Nörofibromatozis Tip 1 Tanılı Olguların Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi

Transkript

1 Nörofibromatozis Tip 1 Tanılı Olguların Değerlendirilmesi: Tek Merkez Deneyimi Nurşah Eker, Ayşe Gülnur Tokuç, Burcu Tufan Taş, Berkin Berk, Emel Şenay, Barış Yılmaz Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hematoloji ve Onkoloji BD

2 Nörofibromatozis Nörofibromatozis (NF), benign ve malign tümör gelişme riskleri olan heterojen bir klinik tablo olup en sık görülen nörokutanöz sendromdur. Otozomal dominant kalıtım gösterir. İnsidansı 1/ dir. NF den sorumlu gen 17q11.2 kromozomunda lokalize olup nörofibromin denilen proteini meydana getirir. Nörofibrominin tümör baskılayıcı davranma özelliği olduğu için bu gende oluşan mutasyonlar çeşitli benign ve malign tümoral gelişimlere neden olur. Nörofibromatozis tip 1 (NF-1) en sık görülen alt tipidir.

3 Amaç Bu çalışmada merkezimizde NF-1 tanısı ile izlenen olgularımızı geriye dönük olarak inceleyerek klinik özelliklerini sunmayı amaçladık

4 Method tarihleri arasında merkezimizde NF-1 tanısı alan ve takip edilen hastaların dosya kayıtları geriye dönük olarak incelendi. Hastaların Aile hikayeleri, Varsa genetik incelemeleri, Dermografik bilgileri, Fizik muayene sonuçları, Oftalmolajik muayeneleri, Abdominal ultrasonografi ile beyin ve orbital manyetik rezonans inceleme sonuçları değerlendirildi.

5 NF- 1 tanı kriterlerine* dayanılarak; Sütlü kahve lekeleri (prepubertal >5 tane, >0,5 cm ya da postpubertal >1,5 cm), >1 kutanöz ya da subkutanöz nörofibrom veya 1 pelxiform nörofibrom, Aksiler çillenme, Optik gliom, Lisch nodülü, İskelet displazisi, Birinci derecede akrabada NF-1 tanısı olması kriterlerinden iki veya daha fazlası olan hastalara NF-1 olarak kabul edildi. * NIH consensus development conference 1988

6 Bulgular-1 NF-1 tanılı 95 olgunun; 42 si (%44,2) kız, 53 ü (%55,8) erkek Hastaların ortalama başvuru yaşı 8 yıl (1-17 yıl) idi <1 yaş hastamız yok < 3 yaş hasta sayısı 17 hasta En sık başvuru şikayetleri %77,8 (n=74) oranı ile vücutta sütlü kahve lekeleri (cafe au lait) idi. On altı (%16,8) hastada aile hikayesi vardı. On beş (%15,7) hastada Lisch nodülü, On dokuz(%20) hastada nörofibrom mevcuttu.

7 Bulgular-2 Tümoral gelişimler açısından incelendiğinde; 1 hastada dilde fibrom, 5 (%5,2) hastada santral siniri sisteminde düşük dereceli glial tümör, 20 (%21) hastada optik gliom(og) geliştiği saptandı. ***OG gelişen hastaların 15 de(%75) görme fonksiyon problemi mevcuttu ve 6 sı klinik ve/veya radyolojik progresyon nedeni ile kemoterapi aldı.

8 Bulgular-3 Endokrinolojik açıdan bakıldığında; Bir hasta puberta prekoks, İki hasta hipotiroidi, İki hasta diabetes insipudus nedeni ile takipli idi. Hastaların 94 ne beyin MR çekilmişti ve 41(%43,6) de beyin MRI görüntülemelerinde hamartom saptandı. İki hastada nörokognitif bozukluk mevcuttu ve 3 hasta epilepsi nedeni ile takip edilmekteydi. Bir hastamızda skolyoz mevcuttu. ***Hastaların 60 (%63,1) ı stabil ve sorunsuz olarak takiplerine devam etmekte iken 35(%36,8) hastanın ise düzenli takibe gelmediği saptandı.

9 Bulgular-4 Genetik inceleme rutin yapılmamakta Mozaik ya da segmental NF düşünülen hastalarda yapılmakta İki hastamızda yapıldığı saptandı NF-1 geninin 36.ekzonunda p.ser1733phefs*3 (c.5194_5195inst) mutasyonu heterozigot NF-1 geninin 27.intronunda c T> A değişimi heterozigot

10 Tartışma-1 NF-1 in en tipik klinik özelliklerinden biri olan sütlü kahve lekeleri bizim çalışmamızda da %77,8 oranı ile en sık başvuru şikayeti idi. Literatürde* %15-20 sıklığında belirtilen Lisch nodülü hastalarımızın %15,7 de saptanmıştı. Literatürde** özellikle 7 yaşın altında %15 oranında OG ve %2-3 oranında serebral gliom gelişme riski belirtilmekte olup, hastalarımızın %20 de OG ve %5,2 de düşük dereceli glial tümör tanıları mevcuttu. *Boyd KP, Korf BR, Theos A. Neurofibromatosis type 1. J Am Acad Dermatol 2009;61:1-14 ** Listernick R, Louis DN, Packer RJ, Gutmann DH. Optic pathway gliomas in children with neurofibromatosis type 1: consensus statement from the NF1 optic pathway glioma study. Ann Neurol 1997;41:

11 Tartışma-2 Puberte prekoks ve 2 hastada DI bizim çalışmamızda da suprasellar bölgeye uzanan düşük dereceli glial tümörler nedeni ile idi. İki hastadaki hipotiroidi ise santral kaynaklı değil idi. %10 oranında görülebilen skolyoz ise sadece bir hastamızda mevcuttu---- tartışmalı İki hastamızda nörokognitif bozukluk mevcuttu---- tartışmalı

12 Sonuç NF-1, malign tümör gelişim riski ve özellikle optik glioma bağlı oluşabilecek görme fonksiyon kayıpları ile ciddi morbidite ve mortalite nedeni olabilmektedir. Bu nedenle bu hastaların tanınması, kalıtım riski nedeni ile aile eğitimi, mortalite ve morbiditenin azaltılması için multidisipliner bir yaklaşım ile takip edilmeleri gerektiğini düşünmekteyiz.

13 Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Onkoloji NF-1 İzlemi-1 NF-1 tanı kriterlerine göre 7 kriterden en az ikisi pozitif olan hastalar NF-1 tanısı alıyor. Aktif olarak; Gerektiğinde; Çocuk Onkoloji - Dermatoloji Çocuk Nöroloji - Ortopedi Çocuk Endokrin - Beyin Cerrahisi Göz Hastalıkları - Genetik

14 Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Onkoloji NF-1 İzlemi-2 6 ay- 1 yıl aralıklarla takip edilmekte Şikayet ve fizik muayene bulgularına göre tetkik edilmekte, Bazal olarak beyin MRI, orbita MRI, abdominal USG Rutin göz muayenesi, Her kontrolde tansiyon ölçümü, skolyoz muayenesi

15 TEŞEKKÜRLER