII SORULAR VE CEVAPLAR 423 424 3. Salon Paralel Oturum XII - Sorular ve Cevaplar OTURUM BAfiKANI (Ali Metin POLAT) OTURUM BAfiKANI - Gördü ünüz gibi son derece demokratik bir yönetim

Detaylı

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu 30 > 35 nsan Kaynaklar > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu > nsan Kaynaklar Personele Göre fl De il, fle Göre Personel. stanbul Büyükflehir Belediyesi, Personele Göre

Detaylı

Koru1000. Koru1000. beklentilerinizin ötesinde!

Koru1000. Koru1000. beklentilerinizin ötesinde! Koru1000 Koru1000 beklentilerinizin ötesinde! 2016 5 10 15 bar 16 Koru1000 Ölçemezsen, Yönetemezsin! 2 Koru1000 bir ENVEST ürünüdür. envest ba k y y! Envest, enerji ve su verimliliğini ön planda tutan,

Detaylı

MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI

MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI MESLEK MENSUBU KURUMLAfiMA PROJES YOL HAR TASI 33 34 1 Projenin Tan t m ve Proje Kat l mc Baflvurusu SMMMO Yönetim Kurulu nca onaylanan SMMMO Meslek Mensubu Kurumsallaflma Projesi Fizibilitesi Ve Yol Haritas

Detaylı

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch USB KVM Switch Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch Kullanma Kılavuzu DS-11403 (2 Portlu) DS-12402 (4 Portlu) 1 NOT Bu cihaz FCC kurallarının 15. Bölümü uyarınca,

Detaylı

Hukuk için Biliflim, Biliflim için Hukuk... Kurultay : 1-A ve 1-B No lu Salonlar Sergi (Stant) : 2 No lu Salon zmir Uluslararas Fuar Alan - Kültürpark Ülkemizin bilgi otoyollar ile sar ld günümüzde, bilgiyi

Detaylı

Yeni Nesil Beton Santralleri Başlıca Avantajları PowerMix 30

Yeni Nesil Beton Santralleri Başlıca Avantajları PowerMix 30 Yeni Nesil Beton Santralleri Başlıca Avantajları PowerMix 30 Demirstar, değişik kapasite ve özelliklerde ürettiği sabit beton santralleri ile beton üreticilerinin tüm ihtiyaçlarına rahatlıkla cevap verebilmektedir.

Detaylı

Kolayca bağlanın %100. Acti 9: Daha fazla verimlilik. Acti 9 haberleşme sistemi, size ve müşterilerinize tam kontrol olanağını sağlar

Kolayca bağlanın %100. Acti 9: Daha fazla verimlilik. Acti 9 haberleşme sistemi, size ve müşterilerinize tam kontrol olanağını sağlar Kolayca bağlanın Acti 9 haberleşme sistemi, size ve müşterilerinize tam kontrol olanağını sağlar %100 Schneider Electric e özel Acti 9: Daha fazla verimlilik Artık tesisimizdeki her katta, üretim alanında,

Detaylı

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla

Detaylı

Fark basınç ölçüm cihazı

Fark basınç ölçüm cihazı Fark basınç ölçüm cihazı testo 526 Tüm basınç aralıkları için uygundur Sıcaklık kompanzasyonlu fark basınç sensörü, 0... 2000, cihaza entegre Sıcaklık ve basıncı ölçmek üzere kullanılan farklı probların

Detaylı

BİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal

BİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal BİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal müzeler vb.) Bilgi ve iletişim teknolojileri, bilgiye

Detaylı

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI 1 Güç Kaynağı AC Motor DC Motor Diesel Motor Otto Motor GÜÇ AKIŞI M i, ω i Güç transmisyon sistemi M 0, ω 0 F 0, v 0 Makina (doğrusal veya dairesel hareket) Mekanik

Detaylı

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif Dr. Yeflim Toduk Akifl Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif flirket birleflmeleri ve sat nalmalar, türkiye deki küçük iflletmelerden, dev flirketlere kadar her birinin gündeminde olmaya devam

Detaylı

Digitus un alışılmış kutu tasarımı Powerline Wireless 300N Access Point in kutusu için de geçerli. Ürünün ön kısmında yeşil ve beyaz renkler

Digitus un alışılmış kutu tasarımı Powerline Wireless 300N Access Point in kutusu için de geçerli. Ürünün ön kısmında yeşil ve beyaz renkler Digitus DN-15018-1 Tanıtımını gerçekleştireceğimiz sıradaki Digitus ürünü ise Powerline Wireless 300N Access Point. Kısaca Access Point in görevini sizlere aktaralım. Bu cihazın görevini birçok bilgisayar

Detaylı

Bir Çal flan fle Almak

Bir Çal flan fle Almak Bir Çal flan fle Almak Cep Yönderi Dizisi Cep Yönderi Dizisi yöneticilerin ifl yaflam nda her gün karfl laflt klar en yayg n meydan okumalara ivedi çözümler öneriyor. Dizi içinde yer alan her kitapta,

Detaylı

İstemci Yönetimi ve Mobile Printing (Mobil Baskı) Çözümleri

İstemci Yönetimi ve Mobile Printing (Mobil Baskı) Çözümleri İstemci Yönetimi ve Mobile Printing (Mobil Baskı) Çözümleri Kullanıcı Kılavuzu Telif Hakkı 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Microsoft ve Windows, Microsoft Corporation kuruluşunun ABD'de

Detaylı

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ?

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? Yahya ARIKAN* Günümüzde; finansal anlamda ülkeleraras s n r n ortadan kalkmas, teknolojinin geliflimi ve bilgi toplumunun s n rs z imkânlar ile zaman ve mekân

Detaylı

Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli

Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli Sıva altı montaj için Symaro sensörleri yenilikçi ve enerji verimli Sıva altı montaj için enerji tasarruflu Symaro sensörleri DELTA anahtarları serisi ile kullanım için uygun Answers for infrastructure

Detaylı

Do algaz ve LPG çin. Gaz Yak tl Brülörler. ALG Serisi 30-1.200 kw. GARANTi

Do algaz ve LPG çin. Gaz Yak tl Brülörler. ALG Serisi 30-1.200 kw. GARANTi o algaz ve LPG çin Gaz Yak tl Brülörler ALG Serisi -. kw GARANTi ALG Serisi Gaz Brülörleri leri Teknoloji Gaz brülörleri uzun süreli testler sunucunda gaz konusunda deneyimli uzmanlar taraf ndan gelifltirildi.

Detaylı

Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri

Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri 2 Makinaya farklı bakış açıları sayesinde uzun veya kısa boylu operatör oturarak ya da ayakta çalışabilir - Rittal taşıyıcı kol sistemleriyle izleme ve kumanda

Detaylı

Portatif Benzinli Jeneratörler

Portatif Benzinli Jeneratörler Portatif Jeneratörler HT YACA UYGUN JENERATÖR SEÇ M Jeneratörünüzü sat n almadan önce mutlaka besleyece iniz cihazlara göre güç tespiti yap lmal d r. Jeneratörden beslenecek cihazlar n tüm girifl güçleri

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman Ö RETMEN ÖZ DE ERLEND RME FORMU K fi L K ÖZELL KLER flimi seviyorum. Sab rl y m. Uyumluyum. fl birli ine aç m. Güler yüzlüyüm. yi bir gözlemciyim. yi bir planlamac y m. Çocuklara, ailelere, meslektafllar

Detaylı

ELEKTRON K ELEKTR K SAYAÇLARI

ELEKTRON K ELEKTR K SAYAÇLARI SAYACLARI Monofaze Elektronik Elektrik Sayaçlar Aktif Ç NDEK LER Özellikler Teknik Tablo ve Sipariş Kodları Teknik Resimler 1 2 3 Trifaze Elektronik Elektrik Sayaçlar FTS3D Aktif FTS3K Kombi (Aktif + Reaktif)

Detaylı

Özelleştirilebilir Akıllı Ev Sistemi

Özelleştirilebilir Akıllı Ev Sistemi Akıllı e Yaşam size evinizdeki tüm elektrikli eşyaları, aydınlatma sistemini, güvenlik sistemini mobil uygulamayla kontrol etmenizi ve yönetmenizi sağlar. Akıllı e Yaşam aynı zamanda min. %30 enerji tasarrufu

Detaylı

Teknik sistem kataloğu Terminal kutuları KL

Teknik sistem kataloğu Terminal kutuları KL Teknik sistem kataloğu Terminal kutuları KL 1 4 6 5 3 7 2 Küçük panolar Dünya çapında onaylı ve çok sayıda standart ölçülerde stoklarımızda mevcut. Pratik sistem aksesuarları, KL terminal kutularını yaygın

Detaylı

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor!

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dursun YILDIZ topraksuenerji 21 Ocak 2013 ABD Petrol İhracatçısı Olacak. Taşlar Yerinden Oynar mı? 1973 deki petrol krizi alternatif enerji arayışlarını arttırdı.

Detaylı

İşletme Gelişimi Atölye Soruları

İşletme Gelişimi Atölye Soruları İşletme Gelişimi Atölye Soruları Şemsettin Akçay Satış Pazarlama ve İnovasyon Mühendisi İşletmenizi Başarıya Götüren 50 Soru! Bir gün küçük kızımız Lara (o zaman 3.5 yaşındaydı): Baba deniz gölgesi nedir,

Detaylı

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina .. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü

Detaylı

MODÜLER PANO SSTEMLER

MODÜLER PANO SSTEMLER MDÜLER PN SSTEMLER Tip Testli Pano Ç NDEK LER Tip Testli Pano Özellikleri Elektriksel - Mekaniksel Karakteristikler FMP-1 Modüler Panolar Pano Ölçüleri Pano Bileşenleri FMP-2 Modüler Panolar Pano Ölçüleri

Detaylı

Genel Yay n S ra No:148 2009/14 Cep Kitapl : XLV. Yay na Haz rlayan Av. Celal Ülgen - Av. Coflkun Ongun. Kapak Can Eren

Genel Yay n S ra No:148 2009/14 Cep Kitapl : XLV. Yay na Haz rlayan Av. Celal Ülgen - Av. Coflkun Ongun. Kapak Can Eren Genel Yay n S ra No:148 2009/14 Cep Kitapl : XLV ISBN No: 978-99-44-234-22-1 Yay na Haz rlayan Av. Celal Ülgen - Av. Coflkun Ongun Kapak Can Eren Tasar m / Uygulama Referans Ajans Tel: +90.212 347 32 47

Detaylı

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Adana Eriflkin Kemik li i Nakil ve Hücresel Tedavi Merkezi, Türkiye

Detaylı

BQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK

BQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK Modbus Dijital Giriş 24 Kanal Kullanım Kılavuzu Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK İçindekiler İçindekiler... 2 1. Cihaz Özellikleri... 3 2. Genel Bilgi... 4 2.1. Genel Görünüm... 4 2.3 Cihaz Boyutları...

Detaylı

5/8 Bağlantı Noktalı Gigabit Ethernet Anahtarı

5/8 Bağlantı Noktalı Gigabit Ethernet Anahtarı 5/8 Bağlantı Noktalı Gigabit Ethernet Anahtarı Kullanım Kılavuzu Onay FCC Beyanı Bu test edilmiş ve FCC Kuralları Kısım 15 de belirtilen teknik özelliklere göre B Sınıfı aygıtların sınırları ile uyumlu

Detaylı

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas

Detaylı

Kablosuz iletiflimin ve performansın zirvesi

Kablosuz iletiflimin ve performansın zirvesi Kablosuz iletiflimin ve performansın zirvesi LCS YAPISAL KABLOLAMA S STEMLER / Wi-Fi YEN L KLER www.legrand.com.tr L C S YAPISAL KABLOLAMA S STEMLER Wi-Fi: LCS yap sal kablolama sistemlerinin tamamlay

Detaylı

e-bülten STANBUL B LG ÜN VERS TES LET fi M FAKÜLTES REKLAMCILIK BÖLÜMÜ ADWORKERS YEN AJANS VE MÜfiTER LER YLE DD ALI!

e-bülten STANBUL B LG ÜN VERS TES LET fi M FAKÜLTES REKLAMCILIK BÖLÜMÜ ADWORKERS YEN AJANS VE MÜfiTER LER YLE DD ALI! 2007 3 ADWORKERS YEN AJANS VE MÜfiTER LER YLE DD ALI! stanbul Bilgi Üniversitesi Reklamc l k Bölümü 4. s n f ö rencilerinden oluflan AdWorkers reklam ajans, Türkiye nin önde gelen reklam ajanslar yla birlikte

Detaylı

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama

Detaylı

Basın Bülteni. Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası BD235 23.06.2014

Basın Bülteni. Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası BD235 23.06.2014 Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası Bosch Rexroth ana bayisi Rota Teknik A.Ş. ile Japon TAISEI ve ANEL firmasının ortak olarak geliştirdiği Marmaray Tünel Havalandırma Elektropnömatik Kontrol Sistemi

Detaylı

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın

Detaylı

40 yard mc olur, önlemeye yard mc olur. engellenmesine sa layarak Binalarda ba ms z birimleri birbirinden ay ran dö emelere, duvarlara, , çat s na Binan n Enerji Kimlik Belgesi var m? (Bu belge, s tma,

Detaylı

X. BÖLÜM AYDINLATMA OTOMASYON S STEM

X. BÖLÜM AYDINLATMA OTOMASYON S STEM X. BÖLÜM AYDINLATMA OTOMASYON S STEM 10.1. AYDINLATMA YÖNET M Yap lan araflt rmalar, bir otomasyon sisteminin tam anlam ile uygulanmas ve teknik elemanlar n programl bak mlarda ald önlemler sonucunda y

Detaylı

5651 SAYILI YASANIN GEREKLER N TRCwifiZone LE UYGULAYIN

5651 SAYILI YASANIN GEREKLER N TRCwifiZone LE UYGULAYIN Her Yerden Kolay Internet Eriflimi ve Çözümleri 5651 SAYILI YASANIN GEREKLER N TRCwifiZone LE UYGULAYIN nternet Servisiniz Kontrolünüz Alt nda TRCwifiZone Nedir? TRCwifiZone; kablolu veya kablosuz internet

Detaylı

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler ÜN TE II L M T Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler MATEMAT K 5 BU BÖLÜM NELER AMAÇLIYOR? Bu bölümü çal flt n zda (bitirdi inizde), *Bir

Detaylı

Ders 13: DO RULAMA KAYNAKLARI

Ders 13: DO RULAMA KAYNAKLARI Do rulama kaynaklar nedir? Do rulama kaynaklar, göstergelerde belirtilen bilginin bulunabilece i kayna a iflaret eder. Bu bilgi kaynaklar ayn zamanda projenin belgelenmesinin bir parças n oluflturur. Göstergede

Detaylı

GARANTİÖTESİ. Çok düşük bir bedel karşılığında. Ekstra Güvence

GARANTİÖTESİ. Çok düşük bir bedel karşılığında. Ekstra Güvence GARANTİÖTESİ Çok düşük bir bedel karşılığında Ekstra Güvence Gönül rahatlığıyla keyfini çıkarın! Dürüst olmak gerekirse, yeni bir elektronik cihaz bizim için çok değerli değil midir? Uzun süre arayıp fiyatları

Detaylı

ç kar lmas için çal flt klar n ifade eden Türk, Her geliflinizde Baflkent OSB nin sürekli de iflti ini göreceksiniz dedi.

ç kar lmas için çal flt klar n ifade eden Türk, Her geliflinizde Baflkent OSB nin sürekli de iflti ini göreceksiniz dedi. 4 Ankara- Baflkent OSB, bir ilk i daha gerçeklefltirdi. Kooperatif olarak örgütlenip, daha sonra organize sanayi bölgesine dönüflen OSB ler aras nda genel kurulunu yapan ilk kurulufl oldu. Sanayi ve Ticaret

Detaylı

LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI

LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI Haberler 4857 SAYILI fi KANUNU LE LG L YÖNETMEL KLER N DE ERLEND R LMES TOPLANTISI YAPILDI 14 May s 2004 tarihinde Sendikam z Binas Mesut Erez Konferans Salonunda 4857 Say l fl Kanunu le lgili Yönetmeliklerin

Detaylı

Yorka Yazılım Dokuma Otomasyonu Projesi. KONU : Dokuma Üretim Takibi ve Otomasyonu

Yorka Yazılım Dokuma Otomasyonu Projesi. KONU : Dokuma Üretim Takibi ve Otomasyonu KONU : Dokuma Üretim Takibi ve Otomasyonu GENEL TANIMLAMA: Projenin amacı, gerçek zamanlı üretim bilgisi sağlamak için fabrika bünyesinde hali hazırda çalışmakta olan muhtelif marka ve özellikte dokuma

Detaylı

ATAÇ Bilgilendirme Politikası

ATAÇ Bilgilendirme Politikası ATAÇ Bilgilendirme Politikası Amaç Bilgilendirme politikasının temel amacı, grubun genel stratejileri çerçevesinde, ATAÇ İnş. ve San. A.Ş. nin, hak ve yararlarını da gözeterek, ticari sır niteliğindeki

Detaylı

PROMOSYON VE EfiANT YON ÜRÜNLER N GEL R VE KURUMLAR VERG S LE KATMA DE ER VERG S KANUNLARI KARfiISINDAK DURUMU

PROMOSYON VE EfiANT YON ÜRÜNLER N GEL R VE KURUMLAR VERG S LE KATMA DE ER VERG S KANUNLARI KARfiISINDAK DURUMU PROMOSYON VE EfiANT YON ÜRÜNLER N GEL R VE KURUMLAR VERG S LE KATMA DE ER VERG S KANUNLARI KARfiISINDAK DURUMU Aytaç ACARDA * I G R fi flletmeler belli dönemlerde sat fllar n artt rmak ve iflletmelerini

Detaylı

2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme

2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme 2. Projelerle bütçe formatlar n bütünlefltirme Proje bütçesi haz rlarken dikkat edilmesi gereken üç aflama vard r. Bu aflamalar flunlard r: Kaynak belirleme ve bütçe tasla n n haz rlanmas Piyasa araflt

Detaylı

ELEKTRİK FATURALARINIZDA REAKTİF CEZA ÖDÜYORMUSUNUZ? ELEKTRİK FATURALARINIZI DÜZENLİ OLARAK KONTROL EDİYORMUSUNUZ?

ELEKTRİK FATURALARINIZDA REAKTİF CEZA ÖDÜYORMUSUNUZ? ELEKTRİK FATURALARINIZI DÜZENLİ OLARAK KONTROL EDİYORMUSUNUZ? ELEKTRİK FATURALARINIZDA REAKTİF CEZA ÖDÜYORMUSUNUZ? ELEKTRİK FATURALARINIZI DÜZENLİ OLARAK KONTROL EDİYORMUSUNUZ? Elektrik faturalarındaki cezalı ödemelerin genellikle farkına varılmaz. Aktif harcama

Detaylı

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar. Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,

Detaylı

performansi_olcmek 8/25/10 4:36 PM Page 1 Performans Ölçmek

performansi_olcmek 8/25/10 4:36 PM Page 1 Performans Ölçmek Performans Ölçmek Cep Yönderi Dizisi Cep Yönderi Dizisi yöneticilerin ifl yaflam nda her gün karfl laflt klar en yayg n meydan okumalara ivedi çözümler öneriyor. Dizi içinde yer alan her kitapta, güçlü

Detaylı

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com NTERNET S TES TANITIMI RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com ran slâm nk lâb n n 25. y ldönümü münasebetiyle hizmete aç lan ran slâm Cumhuriyeti

Detaylı

BA IMLILAR Ç N ANKET ÇALIfiMASI

BA IMLILAR Ç N ANKET ÇALIfiMASI BA IMLILAR Ç N ANKET ÇALIfiMASI MESLEK ETK NL KLER 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU 1076 BA IMLILAR Ç N ANKET ÇALIfiMAS De erli Meslek Mensubumuz, stanbul Serbest Muhasebeci

Detaylı

BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı

BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yayınlanma tarihi: 05.12.2008 Yürürlüğe girme tarihi: 05.12.2009 Vorlage 1 09/2006 Viessmann Werke Kapsam Mevcut ve yeni yapılacak konut, ticari ve hizmet amaçlı kullanılan

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,

Detaylı