NE ZAMAN EMREDİLDİ ZEKÂTIN TARİFİ ZEKÂTIN FAYDALARI

Transkript

1 NE ZAMAN EMREDİLDİ Namaz: Hicretten bir buçuk yıl kadar önce Miraç (İsrâ) gecesinde farz kılınmıştır. Oruç: Hicretten bir buçuk sene sonra şaban ayının onuncu günü farz kılınmıştır. Fıtır sadakası: Hicretten bir buçuk sene sonra Ramazan ayının sonlarına doğru vacip oldu. Zekât: Hicretin ikinci yılında farz kılındı. Kurban: Hicretin ikinci senesinde vacip kılındı. Hac: Hicretin dokuzuncu yılında farz kılınmıştır. ZEKÂTIN TARİFİ Zekât kelime olarak, artma, çoğalma, arınma ve bereket anlamlarına gelir. Mal ile yapılan bir ibadettir. Zekât, zengin Müslümanların yılda bir kez malının veya parasının belli bir miktarını Allah (c.c.) rızası için ihtiyaç sahiplerine vermesidir. ZEKÂTIN FAYDALARI - Zekâtın amacı, toplumsal yardımlaşmayı yaygınlaştırmak ve yoksulları korumaktır. - Zekât, malın bereketlenmesini ve çoğalmasını sağlar. - Zekât, Allah ın (c.c.) bize vermiş olduğu nimete karşılık bir şükür ifadesidir. - Zekât, zenginlerle fakirler arasındaki kıskançlık, kin ve düşmanlık duygularını giderir. - Dostluk ve saygı bağlarını kuvvetlendirir. - Zekât, insandaki cimrilik ve bencillik gibi kötü huyları yok eder. Bunların yerini, iyilik ve hayırseverlik gibi güzel huylar alır. - Zekât, ekonomik dengesizlikleri önler. Toplumda sosyal adaletin sağlanmasına katkıda bulunur. Ekonomik hayatın canlanmasına katkı sağlar.

2 Zekât Verecek Kişide Aranan Şartlar - Müslüman olmak, - Akıl sağlığı yerinde olmak, - Ergenlik çağına girmiş olmak, - Zengin olmak (nisap miktarı mala sahip olmak). Nisap nedir? Nisap, zekât, sadaka-i fıtır ve kurban gibi ibadetler için konulan bir zenginlik ölçüsüdür. Nisap, asgarî zenginlik ölçüsü şeklinde de tanımlanabilir. Borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak bu kadar mala sahip olan kişi dinen zengin sayılır. Böyle bir kişi, zekât veya sadaka alamayacağı gibi; sadaka-i fıtır vermek ve kurban kesmekle de yükümlü olur. Nisap; yeme, içme, giyinme, barınma, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçların dışında en az 80,18 g altın veya ona eş değer mal ya da paraya sahip olmak demektir. Zekât Malında Aranan Şartlar 1- Mal, mal sahibinin aslî ihtiyaçlarından ve borçlarından fazla olarak, nisap miktarı veya daha fazla olmalıdır. 2- Mal, hakikaten veya hükmen artıcı olmalıdır. Yani gelir getiren cinsten olması gerekir. Oturulan ev, evde kullanılan eşyalar, giyilen elbiseler ve binek olarak kullanılan araç için zekât verilmez. 3- Malın üzerinden bir yıl geçmiş olmalıdır. 4- Sahibi, mala tam olarak malik olmalıdır. Haram yolla kazanılan malın zekâtı verilmez. Bu malın, varsa sahibine verilmesi, bilinmiyorsa fakirlere dağıtılması gerekir. 5- Malların iyisinden verilmelidir.

3 Zekât Hangi Mallardan ve Ne Kadar Verilir? HANGİ MALLARDAN VERİLİR Altın, gümüş, nakit para, menkul değerler Ticaret malları Koyun ve keçi NE KADAR VERİLİR 1/40 ( %2.5 ) Sığır ve manda 1/30 Deve 1/5 Her beş deve için bir koyun veya keçi Toprak ürünleri Toprak, emek, ve ücret verilmeden sulanıyorsa 1/10, Toprak, kova, dolap, motor veya ücretle alınan su ile sulanıyorsa 1/20 Zekât Kimlere Verilmez 1- Anne, baba, büyükanne, büyükbabalar. 2- Çocuklar ve torunlar. Erkek ve kız çocuklarına ve her ikisinden olan torunlara zekât verilmez. 3- Karı-koca birbirlerine. Yani; koca, karısına, karı da kocasına zekât veremez. 4- Zenginler, (Nisap miktarı malı ve parası olan zenginlere zekât verilmez.) 5- Müslüman olmayanlara zekât verilmez. Fakat sadaka verilebilir. Zekât Müslüman fakirin hakkıdır. 6- Zekât; cami, çeşme, yol ve köprü gibi yerlere de verilmez. Çünkü zekâtta temlik şarttır. Yani fakirin eline verilerek mülkiyetine geçirilmesi gerekir. Cami ve benzeri şeylerde ise böyle bir durum yoktur.

4 Zekât Kimlere Verilir TEVBE SURESİ 60 AYET إ ن م ا ال صد ق ات ل ل ف ق ر اء وال م س اك ی ن وال ع ام ل ی ن ع ل ی ھ ا وال م و ل ف ة ق ل و ھ ب م و ف ي ال رق ا ب وال غ ار م ی ن وف ي س ب یل الله واب ن ال سب ی ل ف ر یض ة من الله و الله ع ل یم ح ك یم ٦۰ İnnemâs sadakâtu lil fukarâi vel mesakîni vel âmilîne aleyhâ vel muellefeti kulûbuhum ve fîr rikâbi vel gârimîne ve fî sebîlillâhi vebnis sebîl(vebnis sebîli), farîdaten minallâh(minallâhi), vallâhu alîmun hakîm(hakîmun). Sadakalar (zekâtlar), Allah tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslâm a ısındırılacak olanlarla (özgürlüğüne kavuşturulacak) köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah, hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. 1- Fakirler (Yoksul): Nisap miktarından az bir malı olan, dinen zengin sayılmayan kimselerdir. 2- Miskinler (Düşkün): Hiçbir şeyi olmayan kimselerdir. Bunlar fakirlerden daha düşkün durumda olanlardır. 3- Zekât memurları (Amilin): Zekât toplayan memurlar. 4- Müellefei kulüb: Kalpleri İslâm a ısındırılacak olanlar. 5- Köleler (Rikab): Özgürlüğüne kavuşturulacak köleler. 6- Borçlular (Ğarimin): Borcundan fazla nisap miktarı malı bulunmayan ve borcunu ödeyemeyecek durumda olan kimselerdir. 7- Allah Yolunda Olanlar(fi sebilillah): Bunlar, malı imkânsızlığı sebebiyle savaşa katılamayanlar veya hac için yola çıkıp parasız kalanlar ile işini gücünü bırakıp kendisini ilme veren kimselerdir. 8- Yolcular(ibnissebil): Memleketlerinde malı olduğu halde, memleketinden uzak düşüp yolda parasız kalan, elinde bir şey bulunmayan kimselerdir. Bunlara, memleketlerine gidebilecek kadar zekât verilebilir. Parası varsa bu gibilere zekât verilmez.

5 Zekât Verirken Dikkat Edilecek Hususlar Zekâtın bir ibadet olduğu için verirken niyet edilmelidir. Zekâtın, Allah (c.c.) için verildiği kesinlikle bilinmelidir. Zekât verilecek malın veya paranın, fakirin hakkı olduğu bilinmeli ve onu minnet altında bırakacak, incitecek davranışlardan kaçınılmalıdır. Zekât verecek kişi, bu sorumluluğunu gösterişten uzak, gurur ve kibre kapılmadan yerine getirmelidir. Zekât verecek kişi, alçak gönüllü, anlayışlı ve hoşgörülü olmalıdır. Mümkünse zekât gizlice verilmelidir. Zekâtla İlgili Ayet ve Hadisler Namazı kılın, zekâtı verin, önceden kendiniz için yaptığınız her iyiliği Allah katında bulacaksınız. Şüphesiz Allah, yapmakta olduklarınızı görür. (Bakara suresi, 110. ayet.) Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz dane olmak üzere, yedi başak veren danenin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah (ın lütfu) geniştir. (O) bilendir. (Bakara suresi, 261. Ayet)...Siz hayır olarak ne harcarsanız Allah onun yerine yenisini verir... (Sebe suresi, 39. ayet.) Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rızık olarak yerden size çıkardıklarımızdan hayra harcayın. Size verilse gözünüzü yummadan alamayacağınız kötü malı, hayır diye vermeye kalkışmayın. Biliniz ki Allah zengindir, övgüye layıktır. (Bakara suresi, 267. Ayet) Öyleyse yetimi sakın üzme. İsteyeni sakın azarlama. (Duhâ suresi, 9, 10. ayetler.) Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından başa kakmayan, fakirlerin gönlünü kırmayan kimselerin Allah katında ödülleri vardır. Onlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir. (Bakara suresi, 262. ayet.) Eğer sadakaları (zekât ve benzeri hayırları) açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır. Allah da bu sebeple sizin günahlarınızı örter. Allah, yapmakta olduklarınızı bilir. (Bakara suresi, 271. ayet.) Sadaka vermek malı eksiltmez... (Müslim, Birr, 69.) Zekât İslam ın köprüsüdür. (Taberani, Mucemu l-evsat, C 8, s. 380.)