İktisada Giriş I. 31 Ekim 2016

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İktisada Giriş I. 31 Ekim 2016"

Yildiz Bolat
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İktisada Giriş I 31 Ekim 2016

8 Talep, Arz ve Piyasa Dengesi Fiyat ile talep edilen miktar arasındaki ilişkiye Talep Kanunu adı verilir. Bir malın satıcısı tek alıcının değil, o malı almak isteyen tüm alıcıların davranışlarını dikkate alır. Piyasa talebi belirli bir mala karşı olan bireysel taleplerin toplamıdır.

9 Talebi Etkileyen Diğer Faktörler: Talep Q tx = f(f x, F i, F t, G, T, B) Fonksiyonu Q tx : X malından talep edilen miktar F x : X malının fiyatı F i : X malının ikamesi ya da rakibi olan malların fiyatı F t : X malının tamamlayıcısı olan malların fiyatı G : Tüketicinin geliri T : Tüketicinin zevk ve tercihleri B : Tüketicinin gelecek hakkındaki beklentileri

10 Talep edilen miktardaki değişme ile talebin değişmesi birbirine karıştırılmamalıdır! Herhangi bir malın talebi ile onun ikamesi ya da rakibi olan malların fiyatları arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. Herhangi bir malın talebi ile onun tamamlayıcısı olan malların fiyatları arasında ters yönlü bir ilişki vardır.

12 Arz Belirli bir piyasada belirli bir anda belirli bir fiyattan satılmak üzere piyasaya sunulan mal ya da hizmet miktarına arz denir. Fiyat ile arz edilen miktar arasındaki doğru yönlü ilişki Arz Kanunu olarak adlandırılır. Aynı malı üreten ya da daha geniş anlamda aynı üretim dalında faaliyet gösteren firmalar topluluğuna endüstri ya da piyasa denir.

13 Arzı Etkileyen Faktörler: Arz Fonksiyonu Q ax = f(f x, F d, FÜFF, T, B) Q ax : X malından arz edilen miktar F x : X malının fiyatı Fd : Diğer malların fiyatları FÜFF : Üretim faktörlerinin fiyatları T : Teknolojik bilgi seviyesi B : Gelecek hakkındaki beklentiler

14 Arz eğrisi üzerindeki hareket ile arzdaki değişme farklı şeylerdir. Bir malın üretiminde kullanılan üretim faktörleriyle üretilebilecek diğer malların fiyatları arttığında o malın arzı azalır. Bir malın üretiminde kullanılan üretim faktörlerinin fiyatları arttığında o malın arzı azalır. Kullanılan teknolojide bir ilerleme olursa üretim maliyetleri düşer ve ilgili malın arzı artar.

15 Piyasa Dengesi Ne arz ne de talep tek başına piyasada oluşacak denge fiyat ve miktarını belirleyemez. Malın arz ve talep şartlarında bir değişiklik olmadığı sürece denge fiyat ve miktarı değişmez. Fiyatın denge fiyatından ayrılması durumunda alıcılar ya da satıcılar arasındaki rekabet fiyatı tekrar denge fiyatına döndürmektedir.

16 Piyasa Fiyatındaki Değişmeler Talebi etkileyen fiyat dışındaki faktörlerin değişmesi durumunda talep eğrisi yer değiştirir. Aynı durum arz eğrisi için de geçerlidir. Arz ve talepteki değişme eşanlı olabildiği gibi biri sabit iken diğerinin değişmesi de mümkündür. Piyasa dengesinin oluşması için negatif eğimli talep ile pozitif eğimli arz eğrisinin kesişmesi gerekir ama kesişmediği durumlar da ortaya çıkabilir.

17 Piyasa Dengesizliğinden Piyasa Dengesine

18 Marshall yaklaşımına göre piyasa dengesinin istikrarlı olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi geçerli koşuldur? (KPSS 2003) a) Fiyat yükselmesinin talep fazlasını azaltması b) Fiyat yükselmesinin talep fazlasını arttırması c) Talep fazlasının sıfır olması d) Arz artışının talep fiyat fazlasını azaltması e) Arz artışının talep fiyat fazlasını arttırması

19 Piyasa Dengesine Müdahale Devlet bazı durumlarda hem alıcıyı hem de satıcıyı korumak amacıyla farklı fiyat ve miktar politikaları uygulayabilir. Bunlardan biri tavan fiyattır.

20 Devlet tavan fiyatta tüketiciyi koruduğu gibi taban fiyat ile üreticiyi de korumak isteyebilir.

21 Üretim kotası devletin arz edilen mal veya hizmetin miktarını sınırlayarak piyasa fiyatını üretici lehine arttırmasına yönelik bir politikadır.

22 Tüketici ve Üretici Rantı Serbest piyasada arz ve talep dengesi alıcı ve satıcıların faydasını maksimize etmektedir. Bir piyasa için alıcıların bir mala ödemeye razı oldukları maksimum fiyat ile o malı üreten üreticilerin maliyetleri arasındaki farka toplam rant denir. Tüketicinin bir mal için ödemeye razı olduğu max. Fiyat ile ödediği fiyat arasındaki farka tüketici rantı denir.

23 Tüketici rantı piyasaya katılım sonucu tüketicilerin sağladığı faydayı ölçmeyi sağlar. Denge fiyatının azalması tüketici rantını büyütecektir. Rantın büyümesi refah artışını ifade eder. Üreticinin malını satmaya razı olduğu min. fiyat ile sattığı fiyat arasındaki fark üretici rantını ifade eder. Üretici rantı piyasaya katılım sonucu üreticinin sağladığı faydayı ölçmeye yarar.

Benzer belgeler

SAY 203 MİKRO İKTİSAT

SAY 203 MİKRO İKTİSAT Piyasa Dengesi YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN SAY 203 MİKRO İKTİSAT - YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN 1 PİYASA DENGESİ Bu bölümde piyasa kavramı, piyasa türleri ve piyasa mekanizmasının işleyişi