Atatürk ün, nsanl k Projesi

Transkript

1 Sakl Tarih Sinan Meydan Atatürk ün, nsanl k Projesi Atatürk ün pek bilinmeyen, ya da unutulan projelerinden biridir nsanl k Projesi. Onun Yurtta bar fl dünyada bar fl sözü asl nda bu projesini özetler. 1 Atatürk ün nsanl k Projesi, ulusaldan evrensele uzanan bir özgürlük, ba ms zl k, kardefllik ve bar fl idealidir. Atatürk ün kurtulufl formülü ba ms zl k, uluslaflma ve ça dafllaflmad r. Ça dafllaflabilmek, daha do rusu Atatürk ün ifadesiyle tek uygarl a mensup olabilmek için her fleyden önce uluslaflmak; kendi tarihinden, kendi kültüründen beslenmek gerekir. Atatürk ün 1930 lardaki Türk Tarih ve Dil Tezleri, antropoloji çal flmalar ; Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu ve Ankara Dil ve Tarih- Co rafya Fakültesi ni kurdurmas, yerli ve yabanc bilim insanlar na Türk tarihinin, Türk dilinin, Türk kültürünün izlerini aratt rmas asl nda hep uluslaflmaya yönelik çal flmalard r. 29

2 BD fiubat 2015 Atatürk bu çal flmalar yla fievket Süreyya Aydemir in ifadesiyle sadece Türklerin köklerine de il insanl n kaynaklar na yönelmifltir : Aydemir in deyifliyle, fiu bir gerçektir ki, bir zaman geldi Atatürk, dünya yuvarla- üstünde insan n yüzy ll k maceras n sanki avucunun içinde seyreder gibi oldu Atatürk, binlerce y ll k Türk tarihini ve zengin Türk dilini aç a ç kartarak sadece Türk kültürüne de il, dünya uygarl k miras na da büyük bir katk sa lam flt r. Atatürk ün tarih ve dil çal flmalar insanl n fievket Süreyya Aydemir ortak köklerine vurgu yapan, birlefltirici niteli e sahip çal flmalard r. Aydemir in ifadesiyle, Bütün insanl -, bir ve kardefl köke ba lamak? Bütün insanl bir ve kardefl bilen, insanlar dünya vatandafllar olarak gören o soy insan için bu ne engin heyecan kayna d r. Atatürk ün söylem ve eylemleri ile 1920 lerde 1930 larda billurlaflan nsanl k Projesi nin -s ras yla- aflamalar flunlard r: 1. Emperyalizme karfl kurtulufl savafl. 2. Geri kalm fll a karfl uygarl k savafl 3. Yurtta bar fl dünyada bar fl ilkesi, 4. Uluslararas bölgesel paktlar/ bar fl çemberleri. Atatürk ün nsanl k Projesi nin ilk ad m, tüm mazlum milletlerin, emperyalizme baflkald rarak verecekleri kurtulufl savafllar yla tam ba ms zl k kazanmalar d r. Atatürk, yüzy l n bafl nda emperyalizme karfl verdi i bir kurtulufl savafl yla yar ba ml, savafl yorgunu Osmanl mparatorlu u nun enkaz ndan tam ba ms z ve ça dafl bir ulus devlet kurmay baflarm flt r. Atatürk, birçok kere Kurtulufl Savafl n n emperyalizme ve kapitalizme baflkald r oldu unu ifade etmifltir. Atatürk, Kurtulufl Savafl n n sadece Türkiye nin de il bütün mazlum milletlerin kurtuluflunu amaçlad n vurgulam flt r: Türkiye nin bugünkü mücadelesinin yaln z Türkiye ye ait olmad n tekrar etmek lüzumunu hissediyorum. Türkiye nin bugünkü mücadelesi yaln z kendi nam ve hesab na olsayd, belki daha k sa, daha az kanl olur ve daha çabuk bitebilirdi. Türkiye nin müdafaa etti i dava mazlum milletlerin bütün fiark n (Do u) nun davas d r. Mazlum milletlerin bir gün özgür, ba ms z olaca na da inanc tamd r: Bugün günün a ard n nas l görüyorsam, uzaktan bütün Do u milletlerinin de uyan fl n öyle görüyorum. ( ) Sömürgecilik ve emperya- 30

3 Bugün günün a ard n nas l görüyorsam, uzaktan bütün Do u milletlerinin de uyan fl n öyle görüyorum. lizm yeryüzünden yok olacak ve yerlerine milletler aras nda hiçbir renk, din ve rk fark gözetilmeyen yeni bir ahenk ve iflbirli i ça olacakt r. nsanl a yönelmifl fikir hareketi er geç muvaffak olacakt r. Bütün mazlum milletler zalimleri bir gün yok edecek ve ortadan kald racakt r. O zaman dünya yüzünden zalim ve mazlum kelimeleri kalkacak, insanl k kendisine yak flan bir toplumsal duruma eriflecektir. demifltir. BD fiubat 2015 gizlenen sinsi planlar n n da fark ndad r. fiöyle demifltir: nsanlar mutlu edece im diye, onlar birbirine bo azlatmak, insanl ktan uzak ve son derece üzülünecek bir yöntemdir. nsanlar mufltu edecek biricik araç, onlar birbirine yaklaflt rarak, onlara birbirlerini sevdirerek, karfl l kl maddi ve manevi gereksinimlerini karfl layan hareket ve enerjidir. Dünya bar fl içinde insanl n gerçek mutlulu u, ancak bu yüksek ideal yolcular n n ço almas ve baflar l olmas yla mümkün olacakt r. 20. yüzy l n baflar ya ulaflan ilk ve tek antiemperyalist mücadelesinin bafl mimar Atatürk ün izinden giden, emperyalizme bafl kald ran baflka mazlum milletler de olmufltur, ancak maalesef hiçbiri Türkiye nin gösterdi- i baflar y göstermemifltir. Bu da Atatürk ün sözünü etti i o uyum ve Görüldü ü gibi kurtulufl savafl ustas Atatürk, insanl n gerçekten özgürlü üne ve bar fla kavuflabilmesi, yeni bir uyum ve iflbirli i ça n n kurulabilmesi için emperyalizmin, sömürgecili in son bulmas gerekti ine yürekten inanm flt r. Bu nedenle sömürgeci ve emperyalist devletleri lanetlemifltir : stilac ve sald rgan devletler, yerküresini kendilerinin mal, insanl kendi h rslar n tatmin için çal flmaya mahkûm esirler saymaktad r. Bunlar n amac zulüm ve bask oldu u için onlar lanetle anmakta kendimizi hakl görüyoruz. demifltir. Atatürk, emperyalizmin bar fl kavram n n arkas na

4 BD fiubat 2015 Atatürk ün insanl k Projesi nin özü ise Yurtta bar fl dünyada bar fl diye formüle etti i bar flseverliktir. özü ise Yurtta bar fl dünyada bar fl diye formüle etti i bar flseverliktir. Ömrünün 17 y l savafl meydanlar nda geçen Atatürk, Zorunlu olmad kça savafl bir cinayettir diyerek bir bar fl ça n n aç lmas için mücadele etmifltir. fiu sözler de Atatürk ündür: Mutlaka, medeni, insani ve bar flç ülkü belirmeli idi. Savaflç olmam; çünkü, savafl n ac kl hallerini herkesten iyi bilirim.. Biz kimsenin düflman de iliz, yaln z insanlar n düflman olanlar n düflman y z. Bizim intikam m z, zalimlerin zulmüne karfl d r. Onlarda zulüm hissi yaflad kça bizde de intikam hissi devam edecektir. iflbirli i ça n n bafllamas n geciktirmifltir. Atatürk ün nsanl k Projesi nin ikinci ad m, kurtulufl savafl yla tam ba ms zl n kazanan milletlerin, uygarl k savafl yla ça dafllaflmas d r. Atatürk bunu, (ak l+bilim= ça dafllaflma/uygarlaflma) formülüyle hayata geçirmifltir. Atatürk ün insanl k Projesi nin 32 Atatürk, -kendini korumak, ülkesini savunmak d fl ndasavafl cinayet olarak gören bir komutand r. Kurtulufl Savafl sonunda, Lozan Antlaflmas öncesinde yeni bir savafl tehlikensin ortaya ç kt günlerde bu düflüncesini flöyle ifade etmifltir: Her halde flu veya bu nedenler için ulusu savafla sürüklemek yanl s de ilim. Savafl zorunlu ve yaflamsal olmal. Gerçek görünüm fludur: Ulusu savafla götürünce vicdan mda ezinç duymamal y m. Öldürenlere karfl ölmeyece iz diye savafla girebiliriz. Ama ulusun yaflam tehlikeye karfl karfl ya kalmay nca savafl bir cinayettir Atatürk ün bar flseverli inin en aç k kan t düflman na bile sayg duymas d r. Bir zamanlar savaflt

5 Anzaklar için sonradan söyledikleri, düflman Yunan komutanlara davran fl, bir zamanlar savaflt Venizelos la kurdu u dostluk vb. Ayr ca Atatürk Türkiyesi bar fl, huzur arayanlar n s nd güvenli bir liman olmufltur. Örne in, Stalin le anlaflmazl a düflen Troçki, Hitler Almanyas ndaki Nazi bask s ndan kaçan Alman bilim insanlar Türkiye ye s nm flt r. Atatürk ün d fl politika anlay fl n n temelinde de bar flç politika vard r. fiöyle demifltir: Türkiye nin güvenli- ini gaye tutan, hiçbir milletin aleyhinde olmayan bar fl istikameti bizim daima ilkemiz olacakt r. Atatürk Yurtta bar fl dünyada bar fl ilkesinin insanl n ilerlemesinde en esasl etken oldu unu belirtmifltir: Türkiye Cumhuriyeti nin en esasl ilkelerinden biri olan yurtta bar fl dünyada bar fl gayesi, insaniyetin ve medeniyetin refah ve ilerlemesinde en esasl etken olsa gerekir. Buna elimizden geldi i kadar hizmet etmifl ve etmekte bulunmufl olmak, bizim için övünülecek bir harekettir. Bir keresinde de Bar fl, milletleri refah ve mutlulu a erifltiren en iyi yoldur demifltir. Atatürk, Türk d fl politikas n n bar fl fikrine dayal oldu unu, uluslararas her hangi bir soruna bar fl yoluyla çözüm aramay hedeflediklerini belirterek, Milletleraras bar fl havas n n korunmas için Türkiye Cumhuriyeti yapabilece i herhangi bir hizmetten geri kalmayacakt r demifltir. Atatürk sürekli bar fl n flartlar n BD fiubat 2015 da flöyle aç klam flt r: E er devaml bar fl isteniyorsa kitlelerin vaziyetlerini iyilefltirecek uluslararas tedbir al nmal d r. nsanl n bütününün refah, açl k ve bask n n yerine geçmelidir. Dünya vatandafllar, k skançl k, açgözlülük ve kinden uzaklaflacak flekilde e itilmelidir. E er devaml bar fl isteniyorsa kitlelerin vaziyetlerini iyilefltirecek uluslararas tedbir al nmal d r. nsanl n bütününün refah, açl k ve bask n n yerine geçmelidir. Görüldü ü gibi Atatürk sürekli bar fl için açl k ve bask n n ortadan kald r l p insanl n n bütünün refah n n sa lanmas n ve dünya vatandafllar n n k skançl k, açgözlülük ve kinden uzaklaflacak flekilde e itilmeleri gerekti ini belirtmifltir. sinanmeydan@butundunya.com.tr 33